Santa Fe 46ª - 20247 ZALDIBIA TFL-FAX 943-884251 012287aa@hezkuntza.netwww.zaldibia.org

2. eta 3. ziklokoak

ARKAKAN

TOLOSAN

AURKIBIDEA

Aurkezpena ……………………………………………..……. 2 Olerkia …………………………………………………………3 Berriak …………………………………………………………4 Ipuina …………………………………………………………..5 Azalpen testua ……………………………………………….....6

Eskutitza ……………………………................................. ……7 Azalpen testua …………………………………………………..8 Komikia ………………………………………………………...10 Berriak ………………………………………………………….11 Hiztegi txikia …………………………………………………...12 Errezeta ………………………………………………………...13 Biografia ………………………………………………………..14 Advertisement ………………………………………………….15 Errezeta ………………………………………………………...16 Azalpen testua ………………………………………………….17 Advertisement…………………………………………………..18 Bertsoak ………………………………………………………...19 Denborapasak…………………………………………………...20

1

Kaixo, Zaldibitarrak!

Ikasturte honetako lehenengo aldizkari honetan Olentzero moduan

eskerrak emateko asmoz beteta gatoz.

Hasteko eskertu nahi diegu Lurdesi eta kirolaren inguruan dabiltzan

monitore guztiei, arduradunei, … eginiko eta egiten duten lanagatik.

Ezerezaren truke, gure heziketa integrala lortze arren, egiten duten

ahaleginagatik nahiz eta gu, askotan, behar bezala portatu ez. Mila esker!

Eskerrak ematen jarraituz, oraingoan herriko jubilatuei egin behar

diegu aipamena. Beraien jakinduria trasmititu nahirik, gonbidatu gintuzten

garia nola ereiten zen erakustera eta baita laian nola egiten zen. Ahaztuta

edo gaur egun batere erabiltzen ez diren erremintak ikusi ahal izan

genituen, eta zertarako eta nola erabiltzen zituzten erakutsi ziguten. Garia

ernetzea lortzen bada, hurrengoan ogia egitera gonbidatuko omen gaituzte.

Eta, noski, gu horretarako prest izango gaituzte!

Bukatzeko, eskertu nahi dizuegu ere beste herrietatik etorri zareten

guztioi egiten dituzuen ahaleginak kontutan hartzen bait ditugu: gure

ohituretara moldatzea eta gure hizkuntza ikastea, zuek zaretena ahaztu

gabe.

Eskerrik asko, guztioi!!! 3. ZIKLOA

2

3

BILORE Hasieran Andaluzian zegoen Lucena herrian, baina ondoren Ordizira ekarri zuten, xaboiak asko kutsatzen zuelako. Beranduago Zaldibira ekarri zuten 1973. urtean . Andaluziatik familia asko etortzen ziren, hasieran Bilore txikia zen, baina gero handitu egin zuten. Zaldibiako emakume asko Biloren lanean hasi ziren.

NOLA EGITEN ZUTEN JABOIA

Jaboia karearakin egiten zen eta suarekin koipea berotu egiten zuten. Hasierako egunetan, lantegia irekitzerakoan, 10 edo 20 bat pertsona egiten zuten lana. Hortik aurrera 20tik gorako pertsona, jaboiak egiten zituzten soldaduentzako.

NOIZ ITXI- ZERGATIK? 2003.urtean itxi zuten,lan arazoegatik, zorrak egiten hasi ziren eta ezin zituen ordaindu:argia,gasa jendearen soldatak eta … orduan gasa eta argia ez zutelako ordaintzen, kendu egin zieten eta ez zuten lanean jarraitzerik izan. Biloreko makinak zaharkitutak zeuden eta kutsadura handiagoa sortu zutelako multak jaso zituzten.

5. maila

HERRIKO ESKARIA Urtarrilaren 12an herriko gazteek joan ziren udaletxera skate park bat eskatzera. Udaletxeko langileak eskaera horri bat eman zien eta esan zien, sinadurak bilduta aukera gehiago izango zituztela skate parka egiteko. Aitabatek skate park-aren plano bat egin behar du udaletxean aurkezteko.

4

IÑAKI ETA BASUR GALDUTA Bazen behin mutil bat Iñaki izena zuena, 15 urte zituen eta basoan bizi zen. Bere etxean arma ugari zituen. Ehizan oso trebea zen, Basur izeneko txakurra zuen, Basurrek, oso usaimen ona zuen. Neguko gau ilun batean, Basurrek hots bat entzun zuen. Orduan, Basurrek basora alde egitea erabaki zuen. Hurrengo egunean Iñaki esnatu zenean Basur ez zegoela konturatu zen eta bere bila joatea pentsatu zuen. Riflea hartuta Iñaki basora joan zen. Aste oso bat Basurren bila ibili eta gero, azkenean, zulo batean aurkitu zuen. Basur zulotik soka batekin atera zuen. Etxerako bidean galdu egin ziren. Iluntzen hasi zen eta konturatu ziren beraien etxetik urrutiago zeudela. Basur etxerako bidea usaintzen hasi zen eta kasualidadez ijito txabola bat aurkitu zuten. Bost egun pasatu ondoren beraien etxea aurkitu zuten. Handik aurrera poz-pozik bizi izan ziren.

3. maila

5

• INTSEKTUAK DIRA, GEHIWNETAN KOLORE ILUNEKOAK ETA GGGAUTIARRAK.

• MATXINSALTOEK BEZALA ATZEKO HANKAK SALTOETARAKO MOLDATUAKKKK DITUZTE. BAIN, KILKERREK GAITASUN HANDIAGOA DUTE LURREAN ARINN KOORRI EGITEKO.

• LURPEKO BIZILEKUA ZULATZEN DUTE,, METRO ERDI BAINNNNNNO LUZEEEAGO DEN TUNEEEEEL ESTUA, BUKAERAN GELA ESFERIKOA DUEÑNA.

• BIZILEKUKO SARRRREERA 7NNNNNNGURUA GARBI MANTENTZEN DUTE, ETA HOR EGITEN DUTE ARREKK BEREN KANTUA, EMEAK ERAKARTZEKO ASMOZ. KANTU HAU HEGGOAK ELKARREN KONTRA IGURTZIZ EGITEN DDUTE.

• OROJALEAK DIRA, LANDARE ZEIN INTSEKTU TXIKIAK JATEN DITUZTE.

6

LETTER TO OUR HEADMISTRESS

Primary 4 7

Tuesday, 20th January 2015Dear Karmele, We are Primary 4 students. We are writing to you, to make some suggestions and improve our school. This is our ideal school:

We love P.E. We want more P.E. lessons.

We like practicing different sports: scooter, swimming, football, horse-riding…

We like dancing lessons: Basque dances, break dance…

We want a 1 hour break, not 30 minutes

We want 2 hours of English in the afternoon

We want to do more trips, for example, going to Oidui for 3 days

We don’t want homework, please!

GOOD AFTERNOON

LEGO ETA PLAYMOBILAK: JOSTAILU EDERRAK!

LEGO jostailuak plastikoz egindakoak eta elkarren artean erraz lotu daitezkeen blokeak edo adreiluak dira eta hamaika eraikuntza altxatzea ahalbidetzen dute. LEGO honen laburdura da: «leg godt», hau da, ondo jolastu.

Pieza edo adreiluen oinarrizko koloreak ondoko hauek dira: gorria, horia, urdina, txuria eta gris argia. Bitxikeri moduan, jakin ezazue enpresak berde kolorea saihestu zuela urtetan, kutsu militarra ekiditeko.

LEGO jolasa 1934. urtean sortu zen Billund-en, Danimarka. Hasieran egurrezkoak baziren ere, 1946an hasi ziren plastikoarekin, ikusi zutenean, Kopenhageko feria batean, plastikoa etorkizun handikoa zela. Eta hau, noski, aurrerapen handia izan zen.

Hona hemen Londres hiria, metroa eta guzti, eta mugitzen dena! Hau LEGOLAND Windsor-en dago.

1955etik aurrera arrakasta handia

izan zuen LEGO-k. 1959an enpresak ireki zituen Europan zehar. Hurrengo urteetan beste kontinentetara zabaldu zen.

LEGO-k egindako aurrenetako jostailua izan zen egin eta desegin zitekeen kamioi bat. Gaur egun ehunka aukera eskaintzen ditu: bikingoak, trenak, piratak, Erdi arokoak, herriak eta hiriak, dinosauroak, Artikoa, opor-lekuak, eta abar luze bat, espazioa barne.

Sormen handiko jokoa da LEGOa, bereziki nahi duenak nahi duena egin dezakeelako (etxeak, kotxeak, autobusak, etab.) 1978an pertsonak, minifig-ak, sortu zituen, eskala egokian, beso eta hanka artikulatuekin eta aurpegian, irribarrea. 1986an, bateriak medio, argiak, sirena hotsak, txirrinak, ... egokitu zituzten, errealismo handiagoa lortze- arren.

8

Eta, ahaztu gabe, DUPLO. Pieza handiago eta seguruago dira, ume txikiei begira. Baina, LEGOrekin egokitzen direnak! Beraz, animatu eta jolastu edo ezagutu jostailu hauek!

LEGO-rekin bukatzeko, aipatu behar dizuegu bideo-jolasak, liburuak, pelikulak, etab. daudela ere.

PLAYMOBILAK

Jostailu hauek 1974an agertu ziren lehen aldiz Alemanian. XIX. mendetik

existitzen zen lantegi bateaizan zen eta lehenagotik hulahoop-a sortzeagatik ezaguna zen jada. 1971n,

izan zen krisiarekin, sortu zituzten

n

panpintxo hauek.

animaliak, eskala zioa eta sormena errazten dutelarik.

z, umeek poltsikoan ibiltzeko jostailu sinplea eta atsegina.

9

Panpin honen altuera 7,5 cm.koa da. Burua, besoak eta oinak dira panpinen parte mugikorrak. Figura hauek gauza asko ekartzen dituzte, autoak, eraikinak, etxeak eta berean; imajina

Playmobil-eko figura txikien diseinurako, umeek egindako marrazkiekin inspiratu ziren: buru eta begi handiak, irribarrea, xehetasunik gabe, ez sudur eta ez belarririk ez dutela. Bera

10 … eta tximuak pozik bizi izan ziren platano artean. 10

VIDA PERRUNA.13 de enero de 2015

DO

ATROPELLO DE PERROS. Han atropellado a muchosperros en muchas ciudades o enpueblos de la zona del Goierri 

PERROS ABANDONADOS. *Abandonados 15000 perros al año. * Los extranjeros adoptan el 50% de las mascotas que recogen las protectoras. *Los veterinarios exigen medidas para que no haya tantos animales

SAv…

¡CUIDADO! HAY TRAMPAS PARA PERROS. Un día un vecino fue al parque botánicocon su perro, el perro encontró un trozo decarne con agujas y se lo comió. El perrovomitó y por la boca comenzó a sangrar.La vecina llamo a la Ertzaintza . Le dijo laErtzaintza que se habría pinchado conalgunas agujas. ¡QUE SUSTO! LaErtzaintza le dijo a la vecina que siencontraba al culpable, que llamase a laErtzaintza o al ayuntamiento. 

  desamparados y avisan de que hay “que saber a quién se regalan” ACRIFICIOS DE PERROS DALMATA.

lgunos perros dálmatas abandonados que iven en una perrera van a ser sacrificados

. porque no hay nadie quien los cuide. 

VIOLENCIA CONTRA PERROS. En unas perreras matan a los perros y este echo se denuncia como violencia contra h

perros.   5. maila 11

12

13

B I O G R A F I A Ixaka Lopez-Mendizabal, 1879ko apirilaren 11n jaio zen Tolosan. Bere gurasoak, Juliana Mendizabal eta Eusebio Lopez, moldiztegia zuten (1750.urtean sortua). Ixaka seme

bakarra izan zen. Ikasketak bukatu ondoren, Tolosan abokatu bezala hasi zen lanean, moldiztegi gaineko etxean. Espainiako Gerrak eztanda egin zuenean, ihes egin behar izan zuen. Ixakak, haurrak euskaraz eskolaratzeko beharra garbi zuen. Lan asko egin zuen eskola-liburuak sortzen. Bere libururik ezagunena Xabiertxo (izenburu osoa: Xabiertxo, umiei euskeraz irakurtzen erakusteko idaztia), 1925ean argitaratua. Ixaka, 1977ko otsailaren 27an hil zen jaioterrian.

2. maila

14

PATATA TORTILA OSAGAIAK ATK PATATAK OLIOA ARAUZ ARRAUTZAK GAZAT GATZA

LENGO, ARAUZAK BATIU BEARR DIRA. Lehenengo, arrautzak batitu behar dira.

ONDOEN, PATATAK XIKITU ETA ARAUZI OA. Ondoren, patatak txikitu eta arrautzari bota.

OLIOA BEROTU ETA ARAUZA SARATAGIÑARA BOTA. Olioa berotu eta arrautza sartaginara bota.

BUKATZEKO, TOTILA GSOA AN UGU. Bukatzeko, tortilla goxoa jan dugu. ON EGIN!!

16

HH 5 URTE

Txorro Morro es un juego al que jugaban nuestros padres y abuelos. Es divertido y vamos a

enseñaros cómo se juega.

PARTICIPANTES

Normalmente intervienen seis jugadores aunque pueden ser más. Tres se colocarán

haciendo el “burro” (ver figura 1) y las otras tres personas, irán saltando alternativamente.

DESARROLLO

1)) Tres o cuatro personas se ponen haciendo el “burro”. La primera de estas personas se coloca de pie y el resto hace una cadena agarrándose por la cadera (ver figura 1). 2)) El resto de los participantes van saltando uno a uno encima del “burro”. Cuando salta el primer jugador, es importante que salte lo más adelante posible.

3)) Una vez que ha saltado, recita “txorro, morro, pico, tallo, ¿qué es?” golpeando con los dedos en la espalda de la persona que está debajo. Al preguntar ¿qué es?, presiona con un dedo la espalda y el de abajo tiene que adivinar con qué dedo le ha tocado la espalda (ver figura 2 y 3).

4)) Si lo adivina, cambian de posición, la persona que acierta el dedo qué ha puesto su compañero pasa a saltar y el compañero que ha saltado pasa a ser “burro”. Si no acierta, salta otra persona y se repite la pregunta… hasta que se acierta. (Nota: sólo cambian de posición el que ha adivinado y el que ha puesto el dedo).

17

Figura 3

Figura 1

Txorro

Morro

Pico

Tallo ¿Qué es?

Figura 2

EUSKARAREN EGUNA - 2014 Doinua: Esplikatzera noa Doinu berria ondo dakigu guk bertsotan aritzeko euskaran alde lau bost arrazoi badauzkagu zuhaitzeko orain prest gaude gure ideiak bertso polit bihurtzeko konta ditzagun gure arrazoiak euskara erabiltzeko. Gure hizkuntza maittearekin egin behar degu aurrera horregatikan denok lagunok gu euskaldunak bai gera zaindu behar dugu erabilpena ebitatzeko galera ez dugulako inoiz galdu nahi gure bihotzeko Euskera.

Euskal Herrian bizi garenez euskeraz hitz egin behar da Europako hizkuntza zaharrena omen da gure euskera euskara oso polita da- ta guk daukeu poz ta algara egunen baten ondo hitzeitteko gai izango ote gara. Gure guraso, aiton ta amonek horrela erakutsia esan ziguten euskara zela oso hizkuntza bitxia galtzear dago ta galdu ez dedin ez dago inolaz itxia gure euskera ez dedin izan hizkuntza zahar ahantzia. 6. maila

19

2014-2015 IKASTURTEKO IKASLE BERRIAK

ADAM, ZAKARIYA, SARA E., INHAR, OXEL, IBAI A., ZUHARA, JOANES,

MAIA, AINERE, IBAI J., SARA O., IZAR, SOFIA, YASMIN, XUBAN.

AYA, QUDSIYA, SUAR, MARIA, RIMLA YOUNES, ADIL, WAEL, HAJAR, ILHAME

YASSIN, AWAIS, ZOHAIB, AYSHA, KHADIJA

ONGI ETORRI, LAGUNAK!

JOAN MIROREN “LORATEGIA” 2 URTEKOEN ARTELANA