AFORISMOS E LOCUCINS LATINAS

A POSTERIORI .-Con posterioridade a uns feitos. A PRIORI.- Con anterioridade a uns feitos. AB AETERNO.- Por toda a eternidade. AD KALENDAS GRAECAS.-Para as Calendas gregas: nunca. O calendario grego non ten Calendas. AD HOC.- Para esto. Feito adrede para algo en concreto. AD LIBITUM.- A gusto. Como ou canto se queira. AD MULTOS ANNOS.- Por moitos anos. ADDENDA ET CORRIGENDA.- (Participios de obrigacin).- O que debe ser engadido e o que debe ser corrixido.sase ao final dos libros. ALEA IACTA EST.- A sorte est botada. Famosa frase de Xulio Csar ao cruzar o Rubicn. ALMA MATER.- Aplcase universidade. Significa nai que da o peito. ANTE MERIDIEM (A.M.) .- Antes do medioda. AVE, CAESAR, MORITURI TE SALUTANT.- Ave, Csar, os que van morrer sadante.(part. fut.) BIS DAT QUI CITO DAT.- O que da primeiro da das veces. BONA FIDE.- De boa fe. CALAMO CURRENTE.- Ao correr da pluma, sen pensalo moito. CARNES TOLLENDAS (DOMINIICA ANTE).- Domingo antes de que as carnes deben ser suprimidas: domingo antes da Coresma, ou sexa o carnaval. CARPE DIEM.- Aproveita o da, disfroita do presente. CASUS BELLI.- Motivo de guerra. CAVE CANEM.- Coidado co can. Apareceu nunha casa de Pompeia. COGITO, ERGO SUM.- Penso, polo tanto existo. Famosa frase de Descartes. CONDITIO SINE QUA NON.- Condicin sen a que non posible algo. CONTRA NATURAM.- Que vai contra a natureza de algo. CONSUMMATUM EST.- ltimas palabras de Cristo: acabouse todo. CORPORE INSEPULTO.- Aplcase os funerais que se fan co corpo sen sepultar. CORPUS DELICTI: O corpo do delicto:suma de factores que converten un acto en delicto. CUM LAUDE.- Cualificacin mxima coa alabanza do xurado. CURRICULUM VITAE.- A carreira da vida. Conxunto de mritos que temos para ser admitidos nun posto de traballo. CURSUS HONORUM.- A carreira dos honores. A carreira poltica na Roma republicana. DE FACTO.- De feito. DE IURE.- Xuridicamente. DEO VOLENTE.- Se Deus quere. DOCTOR HONORIS CAUSA.- Ttulo acadmico de doutor honorfico nunha materia. DO UT DES.- Dou para que me des. DURA LEX SED LEX.- A lei dura, pero a lei. ECCE HOMO.- Frase de Pilatos dirixndose aos xudeus: aqu tedes ao home. Aplcase a unha persoa malferida. EDITIO PRINCEPS.- Primeira edicin dun texto clsico. Moi importante cando se perdeu o manuscrito. ERRARE HUMANUM EST.- humano equivocarse. ET CETERA (ETC.).- E o demais, e o restante. EX AEQUO.- Por igual. EX CATHEDRA: Falar con autoridade dende a ctedra. EX IURE.- Por dereito. EX LIBRIS.- Ponse na primeira folla dos libros: Este exemplar dos libros de fulano.

EX LEGE.- Por lei. EX PROFESO.- Segundo a propia conviccin, con absoluta competencia, adrede. EXEMPLI GRATIA.- Por exemplo. EXTRA MUROS.- Fra das murallas. FACTA, NON VERBA.- Feitos, non palabras. FIAT LUX.- Fgase a luz. GRATIS ET AMORE.- Sen cobrar e por amor arte. GROSSO MODO.- A grandes trazos. HABEAS CORPUS.- Sexas dono do teu corpo Lei inglesa de 1679 que impide encadear a un cidadn sen orde xudicial. HABENT SUA FATA LIBELLI.- Os libros teen o seu destino. HIC ET NUNC.- Aqu e agora. HOMO HOMINI LUPUS.- O home un lobo para o home. Famosa frase de Hobbes. HOMO SAPIENS.- Home sabio. HORA EST IAM DE SOMNO SURGERE.- Xa hora de erguerse. HORROR VACUI.- Horror ao baleiro. Na arte barroca non se deixan espazos baleiros. IBIDEM.- Al mesmo,no mesmo pargrafo do libro que se cita a p de pxina. IDEM.- O mesmo. IDEM DE IDEM sera un pleonasmo. ID EST.- Isto , dicir. IMPRIMATUR/ IMPRIMI POTEST. Pode ser imprimido. Aparece nos libros que superaron a censura eclesistica. IN ABSENTIA.- En ausencia ou por ausencia de algun que tia competencia sobre algo. IN AETERNUM.- Para sempre. IN ALBIS.- Casulla branca do sacerdote. Significa estar en branco, ignorante dalgunha cousa. IN ARTCULO MORTIS.- No momento da morte. IN DUBIO PRO REO.- Na dbida, a favor do reo. Se ten dbidas, un xuz debe fallar a favor do reo. IN EXTREMIS.- Nos ltimos momentos. IN FRAGANTI/IN FLAGRANTI DELICTO.- No momento de cometer o delicto. IN ILLO TEMPORE.- Naquel tempo. IN ITINERE.- No percorrido, na viaxe. IN MEDIO VIRTUS (STAT).- A virtude est no termo medio, alonxada dos extremos. IN MEMORIAM.- memoria de Escrito conmemorativo para recordo de algo ou algun. IN MENTE.- Na mente. IN PECTORE.- No peito. Dise dun nomeamento que , polo momento, s coecido polo interesado. IN SAECULA SAECULORUM.- Polos sculos dos sculos. IN SITU.- No sitio no que se produce un feito ou fenmeno. INTELLIGENTIBUS PAUCA.- Para os intelixentes, pouco. A bos entendedores, poucas palabras. IN VINO VERITAS.- No vio est a verdade. Os bebedores din o que pensan. IN VITRO.- No vidro, nos tubos de ensaio do laboratorio. INTER NOS.- Entre ns. En confianza. INTERIM.- Entre tanto. Tempo en que un cargo desempeado por unha persoa distinta do titular. IPSO FACTO.- No mesmo feito. Inmediatamente. LAPSUS CALAMI.- Erro de pluma, ao escribir. LAPSUS LINGUAE.- Erro de lingua, ao falar. LATO SENSU.- En sentido amplo, por extensin. MAGISTER DIXIT.- Dxoo o mestre, non ten discusin. Frase referida a Aristteles en orixe. MANU MILITARI.- Pola forza armada. MARE MAGNUM.- Gran mar. Gran confusin, desorde . MEA CULPA.- Pola mia culpa. Emprgase para recoecer a responsabilidade nalgunha equivocacin. MEMENTO MORI.- Recorda que has morrer.

MEMORANDUM.- Nota ou apunte de algo que debe recordarse. MENS SANA IN CORPORE SANO.- Unha mente sa nun corpo san. MODUS OPERANDI.- Modo de facer algo. MODUS VIVENDI.- Modo de vivir. MORTIS CAUSA.- A causa da morte. MOTU PROPRIO.- Por propia iniciativa, espontaneamente. MUTATIS MUTANDIS.- Cambiado o que hai que cambiar. Aproximadamente. NEMINE DISCREPANTE.- Non discrepando ningun. Por unanimidade. NIHIL NOVUM SUB SOLE.- Nada novo baixo o sol. NIHIL OBSTAT.- Nada se opn. Frase usada polos censores cando autorizaban a impresin dun libro. NOLI ME TANGERE.- Non me toques (frase de Xess Magdalena). NON PLUS ULTRA.- Non hai mis al. Alude lenda de que despois de Xibraltar non haba terras. NOSCE TE IPSUM.- Cocete a ti mesmo. Estra frase xa figuraba no templo de Apolo en Delfos. NOTA BENE (N.B.).- Anota ben. Frase que introduce unha aclaracin nalgns escritos. NUMERUS CLAUSUS.- Nmero pechado, cantidade limitada de alumnos que admite unha facultade. NUNC ET SEMPER.- Agora e sempre. OPERE CITATO (OP.CIT.).- Na obra citada. O TEMPORA! O MORES! Frase de asombro de Coceron ante os costumes da sa poca. PANEM ET CIRCENSES (OPTAT POPULUS).- O pobo desexa pan e circo, alimento e diversin. PECCATA MINUTA.- Faltas leves. PER ACCIDENS.- Por accidente. De xeito accidental. PER CAPITA.- Por cabeza. Distribucin a partes iguais. PER SE.- Por si mesmo. Esencialmente. POST DATA.- Despois de dala. O que se engade nunha carta despois de asinala. POST MORTEM.- Despois da morte. PRIMUS INTER PARES.- Primeiro entre iguais. Algun que ten primaca pero non autoridade. PRIMUM VIVERE,DEINDE PHILOSOPHARE.- Primeiro vivir, despois filosofar. PRO INDIVISO.- Bens ou dieiro que son comunitarios e non se poden dividir. QUOD NATURA NON DAT SALMANTICA NON PRAESTAT.- O que non da a natureza, non o aporta a universidade de Salamanca. QUORUM.- Dos cales. Nmero necesario de persoas asistentes para que unha decisin sexa vlida. RARA AVIS.- Ave rara. Persoa ou cousa inusitada. R.I.P (REQUIESCAT IN PACE).- Descanse en paz. (AD) REFERENDUM.- Para consultar. Plebiscito. S.P.Q.R. (Senatus Populusque Romanus).- O senado e o pobo romano. Frase no estandarte imperial. SI VIS PACEM, PARA BELLUM.- Se queres a paz, prepara a guerra. SIC TRANSIT GLORI MUNDI.- As pasa a gloria do mundo. Frase que se le diante dunha fogueira na cerimonia de ordenacin do papa. SINE CURA.- Sen preocupacin. Dise dun cargo sen responsabilidade. SINE DIE.- Sen data. Aprazamento sen unha data de caducidade. SIT TIBI TERRA LEVIS (STTL).- Que a terra te sexa lixeira (Nos enterramentos de poca romana) SPONTE SUA.- Pola sa vontade, espontaneamente. STATU QUO.- No estado actual, no que nos atopamos. STRICTU SENSU.- En sentido rigoroso. SUB IUDICE.- Baixo o xuz. Asunto anda non decidido polo xuz que o est a estudiar. SUI GENERIS.- De xnero propio. Moi especial. SUMMUM IUS, SUMMA INIURIA.- Suprema xustiza, suprema inxustiza. Axustiza levada ata as ltimas consecuencias pode resultar inxusta. SUPERAVIT.- Sobrou. SUUM CUIQUE.- A cada un o seu.

TAMQUAM TABULA RASA.- Como unha tboa rasa. Pasar por alto algo importante.Mente ignorante. TEMPUS FUGIT.- O tempo foxe. TOTUM REVOLUTUM.- Todo revolto. Confusin total. TU QUOQUE,FILI MI.- Ti tamn, meu fillo. (Frase de Csar a Bruto cando o asasinaba) ULTIMATUM.- ltimo aviso. URBI ET ORBE: cidade e ao mundo. (Bendicin papal) UT INFRA.- Como se di ao final ou nunha pasaxe posterior dun libro. UT SUPRA.- Como se di mis arriba, nunha pasaxe anterior. VENI, VIDI, VICI.- Cheguei, vin e vencn. Frase de Csar falando da sa victoria sobre Farnaces. VERBA VOLANT, SCRIPTA MANENT. As palabras voan, o escrito permanece. VERBI GRATIA.- Pola gracia da palabra. Por exemplo. VICEVERSA.- Ao contrario, ao revs. VIVA VOCE.- De viva voz. VOX POPULI, VOX DEI.- A voz do pobo a voz de Deus.