Erakunde Autonomiaduna
KUDEAKETA-GIDA
Enpresa Txiki eta Ertainetan
Larrialdi-plana egiteko eta ezartzeko
OINARRIZKO ESKULIBURUA
LARRIALDI-PLANABALIABIDEAK
PLANGINTZA
ANTOLAKETA
KOMUNIKAZIOA
OSALANLaneko Segurtasun etaOsasunerako Euskal Erakundea
Enpresa txiki eta ertainetanLarrialdi-plana
egiteko eta ezartzekoOinarrizko Eskuliburua
KUDEAKETA-GIDA
Erakunde Autonomiaduna
OSALANLaneko Segurtasun etaOsasunerako Euskal Erakundea
Egileak:
Antonio Beneitez (Fundación MAPFRE)Jesús María López de Ipiña (Fundación LEIA / Fundación Laboral S. Prudencio)Francisco J. Martín (ONDOAN) Jesús Ortiz de Urbina (OSALAN)Angel Salvador (KELAN SL)Alfonso Tovar (MCC – LAGUNARO. MONDRAGÓN SPM)
Argitaraldia: 1.a, 2001eko urria
© OSALANInstituto Vasco de Seguridad y Salud Laborales
Argazkiak: Mikel Arrazola“Argazki” Artxiboa. Eusko Jaurlaritza
Fotokonposaketa: Composiciones RALI, S. A.Particular de Costa, 8-10, 7.a - 48010 BILBAO
Inprimaketa: Gráficas Santamaría, S. A.Bekolarra, 4 - 01010 VITORIA-GASTEIZ
ISBN: 84-95859-03-3
Lege gordailua: VI-448/01
OINARRIZKO LIBURUA 5
AURKEZPENA
Atsegin handiz aurkezten dizuet enpresa txiki eta ertainetan larrialdi-plana egineta ezartzeko oinarrizko eskuliburua. OSALAN-Laneko Segurtasun eta Osasu-nerako Erakundearen eta Mondragón Corporación Cooperativaren (MCC) etaLEIA Fundazioaren elkarlanaren ondorio da. Eskuliburuaren helburua larrialdi-planak egiten laguntzea da, eta, horren ondorioz enpresen lan-baldintzak hobe-tzea.
Eskuliburuaren diseinuak berariazko helburua du: larrialdi-egoerarik gertatuzgero, enpresan lan egiten duten langileen, instalazioen eta ingurumenaren se-gurtasun-maila bermatzea. Zenbait legek eta arauk enpresek larrialdi-plana izanbehar dutela xedatzen dute (Laneko Arriskuei Aurrea Hartzeko 31/1995 Legea-ren 20. artikuluak, kasu), eta eskuliburu honek lege- eta arau-eskakizun horietanadierazitakoa behar bezala betetzen laguntzen du.
Eskuliburuan aurkeztutako larrialdi-plana, azken finean, agiri bat da, eta bertanenpresan istripu larri bati (sutea, leherketa, produktu toxikoen isurketa edo ihe-sa, etab.) aurrea hartzeko edota horrek instalazioetan –eta ahal bada, kanpoal-dean– dituen ondorioak murrizteko antolamendua eta bitarteko eta prozedurakbiltzen dira.
Hemen aurkeztutako eskuliburuan metodologia erraza erabili da enpresa txikieta ertainek (ETE) euren larrialdi-planak egiteko zailtasunik izan ez dezaten, baieta, gerora, plana behar bezala ezarri ahal izan dezaten ere.
Lerro hauen bidez eskerrak eman nahi nizkieke, batetik, San Prudencio Lan Fun-dazioa, LEIA Fundazioa, Mapfre Fundazioa, Kelan S.L., MCC-Lagunaro, Ondo-an S.Coop, eta OSALANeko teknikariei, horiei guztiei esker egin ahal izan baitaeskuliburu hau; eta, bestetik, Gasteizko Udaleko, Eusko Jaurlaritzako LarrialdieiAurregiteko Zuzendaritzako eta EPSA-Grupo Cegasako langileei ere, emanda-ko laguntza guztiagatik.
Juan Carlos CotoOSALANeko Zuzendari Nagusia
OINARRIZKO LIBURUA 7
AURKIBIDE OROKORRA
ESKULIBURUA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1. Sarrera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
2. Helburua eta irismena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
3. Eskema orokorra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
4. Eskuliburuen azalpena eta gidaren erabilpena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
KUDEAKETA-GIDA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
0. Kudeaketa-gidaren azalpena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
1. Larrialdi-plana nola egin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
1.1. Nondik hasi?:Enpresaren eta enpresa-inguruaren deskribapena . . . . . . . . . . . . . 29
1.2. Zer-nolako larrialdiak izan ditzaket?: Larrialdi-egoerak . . . . . . . . . . 36
1.3. Nolako antolamendua behar dut?:Larrialdietarako antolamendua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
1.4. Zer egin behar dut larrialdietan?: Jarduera-eskema orokorra . . . . . 43
2. Larrialdi-plana nola ezarri, eguneratuta izan eta hobetu . . . . . . . . . . . . 49
2.1. Plana ezartzeko estrategiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
2.2. Zer egin behar dut larrialdi-plana eguneratuta izateko eta hobetzeko?: Plana eguneratuta izateko eta hobetzeko estrategiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
ESKULIBURUA
OINARRIZKO LIBURUA 11
ESKERRAK EMATEA
Lan taldeak eskerrak eman nahi dizkie proiektu hau bultzatu eta beren laguntzaeskaini duten enpresei eta erakundeei (MAPFRE Fundazioa, LEIA-CDT funda-zioa, San Prudencio Fundazioa, ONDOAN S. Koop., KELAN SL, MCC – LAGU-NARO MONDRAGÓN SPM, eta OSALAN), eta jarraian aipatuko ditugun per-tsonei. Pertsona horiek jatorrizko testuari kritikak, iradokizunak eta ekarpenakegin dizkiote.
Pedro Anitua (SEIIS – Gasteizko Udala)
Jose Ignacio Inoriza (Eusko Jaurlaritzako Larrialdiei Aurregiteko Zuzendaritza)
Jose Antonio Otero (Eusko Jaurlaritzako Larrialdiei Aurregiteko Zuzendaritza)
Mikel Uribetxeberría (EPSA – Grupo CEGASA)
LEIA Fundazioak eskuliburua egiterakoan bi ikerketa-proiektu hauen bidez har-tu du parte: OD99LE10 – SEGURPLAN eta TEI – 0045 – 2000 / DIFUSEG.Proiektu horiek Industria, Merkataritza eta Turismo Sailak finantzatu ditu.
OSALANek, berriz, estrategia-planean hartu du parte Kontseilu Nagusiak onar-tutako P0001 proiektuaren bidez.
1. SARRERA
Enpresa guztiek, besteak beste honako helburuak izaten dituzte: emaitza ezinhobeak lortzea, gizarte-giro egokia sortzea, erabilitako baliabide materialei aha-lik eta etekin handienak ateratzea, kalitatea lortzea eta guzti horren ondorioz, en-presa-jardueran posizio egokia eskainiko digun beharrezko lehiakortasuna es-kuratzea.
Beraz, maila handiko enpresa-kudeaketa lortzea da helburua. Horretarako, gizabaliabideen ahaleginek eta baliabide materialek aurreikusitako helburuak lortzeaeta mantentzea bermatu beharko lukete.
Dena dela, gerta liteke gure proiektuak eta ahaleginak ezerezean geratzea en-presan ezbeharren bat gertatu delako –esate baterako, enpresan sute bat ger-tatzea– eta gertaera horren aurrean nola jokatu behar dugun ez dakigulako. Ino-lako zalantzarik gabe esan dezakegu ezbeharrak eragindako kalteak larrialdihori aurreikusteko eta horri aurre egiteko dugun prestakuntza-gabeziaren ara-berakoak izango direla.
Zentzu horretan, enpresak prestatuta egon beharko luke horrelako egoera batenaurrean azkar eta modu egokian jokatzeko. Eta horretarako, egokiena larrialdi-plana behar bezala garatuta eta ezarrita edukitzea da.
Badirudi zaila dela larrialdi baten aurrean jarduteko plana norberaren baliabide-en bidez diseinatzea. Batetik, enpresa-helburuak lortzeko buru-belarri lanean aribagara; eta bestetik, larrialdien aurrean nola jokatu behar dugun ez badakigu.
Larrialdi-planak diseinatzeko eta abian jartzeko zailtasunak ezagututa, egokiairuditu zaigu larrialdi-kudeaketarako tresna praktiko hau enpresen esku jartzea,eta batik bat, enpresa txikien eta ertainen esku. Horrela, arriskuak behar bezalakontrolatzea lortu nahi dugu, eta, nola ez, gai horri dagokionez arauen eskaki-zunak betetzea.
Eskuliburu hau patxadaz irakur dezazun nahi dugu, horrela, enpresen munduannormaltasunez erabil dadin eta aplikazioan sor daitezkeen edozein zalantza argidezan.
Hainbat arrazoi daude larrialdi-plana diseinatzeko, benetan gauza dadin interesaizateko, planaren helburua norainokoa izan daitekeen zehazteko, eta abarretara-ko; baina beharrezkoa da, aurretik, oinarrizko hainbat galdera eta zalantza eran-tzutea eta argitzea. Eta hori da, hain zuzen ere, jarraian egingo duguna. Beraz:
Zer da larrialdi-plana?
Larrialdi-plana dokumentu bat da. Bertan, enpresan gerta daitezkeen istripu edoezbehar larriei (sutea, leherketa, produktu toxikoen isurketa edo ihesa...) nola
OINARRIZKO LIBURUA 13
aurre egin, eta gertatuz gero, egoera horrek instalazioetan eta hortik kanpo aha-lik eta kalte gutxien eragin dezan nola jokatu behar den adierazten da, hau da,antolakuntza eta prozedurak aurreikusten ditu.
Beste era batera esanda, larrialdi-plana kudeaketa-tresna bat da, eta bertan, la-rrialdien aurrean nola jokatu behar den adierazten da (NORK ZER, NOIZ etaNOLA egin behar duen). Horrela, honako galderak erantzun ditu plan horrek:Zer-nolako funtzioak ditu larrialdietako buruak? Nola jokatu behar dut sute batenaurrean? Noiz jarriko da abian larrialdi-plana? Nola hustuko dut lantegiko langi-leak? Nor arduratuko da istripuan edo ezbeharrean zauritu direnez?...
Egia esan, eskuliburu honen asmoa ez da soil-soilik larrialdi-planaren definizioaematea eta plan hori ezartzea, baizik eta harantzago doa: autobabeserako es-kuliburua ere dei dakioke. Baina hori bai, honako puntuak garatuko dituen esku-liburu gisa hartuz: larrialdien arriskuak ebaluatzeko beharrezkoa den enpresa-kudeaketaren sistematika garatuko duen eskuliburua, prebentzio-neurriak etaneurri-zuzentzaileak ezartzea, plana prestatzea eta horren ezarpena behar be-zala kudeatzea, mantentzea eta hobekuntzak sartzea.
Zergatik da beharrezkoa larrialdi-plana enpresatan?
Batetik, gerta litezkeen larrialdietarako segurtasun-maila bat bermatzea ezin-bestekoa delako, alegia: enpresan lan egiten duten langileen segurtasuna, etainstalazioena eta ingurugiroaren segurtasuna. Eta bestetik, gai horri dagokionezlegeen eta arauen eskakizunei behar bezala erantzuten zaielako.
Nola prestatzen da larrialdi-plana?
Eskuliburuak ezarritako urratsak ordena errespetatuz jarraitu behar dira. Gaine-ra, guztien argigarri, ereduak eta adibideak ere eskaintzen ditu.
14 OINARRIZKO ESKULIBURUA
PREBENTZIOA LARRIALDI-PLANA EGUNERATZEA
AUTOBABESTEKO ESKULIBURUA
Larrialdien arriskuakebaluatzea eta
prebentzio-ekintzaketa ekintza-zuzentzaileak
planifikatzea
Larrialdienaurrean nola
jokatuantolatzea
Planamantentzea
eta hobekuntzaksartzea
Nola jokatu behar da zalantza-kasuetan?
Bi eratara joka dezakezu, alegia:
a) Zalantza kontzeptuen edo edukien ingurukoa bada, eskuliburuan eskaintzendugun hitzen glosategiaz balia zintezkete.
b) Bestalde, zalantza egiturari edo formari buruzkoa bada, zure eredua guk es-kaintzen dizugunarekin alderatuz.
Nork gara dezake larrialdi-plan bat?
Larrialdi-plana egiteko eta ezartzeko pertsona egokia izateko honako baldintzakbete behar dira: enpresako prozesuak eta instalazioak ondo ezagutzea, ekipoeneta instalazioen segurtasunean aditua izatea eta eskuliburu honetako urratsakzehatz-mehatz jarraitzea.
Zer-nolako baliabideak behar ditut?
Larrialdi-plana egiteko eta ezartzeko enpresak helburu horretarako denbora etabaliabideak eskaini behar ditu. Gutxi gorabehera horretarako beharko litzateke-en denbora kopurua honakoa da: Plana egiteko langile bakoitzeko ordubete, etaplana ezartzeko, berriz, langile bakoitzeko hiru ordu.
Adibidez: 135 langileko enpresa batek 135 ordu eskaini beharko lituzke planaegiteko, eta 405 ordu plana ezartzeko (hor sartuko lirateke heziketarako, zabal-penerako... orduak).
Baliabideei dagokionez, plana egiteko eta ezartzeko beharrezko inbertsioakenpresaren hasierako egoeraren eta inbertsioak egiteko duen gaitasunarenbaitan egongo dira. Esate baterako, produktu kimikoen gordailuetan, besteakbeste, su-itzalgailuak eta suteetako ur-hartuneak gehitzea komeni dela era-bakitzen bada, enpresak egoki irizten dizkion erabakiak hartu eta plangintzakegingo ditu, eta ondorioz, horien araberako inbertsioak egingo ditu.
Zenbatetik behin egin behar dira larrialdi-planak?
Hasierako larrialdi-plana egin zeneko baldintzak bere horretan irauten badute,aski izango da larrialdi-plan bakarra egitearekin.
Dena dela, ez dugu ahaztu behar larrialdi-plana dokumentu bizia dela; beraz,instalazioetan, ekipoetan, pertsonalean... aldaketak egiten badira, edota eginda-ko simulazioek horrela iradokitzen badute, enpresak plana berrikusi beharko dueta horren arabera eguneratu. Enpresak egindako aldaketen garrantziaren ara-bera, plana zati batean edo bere osotasunean eguneratu beharko da.
OINARRIZKO LIBURUA 15
Zenbateko luzera izan beharko luke dokumentuak?
Eskuliburu hau egin duen lan-taldearen helburua hau izan da: ETEei lanerakometodologia erosoa eta erraza eskaintzea, dokumentu praktikoak garatzeko ba-lioko dietena, enpresen errealitateetara egokitua, laburra, alferrikako informazio-rik gabea eta plana ezartzeko erabilerraza izango dena.
Zentzu horretan eta adibide modura, esan daiteke guk proposatutako metodolo-gia jarraituz egindako larrialdi-planak ez lituzkeela 15 orrialde baino gehiago izanbehar, ezta kasurik konplexuenean ere.
Eranskinetan planaren "hutsik dagoen eredua" gehitu dugu, bai eta asmatutakoenpresa baten adibidea ematen duen eredu bat ere. Azken eredu horretan, au-rreko paragrafoan azaldutakoa jasotzen da.
Behin larrialdi-plana egindakoan nola jokatu behar da?
Gogoan izan dokumentu "bizia" dela, eta eguneratuta izaten ahalegindu behardela. Horretarako, informazio zuzena eskaini, etengabeko komunikazioa man-tendu eta aldian behin simulazioak egin beharko dira.
Nire larrialdi-plana eskualdeko suhiltzaile-etxeetara bidali behar al dut?
Suhiltzaile-etxe bakoitzaren antolakuntzaren arabera, suhiltzaileek, hala beharizanez gero, beren lana eraginkortasunez bete ahal izateko informazioa nola ja-kinarazi behar diezun adieraziko dizute. Hori dela eta, suhiltzaileekin harrema-netan jartzea eta elkarren arteko adostasunez jardutea gomendatzen dizugu.
Adibidez, Gasteizko Udaleko Suteak Itzaltzeko eta Sorospenerako Zerbitzuak la-rrialdiak kudeatzeko informatizatutako zerbitzua du, eta beren sisteman sartze-ko larrialdi-planaren planoak bidaltzea baino ez du eskatzen.
Orokorrean, suhiltzaileen zerbitzuak honakoa eskatu ohi du: plano horiek enpre-sako sarreran edota atezaindegian uztea horretarako soilik erabiliko den armai-ru batean.
16 OINARRIZKO ESKULIBURUA
2. HELBURUA ETA IRISMENA
Helburua: eskuliburu honen helburua enpresa txiki eta ertainen esku metodolo-gia erraza jartzea da, hau da, beren larrialdi-planak egin eta eraginkortasunezezar ditzaten metodologia erraza eskaintzea.
Irismena: eskuliburu hau enpresa txiki eta ertainentzat pentsatuta eta prestatu-ta dago, eta zehazki, 250 langile baino gutxiago dituzten enpresentzat. Tamainahorretako enpresetan larrialdiak eragin ditzaketen arriskuak ez dira hain ugariak,hau da, ez dute behar arriskuak ebaluatzeko metodologia sofistifikaturik (Ikus 1.irudia).
Kontuan hartu behar da hor azaltzen diren irizpideek nolabaiteko malgutasunadutela; hau da, enpresa batek 300 langile baditu, eta istripu larriak prebenitzekoindarrean dagoen legeria (ED 1254/1999) aplikatu beharrik ez badu, baliteke es-kuliburu hau aplikatu ahal izatea.
Pertsonala zenbatzerakoan, hainbat egoera zehatz kontuan hartu behar dira,esaterako, lantegian pasadizoko pertsonala ba ote dagoen. Adibidez, hipermer-katuan, bankuetako sukurtsaletan, jendearentzat irekita bulegoetan.... pasadizo-ko pertsonala bertan lanean ari den langile kopurua baino handiagoa izan ohi da.Izan ere, larrialdi-planak jende hori guztia nola atera eta babestu ere aurreikusibehar du.
Larrialdien artean, ohikoez gain (sutea, leherketa, uholdea...), lan-istripu edotalangile baten bat-bateko gaixotasunetik eratorritakoak nahiz ingurumen-la-rrialdiak ere sartu behar dira. Horrela, legeek (Laneko Arriskuei Aurre EgitekoLegearen 20. Artikulua) eta arauek (ISO 14001, EMAS – OHSAS 18001, UNE81900 EX) ezarritako eskakizunei enpresek modu koordinatuan eta jarduera-plan bakar batekin erantzutea lortu nahi da.
OINARRIZKO LIBURUA 17
1. irudia. Eskuliburuaren aplikazioari buruzko erabakien zuhaitza
(*) Seveso II jarraibidea (ED 1254/1999).
18 OINARRIZKO ESKULIBURUA
Enpresa
250 langilebaino gehiago
dituen enpresa?
BAI
EZ
BAI
EZ
Zure enpresa istripu larriak (*)eragin ditzakeen industrijarduera duen enpresen
artean al dago?
Eskuliburua aplikatzea
Gomendagarria izango daeskuliburuan agertzen diren
neurriez gain neurriosagarriak aplikatzea.
3. ESKEMA OROKORRA
3. irudia. Eskuliburuaren eskema orokorra
OINARRIZKO LIBURUA 19
Aldez aurreko baldintzak
BAIIdentifikatutakolarrialdiak?
EZ
Larrialdiak identifikatzea
BAI
Prestatutakolarrialdi-plana?
Larrialdi-plana definitzea eta egitea
EZ
BAI
EZ
EZ
BAI
Ezarritakolarrialdi-plana?
Larrialdi-plana ezartzea
Berrikusi beharrik bai?
ErregistroaLarrialdi-plana berrikustea
eta aldaketak ezartzea
4. ESKULIBURUEN AZALPENA ETA GIDAREN ERABILPENA
Eskuliburua bi dokumentu nagusik osatzen dute: kudeaketa-gida eta gida tek-nikoa . Eta horietako bakoitza oinarrizko bi kapitulutan egituratuta dago, alegia,larrialdi-plana egitea eta ezartzea, eta plana mantentzea eta eguneratzea.
Eskuliburuak proposatzen duen lan-sistema 4. irudian irudikatzen da, eta hona-koa da:
■ Kudeaketa-gidak (ZER EGIN BEHAR DUT?) larrialdi-plana egiteko, ezartze-ko eta mantentzeko gauzatu beharreko jarduerak aipatzen ditu.
■ Gida teknikoak (NOLA EGIN BEHAR DUT?) aipatutako jarduera horiek gau-zatzeko tresnak eta metodologia jasotzen ditu, bereziki horien ardura duenteknikoak nola jardun behar duen ez badaki. Kudeaketa-gidako atal bakoitzakpareko atala du gida teknikoan, eta gida teknikoko atal horietan zehatz-mehatzeta irudien laguntzaz azaltzen da kasuan kasu zein urrats jarraitu behar diren.Beraz, gida teknikoan aurkituko ditugu kudeaketa-gidan deskribatutako jar-duerei dagokienez sortutako zalantza eta galdera guztien argibideak eta eran-tzunak (erabili horretarako 5. irudiko erabakien zuhaitza).
■ Emaitzen zutabean (ZER LORTUKO DUT?) bi gidek eskainitako sistemaz ba-liatuz lor daitezkeen ondorioak laburbiltzen dira, hau da, beste hitz batzuekinesanda:
■ Nire larrialdi-plana.
■ Larrialdi-plana ezartzea eta egunean mantentzea.
Eskuliburuaren eranskinetan honako idatziak gehitzen dira: hiztegia, legeenerreferentziak, banku batentzat prestatutako larrialdi-planaren eredu bat hutsik,
20 OINARRIZKO ESKULIBURUA
3. irudiko eskemaren azalpena
• Eskemaren erabilgarritasuna: larrialdi-plan bat egiteko eta ezartzeko ja-rraitu behar diren urratsak modu errazean eta laburrean eskaintzea.
• Nola interpretatu? Taulari aldez aurreko baldintzak atalarekin ematenzaio hasiera, eta goitik behera, sortzen diren galderei erantzuten die Baiedo Ez aukerak hautatuz.
• Azken emaitza: egindako galderei erantzundakoan, gauzatu beharrekoekintzak aipatzen dira, eta behin ekintza horiek gauzatu ondoren, enpre-saren beharretara egokituko den larrialdien kudeaketa lortuko da.
asmatutako enpresa baten datuekin betetako eredu bat, eta enpresan larrialdiakkudeatuko dituen sistema bat ezartzeko prozedura.
4. irudia. kudeaketa-giden eta gida teknikoen egitura orokorra
OINARRIZKO LIBURUA 21
Zer-nolako larrialdiakizan ditzaket?
Larrialdi-egoerakKudeaketa-gida: 1.2. kapitulua
LARRIALDIAKIDENTIFIKATZEA
ETA TIPIFIKATZEAGida teknikoa: 1.2. kapitulua
EREDU DESKRIBATZAILEAGida teknikoa: 1.1. kapitulua
Zer-nolako urratsakeman behar ditut nire
larrialdi-planaezartzeko?
Kudeaketa-gida: 2.1.
ZER EGIN BEHAR DUT?KUDEAKETA-GIDA
NOLA EGINBEHAR DUT?
GIDA TEKNIKOA
ZERLORTUKO DUT?
EMAITZA
Nondik has?Enpresa eta enpresa-
-inguruaren deskribapenaKudeaketa-gida: 1.1. kapitulua.
Deskripzioa eta planoak
Identifikatutakolarrialdiak
Nolako antolamenduabehar dut?
Larrialdietarako antolamenduakudeaketa-gida: 1.3. kapitulua.
ESKEMA ANTOLATZAILEAKGida teknikoa: 1.3. kapitulua.
Larrialdiarenorganigrama
Zer egin behar dutlarrialdietan?
Jarduera-prozeduraKudeaketa-gida: 1.4. kapitulua.
JARDUERA-EREDUAK ETAJARDUERA-JARRAIBIDEAKGida teknikoa: 1.4. kapitulua
Prozedureneskuliburua
1. KAPITULUA NIRELARRIALDI-PLANA
2. KAPITULUA
NIRE LARRIALDI-PLANAEZARTZEA ETA
EGUNEANMANTENTZEA
larrialdi-plana nolaeguneratu,
berrikusi eta hobetu.
PLANA MANTENTZEKOETA HOBETZEKO IRIZPIDEAKGida teknikoa: 2.2. kapitulua
Zer egin behar dut nirelarrialdi-plana mantentzeko
eta hobetzeko?Plana mantentzeko etahobetzeko estrategiak
kudeaketa-gida: 2.2. kapitulua
Plana ezartzekoprograma
PLANA EZARTZEKOPROGRAMA ETA IRIZPIDEAKGida teknikoa: 2.1. kapitulua
22 OINARRIZKO ESKULIBURUA
4. irudiko eskemaren azalpena:
■ Eskemaren erabilgarritasuna: eskuliburuaren edukien ulermena erraz-tea. Eskuliburua bi kapitulu zabalek osatzen dute, 1. eta 2. kapituluek, hainzuzen ere. Bi kapitulu horiek garatzeko, kudeaketa-gidaz eta gida tekni-koaz baliatzen da.
■ Nola interpretatu? Eskuliburua 1. kapituluarekin hasten da. Kapitulu ho-rretan, kudeaketa-gidako edukiak jasotzen dira, esaterako, larrialdi-planbat egiteko bete behar diren obligazioak ordenan aipatzen dizkigu. Gai-nera, eredurik ez dugunerako, gida teknikorako sarrera eskaintzen digu.Gida horretan, zein eredu erabili gomendatzen da.
Behin larrialdi-plana egiteko urratsak betetakoan, 2. kapitulura pasatukogara. Aurreko kasuan gertatzen zen antzera, 2. kapituluan ere, aukera es-kaintzen zaigu prestatu berri dugun plana eguneratzeko eta eraginkorraizaten jarraitzeko beharrezko diren tresnez baliatzeko.
Eranskinetan, kontsultak egin ahal izateko tresna bat aurkezten zaigu;alegia, era guztietako informazio gehigarria eskaintzen du, eta informaziogehigarri horri esker, prestatutako plana osatzeko eta behar bezala gara-tzeko aukera izango dugu.
■ Azken emaitza: enpresako beharretara egokitutako larrialdi-plana, zuze-na, erabil erraza, praktikoa eta metodikoa.
5. irudia. Gidak erabiltzeko erabakien zuhaitza
OINARRIZKO LIBURUA 23
ESKULIBURUA
KUDEAKETA-GIDA
EMAITZA:LARRIALDI-PLANA
EGITEA,EZARTZEA ETA
EGUNEAN MANTENTZEA
GIDA TEKNIKOAZALANTZARIKBA AL DUT?
BAI
EZ
5. irudiko eskemaren azalpena:
■ Eskemaren erabilgarritasuna: eskuliburuaren edukia modu errazeanazaltzea. Horretarako, bi lan-tresna nagusi erabiliko dira, alegia, kudea-keta-gida eta gida teknikoa. Bi lan-tresnak behar bezala erabiliz gero, ho-nako emaitza lortuko dugu: larrialdi-plana ezartzea eta egunean manten-tzea.
■ Nola interpretatu? oinarri gisa eskuliburua hartu behar da; horrek, lehe-nengo kudeaketa-gidara igortzen gaitu, eta ondoren, zalantzak baldin ba-ditugu edota eredu propiorik ez badugu, gida teknikora.
■ Azken emaitza: behar bezala prestatutako eta ezarritako larrialdi-plana.Horretarako, adibide gisa eskaintzen diren ereduez baliatuko gara. Horre-la lortuko baitugu eskuliburuan zehar sortzen diren galdera guztiei beharbezala erantzutea.
KUDEAKETA-GIDA
0. KUDEAKETA-GIDAREN AZALPENA
Esku artean duzun kudeaketa-gida hau bereziki enpresa txiki eta ertainek (ETE)eta enpresa oso txikiek erabil dezaten eginda dago, eta enpresan sortu litezke-en larrialdiak kudeatzeko baliabide erabilerraza izatea du helburu, esaterako su-teak, leherketak, produktu arriskutsuen isurketak, produktu toxikoen isurpenakairera, langileen bat-bateko gaixotasunak edo istripuak eta abar.
Larrialdi-egoera jakin batean enpresak erantzun eraginkorra izango badu, ezin-bestekoa da larrialdi-plana izatea. Eta, bestalde, plana ezartzeko trebakuntza-maila nolakoa izan, erantzunaren eraginkortasuna halakoa izango da.
Gida hau erabiliz gero:
1. Enpresara eta enpresaren beharretara egokitutako larrialdi-plana egin ahalizango duzu, aurreikus daitezkeen larrialdi-egoerei aurre egiteko modukoa.
2. Larrialdi-plana ezartzea eta eguneratuta izatea lortuko duzu, eta horrela en-presako antolaketa larrialdi-egoerei behar bezala aurre egiteko trebatuta da-goela bermatu.
Larrialdi-planak, hala nahi izanez gero, Laneko Arriskuei Aurrea Hartzeko31/1995 Legeak eta garapenerako xedapenek adierazitako baldintzak betekoditu, bai eta ingurumen-kudeaketarako arauen (ISO 14001, EMAS) eta lanekoarriskuei aurrea hartzeko arauen (UNE 81900 EX, OHSAS 18001 eta abar) bal-dintzak ere.
1. irudian duzu laburtuta, eskema moduan, kudeaketa-gidaren egitura zein den,gida honen eta gida teknikoaren arteko loturak zeintzuk diren eta kapitulu bakoi-tza gauzatu ondoren zein emaitza lortzea espero litekeen.
Lan egiteko modua erraz-erraza da:
■ Kudeaketa-gidak (Zer egin? ) atal bakoitza osatzeko egin beharreko urratsakzeintzuk diren azalduko dizu. Bertan hutsik dauden taulak betetzea bera izan-go duzu emaitza.
■ Kudeaketa-gidan azaldutako zereginen bat nola egin ez badakizu edo ziur ezbazaude, jo ezazu gida teknikora, bertan izango duzu-eta arazoa konpontze-ko beharrezko azalpen teknikoa. Dena den, kanpoko aditu edo aholkulari es-pezializatuengana ere jo dezakezu, kudeaketa-gida irakurri ondoren zeure bu-rua larrialdi-plana egiteko eta ezartzeko gai ikusten ez baduzu edo horretarakoastirik ez duzula iruditzen bazaizu.
KUDEAKETA-GIDA 27
1. irudia. Kudeaketa-gidaren egitura
28 KUDEAKETA-GIDA
2. KAPITULUALARRIALDI-PLANA NOLA EZARRI,EGUNERATUTA IZAN ETA HOBETU
ZER EGIN?KUDEAKETA-GIDA
Nondik hasi?Enpresaren eta enpresa-
-inguruaren deskribapenaKudeaketa-gida: 1.1. kap.
Zer-nolako larrialdiakizan ditzaket?
Larrialdi-egoerakKudeaketa-gida: 1.2. kap.
Nolako antolamenduabehar dut?
Larrialdietarako antolamenduaKudeaketa-gida: 1.3. kap.
Zer egin behar dutlarrialdietan?
Jarduera-prozeduraKudeaketa-gida: 1.4. kap.
Zein urrats eginbehar ditut
larrialdi-plana ezartzeko?Plana ezartzeko
estrategiakKudeaketa-gida: 2.1. kap.
Zer egin behar dutlarrialdi-plana eguneratuta
izateko eta hobetzeko?Plana eguneratuta izatekoeta hobetzeko estrategiak
Kudeaketa-gida: 2.2. kap.
1. KAPITULUALARRIALDI-PLANA
NOLA EGIN
1. LARRIALDI-PLANA NOLA EGIN
1. 1. Nondik hasi?: Enpresaren eta enpresa-inguruaren deskribapena
Larrialdi-planaren helburua, esan bezala, enpresan gerta litezkeen larrialdi-ego-erei azkar eta modu eraginkorrean aurre egin ahal izatea da, eta hori helburu,neurri-neurrira egin behar da. Horretarako, bistan denez, behar-beharrezkoa daaldez aurretik enpresaren eta enpresa-inguruaren ezaugarriak zeintzuk direnoso sakon ezagutzea. Aldi honetan jasotako informazioa enpresaren hasierakoargazkia izango da, eta horren arabera diseinatuko dugu gero larrialdi-egoere-tan behar bezala aritzeko beharko dugun egitura.
Kapitulu honek hiru atal ditu:
1.1.1. Enpresaren eta enpresa-inguruaren deskribapena
Atal honetan bilduko dira enpresaren eta enpresa-inguruaren deskribapenari da-gozkion alderdi gehienak. Horrek ez du esan nahi, ordea, datuek zehatz eta sa-konak izan behar dutenik. Aitzitik, atalak xehetasunez ez jostea eta luzeegi ezaritzea gomendatzen dizugu; hobe da datu nagusiak ematea eta enpresan ger-ta litezkeen larrialdien ikuspuntutik kritikoak izan daitezkeen alderdiak hartzeaardatz.
■ Identifikazio fisikoa: Adierazi izena, enpresa-izena eta harremanetarako bide-ak (telefonoa, faxa, irratia eta posta elektronikoa).
■ Sarbideak: Identifikatu eta deskribatu enpresara joateko dauden errepide etabideak (eta beharrezkoa balitz, baita zein egoeratan dauden, trenbiderik ba-den eta abar ere).
■ Eraikinak eta kokalekuak: Deskribatu kokalekuaren ezaugarriak eta mugak,eraikinak zein motatakoak diren eta nola dauden banatuta (pabiloiak, bulego-eraikinak, biltegiak eta abar), eraikuntza aldetik zein ezaugarri dituzten (aza-lera, altuerak, itxiturak, estalkia, isolamendua, sabaileihoak, eraikuntzan era-bilitako materialak eta abar) eta edukia (prozesu industriala, gai sukoienbiltegia, artxiboak eta abar).
■ Jarduera: Zehaztu, argi eta garbi, zein jarduera-motatan aritzen den enpresa(altzairu-fabrika, mekanizazio-lantegia, janari-denda, ospitalea eta abar).
■ Prozesu industrialak: Prozesu industrialak eta horietarako instalazio osagarriakizaten dira enpresetako arrisku-iturri nagusiak. Oso garrantzitsua da, beraz, en-presako produkzio-prozesua etapaz etapa banatu eta prozesu osoaren segidazehaztea. Prozesua korapilatsua baldin bada, oso baliagarria izango zaizu flu-xu-diagrama egitea, hura ikusteaz batera lanen segida zein den eta zein mate-rial- eta energia-mota erabiltzen diren jakingo baituzu. Adierazi, halaber, proze-
KUDEAKETA-GIDA 29
su industrialean zein puntu izan litezkeen kritikoak segurtasunaren aldetik, baiegin beharreko lanagatik edo bai erabili beharreko material, tresneria edo ener-giagatik.
■ Ekipoak eta instalazioak: Aurreko atalean deskribatu ez badira, identifikatuatal honetan zeintzuk diren produkzio-instalazio eta -ekipo nagusiak, eta ins-talazio osagarriak ere aipatu, adibidez: goi- eta behe-tentsioko instalazioak(garrantzitsua da elektrizitatearen banaketarako koadro eta ekipo nagusiaknon dauden adieraztea), jasogailuak (igogailuak), presio-aparatuak (aire kon-primituaren sarea, galdarak...), produktu kimikoen biltegiak (gordetako subs-tantziak zein motatakoak diren, zenbaterainoko arriskua duten eta zenbatdauden ere adierazi), erregai likidoen eta gaseosoen biltegiak (propano, buta-no, fuel-olio eta gasolioa biltzeko tangak) eta baita zein kopuru dagoen gorde-ta ere, beroketarako eta aire giroturako instalazio termikoak, hozteko instala-zioak, gas naturalerako edo bestelako gasetarako instalazioak –botilakgordetzekoak barne– eta instalazio erradioaktiboak (kapsuletan sartutako itu-rriak, X izpiko aparatuak...).
■ Enpresako langileak: Larrialdi-planen helburu nagusia larrialdietan pertsonakbabestea da, eta, beraz, ezinbestekoa da jakitea enpresan zenbat langile ari-tzen den, bai eta non (kokapena) eta noiz ere (txandak, lan-ordutegia...). Izankontuan bai enpresako bertako langile finkoak eta baita kontrata bidezkoak etabisitariak ere. Bestalde, larrialdiren bat izanez gero haren berri ohartaraztekoeta enpresatik ateratzeko baldintza berezirik behar duen langilerik balego (mi-nusbaliatuak eta abar), adierazi argi eta garbi.
■ Organigrama: Azaldu zeintzuk diren enpresako antolamenduaren egitura, sai-lak eta zerbitzuak. Nahikoa da lantokiaren organigrama zein den adieraztea.
■ Ingurune hurbila: Funtsezkoa da enpresaren ingurunea deskribatzea, larrialdi-plana egiteko kontuan hartu behar baita enpresatik kanpo ba ote dagoen en-presan bertan kalterik eragin dezakeen faktorerik, bai eta gure enpresak be-rak kanpoan zein kalte eragin ditzakeen ere. Lehenengo kasuan, honakoarrisku hauek izan ditzakegu, adibidez: alboko enpresa batean gertatutako ez-beharren batek gurean eragin ditzakeen kalteak, inguruko basoek su hartze-ak sor ditzakeenak edo euri-jasak izan eta ibaiak gainezka eginez gero sorta-razitakoak. Bigarren kasuan, berriz, ondorengo arrisku hauek izan beharditugu kontuan: gure enpresan istripuren bat gertatuz gero horrek ingurume-nean eta inguruko herrietan nahiz enpresetan eragin ditzakeen kalteak (domi-no-efektua barne).
Inguruaren deskribapena egiterakoan, beraz, honako alderdi hauek zehaztubeharko dira: alde batetik, gure enpresan izandako istripuren baten ondoriozkalteak izan ditzaketen enpresak, instalazioak, eraikinak, hurbileko herriak etaingurumena (basoak, ibaiak eta abar); eta bestetik, enpresatik kanpo larrialdi-ren bat gertatuz gero gure lantokian bertan kalteak eragin ditzaketen kanpo-faktoreak.
30 KUDEAKETA-GIDA
■ Bete beharreko araudi-eskakizunak: Istripu larrien araudia (1254/1999 ErregeDekretua) bete behar duten enpresek ezin dute eskuliburu hau baliatu larrial-di-plana egiteko, izaera berezikoak dira eta. Baina araudi horrez gain, badiraplana egiterakoan kontuan izan beharreko bestelako baldintzak ere, industria-segurtasunerako araudiak ezarri eta nahitaez bete beharrekoak. Adibide batProduktu Kimikoak Biltegiratzeko Araudiko APQ-006 instrukzioak ("Likido ko-rrosiboen biltegiratzea" arautzen duena) ezarritako eskakizunak ditugu, horre-lakorik duten enpresek bete beharrekoak (altzairu herdoilgaitza desugertzenduten enpresek, adibidez, azido fluorhidrikoa gordetzeko tangak dituzte eta).
1.1.2. Enpresaren baliabideak
Larrialdiren bat gertatu eta hari aurre egiteko enpresak dituen edo lor ditzakeenbaliabideak dira. Bi motatakoak dira:
■ Enpresako bertako baliabideak. Adierazi enpresan gerta litezkeen larrialdieiaurrea hartzeko eta behin gertatutakoan haietatik babesteko zein motatakobaliabideak dituen enpresak, bai eta zenbat eta non ere: suteen aurkako ins-talazio eta ekipoak (suteak antzemateko edota itzaltzeko sistema automatiko-ak, suteetarako ur-hartune hornituak, su-itzalgailuak, suteen aurkako ur-hor-nidurarako sistema eta sarea, eta abar), isuriei eusteko sistemak (ontziak,barrera fisikoak eta abar), isurpen toxikoak txikiagotzeko sistemak (garbigai-luak, neutralizagailuak, zuziak...), elektrizitate-hornidurarako sistemak eta la-rrialdietarako argiztapen-sistemak (ekipo elektrogenoak, SAI, larrialdietarakoargiak,...), langilearen babesgarriak (arrisku kimikoetatik babesteko jantzi etaoinetakoak, kaskoak...), komunikazio-sistemak (telefono finko eta mugikorrak,irrati-komunikazioa, megafonia, sirenak...), lehen laguntzarako zerbitzua edo-ta mediku-zerbitzua (langileak eta ekipamendua). Hitz batez, enpresak gertalitezkeen larrialdiei aurre egiteko dituen bitarteko oro.
■ Kanpoko baliabideak. Adierazi zeintzuk diren enpresako bertako bitartekoenosagarri izan eta kanpotik lortu ditzakeen baliabideak: suhiltzaileak, Ertzaintzaedo polizia, ospitalea, anbulantziak, elkarren arteko laguntzarako hitzarmenamedio inguruko beste enpresa batzuetako baliabideak eta abar.
1.1.3. Egin beharreko agiriak
Ez da beharrezkoa kapitulu honetako datuak idazterakoan luzeegi aritzea.Gehienetan, gainera, datuak taulatxotan laburbil daitezke, eta testu luze-luze ba-tean baino errazago eta argiago ulertuko dira horrela. (Erabili 2. eta 3. irudietakotaulak).
Horrez gain, ondoren adierazitako planoak ere egin behar dira, eta horiek ere au-rreko ataletan eskatutako datu asko eta asko laburtzen dituzte:
■ Enpresaren ingurune hurbilaren eta enpresaren kokalekuaren plano topogra-fikoa, eskala egokian (adibidez, 1:1000/1:5000). Ondorengo elementu hauekguztiak non dauden argi eta garbi ikusi ahal izateko behar besteko xehetasu-
KUDEAKETA-GIDA 31
na izan beharko du planoak: enpresarako sarbideak, hurbileko industria-insta-lazioak eta herriak, elektrizitate-lineak, gas-hodiak, babes bereziko guneak,ur-lasterrak, kanpoko baliabideak eta, hitz batez, gerta litezkeen larrialdi-ego-eretan behar bezala aritzeko garrantzitsua izan daitekeen oro.
■ Honako hauek non dauden adieraziko duen planoa edo planoak, enpresarenkonplexutasunaren arabera: sarbideak, eraikinak, produkzio-prozesua egitenden lekua eta instalazio osagarriak, batez ere segurtasunaren aldetik kritiko-ak diren ekipo eta instalazioak (adibidez, produktu kimikoen biltegia, erregai li-kido edo gaseosoena, transformadoreak, galdarak eta presiopeko bestelakoaparatuak, goi- eta behe-tentsioko sareak, gas-bideak eta abar). Adierazi pla-noan, halaber, ura, gasa, lurruna, produktu kimikoen hornidura, energia elek-trikoa eta bestelako fluidoak eteteko giltzak non dauden.
Ez ahaztu lur azpiko guneak ere adieraztea, adibidez, sotoak.
2. irudia. Enpresaren eta enpresa-inguruaren deskribapena (Hutsik)
32 KUDEAKETA-GIDA
Identifikaziorakodatuak1
Ingurua eta sarbideak
Enpresa-izena Lantokia
Helbidea:
Herria:
Probintzia:
Posta-kodea:
Telefonoa:
Faxa:
Posta elektronikoa:
EgituraEraikin industriala:
Eraikin ez industriala:
Kanpoko sarbideakOinezkoentzako sarbideak:
Ibilgailuentzako sarbideak:
Kanpoko laguntzaSuhiltzaile-parkerik hurbilena:
Distantzia eta iristeko behar duten denbora (gutxi gorabehera):
2. irudia. Enpresaren eta enpresa-inguruaren deskribapena (Hutsik)
KUDEAKETA-GIDA 33
Eraikinaren eraikuntza-
-ezaugarriak3
Jarduera4
Prozesuak5
Ekipoak husteko baldintzak6
Azalera, guztira:
Lur gaineko solairuen kopurua:
Eraikinaren Lur azpiko solairuen kopurua:
tamaina Sektore-kopurua:
Sektore bakoitzaren azalera:
Altuera:
Zutabeak:
Habeak:Egitura- Habexkak:
-elementuakGangatilak:
Kanpoko eta barruko itxiturak:
InstalazioKontratatutako potentzia:
elektrikoaTransformadoreak:Banaketa-koadroak:
AireztapenaNaturala:Artifiziala:
Beroketa
Gas sukoien biltegia
Likido sukoien biltegia
Galdarak
Konpresoreak
Bestelakoak (labeak eta abar)
34 KUDEAKETA-GIDA
Jarduera etalana7
Eraikina hustekobaldintzak8
Organigrama9
Jarduera Azalera Langile-kopuruaSektorea / lantegia
Guztira:
Eskailera- Deskribapenakopurua
Eraikuntza Deskribapenahusteko bide horizontalak
Irteerak Lantegiko edo Eraikineko irteeraksektoreko irteerak
2. irudia. Enpresaren eta enpresa-inguruaren deskribapena (Hutsik)
KUDEAKETA-GIDA 35
3.iru
dia.
Enp
resa
ren
eta
enpr
esa-
ingu
ruar
en d
eskr
ibap
ena.
Enp
resa
ren
balia
bide
ak:i
nben
tario
a et
a ko
kale
kua
(Hut
sik)
BA
LIA
BID
EA
KO
P.Z
EIN
PLA
NO
TAN
D
AU
DE
AD
IER
AZ
ITA
Det
ekta
tze-
eta
ala
rma-
sist
ema
Su-
itzal
gailu
ak
Sut
eeta
rako
ur-
hart
une
horn
itua
Ihin
ztag
ailu
ak (
sprin
kler
s)
Ala
rma-
saka
gailu
a
Ala
rma-
sire
na
Arg
i ber
ezia
k.La
rria
ldie
tara
ko a
rgia
k.
Ete
nik
gabe
ko e
likad
ura
elek
trik
oa (
ekip
o el
ektr
ogen
oa, b
ater
ia e
ta a
bar)
Meg
afon
ia /
Tele
foni
a
Sua
itza
ltzek
o er
aiki
nean
zeh
ar ja
rrita
dau
den
sist
emak
(C
O2,
apa
rra
eta
abar
)
Bab
eser
ako
balia
bide
pas
iboa
k (a
te s
uhes
iak,
ont
ziak
eta
aba
r)
Kor
ridor
eak,
sut
een
aurk
ako
elem
entu
ak e
ta h
uste
ko b
ider
ik h
urbi
lena
k
Kan
poko
bilg
unea
k
Med
iku-
zerb
itzua
Bot
ika-
kutx
a
Ohe
txik
iak
Anb
ulan
tzia
Xur
gatz
aile
indu
stria
lak
Sut
een
aurk
ako
lang
ilear
en b
abes
garr
iak
Ust
ekab
eko
isur
iak
man
eiat
zeko
lang
ilear
en b
abes
garr
iak
Isur
i tox
ikoa
k m
anei
atze
ko la
ngile
aren
bab
esga
rria
k
1.2. Zer-nolako larrialdiak izan ditzaket?: Larrialdi-egoerak
Enpresa eta enpresaren ingurunea ezagutu eta gero, hauxe da ondoren egin be-harrekoa: zehaztea zein egoerak –gerta litezkeenak– sortaraz ditzaketen larrial-diak enpresan eta, ondorioz, pertsona, instalazio eta ingurumenean kalteak.
Enpresa gehien-gehienetan kontuan hartu beharreko egoerak hauek dira: sute-ak eta lan-istripuak edo bat-bateko gaixotasun larriak. Dena den, enpresako pro-dukzio-prozesua zer-nolakoa den, enpresa batzuetan bestelako larrialdi-egoerabatzuk ere gerta daitezke, esaterako, produktu arriskutsuak isurtzea, ibai edohodi biltzaileetara kontrolatu gabeko isuriak egitea, ingurumenera substantzia to-xikoak isurtzea eta abar; eta egoera horietan guztietan ere larrialdietarako joka-bidea zein izango den jakin beharra dago.
Gerta litezkeen larrialdi-egoerak zeintzuk diren identifikatzeko, enpresa-jardue-raren arriskuak ebaluatu behar dira lehenik eta behin, eta aurreko atalean bildu-tako informazio guztia izango da kontuan horretarako. Arriskuen ebaluazio ho-rrek ez du zerikusirik, ezer gutxi behintzat, ohiko lan-istripuen ebaluazioarekin,nahiz eta biek helburu bera izan langileak babesteari dagokionez. Izan ere, en-presa-jardueraren arriskuak ebaluatzerakoan kontuan izango baititugu, halaber,enpresako bertako langileei kalteak eragiteko arriskurik ez izan arren, enpresa-tik kanpoko pertsonengan, produkzio-prozesuko instalazioetan edo ingurume-nean kalteak eragin litzaketenak ere.
Lehenik eta behin, istripu industrialen bat eragin lezaketen enpresako arriskuguzti-guztiak zeintzuk diren jakin behar da. Kendu ezin den arriskurik balego, az-tertu arriskua zenbaterainokoa den (arrisku-maila) eta, ondoren, ebaluatu. Gidateknikoko 1.2. atalean azaldutako metodologiaren arabera 3. mailakoak (mailaneurrizkoa) edo gehiagokoak diren arriskuak larrialdi-egoeraren bat eragitekomodukotzat hartuko dira.
Gerta liteke enpresa batzuek arrisku industrialen azterketa egiteko beharrik ezikustea, bai enpresaren tamainagatik edo bai prozesu industriala kalterik egite-ko modukoa ez izateagatik, arriskuak nabariak direlakoan (adibidez, suteak edolan-istripuak). Dena den, arrisku industrialen ebaluazioa enpresa guzti-guztiekegitea gomendatzen dugu, baliagarri izango baita enpresa hobeto ezagutzekoeta prozesu industrialeko ahulguneak zeintzuk diren jakiteko.
Baliteke, halaber, beste enpresa batzuek jada arriskuak ebaluatzeko bestelakobitartekoren bat erabiltzea (I. eranskinean azaldutakoaren ezberdina; adibidez,AMFEC, akatsen zuhaitzak eta abar). Horrelakoetan, enpresak zehaztu dezala,bere ebaluazio-metodologia erabiliz, zein mailatatik gora hartu beharko direnarriskuak larrialdi-egoeraren bat eragiteko modukotzat.
Arriskuak ebaluatu ondoren eta hori oinarri hartuta, hauxe da atal honetan eginbeharrekoa: larrialdi-egoerak zeintzuk diren identifikatzea, hau da, ustekabekozein egoerek eragin lezaketen larrialdi-egoeraren bat jakitea.
36 KUDEAKETA-GIDA
KUDEAKETA-GIDA 37
1.2.1. Egin beharreko agiriak
Gerta litezkeen larrialdi-egoerak zeintzuk diren identifikatu eta zerrendatzeko, 4.irudiko taula erabiliko dugu. Hona hemen taula horretan jaso beharreko informa-zioa:
■ Larrialdi-egoera: 3. mailakotzat edo gehiagokotzat ebaluatu den arrisku batenondorioz sortutako larrialdi-egoera. Adibidez: transformadore batek, substan-tzia sukoien biltegiak edo agiritegi nagusiak su hartzea, desugerketarako ku-peletako azido klorhidrikoa isurtzea, biltegiratzeko tanga batetik azido fluorhi-drikoa jariatzea, altzairu-fabrika bateko iragazkiko mahukak haustea,euri-jasen ondorioz uholdeak izatea, sabotaje edo ekintza terrorista bat etaabar.
■ Kokapena: Adierazi non gertatuko litzatekeen egoera (esaterako, transforma-zio gunean, bulego nagusietan, bidoien biltegian eta abar). Bestalde, larrialdi-egoera gertatuko litzatekeen lekuaren ezaugarriak direla-eta edo tartean direninstalazioen izaera medio edo bestelako arrazoiengatik larrialdi-egoeran modubereziren batean jardun beharko balitz, komenigarria da egoera horiek ondozehaztea eta banan-banan aztertzea.
■ Arrisku-maila: Idatzi erabilitako ebaluazio-metodologiaren arabera balioztatu-tako arrisku-maila. Gida teknikoko I. eranskinean azaldutako metodologia ba-liatu baduzu, 3, 4 edo 5 idatzi behar duzue.
■ Aurreikus daitezkeen ondorioak: Adierazi zein kalte izan ditzaketen instalazio-ek, inguruneak eta langileek (bertakoek eta, baldin baleude, kanpokoek).
■ Oharrak: Idatzi hemen beharrezkoak iruditzen zaizkizun oharrak.
38 KUDEAKETA-GIDA
4.iru
dia.
Larr
iald
i-ego
erak
(H
utsi
k)
LAR
RIA
LDI-
KO
KA
PE
NA
AR
RIS
KU
-A
UR
RE
IKU
S D
AIT
EZ
KE
EN
O
HA
RR
AK
-EG
OE
RA
-MA
ILA
ON
DO
RIO
AK
1.3. Nolako antolamendua behar dut?: Larrialdietarako antolamendua
Antolamendua da larrialdien kudeaketaren funtsezko alderdietako bat, garran-tzitsuena ez bada. Horrela, larrialdi-egoeretan jarduteko antolamendua egin be-harko du enpresak, larrialdi-planean ezarritako prozeduren araberakoa.
Gida teknikoan baduzu hainbat antolaketa-aukera, enpresaren konplexutasuna-ren eta arriskuen arabera. Adibide gisa, larrialdietarako antolamenduaren eske-marik konplexuena azaltzen dizugu 5. irudian. Hauek dira bertako elementu na-gusiak:
■ Larrialdietarako burua (LB). Larrialdi-egoeraren arduradun nagusia da eta ho-rrelakoetan egin beharreko esku-hartze guztiak koordinatuko ditu. Fabrikakoburua izan ohi da.
■ Esku-hartzeetarako burua (EB). Larrialdietarako buruak emandako jarraibide-en arabera lanak "in situ" bideratuko dituena da. Enpresako segurtasun-koor-dinatzailea izan ohi da.
■ Kontrol-taldea (KT). Komunikazio-bideak eta larrialdi-egoerari buruzko infor-mazioa zentralizatuko duen pertsona edo taldea da.
■ Hasierako esku-hartzeetarako taldea (HET). Larrialdi-egoeraren hasiera-ha-sieran eta larrialdiari irtenbidea eman eta ezabatzeko edo gehiagora joan ezdadin arituko den pertsona edo taldea da.
■ Azken buruko esku-hartzeetarako taldea (AEST). HETek euren bitartekoekinlarrialdi-egoera kontrolatzea lortzen ez badute esku hartuko duen pertsonaedo taldea da. Horrelako egoeretarako bereziki trebatua izan den enpresakonorbait edo norbaitzuk izan daitezke edo baita enpresatik kanpokoak ere(suhiltzaileak, SOS Deiak...).
■ Alarma eta huste-taldea (AHT). Enpresako leku jakin bateko gizon-emakume-ak ordenan jarrita ateratzeko lanak zuzentzeaz eta kontrolatzeaz arduratukoden pertsona edo taldea da.
■ Lehen laguntzako taldea (LLT). Min hartutakoak sorotsiko dituen pertsona edotaldea da.
■ Laguntza-taldea (LT). Larrialdian arituko diren taldeei laguntza espezializatuaemateaz arduratuko den pertsona edo taldea da (adibidez, mantentze-laneta-koa, bulego teknikoa eta abar).
KUDEAKETA-GIDA 39
Ondorengo hauek dira, laburbilduz, atal honetan egin beharreko zereginak:
■ Larrialdietarako antolamendua diseinatu, aurreikus daitezkeen larrialdi-egoe-ren eta enpresak dituen baliabideen arabera. Zalantzarik izanez gero, jo eza-zu gida teknikora. Bestalde, antolamendua diseinatzerakoan kontuan izan be-harrekoak dira, bereziki, enpresaren lan-erritmoa (lan-txandak) etalan-egutegia (jaiegunak eta oporraldiak). Zentzu horretan, baliteke hasierakoorganigrama aldatu behar izatea, egoera horiei behar bezala aurre egin ahalizateko.
■ Antolamendu-mailak nork edo nortzuek osatuko dituzten erabaki (larrialdieta-rako burua, esku-hartzeetarako burua eta abar). Gida teknikoan baduzu ho-rretarako laguntzarik ere, hala nahi izanez gero: taulatxo batean bilduta duzuantolamenduko maila bakoitzerako zein eskakizun komeni diren.
■ Antolamendu-maila bakoitzari dagozkion egiteko eta ardurak eman (nork eginbeharko duen zer, noiz eta nola). Larrialdietarako antolamendua osatuko du-tenen egiteko eta ardura batzuk lehendik aipatu baditugu ere, gida teknikoantaula bat aurkituko duzu, horiek emateko orduan errazago aritu zaitezen.
1.3.1. Egin beharreko agiriak
Atal honetan lortu beharreko azken agiria larrialdi-egoeretan jarduteko enpresa-ko organigrama da, eta antolamendu-maila bakoitzean nor arituko den eta ho-rietako bakoitzak zein egiteko eta ardura izango dituen zehaztuta ageriko zaizubertan. Horretarako, 5. irudia eta 6. irudiko taula erabiliko dituzu.
Baliabide materialen antolaketari dagokionez: enpresak larrialdi-egoerei aurreegiteko dituen baliabideak zerrendatu eta antolatu behar dituzu, eta hori guztiaplano batean edo batzuetan adierazi, enpresaren konplexutasunaren arabera.
40 KUDEAKETA-GIDA
Enpresaren tamainaren eta konplexutasunaren arabera, batetik, eta aurrei-kus daitezkeen larrialdi-egoeren arabera, bestetik, hainbat antolamendu-es-kema egin liteke. Begien bistakoa da altzairu-fabrika txiki batek, janari-den-da batek eta enpresa kimiko batek modu desberdinean eratuko dutela eurenantolamendu-egitura. Gainera, enpresa txikietan, eta bereziki oso txikietan,pertsona berberak har ditzake bere gain larrialdietarako antolamendukohainbat mailatako eginkizun eta ardurak.
Hori horrela, beraz, 5. irudiko antolamendu-eskema askoz ere sinpleagoabihur liteke enpresa txikietan: larrialdietarako burua eta esku-hartzeetarakotaldea izatea nahikoa izango litzateke horrelakoetan, biak ere enpresakobertako langileek osatutakoak (baina aldez aurretik horretarako prestatu be-harko dira). Eta horixe gertatuko da, ziur aski, eskuliburu hau erabiliko dutenenpresa gehienetan.
LT:
Lagu
ntza
-tal
dea
LAR
RIA
LDIE
TA
RA
KO
BU
RU
A
KO
NT
RO
L--T
ALD
EA
ES
KU
-HA
RT
ZE
ET
AR
AK
O B
UR
UA
HE
T:H
asie
rako
esku
-har
tzee
tara
kota
ldea
AE
ST:
Azk
en b
uruk
oes
ku-h
artz
eeta
rako
tald
ea
AH
T:A
larm
a- e
tahu
ste-
tald
ea
LLT:
Lehe
n la
gunt
zara
kota
ldea
KUDEAKETA-GIDA 41
5.iru
dia.
Larr
iald
ieta
rako
ant
olam
endu
a (H
utsi
k)
42 KUDEAKETA-GIDA
6.iru
dia.
Larr
iald
ieta
rako
ant
olam
endu
a:E
gite
koak
eta
ard
urak
(H
utsi
k)
Esk
u B
aiez
tatu
La
rria
ldi-
Larr
iald
ia
Esk
u-K
anpo
ko
Larr
iald
iare
nha
rtuk
o A
tzem
anA
ktib
atu
-mot
a ja
kina
razi
-har
tzea
k H
uste
ala
gunt
zaam
aier
adu
ena
Larr
iald
ieta
rako
bu
rua
Adi
eraz
i
Esk
u-ha
rtze
- -e
tara
ko b
urua
Kon
trol
--t
alde
aJa
kina
razi
Has
iera
ko e
sku-
-har
tzee
tara
ko
tald
ea
Azk
en b
uruk
o es
ku-h
artz
e-
-eta
rako
tald
ea
Lehe
n la
gunt
zara
ko
tald
ea
Ala
rma
eta
hust
e--t
alde
a
Lagu
ntza
--t
alde
a
Bes
te
edon
or
1.4. Zer egin behar dut larrialdietan?: Jarduera-eskema orokorra
Larrialdi-egoeretan egin beharrekoen prozedura orokorra aurkezten dizuegu ja-rraian, 7. irudian, eskema modura. Helburua ez da prozesua lerro-lerro azaltzea;aitzitik, egin beharreko jarduerak azaltzeko adibide gisa erabili dugu. Bestalde,larrialdi-egoera nolakoa den, baliteke eskeman adierazitako etaparen bat kon-tuan hartu behar ez izatea.
7. irudia. Larrialdietarako jarduera-eskema orokorra
1. Larrialdia atzeman. Adierazi nork eta nola atzemango duen larrialdia. Aukeraugari dago: alarma automatiko bat, langileren batek suteetarako esku-saka-gailuari eragitea, likidoak ibairatzeko hodi-biltzean dagoen phmetroak isuriazidoren bat antzematea, langileren batek tanga-inguruan soda-isuria ikustea,lanean diharduela langileren bat bat-bateko lan-istripuren batez ohartzea etaabar.
KUDEAKETA-GIDA 43
Larrialdiaren amaiera
Larrialdi-egoera
Larrialdia atzeman
Larrialdia baieztatu / Alarma aktibatu
Larrialdi-mota adierazi
Larrialdia jakinarazi
Hustea Esku hartu Kanpoko laguntza
2. Larrialdia baieztatu / Alarma aktibatu. Adierazi nork eta nola baieztatuko duenlarrialdia. Alarma pertsonaren batek ematen baldin badu (zuzeneko alarma),larrialdia baieztatuta egongo da. Aldiz, alarma automatikoa bada, baieztatuegin beharko da.
Beraz, larrialdia ez bada alarma automatikoren baten bidez atzemango, zuze-nean jakinaraziko da eta ez da beharrezkoa izango larrialdia baieztatzea.
3. Larrialdi-mota adierazi. Larrialdia baieztatu ondoren, larrialdi-mota adierazibeharko da, jada badagoen edo aurreikus daitekeen egoeraren arabera:
■ Larrialdi txikia: Larrialdi-egoera enpresako leku jakin batean gertatu da, etaHETek (hasierako esku-hartzeetarako taldeek) kontrolatzeko modukoa da.
■ Larrialdi partziala: Larrialdia enpresako zati handi bati edota ekipo edo ins-talazio kritikoei dagokie, eta, eragin eskasak izango baditu ere, egoerakokerrera egingo duela susma daiteke. Larrialdi-egoera AESTek (Azken bu-ruko esku-hartzeetarako Taldeek) kontrolatzeko modukoa da, eta balitekelangile batzuk handik atera behar izatea.
■ Larrialdi orokorra. Larrialdi-egoerak enpresa osoan edota ekipo eta instala-zio kritikoetan du eragina, eta egoerak okerrera egin eta ondorio larriak izan-go dituela susma daiteke. AESTak ez dira gai egoera kontrolatzeko, eta lite-keena da enpresako langile guzti-guztiak atera behar izatea.
Larrialdia zein motatakoa den enpresa barruan nahiz kanpoan jakinarazteko,aldez aurretik erabakitako komunikazio-bideak erabiliko dira (sirenak, telefo-noa, irratia eta abar).
4. Larrialdia jakinarazi. Aldez aurretik erabaki behar da zein komunikazio-bideerabiliko diren larrialdi-egoeretan, bai enpresa barruan eta bai kanporako ha-rremanetan, eta, beharrezkoa balitz, baita zer egingo den ere argi-indarrakhuts egingo balu.
Hauek dira, besteak beste, barne-komunikaziorako erabil daitezkeen bitarte-koak: ahozko komunikazioa (adibidez, larrialdia atzeman duenak bere ardura-dunari esatea), xede horretarako jarritako mekanismoak (adibidez, suteetara-ko sakagailuak), irratia, megafonia, sirenak edo telefonoa.
Kanpoko baliabideekiko edo instituzioekiko komunikazio-bideak telefonoa edoirratia izan ohi dira eskuarki.
Larrialdiaren berri emateko bitartekoak zeintzuk izango diren erabakitzeazgain, igorlea hartzailearekin nola jarriko den harremanetan ere zehaztu beharda (telefono zenbakia, irrati-frekuentzia, sirena-hotsaren maiztasuna eta dei-kopurua, megafoniaz egingo den jakinarazpen-mota...) eta baita zein hizkun-tza erabiliko den ere. Kanpo-komunikazioei dagokienez, SOS Deiak-ekin ha-rremanetan jartzeko protokolo-orria edukiko da (ikus gida teknikoa).
44 KUDEAKETA-GIDA
Bestalde, bi motatako komunikazio-bideak ezarri behar dira: alde batetik, en-presako egitura-mailetakoekin soilik harremanetan jartzekoak, eta bestetik,enpresako langile guztiekikoak (esaterako, megafonia eta sirenak).
5. Esku hartu. Enpresan gerta litezkeen larrialdi-egoerak zehaztuta dituzu jada,eta, orain, egoera bakoitzean egin beharreko lanak eta lan horiek egiteko pro-zedura zehaztu behar dituzu. Larrialdietarako antolamenduko maila bakoitze-ko arduradunek lan-fitxa bana izan beharko dute, larrialdi-egoera bakoitzeanzein jarduera egin behar dituzten laburbilduta.
6. Hustea. Larrialdi-egoera batzuetan beharrezkoa izango da enpresako langilebatzuk edo guztiak ateratzea. Beraz, aldez aurretik erabaki behar da zeintzukizango diren huste-bideak eta bilguneak, eta garbi-garbi seinaleztatu. Horre-tarako modurik errazena plano bat egitea da.
7. Kanpoko laguntza. Hasierako esku-hartzeetarako taldea (HET) ez bada gai la-rrialdi-egoerari aurre egiteko, eta enpresan ez badago Azken buruko esku-hartzeetarako talderik (AEST), ezinbestekoa izango da kanpoko baliabideeta-ra jotzea.
Kanpoko laguntza eskatzeko erabakia, baina, hasiera-hasieran hartu beharda, hara zer dioten-eta suhiltzaileek: "berandu hots egiten badigute, beranduiritsiko gara".
8. Larrialdiaren amaiera. Beharrezkoa da aldez aurretik finkatzea identifikatuta-ko larrialdi-egoera bakoitza amaitutzat jotzeko (eta, beraz, enpresa jada se-guru dagoela emateko) zein baldintza egon behar diren. Bestalde, Larrialdie-tarako buruak adieraziko du, beti, larrialdi-egoera noiz amaitu den.
1.4.1. Egin beharreko agiriak
Honako hauek dira atal honetan egin beharreko zereginak eta agiriak:
■ Larrialdi-egoeretarako jarduera-prozedura zehaztu. 10. irudian duzu, adibidegisa, larrialdi-egoeretan nola jokatu behar den ikusteko fluxu-diagrama bat.Enpresak eskema hori dagoen horretan har dezake eta bere larrialdi-planeansartu, edo diagrama horretan oinarritu eta beharrezko egokitzapenak egin di-tzake, jarduera-prozedura enpresako bere egituraketara egokitzeko (ikus gidateknikoa).
Dena den, prozedurak ondorengo alderdi hauek izan beharko ditu kontuan:
■ Egoera-motak. Hiru motatako larrialdi-egoerak bereiztu ditugu lehenago: la-rrialdi txikia, larrialdi partziala eta larrialdi orokorra. Baina enpresak erabakidezake bi egoera-mota baino ez zehaztea (adibidez, larrialdi txikia eta la-rrialdia), baldin eta oso konplexua edo handia ez bada. Nolanahi ere, aldezaurretik zehaztu behar da zein baldintza egon behar diren enpresak kontuanhartutako larrialdi-egoera bakoitza hasitzat eta amaitutzat jotzeko.
KUDEAKETA-GIDA 45
■ Barne- eta kanpo-komunikaziorako bideak:
• Adierazi zein komunikazio-bide erabiliko den kasu bakoitzean (telefonoa,megafonia, irratia, sirena-deiak...). Beharrezkoa balitz, adierazi, halaber,zein komunikazio-bide baliatuko den argi-indarrik gabe geratu eta telefo-nogunea erabili ezingo balitz (esaterako, irratitelefonoak). Gogoan izan,bestalde, larrialdi-egoeretan ez dela komeni komunikazio-bideak behar-beharrezkoak ez direnean erabiltzea, kolapsa litezke eta.
• Egin barne-komunikaziorako beharko direnen zerrenda: nortzuk aritukodiren, horien telefono-luzapena edo zenbakia, irrati-frekuentziak (halako-rik balego) eta abar.
• Egin, halaber, kanpo-komunikaziorako beharko direnen zerrenda (SOSDeiak, suhiltzaileak...). Gainera, horrelakoetarako, diseinatu komunikazio-rako protokolo-orria (nahi izanez gero, gida teknikoan dagoena erabil de-zakezue).
■ Enpresa husteko planoa egin, eta, bertan, huste-bideak eta bilguneak zein-tzuk diren adierazi.
■ Kontuan izandako larrialdi-egoera bakoitzerako lan-fitxa egin. Enpresa handiedo konplexu samarretan, norbere ardurei egokitutako fitxa bana izango dutelangileek, eta larrialdi-egoera bakoitzean egin beharreko lanak edo jarduerakzehaztuko zaizkie bertan. 9. irudian duzue, adibide gisa, larrialdietarako lan-fi-txetan kontuan izan beharrekoak.
46 KUDEAKETA-GIDA
9. irudia – Larrialdietarako lan-fitxa (Hutsik - Aurrealdea)
KUDEAKETA-GIDA 47
REN LARRIALDIETARAKO LAN-FITXA ……(*)……………………………….……………
(Bestela ere esan daiteke:……(*)…………………………………………………………RENTZAKO LARRIALDIETARAKO JARRAIBIDEAK)
(*) ESKU HARTUKO DUENA (HET, AEST eta abar)
EKINTZAK
❑
■ Suteren batez ohartzen bazara ❑
❑
❑
■ Isuriren batez ohartzen bazara ❑
❑
❑
■ Ibaira egindako isuriren ❑
batez ohartzen bazara❑
❑
■ Bat-bateko gaixotasun edo ❑
istripuren batez ohartzen bazara ❑
❑
■ Alarmak jotzen badu ❑
❑
■ Eta abar ❑
❑
(Fitxaren atzealdean, eta formatu bera erabiliz, prebentzio-neurriak azalduko dira).
48 KUDEAKETA-GIDA
EZ
BA
IB
AI
ALA
RM
AZ
UZ
EN
EK
OA
LAR
MA
SA
KA
GA
ILU
BID
EZ
KO
ALA
RM
A
EZ
EZ
BA
I
EZ
BA
I
EZ
BA
IB
AI
BA
I
EZ
EZ
EZ
BA
IB
AI
ALA
RM
AA
UTO
MAT
IKO
AE
GIA
ZTA
TU
LAR
RIA
LDIA
LAR
RIA
LDIA
AM
AIE
RA
LAR
RIA
LDIA
ES
KU
-HA
RT
ZE
AK
BE
STE
LAKO
LA
N B
ATZU
K
Edo
nor
Leku
koar
dura
duna
Larr
iald
ieta
kobu
rua
Esk
u-ja
rtze
etar
ako
buru
aH
ET
AE
ST
LLT
AH
T
HE
TEK
KO
NT
RO
LAT
ZE
KO
MO
DU
KO
A
LAR
RIA
LDI
TX
IKIA
HE
TEK
LA
NA
RI E
KIN
LAR
RIA
LDIA
KO
NT
RO
LPE
AN
AM
AIE
RA
AM
AIE
RA
AM
AIE
RA
ZA
TI B
AT
HA
RT
ZE
N D
U
LAR
RIA
LDI P
AR
TZ
IALA
AE
STE
K L
AN
AR
I EK
IN
LAR
RIA
LDIA
KO
NT
RO
LPE
AN
LAR
RIA
LDIA
KO
NT
RO
LPE
AN
LAN
TE
GI O
SO
AH
AR
TZ
EN
DU
LAR
RIA
LDI O
RO
KO
RR
A
ALT
EK
LA
NA
RI E
KIN
LAN
GIL
EE
K M
INH
AR
TZ
EK
OA
RR
ISK
UA
AH
TRE
N H
US
TE
A
ZA
UR
ITU
AK
LLTR
EN
SO
RO
SP
EN
-LA
NA
K
BA
RN
E-K
OM
UN
IKA
ZIO
A
KA
NP
OK
OLA
GU
NT
ZA
RE
NB
EH
AR
RA
KA
NP
OKO
LAG
UN
TZA
RE
NB
EH
AR
RA
JA
KIN
AR
AZI
KA
NP
O-K
OM
UN
IKA
ZIO
A
10.i
rudi
a.La
rria
ldie
tara
ko ja
rdue
ra-p
roze
dura
ren
ered
ua
2. LARRIALDI-PLANA NOLA EZARRI,EGUNERATUTA IZAN ETA HOBETU
Larrialdi-plana ezartzea ez da enpresako leku pribilegiaturen batean, hantxeapalean txukun-txukun, zenbait liburukitako agiri lodi-lodi bat izatea, ongi koa-dernatutakoa eta kolore bizitako eskema eta grafiko ugarikoa, auditoreek, beze-roek eta suhiltzaileek ikusi eta goza dezaten.
Aitzitik, larrialdi-plana ezartzeak zera esan nahi du: enpresan aritzen direnguzti-guztiek, bai bertako langileek eta baita kontrata bidezkoek nahiz bisita-riek eta abarrek ere, badakitela jakin zer egin larrialdi-egoeraren bat gertatuzgero, eta, gainera, ahalik eta modu azkar eta eraginkorrenean egiteko treba-tuak izan direla.
Hori horrela, beraz, larrialdi-plana ezartzea hauxe da:
■ Larrialdietan izan beharreko jokabidea enpresa-kulturan integratzea, bai etaenpresako prozedura operatiboetan eta kudeaketa-sisteman sartzea ere.
■ Planean ezarritako urratsen arabera jardutea.
■ Langileei haren berri eman eta trebatzea.
■ Sistematikaren bat hartzea, larrialdi-plana eraginkorra den ebaluatzeko etagerora berrikusi eta eguneratu egingo dela bermatzeko.
Hitz batez, larrialdiren bat gertatuz gero bertan egongo diren langile guztiak pla-neko ildoen arabera arituko direla bermatzea.
Aurreko kapituluan egindako larrialdi-plana ez da behin-betikoa. Aitzitik, eta en-presak berak aldaketak izango dituen heinean bai eta plana bera ezarri ondorenizandako eskarmentutik ikasiz, berrikusi eta hobetu beharreko agiria beharkoluke izan.
Larrialdiak kudeatzeko prozedura nola ezarri argiago ikusteko, adibide bat duzugida teknikoan, eta ziur lagungarri izango zaizula enpresan larrialdi-plana ezarri,eguneratuta izan eta hobetzeko jarduerak egiteko. Gainera, enpresan inguru-men-kudeaketarako sistemaren bat (ISO 14001, EMAS), prebentzio-kudeaketa-rako sistemaren bat (OHSAS 18001, UNE 81900EX eta abar) edo bai inguru-men- eta bai prebentzio-kudeaketa kontuan hartuko dituen sistemaren batezartzeko asmoa izanez gero, larrialdi-planei buruz araudi horiek eskatzen di-tuzten baldintzak betetzea ahalbidetuko dizu prozedura honek.
2.1. Plana ezartzeko estrategiak
Plana ezartzeko programa bat izango da atal honetako eginkizunen emaitza (11.irudia). Honako hauek dira eginbehar nagusiak:
KUDEAKETA-GIDA 49
■ Arriskuak ebaluatu ondoren erabakitako zuzenketa- edota prebentzio-neurriakezartzea. Zein larrialdi-egoera gerta litezkeen aztertzeko, lehenik eta behinarriskuak ebaluatu behar ziren, eta baliteke ebaluazio-prozesu horretan en-presak erabakitzea zuzenketa- edota prebentzio-neurri batzuk ezartzeko be-harra duela, horrelako egoeretan izan beharreko jokabidea hobea izan dadin.Eskuarki, ondorengo hauen ingurukoak izan ohi dira neurriak:
■ Norberaren babes-baliabideak egokitzea eta osatzea (suteen aurkako ba-bes-sistemak, larrialdietarako argiak, isurien aurkako sistemak, husteetara-ko seinaleak, HETak eta abar).
■ Segurtasunaren aldetik kritikotzat diren ekipo eta instalazioak, batetik, etaenpresan jarritako norberaren babeserako sistemak, bestetik, aldizka berri-kusi eta behar bezala mantentzen direla bermatzea.
Hona hemen zenbait ohar, norberaren babes-baliabideak eta ekipo eta insta-lazio kritikoak egokitzeko eta mantentzeko lanen ingurukoak:
■ Segurtasunaren aldetik kritikotzat diren ekipo eta instalazio gehienek (adi-bidez, transformazio-guneek, presiopeko aparatuek, erregaien biltegiek,gas-instalazioek eta produktu kimikoen biltegiek) segurtasun industrialariburuzko araudia bete behar dute.
Araudi horren arabera, instalatzaile edo mantentzaile gisa behar bezala kre-ditatuta dauden profesional baimendunek egin behar dituzte, nahitaez, ho-rrelakoen egokitze eta mantentze-lanak. Gainera, kreditatutako kontrol-era-kunderen batek edota industria-administrazioak berak ikuskatu egingo ditualdian behin. Tokian tokiko industria-bulegoetan izaten dute profesional etaerakunde baimendun horien zerrenda.
Enpresak une oro jakin beharko du, beraz, zein instalazio eta ekipok betebehar dituzten aipatutako araudiko baldintzak, egokitze- edota mantentze-lanak behar bezala eta zuzen egiteko. Gida teknikoan baduzu horretarakolaguntza ere: horrelako ekipo eta instalazioen zerrenda, hain zuzen, oso-osoa ez bada ere.
■ Suteetatik babesteko instalazioek ere segurtasun industrialari buruzkoaraudia bete behar dute, baina enpresetan norberaren babes-baliabiderikohikoenak izanik, zein baldintza bete behar dituzten zehatzago azaldukodizkizugu. Honako lege honek arautzen ditu horrelako aparatu, ekipo etasistemek nahiz horiek jartzeko eta mantentzeko lanek bete beharreko bal-dintzak: 1942/1993 Errege Dekretua, "suteen aurka babesteko jarri beha-rreko instalazioei buruzko Erregelamendua" alegia (1993-12-14ko BOEn),1998ko apirilaren 16ko Aginduaren bidez aldatua (1998-4-28ko BOEn).
Hona hemen enpresak horrelako ekipo eta instalazioen mantentze-lanetara-ko zerbitzuak kontratatzerakoan kontuan izan beharko dituen alderdi batzuk:
• Aparatuek, ekipoek, sistemek eta horien guztien osagaiek (aurrerantzeansuteetatik babesteko instalazioak esango dugu), eta horiek jartzeko lanekaraudiko 1. eranskinean zehaztutako baldintzen araberakoak izan behar-ko dute.
50 KUDEAKETA-GIDA
• Aparatuak, ekipoak, sistemak eta horien guztien osagaiak, su-itzalgailueramangarriak izan ezik, horretarako baimena izan eta lurraldeko indus-tria-bulegoetako erregistro-liburuan dauden instalatzaileek baino ezin di-tuzte jarri. Administrazioaren baimena hiru urterako izaten da (luza badai-teke ere), eta araudiari atxikitako ekipo guztietarako edo batzuetarakosoilik balio dezake.
• Suteetatik babesteko instalazioen mantentze-lanak mantentzaile baimen-dunek egin behar dituzte. Baimenari eta erregistroari dagokienez, instala-tzaileei buruz esandakoak balio du.
• Hala zehaztutakoan, teknikari tituludun aditu batek egin eta sinatutakoproiektu edo agiriak eduki beharko dira suteetatik babesteko aparatu, eki-po eta sistemak jartzeko, bai eta egin beharreko administrazio-izapideaegin ere horiek martxan jartzeko.
• Suteetatik babesteko instalazioak zaintzeko azterketek bat etorri beharkodute, gutxienez, araudiaren II. eranskinean zehaztutako gutxieneko man-tentze-lanen programekin, eta, gainera, azterketa egin duen teknikariaksinatutako akta izan beharko dute. Badira, ordea, salbuespenak: meatze-industriak, industria nuklearrak eta bestelako industria batzuek araudi be-rezia dute.
■ Enpresako maila guztietan larrialdi-planari buruzko informazioa ematea, kon-trata bidezko langileak eta ohiko bisitariei barne, baita larrialdiren bat gertatuzgero laguntzen arituko diren kanpoko baliabideei ere: SOS Deiak 112, suhil-tzaileak eta abar.
Alderdi hauek jakinarazi beharko dira, gutxienez:
■ Instalazioan identifikatutako larrialdi-egoerak zeintzuk diren eta, beraz, zeinkasutan aktibatu behar den alarma.
■ Larrialdiaren hasiera eta amaiera nola jakinaraziko den.
■ Komunikazio-bideak zeintzuk diren.
■ Norbanako bakoitzak zein zeregin eta ardura dituen larrialdietako jarduera-prozeduran.
■ Edonork erabiltzeko moduko norberaren babes-ekipoak (su-itzalgailuak, ur-hartune hornituak, babes kimikorako ekipoak eta abar) non dauden eta nolaerabiltzen diren.
Enpresa handi samarra bada, langileek larrialdietarako lan-fitxa bana izangodute, bakoitzaren zereginen eta arduren araberakoa. Beharrezkoa izango da,
KUDEAKETA-GIDA 51
Hauxe dute enpresek araudiak ezarritako baldintza horiek guztiak betetze-ko modurik errazena: horrelakoak jartzeko, mantentze-lanak egiteko eta az-tertzeko, profesional kreditatuak kontratatzea.
halaber, kontrata bidezko langileentzako eta bisitarientzako ere oinarrizko jo-kabide-jarraibideak izatea.
Oso ondo legoke, larrialdien kudeaketaren aldetik, kanpoko laguntzarako zer-bitzuei (SOS Deiak, suhiltzaileak...) larrialdi-planaren kopia bana ematea –ba-tez ere planoena–, eta enpresara bertara joan daitezen gonbidatzea, "in situ"ezagutu dezaten. Beste enpresa batzuekin elkarren arteko laguntzarako hi-tzarmenik balego, egin beste horrenbeste.
■ Larrialdi-planean aurreikusitako lan zehatzetan arituko diren langile guztiakprestatzea. Prestakuntza horretan honako alderdi hauek landuko dira, beste-ak beste, eta beti ere ardura-motaren arabera (HET, AEST, AHT eta abar):
■ Enpresako instalazioak eta ekipoak ezagutzea eta fabrikan zein substantziaarriskutsu erabiltzen diren jakitea, bai eta horiek zer-nolako arriskuak dituz-ten eta enpresan norberaren babeserako zein baliabide dauden jakitea ere.
■ Identifikatutako larrialdi-egoera bakoitzean aritzeko taktikak: sutea, leherke-ta, isuria, jario toxikoa, uholdea, atentatua, lapurreta eta abar.
■ Lehen laguntza.
Larrialdi-taldea osatzen dutenentzako prestakuntza bereziaz gain, enpresakolangile GUZTI-GUZTIEK jaso beharko dute alderdi hauen inguruko prestakuntza:
■ Gerta litezkeen larrialdi-motak.
■ Alarma-sistemak eta larrialdiaren hasierarako eta amaierarako prozedurak.
■ Huste-plana.
■ Lanean aritzen diren lekuan norberaren babeserako dauden baliabideenerabilera.
Baina noiz prestatu behar dira langileak-eta?:
■ Hasiera-hasieran, hots, larrialdi-plana ezartzeko momentuan.
■ Plana ezarri ondoren enpresan langile berriak sartzen diren orotan (kontra-ta bidezko langileak eta bisitariak barne).
■ Ondorengo arrazoiak medio, larrialdi-plana aldatzen denean:
• Enpresan ekipo, produktu edo prozesu berriak sartu eta, ondorioz, larrial-di-egoera berriak daudelako.
• Antolamendua, jarduera-prozedurak edo enpresak dituen baliabideak al-datu direlako.
• Larrialdi-simulazioa egin ondoren edo egiaz larrialdiren bat gertatu eta gerolarrialdi-planaren eraginkortasuna hobetu beharra dagoela ikusi delako.
■ Larrialdietarako lan-taldeetan arituko diren langileak, gutxienez urteanbehin, lehendik landutakoa berriz gogora ekartzeko.
Langileak prestatzeko, plangintza bat egin behar da eta, gero, enpresako pres-takuntza-plan orokorrean sartu. Bestalde, horretarako gaitasuna duten enpre-sako bertako langileak aritu daitezke prestakuntza-lanetan edo, bestela, kan-poko zerbitzuetara jo (suhiltzaileak, kanpoko prebentzio-zerbitzuak, erakundeespezializatuak...).
52 KUDEAKETA-GIDA
KUDEAKETA-GIDA 53
■ Larrialdi-planaren simulazioak eta trebakuntzak. Enpresan lanean aritzen denorok nahiz bisitari guztiek behar dute nolabaiteko trebakuntza. Hauek dira kon-tuan izan beharreko oinarrizko alderdiak:
■ Trebakuntza operatiboa, jarduera-prozesuetan.
■ Norberaren babes-baliabideen erabilerari eta larrialdietan aritzeko taktikeiburuzko trebakuntza teknikoa.
■ Aldian behin simulazioak egitea, bai partzialak edo bai orokorrak.
Simulazioek honako ezaugarri hauek dituzte:
■ Aldez aurretik ezarritako larrialdi-egoera batetik abiatzen dira.
■ Planaren edo simulazioari dagokion atalaren barne-mekanika eta mekanikafuntzionala frogatzen dute (eta baita egoerari aurre egiten emandako den-bora ere).
■ Langileen prestakuntza- eta gaitasun-maila egiaztatzen dute.
■ Simulazio orokorrak plan osoari dagozkio.
■ Simulazio partzialek, berriz, talde bakarra edo gehiago edota koordinazio-gune operatiboak hartzen dituzte.
■ Ekipamenduak ondo zainduta dauden eta eraginkorrak diren frogatzen dute.
Hori helburu, aldian behingo simulazioak egiteko eta langileak trebatzekoplangintza egin behar da, besteak beste alderdi hauek zehazteko:
■ Antolamenduko nortzuk trebatuko diren, zein teknikari arduratuko direnhaiek trebatzeaz, zein trebakuntza-jarduera egingo diren, bai eta non etanoiz egingo diren ere. Jarduera horiek prestakuntza-planean sar litezke.
■ Aldian behingo simulazioen egutegia finkatzea, eta, bertan, zein larrialdi-egoera, enpresako leku eta barne- nahiz kanpo-baliabide aztertuko direnadieraztea. Komenigarria da, bestalde, gutxienez bi urtetik behin simulazioorokor bat egitea. Simulazioa lehenengo aldiz egin behar denean, jakinara-zi aldez aurretik zein egunetan eta ordutan egingo den, eta baita zein la-rrialdi-egoera simulatuko den ere. Bigarren simulaziorako, berriz, nahikoaizango da eguna eta simulatuko den larrialdi-egoeraren berri ematea. Eta hi-rugarrenerako, zein astetan egingo den jakinaraziko da soilik.
Trebakuntza prestatzerakoan, kontuan izan beharko da zein behar zehatz di-tuzten larrialdian arituko direnek: enpresako bertako langileek, kontrata bidez-koek, bisitariek eta, batez ere, larrialdi-planean zeregin zehatzen bat dutenek(HET, AEST eta abar). Larrialdi-planean identifikatutako larrialdi-egoerak ba-liagarriak izango dira zer-nolako trebakuntza-mota eta simulazioak egin behardiren zehazteko.
Baliabide ugari dituzten enpresetan izan ezik, gure iritziz, trebakuntza egiteko le-kurik onenak suhiltzaile-parkeak edo horretarako prestatutako trebakuntza-es-kola espezializatuak dira.
Enpresak egindako simulazioak eta egiaz gertatutako larrialdiak idatziz jasobeharko dira (ikus gida teknikoan larrialdiak kudeatzeko prozedurak jasotzekoorria – I. eranskina).
54 KUDEAKETA-GIDA
11.i
rudi
a.La
rria
ldi-p
lana
eza
rtze
ko p
lang
intz
a (H
utsi
k)
PLA
NA
EZ
AR
TZ
EK
O P
RO
GR
AM
A
Zkia
.E
kint
zaJa
rdue
rak
Has
iera
dat
aA
mai
era
data
Bal
iabi
deak
Ard
urad
una
1•
2•
2•
3■
4■
5■
6■
7■
8■
9•
10•
2.2. Zer egin behar dut larrialdi-plana eguneratuta izateko etahobetzeko?: Plana eguneratuta izateko eta hobetzeko estrategiak
Lehenago esan bezala, larrialdi-plana ez da agiri estatiko bat, behin egin etabere horretan uztekoa. Aitzitik, agiri dinamikoa izan beharko luke eta, beraz, be-harrezkoa denean berrikusi egin beharko litzateke, eguneratuta egon dadin.Hona hemen zein egoeratan, bederen, berrikusi beharko litzatekeen plana:
■ Enpresan instalazio berriak sartu edo daudenak aldatu egingo balira, baldineta berrikuntza horiek planean kontuan izandakoen bestelako larrialdi-egoe-rak sortarazteko moduko arriskuak eragin baditzakete.
■ Enpresako antolamenduan aldaketaren bat egingo balitz (baldin eta larrialdie-tarako antolamenduan ondorioak izan baditzake), enpresan ezarritako babes-eta prebentzio-baliabideen kalitatea eta kopurua aldatutako balitz eta, oro har,larrialdi-planeko alderdiren batean aldaketaren bat egingo balitz.
■ Araudiak baldintza berriak ezartzen baditu.
■ Aldian behingo simulazioen emaitzek hala eskatzen badute.
■ Aurreko egoerarik gertatzen ez bada, hiru urtetik behin, gutxi gorabehera.
Larrialdi-plana hobetzeko, berriz, bi era ditugu:
■ Prebentzio gisa: enpresan egindako simulazioak edo segurtasun- eta inguru-men-kudeaketarako bestelako jarduerak aztertuz (adibidez, barne- edo kan-po-ikuskapenak), "ideia-ekaitza" delako teknikak baliatuz eta abar.
■ Erantzun gisa: egiaz gertatutako larrialdi-egoerak aztertuz. Larrialdi-egoera la-rriak gertatuz gero, jatorria zein izan den aztertu beharko da, zergatiak eza-gutu eta hartu beharreko neurriak hartzeko.
KUDEAKETA-GIDA 55
Erakunde Autonomiaduna
GIDA-TEKNIKOA • ERANSKINAK
Enpresa Txiki eta Ertainetan
Larrialdi-plana egiteko eta ezartzeko
OINARRIZKO ESKULIBURUA
LARRIALDI-PLANABALIABIDEAK
PLANGINTZA
ANTOLAKETA
KOMUNIKAZIOA
OSALANLaneko Segurtasun etaOsasunerako Euskal Erakundea
Enpresa txiki eta ertainetanLarrialdi-plana
egiteko eta ezartzekoOinarrizko Eskuliburua
GIDA TEKNIKOA • ERANSKINAK
Erakunde Autonomiaduna
OSALANLaneko Segurtasun etaOsasunerako Euskal Erakundea
Egileak:
Antonio Beneitez (Fundación MAPFRE)Jesús María López de Ipiña (Fundación LEIA / Fundación Laboral S. Prudencio)Francisco J. Martín (ONDOAN) Jesús Ortiz de Urbina (OSALAN)Angel Salvador (KELAN SL)Alfonso Tovar (MCC – LAGUNARO. MONDRAGÓN SPM)
Argitaraldia: 1.a, 2001eko urria
© OSALANInstituto Vasco de Seguridad y Salud Laborales
Argazkiak: Mikel Arrazola“Argazki” Artxiboa. Eusko Jaurlaritza
Fotokonposaketa: Composiciones RALI, S. A.Particular de Costa, 8-10, 7.a - 48010 BILBAO
Inprimaketa: Gráficas Santamaría, S. A.Bekolarra, 4 - 01010 VITORIA-GASTEIZ
ISBN: 84-95859-03-3
Lege gordailua: VI-447/01
GIDA TEKNIKOA 5
AURKIBIDEA
GIDA TEKNIKOA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Gida teknikoaren azalpena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Larrialdi-plana egitea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1.1. Eredu deskribatzailea. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1.2. Larrialdiak identifikatzea eta tipifikatzea. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
1.3. Antolamendu-eskema. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
1.4. Jarduera-ereduak eta jarduera-jarraibideak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Larrialdi-plana ezartzea, mantentzea eta hobetzea . . . . . . . . . . . . . . . 65
2.1. Plana ezartzeko programa eta irizpideak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
2.2. Plana mantentzeko eta hobetzeko irizpideak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
ERANSKINAK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
1. ERANSKINA - Larrialdi-plana. Hutsik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
2. ERANSKINA - Larrialdi-plana. Adibidea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
3. ERANSKINA - Hitzen glosarioa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
4. ERANSKINA - Legeen eta arauen erreferentziak . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
5. ERANSKINA - Larrialdi-arriskuak ebaluatzearen zailtasun-mailari buruzko taula orientagarria, jardueraka . . . . . . . . . . . 129
GIDA TEKNIKOA
GIDA TEKNIKOAREN AZALPENA
Gida teknikoaren helburua kudeaketa-gida erabiltzerakoan sor daitezkeen ara-zoei eta zalantzei erantzutea da.
Gida teknikoa tresna eta adibide multzoa da. Kudeaketa-gidaren erabiltzaileakbere larrialdi-plana diseinatzeko eta egiteko, eta planaren eraginkortasuna man-tentzeko erantzun teknikoak eskaintzen ditu (adibidez: NOLA EGINGO DUT?).
1. irudian, gida teknikoaren egitura eta kudeaketa-gidarekin dituen erlazioak iru-dikatzen dira. Gida teknikoko kapitulu nahiz atal guztietan, kudeaketa-gida era-biltzerakoan sortutako arazoei erantzuteko tresnak eta adibideak eskaintzendira.
Lanerako sistema oso erraza da, hala nola:
• Kudeaketa-gidak (Zer egin behar dut? ) atal bakoitza osatzeko eman beha-rreko urratsak zein diren adieraziko du. Batik bat hutsik dauden formatuak be-tetzea izango da emaitza.
• Kudeaketa-gidan aipatutako lanak nola egin ez badakizu edo zalantzak badi-tuzu (Nola egin behar dut?) , gida tekniko honek arazoari aurre egiteko beharadinako laguntza eskainiko dizu.
GIDA TEKNIKOA 9
10 GIDA TEKNIKOA
1. irudia - Gida teknikoaren egitura
NOLA EGINBEHAR DUT?
EREDU DESKRIBATZAILEA;Gida Teknikoa: 1.1. kapitulua
LARRIALDIAKIDENTIFIKATZEA ETA
TIPIFIKATZEA;Gida Teknikoa: 1.2. kapitulua
ANTOLAMENDU-ESKEMAK;Gida Teknikoa: 1.3. kapitulua
JARDUERA-EREDUAK ETAJARDUERA-JARRAIBIDEAKGida Teknikoa: 1.4. kapitulua
1. KAPITULUA
PLANA EZARTZEKO PROGRAMAETA IRIZPIDEAK;
Gida Teknikoa: 2.1. kapitulua
PLANA MANTENTZEKO ETAHOBETZEKO IRIZPIDEAK;Gida Teknikoa: 2.2. kapitulua
2. KAPITULUA
GIDA TEKNIKOA 11
1. LARRIALDI-PLANA EGITEA
1.1. EREDU DESKRIBATZAILEA
Helburua: atal honek enpresa deskri-batzen lagunduko dizu, hori da, hainzuzen ere, larrialdi-plana egitekoabiapuntua.
Edukia: kudeaketa-gidan garatutakokontzeptuak sakontasunez aztertzenditu, eta adibideak ere ematen ditu.
Eredu deskribatzailea
Larrialdiak identifikatzeaeta tipifikatzea
Antolamendu-eskemak
Jarduera-ereduaketa jarduera-jarraibideak
Plana ezartzeko programaeta irizpideak
Larrialdi-planaeguneratzeko, berrikustekoeta hobetzeko prozedura
12 GIDA TEKNIKOA
1.1.1. Enpresaren eta enpresa-inguruaren deskripzioaAtal horren helburua lantegiaren deskripzio orokorra egitea da; horrela adierazi-ko eta definituko baitira lantokiaren berezitasun nagusiak.
Deskripzioa egiteko, kudeaketa-gidako 2. irudian zehaztutako hutsik dagoen for-matua erabil dezakezu. Datuak erabiliz betetako formatua gida honetako 2. iru-dian adierazten da.
Ondoren, eta laguntza gisa, formatu horren atal eta azpiatal bakoitzeko edukiaeta irismena zehazten ditu.
1. Identifikaziorako datuak.
Lauki horiek enpresaren identifikazio fisikoa egiteko balio dute.
2. Ingurua eta sarbideak.
Lantokiaren kokagunea eta konfigurazioa gainontzeko ingurunearekiko deskri-batzea.
Eraikina hainbat motatakoa izan daiteke, hala nola:
• Erabilera ugari dituen eraikinaren zati bat industriarako erabiltzea.
• Eraikin oso bat industriarako erabiltzea, eta eraikin hori, era berean, bestehainbat erabilera dituzten eraikinei atxikita egotea (edo gehienez 3 metrokodistantziara egotea).
• Eraikin oso bat edo gehiago industriarako erabiltzea, eta gainontzeko eraiki-netatik urruti.
• Zati batean itxitako eremu bat hartzen duen industria-eraikina, edota aire li-brean dagoen eremua.
• Industria-erabilerarik ez duen eta hirigunean dagoen eraikina. Isolatuta egondaiteke, edo beste hainbat eraikinei atxikita, eta beste erabilera batzuk izan di-tzake ala ez.
Lantegiaren kokagunea deskribatzerakoan, bertara nola iritsi daitekeen (sar-bideak) ere adierazi beharko da, esate baterako:
• Oinezkoentzako sarbideak.
• Ibilgailuentzako sarbideak. Sarbidea zerbaitek oztopatzen badu, adierazi zein-tzuk diren oztopo horiek.
Era berean, interesgarria izango litzateke kanpoko laguntza (suhiltzaileak) gu-txi gorabehera zenbateko distantziara dagoen eta iristeko zenbat denborabehar duten adieraztea. Adierazi egingo da hurbilen dagoen suhiltzaileen par-kea zenbateko distantziara dagoen, eta gutxi gorabehera lantokira iristeko zen-bat denbora behar duen.
3. Lantokiaren eraikuntza-ezaugarriak.
Atal honetan honako datuak aipatuko dira:
• Zenbateko azalera duen.
• Zenbateko luzera, altuera eta zabalera dituen.
• Lur arrasetik gora zenbat solairu dituen.
• Lur azpira zenbat solairu dituen.
• Zenbat sektore dituen.
• Eraikinaren egitura:
• Pilareak (metalezkoa, hormigoizkoa edo egurrezkoa). Suaren aurrean nola jo-katzen duen adierazki behar da (EF).
• Habeak (metalezkoa, hormigoizkoa edo egurrezkoa). Suaren aurrean nola jo-katzen duen adierazki behar da (EF).
• Habexkak (metalezkoa, hormigoizkoa edo egurrezkoa). Suaren aurrean nolajokatzen duen adierazi behar da (RF).
• Gangatilak (metalezkoa, hormigoizkoa edo egurrezkoa). Suaren aurrean nolajokatzen duen adierazi behar da (RF).
• kanpoko eta barruko itxiturak . Mota eta lodiera adierazi, bai eta suaren au-rrean nola jokatzen duen ere (RF).
4. Jarduera.
Enpresaren jarduera zehaztuko da (indarrean dagoen ekonomia-jardueren sail-kapen nazionala kontuan har daiteke).
5. Prozesuak.
Ekoizpen-prozesuen deskripzio laburra egin behar da, eta arriskua eragin deza-keten prozesuak bereziki azpimarratu.
6. Tresneria eta instalazioak.
Instalazioen ezaugarri nagusiak deskribatuko dira, hala nola:
• Instalazio elektrikoa (hitzartutako potentzia, transformadoreak, hartuneak, ba-naketa-koadroak).
• Aireztapena (naturala, derrigortua).
• Beroketa (gasaren, elektrizitatearen nahiz bestelakoen bidez).
• Gas sukoien gordailuak.
• Likido sukoien gordailuak.
• Galdarak.
• Konpresoreak.
7. Sektore bakoitzean burutzen den jarduera eta horietan lan egiten dutenlangile-kopurua.
Atal honetan sektoreak deskribatzen dira, alegia: azalera, langile kopurua etabertako ohiko langileez gain egon daitekeen kanpoko langile kopurua.
GIDA TEKNIKOA 13
8. Eraikina husteko baldintzak.
Atal honetan, berriz, eraikina husteko baldintzak deskribatzen dira, hala nola:
• Zenbat eskailera dauden (eraikina husteko erabil daitezkeenak)
• Eraikina husteko bide horizontalak (pasilloen, ateen... zabalera)
• Irteerak (eraikinetik, eraikinaren ingurutik... irteteko).
Puntu horri dagokionez, egokia litzateke eraikuntzako oinarrizko araua NBE-CPI96 (suteei aurre egiteko baldintzei buruzkoa) kontsultatzea, bai eta aplikagarri di-ren bertako arauak ere (adibidez, Gasteizko Udal Agindua, udalerria suteetatikbabesteari buruzkoa).
9. Organigrama.
Enpresako organigrama adieraziko da orientazio gisa, horrela, larrialdiren batgertatzen denean, jarduera-organigrama egokitu ahal izango baita.
14 GIDA TEKNIKOA
GIDA TEKNIKOA 15
2. irudia - Enpresa eta horren ingurua nola deskribatu adibide bidezadieraztea
ENPRESAREN IZENA LANTOKIA
PLASCOR S.A.
Helbidea: Aitzgorri, 40
Identifikaziorako Herria: Zumarraga
datuak1 Probintzia: Gipuzkoa
Posta kodea: 20999
Telefonoa: 943999999
Faxa: 943999999
Posta elektronikoa:
Lantokiaren ingurua Konfigurazioa Eraikin industriala: erabilera horretarako eta sarbideak 2 hartzen du eraikin osoa, eta eraikin hori, era
berean, beste hainbat erabilera dituzten eraikineiatxikita dago
Oinezkoentzako sarbideak: bulegoetara daraman
Kanpoko sarbideak sarbidea.
Ibilgailuentzat sarbideak: lantokira daramana.
Hurbilen dagoen suhiltzaileen parkea: Ordizia
Kanpoko laguntza Lantokira iristeko gutxi gorabeherako distantziaeta denbora: 15 minutu.
Azalera guztira: 1500 m2
Lur arrasetik gora zenbat solairu dituen:Eraikinaren bulegoak dauden tarteko solairua (250 m2).dimentsioak Lur azpira zenbat solairu dituen: sotoa 120 m2
Eraikinaren Sektore kopurua: sektore bakarra
ezaugarriak 3 Altuera: 6 m.
Pilareak: metalezkoak
Habeak: metalezkoak
Eraikinaren Teilatua: metalezko txapa aurrelakatuz egina.
egituras Kanpoko eta barruko itxiturak: anodizatutakoaluminiozko arotzeria eta aurrelakatutakometalezko panelez egindako itxitura itsuak.
Jarduera 4 Plastikozko erdi egindako produktuak fabrikatzea eta biltegiratzea.
Prozesuak 5 • Jarduera: hainbat luzera eta lodierako teflonezko txapen etazilindroak ebaki eta konformatzea.
Eraikinaren zati bat egindako produktuak eta lehengaiak gordetzeko biltegitzat erabiltzen da
16 GIDA TEKNIKOA
InstalazioHitzartutako potentzia: 250.000 w.
elektrikoaBanaketa-koadroak: koadro nagusi bat eta lauazpi-koadro partzial.
Ekipoak eta Aireztatzea Aire girotua instalatzea.
instalazioak 6 Konpresoreak Aire konprimituaren konpresore eta instalaziofinkoa dago.
Beste batzuk 3.1500 w-ko sinterizazioko bi labe.(labeak...)
JardueraSektorea
Azalera Langile-kopurua
Jarduera eta langile- Bulegoek 250 m2 6-kopurua 7
Lantegiak 1250 m2 14
Guztira: 1500 m2 20
Eskailera kopurua: DeskripzioaBakarra Bulegoetara iristeko ataria pasa behar da.
Eraikina Eraikina husteko Deskripzioahusteko bide Bulegoetan bat.baldintzak 8 horizontalak Lantegian bat.
Irteerak: Sektoreko irteerak: Eraikineko irteerak:Bi Bi Bi
Langilea
Organigrama 9 Erdi mailako arduraduna
Langilea
2. irudia (jarraitu egiten du) - Enpresa eta horren ingurua nola deskribatuadibide bidez adieraztea
GIDA TEKNIKOA 17
1.1.
2. B
alia
bide
ak
3.Ir
udia
- S
utee
tatik
bab
este
ko b
alia
bide
ak (
1)
Bal
iabi
deak
Era
bilg
arrit
asun
aG
omen
dioa
k
Det
ekta
tze-
eta
Hon
ako
elem
entu
ez o
satz
en d
a:de
tekt
atze
ko
Su-
arris
kua
hand
ia d
en e
npre
seta
n, e
ta g
aine
ra, u
neor
o al
arm
a-si
stem
ael
emen
tuez
, ala
rmen
gai
luez
eta
det
ekta
tzek
o la
ngile
ak d
aude
neta
n, e
kipo
hau
izat
ea g
omen
datz
en d
ugu.
zent
ral b
atez
.E
kipo
hor
rek
sua
hasi
bez
ain
last
er s
umat
uko
du, e
ta
Oso
bid
e er
abilg
arria
da,
sua
piz
tu d
ela
bere
hala
on
dorio
z, s
ua it
zaltz
eko
lane
tan
bere
hala
has
teko
auk
era
jaki
nara
zten
du.
Abi
suak
eta
ala
rmak
kud
eatz
en
eska
inik
o du
.di
tu.
Su-
itzal
gailu
ak
Sut
e ha
sier
an s
uari
aurr
e eg
iteko
oso
era
bilg
arria
In
darr
ean
dago
en le
geria
ren
arab
era
oblig
azio
zkoa
k di
ra.
da;b
aina
beh
in s
ua g
uztiz
zab
aldu
den
ean,
S
or d
aite
keen
sut
e-m
otar
en a
rabe
ra a
uker
atu
beha
rko
da (A
mot
ako
erab
ilgar
ritas
una
galtz
en d
u, b
aldi
n et
a ez
baz
aio
sute
a:so
lidoa
k;B
mot
akoa
k:lik
idoa
k;C
mot
akoa
k:ga
sak.
..su
ari a
urre
egi
ten
su-it
zalg
ailu
ask
o er
abili
z et
a Ko
kape
na a
dier
azte
a er
e ga
rran
tzits
ua d
a (e
gun,
lant
okie
tan
jart
zea
anto
latu
ta.
beha
rrez
koa
da 4
85/1
997
Err
ege
Dek
retu
ak, l
anek
o se
gurt
asun
- eta
osas
un-s
eina
leei
bur
uzko
ak x
edat
utak
oare
n ar
aber
a).
Sut
eeta
rako
ur-
hart
une
Sut
ea h
asie
rako
fase
aren
eta
era
bate
ko s
utea
ren
Zenb
ait k
asut
an, l
egea
k be
hart
u eg
iten
du e
kipa
tuta
ko s
utee
tako
ho
rnitu
aar
tean
dag
oene
an e
rabi
lgar
ria d
a.ur
-har
tune
ak ja
rtze
a (k
onts
ulta
tu u
dal a
gind
uak
eta
aplik
agar
ri di
ren
arau
diak
).La
ntok
iare
n (e
raik
inar
en) a
zale
ra o
soa
esta
li be
har d
u.G
arra
ntzi
tsua
da
lant
okia
n ze
har n
on k
okat
uta
daud
en b
ehar
bez
ala
sein
alez
tatz
ea (e
gun,
lant
okie
tan
jart
zea
beha
rrez
koa
da 4
85/1
997
Err
ege
Dek
retu
ak, l
anek
o se
gurt
asun
- eta
osa
sun-
sein
alee
ibu
ruzk
oak
xeda
tuta
koar
en a
rabe
ra).
Ihin
ztag
ailu
ak (s
prin
kler
s)S
ua h
artz
eko
arris
ku h
andi
a du
ten
erai
kin
hand
ieta
n U
r nah
ikoa
dag
oela
–et
a pr
esio
ask
i due
na–
dago
ela
egia
ztat
u er
abilg
arria
k di
ra (b
ilteg
iak,
sal
men
tara
ko a
zale
ra
beha
rko
da, e
ta e
gon
ezea
n, u
ra p
onpa
tzek
o ek
ipo
osag
arri
bat j
arri
hand
iko
erai
kina
k...)
be
hark
o da
.
Are
stia
n ai
patu
tako
bal
iabi
de g
uztie
ntza
t bal
ioko
due
n go
men
dio
bat:
Bal
iabi
de h
orie
n m
ante
nim
endu
az k
redi
tatu
tako
enp
resa
k ar
dura
tzea
kom
eni d
a(1
942/
1993
ED
, sut
een
aurk
a ba
best
eko
jarr
i beh
arre
ko in
stal
azio
ei b
uruz
ko E
rreg
elam
endu
a).
18 GIDA TEKNIKOA
3.iru
dia
(jarr
aitu
egi
ten
du)
- S
utee
tatik
bab
este
ko b
alia
bide
ak (
2)
Bal
iabi
deak
Era
bilg
arrit
asun
aG
omen
dioa
k
Ala
rma-
saka
gailu
aIn
guru
etan
dau
den
lang
ileak
oha
rtar
azte
ko tr
esna
A
zale
ra h
andi
ko e
raik
inet
an ja
rtze
a ko
men
i da,
ber
tako
lang
ileen
er
abilg
arria
da.
arte
an d
agoe
n ta
rtea
hand
ia d
enea
n ed
ota
larr
iald
iaz
ohar
tzek
obe
stel
ako
balia
bide
ak e
ragi
nkor
rak
ez d
iren
edo
urru
n da
uden
toki
etan
.
Ala
rma-
sire
naE
raik
in b
atea
n da
uden
ei a
bisu
par
tzia
lak
edo
orok
orra
k A
zale
ra h
andi
ko e
raik
inet
an ja
rtze
a ko
men
i da,
ber
tako
lang
ileen
em
atek
o ba
lio d
u.ar
tean
dag
oen
tarte
a ha
ndia
den
ean
edot
a la
rria
ldia
z oh
artz
eko
best
elak
o ba
liabi
deak
era
gink
orra
k ez
dire
n ed
o ur
run
daud
en to
kiet
an.
Arg
i ber
ezia
k.E
raik
inet
ik je
ndea
ate
ratz
eko
erab
ilgar
riak
izan
ohi
dira
.B
ehar
rezk
oa d
a ba
liabi
de h
orie
k in
stal
atze
a.La
rria
ldie
tara
ko a
rgia
kIn
stal
azio
krit
ikoa
k le
kutz
eko
(koa
dro
elek
triko
ak,
Sim
ulaz
ioet
an e
dota
ene
rgia
-moz
keta
k eg
itean
, nab
arm
en g
erat
uko
ponp
atze
ko in
stal
azio
ak, b
ilteg
iak.
..)da
, aur
retik
jarr
ita e
z ba
daud
e be
hint
zat,
argi
ber
ezi h
orie
kja
rtze
aren
beh
arra
.
Ete
nik
gabe
ko e
likad
ura
Era
bilg
arria
izan
ohi
da
ener
gia
esta
ndar
ra m
ozte
ak
Beh
arra
izan
ez g
ero,
eki
poak
zei
n er
emur
i eta
sis
tem
ari e
man
el
ektri
koa
(Eki
po
pert
sone
ntza
t, ek
ipoe
ntza
t eta
inst
alaz
ioen
tzat
arr
isku
be
har d
ion
zerb
itzua
sak
onta
sune
an a
zter
tu b
ehar
da.
elek
troge
noa,
bat
eria
...)
eran
tsia
era
gite
n du
ten
kasu
etar
ako.
Gom
enda
garr
ia d
a al
dizk
a er
emue
tan
ener
gia-
moz
keta
k eg
itea,
horr
ela
egia
ztat
uko
baita
eki
poar
en s
arre
ra e
ta fu
ntzi
onam
endu
aeg
okia
k di
ren.
Meg
afon
ia /
Tele
foni
aTr
esna
hor
ren
bide
z, h
ainb
at p
erts
ona
edot
a ta
lde
Beh
ar b
ezal
a fu
ntzi
onat
zen
duen
ald
izka
egi
azta
tzea
gom
enda
tzen
ze
hatz
ald
i ber
ean
ohar
tu d
aite
ke;a
legi
a, b
ater
a ab
isa
da.
daki
eke
sute
az, h
orre
la, k
asu
horr
etan
egi
n be
harr
eko
Kom
enig
arria
litz
atek
e et
enik
gab
eko
elik
adur
a el
ektri
koa
lana
egi
n de
zate
n.ko
nekt
atze
a.K
anpo
ko la
gunt
za e
re e
ska
daite
ke tr
esna
hor
ren
bide
z,
hala
nol
a:os
asun
zer
bitz
uei,
suhi
ltzai
leei
...de
i dak
ieke
.
Sua
itza
ltzek
o er
aiki
nean
S
uari
sort
u de
n gu
nean
aur
re e
gite
ko tr
esna
bal
iaga
rria
B
abes
tu b
ehar
den
inst
alaz
io-m
otar
entz
at e
ta a
urre
ikus
dai
teke
en
zeha
r jar
rita
daud
en
izan
dai
teke
, ale
gia,
sua
har
tzek
o ar
risku
han
dia
dute
n su
tera
ko e
goki
ak d
iren
su-it
zalg
ailu
ak ja
rri b
ehar
dira
.si
stem
ak (C
O2 , a
parr
a...)
edot
a ba
lio h
andi
koak
dire
n in
stal
azio
zeh
atze
tan.
Kont
u ha
ndiz
ibili
oxi
geno
a to
ki it
xiet
an h
igitz
en d
uten
tres
neki
n(p
erts
onen
seg
urta
sune
rako
).
Bab
eser
ako
balia
bide
S
ua, k
ea...
heda
tu e
z da
iteze
n tre
sna
balia
garr
iak
dira
.A
zale
ra h
andi
ko e
raik
inet
an, i
nsta
lazi
o ze
hatz
etan
...pa
sibo
ak (a
te s
uhes
iak,
S
egur
tasu
nera
ko, h
esie
n eg
itura
ren
egoe
ra a
ldiz
ka k
ontro
latz
ea
sarb
idea
k ix
teko
gai
luak
...)
kom
eni d
a.
Are
stia
n ai
patu
tako
bal
iabi
de g
uztie
ntza
t bal
ioko
due
n go
men
dio
bat:
Bal
iabi
de h
orie
n m
ante
nim
endu
az k
redi
tatu
tako
enp
resa
k ar
dura
tzea
kom
eni d
a(1
942/
1993
ED
, sut
een
aurk
a ba
best
eko
jarr
i beh
arre
ko in
stal
azio
ei b
uruz
ko E
rreg
elam
endu
a).
GIDA TEKNIKOA 19
4.iru
dia
- La
n-is
trip
ueta
n ed
ota
bat-
bate
ko g
aixo
tasu
n la
rrie
tan
zaur
ituar
i edo
gai
xoar
i lag
untz
eko
balia
bide
ak
Bal
iabi
deak
Era
bilg
arrit
asun
aG
omen
dioa
k
Med
iku-
zerb
itzua
Era
bilg
arrit
asun
han
diko
a lit
zate
ke la
rria
ldik
o O
sasu
n-ag
inta
ri es
kum
endu
nak
gaia
ri da
goki
onez
eza
rri d
ituen
osas
un-z
erbi
tzua
k ur
run
ditu
en a
rris
ku h
andi
ko
xeda
pena
k be
te b
ehar
dira
(306
/199
9 D
ekre
tua,
EA
En
larr
iald
iei
enpr
eset
an.
aurr
ea h
artz
eko
zerb
itzue
k no
la ja
rdun
beh
ar d
uten
ara
utze
n du
ena)
.
Bot
ika-
kutx
aIs
tripu
txik
iak
gert
atze
n di
ren
enpr
eset
an e
rabi
lgar
riak
Lehe
n la
gunt
zak
emat
eko
gai d
en p
erts
onal
a ed
ukitz
ea.S
eina
leen
dira
, les
io a
rinei
lagu
ntza
azk
arra
em
atek
o, a
legi
a.bi
dez
beha
r bez
ala
adie
razi
beh
ar d
a no
n da
goen
.E
goer
a on
ean
eta
garb
i man
tend
u be
har d
a.A
ldiz
ka e
duki
a be
rrik
uste
a ko
men
i da.
Ez
utzi
edo
nori
erab
iltze
n.
Ohe
txik
iak
Istri
pua
jasa
n du
ena
edo
gaix
oa e
raik
inet
ik k
anpo
ra
Biz
karr
ezur
rean
trau
mat
ism
orik
izan
dez
akee
la s
usm
atuz
ger
o, E
Z er
amat
eko.
higi
tu z
aurit
ua.
Anb
ulan
tzia
Era
bilg
arrit
asun
han
diko
a lit
zate
ke a
rris
ku h
andi
ko
Anb
ulan
tzia
ego
era
onea
n ed
uki.
enpr
esa
bada
, eta
larr
iald
iko
osas
un-z
erbi
tzua
k ur
run
badi
tu e
ta z
aurit
uak
ospi
tale
ra e
ram
atek
o ga
rrai
obid
e pr
ibat
uak
nahi
z pu
blik
oak
lan
hori
beha
r bez
ala
bete
tzen
ez
bad
u.
20 GIDA TEKNIKOA
5.iru
dia
- In
guru
men
-istr
ipu
bati
aurr
e eg
iteko
bal
iabi
deak
Bal
iabi
deak
Era
bilg
arrit
asun
aG
omen
dioa
k
Xur
gatz
aile
indu
stria
lak
Xur
gatz
aile
indu
stria
lak
oso
erab
ilgar
riak
dira
ust
ekab
eko
Xur
gatz
aile
ego
kien
a ze
in iz
ango
den
jaki
teko
, aur
retik
, isu
rket
ak
isur
keta
rik g
erta
tuz
gero
, lur
rera
edo
ta u
bide
etar
a ze
in p
rodu
ktu-
mot
a er
agin
ditz
akee
n ez
agut
zea
kom
eni d
a.er
orita
ko is
uria
k lu
rraz
ala
kuts
a ez
dez
an.X
urga
tzai
le
Esa
tera
ko, e
z lit
zate
ke z
erra
utsa
era
bilik
o su
a ha
r dez
aket
en
ugar
i dau
de, h
ala
nola
:sep
iolit
ak, z
erra
utsa
...S
ubst
antz
ialik
idoa
k xu
rgat
zeko
.ho
riek
guzt
iek
likid
oak
xurg
atze
ko a
halm
en h
andi
a du
te.
Kont
uan
eduk
i beh
arre
ko b
este
ald
erdi
gar
rant
zits
u ba
t hon
akoa
da:
likid
o ar
risku
tsu
edo
toxi
ko b
at x
urga
tzek
o er
abili
tako
xur
gatz
aile
indu
stria
la b
era
ere
hond
akin
arr
isku
tsu
bihu
rtze
n de
la;e
ta b
eraz
,ho
ndak
in h
orie
k be
reha
la k
endu
beh
ar d
ira la
nteg
itik
eta
inda
rrea
nda
goen
ingu
rum
enar
i bur
uzko
lege
riak
dioe
nare
n ar
aber
a ku
deat
u.
Sut
een
aurk
ako
Lang
ilear
en b
abes
garr
iak,
sut
eak
erag
inda
ko
Hor
rela
ko e
goer
ak z
ein
prod
uktu
-mot
ak e
ragi
n di
tzak
een
hart
ula
ngile
aren
bab
esga
rria
kin
guru
men
-istri
puar
en a
urre
an ja
rdut
eko
eta
horr
i aur
re
beha
rko
da k
ontu
an.H
orre
tara
ko, p
rodu
ktu
bako
itzar
eneg
iteko
(esk
ular
ruak
, bet
aurr
ekoa
k, m
aska
rak,
se
gurt
asun
erak
o fit
xa a
zter
tu b
ehar
ko d
a, e
ta b
erta
n eg
iten
dire
n ba
bes-
jant
ziak
...)
gom
endi
oei e
ta ja
rrai
bide
ei ja
rrai
tzea
litz
atek
e eg
okie
na.N
ahiz
eta
fitxa
k ze
in b
abes
garr
i-mot
a er
abili
beh
ar d
ugun
adi
eraz
i ez,
babe
sgar
ririk
ego
kien
a au
kera
tzek
o or
duan
era
bilg
arri
izan
goza
izki
gun
irizp
idea
k es
kain
iko
dizk
igu.
Ust
ekab
eko
isur
iak
La
ngile
aren
bab
esga
rria
k, is
urke
tak
erag
inda
ko
Hor
rela
ko e
goer
ak z
ein
prod
uktu
-mot
ak e
ragi
n di
tzak
een
hart
um
anei
atze
ko la
ngile
aren
in
guru
men
-istri
puar
en a
urre
an ja
rdut
eko
eta
horr
i aur
rebe
hark
o da
kon
tuan
.Hor
reta
rako
, pro
dukt
u ba
koitz
aren
ba
besg
arria
keg
iteko
(esk
ular
ruak
, bet
aurr
ekoa
k, m
aska
rak,
se
gurt
asun
erak
o fit
xa a
zter
tu b
ehar
ko d
a, e
ta b
erta
n eg
iten
dire
nba
bes-
jant
ziak
...)
gom
endi
oei e
ta ja
rrai
bide
ei ja
rrai
tzea
litz
atek
e eg
okie
na.N
ahiz
eta
fitxa
k ze
in b
abes
garr
i-mot
a er
abili
beh
ar d
ugun
adi
eraz
i ez,
babe
sgar
ririk
ego
kien
a au
kera
tzek
o or
duan
era
bilg
arri
izan
goza
izki
gun
irizp
idea
k es
kain
iko
dizk
igu.
Isur
i tox
ikoa
k m
anei
atze
ko
Lang
ilear
en b
abes
garr
iak,
igor
pena
k er
agin
dako
H
orre
lako
ego
erak
zei
n pr
oduk
tu-m
otak
era
gin
ditz
akee
n ha
rtu
lang
ilear
en b
abes
garr
iak
ingu
rum
en-is
tripu
aren
aur
rean
jard
utek
o et
a ho
rri a
urre
be
hark
o da
kon
tuan
.Hor
reta
rako
, pro
dukt
u ba
koitz
aren
eg
iteko
(esk
ular
ruak
, bet
aurr
ekoa
k, m
aska
rak,
se
gurt
asun
erak
o fit
xa a
zter
tu b
ehar
ko d
a, e
ta b
erta
n eg
iten
dire
n ba
bes-
jant
ziak
...)
gom
endi
oei e
ta ja
rrai
bide
ei ja
rrai
tzea
litz
atek
e eg
okie
na.N
ahiz
eta
fitxa
k ze
in b
abes
garr
i-mot
a er
abili
beh
ar d
ugun
adi
eraz
i ez,
babe
sgar
ririk
ego
kien
a au
kera
tzek
o or
duan
era
bilg
arri
izan
goza
izki
gun
irizp
idea
k es
kain
iko
dizk
igu.
GIDA TEKNIKOA 21
22 GIDA TEKNIKOA
1.2. LARRIALDIAK IDENTIFIKATZEA ETA TIPIFIKATZEA
Helburua: Kapitulu hau baliagarriaizan dakizuke enpresan gerta daitez-keen larrialdiak identifikatzeko. Horre-tarako, kontuan hartzen da enpresanburutzen den jarduerak dituen arris-kuen ebaluazioa. Bestalde, aukeraeskainiko dio larrialdiak sailkatzeko,eta horren arabera plangintza eta la-rrialdiari nola aurre egin prestatzeko.
Edukia:
a) Arriskuak ebaluatzeko metodolo-gia sinplifikatua.
b) Larrialdiak tipifikatzeko metodolo-gia.
Eredu deskribatzailea
Larrialdiak identifikatzeaeta tipifikatzea
Antolamendu-eskemak
Jarduera-ereduaketa jarduera-jarraibideak
Plana ezartzeko programaeta irizpideak
Larrialdi-planaeguneratzeko, berrikustekoeta hobetzeko prozedura
1.2.1. Arriskuak ebaluatzeko sinplifikatutako metodologia1.2.1.1. Arriskuak ebaluatzearen konplexutasuna zehaztea
Jarraian agertzen den eskemak jardueraren larrialdi-arriskuak ebaluatzerakoangutxi gora-behera zer-nolako zailtasunak izango ditugun irudikatzen du. Horrelalortuko da fase hori behar bezala planifikatzea.
GIDA TEKNIKOA 23
6. irudia - Arriskuak ebaluatzen dituen agenteari buruzko erabakien zuhaitza
ERRAZ IDENTIFIKADAITEZKEEN ARRISKUAK;
ONDORIO EZAGUNAKETA ALBOKO ERAGINIKGABE (Jarduera-mota:
bulegoak, merkataritza-guneak,metalen mekanizazioa...).
JARDUERA MOTA EBALUATZEKOKONPPLEXUTASUNA
BEHARREZKOBALIABIDEAK
ERRAZ EBALUA DAITEZKE
BALIABIDEPROPIOAK
ZALANTZAK ARRISKUAIDENTIFIKATZERAKOAN;
KONTRAKO ALBOKOERAGINAK EMAN
DAITEZKE (Jarduera-mota:ibilgailuen fabrikazioa,
altzarigintza...)
ARRISKUAKIDENTIFIKATZEKO
ZAILTASUNAK; KONTRAKOALBOKO ERAGINAK
SORTUKO DIRA (Jarduera-mota: industria, kimikoa, zentral
termikoak, findegiak...)
ZAILTASUNAKARRISKUAKEBALUATZE-
RAKOAN
GAITUTAKOBALIABIDEPROPIOAK
EDOTA KANPOKOBALIABIDEADITUAK
Eskuliburua aplikadaiteke
Eskuliburua laguntzarekinaplika daiteke
Eskuliburua EZINda aplikatu
EBALUAZIOKONPLEXUA
BALIABIDEPROPIOAK ETA
KANPOKOBALIABIDEADITUAK
24 GIDA TEKNIKOA
1.2.1.2. Arrisku industrialak ebaluatzeko sinplifikatutako metodologia
A) Arriskuak atzematea
Fase honetan, enpresak eragin ditzakeen arriskuak atzematen saiatzen dira. Ho-rretarako, enpresan gerta daitezkeen eta kontrako eraginak sor ditzaketen istri-puak sailkatuko dira.
Arriskuak atzemateko honako taulaz balia gintezke:
7. irudia - larrialdi-egoerak eragin ditzaketen arriskuen zerrenda (ez osoa)
JARDUERAK BEREZKO INGURUNE INGURUNE GIZARTE-DITUEN ARRISKUAK TEKNOLOGIKOA NATURALA INGURUNEA
Sutea Trafiko-istripua eta Uholdeak Grebakanpoko garraioa
Leherketa Obretako, lur-jauziak, Sabotajeaeraikuntzako eta irristatzeakazpiegituretako akatsak (erorketak, irristatzeak...)
Tresneria, hodiak edota Enpresaren haizeteak Bidegabebiltegiratze- eta hornikuntza- inguruko sartzea –instalazioetako tangak hausteak industria lapurretakeragindako ihesak edo/eta arriskutsuakisurketak
Prozesu-instalazioetan gertatuko Elurteak eta Atentatuakakatsek eragindako ihesak txingor-edo isurketak zaparradak
Barneko garraioan gertatutako Tximistak Suteak nahitaakatsek eragindako ihesa eragiteaedo/eta isurketa
Akatsak kutsadura arazteko Baso-suteaketa kontrolatzeko ekipoetan
Instalazio erradioaktiboan ihesak egotea (kapsuletan sartuta dauden iturrietan edo x izpien ekipoetan)
Hondakin arriskutsuak behar bezala ez biltegiratzea
Akatsak plantako operadorean
Domino-efektua
Arriskuen azterketa hobeto egituratzeko eta ebaluatu behar diren enpresa gehie-nak nahikoa sinpleak direnez, PHA (Preliminary Hazard Analisys – Arriskuen Au-rretiazko Analisia) ikuspegi metodologikoa aukeratu da.
7. irudiaren formatua jarraituz, kontrako eragina sor dezaketen enpresako jar-duera bakoitzari lotutako arriskuak identifikatuko dira. Horretarako, honako da-tuak aipatu behar dira:
• Arrisku-mota.
• Arriskuaren deskripzioa, azterketa arriskuaren iturburuan edo kausan oinarri-tuz.
• Arrisku-egoera horrek sortutako kontrako eraginak.
Instalazio industrialaren konplexutasunak arriskuen azterketa sistematikoagoaeskatzen badu, honako tresnez balia zintezke: HAZOP, AMFEC, akatsen zuhai-tzak (FTA)... Gerta liteke analisi horiek gaitutako baliabide propioak edo kanpo-ko baliabide adituak eskatzea.
B) Arriskuaren balioespena
Arriskuaren balioespenak aurreko fasean identifikatutako arriskuei dagozkienkalkulu hauek egiten ditu:
1. Aztertutako arrisku-egoerek sor ditzaketen kontrako eraginen irismena edoondorioak zehazten ditu (O –ondorioa–).
2. Eraginak sortzeko zenbateko probabilitatea dagoen zehazten du (P –proba-bilitatea–).
3. Zenbateko arrisku potentziala dagoen kalkulatzen du probabilitatea eta on-dorioak biderkatuz (P x O).
Identifikatutako arrisku-egoerak jazotzeko zenbateko arriskua dagoen kalkula-tzeko metodologia bitarra erabiliko da, alegia: P x O (probabilitatea bider ondo-rioak). Metodologia hori UNE 81905:1997 EX arauko A eranskinean “Ebaluatze-ko metodo orokorra” izenez deskribatutako metodologiaren oso antzekoa da.Lan-arriskuak ebaluatzeko INSHT erakundeak luze eta zabal dibulgatu du me-todo hori.
Arriskua balioesteko metodoan bi aldagaik hartzen dute parte, hala nola:
a) Larrialdien ONDORIOAK edo kaltearen larritasuna, hau da, sortutako eragi-na.
a) Larrialdi-egoerak kalteak eragiteko duen probabilitatea, eta ez, istripua ger-tatzeko probabilitatea.
ARRISKU-MAILA = PROBABILITATEA X ONDORIOAK
Metodo honek aldagai bakoitzarentzat hiru balore konbinatzen ditu, eta bostarrisku-maila lortzen ditu, alegia: hutsala, onargarria, neurrizkoa, handia etaonartezina.
GIDA TEKNIKOA 25
26 GIDA TEKNIKOA
Arg
.:A
RR
ISK
UE
N E
BA
LUA
ZIO
AB
err.
Dat
a:
ER
EM
UA
/SA
ILA
/INS
TALA
ZIO
A:
EB
ALU
AZ
IO-D
ATA
:
EB
ALU
AZ
IOA
EG
IN D
UE
N E
KIP
OA
:
AR
RIS
KU
A ID
EN
TIF
IKAT
ZE
AA
RR
ISK
UE
N
AR
RIS
KU
AR
EN
PR
EB
EN
TZ
IO-
BA
LIO
ES
PE
NA
BA
LIO
ZTA
PE
NA
NE
UR
RIA
K E
DO
TA
ZK
.A
RR
ISK
UA
DE
SK
RIP
ZIO
AO
ND
OR
IOA
KP
OA
RR
ISK
U-
EK
INT
ZA
-Z
UZ
EN
KE
TA-
(Itu
rbur
ua/k
ausa
)M
AIL
AM
AIL
AN
EU
RR
IAK
❐❐
❐❐
❐❐
❐
❐❐
❐❐
❐❐
❐
❐❐
❐❐
❐❐
❐
❐❐
❐❐
❐❐
❐
❐❐
❐❐
❐❐
❐
❐❐
❐❐
❐❐
❐
7.iru
dia
- A
rris
kuak
eba
luat
zeko
taul
a
GIDA TEKNIKOA 27
Probabilitatea kalkulatzeko honako alderdiak eduki behar dira kontuan:
• Ezarritako kontrolerako neurriak eta horien egokitasuna.• Instalazioek bete behar dituzten legezko baldintzak.• Kontrolerako neurri zehatzentzat garatutako jarduera egokien araudiak.• Arrisku-egoeraren maiztasuna zenbaterainokoa izan daitekeen.Las conse-
cuencias previsibles (Impactos Adversos) pueden clasificarse de acuerdo conla siguiente tabla no exhaustiva:
Aurreikus daitezkeen ondorioak (kontrako eraginak) jarraian irudikatzen den tau-laren arabera sailka daitezke (ez da osoa):
SEGURTASUNEAN ETA OSASUNEAN DITUEN ERAGINAK
• Istripu edo gaixotasun arinak.
• Istripu edo gaixotasun larriak.
• Istripu edo gaixotasun oso larriak edo heriotza eragin dezaketenak.
INGURUMENAREN GAINEKO ERAGINA
• Atmosfera kutsatzea: atmosferara, legeak onartutako mugak gaindituz, substantzia kon-tzentratu kaltegarriak igortzea.
• Ura kutsatzea: Azaleko uretara (ibaia, aintzira, urtegia, itsasoa) edo lur azpiko uretara le-geak onartutako mugak gaindituz, substantzia kontzentratu kaltegarriak igortzea.
• Lurrazala kutsatzea: lurrazalera legeak onartutako mugak gaindituz, substantzia kontzen-tratu kaltegarriak isurtzea, bertan botaz edo sartuz.
• Habitatak eta ekosistemak kaltetzea.
• Paisaia kaltetzea.
• Makroeraginak: euri azidoa, ozono-geruza agortzea, berotegi-efektua, biodibertsitateadesagertzea.
BALIABIDE MATERIALEN GAIN DUEN ERAGINA
• Instalazioak kaltetzea.
• Produkzioa galtzea.
• Produktua galtzea.
• Merkatua galtzea.
• Eta abar.
PROBABILITATEA KONTZEPTUA
Txikia Kontrako eragina oso gutxitan gertatuko da.
Ertaina Eragina noizbehinka gertatuko da.
Handia Eragina askotan edo gehienetan gertatuko da
8. irudia - Probabilitatea balioestea
9. irudia - Eragin-motak
28 GIDA TEKNIKOA
Larrialdien ondorioak jarraian aipatzen den modura balioetsiko dira:
ONDORIOAK KONTZEPTUA
Kaltegarri samarra • Azaleko kalteak (ebaki eta kolpe txikiak, hautsak begiaknarritatzea), ondoezak eta narritadurak (buruko mina,deserosotasunak).
• Ingurumenaren gaineko eragina instalazio industrialeko zatibatera mugatzen da. Instalazioaren kanpoaldean, ordea, ez dagoingurumenaren gaineko kalterik.
• Kalte materialak, egon litezkeen zehapenak barne, 5 milioipezeta (30.000 euro) baino txikiagoak izango dira.
Kaltegarria • Urradurak, erredurak, konmozioak, bihurritu garrantzitsuak,haustura txikiak, gorreria, dermatitis, asma, hezurretako etamuskuluetako arazoak, ezgaitasun txikia eragiten duengaixotasuna.
• Ingurumenaren gaineko eragina instalazio industrialaren zatihandi batera zabaltzen denean edota instalazioaren perimetroagainditzen duenean, baina mugatutako hainbat eremutan kaltetxikiak eraginez.
• Eragindako kalteak konpontzea, egon litezkeen zehapenakbarne, 50 milioira (300.000 euro) iris daiteke.
Erabat • Anputazioak, haustura handiak, toxikapenak, lesio anitzak, lesioKaltegarria oso gogorrak, eta bizitza denbora laburrera mugatzen duten
minbizia eta beste gaixotasun kronikoak.• Ingurumenaren gaineko eraginek instalazio industrialaren
perimetroa gainditzen dute, eta instalaziotik kanpo ere, eremuzabalera hedatzen dira bere eraginak.
• Istripu larriak.• Eragindako kalteak konpontzeak, egon litezkeen zehapenak
barne, 50 milioi pezetako (>300.000 euro) kopurua gainditzen du.
Ondorioak zehazteko honako alderdiak eduki behar dira kontuan:
• Kontrako eraginak noraino heda daitezkeen, hau da, kaltetutako pertsona etakaltetutako eremuen kopurua.
• Istripuan nahasi diren substantzien arriskugarritasuna eta toxikotasuna.
• Kontrako eraginak kontrolatzeko aukera.
• Konponketek, isunak eta zehapenak barne, eragin ditzaketen kostuak.
Arriskuaren balioespena egiterakoan, ondorioak, kasu bakoitzaren probabilita-tea, eta jarraian azaltzen den irudian jasotzen diren irizpideak hartzen dira kon-tuan, hala nola:
10. irudia - Ondorioen balioespena
GIDA TEKNIKOA 29
PROBABILITATEA
Txikia
Ertaina
Handia
O N D O R I O A K
Arrisku hutsala(1. maila)
Arrisku onargarria(2. maila)
Arrisku onartezina(5. maila)
Arrisku handia(4. maila)
Neurrizko arriskua(3. maila)
Erabatkaltegarria
KaltegarriaKaltegarrisamarra
Arrisku onargarria(2. maila)
Neurrizko arriskua(3. maila)
Neurrizko arriskua(3. maila)
Arrisku handia(4. maila)
11. irudia - Arriskua balioesteko matriza
C) Arriskuaren ebaluazioa
Aurreko fasean balioetsitako arriskuak jarraian azaltzen den irudiko irizpideekinalderatzen dira. Horrek bi helburu ditu: arriskuak kontrolatu behar diren ala ezerabakitzea, eta hartu beharreko ekintzen premia zehaztea.
30 GIDA TEKNIKOA
1.2.1.3. Arriskua kudeatzeko orientabideak, eta arriskua desagerraraztekoedo txikitzeko plangintza
Orain arte deskribatu dugun prozesuari jarraituz –eskema bidez adierazita dagohurrengo irudian–, enpresak aukera izan du bertako arriskuak identifikatzeko etaebaluatzeko. Zentzu horretan, honakoak izango dira larrialdiak eragin ditzaketenegoerak: neurrizko arrisku-maila dutenak, arrisku-maila handia dutenak etaarrisku-maila onartezina dutenak.
Hortik abiatuz, enpresak arrisku horiek dituela jakin behar du bai eta arrisku ho-riek larrialdiak eragin ditzaketela jakin ere. Beraz, arriskuak desagerraraztekoedo gutxitzeko neurriak planifikatu beharko ditu. Arriskuak desagerrarazteko,arriskua eragiten duten kausak ezabatu behar dituzte, hau da, arriskuak. Etaarriskuak gutxitzeko, berriz, arrisku-maila da txikitu behar dutena.
Neurri horiek hartzen badira, identifikatutako larrialdi potentzialak gutxitu edotahorien larritasuna txikitu daiteke. Dena dela, horrek ez du esan nahi erabakitakoneurri horiek ezartzea erraza denik edota epe laburrean egin daitekeenik.
ARRISKU- BALIOZTATZEA ETA EKINTZA-MAILAMAILA
Hutsala • Ez du ekintza zehatzik behar.
Onargarria • Arriskuen kontrola hobetu beharrik ez dago; baina bestalde, erantzunerrentagarriagoak edo hainbesteko zama ekonomikoa eragiten ez dutenhobekuntzak aztertzea komeni da.
• Aldizka, kontrolerako neurriak eraginkorrak izaten jarraitzen dutelaegiaztatu beharko da.
Neurrizkoa • Arriskua gutxitzeko ahaleginak, eta horretarako egoki iritzitako inbertsiozehatzak egin beharko dira. Arriskua gutxitzeko neurriak denboraldi jakinbatean ezarri beharko dira.
• Neurrizko arriskuek guztiz kaltegarriak diren ondorioak badakartzate,gerora, kontrolerako neurriak hobetu behar diren erabaki beharko da.Horretarako kalteen probabilitatea erabiliko da.
Handia • Arriskua gutxitu arte ez da hasi behar lanean. Baliteke arriskuakontrolatzeko baliabide asko erabili behar izatea.
• Arriskua lan zehatz batek eragiten duenean, neurrizko arriskuakkonpontzeko behar den denbora-tartean baino denbora gutxiagoankonpontzea komeni da.
Onartezina • Arriskua gutxitu arte ez da lanean hasi edo jarraitu behar. Arriskua ezinbada txikitu eskura dauden baliabide guztiak erabilita ere, lan hori egiteaeragotzi behar da.
12. irudia - Arriskuak balioztatzea
GIDA TEKNIKOA 31
Arriskuak ebaluatzeko duen konplexutasuna zehaztea
Larrialdiak eragiten dituzten arriskuak ebaluatzea
Eragotzi daitezkeenarriskuak
Eragotzi daitezkeenarriskuak ezabatzeko
ekintza-plana
Plana kontrolatzeaeta horren jarraipena
egitea
Planeanhobekuntzak
sartzekoekintza-planak
Eragotzi EZINdaitezkeen arriskuak
Eragotzi ezin daitezkeenarriskuak gutxitzeko
ekintza-plana
NEURRIZKOarrisku-mailaren
pareko nahiz handiagoaden arrisku-maila
Larrialdi-egoerakdefinitzea
EZ
BAI
13. irudia - Enpresako arriskuen kudeaketa
32 GIDA TEKNIKOA
Hurrengo irudiko taulan, enpresako arriskuak kudeatzeko, orientabide gisa, zen-bait irizpide aipatzen da.
Arrisku-mota (neurrizko mailaren
Ezaugarriak Ekintza orientagarriakpareko maila
edo handiagoa)
Eragotzi daitezkeenak Epe laburrera eta kostua • Zuzenketa-ekintzak gauzatzea.onargarria izanik • Arriskuen ebaluazioa
eguneratzea.
Epe ertainera eta • Helburuak planifikatzea.epe luzera • Ezabatzen ez den bitartean,
larrialdi-planean larrialdienartean sartuko da.
• Behin ezabatzen denean,larrialdi-plana berrikusi etaarriskuen ebaluazioa eguneratubeharko da.
Eragotzi ezin Epe laburrera gutxitu • Zuzenketa-ekintzak gauzatzea.daitezkeenak daitezke eta kostua • Arriskuen ebaluazioa
onargarria izanik eguneratzea.
Epe ertainera edo luzera • Helburuak planifikatzea.gutxitu daitezke • Gutxitzen ez den bitartean,
larrialdi-planean larrialdienartean sartuko da.
• Behin gutxitzen denean, arrisku-maila berriaren arabera, larrialdi-plana berrikusi eta arriskuenabaluazioa eguneratuko da.
• Zaintza teknologikoa egingo daetorkizunean ezabatzeko.
Ezin daitezke gutxitu • Larrialdi-planean larrialdienartean sartuko dira. Zaintzateknologikoa etorkizuneanarriskua gutxitzeko edoezabatzeko.
14. irudia - Arriskua kudeatzeko irizpide orientagarriak
Arriskuak gutxitzeko edo ezabatzeko neurriek honako alderdiak aipa ditzakete:
❐ Barneko prebentzioa, hau da, arriskuei iturburuan aurrea hartzea (diseinuan).
❐ Babesa, aktiboa nahiz pasiboa.
❐ Informazioa eta seinaleak jartzea.
❐ Prestakuntza.
❐ Antolakuntza.
❐ Arriskua kontrolatzeko beste neurri batzuk.
1.2.2. Larrialdiak identifikatzea eta tipifikatzeaLarrialdi-egoerak definitzeko, NEURRIZKO arrisku-mailaren parekoak nahizhandiagoak hartuko dira kontuan, bai eta arrisku-maila zehaztugabeak ere (esa-te baterako, pertsona batek osasunean berehalako kaltea jasatea; izan ere arris-ku hori praktikan nekez ebalua daiteke).
Identifikatutako larrialdi-egoerak 15. irudian aipatutako moduan erregistratukodira.
GIDA TEKNIKOA 33
34 GIDA TEKNIKOA
LAR
RIA
LDI-
EG
OE
RA
KO
KA
PE
NA
AR
RIS
KU
-MA
ILA
AU
RR
EIK
US
DA
ITE
ZK
EE
N
OH
AR
RA
KO
ND
OR
IOA
K
•A
rgia
moz
tea
enpr
esa
osoa
n
SU
TE
ATr
ansf
orm
azio
•Tr
ansf
orm
azio
-zen
troa
n ka
lte
PC
Bz
(Pira
leno
a)
TR
AN
SF
OR
MA
DO
RE
AN
zent
roa
4m
ater
iala
k.ho
ztut
ako
•A
tmos
fera
kut
satz
ea.
tran
sfor
mad
orea
•H
igie
ne-a
rris
kua
lang
ileen
tzat
.
15.i
rudi
a -
Larr
iald
i-ego
erak
def
initz
eko
eta
tipifi
katz
eko
adib
idea
1.3. ANTOLAMENDU-ESKEMAK
Helburua: Kapitulu honek zure larrial-di-plana egiten lagunduko dizu.
Edukia:
a) Larrialdi-planeko antolamendu es-kemak eta eskema funtzionalakdefinitzea.
b) Beharrezko baliabideak zehaztea.
c) Komunikatzeko bide egokiak auke-ratzea.
GIDA TEKNIKOA 35
Eredu deskribatzailea
Larrialdiak identifikatzeaeta tipifikatzea
Antolamendu-eskemak
Jarduera-ereduaketa jarduera-jarraibideak
Plana ezartzeko programaeta irizpideak
Larrialdi-planaeguneratzeko, berrikustekoeta hobetzeko prozedura
1.3.1. Larrialdiaren antolaketa funtzionalaAntolaketa funtzionalaren eskemak larrialdi baten aurrean abian jarri beharrekojarduera-mailak islatzea du helburu. 16-19. irudietan, enpresako antolamendu-eskemaren arabera, larrialdi-egoera baten aurrean nola antolatu behar dugunadierazten zaigu. 16. irudian antolamendu-eredua baten eskema orokorra etaosatua irudikatzen da.
Adibideen bidez, larrialdietan egitekoak eta ardurak nola banatu erabakitzeko ja-rraibideak ematen dira. Adibideekin enpresako antolakuntza eta beharrezkoaden gutxiengo antolakuntza alderatzen dira.
Zure enpresako antolamendu-mota irudikatutakoen artean ez badago, edota horirudikatutako adibideak aplikatzeari egoki irizten ez badiozu, zeure organigramapropioa egin dezakezu. Baina hori bai, 20. irudian definitutako larrialdietarakoegitekoak nahi eta nahi ez bermatu behar dituzu. 21. irudiko taulan, hainbat iriz-pide orientagarri zerrendatzen da, maila funtzional bakoitzerako beharrezko pro-fila definitzeko baliagarri izan daitezkeen irizpideak, hain zuzen ere.
Antolamendu-maila bakoitzeko arduradunak izendatzeko, egokitzapen-irizpide-ak aplikatuko dira, eta irizpide horiek, era berean, enpresako profila eta antola-mendu-eskemaren arabera aukeratuko dira.
Horrela ezarritako kasuetan, pertsona bakarrak eginbehar bat baino gehiagorenardura izan dezake. Horretarako, ordea, honako alderdiak kontuan hartzea ko-meni da: enpresaren antolamendua, gerta litezkeen larrialdien arrisku-maila etalarrialdi horien ondorioz aurreikus daitezkeen ondorioak.
22-24. irudietan, antolamendu-maila bakoitzari esleitutako egitekoak eta ardurakaipatzen dira. Horretarako, hiru larrialdi-egoera hartu dira kontuan.
36 GIDA TEKNIKOA
GIDA TEKNIKOA 37
LAR
RIA
LDIE
TAR
AK
O
BU
RU
A
ES
KU
-HA
RT
ZE
ETA
RA
KO
BU
RU
A
HE
TH
asie
tara
koes
ku-h
artz
eeta
rako
tald
ea
KO
LTR
O-
TALD
EA
AE
TA
zken
bur
uko
esku
-har
tzee
tara
kota
ldea
AE
TA
larm
aet
a hu
ste-
tald
ea
LLT
Lehe
nla
gunt
zako
tald
ea
LELa
gunt
za-
tald
eak
16.i
rudi
a -
Larr
iald
i-ego
eret
an ja
rdut
eko
anto
laku
ntza
bat
en e
skem
a or
okor
ra
38 GIDA TEKNIKOA
17.i
rudi
a -
Enp
resa
-ant
olak
untz
aren
tipo
logi
ari e
goki
tuta
ko la
rria
ldie
tara
ko o
rgan
igra
mak
(1)
Larr
iald
ieta
rako
eta
esku
-har
tzee
tara
ko b
urua
ES
KU
-HA
RT
ZE
ETA
RA
KO
TA
LDE
AH
asie
rako
esk
u-ha
rtze
etar
ako
tald
ea, a
larm
a-et
a hu
ste-
tald
ea e
ta L
ehen
lagu
ntza
ko ta
ldea
Kan
poko
lagu
ntza
Larr
iald
ieta
rako
bur
ua
Esk
u-ha
rtze
etar
ako
buru
aK
anpo
kola
gunt
za
1. la
ngile
a
Jard
uera
koar
dura
duna
2. la
ngile
an.
lang
ilea
Jard
uera
ko a
rdur
adun
a
1. la
ngile
a2.
lang
ilea
n. la
ngile
a
Erd
i-mai
lako
ard
urad
una
ES
KU
-HA
RT
ZE
ETA
RA
KO
TA
LDE
AH
asie
rako
esk
u-ha
rtze
etar
ako
tald
ea, a
larm
a-et
a hu
ste-
tald
ea e
ta L
ehen
lagu
ntza
ko ta
ldea
Enp
resa
ko a
ntol
amen
du-m
ota
Larr
iald
ien
anto
lam
endu
-mot
a
GIDA TEKNIKOA 39
18.i
rudi
a -
Enp
resa
-ant
olak
untz
aren
tipo
logi
ari e
goki
tuta
ko la
rria
ldie
tara
ko o
rgan
igra
mak
(2)
Sai
lak
Jard
uera
ko a
rdur
adun
a
Erd
i-mai
lako
ard
urad
unak
1. la
ngile
a2.
lang
ilea
n. la
ngile
a
Ayu
daex
tern
a
Larr
iald
ieta
rako
bur
ua
Esk
u-ha
rtze
etar
ako
buru
a
Equ
ipos
de
Ala
rma
y E
vacu
ació
n
Has
iera
koes
ku-h
artz
eeta
rako
tald
ea/a
kLe
hen
lagu
ntza
ko ta
ldea
/ak
Lang
ileak
(be
harr
aren
ara
bera
sort
utak
o ta
ldee
tan
hart
uko
luke
te p
arte
)
Enp
resa
ko a
ntol
amen
du-m
ota
Larr
iald
ien
anto
lam
endu
-mot
a
40 GIDA TEKNIKOA
19.i
rudi
a -
Enp
resa
-ant
olak
untz
aren
tipo
logi
ari e
goki
tuta
ko la
rria
ldie
tara
ko o
rgan
igra
mak
(3)
1. la
ngile
a
Seg
urta
sune
kope
rtso
nala
Lagu
ntza
-ta
ldea
/ak
Ala
rma-
eta
hust
e-ta
ldea
/ak
Jard
uera
ko a
rdur
adun
a
Sai
lak
(med
iku-
zerb
itzua
bar
ne)
Erd
i-mai
lako
ard
urad
unak
2. la
ngile
an.
lang
ilea
Has
iera
koes
ku-
hart
zeet
arak
ota
ldea
Larr
iald
ieta
rako
bur
ua
Esk
u-ha
rtze
etar
ako
buru
a Azk
en b
uruk
oes
ku-h
artz
eeta
rako
tald
ea
Lehe
nla
gunt
zako
tade
a/ak
Kan
poko
lagu
ntza
Lang
ileak
(be
harr
aren
ara
bera
sort
utak
o ta
ldee
tan
hart
uko
luke
te p
arte
)
Enp
resa
ko a
ntol
amen
du-m
ota
Larr
iald
ien
anto
lam
endu
-mot
a
GIDA TEKNIKOA 41
Organigrama funtzionala Bermatu beharreko egitekoak
Larrialdietarako bLarrialdi-egoeretan ardura handiena duen pertsona,koordinazio-lanak egingo ditu.
Esku-hartzeetarako buruaLarrialdietarako esku-hartzeak zuzendu eta larrialdietarakoburuak emandako aginduak aplikatuko ditu.
Kontrol-taldeaLarrialdi-egoeran pertsona horrengan biltzen da informazioguztia. Kanpoko taldeei berak abisatzen die.
Hasierako esku- Larrialdi-egoerari bukaera emateko edota heda ez dadin,hartzeetarako t berehala esku hartuko duen edo duten pertsona/ak.
Azken buruko esku-
Larrialdi zehatzei aurre egiteko bereziki prestatutako
hartzeetarako t
pertsonak, enpresa barnekoak nahiz kanpokoak izandaitezke. Pertsona horiek hasierako esku-hartzeetarakotaldeak larrialdia eragin duen kausa kontrolatu eta ezabatuezin dutenean hartzen dute parte.
Lehen laguntzako taldeaLarrialdiaren ondorioz zaurituari edo zaurituei laguntzeazarduratzen den/diren pertsona/ak.
Laguntza-taldeakTaldeei laguntza espezializatua eskaintzeaz arduratzenden/diren pertsona/ak.
20. irudia - larrialdi-egoeran parte-hartzen duten pertsonei esleitutakoegitekoak
42 GIDA TEKNIKOA
Beharra Ezaugarriak Prestakuntza Esperientzia
Larrialdia norkzuzentzen duen
Autokontrolerakogaitasuna.Agintzeko gaitasuna.Taldeakkoordinatzekogaitasuna.
Gerta litezkeen larrialdieiaurre egiteko baliabideaketa prozedurakzehaztasunez ezagutzea.Bere gain zein leku,prozesu eta pertsonadauden zehaztasunezezagutzea.
Simulazioetanesperientzia izateagomendatzen da.
Esku-hartzeanork zuzentzenduen
Autokontrolerakogaitasuna.Agintzekogaitasuna.Taldeakkoordinatzekogaitasuna.
Gerta litezkeen larrialdieiaurre egiteko baliabideaketa prozedurakzehaztasunez ezagutzea.Bere gain zein leku,prozesu eta pertsonadauden zehaztasunezezagutzea.
Simulazioetanesperientzia izateagomendatzen da.
Hasierako esku-hartzeetarakotaldea
Autokontrolerakogaitasuna.Larrialdiari baliabidesinpleekin aurreegiteko gaitasuna.
Larrialdiari aurre egitekobaliabide sinpleenerabileran prestakuntzateoriko praktikoa.
Larrialdiei aurre egitekoerabiliko dituenbaliabideen erabilerantrebatzea (aldizkakoentrenamenduakegitea).
Azken burukoesku-hartzeetarakotaldea
Autokontrolerakogaitasuna.Larrialdiari baliabidesinpleez nahizkonplexuez aurreegiteko gaitasuna.
Larrialdiari aurre egitekobaliabide sinpleen etakonplexuen erabileranprestakuntza teorikopraktikoa.
Larrialdiei aurreegiteko erabiliko dituenbaliabideen erabilerantrebatzea (aldizkakoentrenamenduakegitea).
Lehenlaguntzakotaldea
Autokontrolerakogaitasuna.Zaurituez arduratzekoeta larrialdiakeragindako kalteak etabeharrak ebaluatzekogaitasuna.
Lehen laguntzatanprestakuntza teorikopraktikoa.
Lehen laguntzetanaldizkakoentrenamenduak
Huste-taldea Autokontrolerakogaitasuna.Pertsonak zuzentzekogaitasuna.Antolatzeko gaitasuna.
Huste-kasuan zuzendubeharko dituenkokalekuaren, huste-bideeneta pertsona-kopuruareneta horien ezaugarrienezagutza zehatza.
Aldizkakosimulazioak
Laguntza-taldea Autokontrolerakogaitasuna.
Espezializazioa Simulazioak
21. irudia - Behar funtzional bakoitzak eskatzen duen profila definitzekoirizpide orientagarriak
GIDA TEKNIKOA 43
Larr
iald
ia:s
utea
,hal
abeh
arre
zko
isur
keta
...
Esku
-har
tzen
At
zem
anEg
iazt
atu
Larri
aldi
Larri
aldi
aEs
ku-
Hus
tea
Kanp
oko
Larri
aldi
aren
du
ena
Aktib
atu
-mot
a ja
kina
razi
hartz
eak
lagu
ntza
buka
era
adie
razi
Larri
aldi
etar
ako
buru
aAd
iera
ziAg
indu
Adie
razi
Adie
razi
Esku
-har
tzee
tara
ko b
urua
Zuze
ndu
Kont
rol-t
alde
aEg
iazt
atze
ko
Jaki
nara
ziJa
kina
razi
Jaki
nara
ziag
intz
en d
u
Has
iera
ko e
sku-
hartz
eeta
rako
Le
hene
ngo
esku
tald
ea-h
artz
en d
ute
Azke
n bu
ruko
esk
u-Az
ken
buru
anha
rtzee
tara
ko ta
ldea
esku
-har
tzen
du
te
Lehe
n la
gunt
zako
tald
eaZa
uritu
ak
daud
enea
n es
ku-
hartz
en d
ute
Alar
ma-
eta
hus
te-ta
ldea
Jaki
nara
zi
eta
zuze
ndu
Lagu
ntza
-tald
eak
Lagu
ntze
ko
ekin
tza
gehi
garri
ak
Best
e ed
onor
Atze
man
dez
ake
Egia
ztat
u
22.i
rudi
a -
Larr
iald
ia a
ntol
atze
a:eg
iteko
ak e
ta a
rdur
ak (
1.A
dibi
dea)
44 GIDA TEKNIKOA
Larr
iald
ia:l
anek
o is
trip
ua e
do b
at-b
atek
o ga
ixot
asun
larr
ia
Esku
-har
tzen
At
zem
anEg
iazt
atu
Larri
aldi
Larri
aldi
aEs
ku-
Hus
tea
Kanp
oko
Larri
aldi
aren
du
ena
Aktib
atu
-mot
a ja
kina
razi
hartz
eak
lagu
ntza
buka
era
adie
razi
Larri
aldi
etar
ako
buru
aAg
indu
Esku
-har
tzee
tara
ko b
urua
Kont
rol-t
alde
aJa
kinar
azi
SOS
Deia
k-er
i:Ja
kinar
azi
112
jakin
araz
ten
dio
Hasie
rako
esk
u-ha
rtzee
tara
ko
tald
ea
Azke
n bu
ruko
esk
u-ha
rtzee
tara
ko ta
ldea
Lehe
n la
gunt
zako
tald
ea
Adie
razi
Zuze
ndu
eta
Kalte
tua
Adie
razi
esku
-har
tzen
du
eram
atek
o ad
iera
zten
du
Alar
ma-
eta
hus
te-ta
ldea
Lagu
ntza
-tald
ea
Best
e ed
onor
Atze
man
dez
ake
Lagu
ntze
ko
ekin
tza
gehi
garri
ak
(*) E
z du
egi
azta
pena
ren
beha
rrik
24.i
rudi
a -
Larr
iald
ia a
ntol
atze
a:eg
iteko
ak e
ta a
rdur
ak (
3.ad
ibid
ea)
1.4. JARDUERA-EREDUAK ETA JARDUERA-JARRAIBIDEAK
Helburua: Kapitulu honek larrialdie-tan jarduteko prozedurak definitzen la-gunduko dizu.
Edukia:
a) Esku-hartzeko prozedura defini-tzea.
b) Larrialdi-plana esku-hartzeetarakofitxa zehatzetan zabaltzea.
c) Larrialdia jakinaraztea.
GIDA TEKNIKOA 45
Eredu deskribatzailea
Larrialdiak identifikatzeaeta tipifikatzea
Antolamendu-eskemak
Jarduera-ereduaketa jarduera-jarraibideak
Plana ezartzeko programaeta irizpideak
Larrialdi-planaeguneratzeko, berrikustekoeta hobetzeko prozedura
1.4.1. Larrialdi-egoeretan jarduteko prozedurak25. irudian, larrialdi-egoeran gauzatzea beharrezko izan daitezkeen jarduerak ai-patzen dira.
Erabilgarritasuna: larrialdi batean beharrezko izan daitezkeen jardueren ikus-pegi orokorra ematen du.
Nola interpretatu? Segida:
Larrialdia egiaztatzea: larrialdietarako sistema abian jarriko duten alarma fal-tsuak eragozteko asmoz, beharrezko iritziz gero, larrialdi-egoera egiaztatu be-harko da, horrela:
• Larrialdia alarma zuzen bidez adierazten bada (telefono, ahoz... adierazita-koa), berehala jarriko da abian larrialdi-plana.
• Larrialdia alarma-sakagailuz adierazten bada, bitarteko horren bidez alarmafaltsu asko jaso ohi bada, larrialdia egiaztatuko da; eta, bestela, larrialdi-planaabian jarriko da.
• Larrialdia alarma automatikoz adierazten denean, larrialdia egiazta egin be-harko da.
Esku-hartzea: Larrialdi-egoera egiaztatzen denean, berehala esku hartuko da.
• Sute hasiera bada, hasierako esku-hartzeetarako taldeak (HET) ekingo diosua kontrolatzeari.
• Larrialdi partziala nahiz orokorra denean, azken buruko esku-hartzeetarako-taldeak (AET) esku hartuko du larrialdia kontrolatzeko.
Beste jarduera batzuk: Larrialdiaren bilakaeraren arabera, beste hainbat jardue-ra ere beharrezkoak izan daitezke.
Pertsonei kalteak eragiteko arriskua badago, lantegia hustea aginduko da. Eba-kuazioa jakinaraztea eta zuzentzea alarma- eta huste-taldeari (AHT) dagokio.
• Zaurituak baldin badaude, horietaz lehen laguntzako taldeak (LLT) arduratukodira.
• Kanpoko laguntza beharrezkotzat jotzen bada, haien laguntza eskatuko da.
46 GIDA TEKNIKOA
GIDA TEKNIKOA 47
EZ
BA
IB
AI
EM
ER
GE
NC
IA
ALA
RM
AA
LAR
MA
ZU
ZE
NA
ALA
RM
AS
AK
AG
AIL
UB
IDE
Z
ES
KU
-HA
RT
ZE
A
EZ
ALA
RM
AA
UTO
MAT
IKO
AA
LAR
MA
EG
IAZ
TAT
U
ALA
RM
AB
UK
AE
RA
EZ
BA
I
EZ
BA
I
EZ
BA
IB
AI
EZ
EZ
EZ
BA
IB
AI
BA
I
HE
TK
KO
NT
RO
LAD
EZ
AK
EE
NA
ER
EM
UPA
RT
ZIA
LB
ATI E
RA
GIT
EN
DIO
INS
TALA
ZIO
IND
US
TR
IAL
OS
OA
RI E
RA
GIT
EN
DIO
LAN
GIL
EE
I KA
LTE
AK
ER
AG
ITE
KO
AR
RIS
KU
A
ZA
UR
ITU
AK
KA
NP
OK
O L
AG
UN
TZ
AB
EH
AR
DA
SU
TE
-HA
SIE
RA
LAR
RIA
LDI P
AR
TZ
IALA
LAR
RIA
LDI O
RO
KO
RR
AH
US
TE
A,
AH
TLE
HE
N L
AG
UN
TZ
AK
OTA
LDE
A, L
LT
KA
NP
OK
OLA
GU
NT
ZA
ES
KAT
ZE
A
BE
ST
E J
AR
DU
ER
AB
ATZ
UK
HE
TK
JA
RD
UN
GO
DU
AH
TK
JA
RD
UN
GO
DU
AH
TK
JA
RD
UN
GO
DU
BA
RN
EA
N J
AK
INA
RA
ZT
EA
KA
NP
OA
N J
AK
INA
RA
ZT
EA
SU
TE
-H
AS
IER
AK
ON
TR
OLP
EA
NLA
RR
IALD
IAK
ON
TR
OLP
EA
NLA
RR
IALD
IAK
ON
TR
OLP
EA
N
BU
KA
ER
AB
UK
AE
RA
Bes
teed
onor
Ere
muk
oar
dura
duna
Larr
iald
ieta
rako
buru
aE
sku-
hart
zeet
arak
obu
rua
HE
TA
ET
LLT
AH
T
25.i
rudi
a -
Larr
iald
ieta
n ja
rdut
eko
proz
edur
a-m
otak
48 GIDA TEKNIKOA
Em
aitz
a:la
rria
ldi-e
goer
aren
ara
bera
, zei
n ja
rdue
ra b
urut
u be
har
dire
n ja
king
o du
gu.
25a
eta
25b
irudi
etan
, bi e
goer
atan
dau
den
bi e
npre
sen
adib
idea
k iru
dika
tzen
dira
.E
goer
aren
des
krip
zioa
Jard
uere
n es
kem
a
❐E
npre
sa e
rtai
na❐
Neu
rriz
ko a
rris
kua
❐B
abes
-sis
tem
ak:
•S
u-itz
alga
ilua
•S
utee
tako
ur-
hart
unea
•A
utom
atik
oki a
tzem
atea
•E
skuz
ko s
akag
ailu
ak❐
Larr
iald
ia a
ntol
atze
a
25a
irudi
a
ALAR
MA
ALAR
MA?
LARR
IALD
IA
EDO
ZEIN
LAG
ILEK
ESKU
-HAR
TZEA
EGIA
ZTAT
U
BAI
EZ
BAI
Larr
iald
ieta
rako
eta
esku
-har
tzee
tara
ko b
urua
Esku
-har
tzek
ota
ldea
Ala
rma-
eta
hust
e-ta
ldea
Lehe
nla
gunt
zako
tald
ea
ALAR
MA-
SAKA
GAI
LUZ
ZUZE
NEA
N?
EZBU
KAER
A
EZ
EZ
BAI
KON
TRO
LPEA
N?
SUTE
-HAS
IERA
AZKE
N B
URU
KOES
KU-H
ARTZ
EETA
RAKO
TALD
EA
BUKA
ERA
LARR
IALD
IO
ROKO
RRA
BEST
EJA
RDU
ERA
BATZ
UK
HUST
EALE
HEN
LAG
UN
TZAK
KAN
POKO
LAG
UN
TZA
KON
TRO
LPEA
N?
GIDA TEKNIKOA 49
25b
irudi
a
Ego
erar
en d
eskr
ipzi
oaJa
rdue
ren
eske
ma
❐E
npre
sa tx
ikia
❐A
rris
ku tx
ikia
❐B
abes
-sis
tem
ak:
•S
u-itz
alga
iluak
❐La
rria
ldia
ant
olat
zea
LARR
IALD
IA
Larr
iald
ieta
rako
eta
esku
-har
tzee
tara
ko b
urua
Lang
ileak
(guz
tiak)
,Al
arm
a et
a hu
stea
ALAR
MA
(bet
izu
zena
)
EDO
ZEIN
LAN
GIL
EEK
ESKU
-HAR
TZEA
KON
TRO
LPEA
N?
EZ
BAI
SUTE
-HAS
IERA
BUKA
ERA
BEST
EJA
RDU
ERA
BATZ
UK
HUST
EAKA
NPO
KOLA
GU
NTZ
A
1.4.2. Esku-hartzeetarako fitxak. AdibideakA) 1. Fitxa: SUTEETAN ESKU-HARTZEKO FITXA
KARGUA: K ONTROL-TALDEA (Lantokian langilerik ez dago – JAI-EGUNAK)
EKINTZAK
MURRIZTUTAKO ALARMA: — Pertsonalki atzeman du sutea, erronda, atze-mate-gune edo TBKGaren bidez.
— Ahal izanez gero, su-itzalgailuez sua itzaltzensaiatuko da.
— Sua itzali ezin badu edota sua bakarrik itzal-tzen ez saiatzea erabaki badu, ezbeharra ger-tatu den tokia ixten saiatuko da (ateak, leiho-ak... itxiko ditu) eta istripua alarma orokortzatjoko du.
— Lantegian egon litezkeen guztiei jakinarazikodie.
ALARMA OROKORRA: — kanpoko esku-hartzeetarako zerbitzuei jakina-raziko die (segurtasunerako buruari, esku-har-tzeetarako buruari eta eraikineko zerbitzu oro-korretako buruari), eta egoeraren berri emangodie.
• Suhiltzaileen zain egongo da lantegiko planoakeskuan dituela, eta larrialdia gertatu den tokiraeramango ditu.
• Baimendu gabeko ibilgailuei eta beharrezko ezdirenei sarbidea ukatuko zaie.
50 GIDA TEKNIKOA
- Kanpoko zerbitzuei bidalitako mezuak gutxienez honako informazioa etaordena honetan jaso behar du:
❐ Jazoera-lekua.
❐ Larrialdi-egoerak dirauen bitartean eraikin barrukoekin komuni-katzeko telefono zenbakia .
❐ Jazoera-mota.
❐ Zauriturik ba al dagoen.
❐ Mediku-zerbitzurik beharko al den .
❐ Zer-nolako ekintzak ari diren burutzen .
B) 2. fitxa: SUTEETAN ESKU-HARTZEKO FITXA
KARGUA: ZERBITZU OROKORRETAKO BURUA
EKINTZAK: — Eremu jakin batean sutea (ezbeharra) gertatu delajakinarazten diote.
— Esku-hartzeetarako taldeek arrisku gutxiago izandezaten, ezbeharra izan den eremuan energia elek-trikoa eta gasa mozteko agintzen du.
— Barruko nahiz kanpoko esku-hartzeetarako taldeeibeharrezko laguntza eskainiko die.
— Ezbeharrari aurre egin ondoren, baliabide materia-lek martxan jarrai dezaten arduratuko da.
GIDA TEKNIKOA 51
52 GIDA TEKNIKOA
C) 3. fitxa: SUTEETAN ESKU-HARTZEKO FITXA
KARGUA: HASIERAKO ESKU-HARTZEETARAKO TALDEKO KIDEA – HET
EKINTZAK:
PREBENTZIOZKOAK:
— Egiaztatu egunero zure ardurapeko eremuko larrialdietarako ateaketa irteerak (pasilloetan trabarik ez dagoela, giltzez itxitako aterik etairteerarik ere ez...).
— Egiaztatu laneguna bukatzen duzunean, tresna elektrikorik ez delaalferrik konektatuta geratu (ordenagailuak, fotokopiagailuak, solda-tzeko ekipoak...).
ALARMA MURRIZTUA :
Ezbeharra zure ardurapeko eremuan:— Sumatutako edozein sute-hasieraren berri jakinaraziko diozu kon-
trol-taldeari telefonoz, alarma-sakagailuz nahiz ahoz.
— Kontrol-taldeak emango dio larrialdiaren berri alarma automatikozedota ahoz, eta ahal bezain azkar ezbeharra gertatu den tokira hur-bilduko da, bidean jaso ditzakeen su-itzalgailuak berekin harturik.
— Eremuko arduraduna ezbeharraren tokira berehala iristen ez bada,hurbilen duen su-itzalgailua hartuko du eta hasi berria den sua itzal-tzen saiatuko da (egiaztatu itzali beharreko elementuari argi-indarrakendu zaiola). 6 KILOKO HAUTSEZKO SU-ITZALGAILUAK 12-16SEGUNDO IRAUTEN DITU. BERAZ, EZ ALFERRIK ERABILI SU-ITZALGAILUA. EZ ARITU INOIZ BAKARRIK.
— Ezbeharrari aurre egingo dio.
— Esku-hartzeetarako buruak egoki irizten badio, hurbilen dagoensuteetako ur-hartuneaz baliatuko da (GUTXIENEZ TALDEKO BIKIDEK BURUTU BEHAR DUTE JARDUERA HORI).
— Eremuko arduraduna azaltzen denean, horren aginduetara jarri-ko da.
Ezbeharra beste eremu batean— Eremu hori hustu behar bada ere, prebentzio gisa, dagozkion irtee-
retara joan behar du.
— Hustea gauzatuko den irteeretarako bideetan trabarik ez dagoelaegiaztatu behar du.
— Eremuko arduradunaren aginduen zain geratu.
GIDA TEKNIKOA 53
ALARMA OROKORRA (ezbeharra norberarena ez den eremuan):
— Behin bere eremua hustu ondoren, bere laguntza behar badute erekontrol-taldera hurbilduko da.
— Segurtasunerako eta esku-hartzeetarako buruak emandako agin-duak beteko ditu (ezbeharra gertatu deneko esku-hartzeetarako tal-deei lagundu...).
54 GIDA TEKNIKOA
D) 4. fitxa: SUTEETAN ESKU-HARTZEKO FITXA
KARGUA: AZKEN BURUKO ESKU-HARTZEETARAKO TALDEKO KIDEA –AET
EKINTZAK:
EZBEHARRA KONTROLATZEKO GAI IZAN EZ DEN ESKU-HARTZEETARAKOTALDEARI LAGUNDUKO DIOZU- JARRI ARRETA BEREZIA ESKAINI DIEZAZ-KIZUEKETEN INFORMAZIOARI.
PREBENTZIOZKOAK:— Egiaztatu egunero zure ardurapeko eremuko larrialdietarako ateak
eta irteerak (pasilloetan trabarik ez dagoela, giltzez itxitako aterik etairteerarik ere ez...).
— Egiaztatu laneguna bukatzen duzunean, ez dela tresna elektrikorikalferrik konektatuta geratu (ordenagailuak, fotokopiagailuak, solda-tzeko ekipoak...).
1., 2., ... MAILAKO LARRIALDIA :
— Kontrol-taldearen eskutik edota ahoz jasoko du larrialdiaren berri,eta ahal bezain azkar ezbeharra gertatu den tokira hurbildu behardu, bidean jaso ditzakeen su-itzalgailuak berekin harturik.
— Egoeraren berri eremuko HETen bitartez emango da (erregai-mo-ten, burutu diren ekintzen, egon litezkeen arriskuen... berri).
— Eremuko arduraduna ezbeharraren tokira berehala iristen ez bada,larrialdiari aurre egiten hasiko da. EZ ARITU INOIZ BAKARRIK.
— Ezbeharrari aurre egingo dio.
— Esku-hartzeetako buruak egoki irizten badio, hurbilen dagoen sute-etarako ur-hartuneak erabiliko dira (GUTXIENEZ TALDEKO BI KI-DEK BURUTU BEHAR DUTE JARDUERA HORI).
— Eremuko arduraduna azaltzen denean, horren aginduetara jarrikoda.
— Kanpoko esku-hartzeetako zerbitzuak iristen direnean, horiei lagun-du beharko die. Egoera zein den azalduko zaie, bai eta zein ekintzaburutu diren eta zein material behar daitezkeen ere.
— Behin sua itzali denean, sua berriz ez pizteko ingurua zaintzeaz ar-duratuko den laguntza-taldeko kide izango da.
GIDA TEKNIKOA 55
E) 5. fitxa: SUTEETAN ESKU-HARTZEKO FITXAKARGUA: LANTEGIKO LANGILEAK OROKORREAN (arrisku handiko lan-
postuetan lan egiten duten langileek fitxa propioa edukitzea ko-meni da).
EKINTZAK:PREBENTZIOZKOAK :
— Erabili hautsontziak.Baimendutako eremuetan soilik erre.— Bero handia botatzen duten guneak ez hurbildu erretzeko gai diren
materialetara.— Ez gainkargatu entxufeak edo energia-hartuneak. Zalantzarik izanez
gero, galdetu mantenimenduko arduradunari.— Laneguna amaitzean, ikuskatu bakoitzak erabiltzen duen lan egiteko
tokia, ez utzi piztuta makinarik edota beharrezko ez diren ekipo elek-trikorik.
SUA AURKITUZ GERO:— EZ GALDU PATXADA, EZ EGIN DEIADARRIK. Larrialdi-egoeretara-
ko dagoen antolakuntzak lagunduko dizu.— Abisatu eremuko arduradunari (hurbilen duzun alarma-sakagailu bi-
dez, kontrol-taldeari deituz...) — Sua itzaltzeko su-itzalgailuak aski direla ikusiz gero, saiatu sua ama-
tatzen, baina hori bai, alferrikako arriskurik ez hartu eta su-itzalgai-luen funtzionamendua ezagutuz gero soilik saiatu.
— Ezbeharraren tokira berehala hurbilduko den esku-hartzeetarako tal-deak emandako jarraibideei jarraitu. Talde hori bertaratuko ez balitz,irten ezbeharraren tokitik.
— Ez jardun bakarrik, eta ez saiatu heroiarena egiten.— Eraikina husteko aginduz gero, ez eztabaidatu eta deskonektatu era-
biltzen ari zaren makina (fotokopiagailua, ordenagailuak soldatzekoekipoak...), arriskurik sor ez dezaten.
— Irten inguru horretatik, baina korrika hasi gabe. Esku-hartzeetarakotaldeek eta seinaleek adieraziko dizute non dagoen irteera.
ERAIKINA HUSTEKO AGINDUZ GERO:— Deskonektatu tresna elektrikoak, sua har dezaketenak, gasa erabil-
tzen dutenak, eta “egoera seguruan” utzi lanerako erabiltzen duzuntokia.
— Eremuko arduradunak eta esku-hartzeetarako taldeek emandakoaginduak jarraitu, edo bestela, larrialdietarako ezarritako seinaleeiegin kasu.
— Irten eraikinetik ahal bezain laster, baina korrika hasi gabe.— Behin eraikina husten ari bazara, ez itzuli gauza pertsonalen bila, ez
saiatu autoa edo beste zenbait gauza sototik ateratzen, eta EZ ERA-BILI IGOGAILUA.
— Irten eraikinetik eta _________________an kokatutako elkarguneraabiatu oinez.
56 GIDA TEKNIKOA
F)
6.fit
xa:E
SK
U-H
AR
TZ
EE
TAR
AK
O F
ITX
A (
Aur
real
dea)
LAN
TE
GIA
SA
EN
PR
ES
AK
O L
AN
GIL
EE
NT
ZAT
1.
berr
.E
SK
U-H
AR
TZ
EE
TAR
AK
O F
ITX
A
2001
-01-
09
❑E
doze
in e
zbeh
arre
n be
rri k
ontr
ol-t
alde
ari e
man
aho
z (o
harr
ak h
artz
eko
tele
fono
gune
ra),
ala
rma-
saka
gailu
aren
bide
z na
hiz
barn
eko
tele
fono
bid
ez.
❑La
rria
ldie
tara
ko e
ta e
sku-
hart
zeet
arak
o bu
ruak
em
anda
ko a
gind
uak
bete
.
❑A
LFE
RR
IKA
KO
AR
RIS
KU
RIK
EZ
HA
RT
U.
❑S
ua k
ontr
olat
zeko
edo
/eta
itza
ltzek
o, s
u-itz
alga
iluez
bal
iatu
, BA
INA
ALF
ER
RIK
AK
O A
RR
ISK
UR
IK H
AR
TU
GA
BE
ETA
SU
-IT
ZA
LGA
ILU
EN
FU
NT
ZIO
NA
ME
ND
UA
EZ
AG
UT
ZE
N B
AD
A S
OIL
IK.
❑S
ua it
zaltz
eko
mod
urik
ez
bada
go, A
LDE
TO
KI H
OR
RE
TAT
IK, e
ta a
hal b
ada,
sua
ri m
ugak
jart
zen
saia
tu (
leih
o-ak
eta
ate
ak it
xi).
❑C
O2 du
ten
su-it
zalg
ailu
ak e
rabi
liko
dira
BE
TI s
u el
ektr
ikoa
sor
tzen
den
ean
edot
a as
ko b
alio
dut
en e
kipo
ek h
ar-
tzen
dut
enea
n su
.AB
C h
auts
ezko
su-
itzal
gailu
ek (
6 k)
12-
16 s
egun
do ir
aute
n di
tuzt
e.
❑La
rria
ldie
tara
ko e
ta e
sku-
hart
zeet
arak
o bu
ruak
hor
rela
agi
ndut
akoa
n so
ilik
erab
ili a
hal i
zang
o di
tuzu
sut
eeta
rako
ur-h
artu
neak
, bai
na g
utxi
enez
BI L
AG
UN
EN
art
ean
jard
un b
ehar
ko d
uzue
.
❑A
RG
I-IN
DA
RR
A K
EN
DU
GA
BE
DU
TE
N T
RE
SN
ETA
N S
OR
TU
TAK
O S
UA
ITZ
ALT
ZE
KO
EZ
DA
INO
IZ U
RA
ER
AB
ILI B
EH
AR
.
❑Z
aurit
uak
kono
rter
ik g
aldu
ez
badu
, zau
ritua
lasa
itzen
sai
atu,
eta
LA
NT
EG
IA S
Ako
bita
rtek
oen
bide
z la
gund
u.
❑K
alte
larr
iren
bat i
zan
deza
keel
a us
te iz
anez
ger
o, E
TA N
OLA
EG
IN J
AK
IN E
ZE
AN
, zau
ritua
ez
higi
tu.B
ereh
ala-
ko a
rris
kure
n ba
t sum
atut
akoa
n so
ilik
higi
tu b
ehar
da
zaur
itua,
eta
ego
era
segu
ruag
oan
jarr
i.
❑Z
aurit
uak
kalte
arin
a ja
san
arre
n, la
ntok
ian
zaur
ituar
i lag
untz
eko
bita
rtek
orik
ez
bada
go, k
ontr
ol-t
alde
ari d
eitu
.K
ontr
ol-t
alde
a ar
dura
tuko
da
zaur
itua
Goj
ain
indu
stria
ldek
o M
UT
UA
RA
era
mat
eaz
(lan
egun
etan
11:
00 a
rte
za-
balik
) ed
o M
UT
UA
klin
ikar
a er
amat
eaz
(Gas
teiz
ko T
omas
Zum
arra
ga D
ohat
suar
en k
alea
).
❑K
ALT
EA
LA
RR
IA B
AD
A E
DO
LA
RR
IA IZ
AN
DA
ITE
KE
ELA
US
TE
IZA
NE
Z G
ER
O,
jaki
nara
zi B
ER
EH
ALA
kon
-tr
ol-t
alde
ari,
horr
ek k
anpo
ko la
gunt
za e
ska
deza
n (S
OS
dei
ak –
112
) et
a za
uritu
a os
pita
lera
era
man
dez
aten
.
❑K
ontr
ol-t
alde
aren
agi
ndue
n za
in g
erat
u.
❑P
rest
ego
n er
aiki
na e
do h
orre
n za
ti ba
t hus
tu b
ehar
bad
a er
e.
ED
OZ
EIN
K
AS
UTA
N
ALA
RM
AK
jotz
enba
du
SU
A a
tzem
an
badu
zu
IST
RIP
UR
EN
BAT
ED
O B
AT B
ATE
KO
GA
IXO
TAS
UN
Aat
zem
an b
aduz
u
GIDA TEKNIKOA 57
LAN
TE
GIA
SA
EN
PR
ES
AK
O L
AN
GIL
EE
NT
ZAT
1.
berr
.E
SK
U-H
AR
TZ
EE
TAR
AK
O F
ITX
A
2001
-01-
09
❑A
HA
L D
UZ
UN
GU
ZT
IETA
N, t
resn
a el
ektr
ikoa
k (f
otok
opia
gailu
a, o
rden
agai
lua
labe
a...)
eta
gas
a er
abilt
zen
dute
ntr
esna
k de
skon
ekta
tu, h
orre
la, “
EG
OE
RA
SE
GU
RU
AN
”utz
iz.
❑E
raik
inet
ik B
ER
EH
ALA
BA
INA
KO
RR
IKA
HA
SI G
AB
E ir
ten.
Larr
iald
ieta
rako
sei
nale
ek a
dier
azik
o di
zute
irte
era
nond
ik d
en.
❑E
raik
ina
hust
en d
en b
itart
ean,
EZ
ITZ
ULI
gau
za p
erts
onal
en b
ila, e
z et
a be
ste
lagu
nen
bila
ere
, eta
IBIL
GA
I-LU
EN
APA
RK
ALE
KU
AN
ko
katu
tako
ELK
AR
GU
NE
RA
zuz
endu
.❑
Hor
reta
rako
izen
datu
tako
lang
ileek
, eta
hor
ien
falta
n, s
aile
tako
bur
uek
zuze
nduk
o du
te B
ER
EN
AR
DU
RA
PE
KO
ER
EM
UK
O la
ngile
en h
uste
a.B
ehin
elk
argu
nera
iris
ten
dire
nean
zen
batu
ko d
ira e
raik
inet
ik a
tera
tako
lang
ileak
.
❑IN
GU
RU
ME
NE
AN
KA
LTE
AK
sor
tu b
adira
(at
mos
fera
kut
satz
ea, h
onda
kina
k, is
urke
tak.
..), e
dota
ER
RA
DIA
ZIO
AK
ON
TR
OLA
TZ
EK
O h
ainb
at ja
rdue
ra b
ehar
rezk
o ba
da (
istr
ipua
k ik
ertz
ea...
), k
udea
keta
-sis
tem
ako
proz
edur
etan
kasu
hor
ieta
rako
aur
reik
usita
ko s
iste
mat
ika
jarr
aitu
ko d
a.
LAR
RIA
LDIA
RE
NO
ND
OR
EN
Era
ikin
a ed
o ho
rren
zati
bat H
US
TE
Aag
intz
en b
ada
58 GIDA TEKNIKOA
F)
6.fit
xa:E
SK
U-H
AR
TZ
EE
TAR
AK
O F
ITX
A (
Atz
eald
ea)
LAN
TE
GIA
SA
EN
PR
ES
AK
O L
AN
GIL
EE
NT
ZAT
1.
berr
.E
SK
U-H
AR
TZ
EE
TAR
AK
O F
ITX
A
2001
-01-
09
❑E
rabi
li ha
utso
ntzi
ak.B
aim
endu
tako
ere
mue
tan
soili
k er
re.
❑E
rrau
tsak
eta
buk
atut
ako
prod
uktu
kim
ikoe
n on
tzia
k ez
bot
a za
karr
ontz
ira.
❑B
ero
hand
ia b
otat
zen
dute
n gu
neak
ez
hurb
ildu
erre
tzek
o ga
i dire
n m
ater
iale
tara
.❑
Ez
gain
karg
atu
ener
gia-
hart
unea
k.Z
alan
tzar
ik iz
anez
ger
o, g
alde
tu m
ante
ntze
-lane
tako
ard
urad
unar
i.❑
Era
bili
kont
u ha
ndiz
pro
dukt
u ki
mik
oak,
bat
ez e
re e
zaug
arri
arris
kuts
uak
ditu
zten
ak.
ZU
RE
AR
DU
RA
PE
KO
ER
EM
UA
N e
giaz
tatu
:
❑La
rria
ldie
tara
ko e
kipo
en e
goer
a (s
u-itz
alga
ilurik
falta
den
, su
-itza
lgai
lu a
kast
unik
ba
al d
agoe
n, s
utee
tara
ko u
r-ha
rtun
eeta
n pr
esio
ask
i dag
oen,
pus
katu
tako
sak
agai
luak
...)
❑La
rria
ldie
tara
ko a
teen
eta
irte
eren
ego
era
(ate
ek tr
abat
urik
dau
den,
gilt
zez
itxiri
k...)
❑
Bot
ika-
kutx
aren
ego
era
eta
eduk
ia.
❑La
rria
ldie
tara
ko ir
teer
etan
, era
ikin
a hu
stu
beha
r iz
anez
ger
o, in
olak
o oz
topo
rik d
agoe
n.❑
Lan-
egun
a bu
katu
tako
an t
resn
a el
ektr
ikor
ik (
orde
naga
iluak
, la
bora
tegi
ko e
kipo
rik...
) al
ferr
ik d
esko
nekt
atu
gabe
gera
tu o
te d
en.
Lant
okia
n la
rria
ldie
tara
ko b
alia
bide
etan
nol
abai
teko
aka
tsen
bat
sum
atuz
ger
o,ja
kina
razi
BE
RE
HA
LAm
ante
ntze
-lane
tako
ard
urad
unar
i.
PR
EB
EN
TZ
IOZ
KO
AK
GIDA TEKNIKOA 59
1.4.4. Komunikazioa26. irudian, larrialdietan egoera hori nola jakinarazi adierazten duen eskemaagertzen da.
Erabilgarritasuna: larrialdi-egoeretan erabili beharreko jakinarazpenen antola-menduaren ikuspegi osoa eskaintzea.
Nola interpretatu? Segida:
Larrialdia jazo den lekuko hasierako esku-hartzeetarako taldeak, lehenik etabehin, egoera zein den ezagutu behar du, nahiz zuzenean nahiz larrialdia jazoden inguruko pertsona baten edo askoren bitartez.
Larrialdia kontrolatzeari dagokionez inolako zalantzarik izanez gero, larrialdieta-rako buruari jakinaraziko zaio zuzenean nahiz kontrol-taldearen bitartez (egonezgero).
Larrialdietarako buruak beharrezko barneko/kanpoko jakinarazpenen araberaemango ditu aginduak. Jakinarazpenak mugatuak (antolamenduko zenbait per-tsonentzat soilik) edo orokorrak izan daitezke (eremu edo eraikin osoarentzat).
Emaitza: jakinarazpenen segida orokorra lortuko da, eta komunikatzeko zein bi-tarteko erabil daitezkeen adieraziko da.
26a. eta 26b. irudietan, hainbat egoera zehatzetarako balio duten jakinarazpe-nen adibideak adierazten dira.
60 GIDA TEKNIKOA
26. irudia - larrialdia jakinarazteko antolakuntza
HASIERAKO ESKU-HARTZEETARAKO
TALDEA
ABISU OROKORRA
BARNEKO JAKINARAZPENA
MUGATUTAKOJAKINARAZPENA
AHOZKOA,TELEFONO NAHIZ
SAKAGAILUBIDEZKOA...
BAIEZ
KONTROL-TALDEA
Larrialdia atzemanduen pertsona
Arduradun zuzena
Larrialdietarako burua
AHOZKOA
KANPOKO JAKINARAZPENA
JAKINARAZPENOROKORRA
TELEFONOA
LANGILEGUZTIAK
MEGAFONIA,SIRENA,
ETAAHOZKOA
MEGAFONIA,IKUS
DAITEKEENA,SIRENA,
AHOZKOA,UKIPENEZKOA
ETA TELEFONOA
MEGAFONIA,IKUS
DAITEKEENA,SIRENA
AHOZKOA,UKIPENEZKOA
ETA TELEFONOA
KANPOKOTALDEAK
LEHENLAGUNTZAKO
TALDEA
ALARMA- ETAHUSTE-TALDEA
ETA EKINTZAHORRETAN
LAGUNDUKODUTEN LANGILEAK
AZKEN BURUKOESKU-
HARTZEETARAKOTALDEA
LAGUNTZA-TALDEAK
GIDA TEKNIKOA 61
ATZE
MAT
EN
DU
EN
PE
RTS
ON
A
AH
OZ
KO
A
LAR
RIA
LDIE
TAR
AK
O B
UR
UA
LAN
GIL
E G
UZ
TIA
K
AH
OZ
KO
A
Ego
erar
en d
eskr
ipzi
oaK
omun
ikaz
ioen
esk
ema
❐E
npre
sa tx
ikia
❐K
omun
ikaz
io-s
iste
ma:
❐B
arne
koa:
bat e
re e
z
26a.
irudi
a
62 GIDA TEKNIKOA
SU
MAT
ZEN
DU
EN
PE
RS
ON
A
AH
OZ
KO
A
HA
SIE
RA
KO
ES
KU
-H
AR
TZ
EE
TAR
AK
O T
ALD
EA
AHOZ
KOA
EDO
TELE
FONO
BIDE
ZKOA
A
SA
KA
GA
ILU
A
KO
NT
RO
L-TA
LDE
A
LAR
RIA
LDIE
TAR
AK
OB
UR
UA
BA
RN
EK
OT
ELE
FO
NO
AK
AN
PO
KO
TE
LEF
ON
OA
ALA
RM
A-
SIR
EN
A
TALD
EA
K: A
ET,
AH
T, L
LTAY
UD
A E
XT
ER
IOR
Ego
erar
en d
eskr
ipzi
oaK
omun
ikaz
ioen
esk
ema
❐E
npre
sa e
rtai
na
❐K
omun
ikaz
io-s
iste
ma:
❐B
arne
koa:
❐B
arne
ko te
lefo
nia
❐S
akag
ailu
en s
area
❐A
larm
a-si
stem
a
26b.
irudi
a
Protocolo de comunicación a SOS Deiak
SIEMPRE que se solicite Ayuda Externa a SOS Deiak 112 se seguirá el si-guiente protocolo.
Está llamando la empresa ………………………… (Nombre de la empresa) ……………….,situada en ………………….….. (Dirección del centro de trabajo) ……………….………, desde elteléfono …………... (Número de teléfono) …………….
❑ Un incendio
❑ Una fuga/derrame (Indicar si es posible el producto y la cantidad)
❑ Una explosión
❑ Una inundación
❑ Otros
❑ Área de oficinas
❑ Área de …………
❑ Área de …………
❑ Área de …………
❑ Área de almacenamiento
❑ Depósitos exteriores
❑ Almacenamiento de botellas
❑ Señalar otros puntos vulnerables
❑ Atrapados
❑ Quemados
❑ Traumatizados
❑ Intoxicados
❑ Hora de inicio del incidente
❑ Humo
❑ Vapores tóxicos
❑ Atmósferas explosivas
❑ (Indicar modo de afección)
❑ Empresas vecinas
❑ Viviendas
❑ (Alcance a vulnerables próximos)
❑ Nombre del responsable
❑ Número de personas
❑ Actuación de los equipos de intervención propios
❑ Intensidad y dirección del viento
❑ Precipitación.
GIDA TEKNIKOA 63
SE HAPRODUCIDO
EN
AFECTA A
HAY/NO HAYHERIDOS
(Cuántos)
HA TENIDOLUGAR A LAS
LOS EFECTOSPREVISTOS SON
PUEDE AFECTAR A
EN LAINSTALACIÓN
ESTAN
LAS CONDICIONESAMBIENTALES SON
(Si son determinantespara el tipo de
accidente)
2. LARRIALDI-PLANA EZARTZEA, MANTENTZEAETA HOBETZEA
Helburua: kapitulu honek zure larrial-di-plana ezartzen lagunduko dizu, bai-ta planaren berrikuspena behar beza-la kudeatzen eta eguneratzen ere.
Edukia:
a) Plana ezartzeko programa
GIDA TEKNIKOA 65
Eredu deskribatzailea
Larrialdiak identifikatzeaeta tipifikatzea
Antolamendu-eskemak
Jarduera-ereduaketa jarduera-jarraibideak
Plana ezartzeko programaeta irizpideak
Larrialdi-planaeguneratzeko, berrikustekoeta hobetzeko prozedura
2.1.
LAR
RIAL
DI-P
LANA
EZA
RTZE
KO P
ROGR
AMAR
EN A
DIBI
DEA
27.i
rudi
a -
Larr
iald
i-pla
na e
zart
zeko
pla
nare
n ad
ibid
ea
PLA
NA
EZA
RTZ
EKO
PR
OG
RA
MA
Zk.
Item
aJa
rdue
rak
Has
iera
ko
Buk
ae-
Bal
iabi
deak
Ard
urad
una
data
rako
dat
a(p
ta.)
1La
rria
ldi-p
lana
egi
tea
•E
npre
sa e
ta h
orre
n in
guru
a de
skrib
atze
a.A
lfons
o U
rizar
(LP
)•
Larr
iald
i-ego
erak
.20
00-1
-15
2000
-2-1
51.
000.
000
(Ingu
rum
en
•La
rria
ldia
ant
olat
zea.
eta
Pre
bent
zior
ako
•Ja
rdue
ra-p
roze
dura
k.ko
ordi
natz
aile
a)
2P
ropo
satu
tako
•
Nor
bera
ren
babe
s-ne
urria
k eg
okitz
ea.
zuze
nket
a-ne
urria
k
•A
rris
ku-g
unea
k hu
stek
o ar
giak
eta
seg
urta
sune
ko a
rgia
k ez
artz
eaeg
okitz
ea.
Ern
esto
Bal
zaed
ota
preb
entz
iozk
oak
•N
orbe
rare
n ba
bese
rako
inst
alaz
ioak
eta
eki
poak
ego
era
2000
-2-1
520
00-8
-31
2.00
0.00
0(M
ante
nim
endu
koon
ean
man
tent
zeko
pla
na.
buru
a)
•S
egur
tasu
nera
ko in
stal
azio
ak e
ta e
kipo
krit
ikoa
k eg
oera
on
ean
man
tent
zeko
pla
na.
2B
arne
-larr
iald
ieta
rako
•
Enp
resa
ko m
aila
guz
tieta
n (k
ontra
tak
eta
bisi
tan
plan
ari b
uruz
ko
etor
ritak
oak
barn
e) in
form
azio
-sai
oak.
info
rmaz
io o
roko
rra
•E
sku-
hart
zeet
arak
o fit
xa p
erts
onal
izat
uak
egite
a.A
lfons
o U
rizar
eta
hori
heda
tzea
•Ko
ntra
ta e
ta b
isita
n et
orrit
akoe
ntza
t oin
arriz
ko ja
rrai
bide
ak
(Ingu
rum
en e
ta
pres
tatz
ea.
2000
-2-1
520
00-5
-31
1.00
0.00
0P
rebe
ntzi
orak
o•
LPre
n ko
pia
bida
ltzea
kan
poko
lagu
ntza
-tald
eeta
ra e
ta
koor
dina
tzai
lea)
lagu
ntza
-hitz
arm
enak
ditu
zten
enp
rese
tara
.•
Bis
ita k
anpo
ko la
gunt
za-z
erbi
tzua
k es
kain
tzen
ditu
en
enpr
esar
a
66 GIDA TEKNIKOA
PLA
NA
EZ
AR
TZ
EK
O P
RO
GR
AM
A
ZK.
Item
aJa
rdue
rak
Hasie
-Bu
kae-
Ba
liabi
deak
Ardu
radu
nak
rako
dat
ara
ko d
ata
(pta
.)
3La
ngile
guz
tiak
•A
ntol
akun
tzak
o m
aila
des
berd
inet
arak
o pr
esta
kunt
za-
pres
tatz
eapl
ana
egite
a20
00-2
-15
2000
-8-3
15.
000.
000
Felip
e C
anto
•P
rest
akun
tza-
jard
uera
k m
aila
ka a
bian
jart
zea
(pre
stak
untz
a-
•P
rest
akun
tza
aldi
zka
egun
erat
zea
ardu
radu
na)
4E
ntre
nam
endu
a et
a •
Urt
eko
entre
nam
endu
eta
sim
ulaz
ioen
pla
na e
gite
asi
mul
azio
ak•
Ent
rena
men
du-ja
rdue
rak
abia
n ja
rtze
aA
lfons
o U
rizar
•A
ldiz
ka s
imul
azio
ak e
gite
a20
00-9
-120
00-1
2-31
3.00
0.00
0(In
guru
men
eta
•S
imul
azio
en e
ta la
ntok
ian
jazo
tako
larr
iald
ien
erre
gist
roa
Pre
bent
zior
ako
eta
horie
i bur
uzko
azt
erke
tak
eta
txos
tena
kko
ordi
natz
aile
a)
5La
rria
ldia
k ku
deat
zeko
•
LP e
gite
ko e
ta e
gune
ratz
eko
proz
edur
ak p
rest
atze
a A
lfons
o U
rizar
sist
ema
ezar
tzea
•P
roze
dura
eza
rtze
a20
00-2
-15
2000
-12-
311.
000.
000
(Ingu
rum
en e
ta
Pre
bent
zior
ako
koor
dina
tzai
lea)
GIDA TEKNIKOA 67
27.i
rudi
a (ja
rrai
pena
) -
Larr
iald
i-pla
na e
zart
zeko
adi
bide
a
2.2. PLANA MANTENTZEKO ETA HOBETZEKO IRIZPIDEAK
Helburua: kapitulu honek zure larrial-di-plana mantentzen, eguneratzen etahobetzen lagunduko dizu.
Edukia:
a) Barne-larrialdietarako plana man-tentzeko, eguneratzeko eta hobe-tzeko prozedura
68 GIDA TEKNIKOA
Eredu deskribatzailea
Larrialdiak identifikatzeaeta tipifikatzea
Antolamendu-eskemak
Jarduera-ereduaketa jarduera-jarraibideak
Plana ezartzeko programaeta irizpideak
Larrialdi-planaeguneratzeko, berrikustekoeta hobetzeko prozedura
2.2.1. Procedimiento tipo para la gestión de emergencias
Prozedura-kodeaLANTEGIA PROZEDUREN Arg.:
SA ESKULIBURUA Berr.:Or.:
Izenburua: LARRIALDI-PLANA EGITEKO, HEDATZEKO, BERRIKUSTEKOETA MANTENTZEKO PROZEDURA
AURKIBIDEA
1. Helburua.
2. Irismena.
3. Erreferentziak.
4. Definizioak
5. Ardurak.
6. Deskripzioak.
7. Banaketa eta agiritegian gordetzea.
8. Eranskinak.
Berr. Data Aldaketak Or.
Egilea: Berrikuspena: Onarpena: Data
GIDA TEKNIKOA 69
1. HELBURUA
Prozedura honen helburua honakoa da: larrialdi-plana (LP) egiteko, berrikuste-ko, hedatzeko eta eraginkorra izaten jarrai dezan beharrezko sistematika ezar-tzea. Horrek ahalbidetuko du “LANTEGIA SA” enpresan sor daitezkeen larrialdi-egoerei erantzun eraginkorra eta azkarra ematea. Horrela, pertsonek,instalazioek eta ingurumenak jasan ditzaketen istripu larrien kalteak prebenitzeneta, behin gertatuz gero, ahalik eta txikienak izan daitezen saiatuko da.
2. IRISMENA
Prozedura hori “LANTEGIA SA” enpresako jarduera guztiei, prozesuei eta insta-lazioei aplikatuko zaie.
3. ERREFERENTZIAK
• Kudeaketa-eskuliburu integratua.
• UNE-EN ISO 14.001 Araua.
• OHSAS 18001 Araua.
4. DEFINIZIOAK
• Istripu larria: prozedura horri dagokionez, istripu larria izango da “LANTEGIASA” enpresako kontrolik gabeko industria-jardueraren ondorioz sortutako edo-zein jazoera (igortzea, ihesa, isurketa, sutea, leherketa...). Beti ere, kontrolikgabeko jarduera horrek pertsonengan, lantokiko instalazioetan edota inguru-menean zuzeneko nahiz zeharkako kaltea eragin badezake.
• Perila: kalteak eragiteko gai den egoera edo iturria, hala nola: lesioak, kalteakjabetzan, kalteak ingurumenean edota horiek guztiak batera.
• Arriskua: arriskua eragiteko probabilitatearen eta gertaera horren ondorioekizan dezaketen garrantziaren emaitza.
• Kaltea: istripu larri batek zuzenean edo zeharka nahiz berehala edo gerora ho-nako ondorioak eragiten dituenean: heriotzak, lesioak, kalte materialak edotaingurumenaren gaineko kalteak.
• Larrialdi-plana (LP): agiri bat da, eta bertan “LANTEGIA SA” enpresan istripularri bati aurrea hartzeko eta horrek instalazioetan –eta ahal izanez gero, lan-toki kanpoan– eragin ditzakeen kalteak ahalik eta gehien arintzeko jarduera-neurriak, prozedurak eta horien guztien antolamendua jasotzen da.
• Simulazioa: larrialdi-plana zati batean edo osotasunean abian jartzea simula-tuko da. Horrekin, plan horretan parte hartu behar duten pertsonek nolakoarintasunez erantzuten duten egiaztatu nahi da, bai eta babeserako neurrienfuntzionamendua eta eraginkortasuna ere. Era berean, aurreikusitako presta-zioei dagokionez, planak duen eraginkortasuna egiaztatu nahi da; eta horrenharian, hartu beharreko zuzenketa-neurriak edota plana berrikustea erabakikoda.
70 GIDA TEKNIKOA
5. ARDURAK
Prozedura honetan esleitutako ardurak 5. atalean adierazten dira. Bestalde, la-rrialdi-egoeretan antolakuntzaren jarduera-moduari dagokionez, ardurak “LAN-TEGIA SA” enpresako larrialdi-planean definitzen dira.
6. DESKRIPZIOA
“LANTEGIA SA” enpresak bertako industria-jardueretan gerta daitezkeen istri-pu-arriskuak identifikatzen eta ebaluatzen ditu, eta horren harian, istripu horiekprebenitzeko beharrezko neurri teknikoak eta antolakuntzazko neurriak ezartzenditu. Neurriak hartu arren, arrisku-egoera sor daiteke, eta horrek, pertsonengan,instalazioetan edota ingurumenean kalteak sor ditzakeen istripua eragin dezake.Istripuren bat gertatuko balitz, antolakuntzak kasu horietarako aurreikusitakoprozedurak azkartasun eta eraginkortasun handiz gauzatu beharko ditu. Denadela, aipatutako prozedura horiek (LP) aurretik probatuta egon ohi dira; horreta-rako egiten dira, hain zuzen ere, simulazioak. Larrialdi-planak larrialdien ondo-rioei aurrea hartzea edo horiek arintzea du helburu.
“LANTEGIA SA” enpresako larrialdi-planak larrialdi-egoeretarako antolamendu-egitura, baliabide pertsonalak nahiz materialak, eta jarduera-prozedurak defini-tzen ditu.
“LANTEGIA SA” enpresako larrialdi-plana bertako langile guztiek ezagutzendute, eta aldizka horren funtzionamenduari buruzko probak egiten dituzte. La-rrialdi-planean ardurak dituzten langileek eurei dagozkien jarduerak gauzatzekobeharrezkoa den prestakuntza dute.
6.1. Larrialdi-plana egitea eta horren edukia
Larrialdi-plana egiteko, aurretik honako urratsak eman behar dira: “LANTEGIASA” enpresako jardueren eta instalazioen arriskuak modu sistematikoan eta do-kumentatuan identifikatzea eta ebaluatzea, eta jazo daitezkeen istripu-zerrendabatean adieraztea.
Arriskuak aztertzeko eta ebaluatzeko, kasuan kasu, tresna sinpleak eta tradiziona-lak erabiltzen dira (arriskuen aurretiazko azterketa, istripuen azterketa historikoa,Check-List...); eta azterketaren konplexutasunak horrela eskatzen duenean soilikerabiliko dira gehiago landutako metodologiak (AMFEC, akatsen zuhaitzak...).
Azterketa- eta ebaluazio-prozesuetan, bestalde, honako alderdiak hartzen dirakontuan: instalazio-motak, instalazio bakoitzeko jarduera-motak (makinak mar-txan jartzea, gelditzea, mantenimendua...) eta kontuan hartu beharreko arris-kuak (barnekoak, kanpokoak, efektu sinergikoak eta domino-efektua...).
Arriskuen azterketa lan-talde batek egiten du, eta, gutxienez, honakoek osatzendute: kalitaterako, ingurumenerako eta segurtasunerako zuzendariak; sailekoedo sailetako arduradunek eta lantokiko zuzendariak edo delegazioz horren kar-gua betetzen duenak. Talde horrek berak, egiten du larrialdi-plana, arriskuen az-terketa kontuan hartuz eta 6.1. ataleko edukien arabera.
GIDA TEKNIKOA 71
Larrialdi-planak, gutxienez, honako alderdiak landu behar ditu:
1. Enpresa eta enpresa-ingurua deskribatzea.
2. Larrialdi-plana abian jarriko duten larrialdiak identifikatzea.
3. Larrialdiaren antolaketa: zuzendaritza, arduradunen katea, mailen arteko ko-munikazioa, interfasea eta kanpoko laguntza-zerbitzuekin (SOS Deiak 112,suhiltzaileak, anbulantziak, eskumendun agintariak) komunikatzeko bideak.
4. Kontuan hartutako larrialdi bakoitzari dagozkion jarduera-prozedurak: larrial-dia zein baldintzatan hasi eta bukatu zen, antolakuntzako maila bakoitzak jar-duteko duen ahalmena eta burutu beharreko ekintzak.
Kalitaterako, ingurumenerako eta segurtasunerako zuzendariak berrikusten du la-rrialdi-planaren bukaerako agiria, eta agiri hori zuzendari-gerenteak onartzen du.
6.3. Hedapena eta prestakuntza
“LANTEGIA SA” enpresako langileek, enpresa horrentzat lan egiten duten kon-tratek eta bisitan etorritakoek, gerta litezkeen larrialdi-egoeren aurrean nola jo-katu behar duten adierazten dieten dokumentazio pertsonalizatua eta egunera-tua dute. Larrialdietan parte hartuko duten kanpoko erakundeek ere (SOS Deiak112, suhiltzaileek...), alderdien artean adostutako informazioa eskura dute. Agi-ri horren hedapena PI 029 “kanpoko eta barneko komunikazioa” agiriaren ara-bera egingo da.
Planoak atezaindegian horrexetarako suaren kontrako armairuan gordeko dira,eta suhiltzaileek armairu horretako giltzen kopia bat dute beren esku.
Larrialdi-planean ardurak dituzten langileen prestakuntza “LANTEGIA SA” en-presaren prestakuntza-planean aurreikusten da, PI 006 “prestakuntza-kudeake-ta” atalean deskribatutako moduan.
6.4. Larrialdi-planaren simulazioak
Larrialdi-plana zati batean edo osotasunean abian jartzeak, bertan aurreikusita-ko prestazioen erabilgarritasuna eta egokitasuna egiaztatzeko aukera ematendu. Eta horren harian, behar izanez gero, hartu beharreko zuzenketa-neurriakedota plana berrikustea erabakiko da.
Kalitaterako, ingurumenerako eta segurtasunerako zuzendariak simulazioakzenbatean behin egingo diren ezartzen du plan batean, eta larrialdi-plana abianjartzeko beharrezko jarduerak koordinatzen ditu.
Bi urtetik behin, simulazio orokor bat egingo da enpresa osorako.
6.5. Larrialdi-planaren berrikuspena
Larrialdi-plana egin duen lan-taldeak plana honako egoeretan berrikusiko du:
72 GIDA TEKNIKOA
• Instalazio berriak sartzen direnean edota lehendik zeudenetan aldaketak egi-ten badira; beti ere, berrikuntza edo aldaketa horiek ordura arte kontuan hartuez diren larrialdi-egoerak eragin baditzakete.
• Antolakuntzan larrialdietarako antolamenduari eragiteko gai diren aldaketakegiten badira. Aldaketa horiek ordura arte ezarritako prebentzio- eta babes-neurrien kantitatean eta kalitatean eragin behar dute, edo bestela, larrialdi-pla-na egituratzen duten kapituluen erredakzioa ukitzen duen edozein alderditan.
• Arauzko betebeharrek horrela eskatzen badute.
• Aldizka egiten diren simulazioen emaitzek horrela eskatzen badute.
• Oro har, hiru urtetik behin berrikusiko da, goian adierazitako egoerak gertatuala ez.
Kalitaterako, ingurumenerako eta segurtasunerako zuzendariak eguneratuko duberrikuspen berria, eta zuzendari-gerenteak onartuko du.
6.6. Larrialdi-plana abian jartzea
Kalitaterako, ingurumenerako eta segurtasunerako zuzendariak larrialdi-planaabian jartzen den bakoitzean I. eranskinean erregistratu ohi du, nahiz simulazio-ak izan (S), nahiz benetako larrialdiak izan (L). Larrialdi-plana abian jartzen denbakoitzean, kontuan hartutako larrialdi-egoera bakoitzean nola funtzionatu duenebaluatu behar da, bai eta benetan eman den egoera zerk eragin zuen eta zeinondorio sortu zituen ere.
Larrialdi-egoeraren irismenaren arabera, azterketa eta ebaluazioa larrialdi-planaegin zuen taldeak edota horretarako osatutako lan-taldeak gauzatuko du. Kalita-terako, ingurumenerako eta segurtasunerako zuzendariak egin behar du emai-tzei buruzko txostena. Ondoren hori erregistratu eta lan-taldea osatzen duteneibanatuko die.
7. BANAKETA ETA AGIRITEGIAN GORDETZEA
Banaketa kalitaterako, ingurumenerako eta segurtasunerako zuzendariak berri-kusten du eta zuzendari-gerenteak onartuko du. Argitaratzea, banatzea eta egu-nean jartzea kalitaterako, ingurumenerako eta segurtasunerako zuzendariari da-gokio.
Prozedura hori honakoei banatuko zaie:
(aipatu enpresako zein saili banatzen zaien)
Jatorrizko agiria kalitaterako, ingurumenerako eta segurtasunerako zuzendariakgordeko du agiritegian.
8. ERANSKINAK
I. eranskina: larrialdi-plana abian jartzeko erregistroaren formatua (Larrialdiaketa simulazioak)
GIDA TEKNIKOA 73
74 GIDA TEKNIKOA
““LA
NT
EG
IA S
A””
LAR
RIA
LDI-
PLA
NA
AB
IAN
JA
RT
ZE
AE
RR
EG
.-00
7
ZK.
LS
KAUS
AKKA
LTET
UTAK
O
HASI
ERA
BUKA
ERA
KALT
EAK
(L)
TXO
STEN
AO
HARR
AKAR
DURA
DUNA
EREM
UA/K
Data
Ord
uaDa
taO
rdua
EMAI
TZAK
(S)
L =
Larr
iald
ia,S
= S
imul
azio
a
ERANSKINAK
ERANSKINAK 77
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (1.eranskina-Hutsik)Or.: 13tik 1a
Aurkibidea1.- Helburua.2.- Ezarpen-eremua.3.- Definizioak eta laburdurak.4.- Erreferentziak.5.- Ardurak.6.- Deskribapena.
6.1.- Enpresaren eta enpresa-inguruaren deskribapena.6.2.- Enpresaren baliabideak.6.3.- Larrialdi-egoeren identifikazioa.6.4.- Larrialdietarako antolamendua.
6.4.1.- Organigrama.6.4.2.- Larrialdi-egoeretarako egitekoak eta ardurak.
6.5.- Jarduera-prozedura.6.5.1.- Prozedura orokorra.6.5.2.- Ezohiko egoerak.6.5.3.- Komunikazio-bideak.
6.6.- Larrialdietarako lan-fitxak.7.- Plana banatzea eta agiritegian gordetzea.8.- Eranskinak (Planoak).
Berrikusketa Data Aldaketak Orrialdea
Egilea Berrikuspena: Onarpena: Data
01-01-09
78 ERANSKINAK
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (1.eranskina-Hutsik)Or.: 13tik 2a
1. HELBURUA2. EZARPEN-EREMUA3. DEFINIZIOAK ETA LABURDURAK4. ERREFERENTZIAK5. ARDURAK6. DESKRIBAPENA
6.1. ENPRESAREN ETA ENPRESA-INGURUAREN DESKRIBAPENA
ERANSKINAK 79
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (1.eranskina-Hutsik)Or.: 13tik 1a
Enpresa-izena Lantokia
Identifikaziorako datuak 1 Helbidea:
Herria:
Probintzia:
Posta-kodea:
Telefonoa:
Faxa:
Posta elektronikoa:
Ingurua eta sarbideak 2 Egitura Eraikin industriala:
Eraikin ez industriala:
Kanpoko sarbideak Oinezkoentzako sarbideak:
Ibilgailuentzako sarbideak:
Kanpoko laguntza Suhiltzaile-etxerik hurbilena:
Distantzia eta iristeko behar duten denbora (gutxi gorabehera):
Eraikinaren Eraikinaren tamaina Azalera, guztira:eraikuntza-ezaugarriak 3
Lur gaineko solairuen kopurua:
Lur azpiko solairuen kopurua:
Sektore-kopurua:
Sektore bakoitzaren azalera:
Altuera:
Egitura-elementuak Zutabeak:
Habeak:
Habexkak:
Gangatilak:
Kanpoko eta barruko itxiturak:
Jarduera 4
Prozesuak 5
80 ERANSKINAK
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (1.eranskina-Hutsik)Or.: 13tik 1a
Ekipoak eta instalazioak 6 Instalazio elektrikoa Kontratatutako potentzia:Transformadoreak:Banaketa-koadroak:
Aireztapena Naturala:Artifiziala:
Beroketa
Gas sukoien biltegia
Likido sukoien biltegia
Galdarak
Konpresoreak
Bestelakoak (labeak eta abar)
Jarduera eta lana 7 JardueraSektorea / lantegia
Azalera Langile-kopurua
Guztira:
Eraikina husteko baldintzak 8 Eskailera-kopurua Deskribapena
Eraikina husteko Deskribapenabide horizontalak
Irteerak Lantegiko edo sektoreko irteerak Eraikineko irteerak
Organigrama 9
ERANSKINAK 81
Arg
:00-
06-1
1LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(1
.era
nski
na-H
utsi
k)O
r:13
tik 1
a
6.2.
ENP
RESA
REN
BALI
ABID
EAK
BA
LIA
BID
EA
KO
P.Z
EIN
PLA
NO
TAN
DA
UD
E A
DIE
RA
ZIT
A
Su-it
zalg
ailu
akSu
teet
arak
o ur
-har
tune
hor
nitu
akIh
inzt
agai
luak
(spr
inkle
rs)
Alar
ma-
saka
gailu
aAl
arm
a-sir
ena
Argi
ber
ezia
k.La
rrial
diet
arak
o ar
giak
Eten
ik ga
beko
elik
adur
a el
ektri
koa
(ekip
o el
ektro
geno
a, b
ater
ia e
ta a
bar)
Meg
afon
ia /
Tele
foni
aSu
a itz
altz
eko
erai
kinea
n ze
har j
arrit
a da
uden
sist
emak
(CO
2, ap
arra
eta
aba
r)Ba
bese
rako
bal
iabi
de p
asib
oak
(ate
suh
esia
k, o
ntzia
k et
a ab
ar)
Korri
dore
ak, s
utee
n au
rkak
o el
emen
tuak
eta
hus
teko
bid
erik
hurb
ilena
kKa
npok
o bi
lgun
eak
Med
iku-z
erbi
tzua
Botik
a-ku
txa
Ohe
txiki
akAn
bula
ntzia
Xurg
atza
ile in
dust
riala
kSu
teen
aur
kako
lang
ilear
en b
abes
garri
akUs
teka
beko
isur
iak
man
eiat
zeko
lang
ilear
en b
abes
garri
akIs
uri t
oxiko
ak m
anei
atze
ko la
ngile
aren
bab
esga
rriak
82 ERANSKINAK
Arg
:00-
06-1
1LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(1
.era
nski
na-H
utsi
k)O
r:13
tik 1
a
6.3.
LAR
RIAL
DI-E
GOER
EN ID
ENTI
FIKA
ZIOA
LAR
RIA
LDI-
EG
OE
RA
KO
KA
PE
NA
AR
RIS
KU
-A
UR
RE
IKU
S D
AIT
EZ
KE
EN
M
AIL
AO
ND
OR
IOA
KO
HA
RR
AK
ERANSKINAK 83
Arg
:00-
06-1
1LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(1
.era
nski
na-H
utsi
k)O
r:13
tik 1
a
KON
TRO
LTA
LDE
A
ES
KU
-JA
RT
EE
TAR
AK
O B
UR
UA
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.....
LAR
RIA
LDIE
TAR
AKO
BU
RU
A...
......
......
......
......
......
......
.....
HE
S:
Has
iera
ko e
sku-
hart
eeta
rako
tald
ea
AE
T:
Azk
en b
uruk
o es
ku-
hart
zeet
arak
o ta
ldea
AH
T:
Ala
rma.
eta
hust
e-ta
ldea
LLT
:Le
hen
lagu
ntza
kota
ldea
LT:
Lagu
ntza
-tal
dea
6.4.
LAR
RIAL
DIET
ARAK
O AN
TOLA
MEN
DUA
6.4.
1. O
rgan
igra
ma
84 ERANSKINAK
Arg
:00-
06-1
1LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(1
.era
nski
na-H
utsi
k)O
r:13
tik 1
a
6.4.
2. L
arria
ldi-e
goer
etar
ako
egite
koak
eta
ard
urak
Esku
har
tuko
At
zem
anEg
iazt
atu
Larri
aldi
-La
rrial
dia
Esku
-har
tzea
kHu
stea
Kanp
oko
Larri
aldi
aren
du
ena
Aktib
atu
mot
aja
kinar
azi
lagu
ntza
buka
era
adie
razi
Larr
iald
ieta
rako
bu
rua
Adi
eraz
iE
sku-
hart
zeet
arak
o bu
rua
Kon
trol
-tal
dea
Jaki
nara
zi
Has
iera
ko
esku
-ha
rtze
etar
ako
tald
eaA
zken
bur
uko
esku
-ha
rtze
etar
ako
tald
eaLe
hen
Lagu
ntza
ko
tald
eaA
larm
a- e
ta
hust
e-ta
ldea
Lagu
ntza
-tald
eaB
este
edo
nor
(*)
Lang
ilere
n ba
tek
istr
ipur
en b
at iz
ango
bal
u ed
o ba
t-ba
tean
gai
xotu
ko b
alitz
, ez
da b
ehar
rezk
oa la
rria
ldia
egi
azta
tzea
ERANSKINAK 85
Arg
:00-
06-1
1LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(1
.era
nski
na-H
utsi
k)O
r:13
tik 1
a
EZ
BA
IB
AI
ALA
RM
AZ
UZ
EN
EK
OA
LAR
MA
SA
KA
GA
ILU
BID
EZ
KO
ALA
RM
A
EZ
EZ
BA
I
EZ
BA
I
EZ
BA
IB
AI
BA
I
EZ
EZ
EZ
BA
IB
AI
ALA
RM
AA
UTO
MAT
IKO
AE
GIA
ZTA
TU
LAR
RIA
LDIA
LAR
RIA
LDIA
AM
AIE
RA
LAR
RIA
LDIA
ES
KU
-HA
RT
ZE
AK
BE
STE
LAKO
LA
N B
ATZU
K
Edo
nor
Leku
koar
dura
duna
Larr
iald
ieta
kobu
rua
Esk
u-ja
rtze
etar
ako
buru
aH
ET
AE
ST
LLT
AH
T
HE
TEK
KO
NT
RO
LAT
ZE
KO
MO
DU
KO
A
LAR
RIA
LDI
TX
IKIA
HE
TEK
LA
NA
RI E
KIN
LAR
RIA
LDIA
KO
NT
RO
LPE
AN
AM
AIE
RA
AM
AIE
RA
AM
AIE
RA
ZA
TI B
AT
HA
RT
ZE
N D
U
LAR
RIA
LDI P
AR
TZ
IALA
AE
STE
K L
AN
AR
I EK
IN
LAR
RIA
LDIA
KO
NT
RO
LPE
AN
LAR
RIA
LDIA
KO
NT
RO
LPE
AN
LAN
TE
GI O
SO
AH
AR
TZ
EN
DU
LAR
RIA
LDI O
RO
KO
RR
A
ALT
EK
LA
NA
RI E
KIN
LAN
GIL
EE
K M
INH
AR
TZ
EK
OA
RR
ISK
UA
AH
TRE
N H
US
TE
A
ZA
UR
ITU
AK
LLTR
EN
SO
RO
SP
EN
-LA
NA
K
BA
RN
E-K
OM
UN
IKA
ZIO
A
KA
NP
OK
OLA
GU
NT
ZA
RE
NB
EH
AR
RA
KA
NP
OKO
LAG
UN
TZA
RE
NB
EH
AR
RA
JA
KIN
AR
AZI
KA
NP
O-K
OM
UN
IKA
ZIO
A
6.5.
JAR
DUER
A-PR
OZED
URA
6.5.
1. P
roze
dura
oro
korr
a (m
olda
tu d
iagr
ama
orok
or h
au n
orbe
re e
npre
sara
)
86 ERANSKINAK
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (1.eranskina-Hutsik)Or.: 13tik 1a
6.5.2. Ezohiko egoerak
LANORDUETAN •
LANORDUETATIK Bada langilerik •
KANPO lanean
(Jaiegunak eta Lantokia itxita •oporraldiak) dago
6.5.3. Komunikazio-bideak (moldatu diagrama orokor hau)
ATZEMAN DUENA
HASIERAKO ESKU-HARTZEETARAKO TALDEA
AHOZ
AHOZ EDOTELEFONOA
LARRIALDIETARAKOBURUA
ALARMA-SIRENA
KANPORAKOTELEFONOA
BARNERAKOTELEFONOA
KANPOKO LAGUNTZATALDEAK: AET, AHT, LLT
SAKAGAILUA
KONTROL-TALDEA
ERANSKINAK 87
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (1.eranskina-Hutsik)Or.: 13tik 1a
• Telefono-zerrenda
KANPOKO LAGUNTZA TELEFONO ZK.
SOS DEIAK 112
Bestelakoak
• Aginte-katea
ORDENA LANTEGIA SA-KO LANGILEAK TELEFONO- ETXEKO TELEFONO LUZAPENA TELEFONOA MUGIKORRA
1
2
3
4
5
ZER GERTATUDA
NON
ZERI ERAGITENDIO
BADA/EZ DAZAURITURIK
(Zenbat)
NOIZ GERTATU DA
AURREIKUSITAKOONDORIOAK
ZERI ERAGINDIEZAIEKE
NORTZUK DAUDE
LANTEGIAN
INGURUMEN-EGOERA(Gertatutako istripu-mota
dela-eta, garrantzirikbaldin badu)
• SOS Deiak-i larrialdiaren berri emateko protokoloa
XXXXXXXX enpresatik deitzen dizuegu; hauxe da helbidea: XXXXXX (industrialdea), XXXXXkalea XXXXX.a, XXXXX, eta telefono-zenbaki honetatik ari gara deika: XXX.XX.XX.XX (*)(*) (Adierazi beste telefono-zenbaki bat, mugikor batetik deituz gero, adibidez)
❑ Sute bat❑ Langile batek istripua izan du edo bat-batean gaixotu egin da❑ Bestelakoak❑ Beheko solairuan –1. lantegian❑ Beheko solairuan –2. lantegian❑ Tarteko solairuan –3. lantegian❑ Lehenengo solairuan, bulegoetan❑ Lehenengo solairuan, laborategian❑ Teilatuan❑ Kanpoaldean❑ Elektrizitate-instalazioari❑ Aireztapen- eta girotze-instalazioari❑ Gas-botilen biltegiari❑ Produktu kimikoen edo/eta hondakin arriskutsuen biltegiari ❑ Presiopeko aparatuei❑ Makinei (zehaztu zentzuei)❑ Ibilgailuei❑ ADR ibilgailuei❑ Harrapatuta❑ Erreta❑ Traumatismoren batekin❑ Toxikatuta❑ Hilda❑ Istripua zein ordutan hasi den (adibidez, 13:55etan)
❑ Airera kea edo/eta gas toxikoak isurtzea❑ Atmosfera leherkorrak sortzea❑ Lurra kutsatzea ❑ Ura kutsatzea❑ Inguruko enpresei❑ Aparkatuta dauden autoei❑ Bestelakoei❑ Larrialdietarako buru diharduen arduradunaren izena❑ Lagun-kopurua❑ Hasierako esku-hartzeetarako taldea zertan ari den (zerbaitetan ari
bada)❑ Haizearen intentsitatea eta norabidea❑ Euria
88 ERANSKINAK
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (1.eranskina-Hutsik)Or.: 13tik 1a
6.6. LARRIALDIETARAKO LAN-FITXAK
……(*)…………………………REN LARRIALDIETARAKO LAN-FITXA
(Bestela ere esan daiteke: ……(*)……………………..…RENTZAKO LARRIALDIETARAKO LAN-FITXA (*) ESKU HARTUKO DUENA (HET, AET eta abar)
EKINTZAK
❖ Suteren bat❑
atzeman baduzu❑
❑
❖ Isuriren bat❑
atzeman baduzu❑
❑
❖ Ibaira egindako isuriren❑
bat atzeman baduzu❑
❑
❖ Bat-bateko gaixotasun❑
edo istripuren bat❑
atzeman baduzu❑
❑
❖ Alarmak jotzen badu ❑
❑
❖ Eta abar ❑
❑
6.7. LARRIALDI OSTEKO JARDUERAK
7. PLANA BANATZEA ETA AGIRITEGIAN GORDETZEA
8. ERANSKINAK
ERANSKINAK 89
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (1.eranskina-Hutsik)Or.: 13tik 1a
90 ERANSKINAK
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (2.eranskina-Adibidea)Or.: 25tik 1a
Aurkibidea
1.- Helburua.2.- Ezarpen-eremua.3.- Definizioak eta laburdurak.4.- Erreferentziak.5.- Ardurak.6.- Deskribapena.
6.1.- Enpresaren eta enpresa-inguruaren deskribapena.6.2.- Enpresaren baliabideak.6.3.- Larrialdi-egoeren identifikazioa.6.4.- Larrialdietarako antolamendua.
6.4.1.- Organigrama.6.4.2.- Larrialdi-egoeretarako egitekoak eta ardurak.
6.5.- Jarduera-prozedura.6.5.1.- Prozedura orokorra.6.5.2.- Ezohiko egoerak.6.5.3.- Komunikazio-bideak.
6.6.- Larrialdietarako lan-fitxak.7.- Plana banatzea eta agiritegian gordetzea.8.- Eranskinak (planoak).
Berrikusketa Data Aldaketak Orrialdea
1 01-01-9 Osoa Denak
Egilea: Berrikuspena: Onarpena: Data:
01-01-09
1. HELBURUA
Barne-larrialdietarako plan honen helburua hauxe da: LANTEGIA SA enpresak,gerta litezkeen larrialdi-egoerei aurre egiteko edo larrialdi-egoera horiek instala-zioetan izango dituzten ondorioak txikiagotzeko, zein antolamendu, baliabide etajarduera-prozedura behar dituen zehaztea.
2. EZARPEN-EREMUA
Gerta litekeen larrialdi-egoeratzat hartu eta agiri honetako 6.3. atalean zerren-datutako egoera guztietan ezarriko da barne-larrialdietarako plana.
3. DEFINIZIOAK ETA LABURDURAK
• Azken buruko esku-hartzeetarako taldea (AET): Gertatutako larrialdiak larrial-di, horrelako egoerei aurre egiteko trebatuta dauden kanpoko laguntzarakozerbitzuak dira, eta LANTEGIA SA enpresako esku-hartzeetarako taldeek la-rrialdia sortarazi duena ezabatzea eta larrialdia bera kontrolatzea lortzen ezdutenean esku hartuko dute.
• Hasierako esku-hartzeetarako taldea (HET): Larrialdi-egoeran berehalaxeesku hartuko duen pertsona edo taldea da. Larrialdi-egoera ezabatzea edoheda dadin saihestea izango dute helburu, eta, besteak beste, ondorengo biegiteko hauek izango dituzte euren gain: enpresa hustea beharrezkoa deneanberori zuzendu eta ikuskatzea, eta zauriturik baldin badago horiei laguntzaematea.
• Kontrol-taldea (KT): Larrialdiak dirauen bitartean egoerari buruzko informazioguztia jasoko eta zentralizatuko duen pertsona da. Bera arduratuko da kanpo-ko taldeei larrialdiaren berri emateaz.
• Larrialdi txikia: LANTEGIA SA enpresako baliabideek (hau da, hasierako esku-hartzeetarako taldeek) kontrolatzeko moduko larrialdi-egoera.
ERANSKINAK 91
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (2.eranskina-Adibidea)Or.: 25tik 1a
• Larrialdia: LANTEGIA SA enpresako baliabideek kontrolatzeko modukoa ezden larrialdi-egoera da. Horrelakoetan, beraz, ezinbestekoa da kanpoko la-guntzara jotzea (hau da, azken buruko esku-hartzeetarako taldeetara), eta ba-liteke bertan dauden langile guztiak edo batzuk atera behar izatea (huste oro-korra edo partziala).
• Larrialdietarako eta esku-hartzeetarako burua (LEB): Larrialdietako arduradunnagusia izango da, eta koordinatzaile izateaz gain, esku-hartzeak zuzendukoditu. Aginte-katearen taulan (6.5.3) lehenbizi ageri den pertsona arituko da la-rrialdietarako eta esku-hartzeetarako buru, eta hura ez dagoenean, berriz,LANTEGIA SA-n egon eta zerrendan azaltzen den hurrengoa. Egoera bere-zietarako, ikus larrialdi-plan honetako 6.5.2. atala.
4. ERREFERENTZIAK
• PI041 “larrialdi-planaren prozedura”
• Kudeaketa-eskuliburua
• UNE-EN-ISO 14001
• OHSAS 18001
92 ERANSKINAK
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (2.eranskina-Adibidea)Or.: 25tik 1a
5. ARDURAK
Larrialdietarako eta esku-hartzeetarako buruaren ardura da barne-larrialdietara-ko plan hau egitea eta eguneratzea. Kalitaterako, ingurumenerako eta lanekoarriskuen prebentziorako zuzendaritzak berrikusiko du gero, eta LANTEGIA SA-ko zuzendariak edo gerenteak onartu.
6. DESKRIBAPENA
6.1. ENPRESAREN ETA ENPRESA-INGURUAREN DESKRIBAPENA
Ondorengo tauletan eta bertan aipatutako planoetan laburbiltzen dira LANTE-GIA SA enpresa non dagoen, zein eraikuntza-ezaugarri dituen eta zein industria-jardueratan aritzen den.
ERANSKINAK 93
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (2.eranskina-Adibidea)Or.: 25tik 1a
EN
PR
ES
AR
EN
ETA
EN
PR
ES
A-I
NG
UR
UA
RE
N D
ES
KR
IBA
PE
NA
(1)
Enp
resa
-izen
a:LA
NT
EG
IA S
A
Hel
bide
a:K
alam
ina
kale
a, 1
1
Her
ria:
Oke
ta
Pro
bint
zia:
Ara
ba
Pos
ta-k
odea
:01
510
Tele
fono
a:99
9-99
9999
Faxa
:99
9-99
9998
Pos
ta e
lekt
roni
koa:
LAN
TE
GIA
SA
@se
a.es
2.1.
- E
gitu
raE
raik
in in
dust
riala
:H
iru s
olai
ruko
era
ikin
a, b
ista
ko a
drei
luko
a.
2.2.
-Kan
poko
O
inez
koen
tzak
o sa
rbid
eak:
sarb
idea
k•
Hiru
sar
bide
dau
de, l
urra
ren
mai
lan:
harr
erar
ako
atar
ikoa
, 1.l
ante
giko
a et
a 2.
lant
egik
oa.
•H
orie
z ga
in, l
arria
ldie
tara
ko e
skai
lera
bid
ezko
sar
bide
rik e
re b
ada,
eki
alde
ko fa
txad
ako
tart
eko
sola
iruan
eta
lehe
neng
o so
lairu
an.
•A
zken
ik, k
anpo
ko e
skai
lera
bat
etik
ere
bad
a be
ste
sarb
ide
bat,
tart
eko
sola
irutik
eta
lehe
neng
o so
lairu
tik te
ilatu
ko g
alda
reta
ra a
rtek
oa.
Ibilg
ailu
entz
ako
sarb
idea
k:Ib
ilgai
luen
tzak
o ap
arka
leku
ra jo
atek
o bi
sar
bide
dau
de G
ojai
ngo
indu
stria
ldek
o K
alam
ina
kale
an.
2.3.
- K
anpo
ko
Suh
iltza
ile-e
txer
ik h
urbi
lena
:G
aste
izla
gunt
zaD
ista
ntzi
a et
a iri
stek
o be
har
dute
n de
nbor
a (g
utxi
gor
abeh
era)
:15
min
utu.
94 ERANSKINAK
Arg
:00-
11-0
6LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(2
.era
nski
na-
Adi
bide
a)O
r.:25
tik 1
.a
1.-
IDE
NT
IFIK
AZ
IO-
RA
KO
DAT
UA
K
2.-I
NG
UR
UA
ETA
SA
RB
IDE
AK
(ikus
1.e
ta 2
.pl
anoa
k)
EN
PR
ES
AR
EN
ETA
EN
PR
ES
A-I
NG
UR
UA
RE
N D
ES
KR
IBA
PE
NA
(2)
Era
ikita
ko a
zale
ra,g
uztir
a:22
00 m
2 .Lu
r ga
inek
o so
lairu
en k
opur
ua:
•B
ehek
o so
lairu
a:ha
rrer
a-le
kua,
lant
egia
k (1
000
m2 )
•Ta
rtek
o so
lairu
a:la
nteg
ia (
300
m2 )
•Le
hene
ngo
sola
irua:
bule
goak
(90
0 m
2 )Lu
r az
piko
sol
airu
en k
opur
ua:
ez d
ago
sola
irurik
.S
ekto
re-k
opur
ua:
lau
Sek
tore
bak
oitz
aren
aza
lera
:1.
lant
egia
(50
0 m
2 ), 2
.lan
tegi
a (5
00 m
2 ), ta
rtek
o so
lairu
a (3
00 m
2 )et
a le
hene
ngo
sola
irua
(900
m2 )
Altu
era:
•Ip
arra
ldek
o fa
txad
aren
gai
na:1
1 m
.•
Heg
oald
eko
fatx
adar
en g
aina
:8 m
.Z
utab
eak:
horm
igoi
arm
atua
.H
abea
k:ho
rmig
oi a
rmat
ua.
Hab
exka
k:ho
rmig
oi a
rindu
a.G
anga
tilak
:ho
rmig
oi a
rindu
a.K
anpo
ko e
ta b
arru
ko it
xitu
rak:
•H
egoa
ldek
o fa
txad
an la
katu
tako
alu
min
iozk
o m
ihiz
tadu
ra d
ago
jarr
ita z
utab
een
arte
an, g
oran
tzho
rizon
talk
i mod
ulat
uta,
eta
“P
lani
lux”
-mot
ako
beira
k di
tu, 1
0 m
m-k
o lo
dier
akoa
k.•
Itxitu
ra h
orm
en b
idez
egi
n da
eta
era
ikun
tza-
ezau
garr
i ha
uek
ditu
zte:
kanp
oald
ean,
bis
tako
adre
iluz
egin
dako
fabr
ika-
horm
a da
go, e
rdira
ino,
eta
hor
mat
ala,
ber
riz, a
drei
lu h
uts
biko
itzek
oada
, er
dira
ino
hori
ere
;m
orte
rozk
o es
tald
ura
baka
rra
du,
zarp
iatu
a hi
drof
ugoa
da
eta
aire
-ga
nber
a P
V-5
0 m
otak
o be
ira-z
untz
ezko
isol
atza
ilez
egin
da d
ago;
behe
alde
a, b
erriz
, tre
nkad
anja
rrita
ko a
drei
lu h
uts
biko
itzez
egi
ndak
o fa
brik
a-le
bant
ezko
a da
, zar
piat
ua e
ta ig
elts
uz lu
zitu
a.•
Ipar
rald
eko
fatx
adan
irek
i dai
tezk
een
leih
atea
k da
ude,
lehe
n es
anda
ko e
zaug
arri
bere
koak
eta
6 m
m-k
o lo
dier
akoa
k.
ERANSKINAK 95
Arg
:00-
11-0
6LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(2
.era
nski
na-
Adi
bide
a)O
r.:25
tik 1
.a
3.- E
RA
IKIN
AR
EN
ER
AIK
UN
TZA
-E
ZAU
GA
RR
IAK
3.1.
-Era
ikin
aren
tam
aina
3.2.
- E
gitu
ra-
elem
entu
ak
EN
PR
ES
AR
EN
ETA
EN
PR
ES
A-I
NG
UR
UA
RE
N D
ES
KR
IBA
PE
NA
(3)
•B
uleg
oeta
ko ja
rdue
ra:a
dmin
istr
azio
a, m
erka
tarit
za-ja
rdue
ra e
ta b
uleg
o te
knik
oa.
•La
nteg
ieta
ko ja
rdue
ra:1
.lan
tegi
a et
a 2.
lant
egia
.
•A
dmin
istr
azio
-pro
zesu
ak.
•Fa
brik
azio
-pro
zesu
ak:l
ante
giet
an m
ekan
izaz
ioak
.
6.1.
- In
stal
azio
K
ontr
atat
utak
o po
tent
zia:
150
kwel
ektr
ikoa
Tran
sfor
mad
orea
k:ez
dag
o.B
anak
eta-
koad
roak
:•
Ban
aket
a-ko
adro
nag
usia
beh
eko
sola
iruan
dag
o, e
ta h
arre
ra-le
kutik
hel
tzen
da
bert
ara.
•B
igar
ren
mai
lako
koa
dror
ik e
re b
ada:
1.et
a 2.
lant
egie
tan,
tart
eko
sola
iruan
eta
lehe
neng
o so
lairu
an.
6.2.
- A
irezt
apen
aA
irezt
apen
art
ifizi
aler
ako
inst
alaz
ioa
dago
, era
ikin
oso
ko a
irea
berr
itzek
o, e
ta p
lenu
mm
s-en
bid
ez ir
iste
n da
era
ikin
eko
konp
artim
entu
etar
a.
6.3.
- B
erok
eta
Be
roke
ta-s
iste
ma
“fa
n-c
oil”
-mo
tako
air
e-g
iro
ga
ilue
n b
ide
zko
a d
a,
ba
i lu
rre
koa
k b
ai
saba
ikoa
k, g
irotu
beh
arre
ko l
ekua
ren
arab
era.
Ur
bero
a, b
erriz
, er
rend
imen
du h
andi
kobe
dera
tzi
gald
arar
en b
idez
lor
tzen
da
(gal
dara
k ga
s na
tura
lare
n bi
dezk
oak
dira
eta
erai
kine
ko te
ilatu
an d
aude
).Ta
ilerr
etan
, hod
i err
adia
tzai
leen
bid
ezko
a da
ber
oket
a-si
stem
a.
6.4.
- G
as k
onpr
imitu
en,
likid
otue
n,di
solb
atue
n Ip
arra
ldek
o fa
txad
aren
ond
oko
bilte
gian
gor
detz
en d
ira b
otila
k (a
zetil
enoa
, arg
ona,
eta
pres
iope
koen
nitr
ogen
oa, h
elio
a et
a ox
igen
oa).
bilte
gia
6.5.
- Li
kido
suk
oien
•
Lant
egia
k:ol
ioak
eta
dis
olba
tzai
leak
(20
00 l)
.bi
ltegi
a•
Esk
orge
ntza
ko a
ndel
a 19
00 l-
koa
da.
96 ERANSKINAK
Arg
:00-
11-0
6LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(2
.era
nski
na-
Adi
bide
a)O
r.:25
tik 1
.a
4.-
JAR
DU
ER
A
5.-
PR
OZ
ES
UA
K
6.-
EK
IPO
AK
ETA
INS
TALA
ZIO
AK
(ikus
2,3
eta
4.
plan
oak)
EN
PR
ES
AR
EN
ETA
EN
PR
ES
A-I
NG
UR
UA
RE
N D
ES
KR
IBA
PE
NA
(4)
6.6.
- Gal
dara
kB
eder
atzi
gal
dara
dau
de, g
uztia
k ga
s na
tura
l bid
ezko
ak e
ta e
rren
dim
endu
han
diko
ak (
26 k
w-k
opo
tent
zia
erab
ilgar
ria, g
anbe
ra e
stan
koa,
piz
keta
aut
omat
ikoa
, gar
rare
n ko
ntro
la io
niza
zio
bide
zkoa
eta
NO
xis
uria
15-
24 p
pm a
rtek
oa).
Era
ikin
eko
teila
tuko
gal
dara
-gel
an d
aude
den
ak.
6.7.
- Aire
kon
prim
itua
•K
onpr
esor
ea:4
Hp/
kw.
•P
resi
opek
o an
dela
:V=
0,45
m3
/ P=
10 b
ar.
6.8.
- Bes
tela
koak
•
Lant
egik
o m
akin
akJa
rdue
raS
ekto
rea/
lant
egia
Aza
lera
Lang
ile-k
opur
ua•
Beh
eko
sol.
- la
nteg
iak
1000
m2
50•
Tart
eko
sol.
- la
nteg
ia30
0 m
210
•1.
sol.
– la
b/bu
lego
ak.
900
m2
30
Guz
tira:
2200
m2
90 la
gun
(tre
baku
ntza
ikas
taro
ak d
aude
nean
, 25
lagu
n ge
hiag
o le
hene
ngo
sola
iruan
)E
skai
lera
-kop
urua
:D
eskr
ibap
ena:
Bos
t•
Tart
eko
sola
irura
ko e
ta le
hene
ngo
sola
irura
ko s
arbi
dea
harr
era-
leku
tik.
•Ta
rtek
o so
lairu
rako
eta
lehe
neng
o so
lairu
rako
sar
bide
a ha
rrer
a-le
kuar
en p
aret
ik.
•Te
ilatu
rako
sar
bide
a (g
alda
ra-g
elar
akoa
) ta
rtek
o so
lairu
tik.
•La
rria
ldie
tara
ko ir
teer
a ta
rtek
o so
lairu
ko e
ta le
hene
ngo
sola
iruko
men
deba
ldek
o fa
txad
atik
.E
raik
ina
hust
eko
bide
D
eskr
ibap
ena:
horiz
onta
lak:
Sol
airu
bak
oitz
ean
bi:b
atet
ik h
arre
ra-le
kuko
esk
aile
reta
ra ir
tete
n da
, eta
bes
tetik
, ber
riz,
Sei
men
deba
ldek
o fa
txad
ako
larr
iald
ieta
rako
irte
eret
ara
(beh
eko
sola
iruko
sol
airu
pilo
tuet
ansa
rtze
ko a
tea)
.Ir
teer
akLa
nteg
iko
edo
sekt
orek
o irt
eera
kE
raik
inek
o irt
eera
k12
Beh
eko
sola
irua
3Ta
rtek
o so
lairu
a2
5Le
hene
ngo
sola
irua
2
ERANSKINAK 97
Arg
:00-
11-0
6LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(2
.era
nski
na-
Adi
bide
a)O
r.:25
tik 1
.a
6.-
EK
IPO
AK
ETA
INS
TALA
ZIO
AK
(ikus
2,3
eta
4.
plan
oak)
7.-
JAR
DU
ER
A
ETA
LA
NA
8.-
ER
AIK
INA
HU
ST
EK
OB
ALD
INT
ZA
K
(ikus
2,3
eta
4.
plan
oak)
6.2. ENPRESAREN BALIABIDEAK
LANTEGIA SA enpresak larrialdi-egoerei aurrea hartzeko eta, halakorik gertatuzgero, aurre egiteko zein baliabide dituen zehazten da ondorengo taulan.
Eranskineko 2., 3. eta 4. planoetan dago adierazita baliabide horiek non dauden.
ZEIN Zk. BALIABIDEA KOPURUA PLANOTAN
DAGO
1 Sute-detektagailua/Alarma jasotzeko instal. 40 / 1
2 Alarma-sakagailua 20
3 ABC-motako suteetarako hautsezko itzalgailuak 40
4 CO2 bidezko itzalgailuak 20
5 Suteetarako ur-hartune hornituak 6
6 Alarma-sirena 22., 3. eta 4.
7 Gas-detektagailua/Alarma jasotzeko instal. 4 / 1planoak
8 Larrialdietarako argiak 100
9 Telefonia / Megafonia 1
10 Ate suhesiak 20
11 Huste-bideak 6
12 Kanpoko bilguneak 1
13 Botika-kutxak 5
98 ERANSKINAK
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (2.eranskina-Adibidea)Or.: 25tik 1a
6.3. LARRIALDI-EGOEREN IDENTIFIKAZIOA
Industria-jardueraren arriskuak ebaluatu ondoren, emaitzek ez dute adierazi az-tertutako egoera bakar bat ere 3. arrisku-mailakoa (neurrizkoa) edo gehiagokoadenik. Baina, hala eta guztiz ere, halakotzat hartu dira 31/1995 Legeak, lanekoarriskuei aurrea hartzekoak, 20. artikuluan exijitutakoak. Ondorengo taulan du-zue, labur-labur, LANTEGIA SA enpresan gerta litezkeen larrialdi-egoeratzatidentifikatutakoak.
EGOERA NON ARRISKU- IZAN DITZAKEEN OHARRAKMAILA ONDORIOAK
1 SUTEA Lantokia ONARGARRIA • Zaurituak Baliteke sutearen • Kalte materialak eraginez produktu• Ingurumenean kimikoak eta hondakin
eragindako kalteak arriskutsuak erretzea.(airea kutsatzea, ura kutsatzea eta Laneko arriskuei hondakinak sortzea) aurrea hartzeko
31/1995 Legeko 20.artikulua.
2 LANGILEREN Lantokia EE • Zaurituak Laneko arriskuei BATEK aurrea hartzeko
ISTRIPUA 31/1995 legeko 20.IZATEA EDO artikulua.BAT-BATEANGAIXOTZEA
ERANSKINAK 99
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (2.eranskina-Adibidea)Or.: 25tik 1a
6.4.
LAR
RIAL
DIET
ARAK
O AN
TOLA
MEN
DUA
6.4.
1. O
rgan
igra
ma
100 ERANSKINAK
Arg
:00-
11-0
6LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(2
.era
nski
na-
Adi
bide
a)O
r.:25
tik 1
.a
KONT
ROL-
TALD
EATe
lefon
ogun
ea
LARR
IALD
IETA
RAKO
ETA
ESK
U-HA
RTZE
ETAR
AKO
BUR
UA
HET
:H
asie
rako
esk
u-ha
rtzee
tara
ko ta
ldea
.
Lang
ile g
uztia
k
AET:
Azke
n bu
ruko
esk
u-ha
rtzee
tara
ko ta
ldea
Kanp
oko
lagu
ntza
rako
zerb
itzua
k“S
OS
Dei
ak 1
12”
6.4.
2. L
arria
ldi-e
goer
etar
ako
egite
koak
eta
ard
urak
Ond
oren
go ta
ulan
duz
ue la
burt
uta
zein
egi
teko
eta
ard
ura
ditu
zten
larr
iald
ieta
rako
ant
olam
endu
ko m
aila
guz
tiek.
Atze
man
Egia
ztat
u La
rrial
di-
Larri
aldi
a Ka
npok
o La
rrial
diar
en
Aktib
atu
(*)
mot
a ja
kina
razi
Esku
-har
tzea
kH
uste
ala
gunt
zabu
kaer
aad
iera
zi
Larri
aldi
etar
ako
eta
esku
-Ad
iera
ziAg
indu
Zuze
ndu
Adie
razi
Agin
duAd
iera
ziha
rtzee
tara
ko
buru
a
Kont
rol-t
alde
aEg
iazt
atze
a ag
indu
Jaki
nara
ziJa
kina
razi
Jaki
nara
ziJa
kina
razi
Has
iera
ko e
sku-
Has
iera
-has
iera
n Es
an e
ta z
uzen
du
hartz
eeta
rako
es
ku h
artu
Zaur
ituar
en
tald
eaeb
akua
zioa
adi
eraz
i
Azke
n bu
ruko
Az
ken
buru
an
esku
-har
tzee
tara
ko
esku
har
tuta
ldea
Best
e ed
onor
Atze
man
le
zake
Egia
ztat
uLa
gunt
za e
man
(*) L
angi
lere
n ba
tek
istri
pure
n ba
t iza
ngo
balu
edo
bat
-bat
ean
gaix
otuk
o ba
litz,
ez
da b
ehar
rezk
oa la
rria
ldia
egi
azta
tzea
ERANSKINAK 101
Arg
:00-
11-0
6LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(2
.era
nski
na-
Adi
bide
a)O
r.:25
tik 1
.a
6.5. JARDUERA-PROZEDURA
Ondorengo irudiko fluxu-diagraman adierazi da, eskema moduan, larrialdi-ego-eretan jarraitu beharreko jarduera-prozedura. Oinarrizko bi larrialdi-egoera hartudira kontuan:
• Larrialdi txikia: LANTEGIA SA enpresak dituen baliabideekin (hasierako esku-hartzeetarako taldea) kontrolatzeko moduko larrialdia.
• Larrialdia: LANTEGIA SA enpresako baliabideek kontrolatzeko modukoa ezden larrialdi-egoera da. Horrelakoetan, beraz, ezinbestekoa da kanpoko la-guntzara jotzea (hau da, azken buruko esku-hartzeetarako taldeetara), eta ba-liteke bertan dauden langile guztiak edo batzuk atera behar izatea (huste oro-korra edo partziala).
102 ERANSKINAK
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (2.eranskina-Adibidea)Or.: 25tik 1a
6.5.
1. P
roze
dura
oro
korr
a
ERANSKINAK 103
Arg
:00-
11-0
6LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(2
.era
nski
na-
Adi
bide
a)O
r.:25
tik 1
.a
Edo
nor
Leku
koar
dura
duna
Larr
iald
ieta
rako
eta
esku
-har
tzee
tara
ko b
urua
HE
TA
ET
ESKU
-HAR
TZEA
K
ALAR
MA
EZEZ
BAI
BAI
SAKA
GAILU
BIDEZ
KOAL
ARMA
EGIA
ZTAT
ULA
RRIA
LDIA
BAI
EZLA
RRIA
LDIA
BUKA
ERA
EZ
EZEZ
BAI
BAI BA
IHETe
kKO
NTRO
LATZ
EKO
MOD
UKOA
LARR
IALD
I TXI
KIA
HETe
k LAN
ARI E
KIN
LARR
IALD
IAKO
NTRO
LPEA
N
BUKA
ERA
LARR
IALD
IA
AETe
k LA
NARI
EKI
N
LARR
IALD
IAKO
NTRO
LPEA
N
BUKA
ERA
LARR
IALD
I OST
EKO
JADU
ERAK
LARR
IALD
I-EG
OERA
ZUZE
NEKO
ALAR
MA
ALAR
MA
AUTO
MAT
IKO
A
6.5.2. Ezohiko egoerak
Baliteke LANTEGIA SA enpresak larrialdiren bat izan eta bi egoera hauetakorenbat gertatzea: larrialdia enpresaren ohiko lanordutatik kanpo jazotzea edo la-rrialdietarako antolamenduan funtsezkoak diren norbaitzuk (adibidez, larrialdie-tarako burua, esku-hartzeetarako burua eta abar) lantokian ez egotea. Horrela-koetan jarraitu beharreko urratsak laburbiltzen ditu ondorengo taulak.
• Antolamendua larrialdietarako organigrama orokorrarekinbat arituko da.
• Larrialdietarako eta esku-hartzeetarako burua ez badago,aginte-katean mailarik handiena duen hurrenak hartuko duharen lekua, hura etorri arte.
• Une horretan lantokian egon eta maila profesional handienaduen langileak hartuko ditu bere gain, behin-behingoz,larrialdietarako eta esku-hartzeetarako buruaren egitekoak.
• Barne-larrialdietarako planean ezarritakoaren arabera hartubeharreko erabakiak hartuko ditu, eta larrialdietarako etaesku-hartzeetarako burua aurkitzen saiatuko da telefonoz.Harekin harremanetan jartzerik lortzen ez badu, aginte-katean ezarritako ordenari jarraituz han ageri direnei deitukodie telefonoz, arduradunen bat aurkitu arte.
• Larr ialdietarako eta esku-har tzeetarako burua ezdagoenean, lantokira joan ahal izan eta aginte-kateanmailarik handiena duenak hartuko du haren lekua, hura etorriarte.
• Kontrata bidezko langileak baino ez badaude (adibidez,garbitzaileak, lorezainak...), SOS Deiak-i eta industrialdekosegurtasun-zerbitzuei dei egin eta larrialdiaren berri emangodiete.
• Industrialdeko segurtasun-zerbitzukoak larrialdietarako etaesku-hartzeetarako buruarekin harremanetan jar tzensaiatuko dira telefonoz, eta lortzen ez badute, aginte-kateanezarritako ordenari jarraituz han ageri direnei deituko dietelefonoz, arduradunen bat aurkitu arte.
• Larrialdietarako eta esku-hartzeetarako burua ez dagoenean,lantokira joan ahal izan eta aginte-katean mailarik handienaduenak hartuko du haren lekua, hura etorri arte.
104 ERANSKINAK
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (2.eranskina-Adibidea)Or.: 25tik 1a
LANORDUETAN
LANORDUE-TATIK KANPO
(Jaiegunaketa
oporraldiak)
Badalangilerik
lanean
Lantokia itxita dago
ERANSKINAK 105
6.5.3. Komunikazio-bideak
Larrialdi-egoeretan barne- eta kanpo-komunikaziorako jarraitu beharreko proze-dura laburbiltzen du, eskema moduan, irudi honek.
OSO GARRANTZITSUA:
1. Telefono-luzapen batetik LANTEGIA SA-tik kanpora deitz eko, “9” zenbakiamarkatu behar da lehendabizi eta zerrendako telefono-zenbakia gero.Lantoki barruk o deiak egitek o, nahikoa da telefono-luzapenak zuzeneanmarkatzea.
2. Argi-indarrik gabe geratuz gero, telefonoguneari erantsitako telefonoa izangoda erabilgarria den bakarra.
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (2.eranskina-Adibidea)Or.: 25tik 1a
ATZEMANDUENA
AHOZ
HASIERAKO ESKU-HARTZEETARAKO TALDEA
SAKAGAILUA
BARNERAKOTELEFONOAKANPORAKO
TELEFONOAALARMA-SIRENA
LARRIALDIETARAKOTALDEA
KONTROL-TALDEA
AHOZ EDOTELEFONOZ
TALDEAK: AET, AHT, LLT KANPOKO LAGUNTZA
106 ERANSKINAK
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (2.eranskina-Adibidea)Or.: 25tik 1a
• Telefono-zerrenda
KANPOKO LAGUNTZA TELEFONO-ZK.
SOS DEIAK 112
INDUSTRIALDEA 999.99.99.99
MUTUALITATEA (INDUSTRIALDEA) 999.99.99.99
MUTUALITATEKO KLINIKA 999.99.99.99
ALARMA JASOTZEKO INSTALAZIOA 999.99.99.99
• Aginte-katea
ORDENA LANTEGIA SA-KO LANGILEAK TELEFONO- ETXEKO TELEFONO LUZAPENA TELEFONOA MUGIKORRA
1 Ramon Gorbea 110 999.99.99.99 999.99.99.99
2 Eneko Oketa 111 999.99.99.99 999.99.99.99
3 Aitor Lekanda 112 999.99.99.99 999.99.99.99
4 Ester Berretin 113 999.99.99.99 999.99.99.99
5 Lorena Aldabide 114 999.99.99.99 999.99.99.99
ERANSKINAK 107
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (2.eranskina-Adibidea)Or.: 25tik 1a
ZER GERTATU DA
NON
ZERI ERAGITENDIO
BADA/EZ DAZAURITURIK
(ZENBAT)
NOIZ GERTATU DA
AURREIKU-SITAKO
ONDORIOAK
ZERI ERAGINDIEZAIEKE
NORTZUK DAUDE
LANTEGIAN
INGURUMEN-EGOERA (Gertatutako istripu-
mota dela-eta,garrantzirik baldin badu)
• SOS Deiak-i larrialdiaren berri emateko protokoloa
SOS Deiak 112-era laguntza eske deitutakoan, ondorengo protokolo honi jarraitu behar zaio BETI.LANTEGIA SA enpresatik deitzen dizuegu; hauxe da helbidea: Oketako industrialdea, Kalamina kalea 11, Oketa(Araba), eta telefono-zenbaki honetatik ari gara deika: 999.99.99.99 (*).(*) (Adierazi beste telefono-zenbaki bat, mugikor batetik deituz gero, adibidez)
❑ Sute bat❑ Langile batek istripua izan du edo bat-batean gaixotu egin da❑ Bestelakoak❑ Beheko solairuan – 1. lantegian❑ Beheko solairuan – 2. lantegian❑ Tarteko solairuan - 3. lantegian❑ Lehenengo solairuan, bulegoetan❑ Lehenengo solairuan, laborategian❑ Teilatuan❑ Kanpoaldean❑ Elektrizitate-instalazioari❑ Aireztapen- eta girotze-instalazioari❑ Gas-botilen biltegiari❑ Produktu kimikoen edo/eta hondakin arriskutsuen biltegiari ❑ Presiopeko aparatuei❑ Makinei (zehaztu zentzuei)❑ Ibilgailuei❑ ADR ibilgailuei❑ Harrapatuta❑ Erreta❑ Traumatismoren batekin❑ Toxikatuta ❑ Hilda❑ Istripua zein ordutan hasi den (adibidez, 13:55etan)❑ Airera kea edo/eta gas toxikoak isurtzea❑ Atmosfera leherkorrak sortzea❑ Lurra kutsatzea ❑ Ura kutsatzea❑ Inguruko enpresei❑ Aparkatuta dauden autoei❑ Bestelakoei❑ Larrialdietarako buru diharduen arduradunaren izena❑ Lagun-kopurua❑ Hasierako esku-hartzeetarako taldea zertan ari den (zerbaitetan ari
bada)❑ Haizearen intentsitatea eta norabidea❑ Euria
108 ERANSKINAK
6.6.
ESK
U-HA
RTZE
ETAR
AKO
LAN-
FITX
AK
•A
tzea
ldea
(B
eti e
gite
koak
)
LAN
TE
GIA
SA
-KO
LA
NG
ILE
EN
TZ
AK
O1.
berr
.E
SK
U-H
AR
TZ
EE
TAR
AK
O L
AN
-FIT
XA
20
01-0
1-09
❑E
rabi
li ha
utso
ntzi
ak.B
aim
endu
tako
ere
mue
tan
soili
k er
re.
❑E
rrau
tsak
eta
buk
atut
ako
prod
uktu
kim
ikoe
n on
tzia
k ez
bot
a za
karr
ontz
ira.
❑B
ero
hand
ia b
otat
zen
dute
n gu
neak
ez
hurb
ildu
erre
tzek
o ga
i dire
n m
ater
iale
tara
.❑
Ez
gain
karg
atu
ener
gia-
hart
unea
k.Z
alan
tzar
ik iz
anez
ger
o, g
alde
tu m
ante
ntze
-lane
tako
ard
urad
unar
i.❑
Era
bili
kont
u ha
ndiz
pro
dukt
u ki
mik
oak,
bat
ez e
re e
zaug
arri
arris
kuts
uak
ditu
zten
ak.
ZU
RE
AR
DU
RA
PE
KO
ER
EM
UA
N e
giaz
tatu
:
❑La
rria
ldie
tara
ko e
kipo
en e
goer
a (s
u-itz
alga
ilurik
falta
den
, su
-itza
lgai
lu a
kast
unik
ba
al d
agoe
n, s
utee
tara
ko u
r-ha
rtun
eeta
n pr
esio
ask
i dag
oen,
pus
katu
tako
sak
agai
luak
...)
❑La
rria
ldie
tara
ko a
teen
eta
irte
eren
ego
era
(ate
ek tr
abat
urik
dau
den,
gilt
zez
itxiri
k...)
❑
Bot
ika-
kutx
aren
ego
era
eta
eduk
ia.
❑La
rria
ldie
tara
ko ir
teer
etan
, era
ikin
a hu
stu
beha
r iz
anez
ger
o, in
olak
o oz
topo
rik d
agoe
n.❑
Lan-
egun
a bu
katu
tako
an t
resn
a el
ektr
ikor
ik (
orde
naga
iluak
, la
bora
tegi
ko e
kipo
rik...
) al
ferr
ik d
esko
nekt
atu
gabe
gera
tu o
te d
en.
Lant
okia
n la
rria
ldie
tara
ko b
alia
bide
etan
nol
abai
teko
aka
tsen
bat
sum
atuz
ger
o,ja
kina
razi
BE
RE
HA
LA m
an-
tent
ze-la
neta
ko a
rdur
adun
ari.
Arg
:00-
11-0
6LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(2
.era
nski
na-
Adi
bide
a)O
r.:25
tik 1
.a
PR
EB
EN
TZ
IOK
OA
K
ERANSKINAK 109
ED
OZ
EIN
KA
SU
TAN
SU
A A
tzem
anba
duzu
IST
RIP
UR
EN
BAT
ED
O B
AT B
ATE
KO
GA
IXO
TAS
UN
Aat
zem
an b
aduz
u
6.6.
1. H
asie
rako
esk
u-ha
rtzee
tara
ko ta
ldea
(HET
)•
Aur
real
dea
LAN
TE
GIA
SA
EN
PR
ES
AK
O L
AN
GIL
EE
NT
ZA
KO
1.be
rr.
ES
KU
-HA
RT
ZE
ETA
RA
KO
LA
N-F
ITX
A
2001
-01-
09
❑E
doze
in e
zbeh
arre
n be
rri k
ontro
l-tal
dear
i em
an a
hoz
(oha
rrak
har
tzek
o te
lefo
nogu
nera
), al
arm
a-sa
kaga
iluar
en b
idez
nah
iz b
ar-
neko
tele
fono
bid
ez.
❑La
rria
ldie
tara
ko e
ta e
sku-
hart
zeet
arak
o bu
ruak
em
anda
ko a
gind
uak
bete
.❑
ALF
ER
RIK
AKO
AR
RIS
KU
RIK
EZ
HA
RTU
.
❑S
ua k
ontro
latz
eko
edo/
eta
itzal
tzek
o, s
u-itz
alga
iluez
bal
iatu
, B
AIN
A A
LFE
RR
IKA
KO A
RR
ISK
UR
IK H
AR
TU G
AB
E E
TA S
U-
ITZA
LGA
ILU
EN
FU
NTZ
ION
AM
EN
DU
A E
ZAG
UTZ
EN
BA
DA
SO
ILIK
.❑
Sua
itza
ltzek
o m
odur
ik e
z ba
dago
, ALD
E T
OK
I HO
RR
ETA
TIK
, eta
aha
l bad
a, s
uari
mug
ak ja
rtze
n sa
iatu
(lei
hoak
eta
ate
ak it
xi).
❑C
O2 du
ten
su-it
zalg
ailu
ak e
rabi
liko
dira
BE
TI s
u el
ektri
koa
sort
zen
dene
an e
dota
ask
o ba
lio d
uten
eki
poek
har
tzen
dut
enea
n su
.A
BC
hau
tsez
ko s
u-itz
alga
iluek
(6 k
) 12-
16 s
egun
do ir
aute
n di
tuzt
e.❑
Larr
iald
ieta
rako
eta
esk
u-ha
rtze
etar
ako
buru
ak h
orre
la a
gind
utak
oan
soili
k er
abili
aha
l iza
ngo
ditu
zu s
utee
tara
ko u
r-ha
rtun
eak,
bain
a gu
txie
nez
BI L
AGU
NE
N a
rtea
n ja
rdun
beh
arko
duz
ue.
❑A
RG
I-IN
DA
RR
A K
EN
DU
GA
BE
DU
TEN
TR
ES
NE
TAN
SO
RTU
TAKO
SU
A IT
ZALT
ZEKO
EZ
DA
INO
IZ U
RA
ER
AB
ILI B
EH
AR
.
❑Za
uritu
ak k
onor
terik
gal
du e
z ba
du, z
aurit
ua la
saitz
en s
aiat
u, e
ta L
AN
TEG
IA S
Ako
bita
rtek
oen
bide
z la
gund
u.❑
Kal
te la
rrire
n ba
t iza
n de
zake
ela
uste
izan
ez g
ero,
ETA
NO
LA E
GIN
JA
KIN
EZE
AN
, zau
ritua
ez
higi
tu.B
ereh
alak
o ar
risku
ren
bat
sum
atut
akoa
n so
ilik
higi
tu b
ehar
da
zaur
itua,
eta
ego
era
segu
ruag
oan
jarr
i.❑
Zaur
ituak
kal
te a
rina
jasa
n ar
ren,
lant
okia
n za
uritu
ari l
agun
tzek
o bi
tart
ekor
ik e
z ba
dago
, kon
trol-t
alde
ari d
eitu
.Kon
trol-t
alde
a ar
-du
ratu
ko d
a za
uritu
a G
ojai
n in
dust
riald
eko
MU
TUA
RA
era
mat
eaz
(lan
egun
etan
11:
00 a
rte
zaba
lik)
edo
MU
TUA
klin
ikar
a er
a-m
atea
z (G
aste
izko
Tom
as Z
umar
raga
Doh
atsu
aren
kal
ea).
❑K
ALT
EA
LA
RR
IA B
AD
A E
DO
LA
RR
IA IZ
AN
DA
ITE
KE
ELA
US
TE IZ
AN
EZ
GE
RO
,ja
kina
razi
BE
RE
HA
LA k
ontro
l-tal
dear
i, ho
-rr
ek k
anpo
ko la
gunt
za e
ska
deza
n (S
OS
dei
ak –
112
) et
a za
uritu
a os
pita
lera
era
man
dez
aten
.
Arg
:00-
11-0
6LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(2
.era
nski
na-
Adi
bide
a)O
r.:25
tik 1
.a
110 ERANSKINAK
LAN
TE
GIA
SA
EN
PR
ES
AK
O L
AN
GIL
EE
NT
ZA
KO
1.be
rr.
ES
KU
-HA
RT
ZE
ETA
RA
KO
LA
N-F
ITX
A
2001
-01-
09
❑Ko
ntro
l-tal
dear
en a
gind
uen
zain
ger
atu.
❑P
rest
ego
n er
aiki
na e
do h
orre
n za
ti ba
t hus
tu b
ehar
bad
a er
e.
❑A
HA
L D
UZ
UN
GU
ZT
IETA
N, t
resn
a el
ektr
ikoa
k (f
otok
opia
gailu
a, o
rden
agai
lua
labe
a...)
eta
gas
a er
abilt
zen
dute
ntr
esna
k de
skon
ekta
tu, h
orre
la, “
EG
OE
RA
SE
GU
RU
AN
”utz
iz.
❑E
raik
inet
ik B
ER
EH
ALA
BA
INA
KO
RR
IKA
HA
SI G
AB
E ir
ten.
Larr
iald
ieta
rako
sei
nale
ek a
dier
azik
o di
zute
irte
era
nond
ik d
en.
❑E
raik
ina
hust
en d
en b
itart
ean,
EZ
IT
ZU
LI g
auza
per
tson
alen
bila
, ez
eta
bes
te la
gune
n bi
la e
re,
eta
IBIL
GA
I-LU
EN
APA
RK
ALE
KU
AN
ko
katu
tako
ELK
AR
GU
NE
RA
zuz
endu
.❑
Hor
reta
rako
izen
datu
tako
lang
ileek
, eta
hor
ien
falta
n, s
aile
tako
bur
uek
zuze
nduk
o du
te B
ER
EN
AR
DU
RA
PE
KO
ER
EM
UK
O la
ngile
en h
uste
a.B
ehin
elk
argu
nera
iris
ten
dire
nean
zen
batu
ko d
ira e
raik
inet
ik a
tera
tako
lang
ileak
.
❑IN
GU
RU
ME
NE
AN
KA
LTE
AK
sor
tu b
adira
(atm
osfe
ra k
utsa
tzea
, hon
daki
nak,
isur
keta
k...)
, edo
ta E
RR
AD
IAZ
IOA
KO
NT
RO
LAT
ZE
KO
hai
nbat
jard
uera
beh
arre
zko
bada
(is
trip
uak
iker
tzea
...),
kud
eake
ta-s
iste
mak
o pr
ozed
uret
anka
su h
orie
tara
ko a
urre
ikus
itako
sis
tem
atik
a ja
rrai
tuko
da.
ALA
RM
AK
jotz
en b
adu
LAR
RIA
LDIA
RE
NO
ND
OR
EN
Era
ikin
a ed
o ho
rren
zati
bat H
US
TE
Aag
intz
en b
ada
Arg
:00-
11-0
6LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(2
.era
nski
na-
Adi
bide
a)O
r.:25
tik 1
.a
ERANSKINAK 111
Si s
uena
la
ALA
RM
A
PO
ST-
EM
ER
GE
NC
IA
Si s
e or
dena
EVA
CU
AR
una
plan
ta o
el e
dific
io
6.6.
2. K
ontro
l-tal
dea
•A
urre
alde
aLA
NT
EG
IA S
A E
NP
RE
SA
KO
KO
NT
RO
L-TA
LDE
AR
EN
TZ
AK
O
1.be
r.LA
RR
IALD
IETA
RA
KO
LA
N-F
ITX
A20
01-0
1-09
EK
INT
ZA
K
❑E
man
BE
RE
HA
LA la
rria
ldie
tara
ko e
ta e
sku-
hart
zeet
arak
o bu
ruar
i kon
trol
-gun
ean
jaso
tako
larr
iald
i-ego
era
oro-
ren
berr
i.
❑B
ete
larr
iald
ieta
rako
eta
esk
u-ha
rtze
etar
ako
buru
ak e
man
dako
agi
ndua
k.
❑La
nteg
ia e
do e
raik
ina
hust
u be
har
dene
an, j
akin
araz
i ber
tako
lang
ileei
.
❑La
rria
ldia
n ar
ituko
dire
n la
ngile
ei b
arne
- na
hiz
kanp
o-ko
mun
ikaz
ioa
izan
go d
utel
a be
rmat
u.
❑Ja
rri h
arre
man
etan
kan
poko
lagu
ntza
rako
zer
bitz
ueki
n, e
ta e
rabi
li B
ET
I hor
reta
rako
idat
zita
ko p
roto
kolo
-orr
ia.
❑E
gin
harr
era
kanp
oko
lagu
ntza
rako
zer
bitz
uei,
eta
izan
esk
ura
BE
TI
Larr
iald
i-pla
nare
n ko
pia
bat,
PLA
NO
ETA
GU
ZT
I, ha
iek
beha
rko
balu
te e
re.
❑E
z ut
zi s
artz
en e
npre
sako
a be
rtak
oa e
z de
n ed
o be
harr
ezko
a ez
den
lang
ileei
.
❑K
anpo
ko la
gunt
zara
ko z
erbi
tzue
k be
hark
o ba
lute
, utz
i hut
sik
LAN
TE
GIA
SA
-ko
apar
kale
kua.
❑E
Z H
AR
TU
BE
HA
RR
EZ
KO
A E
Z D
EN
AR
RIS
KU
RIK
.❑
Ego
n la
rria
ldie
tara
ko e
ta e
sku-
hart
zeet
arak
o bu
ruar
en ja
rrai
bide
en z
ain.
❑E
gon
pres
t, ho
rrel
akor
ik b
ehar
izan
ez g
ero,
lant
egiti
k ed
o er
aiki
netik
irte
teko
.
❑IN
GU
RU
ME
NA
RE
KIN
LO
TU
TAK
O A
RA
ZO
RIK
sor
tuz
gero
(ai
re-k
utsa
dura
, ho
ndak
inak
, is
uria
k et
a ab
ar)
edo
OS
TE
KO
KO
NT
RO
LER
AK
O ja
rdue
rare
n ba
t egi
n be
har
bald
in b
ada
(istr
ipua
k az
tert
u et
a ab
ar),
Kud
eake
ta-s
is-
tem
a in
tegr
atua
ren
proz
edur
etan
hor
rela
koet
arak
o ze
hazt
utak
o ur
rats
ei ja
rrai
tuko
zai
e.
Arg
:00-
11-0
6LA
NT
EG
IALA
RR
IALD
I-P
LAN
AB
er:1
/01-
01-0
9S
A(2
.era
nski
na-
Adi
bide
a)O
r.:25
tik 1
.a
112 ERANSKINAK
6.7. LARRIALDIAREN OSTEKO JARDUERAK
Larrialdiak sortarazitako ingurumen-arazoekin lotutako larrialdi-osteko jardueraknahiz horiek gerora kontrolatzeko jarduerak ondorengo prozeduretan zehaztuta-ko urratsei jarraituz egingo dira:
• PI001 “Hondakinak kudeatzeko eta gutxiagotzeko prozedura”.
• PI002 “Ura aurrezteko, isuri likidoak gutxiagotzeko eta kudeatzeko prozedura”.
• PI003 “Produktu kimiko arriskutsuak kontrolatzeko prozedura”.
• PI004 “Airera egindako isuriak kudeatzeko eta gutxiagotzeko prozedura”.
• PI005 “Lan-istripuak eta jazoerak eta lanak eragindako lanbide-gaixotasunakikertzeko prozedura”.
• PI006 “Larrialdi-planaren prozedura”.
• PI007 “Bat ez etortzeetarako eta zuzenketa-ekintzetarako prozedura”.
• PI008 “Langilearen babesgarriak aukeratzeko eta erabiltzeko prozedura”.
7. PLANA BANATZEA ETA AGIRITEGIAN GORDETZEA
Larrialdi-plan honen kopia bana emango zaie honakoei:
• “Aginte-katea” taulan ageri diren LANTEGIA SA-ko langileei
• Harrera-lekukoei (telefonogunea, kontrol-taldea)
• Oketako industrialdeko segurtasun-zerbitzukoei
• Gasteizko Suteak itzaltzeko eta salbamenduko zerbitzukoei (eranskinekoplanoak baino ez ).
Gainera, LANTEGIA SA-ko langile guzti-guztiek izango dituzte (kontrata bidezkonahiz aldi baterako lanetarako enpresen bidezko langileak barne) larrialdietara-ko lan-fitxa eguneratuak.
Kalitaterako, ingurumenerako eta prebentziorako zuzendariak gordeko du agiri-tegian agiri honen originala.
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (2.eranskina-Adibidea)Or.: 25tik 1a
ERANSKINAK 113
8. ERANSKINAK
• I. ERANSKINA: Planoak
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (2.eranskina-Adibidea)Or.: 25tik 1a
ERANSKINAK 115
I. ERANSKINA: Planoak
(Plano bat duzue, adibide gisa)
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (2.eranskina-Adibidea)Or.: 25tik 1a
116 ERANSKINAK
Arg: 00-06-11LANTEGIA LARRIALDI-PLANABer: 1/01-01-09SA (2.eranskina-Adibidea)Or.: 25tik 1a
3. Eranskina. Hitzen glosarioa
• Alarma jakinarazteko sistema (RIPI): Kontrol-guneren batetik eta nahita bes-telako seinale bat igortzeko sistema. Entzuteko modukoa izan beharko du betiseinaleak, eta seinalea jaso behar den lekuko zarata-maila 60 dB (A) bainogehiagokoa denean, ikusteko modukoa ere bai.
• Alarma-sakagailua (EN 54-1): Suteak atzemateko sistemaren eta sute-alar-mako sistemaren osagaia, alarma eskuz aktibatzeko balio duena.
• Apar bidezko itzaltze-sistema (UNE 23522): Suteei aurre egiteko ekipoa, ho-nako hauez osatua: ur- eta apar-hornidura, dosifikagailua, aparra sortzeko gai-lua, aparra banatzeko sistema eta aparra hauts edo zorrotada modura huste-ko gailuak. Eskuzkoak eta automatikoak daude.
• Arriskua (UNE 81902 EX): Arriskua gertatzearen maiztasuna eta probabilita-tea. Eta, halaber, arriskua eragiteko probabilitatearen eta gertaera horren on-dorioek izan dezaketen garrantziaren emaitza.
• Arriskuak ebaluatzea (RSP – 3. art.): Ekidin ezin izan diren arriskuak zenba-terainokoak diren balioestea helburu duen prozesua da, eta behar besteko in-formazioa bilduko da bertan, enpresaburuak prebentzio-neurriak hartu beharote diren erabakitzerakoan erabaki zuzena hartu ahal dezan eta, hala baldinbada, zer-nolako neurriak hartu behar diren ere bai.
Arriskuen ebaluazioak bi aldi ditu:
• Arriskuak identifikatzea (UNE 81902 EX): Prozesu honetan, onartuegiten da arriskuren bat badela, eta arrisku horren ezaugarriak zehaz-ten dira.
• Arriskua balioestea (UNE 81902 EX): Prozesu honetan, berriz, hau-xe zehazten da: identifikatutako arriskua egiaz gertatzeko zein aukeradauden eta, gertatzekotan, zein maiztasunekin gertatuko litzatekeeneta zein ondorio izango lituzkeen.
Bi aldi horiek egiteari arriskuaren azterketa esaten zaio. Horren bidez,aztertutako zein arrisku diren larrienak eta zeintzuk larritasun txikiago-koak jakiteko funtsezko eta beharrezko zaigun informazioa lortzen dugu.
• Arriskua balioztatzea (UNE 81902 EX): Identifikatutako arriskuak onargarriakdiren eztabaidatzen da prozesu honetan, eta horretarako, arriskuen azterketanlortutako informazioa hartuko da oinarri, eta alderdi sozio-ekonomikoak eta in-gurumenarekin lotutako alderdiak izango dira kontuan.
• Arriskuen kontrola (UNE 81902 EX): Aldi honetan hartuko dira erabakiak, be-tiere arriskuak balioztatu ondoren lortutako informazioaz baliatuta, arriskuakgutxiagotzeko edo/eta kentzeko, zuzenketa-neurriak ezartzeko, hura bete da-din exijitzeko eta, aldian behin, eraginkorra den egiaztatzeko.
ERANSKINAK 117
• Arriskuak kudeatzea (UNE 81902 EX): Arriskuak aztertu, balioztatu eta eba-luatzeko, kudeaketa-politikak, prozedurak eta jarduerak sistematikoki ezar-tzea.
• Azpikontratista (1627/1997 Errege Dekretua): Kontratu bidez eta kontratista-rekin (enpresaburu nagusiarekin, alegia), proiektuan ezarritakoak betez lana-ren zati edo instalazio batzuk egiteko konpromisoa hartzen duen pertsona fi-siko edo juridikoa.
• Bat ez etortzea (UNE 81902 EX): Zehaztutako baldintzak ez betetzea.
• Bereziki sentikorrak diren langileak (Laneko arriskuei aurrea hartzeko le-gea): Ezaugarri pertsonalengatik, jakineko egoera biologikoagatik edo beharbezala aintzatetsitako minusbaliotasun fisiko, psikiko edo sentsorialen baten-gatik lanak eragindako arriskuekiko sentikortasun berezia duten langileak.
• Bero-detektagailua (EN 54-1): Tenperatura igoerak atzemateko gai den gai-lua.
• Bertako prebentzio-zerbitzua (Laneko arriskuei aurrea hartzeko legea -PZE): Prebentzio-jardueretarako beharrezkoak izan eta enpresak berak dituengiza baliabide nahiz baliabide materialak.
• Eginkizuna : Langileen euren lan- edo muntaketa-gunean egiten duten lan-jar-duerako jarduera bakoitzari deritzo eginkizuna agiri honetan.
• Enpresa arteko prebentzio-zerbitzuak (Laneko arriskuei aurrea hartzeko le-gea - PZE): Lantoki, eraikin edo merkataritza-gune berean aritzen diren en-presen arteko bertako prebentzio-zerbitzua, baldin eta zerbitzua eraginkorraizango dela bermatuta badago, zerbitzuko baliabideak arriskuen araberakoakizan daitezen.
• Gar-detektagailua (EN 54-1): Suaren garrek igortzen duten erradiazioa atze-mateko gai den gailua. Hiru motatakoak daude: infragorrien bidezkoa, ultra-moreen bidezkoa eta banda anitzekoa.
• Gas-detektagailua (EN 54-1): Errekuntza edo/eta deskonposizio termikoarenondorioz sortutako gasak atzemateko gai den gailua.
• Hauts bidezko itzaltze-sistema (UNE 23541): Hainbat elementu finkoen mul-tzoa (hala nola, gailuak, presiopeko gasen ontziak, martxan jartzeko eta ibila-razteko organoak eta abar). Presiopeko gasaren bidez, hauts kimikoa hodi-sare batetik eramaten da, eta, gero, piten edo mahuken bidez hustu. Hirumotatakoak izan daitezke: dena hartzekoak, leku jakinetan aplikatzekoak edomahuka bidezkoak. Bestalde, eskuzkoak eta automatikoak daude.
• Ihinztagailua – Sprinkler (UNE 23590): Tenperatura aldaketak atzematekogai den ixte-gailudun pita, sutearen gainean ura botatzeko ireki egiten dena. Bimotatakoa izan daiteke: bustia (hodia etengabe urez presurizatuta dagoene-an) edo lehorra (tutua airez edo gas geldoaz presurizatuta dagoenean).
118 ERANSKINAK
• Ingurumena (ISO 14001): Instalazio industrialak aritzen direneko ingurunea,honakoak barne: airea, ura, lurra, natur baliabideak, flora, fauna, gizakiak etahorien arteko erlazioa.
• Ingurumen-istripua : Ingurumenaren gain ondorio kaltegarriak dituen gerta-kari oro, nahi eta espero ez dena.
• Ingurumenaren gaineko eragina (ISO 14001): Instalazio industrial batekojardueren, produktuen eta zerbitzuen ondorioz ingurumenean eragindako al-daketa oro.
• Ingurumenean eragindako kaltea : Ingurumenaren aurkako eragin baten on-dorioz ingurumena hondatzea, berehala edo gerora.
• Istripua : Sistema baten diseinu-baldintzak okertzea eragiten duen gertakizunoro. Istripua izango da, halaber, nahi ez den kalteren bat izatea, norbait hiltzeaedo ingurumenean edo sisteman kalteak (akatsak) izatea eragin duen aurrezpentsatu gabeko gertakari-katea.
• Istripu larria (1254/1999 Errege Dekretua): Errege Dekretu horren arabera-koa izan beharreko establezimenduren bat dabilen bitartean gertatutako kon-trolatu gabeko prozesuren baten ondorioz, eta substantzia arriskutsuren batedo gehiago direla medio, pertsonentzat, ondasunentzat eta ingurumenaren-tzat bai berehala bai gerora arrisku bizikoa izan litekeen egoeraren bat sorta-razten duen gertakari oro (adibidez, isuriren bat, sutea edo leherketa bat),
• Itzaltzaile gaseoso bidezko itzaltze-sistema (RIPI): Suteen aurkako ekipoa,honakoez osatua: jaurtiketa-mekanismoa, kontrol-ekipoak (elektrikoak edopneumatikoak), presiopeko gasen ontziak, kanpo-eragilearentzako hodiak etazabaltzaileak. Eskuzkoak eta automatikoak daude.
• Izendatutako langilea (Laneko arriskuei aurrea hartzeko legea – PZE): En-presaburuak prebentzioaz ardura dadin izendatutako langilea. Horrelako lan-gileek horretarako gaitasuna izan beharko dute, bai eta nahikoa astia eta be-har besteko baliabideak ere.
• Jazoera (UNE 81902 EX): Pertsonengan osasun-kalterik edo lesiorik eraginez, baina jabetzetan, ekipoetan, produktuetan edo ingurumenean kalteak era-gin eta ekoizpena gutxiagotzea nahiz ardura legalak gehiagotzea eragin leza-keen ez nahi ez espero ez zen gertakari oro.
• Kanpoko prebentzio-zerbitzua (Laneko arriskuei aurrea hartzeko legea -PZE): Horrelakoetan espezializatutako erakundea, enpresatik kanpokoa etaeskumeneko lan-agintaritzak kreditatutakoa, eta prebentzio-jarduerak egitea,enpresan dauden arrisku-moten araberako aholkuak eta laguntza ematea edobi-biak egitea hitzartzen duena enpresekin.
• Kanpoko ur-paldoen sistemak (RIPI): Honako hauez osatutako multzoa: ur-hornidurarako iturria, ur-hornidurarako hodien sarea eta beharrezkoak direnkanpoko ur-paldoak.
ERANSKINAK 119
• Ke-detektagailua (EN 54-1): Errekuntzaren edo/eta pirolisiaren ondorioz sor-tu eta airean geratzen diren partikulak (aerosolak) atzemateko gai den gailua.Bi motatakoak daude: ionikoak eta optikoak.
• Konponketa-kostuak: Ingurumenean eragindako kaltea konpontzeak (esatebaterako, lurraren deskontaminazioa, ibaiaren deskontaminazioa eta abar)sortutako kostu ekonomikoa. Atal honetan sar litezke, halaber, besteei eragin-dako kalteak ordaintzeagatiko kostuak eta administrazio-zigorrak.
• Kontratista (1627/1997 Errege Dekretua): Sustatzailearekin, eta kontratu bi-dez, bere edo besteren giza baliabide nahiz baliabide materialak erabiliz etaproiektuan eta kontratuan ezarritakoarekin bat, lan osoa edo lanaren zati bategiteko konpromisoa hartzen duen pertsona fisiko edo juridikoa.
• Lan-baldintza (Laneko arriskuei aurrea hartzeko legea): Langileen segurta-suna eta osasuna arriskuan jar ditzakeen laneko alderdi oro. Definizio horrenbarruan daude, berariaz, honako hauek:
a) Lokalen, instalazioen, ekipoen, produktuen eta lantokiko gainerakotresnen ezaugarri orokorrak.
b) Laneko ingurunean dauden eragile fisiko, kimiko eta biologikoak, baieta horien guztien intentsitate- eta kontzentrazio-maila ere.
c) Aipatutako eragileak erabiltzeko prozedurak, arriskuak eragin ditza-ketenak.
d) Langileak lanean dituen arriskuak areagotzen dituzten gainerako la-naren ezaugarri guztiak, antolamendua barne.
• Lan-gunea (486/1997 Errege Dekretua): Langileek egon behar duten edo eu-ren lana dela-eta joan daitezkeen eremua da (lantokiko eremua), eta honakohauek barne: komunak eta atsedenerako guneak, lehen laguntzetarako gune-ak, jangelak eta zerbitzuetako edo babeserako instalazio erantsiak.
• Lan-istripua (UNE 81902 EX): Langileren bat gaixotzea edo lesioren bat iza-tea eragiten duen gertakari oro.
• Lan-tresneria (Laneko arriskuei aurrea hartzeko legea - 1215/1997 ErregeDekretua): Lanean aritzeko erabiltzen den makina, aparatu, tresna edo insta-lazio oro.
• Lanak eragindako kalteak (Laneko arriskuei aurrea hartzeko legea): Langile-ek lanean ari direla edo lanaren ondorioz izandako gaixotasun, patologia edolesioak.
• Laneko arriskua (Laneko arriskuei aurrea hartzeko legea): Langileek lanakeragindako kalteren bat jasateko aukera, hots, lanean ari direla edo lanarenondorioz gaixotasunen bat, patologiaren bat edo lesioren bat izatekoa.
120 ERANSKINAK
• Laneko arrisku larria eta berehalakoa (Laneko arriskuei aurrea hartzeko le-gea): Etorkizun hurbilean gerta daitekeen eta, gertatuz gero, langileen osasu-naren gain ondorio larriak izango lituzkeen arrisku oro.
• Laneko arriskuei aurrea hartzeko kudeaketa-sistema (UNE 81902 EX): An-tolamenduaren kudeaketaren sistema orokorraren atala, prebentziorako ildo-ak zehazten dituena. Honako hauek alderdi hartzen ditu: antolamendu-egitura,ardurak, jarduerak, prozedurak, prozesuak eta aipatutako ildoak gauzatzekobaliabideak.
• Laneko istripua (1/1994 Errege Dekretua - LGSS): Besteren konturako langi-leek lanean ari direla edo lanaren ondorioz gorputzean izandako lesio oro.
• Laneko segurtasun- eta osasun-seinaleak (485/1997 Errege Dekretua):Objektu, jarduera edo egoeraren bati buruz laneko segurtasunaren edo osa-sunaren inguruko adierazpenen edo eginbeharren bat adierazten duten sei-naleak. Era askotakoak izaten dira, adierazi nahi denaren arabera: taulak, ko-loreak, seinale argidunak, ahozko jakinarazpenak edo keinu bidezkoseinaleak.
• Langile autonomoa (1627/1997 Errege Dekretua): Bere kabuz, bera zuzene-an eta inolako lan-kontraturik gabe jarduera profesionalen batean aritzen denpertsona fisikoa, kontratistaren eta azpikontratistaren bestelakoa. Lanaren zatibat edo instalazio bat egiteko konpromisoa hartzen du bere gain, kontratu bi-dez, sustatzailearekin, kontratistarekin edo azpikontratistarekin. Baliteke,ordea, langile autonomoek besteren konturako langileak hartzea lanerako; ho-rrelakoetan, langile autonomo izateari utzi, eta kontratistatzat edo azpikontra-tistatzat hartuko dira.
• Langilearen babesgarriak (773/1997 Errege Dekretua): Langileek, euren se-gurtasuna eta osasuna arriskuan jartzen duen orotatik babesteko asmoz, soi-nean edo aldean eramateko edonolako ekipoa da, bai eta helburu bererakobeste edozein osagarri ere.
• Lantokia : Berariazko antolamendua duen produkzio-unitatea eta Lan-aginta-ritzan hala alta emandakoa. Ez da beharrezkoa lantokiak berezko eremu fisi-koa izatea, beste guneren baten bestelakoa eta autonomoa. Izan ere, legeakeskatzen duen bakarra berariazko antolamendua edukitzea baita, Lan-aginta-ritzan alta emateaz gain, eta eskakizun hori soilik ez da nahikoa lantokia iden-tifikatzeko, enpresariaren esku baitago halakorik egitea.
• Mahuka erdizurruna (UNE 23091): Barrutik presioa eginda nahiz presiorikegin gabe zirkulu-forma samarreko ebakidura duen mahukari deritzo erdizu-rruna.
• Mahuka malgu zapala (UNE 23091): Barrutik presioa eginda ez bada zirku-lu-formako ebakidurarik ez duen mahuka malguari deritzo zapala.
• OHSAS 18000 multzoko arauak : Egiaztatzen aritzen diren eta egiazta dai-tezkeen zenbait enpresen partzuergoak egindako nazioarteko arauak, guztiz
ERANSKINAK 121
boluntarioak, eta Laneko arriskuei aurrea hartzeko kudeaketa-sistema ezar-tzeari eta ebaluatzeari buruzkoak (Occupational Safety and Health Manage-ment System - OSHMS).
• Perila (UNE 81902 EX): Kalteak eragiteko gai den egoera edo iturria, halanola: lesioak, kalteak jabetzan, kalteak ingurumenean edota horiek guztiak ba-tera.
• Prebentzio-ekintza (Laneko arriskuei aurrea hartzeko kudeaketa-sistemariburuzkoa): Gerta litekeen bat ez etortzeren baten, akatsen baten edo nahi ezden beste egoeraren baten jatorria ezabatzeko eta gerta ez dadin lortzeko as-moz egindako ekintza. Prebentzio-ekintza, beraz, nahi ez den hura gerta ezdadin egiten dugu, eta zuzenketa-ekintza, berriz, berriro gerta ez dadin(ISO/DIS 9000:2000).
• Prebentzio-neurria (Laneko arriskuei aurrea hartzeko legea): Ikus preben-tzio-ekintza.
• Segurtasun- eta osasun-batzordea (Laneko arriskuei aurrea hartzeko legea):Kide anitzeko organo paritarioa da, eta enpresak arriskuen prebentzioaren in-guruan zer-nolako jarduerak egiten dituen aldian behin aztertzea du helburu.
• Su-motak (EN-2): Lau su-mota bereizten dira:
➢ A motakoak: Material solidoen suak dira. Material horiek organikoakizaten dira eskuarki, eta horrelakoak erretzean txingarra sortu ohi da.
➢ B motakoak: Likidoen edo solido likidogarrien suak dira.
➢ C motakoak: Gasen suak dira.
➢ D motakoak: Metalen suak dira.
• Su-itzalgailua (EN 3-1): Sua itzaltzeko gailua da. Aparatuaren barne-presioa-ri esker, barruan daraman itzaltzailea sutara zuzendu eta bota daiteke, suaitzaliz. Aparatu batzuk aldez aurretik konprimituta dute itzaltzailea eta, beraz,barne-presioa etengabea da. Beste aparatu batzuetan, ordea, gas osagarri bataskatu behar da presioa sortzeko.
• Su-itzalgailu eramangarria (EN 3-1): Aldean eramateko eta eskuz erabiltze-ko su-itzalgailua da, eta, erabiltzeko moduan dagoenean, 20 kg-ko masa edogutxiago izaten du.
• Sute-alarma (UNE 23007): Pertsonok atzemateko moduko sute-seinalea.
• Sute-alarmak jasotzeko instalazioa (EN 54-1): Edozein unetan suteei aurreegiteko eta suteetatik babesteko neurriak hartzeko prestatuta dagoen gunea.
• Sute-detektagailua (EN 54-1): Suteak atzemateko sistemaren osagai bat da.Suteekin lotutako fenomeno fisiko edo/eta kimikorik dagoen egiaztatzeko sen-tsore bat izaten du, gutxienez, eta kontrol- eta seinaleztapen-taldeak jasokoduen seinalea igortzen du.
122 ERANSKINAK
• Suteak antzemateko sistema automatikoa : Seinaleak sortzeko eta beti zain-duta egongo den kontrol- eta seinaleztapen-gunera igortzeko detektagailuenmultzoa (ikus motak), horrela detektagailua zein lekutan aktibatu den azkar-azkar jakin ahal izateko.
• Suteen aurkako babes-sistema automatikoa (EN 54-1): Suteak kontrolatze-ko eta suteei aurre egiteko ekipo automatiko oro; adibidez: suteak itzaltzekoinstalazioak.
• Suteen aurkako ur-hornidurako sistema (UNE 23500): Honako osagaiezosatutako sistema: ur-hornidurarako iturri bat edo gehiago, bultzadarako siste-ma bat edo gehiago eta ur-hornidura duten instalazioetara ura banatzeko sareorokorra. Sistema honen egitekoa hauxe da: suteak itzaltzeko sistema jakinbatek edo gehiagok behar beste ur eta behar besteko presioan izango dutelabermatzea, betiere aipatutako arauak xedatutakoarekin bat.
• Suteetarako eskuzko alarma-sistema (RIPI): Seinaleak nahita sortaraztekoeta beti zainduta egongo den kontrol- eta seinaleztapen-gunera igortzeko sa-kagailuen multzoa, horrela sakagailua zein lekutan aktibatu den azkar-azkarjakin ahal izateko.
• Suteetarako eskuzko ur-hartune hornitua (EN 671-1,2): Suteei aurre egite-ko tresna dugu, eta honako hauez osatuta dago: ardatz-hornidurako harilkaia,harilkai ondoko ur-horniduraren eskuzko ixte-balbula, mahuka erdizurruna edozapala, itxigailudun ahoa eta, mahukaren noranzkoa aldatzeko gailua. Badirasuteetarako ur-hartune automatikoak ere: ur-horniduraren ixte-balbula auto-matikoa dute horrelakoek.
• UNE 81900 EX multzoko arauak : AENORek (hots, “Asociación Española deNormalización y Certificación” taldeak) egindako arauak, esperimentalak etaboluntarioak, eta Laneko arriskuei aurrea hartzeko kudeaketa-sistema ezar-tzeari eta ebaluatzeari buruzkoak.
• Ur-hartune hornituen sistemak (RIPI): Honako hauez osatutako multzoa: ur-hornidurarako iturria, ur-hornidurarako hodien sarea eta beharrezkoak direnur-hartune hornituak.
• Ur-paldo lehorra (UNE 23405): Banaketa-sare nagusira konektatu eta lurretikaterako den zutabe-itxurako ur-paldoa. Bertan jarriko dira konexio-errakoreak.Balbula nagusia lur azpian egongo da, eta hura irekitakoan baino ez da sartu-ko urik zutabean. Ondorengo osagai hauek izango ditu ur-paldoak: burua, bal-bula-atala eta, beharrezkoa denean, txirrika. Ur-paldo hezeetan (UNE 23406)etengabe dago ura ur-paldoaren barruan. Bestalde, ur-paldoak kutxatila ba-rruan ere egon litezke, lur azpian (UNE 23407).
• Ur-paldo lehorreko sistemak (RIPI): Ezaugarri hauek dituzte: Ur-hartunea fa-txadan edo suteen aurkako zerbitzuetakoek erraz erabiltzeko lekuren bateanegongo da, eta suhiltzaileek baino ez erabiltzekoa dela adieraziko da bertan;konexio siamdarra izango dute, giltzak eta guzti eta 70 mm-ko errakore tapa-
ERANSKINAK 123
duna eta 25 mm-ko purgaketa-giltza; altzairu galbanizatuko eta 80 mm-ko dia-metro nominaleko hodien goranzko zutabea izango dute; eta, azkenik, zortzi-garren solairura arte solairu bikoiti guztietan izango dute irteera eta hortik au-rrera, berriz, solairu guzti-guztietan, eta irteerek konexio siamdarra izangodute, giltzak eta guzti eta 45 mm-ko errakore tapadunekin.
• Ur lainoztatu bidezko itzaltze-sistema (UNE 23501): Segurua eta suteetatikbabesteko ur nahikoa duen iturriren batera konektatutako hodi finkoen mul-tzoa, pita lainoztagailuak dituena. Eskuzkoak eta automatikoak daude.
• Zuzenketa-ekintza (UNE 81902 EX): Bat ez etortzeren baten, akatsen batenedo nahi ez den beste egoeraren baten jatorria ezabatzeko eta berriro gertadadin ekiditeko asmoaz egindako ekintza.
• Zuzenketa-neurria (Laneko arriskuei aurrea hartzeko legea): Ikus zuzenketa-ekintza.
124 ERANSKINAK
ERANSKINAK 125
1979ko irailaren 25eko Agindua,Merkataritza- eta turismo-ministerioarena,turismo-lekuetan suteak prebenitzeariburuzkoa (79-10-20ko BOEn). Aldaketak:1980ko martxoaren 31ko Aginduaren bidez(80-4-10eko BOEn). Zirkular argigarria: 80-4-10ekoa (80-5-6ko BOEn).
1979ko urriaren 24ko Agindua, Gizarte-segurantzaren eta osasun-ministerioarena,Osasun-etxeetan izan beharreko suteenaurkako babes-neurriei buruzkoa (79-11-7koBOEn).
1982ko martxoaren 12ko Agindua, Industria-eta energia-ministerioarena, etileno-oxidoakbiltegiratzeari buruzko MIE-APQ-002instrukzio tekniko osagarria onartzen duena,(82-3-30eko BOEn).
2816 Errege Dekretua, 1982ko abuztuaren27koa, Barne-ministerioarena, Poliziaren etaIkuskizun publikoetarako nahiz Olgeta-jardueretarako Araudi orokorra onartzenduena (82-11-6ko BOEn. Akatsen zuzenketa:82-11-29ko BOEn eta 83-10-1eko BOEn).
1984ko martxoaren 1eko Agindua, Industria-eta energia-ministerioarena, kloroabiltegiratzeari buruzko MIE-APQ-003instrukzio tekniko osagarria onartzen duena(84-3-9ko BOEn. Akatsen zuzenketa: 84-6-14ko BOEn).
1984ko azaroaren 13ko Agindua, Hezkuntza-eta zientzia-ministerioarena, OHOko,batxilergoko eta lanbide-heziketako herri-ikastetxeetan larrialdietarako ebakuazioareninguruko jarduera praktikoak egiteariburuzkoa (84-11-17ko BOEn).
1984ko azaroaren 29ko Agindua, Barne-ministerioarena, “Norberaren babes-neurrietarako eskuliburua. Suteen aurkakoeta lokalak eta eraikinak husteko Larrialdi-plana egiteko gidaliburua” delakoa onartzenduena (85-2-26ko BOEn. Akatsen zuzenketa:85-6-14ko BOEn).
2. d) art. Larrialdi-plana
2. a) Norberarenbabes-neurrietarakoplana.
3. 4. art. Norberarenbabes-neurrietarakoplana.
I. TITULUA. I.KAPITULUA.LAUGARREN ATALA :Norberaren babes-neurriak.
VIII. KAPITULUA.Arriskuen aurkakobabesa. Norberarenbabes-neurrietarakoplana.
Ospitaleak etaosasun-etxeak.
Presiopeko klorolikidoareninstalazioak.
Hustuketarakojarraibideak baino ez.
Norberaren babes-neurrietarakoplanaren edukia etagarapena.
4. Eranskina. Legeen eta arauen erreferentziak
ARAUDIA AZALPENAK OHARRAK
ARAUDIA AZALPENAK OHARRAK
126 ERANSKINAK
1087ko ekainaren 29ko Agindua, Industria-eta energia-ministerioarena, amoniakoanhidroa biltegiratzeari buruzko MIE-APQ-004 instrukzio tekniko osagarria onartzenduena (87-7-10eko BOEn. Akatsenzuzenketa: 87-10-15eko BOEn eta 88-4-16koBOEn).
1991ko urtarrilaren 30eko Erabakia, Barne-ministerioaren idazkariordetzarena, sektorekimikoko plan bereziak egiteari etahomologatzeari buruzko oinarrizko ildoaonartzen duen Ministroen kontseiluarenxedapena argitaratzen duena (91-2-6koBOEn. Akatsen zuzenketa: 91-3-8-ko BOEn).
1991ko uztailaren 18ko Agindua, Industria-,merkataritza- eta turismo-ministerioarena,likido sukoien eta erregaien biltegiratzeariburuzko MIE-APQ-001 instrukzio teknikoosagarria onartzen duena (91-7-30ekoBOEn. Akatsen zuzenketa: 91-10-14koBOEn).
1992ko uztailaren 21eko Agindua, Industria-,merkataritza- eta turismo-ministerioarena,gas konprimituen, likidotuen eta presiopeandisolbatuen botilak eta botila handiakbiltegiratzeari buruzko MIE-APQ-005instrukzio tekniko osagarria onartzen duena(92-8-14ko BOEn. Akatsen zuzenketa: 92-11-4ko BOEn).
769 Errege Dekretua, 1993ko maiatzaren21ekoa, Gorteekiko harremanetarako etaGobernuko idazkariordetzarenministerioarena, kirol-ikuskizunetanindarkeriarik izan ez dadin aurrea hartzekoaraudia onartzen duena (93-6-19ko BOEn).
1942 Errege Dekretua, 1993ko azaroaren5ekoa, Industria- eta energia-ministerioarena, suteen aurkako babes-neurriak jartzeko araudia onartzen duena(93-12-14ko BOEn. Akatsen zuzenketa: 94-5-7ko BOEn).
V. KAPITULUA. 5.Larrialdi-plana.
IV. KAPITULUA.Azaleradun instalaziofinkoetako suteenaurkako babesa.HIRUGARRENATALA. Ontzimugikorretanbiltegiratzea. 5.Suteen aurkakobabesa.
8. Gas-botilakdaudeneko lokaletansuteren bat gertatuzgero egin beharrekoa.
19. art. Barrutikoinstalazioen azterketa.28. art. Simulazioaketa larrialdiak.
50 m3 baino edukierahandiagoko biltegiak.
886/1988 ErregeDekretuareneskakizunak osatzenditu.
Ikus biltegiratzeari etakokapenari buruzkoaraudi-eredua.
Gas konprimitu,likidotu eta presiopeandisolbatuentzat, bai etasaltzeko, banatzekoedo gerora erabiltzekodiren horrelako gasennahasketentzat ere.
Babes-baliabideakaldizka berraztertzea.
ARAUDIA AZALPENAK OHARRAK .
ERANSKINAK 127
2085 Errege Dekretua, 1994ko urriaren20koa, Industria- eta energia-ministerioarena, petrolio-instalazioen araudiaonartzen duena (96-1-27ko BOEn. Akatsenzuzenketa: 95-4-20ko BOEn).
35 Legea, 1995eko azaroaren 8koa, Lanekoarriskuei aurrea hartzeari buruzkoa(azaroaren 10eko BOEn).
1830 Errege Dekretua, 1995eko azaroaren10ekoa, Industria- eta energia-ministerioarena, likido korrosiboenbiltegiratzeari buruzko MIE-APQ-006instrukzio tekniko osagarria onartzen duena(95-12-6ko BOEn).
2177 Errege Dekretua, 1996ko urriaren 4koa,Sustapen-ministerioarena, EraikuntzarakoNBE-CPI/1996 oinarrizko araudia (Eraikinekbete beharreko suteetatik babestekobaldintzak) onartzen duena (96-10-29koBOEn. Akatsen zuzenketa: 96-11-13koBOEn).
486 Errege Dekretua, 1997ko apirilaren14koa, Lanerako eta gizarte-gaietarakoministerioarena, lantokiek bete beharrekogutxieneko segurtasun- eta osasun-xedapenak zehazten dituena (97-4-23koBOEn).
Ekoizpenerako erabiltzen diren eraikin etalokalek bete beharreko suteetatik babestekobaldintzei buruzko ordenantza.
1254 Errege Dekretua, 1999ko uztailaren16koa, substantzia arriskutsuak direla mediogertatutako istripu larriei datxekien arriskuakkontrolatzeko neurriak onartzen dituena
Lantoki guztietarako.
Horrelakorikbiltegiratzen edoerabiltzen duenororentzat.
Erabileraindustrialekoetanizan ezik , gainerakoeraikin etaestablezimenduek betebeharreko suteetatikbabesteko baldintzak.
Indarrean dagoOGSHT-ren II. tituluko24. artikulua eta VII.kapitulua, NBE-CPI/1996 araudiarenezarpen-eremutikkanpokolantokietarako.
Gasteizko udala.
Ezarpen-eremua 2.artikuluanadierazitakoa da, etasalbuespenak, berriz,4. Artikuluan daudezehaztuta.
28. art. Suteenaurkako babesa etainstalazioak.32. art. Ustiaketarakoarauak. 1.Segurtasun-eskuliburua.
20. art. Larrialdi-neurriak
III. KAPITULUA. 6.atala. 5. Larrialdi-plana.
10. art. Eraikinahusteko bideak etairteerak.11. art. Suteetatikbabesteko baldintzak.
11. art. Larrialdi-planak.
128 ERANSKINAK
UNE-EN-ISO 14001 – Ingurumen-kudeaketarako sistema. Erabilerari buruzkozehaztasunak eta ildoak.
UNE 81900 EX – Laneko arriskuei aurreahartzeko kudeaketa-sistema ezartzeko arauorokorrak.
OSHAS 18001 – Occupational health andsafety management systems – Specification
OSHAS 18002 – Occupational health andsafety management systems – Guidelines forthe implementation of OSHAS 18001
4.4.7. puntua.Larrialdi-planak etalarrialdiei aurreegiteko gaitasuna.
4.4.7. puntua.Emergencypreparedness andreponse
4.4.7. puntua.Emergencypreparedness andreponse
Antolamendu-motaguztientzat balio du.
Antolamendu-motaguztientzat balio du.
Antolamendu-motaguztientzat balio du.
ARAUAK AZALPENAK OHARRAK
5. Eranskina. Larrialdi-arriskuak ebaluatzearenzailtasun-mailari buruzko taulaorientagarria, jardueraka
JARDUERA ZAILTASUN-MAILA
0. NEKAZARITZA, ABELTZAINTZA
2.1 NEKAZARITZA A2.2 ABELTZAINTZA A2.3 NEKAZARITZA- ETA ABELTZAINTZA-ZERBITZUAK A2.4 EHIZA A2.5 BASOZAINTZA A2.6 ARRANTZA A
1. ENERGIA ETA URA
1.1 ERREGAI SOLIDOAK (IKATZA) ERAUZTEA ETA PRESTATZEA. C
1.2 PETROLIOA ETA GAS NATURALA ERAUZTEA. C1.3 PETROLIOA FINTZEA (FINDEGIAK). C1.4 MINERAL ERRADIOAKTIBOAK. C
1.5 ENERGIA ELEKTRIKOA (EKOIZTEA, GARRAIATZEA ETA BANATZEA).
1.6 URA BILTZEA, ARAZTEA ETA BANATZEA.
2. MINERAL EZ ENERGETIKOAK ETA INDUSTRIA KIMIKOA
2.1 MINERAL METALIKOAK. ERAUZTEA ETA PRESTATZEA. B2.2 METALAK EKOIZTEA ETA ERALDATZEA (SIDERURGIA,
HODIAK...). C2.3 MINERAL EZ METALIKOAK ETA EZ ENERGETIKOAK
(ERAIKUNTZA-MATERIALAK, GATZAK, ZOHIKAZTEGIAK ETA ABAR). A
2.4 MINERAL EZ METALIKOEN INDUSTRIA (ZEMENTUA, URRATZAILEAK, BEIRA, ZERAMIKA ETA ABAR). A/B
2.5 INDUSTRIA KIMIKOA ETA FARMAZEUTIKOA. C
A: ErrazaB: Zail samarraC: Zaila
ERANSKINAK 129
JARDUERA ZAILTASUN-MAILA
3. METALAK ERALDATZEKO INDUSTRIA
3.1 PRODUKTU METALIKOAK EGITEA A/B/C/(GALDAKETA, FORJAKETA, EGITURA-PROFILAK, GALDARAGINTZA ETA ABAR).3.2 MAKINA ETA EKIPO MEKANIKOAK EGITEA. A3.3 BULEGO-TRESNERIA ETA ORDENAGAILUAK EGITEA. B3.4 MAKINA ETA MATERIAL ELEKTRIKOA EGITEA
(HARIAK, PILAK, ETXETRESNA ELEKTRIKOAK ETA ABAR). B3.5 MATERIAL ELEKTRIKOA EGITEA
(ORDENAGAILUAK IZAN EZIK). B/C3.6 AUTOMOBILAK ETA ORDEZKO PIEZAK EGITEA. B3.7 ITSASONTZIAK EGITEA ETA KONPONTZEA. A3.8 BESTELAKO GARRAIOBIDEAK EGITEA
(TRENAK, AIREONTZIAK ETA ABAR). A/B3.9 DOITASUN- ETA OPTIKA-TRESNAK EGITEA. B
4. MANUFAKTURA-INDUSTRIAK
4.1 ELIKAGAIAK, EDARIAK, TABAKOA. A4.2 EHUNGINTZA (KOTOIA, ARTILEA, SETA ETA ABAR). B/C4.3 LARRUGINTZA. B4.4 JANTZIGINTZA (OINETAKOAK, ARROPA ETA ABAR). B4.5 ZURAREN INDUSTRIA
(ARTELAZKIA, ALTZARIAK ETA ABAR). B4.7 PAPERGINTZA (PAPER-OREA, PAPERA...). B/C4.8 ARTELAZKIA ETA PLASTIKOA ERALDATZEKO INDUSTRIA. B/C4.9 BESTELAKOAK (BITXIGINTZA, MUSIKAGINTZA,
JOSTAILUGINTZA ETA ABAR). B/C
5. ERAIKUNTZA
5.1 ERAISPENA. A5.2 HIGIEZINEN ERAIKUNTZA. A5.3 HERRI-LANAK. A/B5.4 ERAIKINAK ETA LANAK AMAITZEA ETA MUNTATZEA. A/B
A: ErrazaB: Zail samarraC: Zaila
130 ERANSKINAK
JARDUERA ZAILTASUN-MAILA
6. MERKATARITZA/OSTALARITZA/KONPONKETAK
6.1 HANDIZKAKO DENDAK. A6.2 PRODUKTUAK BERRESKURATZEA (ADIBIDEZ, TXATARRA) B6.3 MERKATARITZA-BITARTEKOAK. A6.4 JATETXEAK ETA KAFETEGIAK. A6.5 OSTALARITZA A6.6 KONPONKETAK (ETXETRESNA ELEKTRIKOAK,
AUTOMOBILAK...). A
7. GARRAIOA ETA KOMUNIKABIDEAK
7.1 TREN BIDEZKO GARRAIOA. A/B/C7.2 LEHORREKO GARRAIOA. A7.3 ITSAS GARRAIOA. A/B/C7.4 AIRE-GARRAIOA. A7.5 ATXIKITAKO JARDUERAK (SALGAIEN GORDETEGIA,
PORTUEN USTIAPENA, AGENTZIAK ETA ABAR). C7.6 KOMUNIKABIDEAK (POSTA, TELEKOMUNIKAZIOAK) A
8. ZERBITZUAK
8.1 FINANTZA-ERAKUNDEAK. A8.2 SEGURUAK. A8.3 AHOLKULARITZA (ARTEKARITZA, INJERIARITZA,
BULEGO-TEKNIKOAK, PUBLIZITATEA...). A8.4 HIGIEZINEN AGENTZIAK. A8.5 ONDASUN HIGIGARRIAK ALOKATZEA. A8.6 ONDASUN HIGIEZINAK ALOKATZEA. A
9. BESTELAKO ZERBITZUAK
9.1 HERRI-ADMINISTRAZIOA, GIZARTE-SEGURANTZA ETA ABAR. A
9.2 SANEAMENDUA, HONDAKINEN KUDEAKETA ETA ABAR. A/B/C9.3 HEZKUTNZA ETA IKERKETA
(IKASTETXEAK, UNIBERTSITATEAK ETA ABAR). A9.4 OSASUNA ETA ALBAITARITZA-ZERBITZUAK. A9.5 HERRITARRONTZAKO ZERBITZUAK
(SINDIKATUAK, ERLIJIO-ERAKUNDEAK ETA ABAR). A9.6 ZERBITZU PERTSONALAK
(GARBITEGIAK, ARGAZKI-DENDAK ETA ABAR). B9.7 ZERBITZARIAK. A9.8 NAZIOARTEKO ERAKUNDEAK. ¿
ERANSKINAK 131