2. as unidades sintácticas e o enunciado

8/14/2019 2. As unidades sintcticas e o enunciado

1/13

2. As unidades sintcticas e o enunciado

1. As unidades ou categoras sintcticas1.1.Unidades gramaticais e unidades sintcticas1) Unidades gramaticais:

a) Son secuencias sonoras ou escritas pertinentes para a descricin do

funcionamento dunha lingua e que presentan certas estruturas que sereiteran.b) Niveis das unidades gramaticais:

s significante signos (significante + significado)FONTICAEFONOLOXA MORFOLOXA SINTAXE

trazo fonema slaba morfema palabra frase oracin

2) Unidades sintcticas:a) Responden a tres tipos (nos que podemos recoecer subtipos): palabra,

frase e oracin.

b) Teen unha organizacin xerrquica (O > F > P), que se pode alterar naprctica (por exemplo, cando atopamos oracins dentro de frases).

1.2.Requisitos para a delimitacin das unidades sintcticas1) Requisito xenrico:

a) Sirve para identificar de xeito xenrico que unha unidade sintctica.b) Consiste en que toda unidade sintctica ten que ser unha cadea lingstica

que posa un comportamento funcional unitario na unidade superior naque se integra, sempre que esta exista.

c) Non se cumpre cando a unidade non se integranoutra superior. Exemplo:perigo!, curvas perigosas, etc.

2) Requisito concreto:a) Sirve para clasificar a unidade sintctica dentro dun tipo concreto.

b) Consiste en que toda unidade sintctica ten que ter unha estruturafuncional caracterstica, cunha funcin privativa dese tipo de unidade queidentifica unha secuencia como pertencente a ese tipo:

Palabra: os seus constituntes non teen funcin sintctica, sennmorfolxica.

Frase: debe ter un ncleo. Oracin: debe ter un predicado.

1.3. A escala de unidades sintcticas1.3.1. A palabra. Delimitacin e tipos: palabras lxicas e gramaticais1) Delimitacin:

a) Criterio xeral: desempea unha funcin sintctica na unidade na que seintegra.

b) Criterio especfico: est constituda por un morfema ou grupo demorfemas que non desempean funcins sintcticas.

Sintaxe galega

2009/2010

USC

1


2/13


2) Tipos:a) Palabras lxicas:

Teen contido semntico representativo, dicir, codifican segmentosda realidade extralingstica.

Forman parte da competencia lexical, localzanse no lexicn. Son as nicas que poden serncleo de frase.

b) Palabras gramaticais: Non teen valor representativo, senn que vinculan contidos. Son semellantes aos morfemas flexivos pero, a diferenza destes, non

estn integradas na flexin doutras palabras lxicas.

1.3.2. A frase. Delimitacin e tipos1) Delimitacin:


b) Criterio especfico: ten como constitunte caracterstico e privativo unncleo.

1.3.3. A oracin. Delimitacin e tipos1) Delimitacin:


b) Criterio especfico: ten como constitunte caracterstico e privativo unpredicado. Outros constituntes coma o suxeito tamn son exclusivos daoracin, pero non son necesarios para que esta exista.

***A escala terica das unidades sintcticas oracin > palabra > frase,

anda que na prctica moi habitual que non se dea dese xeito.2. Unidades simples e complexas; as construcins coordinativas2.1. A recursividade e as unidades complexas

1) Recursividade:a) Consiste na presenza dentro dunha unidade doutras do mesmo nivel ou

superior (subordinacin). Exemplos: frases dentro de frases, oracins dentro defrases, etc.

b) teoricamente infinita.2) Unidades simples e unidades complexas:

a) Unidades simples: son aquelas nas que non se d recursividade, dicir,que non teen como constituntes unidades do mesmo nivel ou superior.Exemplo: o neno come chourizo.

b) Unidades complexas: son unidades nas que se d recursividade. Exemplo:o neno comeu un bocadillo de chourizo que lle fixo sa nai.

Sintaxe galega

2009/2010

USC

2


3/13


2.2. A coordinacin de unidades: as 'unidades compostas'. Revisincrtica2.2.1. Estruturas coordinadas, identidade funcional vs. categorial1) Estruturas coordinadas: son construcins que consisten no

empaquetamento de unidades que desempean unha mesma funcin enbloque. Exemplos: quero un bocadillo de chourizo e unha maz verde (frases);quero que me preparen un bocadillo de chourizo e que me deixen en paz (oracins).

2) Identidade funcional vs. identidade categorial:a) O requisito que teen que cumprir as estruturas coordinadas o de

desempear a mesma funcin, non o de seren unidades do mesmo tipo.Con todo, frecuente que se trate de unidades do mesmo tipo, de a quealgns autores empreguen para este caso a etiqueta de unidade composta, oque supn considerar que a coordinacin d lugar a un tipo de unidade,cando en realidade d lugar a un tipo de estrutura sintctica.

b) Proba do anterior que as unidades manteen as sas propiedades, queson as mesmas estean coordinadas ou non (algo que non acontece no casoda subordinacin). Por esta razn para determinar o tipo de coordinacincmpre acudir aos nexos.

2.2.2. Tipos de coordinacin; os seus nexosEstr. Coord.

& M1 & M2 & M3

1) Posicin dos nexos:a) Poden aparecer entre os membros e, nalgns casos, tamn antes do

primeiro membro.b) O normal que aparezan s entre o penltimo e o ltimo membro, pero

tamn se poden dar outras situacins: Aparicin entre todos os mebros (polisndeto). Ausencia dos nexos (asndeto).

2) Tipos de coordinacin e nexos:a) Copulativa ou aditiva:

AFIRMATIVA Ae B

A e mais BNEGATIVA nin A nin B

TIPOSESPECIAISNon s A senn tamn BTanto A como/a B

Os membros coordnanse de maneira acumulativa, sen ningn outrovnculo semntico.

A conxuncin e non ten ningn contido semntico, de a que desde opunto de vista da pragmtica poida adquirirvalores moi diferentes. Porexemplo, en chegou, viu e venceu o e non ten valor temporal, anda que este se

Sintaxe galega

2009/2010

USC

3


4/13


deduza do contexto; do mesmo xeito que non ten valor consecutivo en candofoi praia faca moito fro e non se baou.

Tipos: Afirmativa: o nexo sitase entre os membros coordinados. Negativa: o nexo sitase antes do membro que se coordina.

Tipos especiais: Non s A senn tamn B: formalmente semellante a unha

adversativa exclunte, pero unha estrutura que enfatiza ocarcter acumulativo da coordinacin. Exemplo: non s e alto,

senn tamn guapo. Tanto A como/a B: formalmente semellante a unha estrutura

comparativa, e mesmo hai casos nos que pode existirambigidade entre as das estruturas:

CASOSNONAMBIGUOS(suxeito: desambiguacin dada

polos sufixos de nmero e

persoa)

Estudan tanto Fernando coma Mara coordinada

Estuda tanto Fernando coma Mara comparativa

CASOSAMBIGUOS(CD: ambiguo pola ausencia demarca para o CD)

Coezo tanto a Fernando como aMara

coordinada oucomparativa

b) Disxuntiva ou alterativa:

INCLUSIVA A ou B

EXCLUSIVA

ou A ou Bxa A xa Bquer A quer Bben A ben Bora A ora B

Establece un vnculo de compatibilidade relativa entre das ou misopcins posibles.

Tipos: Inclusiva:

Os membros non son necesariamente excluntes. O nexo sitase entre os membros coordinados.

Exclusiva: Os membros exclense entre si. O nexo sitase antes de cada membro coordinado (non posible o

asndeto, xa que nese caso interprtase como inclusiva e non comoexclusiva). Observacin: existe un tipo de construcinA ou B non disxuntiva, que

coordina elementos que designan unha mesma entidade (mesma imaxemental) e, polo tanto, coordina dous ncleos de frase, non das frases.Exemplos:

Sintaxe galega

2009/2010

USC

4


5/13


(1)O neno ou a nena (2)A tartaruga ou sapoconcho|

Const. Coord.|

FN

FN FN Det.N

|

Const. Coord.

nome1 nome2

No caso (1) temos das FN, xa que neno e nena son das etiquetasque remiten a imaxes mentais diferentes; mentres que en (2)tartaruga e sapoconcho son das etiquetas que remiten mesmaimaxemental (de a a presenza dun s artigo, fronte aos dous de (1)).

Este tipo de construcin equivalente a outras coma:

A, tamn chamado B

A, isto , BA, mellor dito BA, noutras palabras, B...

c) Adversativa:

RESTRITIVAS(contexto positivos)

A pero BA mais B

A anda que BEXCLUSIVAS

(contextos negativos)non A senn B

Presenta a peculiaridade de admitir s dous membros, algo que parececontraditorio coa definicin de coordinacin, xa que esta teoricamente infinita. Con todo, non se d tal contradicin, xa que nonexiste interdependencia ou exixencia mutua entre os membros porquese pode prescindir dalgn deles sen que haxa cambios. Esta estruturabinaria dbese contraposicin, pero non contraditoria coacoordinacin. Exemplo: un home guapo, alto, intelixente pero insoportable; un home guapo e alto pero intelixente e insoportable; un home intelixente

pero insoportable, etc.

Tipos: Restritivas (contextos positivos):

O segundo elementorestrinxe ou emenda o primeiro. Exemplo: rico pero insoportable.

Nexos:A pero BA mais B

A anda que B

Exclusivas (contextos negativos): Os membros contrapostos presntanse como incompatibles.

Exemplos: non rico, senn pobre; non alto, senn normal. Nexos:

non A senn B

Sintaxe galega

2009/2010

USC

5


6/13


Observacin: formalmente moi semellante estruturacopulativa non s A senn tamn B, pero son semanticamentemoi diferentes:

non s A senn tamn B non A senn B

Non s guapo, senn tamnintelixente guapo e intelixente

Non rico, senn pobre rico epobre

3. O enunciado3.1. A escala de unidades sintcticas e as unidades comunicativas1) Unidades sintcticas (e tipos): caracterzanse dese unha perspectiva formal

(como son), atendendo sa constitucin.

2) Unidades comunicativas: caracterzanse atendendo a criterios funcionais( para que serven), polo que son especialmente relevantes se se enfoca alinguaxe desde unha perspectiva funcional.

a) Calquera unidade sintctica pode ser unha unidade comunicativa(unidade mnima de mensaxe ou enunciado), anda que o feito de ser unhaunidade sintctica non a converte necesariamente en unidadecomunicativa. Exemplos:

UNIDADESINTCTICA = ENUNCIADO UNIDADESINTCTICA ENUNCIADO

PALABRAperigo! dixo que iso era un perigosada preguntei onde estaba a sada

FRASE sada de emerxenciapreguntou onde estaba a sadade emerxencia

ORACIN preguntei por ti se chove

b) O formato mis frecuente do enunciado a oracin.

3.2. Unidades comunicativas: enunciado, pargrafo (?) e texto1) Enunciado: a unidade comunicativa bsica. Entre as unidades de rango

inferior ao enunciado establcense relacins sintcticas, mentres que entre asde rango superior as relacins son moito mis laxas (gramtica do texto).

Neste senso, debera ser a unidade teito da sintaxe, xa que entre as unidadessuperiores a ela non se establecen relacins sintcticas. Os requisitos que debe

cumprir unha unidade sintctica para ser un enunciado son:a) Autosuficiencia semntica: debe ter sentido completo, dicir, apotencialidade de ser unha mensaxe completa. Para isto nalgns casoscmpre recuperar a informacin achegada polos recursos cohesivos.Exemplo: viches a Pepe na manifestacin? Vin [a Pepe na manifestacin].

b) Independencia sintctica (expresin sintctica da autosuficienciasemntica): non pode establecer relacins sintcticas externas. Exemplo:

sada un enunciado por si s, pero se situamos a mesma palabra en sada deemerxencia xa non un enunciado, porque mantn relacins sintagmticas dentroda sa FN.

c) Deslindamento prosdico (expresin prosdica dos dous requisitos

anteriores):Sintaxe galega

2009/2010

USC

6


7/13


Delimitado entre pausas. Entoacin pechada e independente. Exemplo hoxe comemos caldo e ma

tamn un s enunciado, mentres que hoxe comemos caldo | e ma tamn sondous. Por outra banda, casos comaporque senn el... nos que a entoacin quedaaberta supoen un enunciado truncado.

2) Pargrafo: unidade intermedia que supn o agrupamento de enunciados quedesenvolven un aspecto parcial do tema do texto. Na lingua escrita adoitamarcarse mediante un punto e parte e na lingua oral ten correlatosprosdicos.

3) Texto: conxunto de enunciados semanticamente relacionados entre os quenon se establecen relacins sintcticas.

3.3. Enunciado e oracin. Os enunciados non oracionais3.3.1. Enunciados non oracionais e enunciados oracionais elpticos3.3.1.1. Enunciados oracionais elpticosNa identificacin de enunciados non oracionais poden xurdir dous tipos de

dificultades:1) Enunciados truncados, que non nos permiten saber de que tipo de

unidade sintctica se trata. Exemplo: ese tema... podera ser unha oracin (esetema moi difcil) ou non (ese tema para quen o queira).

2) Enunciados oracionais elpticos: a elipse un recurso cohesivo queconsiste na omisin de informacin que se recupera do contexto lingsticode maneira estrita e inequvoca, non contextual. Se entre esa informacinrecuperable para un determinado enunciado est o predicado estamos perante

un enunciado oracional, en caso contrario o enunciado non oracional.Exemplos:

ELIPSEIMPOSIBILIDADEDERECUPERACINDE

INFORMACIN

- Eu comn un bocadillo dechourizo.

- Eu [comn] un [bocadillo] dequeixo(enunciado oracional)

- Un con leite [caf, t...](enunciado non oracional cuxainterpretacin depende docontexto cultural).

- De onde sodes?

- [Somos] De Pontevedra.

- Vea, a Pontevedra! [imos,marchamos, dirixmonos...]

(enunciado non oracional cuxainterpretacin depende docontexto cultural).

3.3.1.2. Enunciados non oracionais1) Anlise aplicable:

a) A anlise sintctica s aplicable aos enunciados oracionais, xa que asfuncins sintcticas s se poden identificar con relacin a un predicado.Os enunciados oracionais poden ser:

Predicativos: (FN) + FV. Atributivos: FN + FnonV introducida porserou estar.

Sintaxe galega

2009/2010

USC

7


8/13


b) Os enunciados non oracionais s se poden analizar atendendo a funcinspragmticas:

Funcins pragmticas: Tema: 'aquilo do que se di algo'. Rema: 'o que se di sobre o tema'.

Tipos de enunciados non oracionais: Bimembres: compostos de tema e rema. Exemplo: os libros enriba da

mesa. Unimembres: compostos s de rema (non poden estar compostos s

de tema). Exemplo:sada de emerxencia. Modo pragmtico e modo sintctico: segundo Givn o modo sintctico

supn unha evolucin do modo pragmtico: Esta evolucin do modo pragmtico ao sintctico pdese percibir na

ontoxentica (adquisicin da linguaxe por un neno), un feito que plasmara a filoxentica (adquisicin da linguaxe pola especiehumana). dicir, a estruturasuxeito - predicadosuperpoerase detema - rema, perfeccionndoa:

Relacin entre os elementos: No modo pragmtico mrcase mediante a orde e o contexto

situacional. No modo sintctico mrcase mediante procedementos

morfolxicos, polo que a orde dos elementos ten menorimportancia, ao igual c contexto situacional.

Localizacin no tempo: No modo pragmtico dependente do contexto situacional.

Exemplo: boas festas! pode referirse ao presente, ao pasado ou aofuturo dependendo do contexto.

No modo sintctico mrcase mediante procedementosmorfolxicos. Exemplo: son unhas boas festas, sern unhas boas

festas, aquelas eran boas festas. Interpretacin modal: No modopragmtico tamn dependente do contexto e tamn

do ton. Exemplo: boas festas! pode ser enunciativo (son unhas boasfestas) ou desiderativo (que teades boas festas).

No modo sintctico mrcase mediante procedementosmorfolxicos. Exemplo: son unhas boas festas, que teades boas

festas. Polo tanto, nos enunciados oracionais podemos realizar tamn unha

anlise pragmtica. Con todo, anda que o habitual que o suxeitosexa o tema e o predicado o rema, non sempre ten porqu ser as.Exemplo: os libros collinos eu.

Limitacins do modo pragmtico: a alta dependencia do contextosituacional fai que se o contexto fsico non accesible non funcione

ben. Exemplo: os libros enriba da mesa pode ter interpretacins moidiferentes (pon/quita/coloca/saca... os libros enriba da mesa).

Sintaxe galega

2009/2010

USC

8


9/13


MODOPRAGMTICO MODOSINTCTICO

APLICACINenunciados oracionais enunciados non oracionais

RELACINENTREOSCONSTITUNTES- Orde- Contexto

- Procedementosmorfolxicos

LOCALIZACINESPACIAL - Contexto- Procedementos

morfolxicos

INTERPRETACINMODAL- Contexto- Ton

- Procedementosmorfolxicos

3.3.2. A frase como enunciado3.3.2.1. Enunciados unimembres1) Caractersticas xerais:

a) Son enunciados presentativos e existenciais (algo que tamn podeacontecer nos enunciados oracionais). Exemplos:

ENUNCIADONONORACIONAL ENUNCIADOORACIONALFermosa maa Vai unha fermosa maCurvas perigosas Hai curvas perigosasTerremoto en Hait Houbo un terremoto en Hait

b) Estn constitudos porFN.

2) Casos "problemticos":a) Son aqueles casos de enunciados non oracionais unimembres que parecen

non estar constitudos por FN nin seren presentativos ou existenciais.Exemplos:

ENUNCIADO CONSTITUNTES / CONTIDOun caf con leite

Non presentativo ou existencial( hai un caf con leite)

encantado de coecerte FAdx.fra da mia vista FAdv.contra a suba das taxasacadmicas

FPrep.

b) Con todo, parece que nestes casos existe un tema constitudo por unha FNque recuperable textual ou situacionalmente de xeito inequvoco, nonconxectural. Polo que seran enunciados bimembres con tema e rema:

ENUNCIADO TEMARECUPERABLEun caf con leite euencantado de coecerte eufra da mia vista ticontra a suba das taxasacadmicas

ns, o estudantado

3.3.2.2. Enunciados bimembres1) Caractersticas:

a) Son a maiora, anda que non sempre aparecen explcitos os dousconstituntes xa que frecuente a elisin do tema (facilmente recuperable

do texto precedente).Sintaxe galega

2009/2010

USC

9


10/13


b) Teen como constituntes das frases, que non poden ser nin FV ninFnonV introducida porserou estar. Exemplos:

ENUNCIADO CONSTITUNTESa espaola, unha bolsa perdedora FN - FNos rapaces felices de non ter escola FN - FAdx.

as cortes do gando fra da casa FN -FAdv.e os de abaixo coa sa radio abouxante FN - FPrep.

2) Casos "problemticos": son enunciados bimembres que carecen de FN,pero nestes casos o tema tamn parece recuperable de xeito inequvoco dotexto precedente ou do contexto situacional:

ENUNCIADO CONSTITUNTES TEMARECUPERABLEcontigo fin do mundo FPrep. - FPrep. euma na Praza da Quintana FAdv. - FPrep. todospor min encantado da vida FPrep. - FAdx. eu

3.3.3. A palabra como enunciado: frases con s Ncleo e a interxeccin1) Frases con s Ncleo: palabra como enunciado podmoslle aplicar todas

as caractersticas explicadas para a frase, xa que se trata de frases compostass polo ncleo.

2) A interxeccin: unha clase de palabras que se comporta de xeito diferentes demais, xa que sempre constite enunciados por si soa, dicir,comprtase de xeito asintctico.

4. A interxeccin4.1. A interxeccin como clase de palabra e como enunciado

1) A interxeccin como enunciado: a interxeccin caracterzase por sersempre enunciado, sen ser nunca N de F.

2) A interxeccin como clase de palabra: a interxeccin introducida comoclase de palabra nagramtica latina (que contaba cunha clase menos c grega

pola inexistencia do artigo). Con todo, unha clase de palabras que se opn aoresto de clases, xa que presenta caractersticas peculiares:

a) Son signos naturais e arbitrarios pero en proporcins opostas ao resto declases, xa que son altamente naturais e escasamente arbitrarias, peronon completamentenaturais nin carentes de arbitrariedade. De a que

suscite dbidas en canto sa consideracin como signo lingstico(pertencente ao lexicn dunha lingua) ou paralingstico (translingstico).Con todo, natural e arbitrario son conceptos relativos:

Sintaxe galega

2009/2010

USC

10


11/13


interxeccins

fffai

+natural

caramba!malpocado!home!

guau, wau, bau, au

dependentes deparmetros culturais

outras clasesbufartocar

base onomatopeica

queixo +arbitraria

b) Formalmente son invariables, pero admiten combinacins de fonemasinaceptables no sistema lingstico para as demais clases de palabras.Exemplos: uf, fff.

c) Semntica: son palabras lxicas, pero sen significado representativo(imaxes), senn expresivo (nimo, sentimentos do receptor) ou apelativo.

d) Sintaxe: non establecen relacin sintcticas, xa que xa forman enunciadosde seu.

Na entrada mot da Enciclopedia de Diderot eD'Alembert distnguese entre a linguaxe do coracin e a doesprito: Linguaxe do corazn:

Ten unha motivacin natural e igual en todas aslinguas (mesmo pode ser comprendida polos animais).

Consta dun vocabulario reducido, cos mesmosradicais en todas as linguas.

Incle as interxeccins, que designan afeccins,sentimentos do emisor. Son palabras afectivas, senvalor representativo.

Linguaxe do esprito: Teen pouca ou nula motivacin natural.

Consta dun vocabulario moi amplo. Son palabras con significado representativo,

enunciativas.1

1 [...] Or le premier coup-d'oeil jett sur les langues, montre sensiblement que le coeur & l'esprit ont

chacun leur langage. Celui du coeur est inspir par la nature & n'a presque rien d'arbitraire, aussiest-il galement entendu chez toutes les nations, & il semble mme que les brutes qui nous environnenten aient quelquefois l'intelligence, le vocabulaire en est court, il se rduit aux seules interjections, quiont par-tout les mmes radicaux, parce qu'elles tiennent la constitution physique de l'organe. Voyez INTERJECTION. Elles dsignent dans celui qui s'en sert une affection, un sentiment ; elles nel'excitent pas dans l'ame de celui qui les entend, elles ne lui en prsentent que l'ide. Vous conversezavec votre ami que la goutte retient au lit ; tout--coup il vous interrompt par ahi, ahi ! Ce cri arrachpar la douleur est le signe naturel & l'existence de ce sentiment dans son ame, mais il n'indiqueaucune ide dans son esprit. Par rapport vous, ce mot vous communique-t-il la mme affection ? Non; vous n'y tiendriez pas plus que votre ami, & vous deviendriez son cho : il ne fait natre en vous quel'ide de l'existence de ce sentiment douloureux dans votre ami, prcisment comme s'il vous et dit :voil que je ressens une vive & subite douleur. La diffrence qu'il y a, c'est que vous tes bien pluspersuad par le cri interjectif, que vous ne le seriez par la proposition froide que je viens d'y substituer

: ce qui prouve, pour le dire en passant, que cette proposition n'est point, comme le parot dire le P.Buffier, Grammaire franoise n . 163. & 164. l'quivalent de l'interjection ouf, ni d'aucune autre : leSintaxe galega

2009/2010

USC

11


12/13


4.2. Tipos de interxeccins4.2.1. Pola sa natureza: interxeccins primarias e secundarias1) Interxeccins primarias ou propias: funcionan sempre e s como

interxeccins. Exemplos: ah, ai, ala, ale, bah, boh, ca, ei, mmmmm / hum, uff.

Tamn se insiren dentro das interxeccins primarias:a) Formas que en orixe eran interxeccins secundarias, per nas que se perdeu arelacin coas clases de palabras de orixe.

b) Formas procedentes doutras linguas, nas que poden funcionar comointerxeccins secundarias ou mesmo como enunciados. Exemplos:

aleluia < hbr. loado sexa o seor. amn < hbr. certamente. alto < al.parada oxal < r.Deus queira.

2) Interxeccins secundarias, impropias ou habilitadas: son palabras consignificado representativo pertencentes a outras categoras que a forza deusrense formando enunciados exclamativos acaban consagrndose comointerxeccins. Exemplos: anda, Deus, merda, mi madre, bravo, home, Xess,vea, xa. Nestes usos prodcense mudanzas de diferente tipo que as convertenen interxeccins:

a) Semnticas: significado representativo > significado expresivo ouapelativo. Exemplos: home, Xess, mira.

b) Sintcticas: comportamento sintctico > comportamento asintctico(perda das propiedades funcionais).

c) Morfolxicas: perda das propiedades flexivas (vlvense invariables).d) Fnicas: son mudanzas de diferente tipo que poden facer que a lia entre as

interxeccins primarias e as secundarias sexa mis borrosa. Exemplos: Desprazamentos acentuais: anda > and. Acurtamentos: home > ho. Modificacins formais: vaite > vaites. Cambios con motivacin eufemstica, sobre todo en lxico sexual,

escatolxico e relixioso: Substitucin por unha forma prxima: ostia > ostras. Xurdimento de formas novas: carallo > caracho, caracio, caramba.

4.2.2. Pola sa funcin comunicativa: interxeccins expresivas eapelativasSon dous tipos de interxeccins altamente dependentes do contexto, dada a

carencia de valor representativo:

1) Expresivas: reflicten a actitude do falante perante unha determinadasituacin (a maiora de interxeccins). Sobre todo expresan emocins esentimentos.

2) Apelativas: estn orientadas directamente cara ao onte, en varios sentidos:a) Demanda de atencin. Exemplos:ei, ai, eh.

langage du coeur se fait aussi entendre au coeur, quoique par occasion il claire l'esprit. [...]

Sintaxe galega

2009/2010

USC

12


13/13


b) Estimulacin do receptor nun determinado sentido explicitadocontextualmente ou implcito na propia interxeccin:

Dependentes do contexto: ala, vea. Independentes do contexto: alto, chist.

c) Constite un tipo especial de interxeccins exclamativas as dirixidas aos

animais, como o caso de arre, xo, mis, gache, isca (dirixido s galias) out.

4.3. Interxeccins e elementos afns: enunciados exclamativos, frmulas derutina e voces onomatopeicasCingundonos caracterizacin da interxeccin que acabamos de realizar,

non entraran dentro desta clase de palabras:

1) Enunciados exclamativos con valor expresivo ou apelativo. Exemplos:coitado (coitada, coitados, coitadas), malpocado, pobrio, avante...

2) Frmulas de rutina ou de contacto social. Exemplos: ola, adeus, grazas...3) Onomatopeas: son representacins icnicas de rudos do mundo real,

convencionais ou non, pero non teen funcin expresiva ou apelativa.Exemplos:pataplun, hahaha, bla bla bla, bau, miau, po po, buuu (rudo do vento)...

4.4. A interxeccin e a comunicacin non lingstica: vocalizacins e xestosSe consideramos a interxeccin coma unha clase de palabras, s podemos

ter en conta as convencionalizacins realizadas a partir das vocalizacins e osxestos voclicos, non os sons en si. As, s estas convencionalizacins reflictenestruturas formais posibles na lingua, anda que marxinais. Exemplos:

vocalizacin / xesto convencionalizacin

fffffffffff uff xxxxxx (shsss) chistmmmmmmm hum

bffff buf

Ademais, estas formas convencionais poden dar lugar posteriormente aformas lxicas:

convencionalizacin formas lxicas

chist chistar, chisteupa upar

buf bufar

Sintaxe galega

2009/2010

USC

13

2. as unidades sintácticas e o enunciado

Documents