Tema 2.- A organización económica das sociedades.

1.-As actividades económicas.

A actividade económica é o conxunto de labores destinados a obter bens ou servizos para satisfacer as

necesidades das persoas e das sociedades. Consta de tres fases: produción, comercialización e consumo.

A comercialización consiste na distribución e venda dos bens e servizos producidos. Consta de dúas fases:

venda por xunto (ou venda ao por maior): é a que realizan os comerciantes por xunto (empresas

maioristas), que adquiren grandes cantidades de mercadorías directamente aos produtores para

vendelas aos comerciantes polo miúdo.

venda polo miúdo (ou venda ao por menor): é a venda realizada polos comerciantes polo miúdo

(minoristas)-, que compran pequenas cantidades de produto aos comerciantes por xunto, para vendelos

ao consumidor en tendas, mercados, supermercados, etc.

O consumo é a compra de bens e servizos que permiten ao usuario satisfacer as súas necesidades.

Os bens poden ser:

non duradeiros: alimentos, bebidas...

duradeiros: automóbiles, electrodomésticos...

A produción de bens combina os recursos naturais, a técnica e o traballo. Os bens producidos poden ser:

Bens de consumo ou finais: satisfán directamente as necesidades dos consumidores.

Exemplos: comida, bebida, televisor, coche, casa...

Bens de produción ou intermedios: empregados para a produción doutros bens de consumo.

Exemplos: maquinaria industrial, tractor, grúa, forno industrial, máquina de coser, ordenador...

A prestación de servizos inclúe, por exemplo, a sanidade, os transportes, a educación...

* Un ben é un produto material destinado a satisfacer unha necesidade. Pode almacenarse.

* Un servizo é un ben inmaterial, unha secuencia de accións que realizan persoas ou empresas, e que

deben ser consumidas no momento e lugar da súa produción.

2.- Os factores de produción e os axentes económicos.

O capital é o conxunto de recursos que se empregan para producir todo

tipo de bens ou servizos. Pode ser de tres tipos:

Capital físico: o terreo, os edificios, as instalacións, os equipos, a

maquinaria, as materias primas...

Capital financeiro: o diñeiro necesario para iniciar o proceso de

produción, o que as empresas manteñen en caixa ou en contas

bancarias, e os activos financeiros (accións, bonos...).

Capital humano: empresarios e empregados (a formación profesional

do cadro de persoal dunha empresa).

Os axentes económicos

3.- Os sectores económicos.

Sector consiste en actividades

Primario

Sector económico que abrangue as actividades relacionadas coa

obtención e produción de alimentos para o consumo humano e

animal, e materias primas para a industria.

agricultura

gandaría

pesca

silvicultura

Secundario

Sector económico que comprende os procesos e técnicas que

transforman as materias primas en produtos elaborados (destinados

ao consumo directo) ou produtos semielaborados (destinados a un

novo proceso de transformación), utilizando unha fonte de enerxía.

industria

minaría

produción de enerxía

construción

Terciario

Rama das actividades económicas que se encarga de distribuír os

bens materiais obtidos nos sectores primario e secundario, e de

producir os bens non materiais demandados pola sociedade

(servizos).

comercio

transportes

sanidade

educación

comunicación…

terciario banal

comprende traballos que esixen pouca preparación e están

mal remunerados. Os profesionais deste sector non

precisan de moita formación.

servizos domésticos

servizos de limpeza

venda ambulante

terciario superior

ou cuaternario

comprende actividades relacionadas coa xestión e

distribución da información, investigación, innovación

económica, social e cultural. Os profesionais deben ter un

alto nivel de formación e reciben salarios elevados.

biotecnoloxía

microelectrónica

TIC

I+D+i

4.- Os sistemas económicos.

Sistema económico capitalista Sistema económico socialista

A actividade económica está regulada polo mercado, no que

participan libremente as empresas e os consumidores. A actividade económica está organizada polo Estado.

A propiedade dos medios de produción (capital, terra,

máquinas, etc.) e das empresas é privada.

O Estado é o propietario dos medios de produción e das

empresas. A propiedade privada é moi reducida.

O mercado é o que decide o que hai que producir, o que

controla a distribución dos bens e o que fixa os prezos dos

produtos e os salarios.

O Estado decide o que hai que producir, controla a

distribución dos bens e fixa os prezos dos produtos e os

salarios dos traballadores.

Coñécese tamén como economía de mercado Coñécese tamén como economía planificada ou centralizada.

Está vixente en practicamente todos os países, agás Cuba,

Corea do Norte ou China.

Xurdiu na Unión Soviética tras a revolución rusa de 1917;

hoxe está practicamente desaparecido.

Mercado Conxunto de operacións de compravenda dun ben ou dun servizo.

Lugar onde se compran e se venden os bens ou servizos.

Oferta Cantidade de bens e servizos dispoñibles para ser consumidos. Depende das empresas ou produtores, que

colocan no mercado os produtos que fabrican e compiten entre elas para ofrecelos ao mellor prezo.

Demanda Cantidade de bens e servizos que a poboación ten intención de consumir. Depende dos consumidores, que

solicitan no mercado os produtos que necesitan e deciden o prezo que están dispostos a pagar por eles.

Prezo Valor final dun ben ou servizo, resultante do equilibrio existente entre oferta e demanda.

Inflación

Crecemento xeneralizado e sostido dos prezos dos bens e servizos dun país. Supón a redución do valor do

diñeiro, pois para adquirir un produto hai que pagar cada vez máis, polo que diminúe o poder adquisitivo.

Causas: crecemento do diñeiro en circulación, que favorece unha maior demanda / aumento do custo dos

factores de produción (materias primas, enerxía, salarios...) que as empresas trasladan aos consumidores/

desequilibrio entre oferta e demanda das mercadorías...

8.- O mercado laboral

Menores de 16 anos

Persoas con

16 anos

ou maiores

poboación

activa

ocupados

traballadores por conta propia

traballadores

por conta allea

con contrato indefinido

con contrato temporal

desempregados

sen experiencia

parados de longa duración

poboación

inactiva

estudantes

persoas que se ocupan do fogar

xubilados ou prexubilados

incapacitados para traballar

persoas que non queren traballar ou viven das súas rendas

persoas que realizan traballos sociais ou benéficos non

remunerados

2013

España,

ano 2011

Poboación ≧ de 16 anos Poboación ocupada Poboación desempregada

38.508.200 17.807.500 5.276.300

Taxa de

actividade

poboación activa x 100 / poboación de 16 anos e máis

poboación activa = poboación ocupada + poboación desempregada

17.807.500 + 5.276.300 = 23.083.800

23.083.800 x 100 / 38.508.200 = 59,95%

Taxa de

paro

parados x 100 / poboación activa

5.276.300 x 100 / 23.083.800 = 22,86%