ahozko hizkuntza irakastea

AHOZKO HIZKUNTZA IRAKASTEA

AHOZKO HIZKUNTZA IRAKASTEA

IKASLEEN HIZKETA GARATZERA BIDERATUTAKO IRAKAS-JARDUNAK

1. Berbaldi-trebetasunak garatzeko estrategiak

2. Hizkuntza-kontzientzia hobetzeko estrategiak

3. Akatsak zuzentzera bideratutako estrategiak

4. Irakaslearen hizketa

1. BERBALDI-TREBETASUNAK HOBETZEKO ESTRATEGIAK

1. Orientazio-estrategiak: Gaia proposatu, galdera irekiak, erantzun mota

bideratu 2. Errazteko /laguntzeko estrategiak:

Ikaslea bere hitzez ohartu Esandakoa osatu, egiaztatu, berrikustera bideratu. Galdera zehatzak

3. Informazio-estrategiak: Kontatu, azaldu, laburtu, konparatu, argudiatu… Ikasleei ereduak eman

4. Sostengu estrategiak: Erne entzun, berresan, baieztatu, parte-hartzera

bultzatu…

2. HIZKUNTZA-KONTZIENTZIA HOBETZEKO ESTRATEGIAK

Akatsak saihesteko hizkuntza-egituraren kontzientzia behar

Akatsen jatorria: 1H-2H antzekotasunak, komunikaziorako balio duen hizkuntza, formari erreparatu ez…

Ezin da xede hizkuntzaren formez jabetu kontzientziarik gabe

Input egokia aski da zenbaiten ustez. Eraginkortasun gabea da baieztapen hori.

2. HIZKUNTZA-KONTZIENTZIA HOBETZEKO ESTRATEGIAK

Irakaskuntza analitiko esplizitua behar da Noiz:

Edozein fasetan, forma eta esanahia erlazionatuz Gaitasun metalinguistikoari eta hizkuntza-

gaitasunari garrantzia gehiegi eman gabe Zein alderdi landu:

Ezaugarri irregularrak (2H); 2H eta 1H-n desberdinak diren egiturak

2H-ko hiztunak hautematen ez dituen formak Beti benetako premia abiapuntu: zeregin

interesgarri eta zentzuzkoak proposatu.

2. HIZKUNTZA-KONTZIENTZIA HOBETZEKO ESTRATEGIAK

Estrategiak: Ikasleak beren akatsez ohartzea (grabagailua) 2H-ko eredu egokiak eskaintzea Formak identifikatzea ahozko eta idatzizko

testuetan Formak kontraste moduan analizatzea Arauak denen artean formulatzea 1H eta 2Hren portaera desberdinak behatzea Erabiltze-saioak Kontrol-zerrenda eta kartelak Teknika mnemoteknikoak Ahozko zereginetan erabili Bakarka eta taldeka zuzendu, kontrol-

zerrendaren arabera

3. AKATSAK ZUZENTZERA BIDERATUTAKO ESTRATEGIAK

Gai eztabaidatua: komeni al da? Noiztik? Batzuen ustez berez hautematen dira egiturak

eta zuzenketak. Estrategia erabilia: oker esandakoa zuzen

esatea. Emankorra 2Hren lehen uneetan; gero ez. Zergatik errepikatzen du? (indartzeko ala

zuzentzeko?) Estrategia emankorrak:

Forma zuzenak eskatu Aztarna metalinguistikoak eskaini Argitzeko eskatu Akats eta guzti errepikatu Zuzenketa esplizitua

4. IRAKASLEAREN HIZKETA

Funtzioak: Segurtasun afektiboa Eredua ematea Haur guztiak hizketan jartzea Esaten laguntzea Parte-hartzeak kudeatzea Kontzeptuak azaltzea Eztabaidatzen/gogoeta egiten laguntzea Erabilerari buruzko gogoeta Abstrakzio eta orokortze-mailan sakondu Ikasgelako espazioak… erabaki Jokabide-arauak ezarri…

4. IRAKASLEAREN HIZKETA

Hizkuntza NOLA erabiltzen duen bezain garrantzitsua HITZAREN KONTROLA

Hiztun guztiek parte hartzea, gero eta osoago

Garrantzitsua grabatzea eta behatzea Talde txikietan lan eginez gero, talde

guztiekin lan egin 1Hko hiztunek parte-hartze txikiagoa izateko

arriskua saihestu

IKASGELARAKO ORIENTABIDEAK

1. Hizketa sustatzen duen ikasgela-antolaera 2. Hizketa-esperientzia interesgarriak

eskaintzea 3. Elkarrizketaren arauak menderatzea 4. Irudiak, sinboloak eta grafikoak erabiltzea 5. Zentzua duten errepikapenak egitea 6. Hizkuntza-gogoeta indartzea 7. Ikasleak jatorrizko hiztunekin

harremanetan jartzea 8. Umore ona eta konfiantza giroa sortzea

1. IKASGELA-ANTOLAERA

Denbora eta espazioak banatu, ikasleei testuinguru argiak eta aukerak emateko

Talde handian, txikian nahiz banaka sistematikoki

Murgiltze-ereduetan talde txikietan? 2H hitz egiten hasten direnetik aurrera

Talde txikietan H1 eta H2 tartekatu: H2: zeregina egiteko H1: beste gaiez aritzeko

Antolaera ikasgai guztiei dagokie, ez hizkuntza-ikasgaiari

1. IKASGELA-ANTOLAERA

HAUR HEZKUNTZAN: Errutina: jarduerak tarte erregularretan,

aurresangarriak Hizkuntza-ingurune aberatsa eskaini:

irakasleek ulermen eta ekoizte-trebetasunak sustatzeko hizkuntza

Jaiotzatiko hiztunekiko elkarreragina: gaitasun soziolinguistikoa areagotu.

1. IKASGELA-ANTOLAERA

LEHEN HEZKUNTZAN: Egoera-aldaketak, mugak markatu,

testuinguruaren araberako hizkuntza Erritu-formulak: hasiera eta bukaerak Denbora eta lekua programatuta jardueratan Jarraibideak, zereginen faseak argiak Ikasle bakoitzak txandatan eta zenbaitetan

parte hartu Parte-hartzea sistematikoki ezarrita dago Askotariko erantzunak eskatzen dituzten

galderak

2. HIZKUNTZA-ESPERIENTZIA INTERESGARRIAK ESKAINI

Gai batean zentratzeko gaitasuna aldatu: Garapen kognitiboaren eta Hizkuntza-garapenaren arabera

Esperientzia zuzenak zentzua ematen dio hizkuntzari

Ariketa esanguratsuak: esperimentatu, manipulatu, eraldatu…

Ulermena eta interesa lotuta: zenbat eta interesgarriago, ulergarriago.

3. ELKARRIZKETAREN ARAUAK MENDERATZEA

Eskolako errituak garrantzitsuak: biribilean jarrita egindako hizketaldiak

Planifikatzeko, ebaluatzeko, gatazkak konpontzeko, kontakizun kotidianoak egiteko… baliagarri dira hizketaldiok.

Irakasleak praktika behar: txandak, gaiak eta azpigaiak, hizketa-denborak…

Arriskua: irakasleari soilik hitz egitea Berbaldiak menperatu ahala berbaldiaren

kudeaketa ikasleen esku Irakaslearen esku: loturak ezartzea, gai-

aldaketak, sintesia…

4. IRUDIAK, SINBOLOAK ETA GRAFIKOAK ERABILTZEA

Ulermen eta ekoizpenean lagungarri 2Hren lehen faseetan: objektua, espazioak,

segidak, sekuentziak, erlazioak… finkatu Hizkuntzaz jabetu ahala gutxitu Haurrek mintzaldi luzeagoak ekoizteko

laguntza. Aldamiatu. Geroago, oroimenerako laguntza soilik Bideoak:

Testuinguratutako komunikazio-egoerak erakutsi Arriskua lehen etapetan: elipsiak, offeko ahotsa…

5. ZENTZUA DUTEN ERREPIKAPENAK EGITEA

Testuingururik gabeko errepikapena (tradizioz) Testuinguratutako errepikapenek ereduak

eskaini: Berbaldia egituratzeko Hizkuntzaren erregulartasunak hautemateko

Olerkiak, hitz-jokoak, formulak, elkarrizketak… Rol-jokoak eta gidoiak Ipuin errepikatuak:

Segurtasun psikologikoa Mezua jakina denez, hizkuntzaren formetan

erreparatzen ahal LHn ere beharrezkoa, automatizazioa erraztu

6. HIZKUNTZA-GOGOETA INDARTZEA Haurrek arreta periferikoa hizkuntz formetan Istorio ezagunek aukera ematen dute:

Egituratan erreparatzeko Hizkuntza zuzen erabiltzeko

Hizkuntzaren kontzientzia gradualki garatu: Errimak, errepikapenak… kontzientzia

fonologikoa eta segmentazioa Hitz-jokoak, poemak, testu laburrak… egitura

garatuagoak LHko azken etapetan: gramatika-deskribapena

6. HIZKUNTZA-GOGOETA INDARTZEA Oinarrizkoa: analogiak, kontrasteak,

erregulartasunak… hortik arauak atera Idazketa arauak ondorioztatzeko lagungarri Gogoeta metalinguistikoa testuinguraz

baliatuz: ikasgeletako ekoizpenak, grabaketak…

Norbere akatsak zuzentzeko lagungarri: eredu egokien behaketa Idazketa

Tarteka, 1Hrekiko kontrastea baliatuz

7. JATORRIZKO HIZTUNEKIN KONTAKTUA

Jatorriz 2H hiztunak eta 1H hiztunak hasierak bereizita egon litezke, baina tarte laburrez: 2H bereganatzeko oinarriak jaso arte

Rol-jokoen baliagarritasuna: aurrerapen handiak, “tutore” eta “ikasleen” artean

Gaitasun soziolinguistikoa garatzeko modua LH-tik aurrera, jatorrizko H2 hiztunekin

harremana bideratu, eskolaz kanpo ere.

8. UMORE ONA ETA KONFIANTZA GIROA SORTZEA

Giro egokiak 2H-rekin zailtasunak dituzten haurren bidea errazten du

Giro estuegiak hizkuntza ikastea oztopa dezake