CASTELAO

COUSAS DA VIDA

En Cousas da Vida, publicadas entre 1922 y 1924 nas páxinas do periódico vigués Galicia, Castelao, a través da conxunción entre o debuxo e o texto, amósanos a Galicia agraria, o caciquismo, o drama da emigración, a xente do campo, os cegos, os nenos... cunha mestura de crítica á realidade do momento, tenrura e un fino trazo humorístico, que se desprende tamén do seu debuxo, moi expresivo debido á súa gracia para a síntese da liña

-¿E se ao dar a volta a terra caese a auga do mar enriba do sol?

Así quexeran que sempre fose a nosa Terra.

-O médico dixo que meu pai ten un catarro intestinal.-¿E por onde tose?

-¿Que me das e son teu mozo?-¿Eu?, Eu douche unha labazada.

-Mire que teña ben de zucre, que se non zorrégolle unha pedrada.

-Dame unha chupada, anda.-É de chocolate.-Anque sexa.

-¿E para que son os deputados?

-Eu non o sei meu fillo.

-A mi gustas una barbaridá, sabes?, pero como eres can de palleiro...-Vaites, Vaites,...

-Pola alma dos seu defuntos, Señor, déame para ir ao cine, que estou seguindo unha película e non a podo deixar.

-¿Por que non lle dás de comer ao can?.-Para o que traballa...-Pois entón, ¿Por que non o matas?-Para o que come.

ORADOR POLÍTICO: Yo os juro bajo mi palabra de honor.... (risas).

O SAPO: ¡Ainda hai cans! ¡Ainda hai cans!

O SAPO 1º: O home manda en todo.O SAPO 2º: Pero o home é escravo do home.

A felicidade, lonxe dos homes.

-Disque van subir os selos das cartas.-¡Que ben fixemos en non saber escribir!.

-¿E a consulta que ides tomar é de médico ou é de avogado?.-Gracias a deus polo de agora é de médico señor.

-¡Pobriña! Morreulle un canciño que lle chamaban "Fifi".

-Debes mostrarte amable con Pepe.-Pero es idiota.-Aunque no lo fuese, hija mía.

-¡Gandulo! ¡Lacazán! ¡Borrachón!.-Boeno... Xa empezamos coas indiretas...!

-Ese muchacho dicen que sabe muchísimo.-Si; pero tiene un acento tan gallego...

-O noso candidato vale moito, moito!.-¿E como se chama?.-Home..., non me acordo.

-Yo nunca sentí la necesidad de saber gallego.-Es que esa necesidad no se siente en la barriga.

-¡Qué aburrido estás desde que no mandas...! ¿Por qué no aprendes ortografía y te entretienes?.

-O meu neto morre, que xa mo dixo o médico.-Non fagas caso. Se cho dixese un avogado, aínda....

-Fixemos unha rogativa para que San Roque nos librase da peste... ¿e sabes quen levou o estandarte?.-Foi o cacique.

-Vostede terá moito dereito; pero eu teño moita razón.

-Eu estudio para vos redimir.-¿E o que escribie os libros tamén estudiou nos libros?.

O MÉDICO: ¿Non dixeches que sacharías de balde na miña horta se te curaba?.O PAISANO: Diría, si, señor; como tiña tanta febre...

-Hai que defender España.-Mellor sería que España nos defendese a nos.

-Ela non me quería e mateina.

-Eu pensei que ían repartir as riquezas.-Pois eu xa me daba por satisfeito se repartisen a fame. .

-Do mar non facían caso.-Pensarían que se facían as sardiñas nas fábricas.

-Tamén no meu tempo houbo cousas grandes que non serviron para nada.

-Se os nosos deputados fosen cataláns, sacaban o ferrocarril.-Abondaba que se sentisen Galegos. -Se vostede non

cre en nada, ¿Por que foi de vela na procesión?.-Porque levaba o estandarte don Fulano. -Nas cidades

prohibiron os pobres.-Sería mellor que prohibiran a probeza.

¡Que pequenos son os homes!

-O caciquismo nácelle aos povos como che nace a barba. ¡Aféitate, home, aféitate!.

Atila en Galicia

Moitas veces os mártires crean mundos que os herois nin tansiquera son capaces de concebir. E na Miña Terra complirase a vontade dos mártires.

Castelao Valencia, Xulio de 1.937

O paraiso feixista Castigo menor

Todo pol-a Patria, a relixión e a familia!

No fondo do mar

-Para que ergan o puño! Matáronlle un fillo

Algunha vez chegan tarde

Denantes mortaque aldraxada

Evasión Os mártires

serán santos

DEBUXOS DE NEGROS

Unha pequena mostra dos espléndidos debuxos que Castelao adicou ás

minorias étnicas de New York e ao pobo de Cuba.

Castelao

1939

ÁLBUM NÓSEste álbum de dibuxos foi composto antr´os

anos dezaseis e dezaoito, cando Galiza s´esperguizaba d´un longo sono. Con este

medio cento de dibuxos intentei desacougar a todol-os licenciados da Universidade (amas de cría do caciquismo), a todol-os homes que vivían do favor oficial... As intencións eran

nobles e o pesimismo aparente. Castelao, 1931

Prólogo

Non lle poñades chatas á obra namentras no se remata.O que pense que vai mal que traballe n´ela; hay sitio para todos.

- ¡ Qué lástema de bois !

- Foi seu fillo para Cuba e o seu neto para Melilla; mais agora non ten cartos para pagal-os trabucos. Quedará sen chouza.

¡ Qué San Roquiño nos liberte de médicos, abogados e boticarios !

O probe Xan

- E para qué qués largar da Terra? ¿Non temos pan no forno?

¡Canto pesa e como fede!

¡Un padrenostriño pol-os que morreron en Oseira, Nebra e Sofán!

As sardiñas volverían se os gobernos quixesen

Non son pastores de Belén; son labregos que van pagal-os foros.

Dous vellos amigos: os foros e as ablatas

- Ós señoritos non lles gusta a choiva.- Pero gústanlles as patacas...

- Eu bebo para afogal-as penas; mais as condanadas aboian.

CADROS

A ría

Cimiterio mariñeiro

Vento mareiro

Piñeiral

Igrexa románica

O cruceiro da carballeira

Castiñeiro do val

O cego (1913)

Praia

Moza con cabuxa

Cons

Parella de nenos baixo unha árbore

Fauno (1941)

Dama con abano

Máscaras

Manolo de Quiroga(1919)