Download - Clula 121004121409-phpapp01
A CA CÉÉLULALULA
UNIDADE DE VIDAUNIDADE DE VIDA
1. O DESCUBRIMENTO DA CÉLULA
1. O DESCUBRIMENTO DA CÉLULA
Microscopio utilizado por RobertRobert
HookeHooke
(1665)
1. O DESCUBRIMENTO DA CÉLULA
En 1674 Leuwenhoek observou
hematías,
espermatozoides, protozoos e mesmo
describiu
unha
bacteria.Esquemas dos microorganismos
obsevados por LeeuwenhoekLeeuwenhoek
1. O DESCUBRIMENTO DA CÉLULAA teoría celular está
vencellada
á
invención das lentes e á
construcción dos microscopios que permitiron ter unha visión moi ampliada destas estructuras, podendo observar características totalmente imperceptibles ó
ollo humano.
En 1838-39 SchleidenSchleiden
e Schwann
enuncian a primeira teoría celular segundo a cal, a ca céélula lula éé
a unidade estructural e a unidade estructural e
funcional dos seres vivos,funcional dos seres vivos,
capaz de manter unha existencia propia e independente
1. O DESCUBRIMENTO DA CÉLULA
1858 VirchowVirchow
completa o postulado anterior afirmando que todas as células se orixinan a partir dunha preexistente.
A TEORÍA CELULAR
A teorteoríía celulara celular
resúmese
nos seguintes
puntos:
a)
A célula é
a unidade
estrutural
dos seres vivos
b)
A célula é a unidade funcional de todos os seres
vivos.
c)
Toda célula procede doutra
preexistente.
d)
A célula comtén
o material xenético
dun
ser vivo.
2. OS NIVEIS DE ORGANIZACIÓN
Son os distintos graos en que se organiza a materia.
Niveis
Abióticos:
• Nivel subatNivel subatóómicomico: formado polas
partículas subatómicas (protón, neutrón...)
••Nivel atNivel atóómicomico: constituído
polos átomos (H, Li, Fe...)
••Nivel molecularNivel molecular: referido ás
moléculas (unión de átomos). Podemos falar
de moléculas orgánicas e inorgánicas. OrgOrgáánicasnicas: glícidos, lípidos.../InorgInorgáánicasnicas: auga, sales minerais...
As moléculas que forman parte da materia viva denomínanse
biomolbiomolééculasculas
e hainas orgánicas e inorgánicas.
A este nivel pertencen
tamén
as macromolmacromolééculas culas (unións
de moléculas: amidón, triglicéridos...), os complexos complexos supramolecularessupramoleculares
(unión de macromoléculas de distinta natureza: glucoproteínas, virus...) e os orgorgáánulos celularesnulos celulares
(asociación de complexos supramoleculares: R.E., lisosomas...)
2. OS NIVEIS DE ORGANIZACIÓNNiveis
Bióticos:
•
Nivel Celular: o das células. Unidade
básica de vida. A este nivel pertencen
os organismos organismos unicelularesunicelulares. É
habitual que os unicelulares forman coloniascolonias
(agrupación de células que manteñen
a independencia).
•
Nivel Pluricelular: inclúe
a todos los organismos constituídos
por máis
dunha
célula (organismos pluricelularesorganismos pluricelulares); neles
as células non son independentes, hai
especialización.
Dentro deste
nivel hai
distintos graos de complexidade:
-
Tecidos: conxunto
de células que realizan unha
función. P.e. tecido
nervioso.
-
Órganos: asociación de tecidos
para levar a cabo un acto concreto. P.e. corazón.
-
Sistemas: conxunto
de órganos parecidos, nos que hai
un tecido
predominante, que se asocian para realizar unha
función. P.e. sistema circulatorio.
-
Aparellos: conxunto
de órganos que poden ser moi
diferentes, pero cuxos
actos están coordinados para levar a cabo unha
función máis
xeral
que nos sistemas. De feito,é frecuente que inclúa
varios sistemas. P.e.: aparello
circulatorio: sistema circulatorio e linfático.
2. OS NIVEIS DE ORGANIZACIÓN
- Nivel de Nivel de poboacipoboacióónn: conxunto
de individuos dunha
mesma
especie que son coetáneos.
- Nivel de Nivel de comunidadecomunidade: conxunto
de poboacións
(comunidade
ou
biocenose).
-
Nivel de ecosistemaNivel de ecosistema: biocenose
que vive nun
determinado lugar (biotopo) e as súas interrrelacións.
- EcosferaEcosfera: todolos
ecosistemas do planeta.
2. OS NIVEIS DE ORGANIZACIÓN
NIVEL MOLECULAR: TIPOS DE MOLÉCULAS
Como dixemos
as moléculas que forman parte da materia viva denomínanse biomolbiomolééculasculas. Hainas
orgánicas e inorgánicas.
• BiomolBiomolééculasculas
InorgInorgáánicasnicas::
- Existen na
materia viva e na
inerte.
- Non conteñen
C ou
é
moi
escaso.
- Non son enerxéticas.
- Son : auga, sales minerais
e gases respiratorios (O2 , CO2
).
•• BiomolBiomolééculasculas
OrgOrgáánicasnicas::
- Existen exclusivamente na
materia viva.
- Son ricas en C.
- Son enerxéticas.
- Son: glícidos, lípidos, proteínas e ácidos nucleicos.
3. NIVEL CELULAR: MODELOS DE ORGANIZACIÓN
En que se parecen?
3. NIVEL CELULAR: MODELOS DE ORGANIZACIÓNTodas
as células
teñen
en común:
-
Membrana Membrana
plasmplasmááticatica
- CitoplasmaCitoplasma
-
ADNADN
que contén
a información
xenética
da célula
3. NIVEL CELULAR: MODELOS DE ORGANIZACIÓN
A partir disto a diferenciación máis
básica das células establece dous
niveis de organización: ccéélula lula procariotaprocariota
e ccéélula eucariotalula eucariota.
CaracterCaracteríísticas sticas procariotasprocariotas::
• Carecen de verdadeiro
núcleo.
• Apenas posúen
orgánulos (ribosomas, mesosomas)
• Son bacterias e similares. Reino Moneras.
• Unicelulares ou
colonias.
CaracterCaracteríísticas sticas eucariotaseucariotas::
• Posúen
verdadeiro
núcleo, con envoltura nuclear.
• Numerosos orgánulos.
• Poden ser uni
ou
pluricelulares.
• Conforman os reinos restantes: Protoctista, fungo, vexetal
e animal.
ESTRUTURA DUNHA CÉLULA PROCARIOTA
• Menor tamaño (1-10 micras)
• Máis
sinxelas
• Presentan:
-
ParedeParede
bacterianabacteriana: envoltura grosa
e ríxida
formada por glícidos
e proteínas que confire
forma a célula. Algunhas
bacteria posúen
unha
capa máis
externa denominada Cápsula bacteriana.
-
Membrana Membrana plamplamááticatica: Por dentro da parede. Formada por unha
bicapa
lipídica con proteínas. Controla a entrada e saída
de substancias e intervén no metabolismo (respiración) e na
duplicación do ADN.
-
Cromosoma bacterianoCromosoma bacteriano: unha
molécula de ADN circular dobre
localizada nunha
rexión
que non posúe
membrana denominada nucleoide.
-
RibosomasRibosomas: pequenos
orgánulos onde
se produce a síntese
proteica.
-
FlaxelosFlaxelos: prolongacións
citoplamáticas
que interveñen
no desprazamento. Non aparecen en todas as bacterias.
-
FimbriasFimbrias: estruturas
curtas e numerosas que son mecanismos de anclaxe.
CÉLULA PROCARIOTA
ESTRUTURA DUNHA CÉLULA EUCARIOTA
• Derivan das procariotas.
• Maior
tamaño (10-100 micras).
• Maior
complexidade
estrutural.
• Presentan:
-
Membrana plasmMembrana plasmááticatica: bicapa
lipídica
con proteínas que da forma e protexe
a célula. Regula o intercambio de substancias.
-
CitoplasmaCitoplasma: Citosol
+ orgánulos
O citoplasma é
a rexión
comprendida entre a m.pl. e o núcleo. Está
formada por un medio acuoso chamado citosol
e numerosos orgánulos (mitocondrias, aparello
de Golgi...). Nel
tamén
atopamos
o citoesqueleto
e o centrosoma.
-
NNúúcleocleo: nel
reside a información xenética
(ADN). Separado do resto da célula pola
envoltura nuclear.
• Hai
dous
modelos de eucariotas: ccéélula lula vexetalvexetal
e ce céélula animallula animal.
ESTRUTURA DUNHA CÉLULA EUCARIOTA
Orgánulos dunha
célula eucariota:
RetRetíículo culo endoplamendoplamááticotico: formado por un conxunto de sacos aplanados e condutostubulares. Hai dous tipos: rugoso e liso.
O R.E.R. continúase
coa
envoltura nuclear, posúe
na
súa
cara externa numerosos ribosomas adosados e a súa
función é
a síntese
proteica.
O R.E.L. carece de ribosomas e a súa
principal función é
a síntese
de lípidos.
AparelloAparello de de GolgiGolgi: formado por un conxunto de cisternas aplanadas nas que se acumulan as substancias procedentes do R.E.; éstas son segregadas a través de vesículas e distribuidas as partes da célula que o precisen.
RibosomasRibosomas: pequenos orgánulos cuxa nisión é a síntese proteica.
MitocondriasMitocondrias: orgánulos esféricos de dobre membrana que constitúen a “central enerxética” da célula; xa que nelas realízase a respiración celular para obter enerxía. Posúen ADN propio.
LisosomasLisosomas: vesículas membranosas con enzimas dixestivos que permiten a hidrólese de moléculas complexas. Máis abundantes en animais.
ESTRUTURA DUNHA CÉLULA EUCARIOTA
Orgánulos dunha
célula eucariota:
VacVacúúolosolos: vesículas membranosas fundamentalmente con función de almacenamento (auga, pigmentos, refugallos...). Característicos das vexetais: nunprincipio pequenos e numerosos e co paso do tempo fusiónanse para formar un gran vacúolo que ocuopa practicamente todo o interior.
CloroplastosCloroplastos: orgánulos de dobre memebrana exclusivos das células vexetais. No seu interior hai un sistema de membranas (tilacoides) que contén a clorofila. Realizan a fotosíntese. Posúen ADN propio.
Célula eucariota animal
Célula eucariota vexetal
Estrutura dun cloroplasto
Estrutura
dunha
mitocondria
DIFERENZAS CÉLULA ANIMAL-VEXETAL
CCÉÉLULA ANIMALLULA ANIMAL CCÉÉLULA VEXETALLULA VEXETAL
Non Non posposúúee
cloroplastoscloroplastos PosPosúúee
cloroplastoscloroplastos
VacVacúúolosolos
pequenospequenos
e e poucopouco
numerososnumerosos
VacVacúúolosolos
numerosos que numerosos que tendentenden
a fusionarse a fusionarse nunnun
ssóó
vacvacúúoloolo
grandegrandePosPosúúenen
centrioloscentriolos Non Non posposúúee
centrioloscentriolos
Sen Sen paredeparede
celularcelular Con Con paredeparede
celularcelular
4. O NÚCLEO CELULAR
Estrutura
voluminosa das células eucariotas. Nel
atópase
a gran maioría
do ADN celular.
4. O NÚCLEO CELULAR
•
Localización: posición central nas
células animais
e desprazado
nas
vexetais
polos vacúolos.
•
Adoitan
ser un por célula, pero hai
células binucleadas
(hepatocitos), plurinucleadas (musculares estriadas) e incluso sen núcleo (eritrocitos).
• Compoñentes
do núcleo:
-
Envoltura nuclear: dobre
membrana, externa e interna, separadas polo espazo
intermembranoso. A externa conectada ao
R.E.R.
Posúe
poros nucleares.
-
Nucleoplasma: medio interno acuoso. Nel
acontece a replicación do ADN.
-
Nucléolo: corpúsculo esférico carente de membrana só
observable en interfase. Forma os ribosomas e pode haber máis
dun
por núcleo.
-
Cromatina: constituída
por ADN en diferentes graos de condensación asocoado
a proteínas.
Cando a célula se vai
dividir as fibras de cromatina organízanse
e condénsanse
para formar os cromosomas. Hai
tantas fibras como cromosomas.
Estrutura
do núcleo
5. CROMOSOMAS
• Son estruturas
filamentosas que aparecen na
división celular.
• Distribúen
o material xenético
da célula nai
ás
células fillas.
• Formados por ADN condensado unido a distintas proteínas.
•
Cada cromosoma está
constituído
por dúas
cromátides
unidas por un punto denominado centrómero.
•
Unha
cromátide
contén unha
molécula de ADN e a outra
posúe
outra
molécula de ADN idéntica resultado da replicación.
• As dúas
cromátides
dun
cromosoma son as cromátides
irmáns.
• Cada cromátide
presenta dous
brazos.
5. CROMOSOMAS
NÚMERO DE CROMOSOMAS
• O número de cromosomas é
característico de cada especie.
• Atendendo
a isto
podemos falar
de:
-
Organismos haploides: un xogo
de cromosomas (n).
-
Organismos diploides: dous
xogos
de cromosomas (2n; un do pai
e outro
da nai) nas
células somáticas. As parellas de cromosomas denomínanse
homólogos e portan información para os mesmos
caracteres.
• Tipos de cromosomas:
-
Metacéntricos: centrómero no medio; brazos iguais.
-Submetacéntricos: centrómero desprazado. Barzos
lixeiramente
desiguais.
-
Acrocéntricos: centrómero moi
desprazado. Brazos desiguais.
-
Telocéntricos: centrómero nun
extremo. Só
visible un brazo.
Tipos de cromosomas
FONTESFONTES--LIGAZLIGAZÓÓNS DAS IMAXES:NS DAS IMAXES:•biologiaperiodistica.blogspot.com
•biología.edu.ar
•blatner.com
•concienciaeco.com
•e-ducativa.catedu.es
•labitacoradelbuho.blogspot.com
•lacelula1erodesecundariaadeu.blogspot.com
•paperblog.com
•Presentación “La Célula”
1º
Bacharelato
IES Otero Pedrayo-Ourense.
•wikis.engrade.com