1

Ordiziako Emakume eta Gizonen berdintasunari buruzko

diagnostikoa

Diagnostico de igualdad de las

mujeres y los hombres de Ordizia

2009ko Uztaila

2

ZERGATIK?

EAEko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako

otsailaren 18ko 4/2005 Legeak, agerian uzten du

erakunde publikoetan berdintasuna sustatzeko planak

eta programak martxan jartzeko premia.

3

Ba ote desberdintasunik?

Emakumeek langabezi tasa handiagoa dute.

Etxeko lanen %70a emakumeen eskuetan dago (garbitasuna, zaintza…)

Segregazio bertikala– kristalezko sabaia.

Ezegonkortasuna lanean.

Tratu txarrak eta genero indarkeria (2008 urtean 70 emakume hil zituzten euren bikoteek edota bikotekide ohiek Espainian).

Lanaldi bikoitza.

ZERGATIK?

4

NAZIO BATUAK 1979 Emakumeen aurkako diskriminazio mota guztiak desagertzeko hitzarmenaren onarpena.

EUROPAKO BATASUNA 1982 Ekintza Positiboen Lehen Programa.

ESPAINIA 1983 Emakumearen Institutuaren sorrera.2007 Emakumeen eta Gizonen Berdintasun eraginkorrerako

Lege Organikoa

E.A.E. 1988 EMAKUNDEren sorrera.1991 Ekintza Positiboen Lehen Plana EAEko Emakumeentzat. 2005 Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako Lehen Euskal

Legea.2006 Genero Politiketako IV. Plana.2006 Berdintasunerako Defentsariaren izendapena.

FORU ALDUNDIAK 1999 Arabako Berdintasunerako I. Plana.2000 Bizkaiko Berdintasunerako I. Plana.2003 Gipuzkoako Berdintasunerako I. Plana.

AURREKARIAK:Nazioartetik Tokikora

5

UDALAK EAEko 251 Udaletatik, 57k dituzte Berdintasunerako Udal Planak eta Mankomunitate batek (2008ko abenduan).

LURRALDEKA 40 BIZKAIA (herritarren % 80)14 GIPUZKOA (herritarren %60)3 ARABA (herritarren %90)

BESTE ERAKUNDEAK 1994 OPTIMA (35 Erakunde Laguntzaile)

2001 PAREKATUZ SAREA . 40 Erakunde inguru.

2006 BERDINSAREA (EUDEL + EMAKUNDE). 46 Udal.

AURREKARIAK:Nazioartekotik Tokikora

6GUZTIRA 46 (2009ko apirila)

7

Emakumeen eta Gizonen arteko berdintasuna

Sexua dela-eta, edozein esparrutarako sarrera eta

garapena mugatzen dituen diskriminazio egoerak

desagerraraztea. Besteak beste, politikan, gizartean,

ekonomian, kulturan edota hezkuntzan, sexua dela-eta

diskriminaziorik ez egotea.

8

Udaleko Berdintasun Planaren helburuak

• Udalerrian egon daitezkeen diskriminazio egoerak antzeman eta saihestu.

• Emakumeen beharrak udalaren kudeaketan txertatu.

• Emakumeen eta gizonen berdintasuna lortzeko xedez etengabeko hobekuntza prozesuak estrategia eta prozesuak martxan jarri.

• BENETAKO BERDINTASUNA lortu.

9

ETA HORI ......NOLA????

PLANAK ondorengoa osagaiak izan behar ditu:

• Ekintza POSITIBOAK, horrela EMAITZETAN BERDINTASUNA lortzea bizkortzeko.

• OSOKO ekintzak: udaleko kudeaketan genero ikuspuntua txertatzea (hirigintzan, aurrekontuetan, lanean, hezkuntzan, kulturan, garraioan, etxebizitzan, ordezkaritza politikoan etab.)

• Benetako berdintasuna lortzeko, SENSIBILIZAZIO kanpainak eta balio aldaketa.

10

Emakume eta gizonezkoen berdintasun erreala

lortzeko behin behineko neurriak dira ekintza

positiboak. Gizartearen egituraren eta ohituren

ondorio diren diskriminazioei aurre egin eta

zuzentzeko tresna.

Ekintza Positiboa

11

Zeharkakotasuna. “Mainstreaming” ?

Genero ikuspegia sistematikoki erabiltzea:

- Ekintza, egitasmo eta politika guztietan

eta

- Baita analisi, metodologia, planifikazio, gauzatze eta ebaluazio faseetan ere.

12

NORI ZUZENDUA DAGO PLANA?

Erakundeei, UDALAri zuzendutako ekintzak. “Ekintza eredugarriak”

Ordiziako herritarrei : Adin guztietako emakumeei eta gizonei.

“Zerbitzu demokratikoa, laguntzazkoa eta kalitatekoa”

13

LAN ILDOAK:

Sentsibilizazioa: jarrera eta rol aldaketa; emakumeen eta gizonen artean dauden desberdintasunez jabetzea.

Formazioa: Planarekin zerikusia duten pertsona guztientzat formazioa.

Informazioa: berdintasunari buruz dauden baliabideei eta eskubideei buruzko informazioa.

Ikerketa: Gizartearen aldeketez jabetzeko eta horietara egokitzeko,

esparru bakoitzean emakumeen eta gizonen egoera zein den ikertzea.

14

Metodologia

Teknika kualitatiboak Teknika kuantitatiboak

Gizarteko hainbat eragileri eta hainbat

esparrutako profesionalei egindako

elkarrizketak eta galdetegiak.

Elkarrizketak eta bilerak.

Hainbat esparrutan jasotako datuak, memoriak, adierazleak etab.

15

ELKARRIZKETAK ETA BILERAK

1. Idazkaria, Administrazioko teknikaria eta kontu-

hartzailea.

2. Gazte Informazioko teknikaria.

3. Liburutegizaina eta Euskara teknikaria.

4. Jaietako teknikaria.

5. Ongizate saileko langileak..

6. Arkitektoa.

7. Kimetz emakume elkartea.

8. Langileen Batzordetik ELA eta LAB

sindikatuetako ordezkariak.

9. Bi udaltzaingo (emakumea eta gizona).

10. Parte hartze saileko langile bat.

11. Majori Kiroldegiko arduraduna.

12. LAIAko ordezkaria.

13. Goiekiko Inmigrazioa arduraduna eta Gizarte

Gaietarako arduraduna.

16

1. Kultura, Gazteria, jaiak eta hezkuntza saileko

arduraduna.

2. Komunikazio teknikaria.

3. Ordiziako Anbulategiko arduraduna.

4. Udaltzaingoko arduraduna.

5. Alotza Haur Eskola.

6. Goerri Lanbide Eskola.

7. Jakintza.

8. Oianguren Institutua.

9. Urdaneta Haur Eskola.

10. Urdaneta Eskola.

11. Ordiziako Berritzegunea.

12. HHE Helduen Hezkuntza.

13. Nagusilan.

14. Gueske.

15. Jubilatuen Etxea.

16. Bategite.

17. Cáritas.

18. Afagi.

GALDETEGIAK

17

EKARRIZKETAK ETA BILERAK

•Gobernu Batzordearekin bilera. •Banakako elkarrizketak gainontzeko alderdiekin (EB-B, PP, EA , ANV...)

POLITIKARIAK

HERRITARREKIN TOPAKETAK

EMAKUMEAK: 15 parte hartzaile.

Lan egoera:Etxeko lanak, zaintzaileak, pentsiodunak, jubilatuak, kirol teknikariak, ingurumeneko teknikariak, udaleko langileak.

Adina: 35-80 urte

GIZONAK: 14 parte hartzaile

Lan egoera: Langabetuak, jubilatuak, industriako langileak eta erakunde publikoetako langileak, zinegotzia.

Adina: 45-70 urte.

18

Bileretan, elkarrizketetan eta galdetegietan ondorengo gaiak izan dira

hizpide:

Saileko edo erakundeko lan egiteko modua.

Eskaintzen diren zerbitzuak.

Kudeatzen diren egitasmoak, programak eta ekintzak.

Harremanak dituzten udaleko sailak edota gizarteko erakundeak.

Saileko konpetentziak.

Kudeatzen dituzten diru laguntzak.

Emakumeen eta gizonen arteko berdintasun politikei buruzko iritziak, jarrerak eta

ezagutzak.

I. Berdintasun Planerako ekarpenak.

19

Aztertutako sailak

•Neurri orokorrak eta Udala.

•Hezkuntza.

•Kultura, jaiak, euskara eta gazteria.

•Kirolak.

•Lana.

•Hirigintza eta ingurumena.

•Gizarte zerbitzuak, gizarteratzea eta osasuna.

20

Ordiziako Udaleko 2007 - 2011 Legealdirako Gobernu Akordioa.

Goierriko Agenda 21 Estrategikoa.

Ordiziako ikastetxeetako ikasleen, irakasleen eta zuzendaritza taldeei buruzko datuak, sexuaren arabera banatuak.

Ordiziako parte hartze prozesuak zehazteko Egoeraren Diagnosia (2008).

Diagnosia : Ordiziako parte hartzea gizartearen hezkuntza esparruan (2008).

Goierriko Jasangarritasun Diagnosia (2004).

www.ordizia.org

Egokilan, Eustat, Emakunde, Goieki.

Udaleko Plan Estrategikoa: Ekintza Proposamenak (Osasun eta Gizarte Zerbitzu Taldea)(2007)

Lanerako egitasmo orokorra: Parte hartzerako eta boluntariotzarako delegazioa.

Dokumentuak eta iturriakGenero bortizkeriaren biktimak artatzeko protokoloa.

2007 EAEko Osasun Inkesta.

GUESKE: 2007-2008 Memoria.

Ordizia Elkarteen Gida.

EAEko boluntarioen urteroko txostena 2007

Oinarrizko errenta eta emergentziazko laguntzen txostena (Ordizia, 2009).

Ingurune Irekiko Memoria (2008) Lorratz.

Droga-mendekotasuna memoria (2008)

Ordiziako Udalerriko Beharren ebaluaketa (2008)

NAGUSILAN: 2008ko memoria.

ON:GIZ. Gizon Taldearen txostena (2009/06/04).

Ordizia Hiri Hezitzailea:Planifikazioaren eta Proposamenen iruzkina (2009/03/13)

LANBIDE

21

EMAITZAK

22

NEURRI OROKORRAK ETA UDALA

Ordiziako Udalean 63 pertsonek lan egiten dute, horietatik 23 emakumeak dira (%36,51) eta 40 gizonak (%63,49); horrek, oso ohiko den mitoa hausten du, hots, administrazio publikoan gizonak baino emakume gehiago daudela..

Segregazio horizontala ere antzematen da Udalaren egituran. Idazkaritza eta Ongizate sailak, esaterako, batez ere emakumez osatuak daude. Beste batzuk, Zerbitzuak, Lanak eta Udaltzaingoa, kasu, gizonez osatuak daude gehienbat.

Saila GUZTIRA

Emakumeak Gizonak

E % G %

Idazkaritza 8 8 100 0 0

Kontu- hartzailea 5 2 40 3 60

Hirigintza 4 2 50 2 50

Udaltzaingoa 11 2 18,18 9 81,82

Era guztietako lanak 1 0 0 1 100

Ongizatea 5 5 100 0 0

Hezkuntza eta kultura 6 2 33,33 4 66,67

Zerbitzuak 17 0 0 17 100

Lanak 3 0 0 3 100

Alkatetza 3 2 66,67 1 33,33

Guztira 63 23 36,51 40 63,49

23

MEDIDAS GENERALES Y AYTO.

Compromiso/opiniones en torno a la igualdad en el Ayuntamiento de Ordizia.

Berdintasunari buruzko formazioa baxua da (%75ak ez du formaziorik jaso). Edozein modutan, gehiengoak jasoko luke gai horri buruzko formazioa, izan ere, %81,2ak “zerbait” edo “nahikoa” erantzun du.

24

NEURRI OROKORRAK ETA UDALA

INDAR GUNEAK (+)HOBETZEKO ESPARRUAK (-)

•Erakunde indartsuak eta herrian errotuak.

•Berdintasunari buruzko formazio jasotzeko udaleko langileen jarrera ona.

•Kimetz emakume taldea. Ordiziako emakumeen egoera hobetzeko lan egiten dute.

•Berdintasunari buruzko sentsibilizaziorako ikusentzunezko baliabideak daude (telebista, prentsa).

•Ordiziak Goiekik bultzatutako Berdintasunaren aldeko eskualdeko Foroan parte hartzen du.

•Gizarte Hezitzaileak lan orduen %50 berdintasuna sustatzeko ekimenetarako erabiltzen du.

•Diru laguntzetan genero ikuspegia txertatzea.•Udaleko langileen sentsibilizazio eta formazio kanpaina (teknikariak eta politikariak).•Antolatutako herritarrak sentsibilizatzea, horrela euren egitasmoetan txertatuko baitute berdintasuna. •Udalak egiten dituen kontratazioetan eta azpi kontratazioetan genero ikuspegia kontutan hartzea.•Kanpo eta barne komunikazioan genero ikuspegia txertatzea.•Berdintasuna sustatzeko herri erakundea bultzatzea.

25

HEZKUNTZA

INDAR GUNEAK (+) HOBETZEKO ESPARRUAK (-)

-

•Eskualdeko beharretara egokitutako hezkuntza sistema.

•Badira genero biolentzia kasuetarako protokoloak.

•Hezkuntza sare zabala eta anitza.

• Sentsibilizazio gutxi lan orientazio ez sexista bultzatzeko.

• Genero biolentzia kasuetan eskolen eta udalaren arteko koordinazio gehiagoren beharra.

• Hezkidetza eta ardura banaketa lantzeko programa eskasia.

• Irakaslegoaren formazioa berdintasun gaietan.

• Datuaren sexuaren arabera banatuak jasotzea.

•Herrian ez dago ludoteka zerbitzurik.

26

KULTURA, JAIAK, EUSKARA ETA GAZTERIA

INDAR GUNEAK (+) HOBETZEKO ESPARRUAK (-)

-

•Herritarrentzako zerbitzu eta azpiegitura ugari.

•Herrian sustraituriko programak eta jaiak.

•Datuaren sexuaren arabera banatuta jasotzea (ekintzetako parte hartzea etab.).

•Jaialdi eta kultur programazioetan genero perspektiba txertatzea.

•Berdintasunari buruzko sentsibilizazioa eta formazioa, udaleko langileei eta azpi kontratatutako zerbitzuetako langileei.

•Irudien eta hizkuntzaren erabilera zuzenerako estilo liburu baten beharra.

27

Emakumeak

Gizonak

KIROLAK

INDAR GUNEAK (+) HOBETZEKO ESPARRUAK (-)

•Kirol instalazio ugari.

•Kiroletan emakumeen parte hartze altua.

•Diskriminazio positiboa dirulaguntzetan.

•Emakumeen parte hartze baxua federatutako kiroletan.

•Kirol federatuei dagokienez, emakumeei eta gizonei buruzko informazio gehiagoren beharra.

•Kirol azpiegituren erabilerari buruzko ikerketa, genero perspektibarekin.

•Teknikarien sentsibilizazioa eta formazioa berdintasun gaietan.

Majori Kiroldegian antolatutako ikastaroetan parte hartzen duten emakumeak eta gizonak.

36,85

63,15

28

LANA

INDAR GUNEAK (+)HOBETZEKO ESPARRUAK (-)• Lan munduratzeko tresnak:: Lanbide, INEM y Goieki.

• Industria sektore indartsua eta turismoaren gorakada.• Goierri Lanbide Eskola, eskualdeko lan beharrei egokituta. • Emakumeen eta gizonen lan egoera

hobetzea.

• 45 urtetik gorako emakumeen langabezi tasa altua.

• 45 urtetik aurrerako emakumeen aktibitate ez altua.

• Arduren banaketa sustatzea.

• Lan bizitza, pertsonala eta familia uztartzeko baliabideak.

• Enpresen sentsibilizazioa emakumeen eta gizonezkoen berdintasun gaietan.

Emakumeen eta gizonezkoen langabeziaren garapena

050

100150200250300

2007 2008 2009ko martxoa

E

G

E: 253 G: 238

29

HIRIGINTZA ETA INGURUMENA

INDAR GUNEAK (+) HOBETZEKO ESPARRUAK (-)

•Berdintasunerako eskualdeko egiturak.

•Plangintzako Aholku Kontseilua sortzeko proiektua.

•Genero ikuspegidun hirigintzaren ezagutza zabaldu (segurtasuna, mugikortasuna, irisgarritasuna, sinbolikoa, zerbitzuak…).

•Plangintzako Aholku Kontseiluan genero perspektiba txertatzea.

• Udaleko teknikarientzat eta azpi kontratatutako enpresentzako formazioa aukera berdintasunean.

30

GIZARTE ZERBITZUAK, GIZARTERATZEA ETA OSASUNA

INDAR GUNEAK(+)

HOBETZEKO ESPARRUAK (-)•Droga-mendekotasuna teknikariak eskolekin duen harremana.

• Zerbitzu ugari.

• Menpeko pertsonak artatzeko azpiegiturak.

• Udaleko Gizarte Hezitzaileak Jubilatuen Etxean egiten diren ekintza guztietan txertatzen du genero perspektiba.

•Genero biolentzia kasuetarako jokaera Protokoloa izatea.

•Genero biolentzian formazioa ongizateko langileentzat, Gizarte Hezkuntzako Esku Hartze taldearentzat eta Udaltzaingoentzat.

•Ongizate saileko egitasmoetan, txostenetan, memorietan… genero perspektiba txertatzea.

•Genero ikuspegitik, emakumeentzat eta gizonentzat osasun egitasmoak sustatzea.

31

Plana txertatzeko dauden baliabideak

Neurri Orokorrak

Lana

Hezkuntza

Gizarte zerbitzuak, gizarteratzea y osasuna

Kultura, jaiak, euskara eta gazteria

Hirigintza eta Ingurumena

Kirolak

Udala, Kimetz eta boluntario lanetarako

gizarteko egiturak.

Lanbide, INEM, Goieki.

Haur eskola, eskolak, institutuak, LE, Unibertsitatea, Berritzegunea, HHE.

Osasun zentroa, gizarte zerbitzuak, droga-mendekotasun zerbitzua eta gizarte hezkuntza taldea.

Kultur saila, Gazte Lokala,liburutegia…

Plangintzako Aholku Kontseilua.

Majori Kiroldegia, kirol taldeak …

Herritarren parte hartzea eta Udaleko sail guztien inplikazioa ezinbestekoa da Plana esparru guztietan txertatu ahal izateko.

32

UDALEAN BERDINTASUN POLITIKAK TXERTATZEKO LEHENTASUNEZKO EREMUAK

Ahultasunak

•Gai asko landu behar direnez, udaleko lanaren sakabanaketa.•Antolatu gabe dauden emakumeengana iristeko zailtasunak.•Udaleko departamentuen arteko komunikazio falta. •Barne komunikazioa koordinatzeko eta indartzeko beharra.•Gazteriaren interes falta emakumeen eta gizonen berdintasun gaietan.

Indar guneak

•Orain arte, Ordiziako Udalak emakumeen eta gizonen berdintasuna

sustatzeko egindako ibilbidea.•Ongizate sailaren egindako elkarlana, baita Kimetz emakume

elkartearekin ere.

33

UDALEAN BERDINTASUN POLITIKAK TXERTATZEKO LEHENTASUNEZKO EREMUAK

Mehatxuak

•Zenbait kolektibok edota sektorek mehatxu gisa ulertzen dute emakumeen

eta gizonezkoen berdintasunaren gaia.•Zenbait gizonen aldetik, sentsibilizazio falta eta bi sexuen artean dauden

desberdintasunen jabetze eza.•Komunikabideak eta horietatik igortzen diren mezuak.

Aukerak•Behartzen eta laguntzen duen legegintza zabala.

•Kanpotik baliabide ekonomikoak eta teknikoak lortzeko.

•Guraso eskolak familiara gerturatzeko ematen duen aukera.

34

PLANAREN HELBURU OPERATIBOAK

INDARGUNEAK (+) HOBETZEKO ESPARRUAK (-)

•Udaleko politika guztietan mainstreaminga txertatzea ( diru laguntzak, egitasmoak,

artapen zerbitzuak etab.).

• Kultur arloan emakumeen eta gizonen parte hartzea sustatzea eta gainontzeko

esparruetako partea hartzea ere bultzatzea.

•Adin guztietako emakumeekin berdintasun gaiaren ezagutza eta sentsibilizazioa lantzen

jarraitzea, ikastaroen eta tailerren bidez.

•Informazioa biltzerakoan datuak sexuaren arabera banatzea.

•Antolatzen diren ikastaroetan genero perspektiba txertatzea.

35

PLANAREN HELBURU OPERATIBOAK

• Dokumentuetan hizkuntza ez sexista erabiltzea.

•Udaleko hainbat esparrutan emakumeen eta gizonen parte hartzea lortzea (kirol federatua, kultura…).

• Ardura banaketarekin, berdintasunarekin eta hezkidetzarekin zerikusia duten ikastaroak antolatzea.

•Genero indarkeriaren biktima izan diren emakumeen artapena hobetzea.

•Emakumeentzat eta gizonentzat, genero perspektibadun, osasun egitasmo integralak sustatu.

• Ordizian lan egiten duten taldeekin eta erakundeekin lan egin euren egitasmoetan genero ikuspegia txertatzeko eta berdintasun baloreak sustatzeko.