4. ikasgaia - administrazio egintza
TRANSCRIPT
-
7/28/2019 4. Ikasgaia - Administrazio Egintza
1/10
Administrazio Egintza
2012-2103
Administrazio Zuzenbidea I
37
Laugarren Ikasgaia
Laugarren ikasgai
honetan, administrazioegintzaren inguruko
azterketa burutuko
dugu, ahala eta bere
ezaugarriak ikusiko
ditugularik eta egintza
mota desberdinak
aztertuko ditugularik.
-
7/28/2019 4. Ikasgaia - Administrazio Egintza
2/10
4. Ikasgaia
Zuzenbide Fakultatea, Donostia
dministrazio Zuzenbidea I
38
-
7/28/2019 4. Ikasgaia - Administrazio Egintza
3/10
Administrazio Egintza
2012-2103
Administrazio Zuzenbidea I
39
4. Ikasgaia: Administrazio Egintza4.1 KontzeptuaAdministrazioak egindako eta efektu juridikoak dituen deklarazio aldebakarrekoa da. Ez dute
egintza izaerarik izango administrazioaren hitzarmenak eta kontratuak, ez baitira
aldebakarreko deklarazioak.
Egintzak, deklarazio formalizatuak dira; beraz, ez dira egintzak administrazioaren jarduera
materialak. Hau da, ez dira egintzak izango zerbitzu publikoak; adibidez polizia jartzea, garraioa
ematea, azpiegiturak egitea eta abar. Izan ere, horiek prozedura bat behar dute zeinak
bideratuta dauden egintza bat ematera. Baina, berezitu behar dira prozedura bat behar duten
eta azkenik idatziz ematen diren egintzak eta administrazioak eskaintzen dituen jarduera
materialak.
Administrazio-egintzaren bitartez adierazi daiteke borondatea, desioa irizpidea edo
informazioa. Desioa, adibidez izango litzateke ebazpen proposamen bat egiten duenean. Izan
ere, zigor bat ezartzen denean, azkeneko fasean ebazpen proposamen bat ematen da, zeinak
administrazioak luzatzen dio zigorra jartzeko organo eskudunari. Desiozkoa dela ulertzen da,
proposamen bat besterik ez delako.
Irizpidearen kasuan berriz, txostenak izango genituzke, zeinak txostenak ematen dituen
organoak, bere irizpideak ematen dituen gai baten inguruan. Azkenik, informaziozko egintzak,
ziurtagiriak izango lirateke. Adibidez, certificado de empadronamiento informazio egintza
bat izango litzateke.
Egintzak, administrazio zuzenbidearen menpe egon behar dira; beraz, ez dira administrazio-
egintzak Zuzenbide pribatuko administrazioen jarduerak.
Administrazioaz gain, beste organo konstituzional batzuk ere administrazio Zuzenbidea
aplikatzen zaien heinean, administrazio-egintzak emateko ahalmena izango dute. Honen
adibide bat izango litzateke Konstituzio Auzitegia.
Administrazio-ahalak egikarituz sortzen dira egintzak; beraz, haien edukia Ordenamendu
Juridikoarekin bat etorri behar du. Gogora dezagun, Administrazioa beti legearen menpe
egongo da eta beraz, ezin izango ditu legeak aurreikusten ez dituen egintzak asmatu. Ezin da
onartu adibidez, berdintasun printzipio urratzen duen egintza bat. Eta ez bakarrik legea, baiziketa Zuzenbidearen printzipio orokorrak ere errespetatu beharko ditu. Beraz, lotura positiboa
bada, ikusi beharko da zein nolako kobertura duen legeak. Lotura negatiboaren kasuan, ikusi
beharko da, zein neurriraino errespetatzen den legea edo printzipio orokorrak.
4.2 Egintza eta erregelamenduaren arteko bereizketaLehenik eta behin, esan beharra dago erregelamendu-ahala organo zehatz batzuei bakarrik
dagokie. Aldiz, administrazio-egintza, administrazioaren edozein organok eman dezake.
Bigarren bereizketa bat izango litzateke erregelamenduak edozein unetan errebokatu edo
aldatu daitezkeela beste bat emanez. Aldiz, egintza bat errebokatu ahal izateko, zenbait muga
ezartzen dira.
-
7/28/2019 4. Ikasgaia - Administrazio Egintza
4/10
4. Ikasgaia
Zuzenbide Fakultatea, Donostia
dministrazio Zuzenbidea I
40
Beste hirugarren bereizketa bat izango litzateke, erregelamenduak Ordenamendu Juridikoan
txertatu egiten direla eta berritu egiten dutela, egintzak halakorik egiten ez duten bitartean.
Gainera, erregelamenduak irauteko egiten dira, eta behin eta berriro erabiltzeko aukera
egongo da hori derogatu arte, ez da agortzen. Egintza berriz, aurrera eraman bezain pronto
agortu egiten da.
Desberdintzeko beste irizpide bat, jasotzailea izango litzateke. Izan ere, erregelamenduak
izaera orokorrekoak dira, hau da, denentzat zuzenduta daude salbuespenik gabe eta denongan
dute eragina, egintzak indibidualak eta pertsona konkretuei zuzentzen zaien bitartean. Baina
kontuz ibili behar da irizpide honekin, partikularrak ez diren egintzak egon baitaude.
Erregelamenduak, biziaturik dauden momentutik aurrera, DEUSEZA izango da beti. Egintza
berriz, DEUSEZGARRIA.
Bata eta bestearen aurka joateko bideak desberdinak dira ere. Erregelamenduaren aurka
joateko bidea izango da, zuzenean auzitegietara jotzea, kasuan kasu dagokion Auzitegira (gure
kasuan, Euskal Herriko Justizia Auzitegi Nagusiko kontentzioso-administratiboko salara). Aldiz,
egintzen kasuan, lehenik eta behin bide administratiboak agortu behar dira auzitegietara joaurretik.
4.3 Administrazio-egintza motakLehenik eta behin, Behin betiko ekintzak izango genituzke, hau da, administrazioaren
prozedurari amaiera jartzen diotenak, zeinak errekurritu daitezke.
Gainontzeko guztiak, izapidezkoak (de trmite) izango dira. horiek, administrazio-prozeduran
behin betiko ebazpena eman arte sortzen diren izapideak dira eta soilik hiru kasutan
errekurritu daitezke LPACko 107. eta LJCAko 25. artikuluei jarraiki:
a) Defentsa-gabezia edo eskubide bidezko interesetan konponezinak diren kalteaksortarazten dituztenean.
b) Gaiaren funtsa erabakitzen dutenean.c) Prozedurarekin jarraitzea eragozten dutenean. Demagun oposizio deialdia egiten dela
eta oinarriak argitarazten dira. Administrazioak, baldintza horiek betetzen dituzten
pertsonak onartuko ditu. Demagun kanporatuta geratzen diren zenbait pertsona
baldintzak betetzen dituztela. Kasu horretan errekurrigarria izango litzatele.
Egintza motetan egin daitezkeen beste sailkapenen artean, egintza murriztatzaileak eta
gizabanakoen aldekoak izango genituzke.
Egintza murriztatzaileak eskubideak mugatu edo eginbeharrak edo zamak ezartzen dituztenak
izango lirateke, zeinak lege lerruneko arauetan jaso behar diren eta arrazoituak behar dute
izan. Errebokagarriak izan daitezke.
Gizabanakoen aldekoak berriz, interesatuarentzat aldeko efektuak sortzen dituzte, haien alde
eskubideak edo bidezko interesak aitortuz edo zamak kanporatuz edo murriztuz.
Aipatu beharra dago, egintza bat efektu bikoitza izatekotan, onurazkoak izango balira bezala
errebokatu behar direla.
Aipatutakoez gain, administrazio egintza moten aurrean, administrazio bidea agortzen dutenak
eta ez dutenak izango genituzke. Azken hitza duen organoak emandako organoak ematen
-
7/28/2019 4. Ikasgaia - Administrazio Egintza
5/10
Administrazio Egintza
2012-2103
Administrazio Zuzenbidea I
41
duen egintzak, bide administratiboa agortu egiten da. Hauek, zuzenean bide judizialean
errekurritu beharko dira, berraztertze errekurtsoa eskatzeko aukera izango dugularik
kontentziosora, hau da, bide judizialera jo aurretik. Aldiz, administrazio bidea agortzen ez
duten egintzak, gorako helegitea tarteratu beharko da, goi-organoaren aurrean, zuzenean bere
gain duen organoaren aurrean.
Araudiari dagokionez, hona hemen zein den indarrean dagoena:
Araudi orokorra: LPAC 109. ArtikuluaHonen arabera, bide administratiboari amaiera jarriko diote gorako errekurtsoen ebazpenak,
gaineko organorik ez duten organo administratiboen ebazpenak, gainontzeko organoen
ebazpenak lege batek hala ezartzen duenean eta bidearen agortzaile izaera duten paktu,
akordio, hitzarmen eta kontratuak.
Estatuan: LOFGAE Xedapen Gehigarriko 15.Artikulua Eremu lokalean: LBRL 52.2artikulua Unibertsitatean: LOU 6.4artikulua.
Egintzak irmoak izango dira errekurritzeko epea behin igarota dagoenean eta beraz, ezin
izango dira errekurritu.
Administrazio-egintza motekin jarraituz, bere hartan utzitako egintzak izango genituzke
(consentido). Kasu honetan Interesdunak ez du garaiz errekurritu eta ustez onartu egin du,
nahiz eta hirugarren batek aurkaratu.
Berrespen-egintzak ere bereizi behar ditugu hemen. Hauek izango lirateke aurretik emandako
beste egintza baten erreprodukzioa edo bere hartan utzitako bat berresten duena. Hauek ezin
dira errekurritu. Salbuespenez, deialdi baten oinarriak deusezak direnean errekurritu ahal
izango dira handik sortutako egintzak.
Orain aipatu beharra dago egintza politikoak ere badaudela. Hauek historikoki izan duten
adiera gaur egun gainditu dela esan daiteke. Gobernuak nazioarteko harremanetan edo
gorteekin duen harremanetan emandako egintzak izango dira hauek. Espainiar Konstituzioaren
106.artikuluari jarraiki, Administrazioarekiko Auzi Jurisdikzioari dagokio kontrolatzea
erregelamendu ahala eta administrazioaren jardueraren legezkotasuna.
LJCAren 2.artikuluak Gobernu egintza bezala jasotzen ditu eta esaten du kontrolagarriak izango
direla honako aspektuetan: elementu arautuetan, eskubideen babespenean eta kalte-
ordainaren inguruan.
4.4 Administrazio egintzaren elementuak4.4.1 Subjektiboak
Elementu subjektiboetan, lehenik eta behin administrazioa bera aipatu beharra dago, zeina
ahalaren tituluduna izango den. Berarekin batera eskumena izango dugu zeina organo bati
esleitzen zaion.
Inbestidura izango da administrazio egintzaren beste elementu subjektiboetako bat. Honek
suposatuko du legezko izendatze bat, posesioa hartzea eta jarduera egoeran egotea
-
7/28/2019 4. Ikasgaia - Administrazio Egintza
6/10
4. Ikasgaia
Zuzenbide Fakultatea, Donostia
dministrazio Zuzenbidea I
42
Administrazioa.
Azken elementua Abstentzio eta errefusatze kausak ez egotea izango litzateke. Izan ere, hauek
egotekotan, zenbait organok ezin izango dituzte administrazio egintzak aurrera eraman.
4.4.2 ObjektiboakElementu objektiboei dagokionez, lehenik eta behin edukia izango genuke, zeina
ordenamendu juridikoarekin bat etorri behar du, LPACko 53.2 artikuluak xedatzen duen
moduan.
Bigarrenik, egintzak irizpidezko elementuak izango balitu, administrazioak askatasun gehiago
izango du hura ematerakoan, beti ere zuzenbidearen printzipio orokorrak eta xedea
errespetatuz egiten badu.
Helburua edo xedea errespetatzen ez denean, dakigunez xede-desbideraketa baten aurrean
egongo ginateke zeina deuseztagarraitasun kausa bat den.
Egintzaren edukia zilegia, zehatza eta posiblea izan behar du, askatasuna gutxien murriztenduena aukeratu behar delarik, LPACko 92.artikuluak xedatutako moduan.
Egintza ebazpen bat izatekotan, esan beharra dago osoa eta kongruentea izan behar dela
89.artikuluari jarraiki. Osoa izan behar dela aipatzen dugunean, espedientean sorturiko arazo
guztiak erabaki behar dituela esan nahi dugu eta kongruentea dela esaterakoan, eskatutakoari
erantzun behar diola esan nahi da.
4.4.3 FormalakEgintza orok forma konkretu bat izan behar du eta forma hori osatzen duten elementuak
formalak izango dira, honako hauek bereizten direlarik:
Lehenik eta behin prozedura izango genuke. Izan ere, egintza administratibo guztiak prozedura
jakin bat jarraitu beharko dute baliagarriak izateko.
Adierazpen formari dagokionez, esan beharra dago idatziz eman beharko direla bere izaerak ez
badu beste era bat exijitzen. Hala eta guztiz ere, beti jasota geratu beharko da hirugarrenen
eskubide edo interesetan eragingo balu.
Jakinarazpenak egiteko gero eta gehiago erabiltzen dira baliabide telematikoak. Hau arautzen
duen legea hiritarrak zerbitzu publikoetara era elektronikoak erabiliz iristeko 11/2007 legea
izango litzateke.
Idatziz ematen diren egintzen edukia honakoa izan beharko da nahitaez: idazpurua, hitzaurrea,motibazioa, edukia, errekurritu daitekeen noren aurrean eta zein eperen barruan, lekua, data
eta sinadura.
Azkenik, egintza oro motibatua izan beharko da, motibazioa LPACko 54.artikuluan arautzen
delarik.
4.5 Egintzak arrazoitzea (motibazioa)Egintza bat motibatzea, arau juridikoek ebazpen bat ematera eramaten duten arrazoiak
azaltzea da eta ezinbesteko baldintza da irizpidezkoetan eta murriztatzaileetan.
Motibazioaren bitartez, Administrazioak kanporatzen edo azaltzen du zergatik aplikatu dituen
-
7/28/2019 4. Ikasgaia - Administrazio Egintza
7/10
Administrazio Egintza
2012-2103
Administrazio Zuzenbidea I
43
arau jakin batzuk, eta horren arabera, zergatik eman duen egintza.
Esan beharra dago arrazoitzea egintzaren kausa kontrolatzeko neurri tekniko bat dela eta
nahikoa izan behar duela nahiz eta laburra izan.
4.6 Egintzen baliozkotasun presuntzioaEgintzen baliozkotasun presuntzioaren arabera, Administrazioak emandako egintza oro
baliozkoa izango dela presumitzen da kontrakoa frogatzen ez den bitartean, hau da,
deuseztasun edo deuseztagarritasun kausarik frogatzen ez den bitartean.
Presuntzio honen ondorioz ulertzen da berehala betebeharreko obligazioa sortzen dela, hala
ezartzen baita LPACko 56 eta 57.artikuluetan.
Baliozkotasunaren presuntzio hau iuris tantum da eta beraz, errekurritze-karga egintza
betebehar duenari dagokio.
Egintza deusezen aurrean, presuntzio hori desagertu egiten da eta LPACko 112.artikuluaren
arabera, egintzaren eraginkortasuna geldieran uztea baimentzen da.
4.7 Egintzen eraginkortasuna:jakinarazpena eta argitalpenaAdministrazio-egintzak berehalako eraginkortasuna izango dutela adierazi dugu LPACko
57.artikuluak xedatutakoaren arabera, baina artikulu berak honako salbuespenak barnebiltzen
ditu bere erredakzioan:
Lehenik eta behin, ez du berehalako eraginkortasuna izango egintzaren eduki berak horrela
aurreikusten badu.
Bigarrenik ez du berehalako eraginkortasunik izango egintza jakinarazia edo argitaratua izan
behar duenean, edo gaineko organo baten onarpena izan behar duenean.
Jakinarazpenari dagokionez, LPACko 58 eta 59.artikuluetan arautzen da eta horien arabera,
ebazpenak, eskubide edo interesetan eragiten dutenean jakinaraziak izan beharko dira.
izapidezko egintzak oso kasu zehatzetan jakinarazi beharko dira.
Jakinarazpenaren edukia honakoa izan beharko da: testu osoa, arrazoia, bide administratiboa
agortzen duen eta tartera daitezkeen errekurtsoak.
Jakinarazpena egiteko moduari dagokionez, jakinarazpena egin dela egiazta dezakeen edozein
modu onartzen dela esan beharra dago. Honen inguruan 11/2007 legeko 28.artikulua izango
genuke.
Salbuespenak ere badaude. Izan ere jasotzailearen bizilekua ezezaguna denean, iragarki-taulan
iragarriko dira.
Jakinarazpenaren lekua, interesdunak berak ezarri behar du. Interesduna bere helbidean
aurkitzen ez denean, prozedura jakin bat jarraitu behar da eta ordezkaritza baliozkotzat jo
behar da.
Jakinarazpenak egintzaren testu osoa jasoko ez balu, akastuna izango litzateke eta ez luke
efekturik izango. Bestelako akatsik balego, arau hori salbuesten da.
-
7/28/2019 4. Ikasgaia - Administrazio Egintza
8/10
4. Ikasgaia
Zuzenbide Fakultatea, Donostia
dministrazio Zuzenbidea I
44
Argitalpenari dagokionez, esan beharra dago egintzaren hartzailea plurala eta zehaztugabea
denean onartzen dela. LPACko 59.artikuluak ezartzen duenaren arabera, lehiaketa-
prozeduretan, deialdiak ezarriko du nola argitaratuko diren egintzak.
Legeek edo interes publikoak honela galdatzen dutenean ere baimenduko da egintzak
argitaratzea.
1172007 legearen arabera, aldizkari ofizial eta argitalpen-taulen argitalpen elektronikoa ere
onartuko da.
Argitalpen edo jakinarazpen falta eraginkortasuna atzeratuko du egintza murriztatzaileetan
baina ez aldeko egintzen kasuan.
ATZERA ERAGIN-EZAREN PRINTZIPIOA (57.3)
Administrazio egintzak, atzera eragin-ezaren printzipioaren gain osatzen dira. salbuespen
gisara legeak onartzen du atzera eragina honako kasu hauetan: deuseztatu diren egintzenordez egintza berriak ematen direnean edo administrazio-egintzek onurazko efektuak
dituztenean, baina beti ere hirugarren pertsonen eskubideak urratzen ez badituzte.
4.8 Eraginkortasuna eteteaEgintzen eraginkortasuna denboraldi baterako edo behin-betiko eten daiteke. Denboraldi
baterako denean, egintza geldieran utzi dela esaten dugu, kautelazko neurri bat izan
daitekeelarik.
LPACko 111.artikuluari jarraiki, onartzen da geldieran uztea: egintzaren betetzetik ezin
konponduko diren edo nekez konpon daitezkeen kalteak sortzeko arriskua dagoenean.
Honekin batera, 113.artikuluak beste zenbait kautelazko neurri aurreikusten ditu interes
publikoaren babeserako eta ebazpenaren eraginkortasuna bermatzeko helburuarekin.
Geldieran uzteak pertsona askoren egoeretan eragingo balu, neurria argitaratu egin beharko
da nahitaez.
4.9 Administrazioaren isiltasuna.4.9.1 Ofizioz hasitako prozeduretan
LPACko 44.artikuluari jarraiki, ofizioz hasitako prozeduretan interesdunarentzat onurazkoak
diren eskaeren aurrean, isiltasunez ezeztatuak ulertu beharko dira. aldiz, interesdunarentzat
kaltegarriak izan beharko luketen ebazpenetan, isiltasunak prozeduraren iraungitzea ekarriko
du.
4.9.2 Interesdunak eskaturik hasitako prozeduretanEpea igaro eta ebazpenaren jakinarazpenik ez bada ematen, eskaera estimatutzat edo
ezeztatutzat eman daiteke isiltasunaren bidez. Horrek ez du eragozten Administrazioak duen
betebeharra ebazpen espresu bat emateko.
-
7/28/2019 4. Ikasgaia - Administrazio Egintza
9/10
Administrazio Egintza
2012-2103
Administrazio Zuzenbidea I
45
Oro har, interesdunek eskaturi hasitako prozeduretan isiltasuna positiboa dela ulertu behar da;
hau da, eskaera estimatuz jo behar da. Hiru salbuespen ezartzen ditu LPACko 43.artikuluak:
Legezko edo Zuzenbide Komunitarioko arau batek aurkakoa ezartzen duenean, Eskabide-eskubidea gauzatzen denean eta Egintza aurkaratzeko prozeduretan; honen salbuespena izango da gorako
errekurtsoaren ezezko isiltasunaren aurka tarteratu denean.
Isiltasun positiboaren izaerari dagokionez, esan beharra dago berez egintza administratibotzat
jotzen dela eta beraz, administrazioak gerora eman dezakeen egintza, isiltasunez emandakoa
berresteko izan behar direla.
Deusezak izango dira ordenamendu juridikoa urratzen dutenak, haien bidez ahalmenak edo
eskubideak eskuratzen oinarrizko ukanbeharrako bete gabe.
Hauek ofizioz berrikusiak izan daitezke eta prozedura bitartean egintzaren exekuzioa eten
daiteke.
Isiltasun negatiboari dagokionez, esan beharra dago ez dela egintzaren mailakoa, baizik eta
fikzio juridiko bat izango da, interesdunei errekurtsoak jartzeko aukera ematea xede duelarik.
Ez du eragozten Administrazioak duen betebeharra egintza espresuki emateko eta beraz,
administrazioa ez dago isiltasun horretara lotuta.
Interesdunak isiltasuna eta gero sortutako egintza aurkaratu dezake. Isiltasun honen aurrean,
interesdunak ustezko ezeztea aurkaratu edo espresuki emandako ebazpena itxaron dezake.
-
7/28/2019 4. Ikasgaia - Administrazio Egintza
10/10
4. Ikasgaia
Zuzenbide Fakultatea, Donostia
dministrazio Zuzenbidea I
46