ÍndiceÍndice ¿que é un mineral?¿que é un mineral? Propiedades dos mineraisPropiedades dos minerais Tipos de mineraisTipos de minerais Aproveitamento dos mineraisAproveitamento dos minerais A mineríaA minería Tipos de minería e productosTipos de minería e productos Recursos minerais de EspañaRecursos minerais de España Rochas e minerais industriais de EspañaRochas e minerais industriais de España Recursos minerais de GaliciaRecursos minerais de Galicia bibliografíabibliografía

¿Qué é un mineral?¿Qué é un mineral? OsOs mineraisminerais son sólidos son sólidos

homoxéneos, inorgánicos e de homoxéneos, inorgánicos e de orixe natural, cunha orixe natural, cunha composición química definida e composición química definida e unha disposición atómica unha disposición atómica ordenada.ordenada.

Os cristais illados son rarísimos Os cristais illados son rarísimos na natureza. Os minerais na natureza. Os minerais xeralmente preséntanse en xeralmente preséntanse en agregados ou asociacións. agregados ou asociacións. Chamamos rocha ás asociación Chamamos rocha ás asociación máis comúns dun ou varios máis comúns dun ou varios minerais, que se presentan en minerais, que se presentan en grandes extensións na Terra grandes extensións na Terra ou noutros corpos planetarios.ou noutros corpos planetarios.

Propiedades de los mineralesPropiedades de los minerales

Todas as características dos minerais dependen da Todas as características dos minerais dependen da súa composición química e estructura, na que exercen súa composición química e estructura, na que exercen unha gran influencia as contaminacións, mesturas, e unha gran influencia as contaminacións, mesturas, e defectos estructurais que posee cada exemplar en defectos estructurais que posee cada exemplar en concreto.concreto.

As propiedades físicas dos minerais son fundamentais para As propiedades físicas dos minerais son fundamentais para a súa indentificación.a súa indentificación.

Atendiendo á súa: óptica, mecánica, peso e densidade, Atendiendo á súa: óptica, mecánica, peso e densidade, magnetismo e electricidade atopamos:magnetismo e electricidade atopamos:

ÓPTICAÓPTICA ColorColor BrilloBrillo DiafanidadeDiafanidade luminiscencialuminiscencia

MECÁNICAMECÁNICA TenacidadeTenacidade DurezaDureza Fractura e esfoliación.Fractura e esfoliación.

PESO ESPECÍFICO E PESO ESPECÍFICO E DENSIDADEDENSIDADE

O O peso específicopeso específico é a relación é a relación entre o peso dun mineral co peso entre o peso dun mineral co peso do mesmo volume da auga a do mesmo volume da auga a 4 ºC.4 ºC.O P.E está determinado pola O P.E está determinado pola estructura cristalina e pola estructura cristalina e pola composición química. composición química. Considéranse lixeiros os minerais Considéranse lixeiros os minerais con peso específico entre 2 e 4; con peso específico entre 2 e 4; consideránse normais e pesados consideránse normais e pesados os superiores a 4. A maioría dos os superiores a 4. A maioría dos minerais que forman as rochas minerais que forman as rochas teñen un peso específico de teñen un peso específico de arredor de 2.7. arredor de 2.7. Aínda que fisicamete o concepto Aínda que fisicamete o concepto de P.E é diferente ó da densidade, de P.E é diferente ó da densidade, é común utilizar estos termos é común utilizar estos termos como sinónimos.como sinónimos.

MAGNETISMOMAGNETISMO

Cando os minerais son fortemente Cando os minerais son fortemente atraídos por un imán se atraídos por un imán se denominan ferros magnéticos denominan ferros magnéticos (magnetita). Cando son atraídos (magnetita). Cando son atraídos debilmente se denominan debilmente se denominan paramagnéticas (hematites). paramagnéticas (hematites). Cando no son atraídos se Cando no son atraídos se denominan diamagnéticos (azufre, denominan diamagnéticos (azufre, cuarzo).cuarzo).

ELECTRICIDADEELECTRICIDADE

Os metais nativos, os sulfuros e Os metais nativos, os sulfuros e os óxidos transmiten a corrente os óxidos transmiten a corrente eléctrica; sen embargo, a eléctrica; sen embargo, a maioría dos minerais son malos maioría dos minerais son malos condutores ou dieléctricos. condutores ou dieléctricos. Algúns minerais ó estar Algúns minerais ó estar sometidos a presión adquiren sometidos a presión adquiren cargas eléctricas de signo cargas eléctricas de signo contrario nos seus extremos. O contrario nos seus extremos. O fenómeo coñécese como fenómeo coñécese como piezoelectricidadepiezoelectricidade..Algúns cristais cando se Algúns cristais cando se someten a variacións térmicas someten a variacións térmicas se cargan de electricidade se cargan de electricidade algunhas caras, o fenómeno algunhas caras, o fenómeno coñécese como coñécese como piroelectricidade.piroelectricidade.

Tipos de MineraisTipos de Minerais Clasificación químicaClasificación química::

A clasificación química divide ós minerais en grupos segundo os seus A clasificación química divide ós minerais en grupos segundo os seus compostos químicos.compostos químicos.

Elementos nativos: son os que se atopan na natureza en estado libre, puro ou : son os que se atopan na natureza en estado libre, puro ou

nativo, sen mesturar ou formar compostos químicos. Exemplos: ouro, prata, nativo, sen mesturar ou formar compostos químicos. Exemplos: ouro, prata, xofre…xofre…

Sulfuros: compostos de diversos minerais combinados con xofre. Ex: pirita, : compostos de diversos minerais combinados con xofre. Ex: pirita, galena…galena…

Sulfosales: minerais compostos do plomo, prata e cobre combinados con : minerais compostos do plomo, prata e cobre combinados con xofre e algún outro mineral como arsénico, bismuto ou antimonio. Ex: xofre e algún outro mineral como arsénico, bismuto ou antimonio. Ex: proustita.proustita.

Óxidos:: produto da combinación de osíxeno cun elemento. Ex: oligisto, produto da combinación de osíxeno cun elemento. Ex: oligisto, bauxita…bauxita…

Haluros: compostos de un halóxeno con outro elemento, como cloro, fluor, : compostos de un halóxeno con outro elemento, como cloro, fluor, etc. Ex: sal común, halita…etc. Ex: sal común, halita…

Carbonatos: sales derivadas da combinación do ácido carbónico e un metal. : sales derivadas da combinación do ácido carbónico e un metal. Ex: calcita, mármore…Ex: calcita, mármore…

Nitratos: sales derivadas do ácido nítrico. Ex: nitrato sódico…: sales derivadas do ácido nítrico. Ex: nitrato sódico…

Boratos: constituídos por sales minerais ou ésteres do ácido : constituídos por sales minerais ou ésteres do ácido bórico. Exemplos: borax…bórico. Exemplos: borax…

Fosfatos, arseniatos e vanadatos: sales ou esteres do ácido : sales ou esteres do ácido fosfórico, arsénico e vanadio. Exemplos: apatita, turquesa…fosfórico, arsénico e vanadio. Exemplos: apatita, turquesa…

Sulfatos: sales ou ésteres do ácido sulfúrico. Exemplos: xeso, : sales ou ésteres do ácido sulfúrico. Exemplos: xeso, barita…barita…

Cromatos, Bolframatos e molibdatos: compostos de cromo, : compostos de cromo, molibeno ou wolframio. Exemplos: wolframita, crocoíta.molibeno ou wolframio. Exemplos: wolframita, crocoíta.

Silicatos: sales do ácido silicico, os compostos fundamentais da : sales do ácido silicico, os compostos fundamentais da litosfera, formando o 95% da corteza terrestre. Exemplos: silice, litosfera, formando o 95% da corteza terrestre. Exemplos: silice, mica, cuarzo…mica, cuarzo…

Minerais radiactivos: compostos de elementos emisores de : compostos de elementos emisores de radiación. Exemplos: torianita, torita…radiación. Exemplos: torianita, torita…

Aproveitamento dos mineraisAproveitamento dos minerais

O O aproveitamento dos recursos minerais dos recursos minerais debe acomodarse ó tipo de recurso, o seu debe acomodarse ó tipo de recurso, o seu modo de aparición, á estrutura xeolóxica, ás modo de aparición, á estrutura xeolóxica, ás técnicas mineras de extración e procesado, o técnicas mineras de extración e procesado, o transporte e comercialización (é unha transporte e comercialización (é unha actividade que require planificación media a actividade que require planificación media a larga e importantes inversións con larga e importantes inversións con incertidume de retorno).incertidume de retorno).

MineriaMineriaA A minería é a obtención é a obtención selectiva dos minerais e outros selectiva dos minerais e outros minerais a partir da corteza minerais a partir da corteza terrestre. Esto tamén terrestre. Esto tamén corresponde a actividade corresponde a actividade económica primaria económica primaria relacionada coa extracción de relacionada coa extracción de elementos e do cal pódese elementos e do cal pódese obter un beneficio económico. obter un beneficio económico. Dependendo do tipo de Dependendo do tipo de material a extraer e benficiar. material a extraer e benficiar. A mineria se divide en metálica A mineria se divide en metálica e non metálica.e non metálica.

Tipos de minería e productosTipos de minería e productos En relación coa procedencia do recurso mineral, pode considerarse En relación coa procedencia do recurso mineral, pode considerarse

unha unha MINERIA PRIMARIA (recursos e natureza) e tamén unha (recursos e natureza) e tamén unha MINERIA SECUNDARIA (reciclaxe de productos usados, (reciclaxe de productos usados, subproductos ou residuos). subproductos ou residuos).

Pola tipoloxía extractiva: Pola tipoloxía extractiva: CEO ABERTO, MINERIA SUBTERRÁNEA. .

Tipos de minería segundo os productos obtidos:Tipos de minería segundo os productos obtidos: Augas mineraisAugas minerais Extracción dos minerais enerxéticos (carbón, Extracción dos minerais enerxéticos (carbón,

petróleo e gas)petróleo e gas) Extracción dos minerais non enerxéticosExtracción dos minerais non enerxéticos

Recursos minerais de EspañaRecursos minerais de España

España constitue na actualidade España constitue na actualidade un dos mais importantes un dos mais importantes produtores de rochas e minerais produtores de rochas e minerais industriais da comunidade industriais da comunidade Europea. España é o terceiro Europea. España é o terceiro produtor do mundo tras China e produtor do mundo tras China e Italia. É o primeiro produtor Italia. É o primeiro produtor mundial de lousa de techar; e o mundial de lousa de techar; e o segundo produtor de mármore e segundo produtor de mármore e primeiro tamén, de granito. primeiro tamén, de granito.

Rochas e minerais industriais de Rochas e minerais industriais de EspañaEspaña

Rochas ornamentais: é o é o terceiro produtor mundial terceiro produtor mundial tras China e Italia. A tras China e Italia. A producción nacional de producción nacional de Pedra Natural en 1999 foi Pedra Natural en 1999 foi de 5.5 Mt, dos cales un de 5.5 Mt, dos cales un 32% correspondeu ó 32% correspondeu ó granito, un 52% ó granito, un 52% ó mármore, máis do 8.4% á mármore, máis do 8.4% á lousa e o resto a outras lousa e o resto a outras rocas ornamentais.rocas ornamentais.

Fuente: Roc. Maquina 2000.

6380001398005500000 tTOTAL

89674500600000 tCantería

4600038250717000 tLousa

228033547501643000 m3

Mármore

200000423001016000 m3

Granito

ELABOR.BRUTO

106 ptaBruta

PRODUCCIÓN1999

Celestina: España é o España é o segundo produtor mundial segundo produtor mundial de celestina despois de de celestina despois de México e o único produtor México e o único produtor Europeo. Hai na actualidade Europeo. Hai na actualidade dous depósitos en dous depósitos en explotación na provincia de explotación na provincia de Granada. A produción de Granada. A produción de celestina tras o baixón de celestina tras o baixón de 1997, recuperáronse os 1997, recuperáronse os niveis precedentes en 1998 e niveis precedentes en 1998 e 1999 alcanzou as 128500 t. 1999 alcanzou as 128500 t. Os xacementos españois Os xacementos españois representan as maiores representan as maiores reservas coñecidas no reservas coñecidas no mundo.mundo.

Caolin: nos últimos anos nos últimos anos viviuse un incremento na viviuse un incremento na producción de caolin para producción de caolin para usos cerámicos. Os principais usos cerámicos. Os principais depósitos encóntranse depósitos encóntranse situados en Guadalajara, situados en Guadalajara, Lugo, a Coruña e Valencia. O Lugo, a Coruña e Valencia. O 22% da produción nacional 22% da produción nacional exportase para as industrias exportase para as industrias papeleras, cerámicas, fibra de papeleras, cerámicas, fibra de vidro, pintura e do caucho. vidro, pintura e do caucho. Explotación Cerámicas Explotación Cerámicas Españolas S.A (ECESA) é o Españolas S.A (ECESA) é o maior produtor Español e o maior produtor Español e o segundo produtor Europeo segundo produtor Europeo cunha produción anual de cunha produción anual de 140000 t. Entre outras 140000 t. Entre outras empresas ubicadas en empresas ubicadas en España como: Caobar S.A España como: Caobar S.A (Guadalajara) e Caolines de (Guadalajara) e Caolines de Vimianzo S.A (a Coruña).Vimianzo S.A (a Coruña).

Feldespatos: a : a produción de feldespato produción de feldespato experimentou un experimentou un importante aumento nos importante aumento nos últimos anos, en especial últimos anos, en especial en 1998 e 1999.O forte en 1998 e 1999.O forte aumento da demanda aumento da demanda polo seu principal sector polo seu principal sector consumidor, o cerámico, consumidor, o cerámico, tradciuse nun tradciuse nun considerable incremento considerable incremento nas importancións. Os nas importancións. Os principais sectores principais sectores industriais demandantes industriais demandantes foron o cerámico e o foron o cerámico e o vidro. vidro.

Flourita: a produción : a produción nacional de flourita nacional de flourita proceden dos proceden dos xacementos Asturianos xacementos Asturianos explotados polas explotados polas empresas Minerais e empresas Minerais e Produtos Derivados S.A Produtos Derivados S.A (MINERSA) e Espato de (MINERSA) e Espato de Villabona S.A. A Villabona S.A. A produción en 1999 produción en 1999 alcanzou as 107381 t, o alcanzou as 107381 t, o que representa o 25% que representa o 25% da produción europea, da produción europea, na que España ocupa o na que España ocupa o segundo lugar tras segundo lugar tras Francia.Francia.

Talco: a produción : a produción nacional de talco é da nacional de talco é da orde das 110000 orde das 110000 t/año. Os xacementos t/año. Os xacementos están situados en están situados en León e Málaga. León e Málaga. Actualmente só unha Actualmente só unha empresa controla a empresa controla a produción Española, produción Española, xa que nos últimos xa que nos últimos anos a Sociedad anos a Sociedad Española de Talcos, Española de Talcos, filial da fracesa Talcs filial da fracesa Talcs de Luzenac.de Luzenac.

Xeso: España é un dos : España é un dos maiores produtores de xeso maiores produtores de xeso do mundo, probablemente o do mundo, probablemente o terceiro, tras EEUU e China. terceiro, tras EEUU e China. En Europa, España é líder En Europa, España é líder indiscutible de produción, indiscutible de produción, consumo e o principa consumo e o principa exportador do continente. A exportador do continente. A produción nacional de xeso produción nacional de xeso estímase en arredor de 8.5 estímase en arredor de 8.5 Mt anuais, de acordo cos Mt anuais, de acordo cos datos de explotación tanto datos de explotación tanto de crudo como de calcinado de crudo como de calcinado e dos produtos e dos produtos prefabricados.prefabricados.

Silvina: de cor transparente ou : de cor transparente ou branca (as coloracions, vermella a branca (as coloracions, vermella a maís frecuente, son debidas ás maís frecuente, son debidas ás impurezas), a raia é branca, o brillo impurezas), a raia é branca, o brillo vítreo, de dureza 2 (siempre na escala vítreo, de dureza 2 (siempre na escala de Mohs), densidade 1.993 g/cmde Mohs), densidade 1.993 g/cm33, , pode conter Halita mesturada.pode conter Halita mesturada.

Cristaliza en cubos. Soluble na agua e Cristaliza en cubos. Soluble na agua e de sabor amargo. Acompaña á sal en de sabor amargo. Acompaña á sal en moitos dos seus xacementos, en capas moitos dos seus xacementos, en capas e bolsadas dentro dela. e bolsadas dentro dela.

Os principais xacementos desta Os principais xacementos desta especie mineral encontranse en especie mineral encontranse en Barcelona, nas localidades de Suria, Barcelona, nas localidades de Suria, Cardona, Balsareny y Sallent. De Cardona, Balsareny y Sallent. De menor importancia son os depósitos e menor importancia son os depósitos e hallazgos de Avinyó, Callús, Puigreig, hallazgos de Avinyó, Callús, Puigreig, Salou y Vilanova de la Aguda. Salou y Vilanova de la Aguda. Emplease como fonte principal de Emplease como fonte principal de compostos de potasio que se emplean compostos de potasio que se emplean extensamente como fertilizantes.extensamente como fertilizantes.

España destaca España destaca también en la también en la produción de: produción de: sulfato sódico, diatomitas, arenas siliceas, sal común, ocres, magnesita, sales potásicas, arcillas rojas, arcillas especiales entre entre outras.outras.

Malaquita: Propiedades físicas: respeto : Propiedades físicas: respeto á cor pode ter distintas tonalidades de á cor pode ter distintas tonalidades de verde, a raia é verde pálida, o brillo verde, a raia é verde pálida, o brillo sedoso, diamantino ou mate. sedoso, diamantino ou mate.

De dureza 3.5 a 4, e densidade 3.9 a 4.1 De dureza 3.5 a 4, e densidade 3.9 a 4.1 g/cmg/cm33. Dentro da óptica é moi pleocroica, . Dentro da óptica é moi pleocroica, biáxica negativa. biáxica negativa.

Químicamente conten o 71.9% de CuO, Químicamente conten o 71.9% de CuO, el 19.9% de CO2 y el 8.2% de H2O. É el 19.9% de CO2 y el 8.2% de H2O. É soluble en ácidos.soluble en ácidos.

Normalmente formar masas importantes Normalmente formar masas importantes en zonas enriquecidas en Cu, ó sela en zonas enriquecidas en Cu, ó sela forma maís usual de alteración dos forma maís usual de alteración dos sulfuros de cobre. sulfuros de cobre.

Xacementos en España: aparece con Xacementos en España: aparece con pirita en los Montes de Picón en Pino (La pirita en los Montes de Picón en Pino (La Coruña), Monforte (Lugo) y Villamarín Coruña), Monforte (Lugo) y Villamarín (Orense). También en Onís, Aramo, (Orense). También en Onís, Aramo, Cabrales e Inflesto en Asturias. Cabrales e Inflesto en Asturias. Importantes xacementos de malaquita Importantes xacementos de malaquita acompañan a minerais de zinc en Soto y acompañan a minerais de zinc en Soto y Reinosa (Cantabria). Ademais en Ataun Reinosa (Cantabria). Ademais en Ataun (Guipúzcoa), Carranza (Vizcaya)…(Guipúzcoa), Carranza (Vizcaya)…

Emplease como mena de cobre. Certas Emplease como mena de cobre. Certas variedades foron empleadas como variedades foron empleadas como material ornamental e mineral gema.material ornamental e mineral gema.

Recursos minerais de GaliciaRecursos minerais de Galicia

Lousa: A lousa é unha rocha : A lousa é unha rocha metamórfica homoxénea formada metamórfica homoxénea formada pola compactación de arcillas. pola compactación de arcillas. Presentase xeralmente nunha cor Presentase xeralmente nunha cor opaca azulada oscuro e dividida opaca azulada oscuro e dividida en lajas ou follas planas sendo, en lajas ou follas planas sendo, por esta característica, utilizada en por esta característica, utilizada en cubertas e como antiguo elemento cubertas e como antiguo elemento de escritura. A principal de escritura. A principal característica da lousa é a súa característica da lousa é a súa división en finas láminas ou capas. división en finas láminas ou capas. Os minerais que forman a lousa Os minerais que forman a lousa son principalmente cuarzo e son principalmente cuarzo e moscovita. Debido á súa moscovita. Debido á súa impermeabilidade, a lousa utilizase impermeabilidade, a lousa utilizase na construcción de tellados, como na construcción de tellados, como pedra de pavimentación e incluso pedra de pavimentación e incluso para fabricación de elementos para fabricación de elementos decorativos. decorativos.

En España hai importantes En España hai importantes xacementos en Galicia xacementos en Galicia (Valdeorras), Segovia (Bernardos), (Valdeorras), Segovia (Bernardos), Badajoz (Vilar de Rey ).Badajoz (Vilar de Rey ).

Cuarzo: ao suroeste do : ao suroeste do monte Castelo, nas monte Castelo, nas cercanías de Portomouro, cercanías de Portomouro, atópanse tres grandes atópanse tres grandes filones de cuarzo, de filones de cuarzo, de lonxitude quilométrica, lonxitude quilométrica, denominados Santa Cristina, denominados Santa Cristina, Fecha e Esmeralda. Deles Fecha e Esmeralda. Deles estraéronse, a ceo aberto, estraéronse, a ceo aberto, miles de toneladas de miles de toneladas de cuarzo que se exportaron, a cuarzo que se exportaron, a través do porto de Vilagarcía través do porto de Vilagarcía de Arousa (Pontevedra), a de Arousa (Pontevedra), a Suecia e Noruega. Nas Suecia e Noruega. Nas escombreras das antiguas escombreras das antiguas canteras é fácil atopar canteras é fácil atopar cristalizacións de cuarzo, cristalizacións de cuarzo, aínda que polo xeral están aínda que polo xeral están maltratadas pola maquinaria maltratadas pola maquinaria que se utilizou.que se utilizou.

GrafitoGrafito:: mineral constituído mineral constituído por carbono puro. Os átomos por carbono puro. Os átomos dispóñense en capas formadas dispóñense en capas formadas por hexágonos de carbono.por hexágonos de carbono.

Aínda que os xacementos de Aínda que os xacementos de grafito se presentan en rochas grafito se presentan en rochas eruptivas e sedimentarias, son eruptivas e sedimentarias, son características das rochas características das rochas metamórficas. metamórficas.

Propiedades: fácil exfoliación, Propiedades: fácil exfoliación, pouca dureza, flexible pero no pouca dureza, flexible pero no elástico; ten tacto suave e elástico; ten tacto suave e tizna os dedos. Bo conductor tizna os dedos. Bo conductor da electricidade, funde a da electricidade, funde a 3000ºC e inatacable polos 3000ºC e inatacable polos ácidos.ácidos.

PiritaPirita: é un mineral do grupo : é un mineral do grupo dos sulfuros. Ten un 53,4% de dos sulfuros. Ten un 53,4% de azufre y un 46,4% de ferro. azufre y un 46,4% de ferro. Tamén chamada o oro dos Tamén chamada o oro dos tontos ou ouro falso por o seu tontos ou ouro falso por o seu parecido a este metal.parecido a este metal.

Propiedades: o seu color é Propiedades: o seu color é amarelo latón e o seu brillo amarelo latón e o seu brillo metálico. Ten unha dureza de metálico. Ten unha dureza de 6 a 6,5 e unha densidade de 6 a 6,5 e unha densidade de 5,02 g/cm5,02 g/cm3.3.

Localización: ten numerosos Localización: ten numerosos xacementos en España pero xacementos en España pero en particular en Galicia en particular en Galicia atópase en Ourense e en atópase en Ourense e en Mondoñedo(Lugo).Mondoñedo(Lugo).

CromitaCromita:: é un mineral é un mineral pertencente ó grupo dos óxidos. pertencente ó grupo dos óxidos. Debe o seu nome ó elemento Debe o seu nome ó elemento cromo. As veces contén magnesio, cromo. As veces contén magnesio, aluminio ou titanio. Contén o 32% aluminio ou titanio. Contén o 32% de ferro e o 68% de trióxido de de ferro e o 68% de trióxido de dicromato.dicromato.

Propiedades: é de color negro ou Propiedades: é de color negro ou pardo e de brillo metálico. Ten pardo e de brillo metálico. Ten unha dureza de 5,5 e unha unha dureza de 5,5 e unha densidade de 4,6 g/cmdensidade de 4,6 g/cm33. . Preséntase en pequenos cristais Preséntase en pequenos cristais de hábito octaédrico, aínda que de hábito octaédrico, aínda que xeralmente masivo, compacto ou xeralmente masivo, compacto ou granular.granular.

Localización: en España atópanse Localización: en España atópanse os seus xacementos en Málaga e os seus xacementos en Málaga e en Huelva maiormente e en en Huelva maiormente e en Galicia aparece en pequenas Galicia aparece en pequenas cantidades.cantidades.

Fluorita:Fluorita: é un mineral é un mineral formado pola mestura de formado pola mestura de calcio e fluor. Cristaliza no calcio e fluor. Cristaliza no sistema cúbico. Describese sistema cúbico. Describese como un empaquetamento como un empaquetamento cúbico compacto de átomos de cúbico compacto de átomos de Ca, no que os átomos de F Ca, no que os átomos de F ocupan todos os buratos ocupan todos os buratos tetraédricos.tetraédricos.

Propiedades: o seu color é moi Propiedades: o seu color é moi variado, sendo os máis variado, sendo os máis comúns o verde, o amarelo, o comúns o verde, o amarelo, o alaranxado e o violáceo e o alaranxado e o violáceo e o seu brillo é vítreo. Ten unha seu brillo é vítreo. Ten unha dureza de 4 e unha densidade dureza de 4 e unha densidade de 3,18 g/cmde 3,18 g/cm33..

Localización: en Galicia Localización: en Galicia podemos atopar os seus podemos atopar os seus xacementos na Coruña.xacementos na Coruña.

MAGNESITA: é un mineral : é un mineral que pertence a clase dos que pertence a clase dos Carbonatos. É un mineral moi Carbonatos. É un mineral moi importante por sus diversos importante por sus diversos usos industrias, e os usos industrias, e os ejemplares ben cristalizados ejemplares ben cristalizados son difíciles de atopar e son difíciles de atopar e despertan o interés dos despertan o interés dos coleccionistas. Polo común coleccionistas. Polo común atopase en masas espáticas atopase en masas espáticas compactas, finamente compactas, finamente granudas.granudas.

Propiedades: presenta color Propiedades: presenta color blanco grisáceo ou crema, e blanco grisáceo ou crema, e ten un brillo vítreo. Ten unha ten un brillo vítreo. Ten unha dureza de 3,5 a 4,5 e unha dureza de 3,5 a 4,5 e unha densidade de 3,00 a 3,48 densidade de 3,00 a 3,48 g/cm3.g/cm3.

Localización: a magnesita Localización: a magnesita atopase nalgunhas cidades atopase nalgunhas cidades andaluzas, en Madrid e tamén andaluzas, en Madrid e tamén na provincia de Lugo en na provincia de Lugo en Rubián.Rubián.

Azurita: Azurita: tamén chamada a tamén chamada a malaquita azul, é un mineral malaquita azul, é un mineral de cobre que se forma nos de cobre que se forma nos depósitos de cobre expostos a depósitos de cobre expostos a intemperie. Frecuentemente intemperie. Frecuentemente atópase asociada con outros atópase asociada con outros minerais de cobre: minerais de cobre: normalmente como malaquita normalmente como malaquita e con cuprita.e con cuprita.

Propiedades: o seu color Propiedades: o seu color presenta diversas tonalidades presenta diversas tonalidades d azul. Ten unha dureza de 3,5 d azul. Ten unha dureza de 3,5 a 4 e unha densidade de 3,8 a 4 e unha densidade de 3,8 g/cmg/cm33..

Localización: este mineral ten Localización: este mineral ten xacementos en xacementos en Monforte de Monforte de Lemos.Lemos.

BibliografíaBibliografía www.losminerales.comwww.losminerales.com www.ucm.es/info/cliciex/programas/minerales/index.htmwww.ucm.es/info/cliciex/programas/minerales/index.htm www.uclm.es/users/higueras/yymm/RMIE.htmwww.uclm.es/users/higueras/yymm/RMIE.htm http://usuarios.lycos.es/minercolecoersonales/http://usuarios.lycos.es/minercolecoersonales/ http://usuarios.lycos.es/minercolecpersonales/Galicia_CJRodriguez_minerales.htmlhttp://usuarios.lycos.es/minercolecpersonales/Galicia_CJRodriguez_minerales.html www.telefonica.netwww.telefonica.net/web2/k59//web2/k59/portomouro.htmportomouro.htm www.uned.es/cristamine/fichas.htmwww.uned.es/cristamine/fichas.htm http://www.mgr.es/idiomas/cast/index_frame.htmhttp://www.mgr.es/idiomas/cast/index_frame.htm Wikipedia Wikipedia Enciclopedia Larousse Enciclopedia Larousse Atlas Mundial Atlas Mundial