1 materia biziduna
TRANSCRIPT
![Page 1: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/1.jpg)
MATERIA BIZIDUNA
![Page 2: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/2.jpg)
BIOELEMENTUAK Elementu kimikoen taula periodikoa:
![Page 3: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/3.jpg)
Lurrazalean dauden elementuak eta izaki bizidunetan daudenak berdinak dira, baina proportzio desberdinetan
![Page 4: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/4.jpg)
BIOELEMENTUAK
Naturan dauden elementu guztietatik 27k bakarrik parte hartzen dute izaki bizidunen egituretan
PRIMARIOAK: edozein izaki bizidunen
pisuaren %95a dira. C, H, O, N
SEKUNDARIOAK: izaki bizidunen pisuaren
%4,5 dira. P, S, Ca, Na, K, Cl, Mg
OLIGOELEMENTUAK: izaki bizidunen pisuaren %0,5 dira. Fe, I, Cu, Zn, Mn, Co,
Mo, Ni, Si
![Page 5: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/5.jpg)
BIOELEMENTU PRIMARIOAK
Izaki bizidunen masaren %95 Carbonoa (C) Hidrogenoa (H) Oxigenoa (O) Nitrogenoa (N)
Propietate bereziak dituzte eta horregatik dira hain egokiak biziarentzat Beren artean lotura kobalenteak osatzen dituzte Lotura bikoitzak eta hirukoitzak osatu ditzakete Elementu arinak dira, lotura sendok osatzen dituztenak
![Page 6: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/6.jpg)
KARBONOA Lotura kobalenteek energia asko gorde dezakete
Lau lotura osatzen ditu. Horrek konbinazio posible ugari egin ahal izatea dakar.
Lotura bakun, bikoitz eta hirukoitzak egin ditzake
Kate luzeak osa ditzake (makromolekulak)
Erreakzio kimikoen bidez aldatu daitezke
Oxigenoarekin loturik konposatu gaseosoak eratzen ditu (CO2 adibidez)
![Page 7: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/7.jpg)
KARBONOA OINARRI DUTEN MAKROMOLEKULEN ADIBIDEAK
GLUKOSAÁZIDO PALMITIKOA
![Page 8: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/8.jpg)
BIOELEMENTU SEKUNDARIOAKIzaki bizidunen pisuaren % 4,5 dira. 7 elementu dira:
Kaltzioa (Ca)Fosforoa (P)Kloroa (Cl)Potasioa (K)Sufrea (S)Sodioa (Na)Magnesioa (Mg)
P eta S bioelementu priomariotzat hartzen dira batzutan, prozesu biologikoetan duten garrantzia handiarengatik
![Page 9: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/9.jpg)
OLIGOELEMENTUAK Kantitate oso txikietan daude gure gorputzean (% 0,5), baina
ezinbesteko hainbat funtziotan parte hartzen dute. 14 dira:
Burdina (Fe) Kobaltoa (Co) Manganesoa (Mn) Silizioa (Si) Litioa (Li) Iodoa (I) Kromoa (Cr) Molibdenoa (Mo) Fluorra (F) Zinka (Zn)
![Page 10: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/10.jpg)
OLIGOELEMENTUEN FUNTZIOAK
Burdina: ezinbestekoa klorofilaren sintesian, erreakzio kimikoen katalizatzailea, arnasketa zelularrean parte hartzen du eta hemoglobinaren barnean oxigenoaren garraioan parte hartzen du
Manganesoa: Uraren fotolisian parte hartzen du fotosintesiaren barnean Iodoa: metabolismoan ezinbestekoa den tiroxina hormonaren sintesian parte
hartzen du Fluorra: hortzen eta hezurren zati da Kobaltoa: B12 bitaminaren parte da, hemoglobinaren sintesian diharduena Silizioa: ehun konjuntiboari erresistentzia ematen dio, adibidez graminea motako
landareetan Kromoa: Odoleko glukosa maila erregulatzen parte hartzen du insulinarekin batera Zinka: katalizatzaile gisa dihardu organismoko hainbat erreakziotan Litioa: Neurotrasmisoreetan du eragina. Depresioak saiesten lagun dezake dosi
egokietan erabiliz
![Page 11: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/11.jpg)
GIZA GORPUTZA ALPALPA
![Page 12: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/12.jpg)
BIOMOLEKULAK
Bioelementuak elkartu egiten dira biomolekulak osatuz
BIOMOLEKULAKINORGANIKOAK ORGANIKOAK
• Ura
• Gatz mineralak
• Gluzidoak
• Lipidoak
• Proteinak
• Azido nukleikoak
![Page 13: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/13.jpg)
BIOMOLEKULA INORGANIKOAK
![Page 14: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/14.jpg)
URA
Molekularik ugariena da izaki bizidunetan Izaki bizidun bakoitzak ur portzentai ezberdina du
Algak %93-98Medusak %95-97
Tabako landarea %92Onddoak %80
Errekako karramarroa %77Gizakia %63Pinua %47
Zereal haziak %10
ZENBAIT IZAKI BIZIDUNEN UR PORTZENTAIA
![Page 15: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/15.jpg)
URAREN EZAUGARRIAK
Bi hidrogeno atomoz eta oxigeno atomo batez osatua
Oxigenoa hidrogenoa baino elektronegatiboagoa da
Ondorioz, dipolo bat osatzen da
![Page 16: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/16.jpg)
• Aurkako zeinuko kargek elkar erakartzeko joera dute, hidrogeno zubiak sortuz
• Zenbat hidrogeno-zubi egin ditzake ur-molekula batek?
![Page 17: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/17.jpg)
4 hidrogeno zubi. Bi oxigenoarekin eta bat hidrogeno bakoitzarekin
![Page 18: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/18.jpg)
URAREN PROPIETATEAKKohesio indar handia
Hidrogeno zubiei esker Likido mantentzen da giro tenperaturan Gorputz barneko garraio ingurunea osatzen du: odola Zelula barneko osagai nagusia da
![Page 19: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/19.jpg)
Disoluzio gaitasuna Polarra denez, substantzia polarrak disolba ditzake
![Page 20: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/20.jpg)
Bero espezifiko altua Ahalmen termoerregulatzailea ematen dio Tenperatura aldaketa handien aurrean babesa ematen
du Izerdia: gorputza estaltzen
digu kanpoan oso bero dagoenean. Beroak izerdia berotzen du lehenengo, baina asko kostatzen zaio. Horrela gure gorputza freskoago mantentzen da.
BERO ESPEZIFIKOA
Substantzia baten gramo bat 1°C igotzeko
eman behar den bero kantitatea
![Page 21: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/21.jpg)
Bizidunen erreakzio kimikoetan hartzen du parte
![Page 22: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/22.jpg)
GATZ MINERALAK
Izaki bizidunetan kantitate txikitan dauden biomolekula inorganikoak dira
Bi modutan aurki daitezke: Prezipitatuak: karbonatoak, fosfatoak… Disolbatuak:
Anioiak: Cl-, CO32-, HCO3-, PO4
3-… Katioiak: K+, Na+, Ca2+, Mg2+…
![Page 23: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/23.jpg)
Gatz mineralen funtzioak: Osmosiaren erregulazioa
![Page 24: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/24.jpg)
Zeluletan duen eragina osmosiak
Turgentzia Plasmolisia
![Page 25: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/25.jpg)
Azidotasunaren erregulazioa (pH) pH aldaketei aurre egiteaz arduratzen dira
Zelulaz kanpo: H2CO3/HCO3-
Zelula barnean: H2PO4-/HPO4
2-
pH-ak entzimen aktibitatean du eragina
ENTZIMAK:
Erreakzio kimikoak katalizatzeaz arduratzen diren proteinak dira. Adibidez: ogiaren ekoizpenean amilasa, proteasa, lipoxidasa eta
lactasa entzimek parte hartzen dute
![Page 26: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/26.jpg)
BIOMOLEKULA ORGANIKOAK
FRUCTOSA
![Page 27: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/27.jpg)
MAKROMOLEKULAK
POLIMEROAKedo
MAKROMOLEKULAKMONOMEROAK ELKARTUZ
Polimerizazioa
![Page 28: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/28.jpg)
ARTIFIZIALAK
Poliestirenoa
NATURALAK
Glukogenoa
MAKROMOLEKULA MOTAK
![Page 29: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/29.jpg)
KONPOSATU ORGANIKOEN FUNTZIO TALDEAK
![Page 30: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/30.jpg)
GLUZIDOAK Karbonoz, hidrogenoz eta oxigenoz osaturiko
molekulak diraMONOSAKARIDOAK
Normalean C, H eta O proportzioak 1:2:1 dira Formula orokorra CnH2nOn
Karbonilo talde bat eta hidroxilo taldeak
tartekatzen dira Karboniloa muturrean badago: aldosa Karboniloa erdian badago: zetosa
![Page 31: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/31.jpg)
GLUKOSA FRUKTOSA
Aldosa Zetosa
ADIBIDEZ:
![Page 32: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/32.jpg)
MONOSAKARIDOEN SAILKAPENA
Karbono kopuruaren arabera:
3 C: triosa 4 C: tetrosa 5 C: pentosa 6 C: hexosa
![Page 33: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/33.jpg)
ADIBIDEAK
![Page 34: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/34.jpg)
MONOSAKARIDO ZIKLIKOAK
Uretan forma ziklikoa hartzen dute
![Page 35: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/35.jpg)
ZENBAIT MONOSAKARIDOEN FUNTZIOAK
Glukosa: zelulek erabiltzen duten erregai nagusia eta polisakarido askoren egitura-maila da
Fruktosa: erregai zelularra
Erribosa: azido erribonukleikoak (ARN) dago. Horren deribatua azido desoxirribonukleikoan dago (ADN)
Erribulosa: fotosintesian CO2 finkatzen duen molekula
![Page 36: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/36.jpg)
DISAKARIDOAK Bi monosakarido lotura o-glukosidikoz lotzean eratzen
dira
![Page 37: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/37.jpg)
DISAKARIDOEN ADIBIDEAK
Maltosa: glukosa + glukosa. Naturan ez dagoa aske.
Laktosa: glukosa + galaktosa. Esnean dago.
![Page 38: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/38.jpg)
Sakarosa: glukosa + fruktosa. Kanabera azukrea.
![Page 39: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/39.jpg)
POLISAKARIDOAK
Ehunka edo milaka monosakarido elkartzean osatzen diren oso kate luzeak dira
Funtzioa:
Erreserbakoa: almidoia eta glukogenoa Egiturazkoa: zelulosa
![Page 40: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/40.jpg)
![Page 41: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/41.jpg)
LIPIDOAK
Bi mota:
Olioak: likidoak giro tenperaturan. Landareetan batez ere
Bilgorrak: solidoak giro tenperaturan. Animalietan daude.
![Page 42: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/42.jpg)
Lipidoen funtzioak:
Energia epe luzean biltzea. Gluzidoen energia bikoitza gorde dezakete.
Tenperatura isolatzea
Organoak babestea
![Page 43: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/43.jpg)
Gantzak Gantz baten sorrera: esterifikazioa Gantz baten haustura: hidrolisia
Lipido saponifikagarriak: hidrolisia gertatu daitekenean
ESTERIFIKAZIOA HIDROLISIA
Gantz azidoak Glizerina
![Page 44: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/44.jpg)
Gantz aseak eta asegabeak:
Azido palmitikoa Azido oleikoa
ASEA ASEGABEA
Ez dauka lotura bikoitzik Lotura bikoitz bat dauka gutxienez
![Page 45: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/45.jpg)
Zein asea? Zein asegabea?
![Page 46: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/46.jpg)
Fosfolipidoak Fosfoglizeridoak:
Anfipatikoak dira: buru hidrofiloa (polarra) eta buztan hidrofoboa (apolarra edo ez polarra)
Esfingolipidoak: Fosfolipidoen antzekoak. Gantz azido baten lekuan esfingosina
molekula dute
![Page 47: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/47.jpg)
![Page 48: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/48.jpg)
Fosfoglizeridoek uretan geruza bikoitzak osatzen dituzte. Mintz zelularra osatzen dute. Buru polarrakanporantz etabuztan apolarrabarrurantz
ANIMALI ZELULA
![Page 49: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/49.jpg)
PROTEINAK
Aminoazidoak elkartuta osatzen dira
Aminoazidoak: Amina eta azido taldeak dituen molekula bat da
![Page 50: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/50.jpg)
Proteinetan 20 aminoazido konbinatzen dira Hauek dira proteinetan dauden aminoazidoak:
![Page 51: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/51.jpg)
Aminoazidoak elkarrekin lotzeko lotura peptidikoa osatzen dute:
Polipeptido bat osatzen da horrela. Pisu molekularra 10000 baino haundiago bada proteina deritze
![Page 52: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/52.jpg)
Proteinen funtzioak
Egitura: tendoien kolagenoa
Erreserba: esnearen kaseina
Garraioa: globulu gorrien hemoglobina
Defentsa: antigorputzak
Uzkurdura: muskuluen aktina eta miosina
Hormonala: glukosa erregulatzen duen intsulina
![Page 53: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/53.jpg)
Entzimak: Erreakzio kimikoak katalizatzeaz arduratzen diren
proteinak dira. Espezifikoak dira substratu bakoitzarentzat
Entzima
![Page 54: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/54.jpg)
AZIDO NUKLEIKOAK
Monomeroek nukleotido izena dute3 zati dituzte nukleotidoek:
Azukrea: erribosa edo desoxirribosa izan daiteke
![Page 55: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/55.jpg)
Fosfato taldea
Base nitrogenatua: 5 izan daitezke
UTCA G
PURIKOAK PIRIMIDINIKOAK
![Page 56: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/56.jpg)
Fosfodiester loturen bidez lotzen dira nukleotidoak
Horrela harizpi bat osatzen da
![Page 57: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/57.jpg)
ADNaren (azido desoxirribonukleikoa) egitura Bi kate elkartzen dira Adenina, timina, guanina eta zitosina base
nitrogenatuak dituzte Azukrea desoxirribosa da A – T loturek eta G – C
loturek lotzen dituzte bi kateak
Hidrogeno zubiak daude base nitrogenatu horien artean
Helize forma hartzen du
![Page 58: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/58.jpg)
ARNaren (azido erribonukleikoa) egitura Adenina (A), guanina (G), zitosina (C) eta uraziloa (U,
timinaren ordez) dira base nitrogenatuak Azukrea erribosa da Gehienetan kate bakarrean daude Hiru mota daude:
ARN mezularia: ARNm ARN transferentea: ARNt ARN erribosomikoa: ARNr
![Page 59: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/59.jpg)
Azido nukleikoen funtzioak Informazio genetikoa gordetzea, proteinak
sintetizatzeko behar den informazioaErreplikazioa
Zelulak ugaltzean, informazio genetiko berdin-berdina pasatzen da zelula batetik bestera
ERREPLIKAZIOA ERREPLIKAZIOA ERDI KONTSARBAKORRA DA
![Page 60: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/60.jpg)
Informazioaren adierazpena:
Proteinak nola sintetizatzen diren
Bi prozesu bereizten dira:
Transkripzioa: ADNaren informazioa ARNm bati pasatzea
Itzulpena: ARNm-ak, ARNt-aren laguntzaz aminoazido sekuentzia bat osatzen du, proteina osatuz
![Page 61: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/61.jpg)
TRANSKRIPZIOA: ADN ARNm
Zelularen nukleoan gertatzen da
ADN ARN Adenina uraziloa Timina adenina Guanina zitosina Zitosina guanina
Kate bakar bateko ARN mezularia (ARNm) osatzen da
![Page 62: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/62.jpg)
ITZULPENA:
Proteina baten sintesia egiten da
Erribosometan gertatzen da
Base nitrogenatuen hirukote batek (kodona) aminoazido bat zehazten du: kode genetikoa osatzen da horrela
ARNt-ei lotuta eramaten doaz aminoazidoak
ARNt-ek kodonaren osagarria den antikodona dute
Aminoazidoak elkarrekin lotzen dira proteina osatuz
![Page 63: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/63.jpg)
Kode genetikoa
![Page 64: 1 materia biziduna](https://reader031.vdocuments.co/reader031/viewer/2022013102/55cc90d4bb61eb5c578b4588/html5/thumbnails/64.jpg)
Lotura interesgarriak ADNaren erreplikazioa:
https://www.youtube.com/watch?v=zmu9OPuXj-k (0:44tik aurrera)http://biomodel.uah.es/biomodel-misc/anim/replic/replic7.html
ADNaren transkripzioa eta itzulpena:https://www.youtube.com/watch?v=a1AVSCopIUo (10:50tik aurrera)http://biomodel.uah.es/biomodel-misc/anim/transcr/transcr7.html
http://biomodel.uah.es/biomodel-misc/anim/traduc/traduc5.html