diccionario de frases y aforismos latinos · pdf filediccionario de frases y aforismos latinos...

35
Diccionario de frases y aforismos latinos GERMÁN CISNEROS FARÍAS UNIVERSIDAD NACIONAL AUTÓNOMA DE MÉXICO Una compilación sencilla de términos jurídicos

Upload: letram

Post on 02-Feb-2018

229 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Diccionariode frases

y aforismos latinos

GERMÁN CISNEROS FARÍAS

UNIVERSIDAD NACIONAL AUTÓNOMA DE MÉXICO

Una compilación sencilla de términos jurídicos

Page 2: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

DICCIONARIO DE FRASES Y AFORISMOS LATINOSUna compilación sencilla de términos jurídicos

Page 3: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

INSTITUTO DE INVESTIGACIONES JURÍDICASSerie E STUDIOS JURÍDICOS, Núm. 51Coordinador editorial: Raúl Márquez Romero

Cuidado de la edición: Jesús Eduardo García CastilloFormación en computadora: José Antonio Bautista Sánchez

Page 4: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

DICCIONARIO DE FRASESY AFORISMOS LATINOS

UNIVERSIDAD NACIONAL AUTÓNOMA DE MÉXICOMÉXICO, 2003

GERMÁN CISNEROS FARÍAS

Una compilación sencillade términos jurídicos

Page 5: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Primera edición: 2003

DR © 2003. Universidad Nacional Autónoma de México

INSTITUTO DE INVESTIGACIONES JURÍDICAS

Circuito Maestro Mario de la Cueva s/nCiudad de la Investigación en HumanidadesCiudad Universitaria, 04510 México, D. F.

Impreso y hecho en México

ISBN 970-32-0887-8

Page 6: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Con gratitudal doctor Héctor Fix-Zamudio

Amicus fidelismedicamentum vitae

Page 7: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

CONTENIDO

Introducción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXXVII

A

A equabilitate conservatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1A fortiori . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1A pari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1A posteriori . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1A potiori . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1A priori . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1A quo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Ab extra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Ab initio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Ab libitum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2Aberratio ictus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2Abrogación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2Absentia longa et mors a equi parantur . . . . . . . . . . . 3Absurdo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3Accessorium sequitir principali . . . . . . . . . . . . . . . . 3Acción aquiliana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3Acta publica probantia per ipsas . . . . . . . . . . . . . . . 4

IX

Page 8: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Actio ex chirograpio. Chirographum . . . . . . . . . . . . . 4Actio libera in causa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Actio liberae in causa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Actio metus causa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Actio pauliana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5Actio popularis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5Actio pro socio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5Actio redhibitoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5Actio vectigalis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Actiones bonae fidei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Actiones in factum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Actionis editio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Actionis in ius . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7Actionis in rem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7Actionis in rem scriptae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Actionis liberae incausa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Actionis noxalis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Actionis praeiudicialis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Actionis rei persequendae causa . . . . . . . . . . . . . . . 9Actionis stricti iuris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Actionis temporales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Actore non probate reus absoluitur . . . . . . . . . . . . . . 10Actus omissa forma legis corruit . . . . . . . . . . . . . . . 11Actus simulatus nullius est momenti . . . . . . . . . . . . . 11Ad absurdem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11Ad cautelam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11Ad efectum vivendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Conten ido

X

Page 9: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Ad effectum videndi et probandi . . . . . . . . . . . . . . . 11Ad hoc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12Ad huc sub judice lis est . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12Ad imposibilia nemo tenetur . . . . . . . . . . . . . . . . . 12Ad litem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12Ad perpetuam rei memoriam . . . . . . . . . . . . . . . . . 12Ad quem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12Affectio maritalis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Agere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Agrarius . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Album iudicium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Anatocismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Animus domini rem sibi habendi . . . . . . . . . . . . . . . 14Animus donandi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Animus furandi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Animus ludendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Animus necandi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Animus nocendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Animus nullus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Animus rem sibi habendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Apud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Apud acta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Apud iudicem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Argumentum a contrario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Argumentum a majori ad minus . . . . . . . . . . . . . . . 15Argumentum a minori ad maius . . . . . . . . . . . . . . . 15Argumentum a pari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Conten ido

XI

Page 10: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Argumentum a simili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Argumentum ad absurdum . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Audi alteram partem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Audiatur altera pars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

B

Bellum iustum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Bis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Bona fide . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Bona vacantia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Bonorum possessio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Bonorum possessio ab intestato . . . . . . . . . . . . . . . . 18Bonorum possessio cum re . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Bonorum possessionis petitio . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Bonorum possessio sine re . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Bonorum possessor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Bonorum venditio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

C

Calumniari est falsa crimina intendere . . . . . . . . . . . . 20Capitis diminutio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Casus fortuitus a mora excusant . . . . . . . . . . . . . . . 20Casus fortuitus in nullo contracto praestut . . . . . . . . . . 20Causa curiana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Cautio damni infecti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Conten ido

XII

Page 11: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Cedere actionibus suis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Centumviri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Cessio bonorum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Ceteris paribus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Cfr.(confere) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Circa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Circa personam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Circa rem (res) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Cognatio civilis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Cognitor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Communis opinio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Condicio causa data causa non secuta . . . . . . . . . . . . 22Condicio certae rei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Condicio per quam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Condictio ob rem dati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Condicio ob turpem causam . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Condicio sine causa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Condicio sine qua non . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Condicio tacita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Condicio turpe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Condominium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Conductio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Conductor rei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Confessio in iudicio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Confessio in iure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Confessus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Confusio bonorum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Conten ido

XIII

Page 12: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Consensus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Consensus humani generis . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Consensus omnium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Constitutio republica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Consuetudo delinquendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Consuetudo es optima legum interpres . . . . . . . . . . . . 26Contra legem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Contra non valentem aguere non currit praescriptio . . . . . 27Contradictio in adjecto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Contradictio in terminis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Contrarius consensus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Coram loqui . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Corpus delicti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Corpus habere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Crimen expilatae hereditatis . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Crimen laesae maiestatis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Criterio maximin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Culpa extracontractual . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Culpa lata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Culpa levis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Culpa levissima . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Cum laude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

D

Da mihi factum dabo tibi jus . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Damnum iniurua datum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Conten ido

XIV

Page 13: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Datio in solutum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30De facto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30De lege ferenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31De novo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Debitur sui ipsius nemo asse potest . . . . . . . . . . . . . . 31Denegare actionem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Denegatio actiones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Denuntiatio litis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Desiderata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Desideratum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Desuetudo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Dictamen rectae rationis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Dictare iudicium y accipere iudicium . . . . . . . . . . . . . 32Dictum unius dictum nullius . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Dies a quo non computatur in termino . . . . . . . . . . . . 32Divisio rerum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Dolus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Dolus bonus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Dolus causa dans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Dolus incidens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Domina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Dominium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Dominium ex iure quiritium . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Donatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Donatio ante nuptias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Donatio inter virum et uxorem . . . . . . . . . . . . . . . . 34Donatio sponsaliciae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Conten ido

XV

Page 14: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Duo rei promittendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Duo rei stipulandi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Dura lex sed lex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

E

Eadem dispositio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Edictum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat . . . . . . . . 36Emptio rei speratae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Emptio spei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Emptio venditio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37Erga omnes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37Errore juris nocet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37Et al. (et alii o et alius) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37Et alii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37Et sequentia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37Ethos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Ex hipothesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Ex injuria jus non oritur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Ex malis eligere minima oportet . . . . . . . . . . . . . . . 38Ex malitia nemo comodum habere debet . . . . . . . . . . . 38Ex nihilo nihil fit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Ex nunc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Ex pari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Ex post facto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Ex tunc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Conten ido

XVI

Page 15: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Exceptio declarat regulam . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Exceptio est strictissimae interpretationis . . . . . . . . . . 38Exceptio metus miedo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Exceptio non adimpleti contractus . . . . . . . . . . . . . . 38Exceptio pacti conventi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Exceptio probat regulam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Exceptio rei in iudicium deductae . . . . . . . . . . . . . . 39Exceptio rei iudicatae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Exceptio rei iudicatae vel in iudicium deductae . . . . . . . 39

F

Facio ut des . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Facio ut facias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Facta praeterita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Factum tutoris, factum pupilli . . . . . . . . . . . . . . . . 40Facultad exigendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Facultad omittendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Facultas agendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Facultas optandi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Fait connexe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Fiat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Ficta confessio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Fictio iuris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41Fideicommissum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41Fideicommissum eius quod supererit . . . . . . . . . . . . . 41Fides . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Conten ido

XVII

Page 16: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Fiducia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41Fiduciarius . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Fiscus non solet satisdare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Formula in ius concepta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

G - H

Genera non pereunt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Generi per speciem derogatur . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Generus proximum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Grassator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Habeas corpus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Habeas data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Hereditas iacens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Heres cum re . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Heres necessarius . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Heres sine re . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Hic et nunc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Hoc sensu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Hypotheca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

I

Ibidem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45Idem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45Ignorantia facti, non iuris excusatur . . . . . . . . . . . . . 45Ignorantia legis non excusat . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Conten ido

XVIII

Page 17: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Imperium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45Imperium summum dividi posse . . . . . . . . . . . . . . . 45Improbus litigator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46In abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46In adiecto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46In causa caduci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46In claris cesa interpretatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46In claris non fit interpretati . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46In dubiis, abstine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46In dubiis melior est conditio possidentis . . . . . . . . . . . 46In dubio magis contra fiscum est respondendum . . . . . . . 46In dubio pro operario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46In dubio pro possessore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47In dubio pro reo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47In dubio, reus est absolvendus . . . . . . . . . . . . . . . . 48In fraudem legis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48In iure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48In iure cessio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48In iure cesio hereditatis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49In iure cessio tutelae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49In maleficiis voluntas spectactur non exitus . . . . . . . . . 49In proprieta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49In re obscura melius est favere repetitioni, quam adventitio

lucro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49Incorruptus testis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49Infra petitio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50Inter alia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Conten ido

XIX

Page 18: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Intercessio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50Interdicta, interdictum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50Interdictum de vi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Interrogatio in iure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Intestato (ab) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53Intestatus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53Intra legem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53Intra vires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53Intra vires hereditatis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53Inveterata consuetudo et opinio juris seu necessitatis . . . . 54Ipso facto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54Ipso iure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54Item . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54Iudex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54Iudex appellationis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54Iudex extra territorium est privatus . . . . . . . . . . . . . . 54Iudex secundum allegata et probata a partibus iudicare

debet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Iura in re aliena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Iura novit curia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Iure conditio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Iuris et de iure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Iurisconsultus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Iurisdictio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56Iurisprudentia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56Iuristantum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56Ius abutendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Conten ido

XX

Page 19: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Ius ad rem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56Ius civile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56Ius dispositivum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Ius gentium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Ius in omnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Ius in personam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Ius in rem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Ius noxae dandi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Ius privatum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Ius proprietatis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Ius publicum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Ius respondendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Ius sanguinis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Ius societatis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58Ius soli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58Ius utendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58Ius utendi, ius fruendi, ius abutendi . . . . . . . . . . . . . 58Iusiurandum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58Iusiurandum in litem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58Iustitia est constans est perpetua voluntas ius suum cuique

tribuendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

J

Judex privatus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59Juris tantum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59Jus ad bellum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

Conten ido

XXI

Page 20: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Jus in bello . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59Jus moribus constitutum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59Jus publice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59Jus respondendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59Justitia porro ea virtus est, qua sua cuique distribuit . . . . . 59

L

La condictio causa data causa non secuta y la condicio finita 60La exceptio non adimpleti contractus . . . . . . . . . . . . 60Lato sensu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60Legatum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60Legatum annui . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61Legatum generis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61Legatum liberationis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61Legatum per praeceptionem . . . . . . . . . . . . . . . . . 61Legatum per vindicationem . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Legatum poenae nomine relictum . . . . . . . . . . . . . . 62Legatum rei alienae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Lege ferenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Leges imperfectae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Leges minus quam perfectae . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Leges perfectae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Leges plus quam perfectae . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Leges posteriores ad priores pertinent, nisi contrariae sint . . 62Leges posteriores priores contraria abrogant . . . . . . . . . 63Legis actio per condictionem . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

Conten ido

XXII

Page 21: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Legis actio per iudicis arbitrive postulationem . . . . . . . . 63Legis actio per manus iniectionem . . . . . . . . . . . . . . 64Legis actio sacramento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64Legis actio sacramento in personam . . . . . . . . . . . . . 65Legis actio sacramento in rem . . . . . . . . . . . . . . . . 65Legis actiones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65Legis auxilium frusta invocat qui committit in legem . . . . 66Lex aquilia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66Lex domitia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66Lex favorabilis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66Lex imperativa est odiosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Lex injusta non est lex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Lex inter partes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Lex odiosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Lex permisiva est favorabilis . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Lex posterior . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Lex posterior derogat priori . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Lex posterior generalis non derogat priori speciali . . . . . . 67Lex rei sitae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Lex specialis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Lex superior derogat inferiori . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Libellus ammonitionis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Libellus appellatorius . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Libellus contradictionis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Libellus conventionis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68Libellus dimissorii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68Libellus famosus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

Conten ido

XXIII

Page 22: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Libertas est potestas faciendi id quod iure licet . . . . . . . . 68Lis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68Litem contestari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68Litem deserere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68Litem suam facere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69Litis consortio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69Litis contestatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69Litis crescencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70Loc. Cit. (locus citatus) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70Locatio conductio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70Locatio conductio operis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70Locupletari non debet aliquis cum alterius uniria vel iactur a . . 70Locus regit actum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70Locus regit forma actus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70Longa temporis possessio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

M

Magistratus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71Magistratus cum potestate . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71Magistratus maiores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71Magistratus minores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72Magistratus ordinarii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72Mala fides . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72Mala fides superveniens non nocet . . . . . . . . . . . . . . 72Malae fidei possessio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72Mancipatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

Conten ido

XXIV

Page 23: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Mandator caedis pro homicida habetur . . . . . . . . . . . 73Mandatum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73Mandatum gratuitum debet esse . . . . . . . . . . . . . . . 73Mandatum in rem suam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74Mandatum pecuniae credendae . . . . . . . . . . . . . . . 74Manus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74Matrimonium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74Mens rea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75Metus causa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75Metus reverentialis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75Minores causae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75Minus petitio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75Mittere cum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76Mora creditoris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76Mora debitoris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76Mutatis mutandis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76Mutuae petitiones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76Mutuum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

N

Naturam expellas furca, tamen usque recurret . . . . . . . . 78Ne at index ultra petita partium . . . . . . . . . . . . . . . 78Ne bis in idem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78Ne eat judex extra petita partium . . . . . . . . . . . . . . 78Negantis factum nulla est probatio . . . . . . . . . . . . . . 78Negotiorum gestio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

Conten ido

XXV

Page 24: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Nemini licent ignorare ius . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78Nemo alienum factum promittendo obligatur . . . . . . . . 79Nemo auditur propriam turpitudinem allegans . . . . . . . . 79Nemo censetur ignorare legem . . . . . . . . . . . . . . . . 79Nemo debet bis vexari pro una et eadem causa . . . . . . . 79Nemo inauditus condemnetur . . . . . . . . . . . . . . . . 79Nemo iudex sine actore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79Nemo judex sine actore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79Nemo tenetur edeve contra se . . . . . . . . . . . . . . . . 79Nexum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79Nexus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80Noblesse oblige . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80Nomina iuris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81Non bis in idem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81Non bis in idem por litis pendentia . . . . . . . . . . . . . . 81Non concedit venire contra factum proprium . . . . . . . . 81Non est tolerabilis ignorantia in facto proprio . . . . . . . . 82Non nullus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82Non omnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82Non reformatio in peius . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82Non solent quae abundant vitiare scripturas . . . . . . . . . 82Non videntur qui errare consentire . . . . . . . . . . . . . . 82Notoria non egent probatione . . . . . . . . . . . . . . . . 82Notoria probatione non indigent . . . . . . . . . . . . . . . 82Noxa caput sequitur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82Noxae deditio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Noxia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83

Conten ido

XXVI

Page 25: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Nulla ab initio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Nulla poena sine lege . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Nulla poena sine praevia lege poenali . . . . . . . . . . . . 83Nulla regula sine exceptione . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Nulla traditio sine lege . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Nullo actore nullus iudex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Nullum crimen sine lege . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Nullum crimen sine lege, nulla poena sine lege . . . . . . . 83Nullum crimen sine previa lege poenali . . . . . . . . . . . 83Nullus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Nullus videtur dolo facere, qui suo iure utitur . . . . . . . . 83Nuptiae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84Nuptias non concubitus, sed consensus facit . . . . . . . . . 84

O

Obligatio naturalis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85Obligationibus in solidum, electo unum, alterum exclusisse

videtu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85Omne ius, aut consensus fecit aut necessitas constituit aut

firmavot consuetudo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85Omnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85Onus probandi incumbi actori . . . . . . . . . . . . . . . . 85Op. Cit. (opus citatum) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85Opinio iuris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86Opinio iuris ac necessitatis . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86Opinio necessitatis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

Conten ido

XXVII

Page 26: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

P

Pacta sunt servanda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87Pactum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87Pactum commissorium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87Pactum de retrovendendo . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87Pactum displicentiae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88Pactum reservati dominii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88Passim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88Pater familias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88Patria potestas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88Pax est qua (erenda) (quarenda) . . . . . . . . . . . . . . . 88Per analogiam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88Per capita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88Per genus et differentiam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Periculum emptoris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Periculum est emptoris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Periculum in mora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Periculum rei debitae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Permutatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Perseverare in esse suo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Personae vice fungitor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90Petitio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90Pignoris capio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90Pignus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90Pignus pignoris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91Plures rei stipulandi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

Conten ido

XXVIII

Page 27: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Plus petitio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91Poena major absorvet minorem . . . . . . . . . . . . . . . . 92Pontifex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92Pontifex maximus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92Populi vectigales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93Posesor iuris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93Possessio ad interdicta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93Possessio naturalis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93Possessor fictus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93Possessor pro alio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94Possident non competit actio, sed exceptio . . . . . . . . . 94Postulare pro alio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94Postulare pro se . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94Postulatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94Postulatio actionis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94Potestas spiritualis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94Potestas temporalis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94Praeiudicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95Praescriptio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95Praescriptio longi temporis . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95Praescriptio rei iudicata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96Praeter legem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96Precario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96Precarium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96Prima causa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97Prima facie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97Primus inter pares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

Conten ido

XXIX

Page 28: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Prior in tempore, potior in iure . . . . . . . . . . . . . . . . 97Prior in tempore, potior in jure . . . . . . . . . . . . . . . . 97Prior tempore, potior iure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98Prius . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98Privatis pactionis non dubium est non laedi ius ceterorum . Pro reo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98Probatio vincit praesuntionem . . . . . . . . . . . . . . . . 98Probationum facultas coangustari non debet . . . . . . . . . 98Procedimiento de las legis actiones . . . . . . . . . . . . . . 98Procedimiento per formulam . . . . . . . . . . . . . . . . . 100Procedimiento per rescriptum . . . . . . . . . . . . . . . . 100Procedimiento per sponsionem . . . . . . . . . . . . . . . . 101Procedimiento per sponsionem et restipulationem . . . . . . 101Procurator ad litem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101Procurator in rem suam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101Proprium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102Proprium factum nemo impugnare polest . . . . . . . . . . 102Prorata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102Publicum jus est quod ad statum rei Romanae spectat; priva-

tum quod ad singularum utilitalem . . . . . . . . . . . . 102

Q

Quaestio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103Quaestio facti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103Quaestio juris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103Quaestores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103

Conten ido

XXX

Page 29: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Quar rerum natura prohibentur, nulla lege confirmata sunt . 103Qui contra jura mercatur, bonam fidem praesumitur non ha-

bere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103Qui de uno dicit altero negat: qui de uno negat, de altero di-

cit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103Qui dolo desiit possidere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104Qui excipit, probare debet quod excipitur . . . . . . . . . . 104Qui liti se obtulit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104Qui per alium facit, per se ipsum facere videtur . . . . . . . 104Qui prior est tempore, potior es jure . . . . . . . . . . . . . 104Qui versatur in re illicita respondit etiam pro casu . . . . . . 104Quid custodens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104Quid jus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104Quo no est in actis, non est in hoc mundo . . . . . . . . . . 104Quod autor canonis non reservavit, hoc concessise videtur . 105Quod tibi no vis fieri, alleri ne feceris . . . . . . . . . . . . . 105Quod vis ut alii tibi faciant tu ipsis facies . . . . . . . . . . . 105Quot delicta, tot poenae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105

R

Ratio decidendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106Ratio iuris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106Ratio legis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106Rationis loci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106Rebus sic stantibus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106Reductio ad absurdum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107Regiminis mutata non mutatur ipsa civitas . . . . . . . . . . 107

Conten ido

XXXI

Page 30: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Reivindicatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107Res in iudicium deducta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107Res inter alios acta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107Res inter. Alios acta aliis neque prodesse neque nocere po-

test . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107Res inter alios judicata, aliis nec nocere nec prodesse potest 107Res iudicata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108Res nullius . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108Res transir cu monere suo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108Responsa prudentium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108Responsum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108Restitutio in integrum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108Reus in exceptione actor est . . . . . . . . . . . . . . . . . 108Rogatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108

S

Sacramentum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110Sacramentum in personam . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110Salus populi, suprema lex est . . . . . . . . . . . . . . . . . 110Secundum et praeter legem, sed non versus legem . . . . . . 110Secundum probata decidere debet . . . . . . . . . . . . . . 110Semper specialia generalibus insunt . . . . . . . . . . . . . 111Senatus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111Servitus altius non tollendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112Servitus altius tollendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112Servitus aquae ductus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112

Conten ido

XXXII

Page 31: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Sic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112Silentium legis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112Sinalagmáticos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112Sine actione agis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113Sine causa, nulla obligatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113Sine qua non . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113Solutio per aes et libram . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113Solutionem adseveranti probationis onus incumbit . . . . . 113Specificatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113Sponsio y nexum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114Stare decisis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118Stat pro ratione voluntas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118Statu quo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118Status . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118Stipulatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118Stipulatio amplius non agi . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Stipulatio rem habere licere . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Stricto sensu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Substratum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Successio ab intestato . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Successio in rem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120Successio in stirpe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120Successio in universum ius . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120Sui generis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120Summa potestas superiorem non recognos cens . . . . . . . 120Suum cuique tribuere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

Conten ido

XXXIII

Page 32: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

T

Tabula rasa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121Tanquam est in actis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121Tantum devolutum quantum apellatum . . . . . . . . . . . 121Temperationem rei publicae . . . . . . . . . . . . . . . . . 121Tempus lugendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121Tempus regit factum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121Tertium non datur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121Testamentum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121Testamentum destitutum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122Testamentum holographum . . . . . . . . . . . . . . . . . 122Testamentum privatum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122Testamentum tripertitum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122Testium non tam multitudo quam qualitas consideranda

est . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123Traditio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123Traditio ad incertam personam . . . . . . . . . . . . . . . . 123Traditio brevi manu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123Transactio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124

U

Ubi eadem est ratio eadem juris disposit teiosse debet . . . . 125Ubi eadem ratio, eadem dispositio . . . . . . . . . . . . . . 125Ubi eadem ratio, idem jus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125Ubi ius ibi societas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125

Conten ido

XXXIV

Page 33: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Ubi lex no distinguet debetur . . . . . . . . . . . . . . . . . 125Ubi lex non distinguit, nec nos distinguere debemus . . . . . 125Ubi lex voluit dixit, ubi voluit tacuit . . . . . . . . . . . . . 125Ubi rem meam invenio ibi vindico . . . . . . . . . . . . . . 125Ubi societas ibi jus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125Ultra vires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125Unde vir et uxor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125Uno contextus actus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126Urbi et orbi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126Usucapio pro herede . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126Ut infra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126Ut supra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126Ut supra dictum est . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126Uti lingua nuncupassitita ius esto . . . . . . . . . . . . . . . 126

V

V. gr.(verbi gratia) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127Vacatio legis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127Vades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127Vere atque ficte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127Versus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127Vice unius . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127Vid. (videtur) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127Vim vi repellere licet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127Vindex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127Vindicatio ususfructus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128

Conten ido

XXXV

Page 34: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Vis maior . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128Vis mayor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128Vitium possessionis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128

Conten ido

XXXVI

Page 35: Diccionario de frases y aforismos latinos · PDF filediccionario de frases y aforismos latinos universidad nacional autÓnoma de mÉxico mÉxico, 2003 germÁn cisneros farÍas una

Diccionario de frases y aforismos latinos. Unacompilación sencilla de términos jurídicos , editadopor el Instituto de Investigaciones Jurídicas dela UNAM, se terminó de imprimir el 22 deseptiembre de 2003 en los talleres de Fuen-tes Impresores, S. A. En esta edición se empleópapel cultural 57 x 87 de 37 kg. para los inte-riores y cartulina couché d e 162 kg. para los

forros; consta de 500 ejemplares.