Download - 04c o tempo e o clima
1. A ATMOSFERA
Troposfera
Contén vapor de auga.A temperatura descende ao aumentar a altitude.Nela teñen lugar a maior parte dos fenómenos meteorolóxicos.
É a capa de gases que envolve á Terra. Está composta fundamentalmente por nitróxeno e osíxeno.Ten cinco capas. As máis próximas á Terra son:
EstratosferaImportante porque abunda o ozono. Este gas impide que as radiacións solares ultravioletas cheguen á superficie terrestre.A atmosfera regula a temperatura terrestre: Impide que o planeta arrefríe moito pola noite. Permite a circulación de calor desde as zonas cálidas ás frías.
Para coñecer o tempo e o clima analízanse:
Temperaturas. Precipitacións. Presións. Ventos.
Os conceptos de tempo e clima
TEMPO Estado da atmosfera nun lugar e nun momento concreto.CLIMA Estado característico da atmosfera que se repite nun lugar. Para coñecer o clima dunha zona analízase o tempo todos os días durante décadas.
Estacións meteorolóxicas
2. A TEMPERATURA
Mídense co termómetro e exprésanse en graos centígrados
Temperatura media da Terra 15 ºC Temperatura máis elevada 58 ºC Temperatura máis baixa -89,2 ºC
A temperatura é a cantidade de calor que ten o aire da atmósfera Para estudar o clima hai que medir: Temperaturas máximas: a máis alta do período que se estuda. Temperaturas mínimas: a máis baixa del período que se estuda. Temperaturas medias mensuais ou anuais.
Factores que modifican a temperatura
A latitude As temperaturas son máis elevadas no ecuador e descenden cara a os polos.A altitude As temperaturas diminúen segundo ascendemos en altura. Descenden 0,6 ºC por cada 100m que ascendemos.A distancia ao mar O mar suaviza as temperaturas. No interior en verán vai máis calor e no inverno máis frío.
Zonas climáticas da Terra
2 Zonas frías (Dentro dos círculos polares) Os raios chegan de forma moi oblicua durante todo o ano. As temperaturas son sempre frías.
2 Zonas temperadas (Entre os trópicos e os círculos polares) Os raios chegan máis inclinados que na zona cálida. Temperaturas máis moderadas e con diferenzas entre estacións.
1 Zona cálida (Entre o trópico de Cáncer e o de Capricornio) Os raios chegan case verticais durante todo o ano. Temperaturas elevadas sempre, sen diferenzas entre estaciones.
A inclinación dos raios solares
Se os raios solares inciden perpendicularmente sobre un lugar, concéntranse nunha zona menos extensa, polo que o Sol é máis intenso e quenta máis (zona cálida). Se os raios solares inciden inclinados, a enerxía solar repártese nun territorio máis extenso, polo que perden intensidade (zonas temperadas e frías).
Depende de
A TEMPERATURA E a cantidade de calor que ten o aire
Midese cun termómetro en ºC
T. mínimas
T. máximas
T. medias
FACTORES
ALTITUDE
Segundo se ascende unha montaña a temperatura diminúe
O aire do mar quenta a terra
O aire do mar refresca a terra
A terra quéntase e arrefría rapidamente
DISTANCIA RESPECTO AO MAR
O mar tarda moito en se quentar e en arrefriar
No verán a terra quéntase rápidoO mar quéntase máis a modo
No inverno a terra arrefría rápido .O mar mantén a calor
O mar suaviza as temperaturas
LATITUDE
ZONA CÁLIDA
ZONA TEMPERADA
ZONA FRÍA
Entre os tropicos
Entre os trópicos e os circulos polares
Dentro dos circulos polares
Temperaturas elevadas, sen diferentas estacionais
Temperaturas moderadas, varían coas estacións
Temperaturas frías todo o ano
3. AS PRECIPITACIÓNS
En forma de: Chuvia Neve Saraiba
A humidade é a cantidade de vapor de auga que hai no aire O vapor fórmase pola evaporación da auga de mares, océanos, etc Esta evaporación é maíor canto maior é a temperatura. O vapor de auga condénsase en pequenas gotas que forman nubes. As gotas enfríanse, aumentan o seu tamaño, pesan moito e caen.
Mídense co pluviómetro. Exprésanse en milímetros (mm) ou en litros por m2
(l/m2)
Chamamos precipitacións á agua que cae procedente da atmósfera
Factores que modifican as precipitacións
A latitude En áreas próximas ao ecuador, máis cálidas, chove máis que nas zonas temperadas e polares.A altitude En zonas altas chove máis que nas máis baixas.
A distancia ao mar O mar é fonte de humidade. Chove máis nas zonas de costa.
Tipos de precipitaciónsPor evaporación do soloZonas húmidas e cálidas
Polo relevoZonas de montaña
Polo contacto de masas de aire de distintas temperaturasGota fría
Depende de
HUMIDADE
Cantidadede vapor de auga que
se atopa no aire
Mídese co higrómetro: 100% saturado.Procede de: mares, océanos, ríos, plantas, seres vivos.O aire quente absorbe máis vapor de auga que o frío.
A SÚA CONDENSACIÓN FORMA NUBES
Están formadas por diminutas pingas de auga
Se o aire se enfría máis as pingas xúntanse
Con temperaturas non moi baixas
Se a temperatura do aire é moi fría
Se os cristais son arrastrados cara arriba e cara abaixo por
correntes de aire
CHUVIA NEVE SARAIBA
PRECIPITACIÓNS FACTORES
LATITUDE
ALTITUDE
DISTANCIA AO MAR
4. A PRESIÓN ATMOSFÉRICA E O VENTO
A presión mídese co barómetro Exprésase en milibares (mb) ou en hectopascais
(hPa)
A presión varía por:
A presión atmosférica é o peso que exerce o aire nun punto determinado da superficie terrestre
Máis peso = máis presión
A altitude As zonas baixas teñen maior presión, xa que teñen sobre elas máis aire.A temperatura do aire O aire cálido pesa menos que o frío.
A presión atmosférica
A presión normal rolda os 1.015 mb ou hPa
Anticiclóns: altas presións/ tempo estable, seco e ceos despexadosBorrascas: baixas presións/ tempo inestable, chuvias e tormentas
Frontes chuviosos: contacto de anticiclóns e borrascas. Son característicos das zonas temperadas
PRESIÓN ATMOSFÉRICA
Peso ou forza que exerce o aire sobre a superficie terrestre
Mídese co barómetro
ALTITUDE TEMPERATURA DO AIRE
Depende de:
+ Altura - presión
aire cálido
pouco denso e pesado
tende a ascender
Forma baixas presión ou borrascas
Orixina altas presións ou anticiclóns
máis denso e pesado
tende a descender
Aire frío
O aire quente ten humidade, polo que a o subir arrefría,
forma nubes e ocasiona precipitacións
O aire frío e máis seco, polo que os anticiclóns
traen ceos despexados e sen chuvia
Tipos:
O cataventos serve para coñecer a dirección do vento. Para coñecer a súa velocidade utilízase o anemómetro.
Ventos constantes: sempre sopran na mesma dirección.Os alisios diríxense sempre dos trópicos ao ecuador. Ventos estacionais: cambian de dirección segundo as estacións.Os monzóns: - Verán (desde o Índico ao continente)/ Chuvias.
- Inverno (desde o continente ao mar)/ Estable e seco Ventos con cambios diarios:Brisas costeiras (polo día desde o mar a terra e pola noite ao revés) Ventos locais: sopran de maneira variable (cierzo, levante,…)
O vento é aire en movemento. Orixínase pola diferenza de presión. O aire vai sempre desde as zonas de alta presión cara as de baixa.
O vento
Debido ao maior quentamento da terra durante o día, o vento sopra do mar á costa.
Pola noite, o mar mantén unha temperatura máis elevada que a terra, polo que sopra un vento suave do continente cara ao mar.
A brisa é un vento suave, local e periódico que sopra naqueles lugares en que se producen alternancias periódicas de temperatura.As brisas de mar e terra prodúcense nas zonas costeiras.
Brisa costeira
5. OS CLIMAS DA TERRA
A Terra está dividida en cinco zonas climáticas en función da temperatura, pero dentro de cada unha destas danse distintos tipos de climas.Climas Cálidos: Entre o trópico de Capricornio e o de Cáncer.- Temperaturas elevadas. Pouca diferenza entre as estacións.- Climas: Ecuatorial, tropical e desértico.Climas Temperados: Entre os trópicos e círculos polares.-Temperaturas contrastadas. Distínguense catro estacións.- Climas: Oceánico, mediterráneo e continental.Climas Fríos: Entre os círculos polares e os polos e nas zonas de alta montaña.- Temperaturas sempre frías.- Climas: Polar e de alta montaña.
As inundaciónsAs inundacións adoitan producirse cando chove moito en moi pouco tempo.Os seus efectos son devastadores e vense agravados por algunhas actividades humanas•O asfaltado de grandes superficies.•A corta de bosques •A construcción de aldeas, vilas e cidades xunto aos ríos.
8. AS CATÁSTROFES CLIMÁTICAS
As secas
Falamos de seca cando nun lugar chove menos do habitual para o clima desa zona.É necesario que a escaseza de precipitacións se prolongue no tempo e dure, polo menos, un ano.
Son fenómenos impredicibles: non se sabe cando se van producir nin canto van durar.As zonas do Corno de África ou o sueste da península Ibérica están mais expostas a sufrilas,
É importante que aforremos auga e a usemos de forma eficaz, xa que as consecuencias poden ser desastrosas.
Traxedia no Corno de África: a seca aniquila a poboación animal
Os furacáns
Un furacán e unha forte borrasca con grandes e constantes ventos e chuviasAs bategadas de vento oscilan entre os 120 e 250 Km/h, podendo chegar a superar os 300Km/h. e nunhas poucas horas poden chegar a caer ata 600 mm de chuvia.Adoitan desenvolverse sobre os océanos das zonas tropicais.Un furacán desprázase ao longo de centos de Km. E vai perdendo forza conforme entra en terra firme. A pesar diso ten efectos devastadores.