as palabras técnicas de uso común na área de · pdf filetécnicas...
Post on 17-Feb-2018
230 Views
Preview:
TRANSCRIPT
AS PALABRAS TEacuteCNICAS DE USO COMUacuteN NA AacuteREA DE TECNOLOXIacuteA
1-Presentacioacuten
Realizamos este traballo coa intencioacuten de achegarnos a esas palabras teacutecnicas que atopamos na nosa lingua e non sabemos de onde proceden ou nos soan diferentes e distintas Aacutes veces as palabras que aparecen nos nosos libros de texto de 1ordm ciclo non son escoitadas ou lidas maacuteis que cando acudimos aacutes clases de Tecnoloxiacutea Nin sequera llas oiacutemos aos nosos avoacutes e menos aos nosos pai e nais A pesar de que os nosos profesores e profesoras de Tecnoloxiacutea do noso instituto imparten as clases en galego tentildeen dificultades aacutes veces para empregar determinados termos Supontildeemos que iso eacute debido a que non os escoitaron e usaron habitualmente cando aprenderon o galego na suacutea nenez
Facendo o traballo descubrimos cousas moi curiosas e interesantes sobre estes vocaacutebulos que mesmo sorprenderon os propios profesores Aparte de que ao realizarmos este labor se perde esa idea (que aacutes veces nos transmiten na nosa casa) de que as voces do galego son ldquoinventos de catro profesores que non saben que facerrdquo
Aquiacute vai este glosario tecnoloacutexico dalgunhas palabras teacutecnicas que escoitamos en clase de Tecnoloxiacutea e tameacuten lemos nos libros de texto Esperamos que ao saber maacuteis cousas destes termos nos resulte maacuteis familiar e natural o seu uso
2- O que hai que mirar para entender o traballo
- Latinismos
Infra para advertir de algo ao que se fai referencia nun fragmento ou paraacutegrafo posterior
Supra para advertir de algo ao que xa se fixo referencia nun fragmento ou paraacutegrafo anterior
- Signoscaracteres
lt deriva procede de
gt evoluciona a
Alumnosas 2ordm ESO Profesoresas colaboradores
Claudia Calvelo Patricia Villar
Gema Lois Juan Neira Dorinda Rivera
Abreviaturas
NDICE ALFABTICO DE TERMOS
AliaxeAlicerceAndarAndelArameBielaBigorniaCadeaCartelaCegoalChumaceira de blasChumaceira de rolosChumboCremalleiraDesparafusadorEmpenamentoEngrenaxeEspequeFerro coadoFolFormignForxaFrecha
GuindastreLevaLuvaManivelaMinNOzcaPancaParafuso de bancoParafuso sen finParafusoPiarPinPolipastoPorcaRandeeiraRoldanaTirarrollasTrabeTradeTrinqueteVarandaZapata
adx adxectivoalem alemnr rabeant antigocat catalncelt celtacfr confrntesecla clsicocast castelncat catalnder derivadodim diminutivoescand escandinavoesp espaolusc uscarofem femininofr francsfrnc frncicogal galegogt gticogreg gregod dem lsquoigualrsquoingl inglsirl irlandsit italianolat latn
loc locucinlocs locucinsmasc masculinon neutroneerl neerlandsoc occitanopart participiopl pluralpop popularport portuguspref prefixoprerr prerromanopret pretritorfr refrns sculosanscr snscritosing singularsubst substantivosuf sufixotard tardovar varianteverb verbovid vxasevocb vocbulovulg vulgar
3- Cadros coas palabras
BLOQUE TEMTICO ESTRUTURAS
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Alicerce(s) o(s) subst masc
Escavacioacuten que se realiza na terra para asentar as bases dunha construcioacuten Con esta acepcioacuten utiliacutezase xeralmente en plural
Apoio base cimentacioacuten cimento(s) fundamento
Do aacuter al- rsquoisās lsquoos cimentosrsquo Port alicerce(s) esp cimiento(s) fr fondation(s) ingl foundation(s)
Alarife albanel cachoteiro canteiro pedreiro
Cada unha das divisioacutens horizontais dun edificio
Piso planta Este substantivo probablemente procede dunha forma romance (s X) amlare pronuncia descoidada do verb lat ambulāre de aiacute o fr aller e o cat anar
Port andar esp piso fr eacutetage ingl floor
Cfr supra Andar o subst masc
Podemos considerar que andamio (sinoacutenimo de estada) eacute un vocaacutebulo derivado do verbo andar Segundo Corominas adquiriu o significado de lsquoarmazoacuten para traballar na construcioacuten ou na reparacioacuten de edificiosrsquo arredor de 1590 Poreacuten alguacutens lexicoacutegrafos consideran que esta voz procede do aacuter a-darsquo aim pl de ad-darsquo amacirc ou ad- darsquo ama lsquocolumna piarrsquo
Andel o subst masc
Taboleiro ou prancha de calquera material situado horizontalmente a caroacuten dunha parede ou formando parte dun moble que serve para soster ou colocar obxectos
Balda baldoacuten estante repisa
De andas lt lat amites lsquovaras das andas angarellasrsquo
Port estante prateleiraesp estante fr eacutetagegravere ing shelf bookcase
Alarife albanel carpinteiro ebanista (carpinteiro de taller)
Cartela a subst fem
Peza que fixada nunha parede serve de soporte a un balcoacuten unha cornixa aacutes chumaceiras dunha aacuterbore de transmisioacuten ou a outro elemento de construcioacuten
Do it cartella dim de carta iacuted Port miacutesula quartelaesp cartela fr console ingl console
Cfr supra andel
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
1 Fiacuteo de calquera metal 2 Liga de cobre con cinc ou con outros metais
Aramado Do lat tard aerāmem lt aes aerislsquocobre broncersquo
Port arame esp alambre fr airainlsquobroncersquo ingl iron lsquoferrorsquo wire
Cerralleiro ferreiro follateiro lampista latoeiro soldador
Arame o subst masc
A voz erario procedente do lat aerārĭu lsquotesouro puacuteblicorsquo der de aes por empregarse este metal para acuntildear as moedas
Empenamento o subst masc
Acto ou efecto de empenar = torcerse ou curvarse un elemento longo e estreito na suacutea parte central cando estaacute sometido a compresioacuten por mor da humidade da calor ou do peso
Empenadura empeno
De lat pīnus lsquopintildeeirorsquo + pref em-(serve para a formacioacuten parasinteacutetica de verbos xeralmente expresa a accioacuten contida na base lexical nominal) + suf de accioacuten ndashmento
Port empenamentoempeno esp pandeo encorvamientocurvatura combadura fr recourbement courbure ingl curvature
Cfr supra
Espeque o subst masc
Pau ou columna de pedra ou de calquera outro material que serve de soporte a algunha cousa para que non caia
Escora esteo fincoacuten pendallo puntal tentemozo
Do fr anspect lsquopanca de madeirarsquo lt neerl ant handspaeke lsquopau de manrsquo
Port espeque cast espeque puntal fr anspect ingl support
Cfr supra + ldquoalicercerdquo mineiro
Frecha a subs fem
Distancia entre o punto da maacutexima deformacioacuten dunha viga sometida a flexioacuten e o lugar que ocupariacutea teoricamente o mesmo punto se non houbese deformacioacuten
Do fr flegraveche iacuted de orixe incerta quizais se trata dun vocaacutebulo emparentado co neerl ant vlieke e procedente da forma fraacutencica fleukka de aiacute que en cat se diga fleca
Port flecha esp flecha fr flegraveche ingl arrow
Alarife albanel carpinteiro de armar
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Mestura preparada con area cemento grava e auga Cando se lle agrega unha armadura de aceiro para lle proporcionar maacuteis resistencia aacute flexioacuten denomiacutenase formigoacuten armado
Argamasa De formigo lsquoprato de reposteriacutearsquo lt formiga lt lat formica + suf aumentativo ndashon
Port concreto formigatildeo esp hormigoacuten fr beacuteton ingl concrete
Cfr supra alicerce
Formigoacuten o subs masc
Este vocaacutebulo deriva de formigo prato de reposteriacutea composto de pan relado e ameacutendoas ou abelaacutes torradas aacutes cales se lle engade mel pola semellanza de composicioacuten comparando as pedras do formigoacuten coas ameacutendoas ou abelaacutes do formigo Esta palabra eacute anticuada e tameacuten pode significar lsquopapas de trigo ou de millorsquo ou lsquopartes maacuteis grosas que fican no arneiro ao cribar a seacutemolarsquo Alguacutens lexicoacutegrafos consideran que a suacutea orixe estaacute en formiga por comparacioacuten dos grans que fican no cribo ou nas papas coas formiguintildeas que bolen no formigueiro
Guindastre o subst masc
Maacutequina composta dun brazo articulado sobre un eixe vertical xiratorio e cunha ou varias poleas que serve para mover ou erguer cargas pesadas
Burro guinche gruacutea
Do ant escand vindacircss lsquovirar a barrarsquo polo oc guindatz iacuted fr ant guindas
Port guindaste esp gruacutea fr grue ingl crane
Cfr supra
Noacute o subst masc
Punto en que concorren duacuteas ou maacuteis pezas dunha armadura
Conexioacuten enlace lazo ligadura ligazoacuten viacutenculo
Do lat nōdu iacuted Port noacute esp nudo fr noeud ingl knot kuckle
Cfr supra frecha
Piar o subst masc
Elemento vertical dunha estrutura de armazoacuten de seccioacuten cadrada que ten como funcioacuten soportar todo o peso da construcioacuten isto eacute atura a carga da estrutura das paredes interiores dos teitos dos pisos das instalacioacutens etc
Columna espeque esteo peacute pegollo pilastra poste
Do lat vulg pīlāre lsquocolumnarsquo Port pilar esp pilar fr pilier ingl pillar
Cfr supra frecha
Randeeira a subst fem
Estrutura que consta dun asento suspendido sobre duacuteas cordas ou cadeas penduradas dunha barra horizontal que se emprega para moverse cara adiante e cara atraacutes
Acaneadoiro arrandeadoiro balanciacuten bambaacuten bimbastro carrandiola carriola dindaacuten raacutendea xinxiacutenrandeadoiro
De randear lt lat vulg reitenare lsquoescardarrsquo + suf ndasheira lt -aria de grande expansioacuten no lat vulg onde debido aacute suacutea alta produtividade serviu como na actualidade para unha constante formacioacuten de novos derivados
Port bambatildeo espcolumpio frbalancoire ingl swing
Cfr supra
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Elemento horizontal dunha estrutura de armazoacuten que se encarga de soportar o peso desta para transmitiacuterllelo aos muros ou piares onde se apoia polos seus extremos A(s) trabe(s) mestra(s) son vigas de gran tamantildeo que sostentildeen as outras
Barrote madeiro travesa viga
Do lat trăbe lsquovigarsquo Port trave esp viga fr poutre ingl beam
Cfr supra serranchiacuten
Trabe a subst fem
No castelaacuten antigo existiacutean as palabras traba e trabanca lsquovigarsquo No galego actual rexistramos voces derivadas deste vocaacutebulo tales como trabar destrabar ou trabazoacuten
Varanda a subst fem
Balaustrada especie de reixa de madeira ou de ferro que a xeito de peitoril se coloca nun balcoacuten corredor pasamaacutens etc
Balaustrada pasamaacutens balcoacuten estrado
Voz de orixe incerta probablemente prerr indoeuropea e afiacuten ao saacutenscr e mais ao praacutecrito varaacutendah lsquotabiquersquo lsquomuro de terra divisoriorsquo Emparentada co irl ant ferann ferenn lsquocampo ou tuacutemulo rodeado cunha sebe ou cunha marxe de pedrasrsquo (lt celt uerono- ou uerondo- )
Port varanda esp baranda fr main courante balustrade barre drsquo appui ingl rail
Fr supra
Zapata a subst fem
1 Bloque grande sobre o que descansa unha columna ou un muro dunha construcioacuten 2 Peza sostida por unha columna ou por un piar que serve para asentar unha trabe
Der probablemente de zapato Unha palabra semellante existe en linguas eslavas do Norte (coacutebot) e en persa A documentacioacuten maacuteis antiga que ata agora se encontrou procede da Espantildea cristiaacute e da zona musulmaacute do mesmo paiacutes e en ningunha parte se acha unha etimoloxiacutea que se impontildea por razoacutens linguumliacutesticas En eacuteusc existe a voz zapaldu lsquoesmagarrsquo e zaplada lsquopaso zancadarsquo
Port sapata esp zapata fr support ingl support
Cfr alicerce
BLOQUE TEMAacuteTICO MECANISMOS
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Biela a subst fem
Peza riacutexida xeralmente metaacutelica e de gran resistencia que serve para transmitir o movemento dun oacutergano a outro en moitos mecanismos e dispositivos Un sistema biela-manivela transforma o movemento rectiliacuteneo alternativo en circular continuo (motores de combustioacuten interna maacutequinas de vapor) ou viceversa (compresores bombas de eacutembolo)
Do fr bielle iacuted De orixe descontildeecida
Port biela esp bielaingl connecting rod
Cadea a subst fem
Sucesioacuten de elos metaacutelicos de formas moi diversas e dunha gran resistencia enlazados entre si que se emprega para aguantar arrastrar levantar cargas ou para transmitir movemento
Restra Do lat catēna iacuted Port cadeia esp cadenafr chaicircne ingl chain bond
Ferreiro soldador
Cegontildeal o subst masc
Mecanismo formado por un eixe disposto en forma de coacutebado dobre que transforma o movemento alternativo das bielas en movemento de rotacioacuten do eixe
De cegontildea lt lat ciconia iacuted por comparacioacuten co longo pescozo da cigontildea + suf ndashal coa nocioacuten de lsquorelacioacuten pertenzarsquo
Port cegonha cegonho esp cigontildeal ciguumlentildeal fr vilebrequin ingl crankshaft
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Peza metaacutelica ou de madeira con rosca na cal descansa ou vira calquera eixe Tal como o nome indica as chumaceiras de boacutelas estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se colocan unhas boacutelas
Chumaceira(s) de fregamento
De chumazo lt plumaciu lsquoleito de plumasrsquo (lt pluma) + suf ndasheira lt -aria Cfr randeeira
Port chumaceira esp chumacera rodamiento fr crapaudine agrave pivot ingl ball bearing
Cfr cadea + carpinteiro
Chumaceira (s) de boacutelas as subst fem
As rodas dos monopatiacutens estaacuten unidas ao eixe mediante chumaceiras
Chumaceira (s) de rolos as subst fem
As chumaceiras de rolos estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se situacutean cilindros metaacutelicos
Chumaceira(s) de rodamento
Cfr supra Cfr supra
Barra con dentes en sentido transversal destinada a engrenar nun pintildeoacuten que serve para converter o movemento circular do pintildeoacuten no rectiliacuteneo da barra
Engrenaxe Do fr creacutemaillegravere lsquobarra metaacutelica dentada que se utiliza en diversos oficios mecaacutenicosrsquo deriv do fr ant cremail iacuted lt gr kremastecircr lsquoque interrompersquo
Port cremalheira esp cremallera ingl rack
Cremalleira a subst fem
A cremalleira uacutesase para o sistema de guiacutea de vehiacuteculos e para a apertura de comportas entre outras aplicacioacutens
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Engrenaxe a subst fem
Rodas dentadas que encaixan entre si e que transmiten forza e movemento entre eixes situados a pouca distancia
Conexioacuten encadeamento engarce enlace ensambladura unioacuten
De engrenar lt fr engrener lt en + grain lsquogranrsquo + -age gt -axe Cfr aliaxe
Port engrenagem esp engranaje fr engrenage ingl gear
Leva a subst fem
Elemento mecaacutenico de forma variada que transforma o movemento de rotacioacuten uniforme noutro rectiliacuteneo alternativo
De levar lt lat levāre lsquolevantarrsquo ndasha eacute un suf deverbal
Port leva esp leva fr came ingl lever
Manivela a subst fem
Mecanismo de transmisioacuten de movemento que consiste nunha peza fixada ao extremo dun eixe e provista dun manubrio descentrado que lle permite facelo xirar ou dun mango sobre o que se articula unha biela este mecanismo completo constituacutee un sistema biela-manivela Aacute manivela impriacutemeselle un movemento de rotacioacuten coa man para accionar un mecanismo de torno de traccioacuten ou ben formando parte dun conxunto biela-manivela para transformar un movemento alternativo en rotativo ou viceversa
Manubrio veo viacuteo
Do fr manivelle lt lat pop manabella cla mănĭbulă var de mănĭculă dim de mănĭcă lsquoman pequenarsquo
Port manivela esp manivela ingl crank
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Mintildeoacuten o subst masc
Peza na cal encaixa un eixe Tradicionalmente designaba a unha peza do carro de vacas usado no medio rural Hoxe en diacutea apliacutecase en Mecaacutenica
Meoacuten mioacuten mil Minle
Do lat vulg mediolum lt mediu lsquomediorsquo
Esp mintildeoacuten
Panca a subst fem
Barra riacutexida que apoiada sobre un punto arredor do cal pode xira permite mover ou levantar pesos
Alavanca alzaprema barra
Do lat palanga vulg palanca lt gr phaacutelanx -angos lsquogarrotersquo
Port panca alavanca esp palanca fr levier ingllever
Ferreiro
Parafuso sen fin o subst masc
Mecanismo que transmite o movemento entre eixes que forman un aacutengulo recto A transmisioacuten sempre se efectuacutea desde un parafuso que actuacutea como elemento motriz cara unha roda dentada
Cfr parafuso Port parafuso sem-fim esp tornillo sin fin fr vis sans fin ingl worm gear
Cfr parafuso
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Pintildeoacuten o subst masc
Roda dentada pequena especialmente a dun sistema de transmisioacuten de movemento que engrena cunha maior nunha maacutequina
Do fr pignon lt lat pop pinniōne lt lat cla pinna lsquoamearsquo
Port pinhacirco esp pintildeoacuten ingl pinion
Polipasto o subst masc
Aparello formado por poleas fixas e moacutebiles que permite elevar a carga ata determinada altura con menos esforzo que se se utilizase unha uacutenica polea pero coacutempre mover unha lonxitude de corda maior
Polispasto Do lat polyspaston lt gr pop poluapaston
Port polipastopolispasto esp polispasto fr moufle ingl polyspast
Roldana a subst fem
Disco moacutebil arredor dun eixe cunha canle na superficie perimetral do seu contorno por onde corre unha corda da cal se tira para subir pesos
Polea cadeixo Do cat rotlana iacuted Port roldana esp roldana frreacutea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Tirarrollas o subst masc
Instrumento para extraer os tapoacutens de cortiza das botellas
Sacarrollas De tirar (de orixe descontildeecida) + rolla lt lat rotula lsquorodintildearsquo
Port saca-rolhas esp sacacorchos fr tire-bouchon ingl corkscrew
Trinquete o subst masc
Elemento que permite o xiro dunha roda dentada nun soacute sentido O trinquete mecaacutenico encaixa entre os dentes da engrenaxe grazas aacute forza dun resorte
De orixe incerta Procede probablemente do fr ant triquet(hoxe trinquet) dim de triquelsquobastoacutenrsquo variante de estrique crese de orixe xermaacutenica talvez proventildea do neerl striker
Port tranquete esp trinquete fr trinquet cliquet ingl pawl tripratcher
1 Accioacuten ou efecto de aliar dous ou maacuteis metais co obxectivo de mellorar as suacuteas propiedades 2 Liga dun ou maacuteis metais con elementos non metaacutelicos que manifesta propiedades metaacutelicas
Amaacutelgama combinacioacuten fusioacuten liga mestura
Do fr alliage der do verb allier lt lat alligāre lsquoxuntarrsquo O suf gal ndashaxelt do fr ndashage lt lat ndashaticu crea substantivos presentes desde os primeiros periacuteodos da lingua baixo a forma de ndashage ou agen por importacioacuten directa do franceacutes
Port liga ligaccedilao esp aleacioacuten ingl alloy
Cerralleiro ferreiro follateiroforxador lampista latoeiro soldador
Aliaxe a subst fem
Este vocaacutebulo adquire o significado de lsquoligar dous ou maacuteis metais fundiacutendoosrsquo en 1604 Se ben en galego se utiliza o verbo aliar e o substantivo aliaxe termos que nos remiten ao franceacutes actual en castelaacuten achamos alear e aleacioacuten que derivan das formas correspondentes en franceacutes antigo alleiier e alei
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Zafra pequena de aceiro ou ferro provista dunha longa barra que permite fixala e con duacuteas puntas laterais opostas que facilita traballos como bater e modelar os metais
Engra incre Lat bicornia do adx bicornis -e (lt bis +cornum sing de cornia lsquode dous brazosrsquo)
Port bigorna esp bigornia fr bicorne ingl (doublendashheaded) anvil
Cfr supra zapateiro Bigornia a subst fem
Loc Estar entre a bigornia e o martelo lsquoestar entre dous perigosrsquo Rfr Cando fores bigornia aguanta cando fores martelo malla
Metal moi brando e pesado de cor gris azulada duacutectil e maleable que se oxida doadamente co aire e que produce uns sales velenosos O seu nuacutemero atoacutemico eacute 82 e o seu siacutembolo Pb
Minio Do lat plumbu iacuted Port chumbo esp plomo fr plomb ingl lead
Cfr supra aliaxe Chumbo o
subst masc
A partir do s XV produciuse nas linguas romaacutenicas mdashcoas restricioacutens que no caso do galego se deben ter en contamdash unha grande afluencia de cultismos a traveacutes da literatura latina A necesidade de ampliacioacuten vocabular que acompantildeou o proceso de desenvolvemento cultural impuxo un acrecentamento do leacutexico baseado na entrada de palabras especialmente adxectivos a partir da base do latiacuten literario e non do patrimonial correspondente Desta forma na lingua galega achamos o cultismo pluacutembeo lsquode chumborsquo Loc Facer chumbo lsquocaer ben a rouparsquo
Desparafusador o subst masc
Instrumento de ferro ou doutra materia que serve para extraer un parafuso
Cfr infr Parafuso + suf ndashdor lt lat ndashtore de grande extensioacuten no lat vulg onde tameacuten indicaba o axente do proceso verbal ou o instrumento
Port desparafusador esp destornillador fr tournevis ingl screwdriver
Alarife albanel carpinteiro ebanista
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
No proceso de obtencioacuten do ferro hai duacuteas fases a primeira consiste na extraccioacuten do mineral das minas que normalmente se atopa en rochas mesturado con outros elementos a segunda obedece aacute obtencioacuten en altos fornos de ferrosos como o ferro coado cuxa proporcioacuten de carbono variacutea entre un 176 e un 45
Ferro fundido Lat ferru + coado lt coar lt lat colāre lsquopasar filtrarrsquo + suf ndashado lt -atu adaptacioacuten da terminacioacuten do part pret latino
Port ferro coado esp hierro colado fr fer fonte ingl cast iron
Cfr supra aliaxe Ferro coado o
subst masc
Loc Mallar en ferro friacuteo lsquoser inuacutetil a correccioacuten dunha persoarsquo Rfr O que a ferro mata a ferro morre
Instrumento para darlle aire ao lume e mellorar a combustioacuten
Barquiacuten fole Do lat folle iacuted Port fole esp fuelle fr soufflet ingl blower
Cfr supra Fol o subst
masc
Loc Non ser fol de ferreiro lsquonon poder estar sempre traballandorsquo
1 Teacutecnica que consiste en dar a primeira forma co martelo a unha peza de metal quentada previamente 2 Forno onde se quentan os metais para forxar
Ferrariacutea fragua Do fr forge lt lat fabrica lsquooficio artersquo
Port forjadura forjaesp forja fragua ingl forging forge
Cfr supra Forxa a subst
fem
Loc Estar na forxa lsquoestar en fase de elaboracioacutenrsquo
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Luva(s) a(s) subst fem
Peza de vestir que cobre a man e os dedos
Guante manopla mitoacuten
Do goacutet lofa lsquopalma da manrsquo Port luva esp guante(goluba) fr gant ingl glove
Cfr supra
1 Peza composta por unha pequena barra roscada e unha extremidade que permite facela xirar para que penetre noutra peza a porca ou nunha superficie Utiliacutezase como elemento de unioacuten entre duacuteas ou maacuteis cousas 2 Mecanismo que transforma o movemento de rotacioacuten en rectiliacuteneo
Do lat pare lsquoigualrsquo + fuso lt fūsu Port parafuso esp tornillo fr vis ingl screw
Cfr desparafusador Parafuso o subst masc
O cientiacutefico grego Arquiacutemedes ideou unha maacutequina para extraer auga dos riacuteos O denominado parafuso de Arquiacutemedes que funcionaba xirando unha manivela que provocaba que a auga ascendese ao interior do parafuso mediante unha ampla rosca helicoidal Os parafusos que se utilizan como elementos de unioacuten baseacuteanse no de Arquiacutemedes
Parafuso de banco o subst masc
1- Elemento mecaacutenico que se compoacuten dunha parte moacutebil e outra fixa que se unen mediante un parafuso groso A parte fixa suxeitase a unha mesa de traballo mediante parafuso e porcas A pezas suxeacuteitanse mediante unhas mordazas para poder realizar traballos de serrado tradeado ou limado
Torniqueta de banco
lt xerm bank iacuted Esp tornillo de banco
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
Abreviaturas
NDICE ALFABTICO DE TERMOS
AliaxeAlicerceAndarAndelArameBielaBigorniaCadeaCartelaCegoalChumaceira de blasChumaceira de rolosChumboCremalleiraDesparafusadorEmpenamentoEngrenaxeEspequeFerro coadoFolFormignForxaFrecha
GuindastreLevaLuvaManivelaMinNOzcaPancaParafuso de bancoParafuso sen finParafusoPiarPinPolipastoPorcaRandeeiraRoldanaTirarrollasTrabeTradeTrinqueteVarandaZapata
adx adxectivoalem alemnr rabeant antigocat catalncelt celtacfr confrntesecla clsicocast castelncat catalnder derivadodim diminutivoescand escandinavoesp espaolusc uscarofem femininofr francsfrnc frncicogal galegogt gticogreg gregod dem lsquoigualrsquoingl inglsirl irlandsit italianolat latn
loc locucinlocs locucinsmasc masculinon neutroneerl neerlandsoc occitanopart participiopl pluralpop popularport portuguspref prefixoprerr prerromanopret pretritorfr refrns sculosanscr snscritosing singularsubst substantivosuf sufixotard tardovar varianteverb verbovid vxasevocb vocbulovulg vulgar
3- Cadros coas palabras
BLOQUE TEMTICO ESTRUTURAS
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Alicerce(s) o(s) subst masc
Escavacioacuten que se realiza na terra para asentar as bases dunha construcioacuten Con esta acepcioacuten utiliacutezase xeralmente en plural
Apoio base cimentacioacuten cimento(s) fundamento
Do aacuter al- rsquoisās lsquoos cimentosrsquo Port alicerce(s) esp cimiento(s) fr fondation(s) ingl foundation(s)
Alarife albanel cachoteiro canteiro pedreiro
Cada unha das divisioacutens horizontais dun edificio
Piso planta Este substantivo probablemente procede dunha forma romance (s X) amlare pronuncia descoidada do verb lat ambulāre de aiacute o fr aller e o cat anar
Port andar esp piso fr eacutetage ingl floor
Cfr supra Andar o subst masc
Podemos considerar que andamio (sinoacutenimo de estada) eacute un vocaacutebulo derivado do verbo andar Segundo Corominas adquiriu o significado de lsquoarmazoacuten para traballar na construcioacuten ou na reparacioacuten de edificiosrsquo arredor de 1590 Poreacuten alguacutens lexicoacutegrafos consideran que esta voz procede do aacuter a-darsquo aim pl de ad-darsquo amacirc ou ad- darsquo ama lsquocolumna piarrsquo
Andel o subst masc
Taboleiro ou prancha de calquera material situado horizontalmente a caroacuten dunha parede ou formando parte dun moble que serve para soster ou colocar obxectos
Balda baldoacuten estante repisa
De andas lt lat amites lsquovaras das andas angarellasrsquo
Port estante prateleiraesp estante fr eacutetagegravere ing shelf bookcase
Alarife albanel carpinteiro ebanista (carpinteiro de taller)
Cartela a subst fem
Peza que fixada nunha parede serve de soporte a un balcoacuten unha cornixa aacutes chumaceiras dunha aacuterbore de transmisioacuten ou a outro elemento de construcioacuten
Do it cartella dim de carta iacuted Port miacutesula quartelaesp cartela fr console ingl console
Cfr supra andel
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
1 Fiacuteo de calquera metal 2 Liga de cobre con cinc ou con outros metais
Aramado Do lat tard aerāmem lt aes aerislsquocobre broncersquo
Port arame esp alambre fr airainlsquobroncersquo ingl iron lsquoferrorsquo wire
Cerralleiro ferreiro follateiro lampista latoeiro soldador
Arame o subst masc
A voz erario procedente do lat aerārĭu lsquotesouro puacuteblicorsquo der de aes por empregarse este metal para acuntildear as moedas
Empenamento o subst masc
Acto ou efecto de empenar = torcerse ou curvarse un elemento longo e estreito na suacutea parte central cando estaacute sometido a compresioacuten por mor da humidade da calor ou do peso
Empenadura empeno
De lat pīnus lsquopintildeeirorsquo + pref em-(serve para a formacioacuten parasinteacutetica de verbos xeralmente expresa a accioacuten contida na base lexical nominal) + suf de accioacuten ndashmento
Port empenamentoempeno esp pandeo encorvamientocurvatura combadura fr recourbement courbure ingl curvature
Cfr supra
Espeque o subst masc
Pau ou columna de pedra ou de calquera outro material que serve de soporte a algunha cousa para que non caia
Escora esteo fincoacuten pendallo puntal tentemozo
Do fr anspect lsquopanca de madeirarsquo lt neerl ant handspaeke lsquopau de manrsquo
Port espeque cast espeque puntal fr anspect ingl support
Cfr supra + ldquoalicercerdquo mineiro
Frecha a subs fem
Distancia entre o punto da maacutexima deformacioacuten dunha viga sometida a flexioacuten e o lugar que ocupariacutea teoricamente o mesmo punto se non houbese deformacioacuten
Do fr flegraveche iacuted de orixe incerta quizais se trata dun vocaacutebulo emparentado co neerl ant vlieke e procedente da forma fraacutencica fleukka de aiacute que en cat se diga fleca
Port flecha esp flecha fr flegraveche ingl arrow
Alarife albanel carpinteiro de armar
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Mestura preparada con area cemento grava e auga Cando se lle agrega unha armadura de aceiro para lle proporcionar maacuteis resistencia aacute flexioacuten denomiacutenase formigoacuten armado
Argamasa De formigo lsquoprato de reposteriacutearsquo lt formiga lt lat formica + suf aumentativo ndashon
Port concreto formigatildeo esp hormigoacuten fr beacuteton ingl concrete
Cfr supra alicerce
Formigoacuten o subs masc
Este vocaacutebulo deriva de formigo prato de reposteriacutea composto de pan relado e ameacutendoas ou abelaacutes torradas aacutes cales se lle engade mel pola semellanza de composicioacuten comparando as pedras do formigoacuten coas ameacutendoas ou abelaacutes do formigo Esta palabra eacute anticuada e tameacuten pode significar lsquopapas de trigo ou de millorsquo ou lsquopartes maacuteis grosas que fican no arneiro ao cribar a seacutemolarsquo Alguacutens lexicoacutegrafos consideran que a suacutea orixe estaacute en formiga por comparacioacuten dos grans que fican no cribo ou nas papas coas formiguintildeas que bolen no formigueiro
Guindastre o subst masc
Maacutequina composta dun brazo articulado sobre un eixe vertical xiratorio e cunha ou varias poleas que serve para mover ou erguer cargas pesadas
Burro guinche gruacutea
Do ant escand vindacircss lsquovirar a barrarsquo polo oc guindatz iacuted fr ant guindas
Port guindaste esp gruacutea fr grue ingl crane
Cfr supra
Noacute o subst masc
Punto en que concorren duacuteas ou maacuteis pezas dunha armadura
Conexioacuten enlace lazo ligadura ligazoacuten viacutenculo
Do lat nōdu iacuted Port noacute esp nudo fr noeud ingl knot kuckle
Cfr supra frecha
Piar o subst masc
Elemento vertical dunha estrutura de armazoacuten de seccioacuten cadrada que ten como funcioacuten soportar todo o peso da construcioacuten isto eacute atura a carga da estrutura das paredes interiores dos teitos dos pisos das instalacioacutens etc
Columna espeque esteo peacute pegollo pilastra poste
Do lat vulg pīlāre lsquocolumnarsquo Port pilar esp pilar fr pilier ingl pillar
Cfr supra frecha
Randeeira a subst fem
Estrutura que consta dun asento suspendido sobre duacuteas cordas ou cadeas penduradas dunha barra horizontal que se emprega para moverse cara adiante e cara atraacutes
Acaneadoiro arrandeadoiro balanciacuten bambaacuten bimbastro carrandiola carriola dindaacuten raacutendea xinxiacutenrandeadoiro
De randear lt lat vulg reitenare lsquoescardarrsquo + suf ndasheira lt -aria de grande expansioacuten no lat vulg onde debido aacute suacutea alta produtividade serviu como na actualidade para unha constante formacioacuten de novos derivados
Port bambatildeo espcolumpio frbalancoire ingl swing
Cfr supra
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Elemento horizontal dunha estrutura de armazoacuten que se encarga de soportar o peso desta para transmitiacuterllelo aos muros ou piares onde se apoia polos seus extremos A(s) trabe(s) mestra(s) son vigas de gran tamantildeo que sostentildeen as outras
Barrote madeiro travesa viga
Do lat trăbe lsquovigarsquo Port trave esp viga fr poutre ingl beam
Cfr supra serranchiacuten
Trabe a subst fem
No castelaacuten antigo existiacutean as palabras traba e trabanca lsquovigarsquo No galego actual rexistramos voces derivadas deste vocaacutebulo tales como trabar destrabar ou trabazoacuten
Varanda a subst fem
Balaustrada especie de reixa de madeira ou de ferro que a xeito de peitoril se coloca nun balcoacuten corredor pasamaacutens etc
Balaustrada pasamaacutens balcoacuten estrado
Voz de orixe incerta probablemente prerr indoeuropea e afiacuten ao saacutenscr e mais ao praacutecrito varaacutendah lsquotabiquersquo lsquomuro de terra divisoriorsquo Emparentada co irl ant ferann ferenn lsquocampo ou tuacutemulo rodeado cunha sebe ou cunha marxe de pedrasrsquo (lt celt uerono- ou uerondo- )
Port varanda esp baranda fr main courante balustrade barre drsquo appui ingl rail
Fr supra
Zapata a subst fem
1 Bloque grande sobre o que descansa unha columna ou un muro dunha construcioacuten 2 Peza sostida por unha columna ou por un piar que serve para asentar unha trabe
Der probablemente de zapato Unha palabra semellante existe en linguas eslavas do Norte (coacutebot) e en persa A documentacioacuten maacuteis antiga que ata agora se encontrou procede da Espantildea cristiaacute e da zona musulmaacute do mesmo paiacutes e en ningunha parte se acha unha etimoloxiacutea que se impontildea por razoacutens linguumliacutesticas En eacuteusc existe a voz zapaldu lsquoesmagarrsquo e zaplada lsquopaso zancadarsquo
Port sapata esp zapata fr support ingl support
Cfr alicerce
BLOQUE TEMAacuteTICO MECANISMOS
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Biela a subst fem
Peza riacutexida xeralmente metaacutelica e de gran resistencia que serve para transmitir o movemento dun oacutergano a outro en moitos mecanismos e dispositivos Un sistema biela-manivela transforma o movemento rectiliacuteneo alternativo en circular continuo (motores de combustioacuten interna maacutequinas de vapor) ou viceversa (compresores bombas de eacutembolo)
Do fr bielle iacuted De orixe descontildeecida
Port biela esp bielaingl connecting rod
Cadea a subst fem
Sucesioacuten de elos metaacutelicos de formas moi diversas e dunha gran resistencia enlazados entre si que se emprega para aguantar arrastrar levantar cargas ou para transmitir movemento
Restra Do lat catēna iacuted Port cadeia esp cadenafr chaicircne ingl chain bond
Ferreiro soldador
Cegontildeal o subst masc
Mecanismo formado por un eixe disposto en forma de coacutebado dobre que transforma o movemento alternativo das bielas en movemento de rotacioacuten do eixe
De cegontildea lt lat ciconia iacuted por comparacioacuten co longo pescozo da cigontildea + suf ndashal coa nocioacuten de lsquorelacioacuten pertenzarsquo
Port cegonha cegonho esp cigontildeal ciguumlentildeal fr vilebrequin ingl crankshaft
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Peza metaacutelica ou de madeira con rosca na cal descansa ou vira calquera eixe Tal como o nome indica as chumaceiras de boacutelas estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se colocan unhas boacutelas
Chumaceira(s) de fregamento
De chumazo lt plumaciu lsquoleito de plumasrsquo (lt pluma) + suf ndasheira lt -aria Cfr randeeira
Port chumaceira esp chumacera rodamiento fr crapaudine agrave pivot ingl ball bearing
Cfr cadea + carpinteiro
Chumaceira (s) de boacutelas as subst fem
As rodas dos monopatiacutens estaacuten unidas ao eixe mediante chumaceiras
Chumaceira (s) de rolos as subst fem
As chumaceiras de rolos estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se situacutean cilindros metaacutelicos
Chumaceira(s) de rodamento
Cfr supra Cfr supra
Barra con dentes en sentido transversal destinada a engrenar nun pintildeoacuten que serve para converter o movemento circular do pintildeoacuten no rectiliacuteneo da barra
Engrenaxe Do fr creacutemaillegravere lsquobarra metaacutelica dentada que se utiliza en diversos oficios mecaacutenicosrsquo deriv do fr ant cremail iacuted lt gr kremastecircr lsquoque interrompersquo
Port cremalheira esp cremallera ingl rack
Cremalleira a subst fem
A cremalleira uacutesase para o sistema de guiacutea de vehiacuteculos e para a apertura de comportas entre outras aplicacioacutens
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Engrenaxe a subst fem
Rodas dentadas que encaixan entre si e que transmiten forza e movemento entre eixes situados a pouca distancia
Conexioacuten encadeamento engarce enlace ensambladura unioacuten
De engrenar lt fr engrener lt en + grain lsquogranrsquo + -age gt -axe Cfr aliaxe
Port engrenagem esp engranaje fr engrenage ingl gear
Leva a subst fem
Elemento mecaacutenico de forma variada que transforma o movemento de rotacioacuten uniforme noutro rectiliacuteneo alternativo
De levar lt lat levāre lsquolevantarrsquo ndasha eacute un suf deverbal
Port leva esp leva fr came ingl lever
Manivela a subst fem
Mecanismo de transmisioacuten de movemento que consiste nunha peza fixada ao extremo dun eixe e provista dun manubrio descentrado que lle permite facelo xirar ou dun mango sobre o que se articula unha biela este mecanismo completo constituacutee un sistema biela-manivela Aacute manivela impriacutemeselle un movemento de rotacioacuten coa man para accionar un mecanismo de torno de traccioacuten ou ben formando parte dun conxunto biela-manivela para transformar un movemento alternativo en rotativo ou viceversa
Manubrio veo viacuteo
Do fr manivelle lt lat pop manabella cla mănĭbulă var de mănĭculă dim de mănĭcă lsquoman pequenarsquo
Port manivela esp manivela ingl crank
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Mintildeoacuten o subst masc
Peza na cal encaixa un eixe Tradicionalmente designaba a unha peza do carro de vacas usado no medio rural Hoxe en diacutea apliacutecase en Mecaacutenica
Meoacuten mioacuten mil Minle
Do lat vulg mediolum lt mediu lsquomediorsquo
Esp mintildeoacuten
Panca a subst fem
Barra riacutexida que apoiada sobre un punto arredor do cal pode xira permite mover ou levantar pesos
Alavanca alzaprema barra
Do lat palanga vulg palanca lt gr phaacutelanx -angos lsquogarrotersquo
Port panca alavanca esp palanca fr levier ingllever
Ferreiro
Parafuso sen fin o subst masc
Mecanismo que transmite o movemento entre eixes que forman un aacutengulo recto A transmisioacuten sempre se efectuacutea desde un parafuso que actuacutea como elemento motriz cara unha roda dentada
Cfr parafuso Port parafuso sem-fim esp tornillo sin fin fr vis sans fin ingl worm gear
Cfr parafuso
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Pintildeoacuten o subst masc
Roda dentada pequena especialmente a dun sistema de transmisioacuten de movemento que engrena cunha maior nunha maacutequina
Do fr pignon lt lat pop pinniōne lt lat cla pinna lsquoamearsquo
Port pinhacirco esp pintildeoacuten ingl pinion
Polipasto o subst masc
Aparello formado por poleas fixas e moacutebiles que permite elevar a carga ata determinada altura con menos esforzo que se se utilizase unha uacutenica polea pero coacutempre mover unha lonxitude de corda maior
Polispasto Do lat polyspaston lt gr pop poluapaston
Port polipastopolispasto esp polispasto fr moufle ingl polyspast
Roldana a subst fem
Disco moacutebil arredor dun eixe cunha canle na superficie perimetral do seu contorno por onde corre unha corda da cal se tira para subir pesos
Polea cadeixo Do cat rotlana iacuted Port roldana esp roldana frreacutea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Tirarrollas o subst masc
Instrumento para extraer os tapoacutens de cortiza das botellas
Sacarrollas De tirar (de orixe descontildeecida) + rolla lt lat rotula lsquorodintildearsquo
Port saca-rolhas esp sacacorchos fr tire-bouchon ingl corkscrew
Trinquete o subst masc
Elemento que permite o xiro dunha roda dentada nun soacute sentido O trinquete mecaacutenico encaixa entre os dentes da engrenaxe grazas aacute forza dun resorte
De orixe incerta Procede probablemente do fr ant triquet(hoxe trinquet) dim de triquelsquobastoacutenrsquo variante de estrique crese de orixe xermaacutenica talvez proventildea do neerl striker
Port tranquete esp trinquete fr trinquet cliquet ingl pawl tripratcher
1 Accioacuten ou efecto de aliar dous ou maacuteis metais co obxectivo de mellorar as suacuteas propiedades 2 Liga dun ou maacuteis metais con elementos non metaacutelicos que manifesta propiedades metaacutelicas
Amaacutelgama combinacioacuten fusioacuten liga mestura
Do fr alliage der do verb allier lt lat alligāre lsquoxuntarrsquo O suf gal ndashaxelt do fr ndashage lt lat ndashaticu crea substantivos presentes desde os primeiros periacuteodos da lingua baixo a forma de ndashage ou agen por importacioacuten directa do franceacutes
Port liga ligaccedilao esp aleacioacuten ingl alloy
Cerralleiro ferreiro follateiroforxador lampista latoeiro soldador
Aliaxe a subst fem
Este vocaacutebulo adquire o significado de lsquoligar dous ou maacuteis metais fundiacutendoosrsquo en 1604 Se ben en galego se utiliza o verbo aliar e o substantivo aliaxe termos que nos remiten ao franceacutes actual en castelaacuten achamos alear e aleacioacuten que derivan das formas correspondentes en franceacutes antigo alleiier e alei
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Zafra pequena de aceiro ou ferro provista dunha longa barra que permite fixala e con duacuteas puntas laterais opostas que facilita traballos como bater e modelar os metais
Engra incre Lat bicornia do adx bicornis -e (lt bis +cornum sing de cornia lsquode dous brazosrsquo)
Port bigorna esp bigornia fr bicorne ingl (doublendashheaded) anvil
Cfr supra zapateiro Bigornia a subst fem
Loc Estar entre a bigornia e o martelo lsquoestar entre dous perigosrsquo Rfr Cando fores bigornia aguanta cando fores martelo malla
Metal moi brando e pesado de cor gris azulada duacutectil e maleable que se oxida doadamente co aire e que produce uns sales velenosos O seu nuacutemero atoacutemico eacute 82 e o seu siacutembolo Pb
Minio Do lat plumbu iacuted Port chumbo esp plomo fr plomb ingl lead
Cfr supra aliaxe Chumbo o
subst masc
A partir do s XV produciuse nas linguas romaacutenicas mdashcoas restricioacutens que no caso do galego se deben ter en contamdash unha grande afluencia de cultismos a traveacutes da literatura latina A necesidade de ampliacioacuten vocabular que acompantildeou o proceso de desenvolvemento cultural impuxo un acrecentamento do leacutexico baseado na entrada de palabras especialmente adxectivos a partir da base do latiacuten literario e non do patrimonial correspondente Desta forma na lingua galega achamos o cultismo pluacutembeo lsquode chumborsquo Loc Facer chumbo lsquocaer ben a rouparsquo
Desparafusador o subst masc
Instrumento de ferro ou doutra materia que serve para extraer un parafuso
Cfr infr Parafuso + suf ndashdor lt lat ndashtore de grande extensioacuten no lat vulg onde tameacuten indicaba o axente do proceso verbal ou o instrumento
Port desparafusador esp destornillador fr tournevis ingl screwdriver
Alarife albanel carpinteiro ebanista
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
No proceso de obtencioacuten do ferro hai duacuteas fases a primeira consiste na extraccioacuten do mineral das minas que normalmente se atopa en rochas mesturado con outros elementos a segunda obedece aacute obtencioacuten en altos fornos de ferrosos como o ferro coado cuxa proporcioacuten de carbono variacutea entre un 176 e un 45
Ferro fundido Lat ferru + coado lt coar lt lat colāre lsquopasar filtrarrsquo + suf ndashado lt -atu adaptacioacuten da terminacioacuten do part pret latino
Port ferro coado esp hierro colado fr fer fonte ingl cast iron
Cfr supra aliaxe Ferro coado o
subst masc
Loc Mallar en ferro friacuteo lsquoser inuacutetil a correccioacuten dunha persoarsquo Rfr O que a ferro mata a ferro morre
Instrumento para darlle aire ao lume e mellorar a combustioacuten
Barquiacuten fole Do lat folle iacuted Port fole esp fuelle fr soufflet ingl blower
Cfr supra Fol o subst
masc
Loc Non ser fol de ferreiro lsquonon poder estar sempre traballandorsquo
1 Teacutecnica que consiste en dar a primeira forma co martelo a unha peza de metal quentada previamente 2 Forno onde se quentan os metais para forxar
Ferrariacutea fragua Do fr forge lt lat fabrica lsquooficio artersquo
Port forjadura forjaesp forja fragua ingl forging forge
Cfr supra Forxa a subst
fem
Loc Estar na forxa lsquoestar en fase de elaboracioacutenrsquo
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Luva(s) a(s) subst fem
Peza de vestir que cobre a man e os dedos
Guante manopla mitoacuten
Do goacutet lofa lsquopalma da manrsquo Port luva esp guante(goluba) fr gant ingl glove
Cfr supra
1 Peza composta por unha pequena barra roscada e unha extremidade que permite facela xirar para que penetre noutra peza a porca ou nunha superficie Utiliacutezase como elemento de unioacuten entre duacuteas ou maacuteis cousas 2 Mecanismo que transforma o movemento de rotacioacuten en rectiliacuteneo
Do lat pare lsquoigualrsquo + fuso lt fūsu Port parafuso esp tornillo fr vis ingl screw
Cfr desparafusador Parafuso o subst masc
O cientiacutefico grego Arquiacutemedes ideou unha maacutequina para extraer auga dos riacuteos O denominado parafuso de Arquiacutemedes que funcionaba xirando unha manivela que provocaba que a auga ascendese ao interior do parafuso mediante unha ampla rosca helicoidal Os parafusos que se utilizan como elementos de unioacuten baseacuteanse no de Arquiacutemedes
Parafuso de banco o subst masc
1- Elemento mecaacutenico que se compoacuten dunha parte moacutebil e outra fixa que se unen mediante un parafuso groso A parte fixa suxeitase a unha mesa de traballo mediante parafuso e porcas A pezas suxeacuteitanse mediante unhas mordazas para poder realizar traballos de serrado tradeado ou limado
Torniqueta de banco
lt xerm bank iacuted Esp tornillo de banco
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
3- Cadros coas palabras
BLOQUE TEMTICO ESTRUTURAS
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Alicerce(s) o(s) subst masc
Escavacioacuten que se realiza na terra para asentar as bases dunha construcioacuten Con esta acepcioacuten utiliacutezase xeralmente en plural
Apoio base cimentacioacuten cimento(s) fundamento
Do aacuter al- rsquoisās lsquoos cimentosrsquo Port alicerce(s) esp cimiento(s) fr fondation(s) ingl foundation(s)
Alarife albanel cachoteiro canteiro pedreiro
Cada unha das divisioacutens horizontais dun edificio
Piso planta Este substantivo probablemente procede dunha forma romance (s X) amlare pronuncia descoidada do verb lat ambulāre de aiacute o fr aller e o cat anar
Port andar esp piso fr eacutetage ingl floor
Cfr supra Andar o subst masc
Podemos considerar que andamio (sinoacutenimo de estada) eacute un vocaacutebulo derivado do verbo andar Segundo Corominas adquiriu o significado de lsquoarmazoacuten para traballar na construcioacuten ou na reparacioacuten de edificiosrsquo arredor de 1590 Poreacuten alguacutens lexicoacutegrafos consideran que esta voz procede do aacuter a-darsquo aim pl de ad-darsquo amacirc ou ad- darsquo ama lsquocolumna piarrsquo
Andel o subst masc
Taboleiro ou prancha de calquera material situado horizontalmente a caroacuten dunha parede ou formando parte dun moble que serve para soster ou colocar obxectos
Balda baldoacuten estante repisa
De andas lt lat amites lsquovaras das andas angarellasrsquo
Port estante prateleiraesp estante fr eacutetagegravere ing shelf bookcase
Alarife albanel carpinteiro ebanista (carpinteiro de taller)
Cartela a subst fem
Peza que fixada nunha parede serve de soporte a un balcoacuten unha cornixa aacutes chumaceiras dunha aacuterbore de transmisioacuten ou a outro elemento de construcioacuten
Do it cartella dim de carta iacuted Port miacutesula quartelaesp cartela fr console ingl console
Cfr supra andel
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
1 Fiacuteo de calquera metal 2 Liga de cobre con cinc ou con outros metais
Aramado Do lat tard aerāmem lt aes aerislsquocobre broncersquo
Port arame esp alambre fr airainlsquobroncersquo ingl iron lsquoferrorsquo wire
Cerralleiro ferreiro follateiro lampista latoeiro soldador
Arame o subst masc
A voz erario procedente do lat aerārĭu lsquotesouro puacuteblicorsquo der de aes por empregarse este metal para acuntildear as moedas
Empenamento o subst masc
Acto ou efecto de empenar = torcerse ou curvarse un elemento longo e estreito na suacutea parte central cando estaacute sometido a compresioacuten por mor da humidade da calor ou do peso
Empenadura empeno
De lat pīnus lsquopintildeeirorsquo + pref em-(serve para a formacioacuten parasinteacutetica de verbos xeralmente expresa a accioacuten contida na base lexical nominal) + suf de accioacuten ndashmento
Port empenamentoempeno esp pandeo encorvamientocurvatura combadura fr recourbement courbure ingl curvature
Cfr supra
Espeque o subst masc
Pau ou columna de pedra ou de calquera outro material que serve de soporte a algunha cousa para que non caia
Escora esteo fincoacuten pendallo puntal tentemozo
Do fr anspect lsquopanca de madeirarsquo lt neerl ant handspaeke lsquopau de manrsquo
Port espeque cast espeque puntal fr anspect ingl support
Cfr supra + ldquoalicercerdquo mineiro
Frecha a subs fem
Distancia entre o punto da maacutexima deformacioacuten dunha viga sometida a flexioacuten e o lugar que ocupariacutea teoricamente o mesmo punto se non houbese deformacioacuten
Do fr flegraveche iacuted de orixe incerta quizais se trata dun vocaacutebulo emparentado co neerl ant vlieke e procedente da forma fraacutencica fleukka de aiacute que en cat se diga fleca
Port flecha esp flecha fr flegraveche ingl arrow
Alarife albanel carpinteiro de armar
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Mestura preparada con area cemento grava e auga Cando se lle agrega unha armadura de aceiro para lle proporcionar maacuteis resistencia aacute flexioacuten denomiacutenase formigoacuten armado
Argamasa De formigo lsquoprato de reposteriacutearsquo lt formiga lt lat formica + suf aumentativo ndashon
Port concreto formigatildeo esp hormigoacuten fr beacuteton ingl concrete
Cfr supra alicerce
Formigoacuten o subs masc
Este vocaacutebulo deriva de formigo prato de reposteriacutea composto de pan relado e ameacutendoas ou abelaacutes torradas aacutes cales se lle engade mel pola semellanza de composicioacuten comparando as pedras do formigoacuten coas ameacutendoas ou abelaacutes do formigo Esta palabra eacute anticuada e tameacuten pode significar lsquopapas de trigo ou de millorsquo ou lsquopartes maacuteis grosas que fican no arneiro ao cribar a seacutemolarsquo Alguacutens lexicoacutegrafos consideran que a suacutea orixe estaacute en formiga por comparacioacuten dos grans que fican no cribo ou nas papas coas formiguintildeas que bolen no formigueiro
Guindastre o subst masc
Maacutequina composta dun brazo articulado sobre un eixe vertical xiratorio e cunha ou varias poleas que serve para mover ou erguer cargas pesadas
Burro guinche gruacutea
Do ant escand vindacircss lsquovirar a barrarsquo polo oc guindatz iacuted fr ant guindas
Port guindaste esp gruacutea fr grue ingl crane
Cfr supra
Noacute o subst masc
Punto en que concorren duacuteas ou maacuteis pezas dunha armadura
Conexioacuten enlace lazo ligadura ligazoacuten viacutenculo
Do lat nōdu iacuted Port noacute esp nudo fr noeud ingl knot kuckle
Cfr supra frecha
Piar o subst masc
Elemento vertical dunha estrutura de armazoacuten de seccioacuten cadrada que ten como funcioacuten soportar todo o peso da construcioacuten isto eacute atura a carga da estrutura das paredes interiores dos teitos dos pisos das instalacioacutens etc
Columna espeque esteo peacute pegollo pilastra poste
Do lat vulg pīlāre lsquocolumnarsquo Port pilar esp pilar fr pilier ingl pillar
Cfr supra frecha
Randeeira a subst fem
Estrutura que consta dun asento suspendido sobre duacuteas cordas ou cadeas penduradas dunha barra horizontal que se emprega para moverse cara adiante e cara atraacutes
Acaneadoiro arrandeadoiro balanciacuten bambaacuten bimbastro carrandiola carriola dindaacuten raacutendea xinxiacutenrandeadoiro
De randear lt lat vulg reitenare lsquoescardarrsquo + suf ndasheira lt -aria de grande expansioacuten no lat vulg onde debido aacute suacutea alta produtividade serviu como na actualidade para unha constante formacioacuten de novos derivados
Port bambatildeo espcolumpio frbalancoire ingl swing
Cfr supra
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Elemento horizontal dunha estrutura de armazoacuten que se encarga de soportar o peso desta para transmitiacuterllelo aos muros ou piares onde se apoia polos seus extremos A(s) trabe(s) mestra(s) son vigas de gran tamantildeo que sostentildeen as outras
Barrote madeiro travesa viga
Do lat trăbe lsquovigarsquo Port trave esp viga fr poutre ingl beam
Cfr supra serranchiacuten
Trabe a subst fem
No castelaacuten antigo existiacutean as palabras traba e trabanca lsquovigarsquo No galego actual rexistramos voces derivadas deste vocaacutebulo tales como trabar destrabar ou trabazoacuten
Varanda a subst fem
Balaustrada especie de reixa de madeira ou de ferro que a xeito de peitoril se coloca nun balcoacuten corredor pasamaacutens etc
Balaustrada pasamaacutens balcoacuten estrado
Voz de orixe incerta probablemente prerr indoeuropea e afiacuten ao saacutenscr e mais ao praacutecrito varaacutendah lsquotabiquersquo lsquomuro de terra divisoriorsquo Emparentada co irl ant ferann ferenn lsquocampo ou tuacutemulo rodeado cunha sebe ou cunha marxe de pedrasrsquo (lt celt uerono- ou uerondo- )
Port varanda esp baranda fr main courante balustrade barre drsquo appui ingl rail
Fr supra
Zapata a subst fem
1 Bloque grande sobre o que descansa unha columna ou un muro dunha construcioacuten 2 Peza sostida por unha columna ou por un piar que serve para asentar unha trabe
Der probablemente de zapato Unha palabra semellante existe en linguas eslavas do Norte (coacutebot) e en persa A documentacioacuten maacuteis antiga que ata agora se encontrou procede da Espantildea cristiaacute e da zona musulmaacute do mesmo paiacutes e en ningunha parte se acha unha etimoloxiacutea que se impontildea por razoacutens linguumliacutesticas En eacuteusc existe a voz zapaldu lsquoesmagarrsquo e zaplada lsquopaso zancadarsquo
Port sapata esp zapata fr support ingl support
Cfr alicerce
BLOQUE TEMAacuteTICO MECANISMOS
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Biela a subst fem
Peza riacutexida xeralmente metaacutelica e de gran resistencia que serve para transmitir o movemento dun oacutergano a outro en moitos mecanismos e dispositivos Un sistema biela-manivela transforma o movemento rectiliacuteneo alternativo en circular continuo (motores de combustioacuten interna maacutequinas de vapor) ou viceversa (compresores bombas de eacutembolo)
Do fr bielle iacuted De orixe descontildeecida
Port biela esp bielaingl connecting rod
Cadea a subst fem
Sucesioacuten de elos metaacutelicos de formas moi diversas e dunha gran resistencia enlazados entre si que se emprega para aguantar arrastrar levantar cargas ou para transmitir movemento
Restra Do lat catēna iacuted Port cadeia esp cadenafr chaicircne ingl chain bond
Ferreiro soldador
Cegontildeal o subst masc
Mecanismo formado por un eixe disposto en forma de coacutebado dobre que transforma o movemento alternativo das bielas en movemento de rotacioacuten do eixe
De cegontildea lt lat ciconia iacuted por comparacioacuten co longo pescozo da cigontildea + suf ndashal coa nocioacuten de lsquorelacioacuten pertenzarsquo
Port cegonha cegonho esp cigontildeal ciguumlentildeal fr vilebrequin ingl crankshaft
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Peza metaacutelica ou de madeira con rosca na cal descansa ou vira calquera eixe Tal como o nome indica as chumaceiras de boacutelas estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se colocan unhas boacutelas
Chumaceira(s) de fregamento
De chumazo lt plumaciu lsquoleito de plumasrsquo (lt pluma) + suf ndasheira lt -aria Cfr randeeira
Port chumaceira esp chumacera rodamiento fr crapaudine agrave pivot ingl ball bearing
Cfr cadea + carpinteiro
Chumaceira (s) de boacutelas as subst fem
As rodas dos monopatiacutens estaacuten unidas ao eixe mediante chumaceiras
Chumaceira (s) de rolos as subst fem
As chumaceiras de rolos estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se situacutean cilindros metaacutelicos
Chumaceira(s) de rodamento
Cfr supra Cfr supra
Barra con dentes en sentido transversal destinada a engrenar nun pintildeoacuten que serve para converter o movemento circular do pintildeoacuten no rectiliacuteneo da barra
Engrenaxe Do fr creacutemaillegravere lsquobarra metaacutelica dentada que se utiliza en diversos oficios mecaacutenicosrsquo deriv do fr ant cremail iacuted lt gr kremastecircr lsquoque interrompersquo
Port cremalheira esp cremallera ingl rack
Cremalleira a subst fem
A cremalleira uacutesase para o sistema de guiacutea de vehiacuteculos e para a apertura de comportas entre outras aplicacioacutens
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Engrenaxe a subst fem
Rodas dentadas que encaixan entre si e que transmiten forza e movemento entre eixes situados a pouca distancia
Conexioacuten encadeamento engarce enlace ensambladura unioacuten
De engrenar lt fr engrener lt en + grain lsquogranrsquo + -age gt -axe Cfr aliaxe
Port engrenagem esp engranaje fr engrenage ingl gear
Leva a subst fem
Elemento mecaacutenico de forma variada que transforma o movemento de rotacioacuten uniforme noutro rectiliacuteneo alternativo
De levar lt lat levāre lsquolevantarrsquo ndasha eacute un suf deverbal
Port leva esp leva fr came ingl lever
Manivela a subst fem
Mecanismo de transmisioacuten de movemento que consiste nunha peza fixada ao extremo dun eixe e provista dun manubrio descentrado que lle permite facelo xirar ou dun mango sobre o que se articula unha biela este mecanismo completo constituacutee un sistema biela-manivela Aacute manivela impriacutemeselle un movemento de rotacioacuten coa man para accionar un mecanismo de torno de traccioacuten ou ben formando parte dun conxunto biela-manivela para transformar un movemento alternativo en rotativo ou viceversa
Manubrio veo viacuteo
Do fr manivelle lt lat pop manabella cla mănĭbulă var de mănĭculă dim de mănĭcă lsquoman pequenarsquo
Port manivela esp manivela ingl crank
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Mintildeoacuten o subst masc
Peza na cal encaixa un eixe Tradicionalmente designaba a unha peza do carro de vacas usado no medio rural Hoxe en diacutea apliacutecase en Mecaacutenica
Meoacuten mioacuten mil Minle
Do lat vulg mediolum lt mediu lsquomediorsquo
Esp mintildeoacuten
Panca a subst fem
Barra riacutexida que apoiada sobre un punto arredor do cal pode xira permite mover ou levantar pesos
Alavanca alzaprema barra
Do lat palanga vulg palanca lt gr phaacutelanx -angos lsquogarrotersquo
Port panca alavanca esp palanca fr levier ingllever
Ferreiro
Parafuso sen fin o subst masc
Mecanismo que transmite o movemento entre eixes que forman un aacutengulo recto A transmisioacuten sempre se efectuacutea desde un parafuso que actuacutea como elemento motriz cara unha roda dentada
Cfr parafuso Port parafuso sem-fim esp tornillo sin fin fr vis sans fin ingl worm gear
Cfr parafuso
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Pintildeoacuten o subst masc
Roda dentada pequena especialmente a dun sistema de transmisioacuten de movemento que engrena cunha maior nunha maacutequina
Do fr pignon lt lat pop pinniōne lt lat cla pinna lsquoamearsquo
Port pinhacirco esp pintildeoacuten ingl pinion
Polipasto o subst masc
Aparello formado por poleas fixas e moacutebiles que permite elevar a carga ata determinada altura con menos esforzo que se se utilizase unha uacutenica polea pero coacutempre mover unha lonxitude de corda maior
Polispasto Do lat polyspaston lt gr pop poluapaston
Port polipastopolispasto esp polispasto fr moufle ingl polyspast
Roldana a subst fem
Disco moacutebil arredor dun eixe cunha canle na superficie perimetral do seu contorno por onde corre unha corda da cal se tira para subir pesos
Polea cadeixo Do cat rotlana iacuted Port roldana esp roldana frreacutea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Tirarrollas o subst masc
Instrumento para extraer os tapoacutens de cortiza das botellas
Sacarrollas De tirar (de orixe descontildeecida) + rolla lt lat rotula lsquorodintildearsquo
Port saca-rolhas esp sacacorchos fr tire-bouchon ingl corkscrew
Trinquete o subst masc
Elemento que permite o xiro dunha roda dentada nun soacute sentido O trinquete mecaacutenico encaixa entre os dentes da engrenaxe grazas aacute forza dun resorte
De orixe incerta Procede probablemente do fr ant triquet(hoxe trinquet) dim de triquelsquobastoacutenrsquo variante de estrique crese de orixe xermaacutenica talvez proventildea do neerl striker
Port tranquete esp trinquete fr trinquet cliquet ingl pawl tripratcher
1 Accioacuten ou efecto de aliar dous ou maacuteis metais co obxectivo de mellorar as suacuteas propiedades 2 Liga dun ou maacuteis metais con elementos non metaacutelicos que manifesta propiedades metaacutelicas
Amaacutelgama combinacioacuten fusioacuten liga mestura
Do fr alliage der do verb allier lt lat alligāre lsquoxuntarrsquo O suf gal ndashaxelt do fr ndashage lt lat ndashaticu crea substantivos presentes desde os primeiros periacuteodos da lingua baixo a forma de ndashage ou agen por importacioacuten directa do franceacutes
Port liga ligaccedilao esp aleacioacuten ingl alloy
Cerralleiro ferreiro follateiroforxador lampista latoeiro soldador
Aliaxe a subst fem
Este vocaacutebulo adquire o significado de lsquoligar dous ou maacuteis metais fundiacutendoosrsquo en 1604 Se ben en galego se utiliza o verbo aliar e o substantivo aliaxe termos que nos remiten ao franceacutes actual en castelaacuten achamos alear e aleacioacuten que derivan das formas correspondentes en franceacutes antigo alleiier e alei
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Zafra pequena de aceiro ou ferro provista dunha longa barra que permite fixala e con duacuteas puntas laterais opostas que facilita traballos como bater e modelar os metais
Engra incre Lat bicornia do adx bicornis -e (lt bis +cornum sing de cornia lsquode dous brazosrsquo)
Port bigorna esp bigornia fr bicorne ingl (doublendashheaded) anvil
Cfr supra zapateiro Bigornia a subst fem
Loc Estar entre a bigornia e o martelo lsquoestar entre dous perigosrsquo Rfr Cando fores bigornia aguanta cando fores martelo malla
Metal moi brando e pesado de cor gris azulada duacutectil e maleable que se oxida doadamente co aire e que produce uns sales velenosos O seu nuacutemero atoacutemico eacute 82 e o seu siacutembolo Pb
Minio Do lat plumbu iacuted Port chumbo esp plomo fr plomb ingl lead
Cfr supra aliaxe Chumbo o
subst masc
A partir do s XV produciuse nas linguas romaacutenicas mdashcoas restricioacutens que no caso do galego se deben ter en contamdash unha grande afluencia de cultismos a traveacutes da literatura latina A necesidade de ampliacioacuten vocabular que acompantildeou o proceso de desenvolvemento cultural impuxo un acrecentamento do leacutexico baseado na entrada de palabras especialmente adxectivos a partir da base do latiacuten literario e non do patrimonial correspondente Desta forma na lingua galega achamos o cultismo pluacutembeo lsquode chumborsquo Loc Facer chumbo lsquocaer ben a rouparsquo
Desparafusador o subst masc
Instrumento de ferro ou doutra materia que serve para extraer un parafuso
Cfr infr Parafuso + suf ndashdor lt lat ndashtore de grande extensioacuten no lat vulg onde tameacuten indicaba o axente do proceso verbal ou o instrumento
Port desparafusador esp destornillador fr tournevis ingl screwdriver
Alarife albanel carpinteiro ebanista
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
No proceso de obtencioacuten do ferro hai duacuteas fases a primeira consiste na extraccioacuten do mineral das minas que normalmente se atopa en rochas mesturado con outros elementos a segunda obedece aacute obtencioacuten en altos fornos de ferrosos como o ferro coado cuxa proporcioacuten de carbono variacutea entre un 176 e un 45
Ferro fundido Lat ferru + coado lt coar lt lat colāre lsquopasar filtrarrsquo + suf ndashado lt -atu adaptacioacuten da terminacioacuten do part pret latino
Port ferro coado esp hierro colado fr fer fonte ingl cast iron
Cfr supra aliaxe Ferro coado o
subst masc
Loc Mallar en ferro friacuteo lsquoser inuacutetil a correccioacuten dunha persoarsquo Rfr O que a ferro mata a ferro morre
Instrumento para darlle aire ao lume e mellorar a combustioacuten
Barquiacuten fole Do lat folle iacuted Port fole esp fuelle fr soufflet ingl blower
Cfr supra Fol o subst
masc
Loc Non ser fol de ferreiro lsquonon poder estar sempre traballandorsquo
1 Teacutecnica que consiste en dar a primeira forma co martelo a unha peza de metal quentada previamente 2 Forno onde se quentan os metais para forxar
Ferrariacutea fragua Do fr forge lt lat fabrica lsquooficio artersquo
Port forjadura forjaesp forja fragua ingl forging forge
Cfr supra Forxa a subst
fem
Loc Estar na forxa lsquoestar en fase de elaboracioacutenrsquo
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Luva(s) a(s) subst fem
Peza de vestir que cobre a man e os dedos
Guante manopla mitoacuten
Do goacutet lofa lsquopalma da manrsquo Port luva esp guante(goluba) fr gant ingl glove
Cfr supra
1 Peza composta por unha pequena barra roscada e unha extremidade que permite facela xirar para que penetre noutra peza a porca ou nunha superficie Utiliacutezase como elemento de unioacuten entre duacuteas ou maacuteis cousas 2 Mecanismo que transforma o movemento de rotacioacuten en rectiliacuteneo
Do lat pare lsquoigualrsquo + fuso lt fūsu Port parafuso esp tornillo fr vis ingl screw
Cfr desparafusador Parafuso o subst masc
O cientiacutefico grego Arquiacutemedes ideou unha maacutequina para extraer auga dos riacuteos O denominado parafuso de Arquiacutemedes que funcionaba xirando unha manivela que provocaba que a auga ascendese ao interior do parafuso mediante unha ampla rosca helicoidal Os parafusos que se utilizan como elementos de unioacuten baseacuteanse no de Arquiacutemedes
Parafuso de banco o subst masc
1- Elemento mecaacutenico que se compoacuten dunha parte moacutebil e outra fixa que se unen mediante un parafuso groso A parte fixa suxeitase a unha mesa de traballo mediante parafuso e porcas A pezas suxeacuteitanse mediante unhas mordazas para poder realizar traballos de serrado tradeado ou limado
Torniqueta de banco
lt xerm bank iacuted Esp tornillo de banco
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
1 Fiacuteo de calquera metal 2 Liga de cobre con cinc ou con outros metais
Aramado Do lat tard aerāmem lt aes aerislsquocobre broncersquo
Port arame esp alambre fr airainlsquobroncersquo ingl iron lsquoferrorsquo wire
Cerralleiro ferreiro follateiro lampista latoeiro soldador
Arame o subst masc
A voz erario procedente do lat aerārĭu lsquotesouro puacuteblicorsquo der de aes por empregarse este metal para acuntildear as moedas
Empenamento o subst masc
Acto ou efecto de empenar = torcerse ou curvarse un elemento longo e estreito na suacutea parte central cando estaacute sometido a compresioacuten por mor da humidade da calor ou do peso
Empenadura empeno
De lat pīnus lsquopintildeeirorsquo + pref em-(serve para a formacioacuten parasinteacutetica de verbos xeralmente expresa a accioacuten contida na base lexical nominal) + suf de accioacuten ndashmento
Port empenamentoempeno esp pandeo encorvamientocurvatura combadura fr recourbement courbure ingl curvature
Cfr supra
Espeque o subst masc
Pau ou columna de pedra ou de calquera outro material que serve de soporte a algunha cousa para que non caia
Escora esteo fincoacuten pendallo puntal tentemozo
Do fr anspect lsquopanca de madeirarsquo lt neerl ant handspaeke lsquopau de manrsquo
Port espeque cast espeque puntal fr anspect ingl support
Cfr supra + ldquoalicercerdquo mineiro
Frecha a subs fem
Distancia entre o punto da maacutexima deformacioacuten dunha viga sometida a flexioacuten e o lugar que ocupariacutea teoricamente o mesmo punto se non houbese deformacioacuten
Do fr flegraveche iacuted de orixe incerta quizais se trata dun vocaacutebulo emparentado co neerl ant vlieke e procedente da forma fraacutencica fleukka de aiacute que en cat se diga fleca
Port flecha esp flecha fr flegraveche ingl arrow
Alarife albanel carpinteiro de armar
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Mestura preparada con area cemento grava e auga Cando se lle agrega unha armadura de aceiro para lle proporcionar maacuteis resistencia aacute flexioacuten denomiacutenase formigoacuten armado
Argamasa De formigo lsquoprato de reposteriacutearsquo lt formiga lt lat formica + suf aumentativo ndashon
Port concreto formigatildeo esp hormigoacuten fr beacuteton ingl concrete
Cfr supra alicerce
Formigoacuten o subs masc
Este vocaacutebulo deriva de formigo prato de reposteriacutea composto de pan relado e ameacutendoas ou abelaacutes torradas aacutes cales se lle engade mel pola semellanza de composicioacuten comparando as pedras do formigoacuten coas ameacutendoas ou abelaacutes do formigo Esta palabra eacute anticuada e tameacuten pode significar lsquopapas de trigo ou de millorsquo ou lsquopartes maacuteis grosas que fican no arneiro ao cribar a seacutemolarsquo Alguacutens lexicoacutegrafos consideran que a suacutea orixe estaacute en formiga por comparacioacuten dos grans que fican no cribo ou nas papas coas formiguintildeas que bolen no formigueiro
Guindastre o subst masc
Maacutequina composta dun brazo articulado sobre un eixe vertical xiratorio e cunha ou varias poleas que serve para mover ou erguer cargas pesadas
Burro guinche gruacutea
Do ant escand vindacircss lsquovirar a barrarsquo polo oc guindatz iacuted fr ant guindas
Port guindaste esp gruacutea fr grue ingl crane
Cfr supra
Noacute o subst masc
Punto en que concorren duacuteas ou maacuteis pezas dunha armadura
Conexioacuten enlace lazo ligadura ligazoacuten viacutenculo
Do lat nōdu iacuted Port noacute esp nudo fr noeud ingl knot kuckle
Cfr supra frecha
Piar o subst masc
Elemento vertical dunha estrutura de armazoacuten de seccioacuten cadrada que ten como funcioacuten soportar todo o peso da construcioacuten isto eacute atura a carga da estrutura das paredes interiores dos teitos dos pisos das instalacioacutens etc
Columna espeque esteo peacute pegollo pilastra poste
Do lat vulg pīlāre lsquocolumnarsquo Port pilar esp pilar fr pilier ingl pillar
Cfr supra frecha
Randeeira a subst fem
Estrutura que consta dun asento suspendido sobre duacuteas cordas ou cadeas penduradas dunha barra horizontal que se emprega para moverse cara adiante e cara atraacutes
Acaneadoiro arrandeadoiro balanciacuten bambaacuten bimbastro carrandiola carriola dindaacuten raacutendea xinxiacutenrandeadoiro
De randear lt lat vulg reitenare lsquoescardarrsquo + suf ndasheira lt -aria de grande expansioacuten no lat vulg onde debido aacute suacutea alta produtividade serviu como na actualidade para unha constante formacioacuten de novos derivados
Port bambatildeo espcolumpio frbalancoire ingl swing
Cfr supra
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Elemento horizontal dunha estrutura de armazoacuten que se encarga de soportar o peso desta para transmitiacuterllelo aos muros ou piares onde se apoia polos seus extremos A(s) trabe(s) mestra(s) son vigas de gran tamantildeo que sostentildeen as outras
Barrote madeiro travesa viga
Do lat trăbe lsquovigarsquo Port trave esp viga fr poutre ingl beam
Cfr supra serranchiacuten
Trabe a subst fem
No castelaacuten antigo existiacutean as palabras traba e trabanca lsquovigarsquo No galego actual rexistramos voces derivadas deste vocaacutebulo tales como trabar destrabar ou trabazoacuten
Varanda a subst fem
Balaustrada especie de reixa de madeira ou de ferro que a xeito de peitoril se coloca nun balcoacuten corredor pasamaacutens etc
Balaustrada pasamaacutens balcoacuten estrado
Voz de orixe incerta probablemente prerr indoeuropea e afiacuten ao saacutenscr e mais ao praacutecrito varaacutendah lsquotabiquersquo lsquomuro de terra divisoriorsquo Emparentada co irl ant ferann ferenn lsquocampo ou tuacutemulo rodeado cunha sebe ou cunha marxe de pedrasrsquo (lt celt uerono- ou uerondo- )
Port varanda esp baranda fr main courante balustrade barre drsquo appui ingl rail
Fr supra
Zapata a subst fem
1 Bloque grande sobre o que descansa unha columna ou un muro dunha construcioacuten 2 Peza sostida por unha columna ou por un piar que serve para asentar unha trabe
Der probablemente de zapato Unha palabra semellante existe en linguas eslavas do Norte (coacutebot) e en persa A documentacioacuten maacuteis antiga que ata agora se encontrou procede da Espantildea cristiaacute e da zona musulmaacute do mesmo paiacutes e en ningunha parte se acha unha etimoloxiacutea que se impontildea por razoacutens linguumliacutesticas En eacuteusc existe a voz zapaldu lsquoesmagarrsquo e zaplada lsquopaso zancadarsquo
Port sapata esp zapata fr support ingl support
Cfr alicerce
BLOQUE TEMAacuteTICO MECANISMOS
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Biela a subst fem
Peza riacutexida xeralmente metaacutelica e de gran resistencia que serve para transmitir o movemento dun oacutergano a outro en moitos mecanismos e dispositivos Un sistema biela-manivela transforma o movemento rectiliacuteneo alternativo en circular continuo (motores de combustioacuten interna maacutequinas de vapor) ou viceversa (compresores bombas de eacutembolo)
Do fr bielle iacuted De orixe descontildeecida
Port biela esp bielaingl connecting rod
Cadea a subst fem
Sucesioacuten de elos metaacutelicos de formas moi diversas e dunha gran resistencia enlazados entre si que se emprega para aguantar arrastrar levantar cargas ou para transmitir movemento
Restra Do lat catēna iacuted Port cadeia esp cadenafr chaicircne ingl chain bond
Ferreiro soldador
Cegontildeal o subst masc
Mecanismo formado por un eixe disposto en forma de coacutebado dobre que transforma o movemento alternativo das bielas en movemento de rotacioacuten do eixe
De cegontildea lt lat ciconia iacuted por comparacioacuten co longo pescozo da cigontildea + suf ndashal coa nocioacuten de lsquorelacioacuten pertenzarsquo
Port cegonha cegonho esp cigontildeal ciguumlentildeal fr vilebrequin ingl crankshaft
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Peza metaacutelica ou de madeira con rosca na cal descansa ou vira calquera eixe Tal como o nome indica as chumaceiras de boacutelas estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se colocan unhas boacutelas
Chumaceira(s) de fregamento
De chumazo lt plumaciu lsquoleito de plumasrsquo (lt pluma) + suf ndasheira lt -aria Cfr randeeira
Port chumaceira esp chumacera rodamiento fr crapaudine agrave pivot ingl ball bearing
Cfr cadea + carpinteiro
Chumaceira (s) de boacutelas as subst fem
As rodas dos monopatiacutens estaacuten unidas ao eixe mediante chumaceiras
Chumaceira (s) de rolos as subst fem
As chumaceiras de rolos estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se situacutean cilindros metaacutelicos
Chumaceira(s) de rodamento
Cfr supra Cfr supra
Barra con dentes en sentido transversal destinada a engrenar nun pintildeoacuten que serve para converter o movemento circular do pintildeoacuten no rectiliacuteneo da barra
Engrenaxe Do fr creacutemaillegravere lsquobarra metaacutelica dentada que se utiliza en diversos oficios mecaacutenicosrsquo deriv do fr ant cremail iacuted lt gr kremastecircr lsquoque interrompersquo
Port cremalheira esp cremallera ingl rack
Cremalleira a subst fem
A cremalleira uacutesase para o sistema de guiacutea de vehiacuteculos e para a apertura de comportas entre outras aplicacioacutens
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Engrenaxe a subst fem
Rodas dentadas que encaixan entre si e que transmiten forza e movemento entre eixes situados a pouca distancia
Conexioacuten encadeamento engarce enlace ensambladura unioacuten
De engrenar lt fr engrener lt en + grain lsquogranrsquo + -age gt -axe Cfr aliaxe
Port engrenagem esp engranaje fr engrenage ingl gear
Leva a subst fem
Elemento mecaacutenico de forma variada que transforma o movemento de rotacioacuten uniforme noutro rectiliacuteneo alternativo
De levar lt lat levāre lsquolevantarrsquo ndasha eacute un suf deverbal
Port leva esp leva fr came ingl lever
Manivela a subst fem
Mecanismo de transmisioacuten de movemento que consiste nunha peza fixada ao extremo dun eixe e provista dun manubrio descentrado que lle permite facelo xirar ou dun mango sobre o que se articula unha biela este mecanismo completo constituacutee un sistema biela-manivela Aacute manivela impriacutemeselle un movemento de rotacioacuten coa man para accionar un mecanismo de torno de traccioacuten ou ben formando parte dun conxunto biela-manivela para transformar un movemento alternativo en rotativo ou viceversa
Manubrio veo viacuteo
Do fr manivelle lt lat pop manabella cla mănĭbulă var de mănĭculă dim de mănĭcă lsquoman pequenarsquo
Port manivela esp manivela ingl crank
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Mintildeoacuten o subst masc
Peza na cal encaixa un eixe Tradicionalmente designaba a unha peza do carro de vacas usado no medio rural Hoxe en diacutea apliacutecase en Mecaacutenica
Meoacuten mioacuten mil Minle
Do lat vulg mediolum lt mediu lsquomediorsquo
Esp mintildeoacuten
Panca a subst fem
Barra riacutexida que apoiada sobre un punto arredor do cal pode xira permite mover ou levantar pesos
Alavanca alzaprema barra
Do lat palanga vulg palanca lt gr phaacutelanx -angos lsquogarrotersquo
Port panca alavanca esp palanca fr levier ingllever
Ferreiro
Parafuso sen fin o subst masc
Mecanismo que transmite o movemento entre eixes que forman un aacutengulo recto A transmisioacuten sempre se efectuacutea desde un parafuso que actuacutea como elemento motriz cara unha roda dentada
Cfr parafuso Port parafuso sem-fim esp tornillo sin fin fr vis sans fin ingl worm gear
Cfr parafuso
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Pintildeoacuten o subst masc
Roda dentada pequena especialmente a dun sistema de transmisioacuten de movemento que engrena cunha maior nunha maacutequina
Do fr pignon lt lat pop pinniōne lt lat cla pinna lsquoamearsquo
Port pinhacirco esp pintildeoacuten ingl pinion
Polipasto o subst masc
Aparello formado por poleas fixas e moacutebiles que permite elevar a carga ata determinada altura con menos esforzo que se se utilizase unha uacutenica polea pero coacutempre mover unha lonxitude de corda maior
Polispasto Do lat polyspaston lt gr pop poluapaston
Port polipastopolispasto esp polispasto fr moufle ingl polyspast
Roldana a subst fem
Disco moacutebil arredor dun eixe cunha canle na superficie perimetral do seu contorno por onde corre unha corda da cal se tira para subir pesos
Polea cadeixo Do cat rotlana iacuted Port roldana esp roldana frreacutea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Tirarrollas o subst masc
Instrumento para extraer os tapoacutens de cortiza das botellas
Sacarrollas De tirar (de orixe descontildeecida) + rolla lt lat rotula lsquorodintildearsquo
Port saca-rolhas esp sacacorchos fr tire-bouchon ingl corkscrew
Trinquete o subst masc
Elemento que permite o xiro dunha roda dentada nun soacute sentido O trinquete mecaacutenico encaixa entre os dentes da engrenaxe grazas aacute forza dun resorte
De orixe incerta Procede probablemente do fr ant triquet(hoxe trinquet) dim de triquelsquobastoacutenrsquo variante de estrique crese de orixe xermaacutenica talvez proventildea do neerl striker
Port tranquete esp trinquete fr trinquet cliquet ingl pawl tripratcher
1 Accioacuten ou efecto de aliar dous ou maacuteis metais co obxectivo de mellorar as suacuteas propiedades 2 Liga dun ou maacuteis metais con elementos non metaacutelicos que manifesta propiedades metaacutelicas
Amaacutelgama combinacioacuten fusioacuten liga mestura
Do fr alliage der do verb allier lt lat alligāre lsquoxuntarrsquo O suf gal ndashaxelt do fr ndashage lt lat ndashaticu crea substantivos presentes desde os primeiros periacuteodos da lingua baixo a forma de ndashage ou agen por importacioacuten directa do franceacutes
Port liga ligaccedilao esp aleacioacuten ingl alloy
Cerralleiro ferreiro follateiroforxador lampista latoeiro soldador
Aliaxe a subst fem
Este vocaacutebulo adquire o significado de lsquoligar dous ou maacuteis metais fundiacutendoosrsquo en 1604 Se ben en galego se utiliza o verbo aliar e o substantivo aliaxe termos que nos remiten ao franceacutes actual en castelaacuten achamos alear e aleacioacuten que derivan das formas correspondentes en franceacutes antigo alleiier e alei
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Zafra pequena de aceiro ou ferro provista dunha longa barra que permite fixala e con duacuteas puntas laterais opostas que facilita traballos como bater e modelar os metais
Engra incre Lat bicornia do adx bicornis -e (lt bis +cornum sing de cornia lsquode dous brazosrsquo)
Port bigorna esp bigornia fr bicorne ingl (doublendashheaded) anvil
Cfr supra zapateiro Bigornia a subst fem
Loc Estar entre a bigornia e o martelo lsquoestar entre dous perigosrsquo Rfr Cando fores bigornia aguanta cando fores martelo malla
Metal moi brando e pesado de cor gris azulada duacutectil e maleable que se oxida doadamente co aire e que produce uns sales velenosos O seu nuacutemero atoacutemico eacute 82 e o seu siacutembolo Pb
Minio Do lat plumbu iacuted Port chumbo esp plomo fr plomb ingl lead
Cfr supra aliaxe Chumbo o
subst masc
A partir do s XV produciuse nas linguas romaacutenicas mdashcoas restricioacutens que no caso do galego se deben ter en contamdash unha grande afluencia de cultismos a traveacutes da literatura latina A necesidade de ampliacioacuten vocabular que acompantildeou o proceso de desenvolvemento cultural impuxo un acrecentamento do leacutexico baseado na entrada de palabras especialmente adxectivos a partir da base do latiacuten literario e non do patrimonial correspondente Desta forma na lingua galega achamos o cultismo pluacutembeo lsquode chumborsquo Loc Facer chumbo lsquocaer ben a rouparsquo
Desparafusador o subst masc
Instrumento de ferro ou doutra materia que serve para extraer un parafuso
Cfr infr Parafuso + suf ndashdor lt lat ndashtore de grande extensioacuten no lat vulg onde tameacuten indicaba o axente do proceso verbal ou o instrumento
Port desparafusador esp destornillador fr tournevis ingl screwdriver
Alarife albanel carpinteiro ebanista
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
No proceso de obtencioacuten do ferro hai duacuteas fases a primeira consiste na extraccioacuten do mineral das minas que normalmente se atopa en rochas mesturado con outros elementos a segunda obedece aacute obtencioacuten en altos fornos de ferrosos como o ferro coado cuxa proporcioacuten de carbono variacutea entre un 176 e un 45
Ferro fundido Lat ferru + coado lt coar lt lat colāre lsquopasar filtrarrsquo + suf ndashado lt -atu adaptacioacuten da terminacioacuten do part pret latino
Port ferro coado esp hierro colado fr fer fonte ingl cast iron
Cfr supra aliaxe Ferro coado o
subst masc
Loc Mallar en ferro friacuteo lsquoser inuacutetil a correccioacuten dunha persoarsquo Rfr O que a ferro mata a ferro morre
Instrumento para darlle aire ao lume e mellorar a combustioacuten
Barquiacuten fole Do lat folle iacuted Port fole esp fuelle fr soufflet ingl blower
Cfr supra Fol o subst
masc
Loc Non ser fol de ferreiro lsquonon poder estar sempre traballandorsquo
1 Teacutecnica que consiste en dar a primeira forma co martelo a unha peza de metal quentada previamente 2 Forno onde se quentan os metais para forxar
Ferrariacutea fragua Do fr forge lt lat fabrica lsquooficio artersquo
Port forjadura forjaesp forja fragua ingl forging forge
Cfr supra Forxa a subst
fem
Loc Estar na forxa lsquoestar en fase de elaboracioacutenrsquo
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Luva(s) a(s) subst fem
Peza de vestir que cobre a man e os dedos
Guante manopla mitoacuten
Do goacutet lofa lsquopalma da manrsquo Port luva esp guante(goluba) fr gant ingl glove
Cfr supra
1 Peza composta por unha pequena barra roscada e unha extremidade que permite facela xirar para que penetre noutra peza a porca ou nunha superficie Utiliacutezase como elemento de unioacuten entre duacuteas ou maacuteis cousas 2 Mecanismo que transforma o movemento de rotacioacuten en rectiliacuteneo
Do lat pare lsquoigualrsquo + fuso lt fūsu Port parafuso esp tornillo fr vis ingl screw
Cfr desparafusador Parafuso o subst masc
O cientiacutefico grego Arquiacutemedes ideou unha maacutequina para extraer auga dos riacuteos O denominado parafuso de Arquiacutemedes que funcionaba xirando unha manivela que provocaba que a auga ascendese ao interior do parafuso mediante unha ampla rosca helicoidal Os parafusos que se utilizan como elementos de unioacuten baseacuteanse no de Arquiacutemedes
Parafuso de banco o subst masc
1- Elemento mecaacutenico que se compoacuten dunha parte moacutebil e outra fixa que se unen mediante un parafuso groso A parte fixa suxeitase a unha mesa de traballo mediante parafuso e porcas A pezas suxeacuteitanse mediante unhas mordazas para poder realizar traballos de serrado tradeado ou limado
Torniqueta de banco
lt xerm bank iacuted Esp tornillo de banco
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Mestura preparada con area cemento grava e auga Cando se lle agrega unha armadura de aceiro para lle proporcionar maacuteis resistencia aacute flexioacuten denomiacutenase formigoacuten armado
Argamasa De formigo lsquoprato de reposteriacutearsquo lt formiga lt lat formica + suf aumentativo ndashon
Port concreto formigatildeo esp hormigoacuten fr beacuteton ingl concrete
Cfr supra alicerce
Formigoacuten o subs masc
Este vocaacutebulo deriva de formigo prato de reposteriacutea composto de pan relado e ameacutendoas ou abelaacutes torradas aacutes cales se lle engade mel pola semellanza de composicioacuten comparando as pedras do formigoacuten coas ameacutendoas ou abelaacutes do formigo Esta palabra eacute anticuada e tameacuten pode significar lsquopapas de trigo ou de millorsquo ou lsquopartes maacuteis grosas que fican no arneiro ao cribar a seacutemolarsquo Alguacutens lexicoacutegrafos consideran que a suacutea orixe estaacute en formiga por comparacioacuten dos grans que fican no cribo ou nas papas coas formiguintildeas que bolen no formigueiro
Guindastre o subst masc
Maacutequina composta dun brazo articulado sobre un eixe vertical xiratorio e cunha ou varias poleas que serve para mover ou erguer cargas pesadas
Burro guinche gruacutea
Do ant escand vindacircss lsquovirar a barrarsquo polo oc guindatz iacuted fr ant guindas
Port guindaste esp gruacutea fr grue ingl crane
Cfr supra
Noacute o subst masc
Punto en que concorren duacuteas ou maacuteis pezas dunha armadura
Conexioacuten enlace lazo ligadura ligazoacuten viacutenculo
Do lat nōdu iacuted Port noacute esp nudo fr noeud ingl knot kuckle
Cfr supra frecha
Piar o subst masc
Elemento vertical dunha estrutura de armazoacuten de seccioacuten cadrada que ten como funcioacuten soportar todo o peso da construcioacuten isto eacute atura a carga da estrutura das paredes interiores dos teitos dos pisos das instalacioacutens etc
Columna espeque esteo peacute pegollo pilastra poste
Do lat vulg pīlāre lsquocolumnarsquo Port pilar esp pilar fr pilier ingl pillar
Cfr supra frecha
Randeeira a subst fem
Estrutura que consta dun asento suspendido sobre duacuteas cordas ou cadeas penduradas dunha barra horizontal que se emprega para moverse cara adiante e cara atraacutes
Acaneadoiro arrandeadoiro balanciacuten bambaacuten bimbastro carrandiola carriola dindaacuten raacutendea xinxiacutenrandeadoiro
De randear lt lat vulg reitenare lsquoescardarrsquo + suf ndasheira lt -aria de grande expansioacuten no lat vulg onde debido aacute suacutea alta produtividade serviu como na actualidade para unha constante formacioacuten de novos derivados
Port bambatildeo espcolumpio frbalancoire ingl swing
Cfr supra
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Elemento horizontal dunha estrutura de armazoacuten que se encarga de soportar o peso desta para transmitiacuterllelo aos muros ou piares onde se apoia polos seus extremos A(s) trabe(s) mestra(s) son vigas de gran tamantildeo que sostentildeen as outras
Barrote madeiro travesa viga
Do lat trăbe lsquovigarsquo Port trave esp viga fr poutre ingl beam
Cfr supra serranchiacuten
Trabe a subst fem
No castelaacuten antigo existiacutean as palabras traba e trabanca lsquovigarsquo No galego actual rexistramos voces derivadas deste vocaacutebulo tales como trabar destrabar ou trabazoacuten
Varanda a subst fem
Balaustrada especie de reixa de madeira ou de ferro que a xeito de peitoril se coloca nun balcoacuten corredor pasamaacutens etc
Balaustrada pasamaacutens balcoacuten estrado
Voz de orixe incerta probablemente prerr indoeuropea e afiacuten ao saacutenscr e mais ao praacutecrito varaacutendah lsquotabiquersquo lsquomuro de terra divisoriorsquo Emparentada co irl ant ferann ferenn lsquocampo ou tuacutemulo rodeado cunha sebe ou cunha marxe de pedrasrsquo (lt celt uerono- ou uerondo- )
Port varanda esp baranda fr main courante balustrade barre drsquo appui ingl rail
Fr supra
Zapata a subst fem
1 Bloque grande sobre o que descansa unha columna ou un muro dunha construcioacuten 2 Peza sostida por unha columna ou por un piar que serve para asentar unha trabe
Der probablemente de zapato Unha palabra semellante existe en linguas eslavas do Norte (coacutebot) e en persa A documentacioacuten maacuteis antiga que ata agora se encontrou procede da Espantildea cristiaacute e da zona musulmaacute do mesmo paiacutes e en ningunha parte se acha unha etimoloxiacutea que se impontildea por razoacutens linguumliacutesticas En eacuteusc existe a voz zapaldu lsquoesmagarrsquo e zaplada lsquopaso zancadarsquo
Port sapata esp zapata fr support ingl support
Cfr alicerce
BLOQUE TEMAacuteTICO MECANISMOS
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Biela a subst fem
Peza riacutexida xeralmente metaacutelica e de gran resistencia que serve para transmitir o movemento dun oacutergano a outro en moitos mecanismos e dispositivos Un sistema biela-manivela transforma o movemento rectiliacuteneo alternativo en circular continuo (motores de combustioacuten interna maacutequinas de vapor) ou viceversa (compresores bombas de eacutembolo)
Do fr bielle iacuted De orixe descontildeecida
Port biela esp bielaingl connecting rod
Cadea a subst fem
Sucesioacuten de elos metaacutelicos de formas moi diversas e dunha gran resistencia enlazados entre si que se emprega para aguantar arrastrar levantar cargas ou para transmitir movemento
Restra Do lat catēna iacuted Port cadeia esp cadenafr chaicircne ingl chain bond
Ferreiro soldador
Cegontildeal o subst masc
Mecanismo formado por un eixe disposto en forma de coacutebado dobre que transforma o movemento alternativo das bielas en movemento de rotacioacuten do eixe
De cegontildea lt lat ciconia iacuted por comparacioacuten co longo pescozo da cigontildea + suf ndashal coa nocioacuten de lsquorelacioacuten pertenzarsquo
Port cegonha cegonho esp cigontildeal ciguumlentildeal fr vilebrequin ingl crankshaft
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Peza metaacutelica ou de madeira con rosca na cal descansa ou vira calquera eixe Tal como o nome indica as chumaceiras de boacutelas estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se colocan unhas boacutelas
Chumaceira(s) de fregamento
De chumazo lt plumaciu lsquoleito de plumasrsquo (lt pluma) + suf ndasheira lt -aria Cfr randeeira
Port chumaceira esp chumacera rodamiento fr crapaudine agrave pivot ingl ball bearing
Cfr cadea + carpinteiro
Chumaceira (s) de boacutelas as subst fem
As rodas dos monopatiacutens estaacuten unidas ao eixe mediante chumaceiras
Chumaceira (s) de rolos as subst fem
As chumaceiras de rolos estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se situacutean cilindros metaacutelicos
Chumaceira(s) de rodamento
Cfr supra Cfr supra
Barra con dentes en sentido transversal destinada a engrenar nun pintildeoacuten que serve para converter o movemento circular do pintildeoacuten no rectiliacuteneo da barra
Engrenaxe Do fr creacutemaillegravere lsquobarra metaacutelica dentada que se utiliza en diversos oficios mecaacutenicosrsquo deriv do fr ant cremail iacuted lt gr kremastecircr lsquoque interrompersquo
Port cremalheira esp cremallera ingl rack
Cremalleira a subst fem
A cremalleira uacutesase para o sistema de guiacutea de vehiacuteculos e para a apertura de comportas entre outras aplicacioacutens
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Engrenaxe a subst fem
Rodas dentadas que encaixan entre si e que transmiten forza e movemento entre eixes situados a pouca distancia
Conexioacuten encadeamento engarce enlace ensambladura unioacuten
De engrenar lt fr engrener lt en + grain lsquogranrsquo + -age gt -axe Cfr aliaxe
Port engrenagem esp engranaje fr engrenage ingl gear
Leva a subst fem
Elemento mecaacutenico de forma variada que transforma o movemento de rotacioacuten uniforme noutro rectiliacuteneo alternativo
De levar lt lat levāre lsquolevantarrsquo ndasha eacute un suf deverbal
Port leva esp leva fr came ingl lever
Manivela a subst fem
Mecanismo de transmisioacuten de movemento que consiste nunha peza fixada ao extremo dun eixe e provista dun manubrio descentrado que lle permite facelo xirar ou dun mango sobre o que se articula unha biela este mecanismo completo constituacutee un sistema biela-manivela Aacute manivela impriacutemeselle un movemento de rotacioacuten coa man para accionar un mecanismo de torno de traccioacuten ou ben formando parte dun conxunto biela-manivela para transformar un movemento alternativo en rotativo ou viceversa
Manubrio veo viacuteo
Do fr manivelle lt lat pop manabella cla mănĭbulă var de mănĭculă dim de mănĭcă lsquoman pequenarsquo
Port manivela esp manivela ingl crank
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Mintildeoacuten o subst masc
Peza na cal encaixa un eixe Tradicionalmente designaba a unha peza do carro de vacas usado no medio rural Hoxe en diacutea apliacutecase en Mecaacutenica
Meoacuten mioacuten mil Minle
Do lat vulg mediolum lt mediu lsquomediorsquo
Esp mintildeoacuten
Panca a subst fem
Barra riacutexida que apoiada sobre un punto arredor do cal pode xira permite mover ou levantar pesos
Alavanca alzaprema barra
Do lat palanga vulg palanca lt gr phaacutelanx -angos lsquogarrotersquo
Port panca alavanca esp palanca fr levier ingllever
Ferreiro
Parafuso sen fin o subst masc
Mecanismo que transmite o movemento entre eixes que forman un aacutengulo recto A transmisioacuten sempre se efectuacutea desde un parafuso que actuacutea como elemento motriz cara unha roda dentada
Cfr parafuso Port parafuso sem-fim esp tornillo sin fin fr vis sans fin ingl worm gear
Cfr parafuso
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Pintildeoacuten o subst masc
Roda dentada pequena especialmente a dun sistema de transmisioacuten de movemento que engrena cunha maior nunha maacutequina
Do fr pignon lt lat pop pinniōne lt lat cla pinna lsquoamearsquo
Port pinhacirco esp pintildeoacuten ingl pinion
Polipasto o subst masc
Aparello formado por poleas fixas e moacutebiles que permite elevar a carga ata determinada altura con menos esforzo que se se utilizase unha uacutenica polea pero coacutempre mover unha lonxitude de corda maior
Polispasto Do lat polyspaston lt gr pop poluapaston
Port polipastopolispasto esp polispasto fr moufle ingl polyspast
Roldana a subst fem
Disco moacutebil arredor dun eixe cunha canle na superficie perimetral do seu contorno por onde corre unha corda da cal se tira para subir pesos
Polea cadeixo Do cat rotlana iacuted Port roldana esp roldana frreacutea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Tirarrollas o subst masc
Instrumento para extraer os tapoacutens de cortiza das botellas
Sacarrollas De tirar (de orixe descontildeecida) + rolla lt lat rotula lsquorodintildearsquo
Port saca-rolhas esp sacacorchos fr tire-bouchon ingl corkscrew
Trinquete o subst masc
Elemento que permite o xiro dunha roda dentada nun soacute sentido O trinquete mecaacutenico encaixa entre os dentes da engrenaxe grazas aacute forza dun resorte
De orixe incerta Procede probablemente do fr ant triquet(hoxe trinquet) dim de triquelsquobastoacutenrsquo variante de estrique crese de orixe xermaacutenica talvez proventildea do neerl striker
Port tranquete esp trinquete fr trinquet cliquet ingl pawl tripratcher
1 Accioacuten ou efecto de aliar dous ou maacuteis metais co obxectivo de mellorar as suacuteas propiedades 2 Liga dun ou maacuteis metais con elementos non metaacutelicos que manifesta propiedades metaacutelicas
Amaacutelgama combinacioacuten fusioacuten liga mestura
Do fr alliage der do verb allier lt lat alligāre lsquoxuntarrsquo O suf gal ndashaxelt do fr ndashage lt lat ndashaticu crea substantivos presentes desde os primeiros periacuteodos da lingua baixo a forma de ndashage ou agen por importacioacuten directa do franceacutes
Port liga ligaccedilao esp aleacioacuten ingl alloy
Cerralleiro ferreiro follateiroforxador lampista latoeiro soldador
Aliaxe a subst fem
Este vocaacutebulo adquire o significado de lsquoligar dous ou maacuteis metais fundiacutendoosrsquo en 1604 Se ben en galego se utiliza o verbo aliar e o substantivo aliaxe termos que nos remiten ao franceacutes actual en castelaacuten achamos alear e aleacioacuten que derivan das formas correspondentes en franceacutes antigo alleiier e alei
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Zafra pequena de aceiro ou ferro provista dunha longa barra que permite fixala e con duacuteas puntas laterais opostas que facilita traballos como bater e modelar os metais
Engra incre Lat bicornia do adx bicornis -e (lt bis +cornum sing de cornia lsquode dous brazosrsquo)
Port bigorna esp bigornia fr bicorne ingl (doublendashheaded) anvil
Cfr supra zapateiro Bigornia a subst fem
Loc Estar entre a bigornia e o martelo lsquoestar entre dous perigosrsquo Rfr Cando fores bigornia aguanta cando fores martelo malla
Metal moi brando e pesado de cor gris azulada duacutectil e maleable que se oxida doadamente co aire e que produce uns sales velenosos O seu nuacutemero atoacutemico eacute 82 e o seu siacutembolo Pb
Minio Do lat plumbu iacuted Port chumbo esp plomo fr plomb ingl lead
Cfr supra aliaxe Chumbo o
subst masc
A partir do s XV produciuse nas linguas romaacutenicas mdashcoas restricioacutens que no caso do galego se deben ter en contamdash unha grande afluencia de cultismos a traveacutes da literatura latina A necesidade de ampliacioacuten vocabular que acompantildeou o proceso de desenvolvemento cultural impuxo un acrecentamento do leacutexico baseado na entrada de palabras especialmente adxectivos a partir da base do latiacuten literario e non do patrimonial correspondente Desta forma na lingua galega achamos o cultismo pluacutembeo lsquode chumborsquo Loc Facer chumbo lsquocaer ben a rouparsquo
Desparafusador o subst masc
Instrumento de ferro ou doutra materia que serve para extraer un parafuso
Cfr infr Parafuso + suf ndashdor lt lat ndashtore de grande extensioacuten no lat vulg onde tameacuten indicaba o axente do proceso verbal ou o instrumento
Port desparafusador esp destornillador fr tournevis ingl screwdriver
Alarife albanel carpinteiro ebanista
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
No proceso de obtencioacuten do ferro hai duacuteas fases a primeira consiste na extraccioacuten do mineral das minas que normalmente se atopa en rochas mesturado con outros elementos a segunda obedece aacute obtencioacuten en altos fornos de ferrosos como o ferro coado cuxa proporcioacuten de carbono variacutea entre un 176 e un 45
Ferro fundido Lat ferru + coado lt coar lt lat colāre lsquopasar filtrarrsquo + suf ndashado lt -atu adaptacioacuten da terminacioacuten do part pret latino
Port ferro coado esp hierro colado fr fer fonte ingl cast iron
Cfr supra aliaxe Ferro coado o
subst masc
Loc Mallar en ferro friacuteo lsquoser inuacutetil a correccioacuten dunha persoarsquo Rfr O que a ferro mata a ferro morre
Instrumento para darlle aire ao lume e mellorar a combustioacuten
Barquiacuten fole Do lat folle iacuted Port fole esp fuelle fr soufflet ingl blower
Cfr supra Fol o subst
masc
Loc Non ser fol de ferreiro lsquonon poder estar sempre traballandorsquo
1 Teacutecnica que consiste en dar a primeira forma co martelo a unha peza de metal quentada previamente 2 Forno onde se quentan os metais para forxar
Ferrariacutea fragua Do fr forge lt lat fabrica lsquooficio artersquo
Port forjadura forjaesp forja fragua ingl forging forge
Cfr supra Forxa a subst
fem
Loc Estar na forxa lsquoestar en fase de elaboracioacutenrsquo
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Luva(s) a(s) subst fem
Peza de vestir que cobre a man e os dedos
Guante manopla mitoacuten
Do goacutet lofa lsquopalma da manrsquo Port luva esp guante(goluba) fr gant ingl glove
Cfr supra
1 Peza composta por unha pequena barra roscada e unha extremidade que permite facela xirar para que penetre noutra peza a porca ou nunha superficie Utiliacutezase como elemento de unioacuten entre duacuteas ou maacuteis cousas 2 Mecanismo que transforma o movemento de rotacioacuten en rectiliacuteneo
Do lat pare lsquoigualrsquo + fuso lt fūsu Port parafuso esp tornillo fr vis ingl screw
Cfr desparafusador Parafuso o subst masc
O cientiacutefico grego Arquiacutemedes ideou unha maacutequina para extraer auga dos riacuteos O denominado parafuso de Arquiacutemedes que funcionaba xirando unha manivela que provocaba que a auga ascendese ao interior do parafuso mediante unha ampla rosca helicoidal Os parafusos que se utilizan como elementos de unioacuten baseacuteanse no de Arquiacutemedes
Parafuso de banco o subst masc
1- Elemento mecaacutenico que se compoacuten dunha parte moacutebil e outra fixa que se unen mediante un parafuso groso A parte fixa suxeitase a unha mesa de traballo mediante parafuso e porcas A pezas suxeacuteitanse mediante unhas mordazas para poder realizar traballos de serrado tradeado ou limado
Torniqueta de banco
lt xerm bank iacuted Esp tornillo de banco
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Elemento horizontal dunha estrutura de armazoacuten que se encarga de soportar o peso desta para transmitiacuterllelo aos muros ou piares onde se apoia polos seus extremos A(s) trabe(s) mestra(s) son vigas de gran tamantildeo que sostentildeen as outras
Barrote madeiro travesa viga
Do lat trăbe lsquovigarsquo Port trave esp viga fr poutre ingl beam
Cfr supra serranchiacuten
Trabe a subst fem
No castelaacuten antigo existiacutean as palabras traba e trabanca lsquovigarsquo No galego actual rexistramos voces derivadas deste vocaacutebulo tales como trabar destrabar ou trabazoacuten
Varanda a subst fem
Balaustrada especie de reixa de madeira ou de ferro que a xeito de peitoril se coloca nun balcoacuten corredor pasamaacutens etc
Balaustrada pasamaacutens balcoacuten estrado
Voz de orixe incerta probablemente prerr indoeuropea e afiacuten ao saacutenscr e mais ao praacutecrito varaacutendah lsquotabiquersquo lsquomuro de terra divisoriorsquo Emparentada co irl ant ferann ferenn lsquocampo ou tuacutemulo rodeado cunha sebe ou cunha marxe de pedrasrsquo (lt celt uerono- ou uerondo- )
Port varanda esp baranda fr main courante balustrade barre drsquo appui ingl rail
Fr supra
Zapata a subst fem
1 Bloque grande sobre o que descansa unha columna ou un muro dunha construcioacuten 2 Peza sostida por unha columna ou por un piar que serve para asentar unha trabe
Der probablemente de zapato Unha palabra semellante existe en linguas eslavas do Norte (coacutebot) e en persa A documentacioacuten maacuteis antiga que ata agora se encontrou procede da Espantildea cristiaacute e da zona musulmaacute do mesmo paiacutes e en ningunha parte se acha unha etimoloxiacutea que se impontildea por razoacutens linguumliacutesticas En eacuteusc existe a voz zapaldu lsquoesmagarrsquo e zaplada lsquopaso zancadarsquo
Port sapata esp zapata fr support ingl support
Cfr alicerce
BLOQUE TEMAacuteTICO MECANISMOS
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Biela a subst fem
Peza riacutexida xeralmente metaacutelica e de gran resistencia que serve para transmitir o movemento dun oacutergano a outro en moitos mecanismos e dispositivos Un sistema biela-manivela transforma o movemento rectiliacuteneo alternativo en circular continuo (motores de combustioacuten interna maacutequinas de vapor) ou viceversa (compresores bombas de eacutembolo)
Do fr bielle iacuted De orixe descontildeecida
Port biela esp bielaingl connecting rod
Cadea a subst fem
Sucesioacuten de elos metaacutelicos de formas moi diversas e dunha gran resistencia enlazados entre si que se emprega para aguantar arrastrar levantar cargas ou para transmitir movemento
Restra Do lat catēna iacuted Port cadeia esp cadenafr chaicircne ingl chain bond
Ferreiro soldador
Cegontildeal o subst masc
Mecanismo formado por un eixe disposto en forma de coacutebado dobre que transforma o movemento alternativo das bielas en movemento de rotacioacuten do eixe
De cegontildea lt lat ciconia iacuted por comparacioacuten co longo pescozo da cigontildea + suf ndashal coa nocioacuten de lsquorelacioacuten pertenzarsquo
Port cegonha cegonho esp cigontildeal ciguumlentildeal fr vilebrequin ingl crankshaft
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Peza metaacutelica ou de madeira con rosca na cal descansa ou vira calquera eixe Tal como o nome indica as chumaceiras de boacutelas estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se colocan unhas boacutelas
Chumaceira(s) de fregamento
De chumazo lt plumaciu lsquoleito de plumasrsquo (lt pluma) + suf ndasheira lt -aria Cfr randeeira
Port chumaceira esp chumacera rodamiento fr crapaudine agrave pivot ingl ball bearing
Cfr cadea + carpinteiro
Chumaceira (s) de boacutelas as subst fem
As rodas dos monopatiacutens estaacuten unidas ao eixe mediante chumaceiras
Chumaceira (s) de rolos as subst fem
As chumaceiras de rolos estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se situacutean cilindros metaacutelicos
Chumaceira(s) de rodamento
Cfr supra Cfr supra
Barra con dentes en sentido transversal destinada a engrenar nun pintildeoacuten que serve para converter o movemento circular do pintildeoacuten no rectiliacuteneo da barra
Engrenaxe Do fr creacutemaillegravere lsquobarra metaacutelica dentada que se utiliza en diversos oficios mecaacutenicosrsquo deriv do fr ant cremail iacuted lt gr kremastecircr lsquoque interrompersquo
Port cremalheira esp cremallera ingl rack
Cremalleira a subst fem
A cremalleira uacutesase para o sistema de guiacutea de vehiacuteculos e para a apertura de comportas entre outras aplicacioacutens
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Engrenaxe a subst fem
Rodas dentadas que encaixan entre si e que transmiten forza e movemento entre eixes situados a pouca distancia
Conexioacuten encadeamento engarce enlace ensambladura unioacuten
De engrenar lt fr engrener lt en + grain lsquogranrsquo + -age gt -axe Cfr aliaxe
Port engrenagem esp engranaje fr engrenage ingl gear
Leva a subst fem
Elemento mecaacutenico de forma variada que transforma o movemento de rotacioacuten uniforme noutro rectiliacuteneo alternativo
De levar lt lat levāre lsquolevantarrsquo ndasha eacute un suf deverbal
Port leva esp leva fr came ingl lever
Manivela a subst fem
Mecanismo de transmisioacuten de movemento que consiste nunha peza fixada ao extremo dun eixe e provista dun manubrio descentrado que lle permite facelo xirar ou dun mango sobre o que se articula unha biela este mecanismo completo constituacutee un sistema biela-manivela Aacute manivela impriacutemeselle un movemento de rotacioacuten coa man para accionar un mecanismo de torno de traccioacuten ou ben formando parte dun conxunto biela-manivela para transformar un movemento alternativo en rotativo ou viceversa
Manubrio veo viacuteo
Do fr manivelle lt lat pop manabella cla mănĭbulă var de mănĭculă dim de mănĭcă lsquoman pequenarsquo
Port manivela esp manivela ingl crank
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Mintildeoacuten o subst masc
Peza na cal encaixa un eixe Tradicionalmente designaba a unha peza do carro de vacas usado no medio rural Hoxe en diacutea apliacutecase en Mecaacutenica
Meoacuten mioacuten mil Minle
Do lat vulg mediolum lt mediu lsquomediorsquo
Esp mintildeoacuten
Panca a subst fem
Barra riacutexida que apoiada sobre un punto arredor do cal pode xira permite mover ou levantar pesos
Alavanca alzaprema barra
Do lat palanga vulg palanca lt gr phaacutelanx -angos lsquogarrotersquo
Port panca alavanca esp palanca fr levier ingllever
Ferreiro
Parafuso sen fin o subst masc
Mecanismo que transmite o movemento entre eixes que forman un aacutengulo recto A transmisioacuten sempre se efectuacutea desde un parafuso que actuacutea como elemento motriz cara unha roda dentada
Cfr parafuso Port parafuso sem-fim esp tornillo sin fin fr vis sans fin ingl worm gear
Cfr parafuso
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Pintildeoacuten o subst masc
Roda dentada pequena especialmente a dun sistema de transmisioacuten de movemento que engrena cunha maior nunha maacutequina
Do fr pignon lt lat pop pinniōne lt lat cla pinna lsquoamearsquo
Port pinhacirco esp pintildeoacuten ingl pinion
Polipasto o subst masc
Aparello formado por poleas fixas e moacutebiles que permite elevar a carga ata determinada altura con menos esforzo que se se utilizase unha uacutenica polea pero coacutempre mover unha lonxitude de corda maior
Polispasto Do lat polyspaston lt gr pop poluapaston
Port polipastopolispasto esp polispasto fr moufle ingl polyspast
Roldana a subst fem
Disco moacutebil arredor dun eixe cunha canle na superficie perimetral do seu contorno por onde corre unha corda da cal se tira para subir pesos
Polea cadeixo Do cat rotlana iacuted Port roldana esp roldana frreacutea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Tirarrollas o subst masc
Instrumento para extraer os tapoacutens de cortiza das botellas
Sacarrollas De tirar (de orixe descontildeecida) + rolla lt lat rotula lsquorodintildearsquo
Port saca-rolhas esp sacacorchos fr tire-bouchon ingl corkscrew
Trinquete o subst masc
Elemento que permite o xiro dunha roda dentada nun soacute sentido O trinquete mecaacutenico encaixa entre os dentes da engrenaxe grazas aacute forza dun resorte
De orixe incerta Procede probablemente do fr ant triquet(hoxe trinquet) dim de triquelsquobastoacutenrsquo variante de estrique crese de orixe xermaacutenica talvez proventildea do neerl striker
Port tranquete esp trinquete fr trinquet cliquet ingl pawl tripratcher
1 Accioacuten ou efecto de aliar dous ou maacuteis metais co obxectivo de mellorar as suacuteas propiedades 2 Liga dun ou maacuteis metais con elementos non metaacutelicos que manifesta propiedades metaacutelicas
Amaacutelgama combinacioacuten fusioacuten liga mestura
Do fr alliage der do verb allier lt lat alligāre lsquoxuntarrsquo O suf gal ndashaxelt do fr ndashage lt lat ndashaticu crea substantivos presentes desde os primeiros periacuteodos da lingua baixo a forma de ndashage ou agen por importacioacuten directa do franceacutes
Port liga ligaccedilao esp aleacioacuten ingl alloy
Cerralleiro ferreiro follateiroforxador lampista latoeiro soldador
Aliaxe a subst fem
Este vocaacutebulo adquire o significado de lsquoligar dous ou maacuteis metais fundiacutendoosrsquo en 1604 Se ben en galego se utiliza o verbo aliar e o substantivo aliaxe termos que nos remiten ao franceacutes actual en castelaacuten achamos alear e aleacioacuten que derivan das formas correspondentes en franceacutes antigo alleiier e alei
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Zafra pequena de aceiro ou ferro provista dunha longa barra que permite fixala e con duacuteas puntas laterais opostas que facilita traballos como bater e modelar os metais
Engra incre Lat bicornia do adx bicornis -e (lt bis +cornum sing de cornia lsquode dous brazosrsquo)
Port bigorna esp bigornia fr bicorne ingl (doublendashheaded) anvil
Cfr supra zapateiro Bigornia a subst fem
Loc Estar entre a bigornia e o martelo lsquoestar entre dous perigosrsquo Rfr Cando fores bigornia aguanta cando fores martelo malla
Metal moi brando e pesado de cor gris azulada duacutectil e maleable que se oxida doadamente co aire e que produce uns sales velenosos O seu nuacutemero atoacutemico eacute 82 e o seu siacutembolo Pb
Minio Do lat plumbu iacuted Port chumbo esp plomo fr plomb ingl lead
Cfr supra aliaxe Chumbo o
subst masc
A partir do s XV produciuse nas linguas romaacutenicas mdashcoas restricioacutens que no caso do galego se deben ter en contamdash unha grande afluencia de cultismos a traveacutes da literatura latina A necesidade de ampliacioacuten vocabular que acompantildeou o proceso de desenvolvemento cultural impuxo un acrecentamento do leacutexico baseado na entrada de palabras especialmente adxectivos a partir da base do latiacuten literario e non do patrimonial correspondente Desta forma na lingua galega achamos o cultismo pluacutembeo lsquode chumborsquo Loc Facer chumbo lsquocaer ben a rouparsquo
Desparafusador o subst masc
Instrumento de ferro ou doutra materia que serve para extraer un parafuso
Cfr infr Parafuso + suf ndashdor lt lat ndashtore de grande extensioacuten no lat vulg onde tameacuten indicaba o axente do proceso verbal ou o instrumento
Port desparafusador esp destornillador fr tournevis ingl screwdriver
Alarife albanel carpinteiro ebanista
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
No proceso de obtencioacuten do ferro hai duacuteas fases a primeira consiste na extraccioacuten do mineral das minas que normalmente se atopa en rochas mesturado con outros elementos a segunda obedece aacute obtencioacuten en altos fornos de ferrosos como o ferro coado cuxa proporcioacuten de carbono variacutea entre un 176 e un 45
Ferro fundido Lat ferru + coado lt coar lt lat colāre lsquopasar filtrarrsquo + suf ndashado lt -atu adaptacioacuten da terminacioacuten do part pret latino
Port ferro coado esp hierro colado fr fer fonte ingl cast iron
Cfr supra aliaxe Ferro coado o
subst masc
Loc Mallar en ferro friacuteo lsquoser inuacutetil a correccioacuten dunha persoarsquo Rfr O que a ferro mata a ferro morre
Instrumento para darlle aire ao lume e mellorar a combustioacuten
Barquiacuten fole Do lat folle iacuted Port fole esp fuelle fr soufflet ingl blower
Cfr supra Fol o subst
masc
Loc Non ser fol de ferreiro lsquonon poder estar sempre traballandorsquo
1 Teacutecnica que consiste en dar a primeira forma co martelo a unha peza de metal quentada previamente 2 Forno onde se quentan os metais para forxar
Ferrariacutea fragua Do fr forge lt lat fabrica lsquooficio artersquo
Port forjadura forjaesp forja fragua ingl forging forge
Cfr supra Forxa a subst
fem
Loc Estar na forxa lsquoestar en fase de elaboracioacutenrsquo
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Luva(s) a(s) subst fem
Peza de vestir que cobre a man e os dedos
Guante manopla mitoacuten
Do goacutet lofa lsquopalma da manrsquo Port luva esp guante(goluba) fr gant ingl glove
Cfr supra
1 Peza composta por unha pequena barra roscada e unha extremidade que permite facela xirar para que penetre noutra peza a porca ou nunha superficie Utiliacutezase como elemento de unioacuten entre duacuteas ou maacuteis cousas 2 Mecanismo que transforma o movemento de rotacioacuten en rectiliacuteneo
Do lat pare lsquoigualrsquo + fuso lt fūsu Port parafuso esp tornillo fr vis ingl screw
Cfr desparafusador Parafuso o subst masc
O cientiacutefico grego Arquiacutemedes ideou unha maacutequina para extraer auga dos riacuteos O denominado parafuso de Arquiacutemedes que funcionaba xirando unha manivela que provocaba que a auga ascendese ao interior do parafuso mediante unha ampla rosca helicoidal Os parafusos que se utilizan como elementos de unioacuten baseacuteanse no de Arquiacutemedes
Parafuso de banco o subst masc
1- Elemento mecaacutenico que se compoacuten dunha parte moacutebil e outra fixa que se unen mediante un parafuso groso A parte fixa suxeitase a unha mesa de traballo mediante parafuso e porcas A pezas suxeacuteitanse mediante unhas mordazas para poder realizar traballos de serrado tradeado ou limado
Torniqueta de banco
lt xerm bank iacuted Esp tornillo de banco
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
BLOQUE TEMAacuteTICO MECANISMOS
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Biela a subst fem
Peza riacutexida xeralmente metaacutelica e de gran resistencia que serve para transmitir o movemento dun oacutergano a outro en moitos mecanismos e dispositivos Un sistema biela-manivela transforma o movemento rectiliacuteneo alternativo en circular continuo (motores de combustioacuten interna maacutequinas de vapor) ou viceversa (compresores bombas de eacutembolo)
Do fr bielle iacuted De orixe descontildeecida
Port biela esp bielaingl connecting rod
Cadea a subst fem
Sucesioacuten de elos metaacutelicos de formas moi diversas e dunha gran resistencia enlazados entre si que se emprega para aguantar arrastrar levantar cargas ou para transmitir movemento
Restra Do lat catēna iacuted Port cadeia esp cadenafr chaicircne ingl chain bond
Ferreiro soldador
Cegontildeal o subst masc
Mecanismo formado por un eixe disposto en forma de coacutebado dobre que transforma o movemento alternativo das bielas en movemento de rotacioacuten do eixe
De cegontildea lt lat ciconia iacuted por comparacioacuten co longo pescozo da cigontildea + suf ndashal coa nocioacuten de lsquorelacioacuten pertenzarsquo
Port cegonha cegonho esp cigontildeal ciguumlentildeal fr vilebrequin ingl crankshaft
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Peza metaacutelica ou de madeira con rosca na cal descansa ou vira calquera eixe Tal como o nome indica as chumaceiras de boacutelas estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se colocan unhas boacutelas
Chumaceira(s) de fregamento
De chumazo lt plumaciu lsquoleito de plumasrsquo (lt pluma) + suf ndasheira lt -aria Cfr randeeira
Port chumaceira esp chumacera rodamiento fr crapaudine agrave pivot ingl ball bearing
Cfr cadea + carpinteiro
Chumaceira (s) de boacutelas as subst fem
As rodas dos monopatiacutens estaacuten unidas ao eixe mediante chumaceiras
Chumaceira (s) de rolos as subst fem
As chumaceiras de rolos estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se situacutean cilindros metaacutelicos
Chumaceira(s) de rodamento
Cfr supra Cfr supra
Barra con dentes en sentido transversal destinada a engrenar nun pintildeoacuten que serve para converter o movemento circular do pintildeoacuten no rectiliacuteneo da barra
Engrenaxe Do fr creacutemaillegravere lsquobarra metaacutelica dentada que se utiliza en diversos oficios mecaacutenicosrsquo deriv do fr ant cremail iacuted lt gr kremastecircr lsquoque interrompersquo
Port cremalheira esp cremallera ingl rack
Cremalleira a subst fem
A cremalleira uacutesase para o sistema de guiacutea de vehiacuteculos e para a apertura de comportas entre outras aplicacioacutens
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Engrenaxe a subst fem
Rodas dentadas que encaixan entre si e que transmiten forza e movemento entre eixes situados a pouca distancia
Conexioacuten encadeamento engarce enlace ensambladura unioacuten
De engrenar lt fr engrener lt en + grain lsquogranrsquo + -age gt -axe Cfr aliaxe
Port engrenagem esp engranaje fr engrenage ingl gear
Leva a subst fem
Elemento mecaacutenico de forma variada que transforma o movemento de rotacioacuten uniforme noutro rectiliacuteneo alternativo
De levar lt lat levāre lsquolevantarrsquo ndasha eacute un suf deverbal
Port leva esp leva fr came ingl lever
Manivela a subst fem
Mecanismo de transmisioacuten de movemento que consiste nunha peza fixada ao extremo dun eixe e provista dun manubrio descentrado que lle permite facelo xirar ou dun mango sobre o que se articula unha biela este mecanismo completo constituacutee un sistema biela-manivela Aacute manivela impriacutemeselle un movemento de rotacioacuten coa man para accionar un mecanismo de torno de traccioacuten ou ben formando parte dun conxunto biela-manivela para transformar un movemento alternativo en rotativo ou viceversa
Manubrio veo viacuteo
Do fr manivelle lt lat pop manabella cla mănĭbulă var de mănĭculă dim de mănĭcă lsquoman pequenarsquo
Port manivela esp manivela ingl crank
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Mintildeoacuten o subst masc
Peza na cal encaixa un eixe Tradicionalmente designaba a unha peza do carro de vacas usado no medio rural Hoxe en diacutea apliacutecase en Mecaacutenica
Meoacuten mioacuten mil Minle
Do lat vulg mediolum lt mediu lsquomediorsquo
Esp mintildeoacuten
Panca a subst fem
Barra riacutexida que apoiada sobre un punto arredor do cal pode xira permite mover ou levantar pesos
Alavanca alzaprema barra
Do lat palanga vulg palanca lt gr phaacutelanx -angos lsquogarrotersquo
Port panca alavanca esp palanca fr levier ingllever
Ferreiro
Parafuso sen fin o subst masc
Mecanismo que transmite o movemento entre eixes que forman un aacutengulo recto A transmisioacuten sempre se efectuacutea desde un parafuso que actuacutea como elemento motriz cara unha roda dentada
Cfr parafuso Port parafuso sem-fim esp tornillo sin fin fr vis sans fin ingl worm gear
Cfr parafuso
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Pintildeoacuten o subst masc
Roda dentada pequena especialmente a dun sistema de transmisioacuten de movemento que engrena cunha maior nunha maacutequina
Do fr pignon lt lat pop pinniōne lt lat cla pinna lsquoamearsquo
Port pinhacirco esp pintildeoacuten ingl pinion
Polipasto o subst masc
Aparello formado por poleas fixas e moacutebiles que permite elevar a carga ata determinada altura con menos esforzo que se se utilizase unha uacutenica polea pero coacutempre mover unha lonxitude de corda maior
Polispasto Do lat polyspaston lt gr pop poluapaston
Port polipastopolispasto esp polispasto fr moufle ingl polyspast
Roldana a subst fem
Disco moacutebil arredor dun eixe cunha canle na superficie perimetral do seu contorno por onde corre unha corda da cal se tira para subir pesos
Polea cadeixo Do cat rotlana iacuted Port roldana esp roldana frreacutea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Tirarrollas o subst masc
Instrumento para extraer os tapoacutens de cortiza das botellas
Sacarrollas De tirar (de orixe descontildeecida) + rolla lt lat rotula lsquorodintildearsquo
Port saca-rolhas esp sacacorchos fr tire-bouchon ingl corkscrew
Trinquete o subst masc
Elemento que permite o xiro dunha roda dentada nun soacute sentido O trinquete mecaacutenico encaixa entre os dentes da engrenaxe grazas aacute forza dun resorte
De orixe incerta Procede probablemente do fr ant triquet(hoxe trinquet) dim de triquelsquobastoacutenrsquo variante de estrique crese de orixe xermaacutenica talvez proventildea do neerl striker
Port tranquete esp trinquete fr trinquet cliquet ingl pawl tripratcher
1 Accioacuten ou efecto de aliar dous ou maacuteis metais co obxectivo de mellorar as suacuteas propiedades 2 Liga dun ou maacuteis metais con elementos non metaacutelicos que manifesta propiedades metaacutelicas
Amaacutelgama combinacioacuten fusioacuten liga mestura
Do fr alliage der do verb allier lt lat alligāre lsquoxuntarrsquo O suf gal ndashaxelt do fr ndashage lt lat ndashaticu crea substantivos presentes desde os primeiros periacuteodos da lingua baixo a forma de ndashage ou agen por importacioacuten directa do franceacutes
Port liga ligaccedilao esp aleacioacuten ingl alloy
Cerralleiro ferreiro follateiroforxador lampista latoeiro soldador
Aliaxe a subst fem
Este vocaacutebulo adquire o significado de lsquoligar dous ou maacuteis metais fundiacutendoosrsquo en 1604 Se ben en galego se utiliza o verbo aliar e o substantivo aliaxe termos que nos remiten ao franceacutes actual en castelaacuten achamos alear e aleacioacuten que derivan das formas correspondentes en franceacutes antigo alleiier e alei
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Zafra pequena de aceiro ou ferro provista dunha longa barra que permite fixala e con duacuteas puntas laterais opostas que facilita traballos como bater e modelar os metais
Engra incre Lat bicornia do adx bicornis -e (lt bis +cornum sing de cornia lsquode dous brazosrsquo)
Port bigorna esp bigornia fr bicorne ingl (doublendashheaded) anvil
Cfr supra zapateiro Bigornia a subst fem
Loc Estar entre a bigornia e o martelo lsquoestar entre dous perigosrsquo Rfr Cando fores bigornia aguanta cando fores martelo malla
Metal moi brando e pesado de cor gris azulada duacutectil e maleable que se oxida doadamente co aire e que produce uns sales velenosos O seu nuacutemero atoacutemico eacute 82 e o seu siacutembolo Pb
Minio Do lat plumbu iacuted Port chumbo esp plomo fr plomb ingl lead
Cfr supra aliaxe Chumbo o
subst masc
A partir do s XV produciuse nas linguas romaacutenicas mdashcoas restricioacutens que no caso do galego se deben ter en contamdash unha grande afluencia de cultismos a traveacutes da literatura latina A necesidade de ampliacioacuten vocabular que acompantildeou o proceso de desenvolvemento cultural impuxo un acrecentamento do leacutexico baseado na entrada de palabras especialmente adxectivos a partir da base do latiacuten literario e non do patrimonial correspondente Desta forma na lingua galega achamos o cultismo pluacutembeo lsquode chumborsquo Loc Facer chumbo lsquocaer ben a rouparsquo
Desparafusador o subst masc
Instrumento de ferro ou doutra materia que serve para extraer un parafuso
Cfr infr Parafuso + suf ndashdor lt lat ndashtore de grande extensioacuten no lat vulg onde tameacuten indicaba o axente do proceso verbal ou o instrumento
Port desparafusador esp destornillador fr tournevis ingl screwdriver
Alarife albanel carpinteiro ebanista
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
No proceso de obtencioacuten do ferro hai duacuteas fases a primeira consiste na extraccioacuten do mineral das minas que normalmente se atopa en rochas mesturado con outros elementos a segunda obedece aacute obtencioacuten en altos fornos de ferrosos como o ferro coado cuxa proporcioacuten de carbono variacutea entre un 176 e un 45
Ferro fundido Lat ferru + coado lt coar lt lat colāre lsquopasar filtrarrsquo + suf ndashado lt -atu adaptacioacuten da terminacioacuten do part pret latino
Port ferro coado esp hierro colado fr fer fonte ingl cast iron
Cfr supra aliaxe Ferro coado o
subst masc
Loc Mallar en ferro friacuteo lsquoser inuacutetil a correccioacuten dunha persoarsquo Rfr O que a ferro mata a ferro morre
Instrumento para darlle aire ao lume e mellorar a combustioacuten
Barquiacuten fole Do lat folle iacuted Port fole esp fuelle fr soufflet ingl blower
Cfr supra Fol o subst
masc
Loc Non ser fol de ferreiro lsquonon poder estar sempre traballandorsquo
1 Teacutecnica que consiste en dar a primeira forma co martelo a unha peza de metal quentada previamente 2 Forno onde se quentan os metais para forxar
Ferrariacutea fragua Do fr forge lt lat fabrica lsquooficio artersquo
Port forjadura forjaesp forja fragua ingl forging forge
Cfr supra Forxa a subst
fem
Loc Estar na forxa lsquoestar en fase de elaboracioacutenrsquo
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Luva(s) a(s) subst fem
Peza de vestir que cobre a man e os dedos
Guante manopla mitoacuten
Do goacutet lofa lsquopalma da manrsquo Port luva esp guante(goluba) fr gant ingl glove
Cfr supra
1 Peza composta por unha pequena barra roscada e unha extremidade que permite facela xirar para que penetre noutra peza a porca ou nunha superficie Utiliacutezase como elemento de unioacuten entre duacuteas ou maacuteis cousas 2 Mecanismo que transforma o movemento de rotacioacuten en rectiliacuteneo
Do lat pare lsquoigualrsquo + fuso lt fūsu Port parafuso esp tornillo fr vis ingl screw
Cfr desparafusador Parafuso o subst masc
O cientiacutefico grego Arquiacutemedes ideou unha maacutequina para extraer auga dos riacuteos O denominado parafuso de Arquiacutemedes que funcionaba xirando unha manivela que provocaba que a auga ascendese ao interior do parafuso mediante unha ampla rosca helicoidal Os parafusos que se utilizan como elementos de unioacuten baseacuteanse no de Arquiacutemedes
Parafuso de banco o subst masc
1- Elemento mecaacutenico que se compoacuten dunha parte moacutebil e outra fixa que se unen mediante un parafuso groso A parte fixa suxeitase a unha mesa de traballo mediante parafuso e porcas A pezas suxeacuteitanse mediante unhas mordazas para poder realizar traballos de serrado tradeado ou limado
Torniqueta de banco
lt xerm bank iacuted Esp tornillo de banco
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Peza metaacutelica ou de madeira con rosca na cal descansa ou vira calquera eixe Tal como o nome indica as chumaceiras de boacutelas estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se colocan unhas boacutelas
Chumaceira(s) de fregamento
De chumazo lt plumaciu lsquoleito de plumasrsquo (lt pluma) + suf ndasheira lt -aria Cfr randeeira
Port chumaceira esp chumacera rodamiento fr crapaudine agrave pivot ingl ball bearing
Cfr cadea + carpinteiro
Chumaceira (s) de boacutelas as subst fem
As rodas dos monopatiacutens estaacuten unidas ao eixe mediante chumaceiras
Chumaceira (s) de rolos as subst fem
As chumaceiras de rolos estaacuten formadas por dous cilindros conceacutentricos entre os que se situacutean cilindros metaacutelicos
Chumaceira(s) de rodamento
Cfr supra Cfr supra
Barra con dentes en sentido transversal destinada a engrenar nun pintildeoacuten que serve para converter o movemento circular do pintildeoacuten no rectiliacuteneo da barra
Engrenaxe Do fr creacutemaillegravere lsquobarra metaacutelica dentada que se utiliza en diversos oficios mecaacutenicosrsquo deriv do fr ant cremail iacuted lt gr kremastecircr lsquoque interrompersquo
Port cremalheira esp cremallera ingl rack
Cremalleira a subst fem
A cremalleira uacutesase para o sistema de guiacutea de vehiacuteculos e para a apertura de comportas entre outras aplicacioacutens
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Engrenaxe a subst fem
Rodas dentadas que encaixan entre si e que transmiten forza e movemento entre eixes situados a pouca distancia
Conexioacuten encadeamento engarce enlace ensambladura unioacuten
De engrenar lt fr engrener lt en + grain lsquogranrsquo + -age gt -axe Cfr aliaxe
Port engrenagem esp engranaje fr engrenage ingl gear
Leva a subst fem
Elemento mecaacutenico de forma variada que transforma o movemento de rotacioacuten uniforme noutro rectiliacuteneo alternativo
De levar lt lat levāre lsquolevantarrsquo ndasha eacute un suf deverbal
Port leva esp leva fr came ingl lever
Manivela a subst fem
Mecanismo de transmisioacuten de movemento que consiste nunha peza fixada ao extremo dun eixe e provista dun manubrio descentrado que lle permite facelo xirar ou dun mango sobre o que se articula unha biela este mecanismo completo constituacutee un sistema biela-manivela Aacute manivela impriacutemeselle un movemento de rotacioacuten coa man para accionar un mecanismo de torno de traccioacuten ou ben formando parte dun conxunto biela-manivela para transformar un movemento alternativo en rotativo ou viceversa
Manubrio veo viacuteo
Do fr manivelle lt lat pop manabella cla mănĭbulă var de mănĭculă dim de mănĭcă lsquoman pequenarsquo
Port manivela esp manivela ingl crank
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Mintildeoacuten o subst masc
Peza na cal encaixa un eixe Tradicionalmente designaba a unha peza do carro de vacas usado no medio rural Hoxe en diacutea apliacutecase en Mecaacutenica
Meoacuten mioacuten mil Minle
Do lat vulg mediolum lt mediu lsquomediorsquo
Esp mintildeoacuten
Panca a subst fem
Barra riacutexida que apoiada sobre un punto arredor do cal pode xira permite mover ou levantar pesos
Alavanca alzaprema barra
Do lat palanga vulg palanca lt gr phaacutelanx -angos lsquogarrotersquo
Port panca alavanca esp palanca fr levier ingllever
Ferreiro
Parafuso sen fin o subst masc
Mecanismo que transmite o movemento entre eixes que forman un aacutengulo recto A transmisioacuten sempre se efectuacutea desde un parafuso que actuacutea como elemento motriz cara unha roda dentada
Cfr parafuso Port parafuso sem-fim esp tornillo sin fin fr vis sans fin ingl worm gear
Cfr parafuso
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Pintildeoacuten o subst masc
Roda dentada pequena especialmente a dun sistema de transmisioacuten de movemento que engrena cunha maior nunha maacutequina
Do fr pignon lt lat pop pinniōne lt lat cla pinna lsquoamearsquo
Port pinhacirco esp pintildeoacuten ingl pinion
Polipasto o subst masc
Aparello formado por poleas fixas e moacutebiles que permite elevar a carga ata determinada altura con menos esforzo que se se utilizase unha uacutenica polea pero coacutempre mover unha lonxitude de corda maior
Polispasto Do lat polyspaston lt gr pop poluapaston
Port polipastopolispasto esp polispasto fr moufle ingl polyspast
Roldana a subst fem
Disco moacutebil arredor dun eixe cunha canle na superficie perimetral do seu contorno por onde corre unha corda da cal se tira para subir pesos
Polea cadeixo Do cat rotlana iacuted Port roldana esp roldana frreacutea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Tirarrollas o subst masc
Instrumento para extraer os tapoacutens de cortiza das botellas
Sacarrollas De tirar (de orixe descontildeecida) + rolla lt lat rotula lsquorodintildearsquo
Port saca-rolhas esp sacacorchos fr tire-bouchon ingl corkscrew
Trinquete o subst masc
Elemento que permite o xiro dunha roda dentada nun soacute sentido O trinquete mecaacutenico encaixa entre os dentes da engrenaxe grazas aacute forza dun resorte
De orixe incerta Procede probablemente do fr ant triquet(hoxe trinquet) dim de triquelsquobastoacutenrsquo variante de estrique crese de orixe xermaacutenica talvez proventildea do neerl striker
Port tranquete esp trinquete fr trinquet cliquet ingl pawl tripratcher
1 Accioacuten ou efecto de aliar dous ou maacuteis metais co obxectivo de mellorar as suacuteas propiedades 2 Liga dun ou maacuteis metais con elementos non metaacutelicos que manifesta propiedades metaacutelicas
Amaacutelgama combinacioacuten fusioacuten liga mestura
Do fr alliage der do verb allier lt lat alligāre lsquoxuntarrsquo O suf gal ndashaxelt do fr ndashage lt lat ndashaticu crea substantivos presentes desde os primeiros periacuteodos da lingua baixo a forma de ndashage ou agen por importacioacuten directa do franceacutes
Port liga ligaccedilao esp aleacioacuten ingl alloy
Cerralleiro ferreiro follateiroforxador lampista latoeiro soldador
Aliaxe a subst fem
Este vocaacutebulo adquire o significado de lsquoligar dous ou maacuteis metais fundiacutendoosrsquo en 1604 Se ben en galego se utiliza o verbo aliar e o substantivo aliaxe termos que nos remiten ao franceacutes actual en castelaacuten achamos alear e aleacioacuten que derivan das formas correspondentes en franceacutes antigo alleiier e alei
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Zafra pequena de aceiro ou ferro provista dunha longa barra que permite fixala e con duacuteas puntas laterais opostas que facilita traballos como bater e modelar os metais
Engra incre Lat bicornia do adx bicornis -e (lt bis +cornum sing de cornia lsquode dous brazosrsquo)
Port bigorna esp bigornia fr bicorne ingl (doublendashheaded) anvil
Cfr supra zapateiro Bigornia a subst fem
Loc Estar entre a bigornia e o martelo lsquoestar entre dous perigosrsquo Rfr Cando fores bigornia aguanta cando fores martelo malla
Metal moi brando e pesado de cor gris azulada duacutectil e maleable que se oxida doadamente co aire e que produce uns sales velenosos O seu nuacutemero atoacutemico eacute 82 e o seu siacutembolo Pb
Minio Do lat plumbu iacuted Port chumbo esp plomo fr plomb ingl lead
Cfr supra aliaxe Chumbo o
subst masc
A partir do s XV produciuse nas linguas romaacutenicas mdashcoas restricioacutens que no caso do galego se deben ter en contamdash unha grande afluencia de cultismos a traveacutes da literatura latina A necesidade de ampliacioacuten vocabular que acompantildeou o proceso de desenvolvemento cultural impuxo un acrecentamento do leacutexico baseado na entrada de palabras especialmente adxectivos a partir da base do latiacuten literario e non do patrimonial correspondente Desta forma na lingua galega achamos o cultismo pluacutembeo lsquode chumborsquo Loc Facer chumbo lsquocaer ben a rouparsquo
Desparafusador o subst masc
Instrumento de ferro ou doutra materia que serve para extraer un parafuso
Cfr infr Parafuso + suf ndashdor lt lat ndashtore de grande extensioacuten no lat vulg onde tameacuten indicaba o axente do proceso verbal ou o instrumento
Port desparafusador esp destornillador fr tournevis ingl screwdriver
Alarife albanel carpinteiro ebanista
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
No proceso de obtencioacuten do ferro hai duacuteas fases a primeira consiste na extraccioacuten do mineral das minas que normalmente se atopa en rochas mesturado con outros elementos a segunda obedece aacute obtencioacuten en altos fornos de ferrosos como o ferro coado cuxa proporcioacuten de carbono variacutea entre un 176 e un 45
Ferro fundido Lat ferru + coado lt coar lt lat colāre lsquopasar filtrarrsquo + suf ndashado lt -atu adaptacioacuten da terminacioacuten do part pret latino
Port ferro coado esp hierro colado fr fer fonte ingl cast iron
Cfr supra aliaxe Ferro coado o
subst masc
Loc Mallar en ferro friacuteo lsquoser inuacutetil a correccioacuten dunha persoarsquo Rfr O que a ferro mata a ferro morre
Instrumento para darlle aire ao lume e mellorar a combustioacuten
Barquiacuten fole Do lat folle iacuted Port fole esp fuelle fr soufflet ingl blower
Cfr supra Fol o subst
masc
Loc Non ser fol de ferreiro lsquonon poder estar sempre traballandorsquo
1 Teacutecnica que consiste en dar a primeira forma co martelo a unha peza de metal quentada previamente 2 Forno onde se quentan os metais para forxar
Ferrariacutea fragua Do fr forge lt lat fabrica lsquooficio artersquo
Port forjadura forjaesp forja fragua ingl forging forge
Cfr supra Forxa a subst
fem
Loc Estar na forxa lsquoestar en fase de elaboracioacutenrsquo
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Luva(s) a(s) subst fem
Peza de vestir que cobre a man e os dedos
Guante manopla mitoacuten
Do goacutet lofa lsquopalma da manrsquo Port luva esp guante(goluba) fr gant ingl glove
Cfr supra
1 Peza composta por unha pequena barra roscada e unha extremidade que permite facela xirar para que penetre noutra peza a porca ou nunha superficie Utiliacutezase como elemento de unioacuten entre duacuteas ou maacuteis cousas 2 Mecanismo que transforma o movemento de rotacioacuten en rectiliacuteneo
Do lat pare lsquoigualrsquo + fuso lt fūsu Port parafuso esp tornillo fr vis ingl screw
Cfr desparafusador Parafuso o subst masc
O cientiacutefico grego Arquiacutemedes ideou unha maacutequina para extraer auga dos riacuteos O denominado parafuso de Arquiacutemedes que funcionaba xirando unha manivela que provocaba que a auga ascendese ao interior do parafuso mediante unha ampla rosca helicoidal Os parafusos que se utilizan como elementos de unioacuten baseacuteanse no de Arquiacutemedes
Parafuso de banco o subst masc
1- Elemento mecaacutenico que se compoacuten dunha parte moacutebil e outra fixa que se unen mediante un parafuso groso A parte fixa suxeitase a unha mesa de traballo mediante parafuso e porcas A pezas suxeacuteitanse mediante unhas mordazas para poder realizar traballos de serrado tradeado ou limado
Torniqueta de banco
lt xerm bank iacuted Esp tornillo de banco
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Engrenaxe a subst fem
Rodas dentadas que encaixan entre si e que transmiten forza e movemento entre eixes situados a pouca distancia
Conexioacuten encadeamento engarce enlace ensambladura unioacuten
De engrenar lt fr engrener lt en + grain lsquogranrsquo + -age gt -axe Cfr aliaxe
Port engrenagem esp engranaje fr engrenage ingl gear
Leva a subst fem
Elemento mecaacutenico de forma variada que transforma o movemento de rotacioacuten uniforme noutro rectiliacuteneo alternativo
De levar lt lat levāre lsquolevantarrsquo ndasha eacute un suf deverbal
Port leva esp leva fr came ingl lever
Manivela a subst fem
Mecanismo de transmisioacuten de movemento que consiste nunha peza fixada ao extremo dun eixe e provista dun manubrio descentrado que lle permite facelo xirar ou dun mango sobre o que se articula unha biela este mecanismo completo constituacutee un sistema biela-manivela Aacute manivela impriacutemeselle un movemento de rotacioacuten coa man para accionar un mecanismo de torno de traccioacuten ou ben formando parte dun conxunto biela-manivela para transformar un movemento alternativo en rotativo ou viceversa
Manubrio veo viacuteo
Do fr manivelle lt lat pop manabella cla mănĭbulă var de mănĭculă dim de mănĭcă lsquoman pequenarsquo
Port manivela esp manivela ingl crank
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Mintildeoacuten o subst masc
Peza na cal encaixa un eixe Tradicionalmente designaba a unha peza do carro de vacas usado no medio rural Hoxe en diacutea apliacutecase en Mecaacutenica
Meoacuten mioacuten mil Minle
Do lat vulg mediolum lt mediu lsquomediorsquo
Esp mintildeoacuten
Panca a subst fem
Barra riacutexida que apoiada sobre un punto arredor do cal pode xira permite mover ou levantar pesos
Alavanca alzaprema barra
Do lat palanga vulg palanca lt gr phaacutelanx -angos lsquogarrotersquo
Port panca alavanca esp palanca fr levier ingllever
Ferreiro
Parafuso sen fin o subst masc
Mecanismo que transmite o movemento entre eixes que forman un aacutengulo recto A transmisioacuten sempre se efectuacutea desde un parafuso que actuacutea como elemento motriz cara unha roda dentada
Cfr parafuso Port parafuso sem-fim esp tornillo sin fin fr vis sans fin ingl worm gear
Cfr parafuso
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Pintildeoacuten o subst masc
Roda dentada pequena especialmente a dun sistema de transmisioacuten de movemento que engrena cunha maior nunha maacutequina
Do fr pignon lt lat pop pinniōne lt lat cla pinna lsquoamearsquo
Port pinhacirco esp pintildeoacuten ingl pinion
Polipasto o subst masc
Aparello formado por poleas fixas e moacutebiles que permite elevar a carga ata determinada altura con menos esforzo que se se utilizase unha uacutenica polea pero coacutempre mover unha lonxitude de corda maior
Polispasto Do lat polyspaston lt gr pop poluapaston
Port polipastopolispasto esp polispasto fr moufle ingl polyspast
Roldana a subst fem
Disco moacutebil arredor dun eixe cunha canle na superficie perimetral do seu contorno por onde corre unha corda da cal se tira para subir pesos
Polea cadeixo Do cat rotlana iacuted Port roldana esp roldana frreacutea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Tirarrollas o subst masc
Instrumento para extraer os tapoacutens de cortiza das botellas
Sacarrollas De tirar (de orixe descontildeecida) + rolla lt lat rotula lsquorodintildearsquo
Port saca-rolhas esp sacacorchos fr tire-bouchon ingl corkscrew
Trinquete o subst masc
Elemento que permite o xiro dunha roda dentada nun soacute sentido O trinquete mecaacutenico encaixa entre os dentes da engrenaxe grazas aacute forza dun resorte
De orixe incerta Procede probablemente do fr ant triquet(hoxe trinquet) dim de triquelsquobastoacutenrsquo variante de estrique crese de orixe xermaacutenica talvez proventildea do neerl striker
Port tranquete esp trinquete fr trinquet cliquet ingl pawl tripratcher
1 Accioacuten ou efecto de aliar dous ou maacuteis metais co obxectivo de mellorar as suacuteas propiedades 2 Liga dun ou maacuteis metais con elementos non metaacutelicos que manifesta propiedades metaacutelicas
Amaacutelgama combinacioacuten fusioacuten liga mestura
Do fr alliage der do verb allier lt lat alligāre lsquoxuntarrsquo O suf gal ndashaxelt do fr ndashage lt lat ndashaticu crea substantivos presentes desde os primeiros periacuteodos da lingua baixo a forma de ndashage ou agen por importacioacuten directa do franceacutes
Port liga ligaccedilao esp aleacioacuten ingl alloy
Cerralleiro ferreiro follateiroforxador lampista latoeiro soldador
Aliaxe a subst fem
Este vocaacutebulo adquire o significado de lsquoligar dous ou maacuteis metais fundiacutendoosrsquo en 1604 Se ben en galego se utiliza o verbo aliar e o substantivo aliaxe termos que nos remiten ao franceacutes actual en castelaacuten achamos alear e aleacioacuten que derivan das formas correspondentes en franceacutes antigo alleiier e alei
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Zafra pequena de aceiro ou ferro provista dunha longa barra que permite fixala e con duacuteas puntas laterais opostas que facilita traballos como bater e modelar os metais
Engra incre Lat bicornia do adx bicornis -e (lt bis +cornum sing de cornia lsquode dous brazosrsquo)
Port bigorna esp bigornia fr bicorne ingl (doublendashheaded) anvil
Cfr supra zapateiro Bigornia a subst fem
Loc Estar entre a bigornia e o martelo lsquoestar entre dous perigosrsquo Rfr Cando fores bigornia aguanta cando fores martelo malla
Metal moi brando e pesado de cor gris azulada duacutectil e maleable que se oxida doadamente co aire e que produce uns sales velenosos O seu nuacutemero atoacutemico eacute 82 e o seu siacutembolo Pb
Minio Do lat plumbu iacuted Port chumbo esp plomo fr plomb ingl lead
Cfr supra aliaxe Chumbo o
subst masc
A partir do s XV produciuse nas linguas romaacutenicas mdashcoas restricioacutens que no caso do galego se deben ter en contamdash unha grande afluencia de cultismos a traveacutes da literatura latina A necesidade de ampliacioacuten vocabular que acompantildeou o proceso de desenvolvemento cultural impuxo un acrecentamento do leacutexico baseado na entrada de palabras especialmente adxectivos a partir da base do latiacuten literario e non do patrimonial correspondente Desta forma na lingua galega achamos o cultismo pluacutembeo lsquode chumborsquo Loc Facer chumbo lsquocaer ben a rouparsquo
Desparafusador o subst masc
Instrumento de ferro ou doutra materia que serve para extraer un parafuso
Cfr infr Parafuso + suf ndashdor lt lat ndashtore de grande extensioacuten no lat vulg onde tameacuten indicaba o axente do proceso verbal ou o instrumento
Port desparafusador esp destornillador fr tournevis ingl screwdriver
Alarife albanel carpinteiro ebanista
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
No proceso de obtencioacuten do ferro hai duacuteas fases a primeira consiste na extraccioacuten do mineral das minas que normalmente se atopa en rochas mesturado con outros elementos a segunda obedece aacute obtencioacuten en altos fornos de ferrosos como o ferro coado cuxa proporcioacuten de carbono variacutea entre un 176 e un 45
Ferro fundido Lat ferru + coado lt coar lt lat colāre lsquopasar filtrarrsquo + suf ndashado lt -atu adaptacioacuten da terminacioacuten do part pret latino
Port ferro coado esp hierro colado fr fer fonte ingl cast iron
Cfr supra aliaxe Ferro coado o
subst masc
Loc Mallar en ferro friacuteo lsquoser inuacutetil a correccioacuten dunha persoarsquo Rfr O que a ferro mata a ferro morre
Instrumento para darlle aire ao lume e mellorar a combustioacuten
Barquiacuten fole Do lat folle iacuted Port fole esp fuelle fr soufflet ingl blower
Cfr supra Fol o subst
masc
Loc Non ser fol de ferreiro lsquonon poder estar sempre traballandorsquo
1 Teacutecnica que consiste en dar a primeira forma co martelo a unha peza de metal quentada previamente 2 Forno onde se quentan os metais para forxar
Ferrariacutea fragua Do fr forge lt lat fabrica lsquooficio artersquo
Port forjadura forjaesp forja fragua ingl forging forge
Cfr supra Forxa a subst
fem
Loc Estar na forxa lsquoestar en fase de elaboracioacutenrsquo
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Luva(s) a(s) subst fem
Peza de vestir que cobre a man e os dedos
Guante manopla mitoacuten
Do goacutet lofa lsquopalma da manrsquo Port luva esp guante(goluba) fr gant ingl glove
Cfr supra
1 Peza composta por unha pequena barra roscada e unha extremidade que permite facela xirar para que penetre noutra peza a porca ou nunha superficie Utiliacutezase como elemento de unioacuten entre duacuteas ou maacuteis cousas 2 Mecanismo que transforma o movemento de rotacioacuten en rectiliacuteneo
Do lat pare lsquoigualrsquo + fuso lt fūsu Port parafuso esp tornillo fr vis ingl screw
Cfr desparafusador Parafuso o subst masc
O cientiacutefico grego Arquiacutemedes ideou unha maacutequina para extraer auga dos riacuteos O denominado parafuso de Arquiacutemedes que funcionaba xirando unha manivela que provocaba que a auga ascendese ao interior do parafuso mediante unha ampla rosca helicoidal Os parafusos que se utilizan como elementos de unioacuten baseacuteanse no de Arquiacutemedes
Parafuso de banco o subst masc
1- Elemento mecaacutenico que se compoacuten dunha parte moacutebil e outra fixa que se unen mediante un parafuso groso A parte fixa suxeitase a unha mesa de traballo mediante parafuso e porcas A pezas suxeacuteitanse mediante unhas mordazas para poder realizar traballos de serrado tradeado ou limado
Torniqueta de banco
lt xerm bank iacuted Esp tornillo de banco
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Mintildeoacuten o subst masc
Peza na cal encaixa un eixe Tradicionalmente designaba a unha peza do carro de vacas usado no medio rural Hoxe en diacutea apliacutecase en Mecaacutenica
Meoacuten mioacuten mil Minle
Do lat vulg mediolum lt mediu lsquomediorsquo
Esp mintildeoacuten
Panca a subst fem
Barra riacutexida que apoiada sobre un punto arredor do cal pode xira permite mover ou levantar pesos
Alavanca alzaprema barra
Do lat palanga vulg palanca lt gr phaacutelanx -angos lsquogarrotersquo
Port panca alavanca esp palanca fr levier ingllever
Ferreiro
Parafuso sen fin o subst masc
Mecanismo que transmite o movemento entre eixes que forman un aacutengulo recto A transmisioacuten sempre se efectuacutea desde un parafuso que actuacutea como elemento motriz cara unha roda dentada
Cfr parafuso Port parafuso sem-fim esp tornillo sin fin fr vis sans fin ingl worm gear
Cfr parafuso
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Pintildeoacuten o subst masc
Roda dentada pequena especialmente a dun sistema de transmisioacuten de movemento que engrena cunha maior nunha maacutequina
Do fr pignon lt lat pop pinniōne lt lat cla pinna lsquoamearsquo
Port pinhacirco esp pintildeoacuten ingl pinion
Polipasto o subst masc
Aparello formado por poleas fixas e moacutebiles que permite elevar a carga ata determinada altura con menos esforzo que se se utilizase unha uacutenica polea pero coacutempre mover unha lonxitude de corda maior
Polispasto Do lat polyspaston lt gr pop poluapaston
Port polipastopolispasto esp polispasto fr moufle ingl polyspast
Roldana a subst fem
Disco moacutebil arredor dun eixe cunha canle na superficie perimetral do seu contorno por onde corre unha corda da cal se tira para subir pesos
Polea cadeixo Do cat rotlana iacuted Port roldana esp roldana frreacutea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Tirarrollas o subst masc
Instrumento para extraer os tapoacutens de cortiza das botellas
Sacarrollas De tirar (de orixe descontildeecida) + rolla lt lat rotula lsquorodintildearsquo
Port saca-rolhas esp sacacorchos fr tire-bouchon ingl corkscrew
Trinquete o subst masc
Elemento que permite o xiro dunha roda dentada nun soacute sentido O trinquete mecaacutenico encaixa entre os dentes da engrenaxe grazas aacute forza dun resorte
De orixe incerta Procede probablemente do fr ant triquet(hoxe trinquet) dim de triquelsquobastoacutenrsquo variante de estrique crese de orixe xermaacutenica talvez proventildea do neerl striker
Port tranquete esp trinquete fr trinquet cliquet ingl pawl tripratcher
1 Accioacuten ou efecto de aliar dous ou maacuteis metais co obxectivo de mellorar as suacuteas propiedades 2 Liga dun ou maacuteis metais con elementos non metaacutelicos que manifesta propiedades metaacutelicas
Amaacutelgama combinacioacuten fusioacuten liga mestura
Do fr alliage der do verb allier lt lat alligāre lsquoxuntarrsquo O suf gal ndashaxelt do fr ndashage lt lat ndashaticu crea substantivos presentes desde os primeiros periacuteodos da lingua baixo a forma de ndashage ou agen por importacioacuten directa do franceacutes
Port liga ligaccedilao esp aleacioacuten ingl alloy
Cerralleiro ferreiro follateiroforxador lampista latoeiro soldador
Aliaxe a subst fem
Este vocaacutebulo adquire o significado de lsquoligar dous ou maacuteis metais fundiacutendoosrsquo en 1604 Se ben en galego se utiliza o verbo aliar e o substantivo aliaxe termos que nos remiten ao franceacutes actual en castelaacuten achamos alear e aleacioacuten que derivan das formas correspondentes en franceacutes antigo alleiier e alei
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Zafra pequena de aceiro ou ferro provista dunha longa barra que permite fixala e con duacuteas puntas laterais opostas que facilita traballos como bater e modelar os metais
Engra incre Lat bicornia do adx bicornis -e (lt bis +cornum sing de cornia lsquode dous brazosrsquo)
Port bigorna esp bigornia fr bicorne ingl (doublendashheaded) anvil
Cfr supra zapateiro Bigornia a subst fem
Loc Estar entre a bigornia e o martelo lsquoestar entre dous perigosrsquo Rfr Cando fores bigornia aguanta cando fores martelo malla
Metal moi brando e pesado de cor gris azulada duacutectil e maleable que se oxida doadamente co aire e que produce uns sales velenosos O seu nuacutemero atoacutemico eacute 82 e o seu siacutembolo Pb
Minio Do lat plumbu iacuted Port chumbo esp plomo fr plomb ingl lead
Cfr supra aliaxe Chumbo o
subst masc
A partir do s XV produciuse nas linguas romaacutenicas mdashcoas restricioacutens que no caso do galego se deben ter en contamdash unha grande afluencia de cultismos a traveacutes da literatura latina A necesidade de ampliacioacuten vocabular que acompantildeou o proceso de desenvolvemento cultural impuxo un acrecentamento do leacutexico baseado na entrada de palabras especialmente adxectivos a partir da base do latiacuten literario e non do patrimonial correspondente Desta forma na lingua galega achamos o cultismo pluacutembeo lsquode chumborsquo Loc Facer chumbo lsquocaer ben a rouparsquo
Desparafusador o subst masc
Instrumento de ferro ou doutra materia que serve para extraer un parafuso
Cfr infr Parafuso + suf ndashdor lt lat ndashtore de grande extensioacuten no lat vulg onde tameacuten indicaba o axente do proceso verbal ou o instrumento
Port desparafusador esp destornillador fr tournevis ingl screwdriver
Alarife albanel carpinteiro ebanista
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
No proceso de obtencioacuten do ferro hai duacuteas fases a primeira consiste na extraccioacuten do mineral das minas que normalmente se atopa en rochas mesturado con outros elementos a segunda obedece aacute obtencioacuten en altos fornos de ferrosos como o ferro coado cuxa proporcioacuten de carbono variacutea entre un 176 e un 45
Ferro fundido Lat ferru + coado lt coar lt lat colāre lsquopasar filtrarrsquo + suf ndashado lt -atu adaptacioacuten da terminacioacuten do part pret latino
Port ferro coado esp hierro colado fr fer fonte ingl cast iron
Cfr supra aliaxe Ferro coado o
subst masc
Loc Mallar en ferro friacuteo lsquoser inuacutetil a correccioacuten dunha persoarsquo Rfr O que a ferro mata a ferro morre
Instrumento para darlle aire ao lume e mellorar a combustioacuten
Barquiacuten fole Do lat folle iacuted Port fole esp fuelle fr soufflet ingl blower
Cfr supra Fol o subst
masc
Loc Non ser fol de ferreiro lsquonon poder estar sempre traballandorsquo
1 Teacutecnica que consiste en dar a primeira forma co martelo a unha peza de metal quentada previamente 2 Forno onde se quentan os metais para forxar
Ferrariacutea fragua Do fr forge lt lat fabrica lsquooficio artersquo
Port forjadura forjaesp forja fragua ingl forging forge
Cfr supra Forxa a subst
fem
Loc Estar na forxa lsquoestar en fase de elaboracioacutenrsquo
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Luva(s) a(s) subst fem
Peza de vestir que cobre a man e os dedos
Guante manopla mitoacuten
Do goacutet lofa lsquopalma da manrsquo Port luva esp guante(goluba) fr gant ingl glove
Cfr supra
1 Peza composta por unha pequena barra roscada e unha extremidade que permite facela xirar para que penetre noutra peza a porca ou nunha superficie Utiliacutezase como elemento de unioacuten entre duacuteas ou maacuteis cousas 2 Mecanismo que transforma o movemento de rotacioacuten en rectiliacuteneo
Do lat pare lsquoigualrsquo + fuso lt fūsu Port parafuso esp tornillo fr vis ingl screw
Cfr desparafusador Parafuso o subst masc
O cientiacutefico grego Arquiacutemedes ideou unha maacutequina para extraer auga dos riacuteos O denominado parafuso de Arquiacutemedes que funcionaba xirando unha manivela que provocaba que a auga ascendese ao interior do parafuso mediante unha ampla rosca helicoidal Os parafusos que se utilizan como elementos de unioacuten baseacuteanse no de Arquiacutemedes
Parafuso de banco o subst masc
1- Elemento mecaacutenico que se compoacuten dunha parte moacutebil e outra fixa que se unen mediante un parafuso groso A parte fixa suxeitase a unha mesa de traballo mediante parafuso e porcas A pezas suxeacuteitanse mediante unhas mordazas para poder realizar traballos de serrado tradeado ou limado
Torniqueta de banco
lt xerm bank iacuted Esp tornillo de banco
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Pintildeoacuten o subst masc
Roda dentada pequena especialmente a dun sistema de transmisioacuten de movemento que engrena cunha maior nunha maacutequina
Do fr pignon lt lat pop pinniōne lt lat cla pinna lsquoamearsquo
Port pinhacirco esp pintildeoacuten ingl pinion
Polipasto o subst masc
Aparello formado por poleas fixas e moacutebiles que permite elevar a carga ata determinada altura con menos esforzo que se se utilizase unha uacutenica polea pero coacutempre mover unha lonxitude de corda maior
Polispasto Do lat polyspaston lt gr pop poluapaston
Port polipastopolispasto esp polispasto fr moufle ingl polyspast
Roldana a subst fem
Disco moacutebil arredor dun eixe cunha canle na superficie perimetral do seu contorno por onde corre unha corda da cal se tira para subir pesos
Polea cadeixo Do cat rotlana iacuted Port roldana esp roldana frreacutea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Tirarrollas o subst masc
Instrumento para extraer os tapoacutens de cortiza das botellas
Sacarrollas De tirar (de orixe descontildeecida) + rolla lt lat rotula lsquorodintildearsquo
Port saca-rolhas esp sacacorchos fr tire-bouchon ingl corkscrew
Trinquete o subst masc
Elemento que permite o xiro dunha roda dentada nun soacute sentido O trinquete mecaacutenico encaixa entre os dentes da engrenaxe grazas aacute forza dun resorte
De orixe incerta Procede probablemente do fr ant triquet(hoxe trinquet) dim de triquelsquobastoacutenrsquo variante de estrique crese de orixe xermaacutenica talvez proventildea do neerl striker
Port tranquete esp trinquete fr trinquet cliquet ingl pawl tripratcher
1 Accioacuten ou efecto de aliar dous ou maacuteis metais co obxectivo de mellorar as suacuteas propiedades 2 Liga dun ou maacuteis metais con elementos non metaacutelicos que manifesta propiedades metaacutelicas
Amaacutelgama combinacioacuten fusioacuten liga mestura
Do fr alliage der do verb allier lt lat alligāre lsquoxuntarrsquo O suf gal ndashaxelt do fr ndashage lt lat ndashaticu crea substantivos presentes desde os primeiros periacuteodos da lingua baixo a forma de ndashage ou agen por importacioacuten directa do franceacutes
Port liga ligaccedilao esp aleacioacuten ingl alloy
Cerralleiro ferreiro follateiroforxador lampista latoeiro soldador
Aliaxe a subst fem
Este vocaacutebulo adquire o significado de lsquoligar dous ou maacuteis metais fundiacutendoosrsquo en 1604 Se ben en galego se utiliza o verbo aliar e o substantivo aliaxe termos que nos remiten ao franceacutes actual en castelaacuten achamos alear e aleacioacuten que derivan das formas correspondentes en franceacutes antigo alleiier e alei
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Zafra pequena de aceiro ou ferro provista dunha longa barra que permite fixala e con duacuteas puntas laterais opostas que facilita traballos como bater e modelar os metais
Engra incre Lat bicornia do adx bicornis -e (lt bis +cornum sing de cornia lsquode dous brazosrsquo)
Port bigorna esp bigornia fr bicorne ingl (doublendashheaded) anvil
Cfr supra zapateiro Bigornia a subst fem
Loc Estar entre a bigornia e o martelo lsquoestar entre dous perigosrsquo Rfr Cando fores bigornia aguanta cando fores martelo malla
Metal moi brando e pesado de cor gris azulada duacutectil e maleable que se oxida doadamente co aire e que produce uns sales velenosos O seu nuacutemero atoacutemico eacute 82 e o seu siacutembolo Pb
Minio Do lat plumbu iacuted Port chumbo esp plomo fr plomb ingl lead
Cfr supra aliaxe Chumbo o
subst masc
A partir do s XV produciuse nas linguas romaacutenicas mdashcoas restricioacutens que no caso do galego se deben ter en contamdash unha grande afluencia de cultismos a traveacutes da literatura latina A necesidade de ampliacioacuten vocabular que acompantildeou o proceso de desenvolvemento cultural impuxo un acrecentamento do leacutexico baseado na entrada de palabras especialmente adxectivos a partir da base do latiacuten literario e non do patrimonial correspondente Desta forma na lingua galega achamos o cultismo pluacutembeo lsquode chumborsquo Loc Facer chumbo lsquocaer ben a rouparsquo
Desparafusador o subst masc
Instrumento de ferro ou doutra materia que serve para extraer un parafuso
Cfr infr Parafuso + suf ndashdor lt lat ndashtore de grande extensioacuten no lat vulg onde tameacuten indicaba o axente do proceso verbal ou o instrumento
Port desparafusador esp destornillador fr tournevis ingl screwdriver
Alarife albanel carpinteiro ebanista
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
No proceso de obtencioacuten do ferro hai duacuteas fases a primeira consiste na extraccioacuten do mineral das minas que normalmente se atopa en rochas mesturado con outros elementos a segunda obedece aacute obtencioacuten en altos fornos de ferrosos como o ferro coado cuxa proporcioacuten de carbono variacutea entre un 176 e un 45
Ferro fundido Lat ferru + coado lt coar lt lat colāre lsquopasar filtrarrsquo + suf ndashado lt -atu adaptacioacuten da terminacioacuten do part pret latino
Port ferro coado esp hierro colado fr fer fonte ingl cast iron
Cfr supra aliaxe Ferro coado o
subst masc
Loc Mallar en ferro friacuteo lsquoser inuacutetil a correccioacuten dunha persoarsquo Rfr O que a ferro mata a ferro morre
Instrumento para darlle aire ao lume e mellorar a combustioacuten
Barquiacuten fole Do lat folle iacuted Port fole esp fuelle fr soufflet ingl blower
Cfr supra Fol o subst
masc
Loc Non ser fol de ferreiro lsquonon poder estar sempre traballandorsquo
1 Teacutecnica que consiste en dar a primeira forma co martelo a unha peza de metal quentada previamente 2 Forno onde se quentan os metais para forxar
Ferrariacutea fragua Do fr forge lt lat fabrica lsquooficio artersquo
Port forjadura forjaesp forja fragua ingl forging forge
Cfr supra Forxa a subst
fem
Loc Estar na forxa lsquoestar en fase de elaboracioacutenrsquo
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Luva(s) a(s) subst fem
Peza de vestir que cobre a man e os dedos
Guante manopla mitoacuten
Do goacutet lofa lsquopalma da manrsquo Port luva esp guante(goluba) fr gant ingl glove
Cfr supra
1 Peza composta por unha pequena barra roscada e unha extremidade que permite facela xirar para que penetre noutra peza a porca ou nunha superficie Utiliacutezase como elemento de unioacuten entre duacuteas ou maacuteis cousas 2 Mecanismo que transforma o movemento de rotacioacuten en rectiliacuteneo
Do lat pare lsquoigualrsquo + fuso lt fūsu Port parafuso esp tornillo fr vis ingl screw
Cfr desparafusador Parafuso o subst masc
O cientiacutefico grego Arquiacutemedes ideou unha maacutequina para extraer auga dos riacuteos O denominado parafuso de Arquiacutemedes que funcionaba xirando unha manivela que provocaba que a auga ascendese ao interior do parafuso mediante unha ampla rosca helicoidal Os parafusos que se utilizan como elementos de unioacuten baseacuteanse no de Arquiacutemedes
Parafuso de banco o subst masc
1- Elemento mecaacutenico que se compoacuten dunha parte moacutebil e outra fixa que se unen mediante un parafuso groso A parte fixa suxeitase a unha mesa de traballo mediante parafuso e porcas A pezas suxeacuteitanse mediante unhas mordazas para poder realizar traballos de serrado tradeado ou limado
Torniqueta de banco
lt xerm bank iacuted Esp tornillo de banco
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Tirarrollas o subst masc
Instrumento para extraer os tapoacutens de cortiza das botellas
Sacarrollas De tirar (de orixe descontildeecida) + rolla lt lat rotula lsquorodintildearsquo
Port saca-rolhas esp sacacorchos fr tire-bouchon ingl corkscrew
Trinquete o subst masc
Elemento que permite o xiro dunha roda dentada nun soacute sentido O trinquete mecaacutenico encaixa entre os dentes da engrenaxe grazas aacute forza dun resorte
De orixe incerta Procede probablemente do fr ant triquet(hoxe trinquet) dim de triquelsquobastoacutenrsquo variante de estrique crese de orixe xermaacutenica talvez proventildea do neerl striker
Port tranquete esp trinquete fr trinquet cliquet ingl pawl tripratcher
1 Accioacuten ou efecto de aliar dous ou maacuteis metais co obxectivo de mellorar as suacuteas propiedades 2 Liga dun ou maacuteis metais con elementos non metaacutelicos que manifesta propiedades metaacutelicas
Amaacutelgama combinacioacuten fusioacuten liga mestura
Do fr alliage der do verb allier lt lat alligāre lsquoxuntarrsquo O suf gal ndashaxelt do fr ndashage lt lat ndashaticu crea substantivos presentes desde os primeiros periacuteodos da lingua baixo a forma de ndashage ou agen por importacioacuten directa do franceacutes
Port liga ligaccedilao esp aleacioacuten ingl alloy
Cerralleiro ferreiro follateiroforxador lampista latoeiro soldador
Aliaxe a subst fem
Este vocaacutebulo adquire o significado de lsquoligar dous ou maacuteis metais fundiacutendoosrsquo en 1604 Se ben en galego se utiliza o verbo aliar e o substantivo aliaxe termos que nos remiten ao franceacutes actual en castelaacuten achamos alear e aleacioacuten que derivan das formas correspondentes en franceacutes antigo alleiier e alei
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Zafra pequena de aceiro ou ferro provista dunha longa barra que permite fixala e con duacuteas puntas laterais opostas que facilita traballos como bater e modelar os metais
Engra incre Lat bicornia do adx bicornis -e (lt bis +cornum sing de cornia lsquode dous brazosrsquo)
Port bigorna esp bigornia fr bicorne ingl (doublendashheaded) anvil
Cfr supra zapateiro Bigornia a subst fem
Loc Estar entre a bigornia e o martelo lsquoestar entre dous perigosrsquo Rfr Cando fores bigornia aguanta cando fores martelo malla
Metal moi brando e pesado de cor gris azulada duacutectil e maleable que se oxida doadamente co aire e que produce uns sales velenosos O seu nuacutemero atoacutemico eacute 82 e o seu siacutembolo Pb
Minio Do lat plumbu iacuted Port chumbo esp plomo fr plomb ingl lead
Cfr supra aliaxe Chumbo o
subst masc
A partir do s XV produciuse nas linguas romaacutenicas mdashcoas restricioacutens que no caso do galego se deben ter en contamdash unha grande afluencia de cultismos a traveacutes da literatura latina A necesidade de ampliacioacuten vocabular que acompantildeou o proceso de desenvolvemento cultural impuxo un acrecentamento do leacutexico baseado na entrada de palabras especialmente adxectivos a partir da base do latiacuten literario e non do patrimonial correspondente Desta forma na lingua galega achamos o cultismo pluacutembeo lsquode chumborsquo Loc Facer chumbo lsquocaer ben a rouparsquo
Desparafusador o subst masc
Instrumento de ferro ou doutra materia que serve para extraer un parafuso
Cfr infr Parafuso + suf ndashdor lt lat ndashtore de grande extensioacuten no lat vulg onde tameacuten indicaba o axente do proceso verbal ou o instrumento
Port desparafusador esp destornillador fr tournevis ingl screwdriver
Alarife albanel carpinteiro ebanista
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
No proceso de obtencioacuten do ferro hai duacuteas fases a primeira consiste na extraccioacuten do mineral das minas que normalmente se atopa en rochas mesturado con outros elementos a segunda obedece aacute obtencioacuten en altos fornos de ferrosos como o ferro coado cuxa proporcioacuten de carbono variacutea entre un 176 e un 45
Ferro fundido Lat ferru + coado lt coar lt lat colāre lsquopasar filtrarrsquo + suf ndashado lt -atu adaptacioacuten da terminacioacuten do part pret latino
Port ferro coado esp hierro colado fr fer fonte ingl cast iron
Cfr supra aliaxe Ferro coado o
subst masc
Loc Mallar en ferro friacuteo lsquoser inuacutetil a correccioacuten dunha persoarsquo Rfr O que a ferro mata a ferro morre
Instrumento para darlle aire ao lume e mellorar a combustioacuten
Barquiacuten fole Do lat folle iacuted Port fole esp fuelle fr soufflet ingl blower
Cfr supra Fol o subst
masc
Loc Non ser fol de ferreiro lsquonon poder estar sempre traballandorsquo
1 Teacutecnica que consiste en dar a primeira forma co martelo a unha peza de metal quentada previamente 2 Forno onde se quentan os metais para forxar
Ferrariacutea fragua Do fr forge lt lat fabrica lsquooficio artersquo
Port forjadura forjaesp forja fragua ingl forging forge
Cfr supra Forxa a subst
fem
Loc Estar na forxa lsquoestar en fase de elaboracioacutenrsquo
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Luva(s) a(s) subst fem
Peza de vestir que cobre a man e os dedos
Guante manopla mitoacuten
Do goacutet lofa lsquopalma da manrsquo Port luva esp guante(goluba) fr gant ingl glove
Cfr supra
1 Peza composta por unha pequena barra roscada e unha extremidade que permite facela xirar para que penetre noutra peza a porca ou nunha superficie Utiliacutezase como elemento de unioacuten entre duacuteas ou maacuteis cousas 2 Mecanismo que transforma o movemento de rotacioacuten en rectiliacuteneo
Do lat pare lsquoigualrsquo + fuso lt fūsu Port parafuso esp tornillo fr vis ingl screw
Cfr desparafusador Parafuso o subst masc
O cientiacutefico grego Arquiacutemedes ideou unha maacutequina para extraer auga dos riacuteos O denominado parafuso de Arquiacutemedes que funcionaba xirando unha manivela que provocaba que a auga ascendese ao interior do parafuso mediante unha ampla rosca helicoidal Os parafusos que se utilizan como elementos de unioacuten baseacuteanse no de Arquiacutemedes
Parafuso de banco o subst masc
1- Elemento mecaacutenico que se compoacuten dunha parte moacutebil e outra fixa que se unen mediante un parafuso groso A parte fixa suxeitase a unha mesa de traballo mediante parafuso e porcas A pezas suxeacuteitanse mediante unhas mordazas para poder realizar traballos de serrado tradeado ou limado
Torniqueta de banco
lt xerm bank iacuted Esp tornillo de banco
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Zafra pequena de aceiro ou ferro provista dunha longa barra que permite fixala e con duacuteas puntas laterais opostas que facilita traballos como bater e modelar os metais
Engra incre Lat bicornia do adx bicornis -e (lt bis +cornum sing de cornia lsquode dous brazosrsquo)
Port bigorna esp bigornia fr bicorne ingl (doublendashheaded) anvil
Cfr supra zapateiro Bigornia a subst fem
Loc Estar entre a bigornia e o martelo lsquoestar entre dous perigosrsquo Rfr Cando fores bigornia aguanta cando fores martelo malla
Metal moi brando e pesado de cor gris azulada duacutectil e maleable que se oxida doadamente co aire e que produce uns sales velenosos O seu nuacutemero atoacutemico eacute 82 e o seu siacutembolo Pb
Minio Do lat plumbu iacuted Port chumbo esp plomo fr plomb ingl lead
Cfr supra aliaxe Chumbo o
subst masc
A partir do s XV produciuse nas linguas romaacutenicas mdashcoas restricioacutens que no caso do galego se deben ter en contamdash unha grande afluencia de cultismos a traveacutes da literatura latina A necesidade de ampliacioacuten vocabular que acompantildeou o proceso de desenvolvemento cultural impuxo un acrecentamento do leacutexico baseado na entrada de palabras especialmente adxectivos a partir da base do latiacuten literario e non do patrimonial correspondente Desta forma na lingua galega achamos o cultismo pluacutembeo lsquode chumborsquo Loc Facer chumbo lsquocaer ben a rouparsquo
Desparafusador o subst masc
Instrumento de ferro ou doutra materia que serve para extraer un parafuso
Cfr infr Parafuso + suf ndashdor lt lat ndashtore de grande extensioacuten no lat vulg onde tameacuten indicaba o axente do proceso verbal ou o instrumento
Port desparafusador esp destornillador fr tournevis ingl screwdriver
Alarife albanel carpinteiro ebanista
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
No proceso de obtencioacuten do ferro hai duacuteas fases a primeira consiste na extraccioacuten do mineral das minas que normalmente se atopa en rochas mesturado con outros elementos a segunda obedece aacute obtencioacuten en altos fornos de ferrosos como o ferro coado cuxa proporcioacuten de carbono variacutea entre un 176 e un 45
Ferro fundido Lat ferru + coado lt coar lt lat colāre lsquopasar filtrarrsquo + suf ndashado lt -atu adaptacioacuten da terminacioacuten do part pret latino
Port ferro coado esp hierro colado fr fer fonte ingl cast iron
Cfr supra aliaxe Ferro coado o
subst masc
Loc Mallar en ferro friacuteo lsquoser inuacutetil a correccioacuten dunha persoarsquo Rfr O que a ferro mata a ferro morre
Instrumento para darlle aire ao lume e mellorar a combustioacuten
Barquiacuten fole Do lat folle iacuted Port fole esp fuelle fr soufflet ingl blower
Cfr supra Fol o subst
masc
Loc Non ser fol de ferreiro lsquonon poder estar sempre traballandorsquo
1 Teacutecnica que consiste en dar a primeira forma co martelo a unha peza de metal quentada previamente 2 Forno onde se quentan os metais para forxar
Ferrariacutea fragua Do fr forge lt lat fabrica lsquooficio artersquo
Port forjadura forjaesp forja fragua ingl forging forge
Cfr supra Forxa a subst
fem
Loc Estar na forxa lsquoestar en fase de elaboracioacutenrsquo
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Luva(s) a(s) subst fem
Peza de vestir que cobre a man e os dedos
Guante manopla mitoacuten
Do goacutet lofa lsquopalma da manrsquo Port luva esp guante(goluba) fr gant ingl glove
Cfr supra
1 Peza composta por unha pequena barra roscada e unha extremidade que permite facela xirar para que penetre noutra peza a porca ou nunha superficie Utiliacutezase como elemento de unioacuten entre duacuteas ou maacuteis cousas 2 Mecanismo que transforma o movemento de rotacioacuten en rectiliacuteneo
Do lat pare lsquoigualrsquo + fuso lt fūsu Port parafuso esp tornillo fr vis ingl screw
Cfr desparafusador Parafuso o subst masc
O cientiacutefico grego Arquiacutemedes ideou unha maacutequina para extraer auga dos riacuteos O denominado parafuso de Arquiacutemedes que funcionaba xirando unha manivela que provocaba que a auga ascendese ao interior do parafuso mediante unha ampla rosca helicoidal Os parafusos que se utilizan como elementos de unioacuten baseacuteanse no de Arquiacutemedes
Parafuso de banco o subst masc
1- Elemento mecaacutenico que se compoacuten dunha parte moacutebil e outra fixa que se unen mediante un parafuso groso A parte fixa suxeitase a unha mesa de traballo mediante parafuso e porcas A pezas suxeacuteitanse mediante unhas mordazas para poder realizar traballos de serrado tradeado ou limado
Torniqueta de banco
lt xerm bank iacuted Esp tornillo de banco
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
No proceso de obtencioacuten do ferro hai duacuteas fases a primeira consiste na extraccioacuten do mineral das minas que normalmente se atopa en rochas mesturado con outros elementos a segunda obedece aacute obtencioacuten en altos fornos de ferrosos como o ferro coado cuxa proporcioacuten de carbono variacutea entre un 176 e un 45
Ferro fundido Lat ferru + coado lt coar lt lat colāre lsquopasar filtrarrsquo + suf ndashado lt -atu adaptacioacuten da terminacioacuten do part pret latino
Port ferro coado esp hierro colado fr fer fonte ingl cast iron
Cfr supra aliaxe Ferro coado o
subst masc
Loc Mallar en ferro friacuteo lsquoser inuacutetil a correccioacuten dunha persoarsquo Rfr O que a ferro mata a ferro morre
Instrumento para darlle aire ao lume e mellorar a combustioacuten
Barquiacuten fole Do lat folle iacuted Port fole esp fuelle fr soufflet ingl blower
Cfr supra Fol o subst
masc
Loc Non ser fol de ferreiro lsquonon poder estar sempre traballandorsquo
1 Teacutecnica que consiste en dar a primeira forma co martelo a unha peza de metal quentada previamente 2 Forno onde se quentan os metais para forxar
Ferrariacutea fragua Do fr forge lt lat fabrica lsquooficio artersquo
Port forjadura forjaesp forja fragua ingl forging forge
Cfr supra Forxa a subst
fem
Loc Estar na forxa lsquoestar en fase de elaboracioacutenrsquo
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Luva(s) a(s) subst fem
Peza de vestir que cobre a man e os dedos
Guante manopla mitoacuten
Do goacutet lofa lsquopalma da manrsquo Port luva esp guante(goluba) fr gant ingl glove
Cfr supra
1 Peza composta por unha pequena barra roscada e unha extremidade que permite facela xirar para que penetre noutra peza a porca ou nunha superficie Utiliacutezase como elemento de unioacuten entre duacuteas ou maacuteis cousas 2 Mecanismo que transforma o movemento de rotacioacuten en rectiliacuteneo
Do lat pare lsquoigualrsquo + fuso lt fūsu Port parafuso esp tornillo fr vis ingl screw
Cfr desparafusador Parafuso o subst masc
O cientiacutefico grego Arquiacutemedes ideou unha maacutequina para extraer auga dos riacuteos O denominado parafuso de Arquiacutemedes que funcionaba xirando unha manivela que provocaba que a auga ascendese ao interior do parafuso mediante unha ampla rosca helicoidal Os parafusos que se utilizan como elementos de unioacuten baseacuteanse no de Arquiacutemedes
Parafuso de banco o subst masc
1- Elemento mecaacutenico que se compoacuten dunha parte moacutebil e outra fixa que se unen mediante un parafuso groso A parte fixa suxeitase a unha mesa de traballo mediante parafuso e porcas A pezas suxeacuteitanse mediante unhas mordazas para poder realizar traballos de serrado tradeado ou limado
Torniqueta de banco
lt xerm bank iacuted Esp tornillo de banco
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Luva(s) a(s) subst fem
Peza de vestir que cobre a man e os dedos
Guante manopla mitoacuten
Do goacutet lofa lsquopalma da manrsquo Port luva esp guante(goluba) fr gant ingl glove
Cfr supra
1 Peza composta por unha pequena barra roscada e unha extremidade que permite facela xirar para que penetre noutra peza a porca ou nunha superficie Utiliacutezase como elemento de unioacuten entre duacuteas ou maacuteis cousas 2 Mecanismo que transforma o movemento de rotacioacuten en rectiliacuteneo
Do lat pare lsquoigualrsquo + fuso lt fūsu Port parafuso esp tornillo fr vis ingl screw
Cfr desparafusador Parafuso o subst masc
O cientiacutefico grego Arquiacutemedes ideou unha maacutequina para extraer auga dos riacuteos O denominado parafuso de Arquiacutemedes que funcionaba xirando unha manivela que provocaba que a auga ascendese ao interior do parafuso mediante unha ampla rosca helicoidal Os parafusos que se utilizan como elementos de unioacuten baseacuteanse no de Arquiacutemedes
Parafuso de banco o subst masc
1- Elemento mecaacutenico que se compoacuten dunha parte moacutebil e outra fixa que se unen mediante un parafuso groso A parte fixa suxeitase a unha mesa de traballo mediante parafuso e porcas A pezas suxeacuteitanse mediante unhas mordazas para poder realizar traballos de serrado tradeado ou limado
Torniqueta de banco
lt xerm bank iacuted Esp tornillo de banco
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
PALABRA DEBUXO SIGNIFICADO PALABRAS SEMELLANTES
ETIMOLOXIacuteA EQUIVALENCIAS OUTROS IDIOMASPortugueacutes espantildeol
franceacutes ingleacutes
RELACIOacuteN CON OFICIOS
TRADICIONAIS
Ozca a subst fem
1 Entalladura en espiral dun parafuso 2 Concavidade ou fenda que hai nunha cousa para encaixar outra
Osca ozco Do prerr osca lsquofendarsquo Cast muesca fr mortaise ingl nick
Cfr supra
Peza ciliacutendrica ou prismaacutetica con cavidade roscada que se adapta a un parafuso
Do lat porca lsquopeza con cavidade roscadarsquo
Port porca esp tuerca fr eacutecrou ingl nut
Cfr supra Porca a subst fem
No castelaacuten antigo empreacutegase a palabra puerca ata o seacuteculo XVI momento en que xa se rexistra tuerca con ldquotrdquo por influencia de tornillo
1 Instrumento que remata nunha punta de ferro ou aceiro en espiral que serve para perforar materiais 2 Maacutequina eleacutectrica aacute cal se axusta unha broca que se utiliza para tradear
Barrena broca trado
Do lat tard tarātru iacuted vocaacutebulo de orixe celta vid o irl ant tarathar iacuted
Port trado esp taladro fr foret ingl drill
Cfrsupra + vocaacuteb aliaxe Trade o subst
masc
Os cultismos terebrante e terebrar son derivados do latiacuten terebrāre lsquotradear perforarrsquo terebracioacuten remiacutetenos a terebratione lsquoperforacioacuten orificiorsquo voces que pertencen aacute mesma raiacutez indoeuropea
top related