programación de educaciÓn auditiva e vocal · a cidade de santiago de compostela, na que se...

CMUS Profesional de SantiagoRa Monte dos Postes s/n Santiago de Compostela CP 15703Corua (A)Tfno. 981519845, Fax [email protected]

Direccin Xeral de Educacin, Formacin Profesional e Innovacin EducativaREDE DE CONSERVATORIOS DE MSICA E DANZA DE GALICIA

MD85PRO01

Programacin de EDUCACIN AUDITIVA E VOCAL

PROFESORADO: Mara Dios DominguezSoledad Prez PintosBeln Rouco LpezAngeles Rubio LeraEstefana Vicente Rodrguez

Pxina 1 de 95Modelo: MD85PRO01 Programacin. 01/09/2017

Mod

elo.

Pro

gram

aci

n. M

D85

PRO

01. 0

1/09

/201

7.

1

e


curso 2018/2019



ndice

1. Introducin......................................................................................................................31. Metodoloxa.....................................................................................................................62. Atencin diversidade...................................................................................................73. Temas transversais.......................................................................................................10

3.1 Educacin en valores...............................................................................................103.2 Tratamento das tecnoloxas da informacin e da comunicacin (TICs)................12

4. Actividades culturais e de promocin das ensinanzas............................................125. Secuenciacin do curso...............................................................................................13

5.1 Curso:1 Curso de Grao Elemental.........................................................................135.2 Curso:2 Curso de Grao Elemental.........................................................................335.3 Curso: 3 Curso de Grao Elemental........................................................................545.4 Curso:4 Curso de Grao Elemental.........................................................................74

6. Procedementos de avaliacin e seguimento da programacin didctica.............937. Procedementos para realizar a avaliacin interna do departamento.....................938. ANEXOS.........................................................................................................................94



1. Introducin Marco Legal

Para a elaboracin desta programacin didactica tiveronse en conta os seguintes

documentos legais, clasificados atendendo a sa data de publicacin, de menor a

maior antigidade:

ORDE do 29 de setembro de 2015 pola que se convocan os premios

extraordinarios nas ensinanzas artsticas profesionais nas modalidades de

msica, danza e de artes plasticas e deseo na Comunidade Autnoma de

Galicia, correspondentes ao curso 2014/15. DOG do 6 de outubro de 2015.

DECRETO 229/2011, do 7 de decembro, polo que se regula a atencin a

diversidade do alumnado dos centros docentes da Comunidade Autnoma de

Galicia nos que se imparten as ensinanzas establecidas na Lei organica 2/2006,

do 3 de maio, de educacin. DOG 21 de decembro de 2011.

CIRCULAR 15/2011 da Direccin Xeral de Educacin, Formacin Profesional e

Innovacin Educativa pola que se ditan instrucins para determinados aspectos

do funcionamento dos conservatorios elementais e profesionais de msica e

danza.

ORDE do 4 de agosto de 2011 pola que se desenvolve o Decreto 223/2010, do

30 de decembro, polo que se establece o Regulamento Organico dos

conservatorios elementais e profesionais de msica e de danza da Comunidade

Autnoma de Galicia. DOG do 18 de agosto de 2011.

DECRETO 223/2010, do 30 de decembro, polo que se establece o

Regulamento organico dos conservatorios elementais e profesionais de msica

e de danza da Comunidade Autnoma de Galicia. DOG do 19 de xaneiro de

2011.



ORDE do 28 de xullo de 2008, pola que se regulan as probas de acceso as

ensinanzas profesionais de msica dispostas no Decreto 203/2007, do 27 de

setembro, polo que se establece o currculo das ensinanzas profesionais de

rexime especial de msica. DOG do 18 de agosto de 2008.

ORDE do 8 de febreiro de 2008, pola que se regula a avaliacin e cualificacin

do alumnado que cursa as ensinanzas profesionais de msica que se

establecen na Lei organica 2/2006, do 3 de maio, de educacin. DOG do 26 de

febreiro de 2008.

DECRETO 203/2007, do 27 de setembro, polo que se establece o currculo das

ensinanzas profesionais de rexime especial de msica. DOG do 31 de outubro

de 2007.

CIRCULAR 9/2007 da Direccin Xeral de Formacin Profesional e Ensinanzas

Especiais, pola que se ditan instrucins sobre o desenvolvemento das

ensinanzas elementais e profesionais de msica establecidas na Lei Organica

2/2006, de 3 de maio, de Educacin.

Caractersticas do centro

A cidade de Santiago de Compostela, na que se sita este conservatorio conta na

actualidade no seu ambito musical con unha Orquestra Sinfnica profesional, a Real

Fiharmona de Galicia, con un nivel moi alto e unha programacin estable coa sa se

no Auditorio de Galicia, unha sala de concertos que atrae actuacins de gran calidade

ao longo do ano e que fai que a cidade conte con unha programacin musical estable.

Conta tamen con unha Banda de Msica Profesional, A Banda de Msica Municipal de

Santiago de Compostela, e outras agrupacins non profesionais como o Orfen Terra

Nosa, a Orquestra da USC, etc.

O Conservatorio Profesional de Msica de Santiago de Compostela atpase situado

ao norte da cidade e foi construdo no ano 2004. polo tanto un edificio de nova



creacin, arquitectonicamente moi vistoso, e con moita luz pero moi reducido para a

demanda existente neste momento. Depende organicamente da Consellera de

Cultura, Educacin e Ordenacin Universitaria da Xunta de Galicia e nel impartense as

materias de grao elemental e profesional que estan reguladas nos Decretos 198/2007

e 203/2007 polos que se establece a ordenacin dos respectivos graos das

ensinanzas de rexime especial de msica.

Caractersticas do alumnado

O conservatorio conta cunha media de 500 alumnos/as. Nel conviven alumnos de

caractersticas socioculturais e socioeconmicas moi distintas, temos por un lado o

alumnado maioritariamente da cidade e do contorno mais prximo con un nivel

sociocultural e econmico moi variado que buscan no conservatorio unha formacin

musical complementaria aos seus estudos xerais. Por outro lado temos alumnado dun

contorno mais afastado, procedente de escolas de msica de lugares como Arca,

Valga, Silleda, Vedra, Teo, Rianxo, etc., con unhas inquedanzas distintas e moitas

veces con un interese por completar os estudos profesionais e seguir cos estudos

superiores de msica, e nalgns casos con un esforzo moito maior en canto a

desprazamento. Anda existe unha variable mais, Santiago de Compostela conta con

un campus universitario que atrae alumnado procedente de outros conservatorios de

Galicia que queren compatibilizar os seus estudos universitarios coa finalizacin dos

estudios profesionais de msica no Centro.

Todo isto da lugar a unha grande heteroxeneidade no alumnado en canto a dedicacin,

constancia no estudo, grao de implicacin, etc., aspectos a ter en conta na

organizacin do centro e na elaboracin das programacins didacticas.



1. Metodoloxa

A metodoloxa a empregar tera en conta, como factor principal, a participacin activa do

alumnado, e propiciara a actitude de descubrimento e investigacin, indo sempre do simple

complexo. A accin educativa debe contribur a promove-la autonoma dos alumnos na maior

medida posible. Ademais, comezarase sempre con actividades de introducin motivacin

de tipo recordatorio, logo actividades de desenvolvemento e logo de repaso e consolidacin

do que se aprendeu na unidade.

A motivacin do alumnado e algo fundamental e intrnseco a calquera ensinanza porque

e o alumno quen, a traves dun compromiso coa tarefa de aprender, constre a sa

aprendizaxe, especialmente na ensinanza musical, xa que se require unha disciplina de

estudio desde o seu inicio e un esforzo ao simultanear das ensinanzas oficiais. O profesor

debe concienciar ao alumno da sa propia aprendizaxe, dos progresos que vaia adquirindo

en base ao seu traballo e animar a traballar os aspectos necesarios que o leven a facelo

anda mellor.

TEMPORALIZACINO grao elemental estara dividido en catro cursos. Anda que as materias de

Linguaxe Musical e Educacin Auditiva e Vocal son das materias independentes non

debemos esquecer que ambas forman parte indisoluble da formacin terico-practica

dos alumnos dende os seus inicios e polo tanto sera fundamental que o alumnado

traballe de forma coordinada as das materias.

Impartese unha clase semanal de 60 minutos de duracin cada una.

Durante o curso cada grupo contara con unhas 25 ou 26 sesins lectivas, sen

contabilizar as sesins reservadas para os exames.



2. Atencin diversidade

O profesorado debera atopar un equilibrio entre a diversidade do alumnado e a

necesidade de desenvolvemento do currculo. Deberase ofrecer ao alumnado a axuda

pedagxica individualizada que precise. A dificultade desta tarefa e especialmente

notable nas materias do departamento de Linguaxe Musical, ao seren clases

colectivas, pero esta e unha forma de compensar desigualdades, do contrario

poderase contribur a aumentalas.

Neste sentido a Administracin Educativa delega nos docentes, que son quen coecen

as peculiaridades dos seus alumnos, a responsabilidade de concretar intervencins

encamiadas a atender problemas especficos dos distintos alumnos e alumnas.

Para levar a cabo estas intervencins farase primeiro unha avaliacin inicial que

permita identificar os trazos de diversidade en funcin de:

o seu diferente nivel de instrucin xeral

as dificultades concretas no ambito da materia

a sa diferente actitude e interese (motivacin)

o grao de adaptacin segn as sas condicins fsicas e psquicas,

En lias xerais levaranse a cabo recursos e estratexias variadas como:

actividades de reforzo e ampliacin materiais didacticos diversos para os mesmos

contidos

distintas formas de agrupamento do alumnado

posibilidade de acudir aun grupo de reforzo, sempre que o profesor o determine

oportuno, e se o profesor dispn de horario de reforzo.



1. ALUMNADO ESTRANXEIRO

Os dous problemas mais destacados do tratamento do alumnado estranxeiro veen

dados pola comprensin do idioma e polas tradicins propias da sa cultura. En

ocasins, o rexeitamento deste tipo de alumnado a certas actividades ven dado polas

costumes da sa cultura (ou pola diferenza cos plan de estudos, nalgunhas zonas

extremadamente ligados a practica instrumental, case exclusivamente). O principio de

integracin para por coidar as actividades expostas, intentando aproveitar os

coecementos sobre determinados aspectos do currculo (por exemplo, os referidos a

determinados elementos do ritmo, escalas ou sonoridades concretas, compositores do

seu pas ).s

No que se refire a comprensin do idioma, e dado o caracter procedimental das nosas

ensinanzas, non supn un gran obstaculo. En todos os casos coidarase que o

alumnado inmigrante participe cos seus compaeiros e compaeiras nas actividades

propostas, de xeito que a sa integracin se vexa favorecida.

2. SUPERDOTACIN INTELECTUAL

Defnese como individuo superdotado a aquel que pose aptitudes excepcionais e,

polo tanto, e capaz dun rendemento superior a media. No Real Decreto 943/2003, polo

que se regulan as condicins para flexibilizar a duracin dos diversos niveis e etapas

do sistema educativo para o alumnado superdotado intelectualmente, trata no seu

artigo 9 sobre os criterios xerais para flexibilizar a duracin dos diversos graos, ciclos e

niveis para o alumnado superdotado intelectualmente, nas ensinanzas de rexime

especial. Dita flexibilizacin consistira na sa incorporacin a un curso superior ao que



lle corresponda por idade, sempre que a reducin destes perodos non supere a

metade do tempo establecido con caracter xeral. Non obstante, e ante casos

excepcionais, as Administracins educativas poderan adoptar medidas de

flexibilizacin sen tal limitacin; naturalmente, esta flexibilizacin incorporara medidas

e programas de atencin especfica cara este alumnado.

Xunto as necesidades educativas dos alumnos superdotados compre engadir as de

aqueles individuos do grupo especialmente talentosos, no sentido de aceleracin

descrito no Real Decreto 943/2003, ou ben elaborando actividades de ampliacin (e

dicir, de maior dificultade que as previstas para o curso), de xeito que poida render

segundo as sas propias capacidades.

3. PROCEDEMENTOS DE ACCESO AO CURRCULO PARA O ALUMNADO CON

NECESIDADES EDUCATIVAS ESPECIAIS

A atencin a diversidade chega ao seu maximo expoente ao tratar ao alumnado con

necesidades educativas especiais. Este tipo de discentes son persoas que presentan

algn tipo de discapacidade, polo que poden precisar unha adaptacin ao recursos

materiais (tales como o xeito de dispor o aula), ou unha adecuacin dos elementos do

currculo (adaptacin da secuencia de contidos e dos criterios de avaliacin).

No caso de alumnos ou alumnas con limitacins fsicas ou psquicas significativas

como lesins importantes, visin escasa ou nula, problemas auditivos, respiratorios ou

de larinxe, de coordenacin motriz, sndrome de Down, certas hiperactividades que

dificultan seriamente a concentracin, entre outras, inda que fosen leves,

condicionaran significativamente o desenvolvemento das sas capacidades musicais,

polo que o profesorado podera necesitar asesoramento e apoio de personal

especializado. En todo caso as intervencins nestes casos ten que estar coordinada

por todo o profesorado involucrado.



Os alumnos /as con necesidades educativas especiais deberan ter opcin a clases de

reforzo educativo no propio centro.

Nas actividades colectivas a dificultade xurdira ante a necesidade de manter un fo

condutor, de xeito que o rendemento desigual non traia como resultado disfuncins no

grupo.

3. Temas transversais

3.1 Educacin en valores

A especialidade de Linguaxe Musical e a materia de Educacin Auditiva e Vocal

radican basicamente no seu caracter maioritariamente procedimental, ao que ampla e

ao mesmo tempo esixe unha forte actividade do profesor , da interaccin profesor-

alumno, e do alumno- alumno.

por iso que os temas transversais estan inscritos en cada unha das actividades da

aula, e reciben un tratamento especfico en relacin con cada aspecto da ensinanza

musical. Polo tanto, este sera o tratamento das materias transversais na area que nos

ocupa:

1.-Educacin ambiental: este tema e relativo coecemento e coidado do entorno,

tratando de potenciar as relacins humanas en relacin coas persoas e ambiente que

as rodea. Incidimos no estudio da contaminacin acstica e o nivel de rudos. A

concienciacin podemola facer a traves de debates, gravacins de sons urbanos ou

incluso da propia clase en caso de que o nivel de rudos exceda do recomendable.



2.-Educacin para a sade: entendido como toma de conciencia e coidado corporal.

Este tema tratase coa educacin psicomotriz traballada co ritmo e a danza , e tamen

no coidado do aparato respiratorio e fonador a traves do canto, poendo especial

atencin na educacin da voz o no control da respiracin.

3.-Educacin para a igualdade entre os sexos: a participacin nas actividades da aula

favorece a integracin e a igualdade fomentando o debido respecto de todos por

todos, a traves das manifestacins creativas dos alumnos e dun adecuado reparto de

tarefas e responsabilidades. Insistimos nunha linguaxe axeitada sen tpicos sexistas, e

un control das actitudes, eliminando as discriminacins que poide haber por razns de

sexo.

4.-Educacin para o consumo.

Pretendemos, desde a area de msica, desenvolver a actitude crtica ante os

estmulos que reciben, en concreto, as distintas producins musicais de msica

moderna as que estan acostumados, buscando sempre a adquisicin dun criterio

propio, e un maior discernimento ante tdalas ofertas musicais que reciban a cotio.

5.-Educacin para a paz.

A educacin musical favorece o desenvolvemento e tera que favorecer tamen as

relacins humanas. Os contidos relativos as musicas do mundo tentan achegarnos a

pobos e culturas distintos, favorecendo as relacins entre diversas culturas, e as

msicas tradicionais tentan achegarnos as nosas propias races.

6.-Educacin moral e cvica.

A educacin trata da formacin de persoas, ademais da adquisicin de coecementos

e da formacin de persoas completas eticamente. Por iso, entre as actitudes que

perseguimos estan orde, o silencio, a solidariedade, a sensibilidade, o

respecto...habitos que favorecen non s a aprendizaxe da materia en cuestin, e

tamen a tolerancia a convivencia e o equilibrio persoal.



3.2 Tratamento das tecnoloxas da informacin e da comunicacin (TICs)

No departamento de LM hai un crecente interese en coecer, crear e experimentar as

diversas posibilidades das TIC que se cheguen a empregar na nosa labor diaria.

Dispoemos de das aulas con PDI, e outra das aulas dispn dun proxector mvil, ata

agora empregadas como apoio audivisual as explicacins, recomendacin de

materiais didacticos e webs relacionadas cos temas que se tratan, explicacin de

como se realizan determinados exercicios interactivos, aprendizaxe sobre a utilizacin

de editores de partituras, etc.

O emprego das TIC responde a necesidade de recursos que se precisan tanto na

materia de LM ou EAV para que o alumno traballe s na casa, sobre todo no aspecto

auditivo, sen un profesor que realice un acompae nas entoacins. Os materiais

didacticos interactivos (en cd ou on line) individualizan o traballo dos alumnos.

Ademais, pdense adaptar aos seus coecementos previos e ao seu ritmo de traballo.

Resultan moi tiles como actividades complementarias e de recuperacin na que os

estudantes poden controlar o seu traballo e facilitar a autoavaliacin. frecuente a

recomendacin de determinadas paxinas, ou programas de traballo auditivo na rede, e

proximamente porase en funcionamento un aula virtual onde cada profesor poida

colgar as sas actividades.

A biblioteca do centro dispn de varios equipos informaticos con conexin a Internet a

disposicin dos alumnos, xa que non todo o alumnado dispn de acceso a Internet na

casa.

4. Actividades culturais e de promocin das ensinanzas



Estas actividades estaran organizadas ou coordinadas polo centro, ou colaborando

con outras entidades alleas, e estaran relacionadas con aspectos propios das

ensinanzas de msica: Cursos especializados, asistencia a concertos ou ensaios de

agrupacins de msica, concertos fra do centro, etc.. Os alumnos e alumnas e os

seus responsables legais estaran informados con anterioridade de tdolos datos

pertinentes. Nestas actividades, organizadas para incentivar aos alumnos e alumnas e

mellorar a sa educacin, se resaltaran, ademais valores de respecto e convivencia,

entre outros.

Durante o curso 2016-2017, o alumnado ten a posibilidade de asistir a Coro infantil,

que ven participando en diversas audicins e cursos as como un encontro coral anual

xunto cos conservatorios profesionais de Ferrol e Lugo, con previsins de amplialo a

outros centros.

Ademais, fomentarase a asistencia aos concertos didacticos e audicins

programados habitualmente no centro fra do seu horario lectivo.

5. Secuenciacin do curso

5.1 Curso:1 Curso de Grao Elemental

5.1.1 Obxectivos para o 1 Curso de Grao Elemental

Conseguir a correcta emisin e articulacin do son.

Desenvolver unha tecnica correcta na entoacin e emisin vocal a traves da

relaxacin, respiracin, vocalizacin.



Desenvolver o traballo vocal en grupo e coecer os elementos basicos da

interpretacin, tendo en conta as normas e as regras que rexen a actividade musical

de conxunto.

Adquirir unha correcta emisin da voz para a reproducin meldica, tomando o

canto como actividade fundamental.

Valorar, na entoacin, a correcta afinacin dos sons naturais como necesidade

imprescindible para a practica instrumental.

Adquirir as bases para o desenvolvemento auditivo (tmbrico, rtmico, meldico,

formal, etc.).

Potenciar a memoria como base para a formacin do odo interno.

Cantar de memoria melodas e cancins como medio de desenvolver o odo e

conseguir unha mellor comprensin dos elementos musicais presentes na meloda.

Manter o pulso durante a lectura e entoacin

Saber entoar as escalas de Do Maior e La menor e un pequeno repertorio de

leccins e cancins

Recoecer auditivamente, e escribir cando sexa posible, parametros meldicos,

rtmicos, formas, tmbricos, etc. nos niveis que se citan nos contidos do curso.

Representar graficamente fragmentos musicais escoitados (ditado rtmico e

meldico)

5.1.2 Contidos

Os contidos de Educacin Auditiva e Vocal estaran en consonancia con os do

correspondente curso de Linguaxe Musical, e particularmente:

1o. Trimestre



EDUCACIN AUDITIVA

Percepcin do son e do silencio.

Percepcin de sons longos e curtos, fortes e debiles. Altura relativa do son.

Percepcin das cualidades do son. Diferentes timbres instrumentais.

O acento.

Compases 2/4 e .

Escoita e recoecemento de brancas, negras, corcheas, semicorcheas e silencios.

Recoecemento auditivo de Do, Mi, Sol, Do e do arpexio de Do Maior.

Escoita e percepcin dos intervalos.

Identificacin e coecemento de frmulas rtmicas basicas orixinadas polo pulso

binario.

Escoita e recoecemento de fragmentos meldicos cos contidos do trimestre.

Identificacin de erros ou diferenzas.

Percepcin da frase musical: pregunta-resposta.

Recoecemento auditivo das melodas traballadas na clase, expresado oralmente ou

por escrito.

EDUCACIN VOCAL



Exercicios de respiracin, relaxacin e vocalizacin na voz falada e na voz cantada.

Exercicios de afinacin e empaste.

Practica, identificacin e sensibilizacin vocal de movementos meldicos ascendentes,

descendentes e sucesins de sons iguais.

Sensibilizacin e practica vocal dos movementos meldicos entre os sons Do, Mi,

Sol,Do

Interpretacin vocal de obras adecuadas nivel con ou sen texto, con ou sen

acompaamento.

Entoacin consciente de melodas ou fragmentos cos elementos traballados.

Interpretacin de cancins cos sons: Do, Mi, Sol, Do, o arpexio de Do Maior.

Interpretacin de cancins infants e populares a unha voz e con ostinatos.

Interpretacin de cancins con movemento e percusin corporal.

Interpretacin de cancins de autor a unha voz.

Reproducin memorizada vocal de fragmentos meldicos ou cancins.

Lectura entoada a primeira vista.

2o Trimestre

Os contidos anteriores e:

EDUCACIN AUDITIVA

Compases 2/4, , 4/4.



Ditados cos sons s Do, Re, Mi, Sol,La, Do

Percepcin auditiva das seguintes frmulas rtmicas:

Percepcin meldica do acorde maior.

Memorizacin e repeticin de deseos.

Percepcin do son da oitava.

Escoita e percepcin de intervalos.

Desenvolvemento da memoria musical a traves de pequenos fragmentos.


por escrito.


Reproducin de ditados rtmicos, meldicos e rtmico-meldicos elementais.

Escoita e recoecemento auditivo de timbres instrumentais.

Escoita de fragmentos meldicos, con representacin grafica dada ou non, aplicando

o odo interno e asociando a meloda coa escritura, para diferenciar timbres, estruturas

formais sinxelas e elementos expresivos fundamentais (Forte - Piano, Lento -

Andante- Allegro, Crescendo Diminuendo).

Identificacin de erros ou diferenzas entre un fragmento escrito e o escoitado.

Recoecer auditivamente, e escribir cando sexa posible, parametros meldicos,

rtmicos, formas, tmbricos, etc. nos niveis que se citan nos contidos do curso.




por escrito.

EDUCACIN VOCAL


Exercicios de afinacin e empaste, articulacin e fraseo.

Practica, identificacin e sensibilizacin vocal de movementos meldicos ascendentes,

descendentes e sucesins de sons iguais.

Sensibilizacin e practica vocal dos movementos meldicos entre os sons Do, Re, Mi,

Sol,La, Do .

Interpretacin de cancins infants e populares a unha voz e con ostinatos.

Iniciacin ao canon.

Entoacin de exercicios e cancins baseados nos sons traballados a unha voz.



Lectura entonada a primeira vista.

3o. Trimestre


EDUCACIN AUDITIVA

Traballo auditivo coas frmulas rtmicas xa traballadas mailas seguintes:

Frmulas rtmicas basicas en compases de subdivisin binaria:



Frmulas rtmicas basicas en compases de subdivisin ternaria:

Identificacin e coecemento de feitos rtmicos caractersticos: sncopa, anacrusa e

notas a contratempo.

Discriminacin dos semitns.

Utilizacin das alteracins.

Percepcin dos intervalos conxuntos e disxuntos.

Escoita dos intervalos.

Percepcin de ditados en Do Maior con saltos entre tnica e dominante e notas do

acorde.

Escoita de melodas en modo Maior e menor.

Identificacin do modo maior o menor.

Identificacin auditiva de compases (2/4, 3/4, 4/4 o 6/8).

Percepcin dos acordes de tnica e dominante.


Identificacin dos matices de intensidade do son: Forte, Mezzoforte e Piano.



Identificacin dos matices agxicos: Accelerando e Ritardando.

Identificacin dos termos de tempo: Lento, Andante, e Allegro.

Escoita de fragmentos meldicos, con representacin grafica dada ou non, aplicando

o odo interno e asociando a meloda coa escritura, para diferenciar timbres, estruturas

formais sinxelas e elementos expresivos fundamentais (Forte - Piano, Lento -

Andante- Allegro, Crescendo Diminuendo).


por escrito.

EDUCACIN VOCAL



Sensibilizacin e practica vocal dos semitns, mi-fa, si-do.

Interpretacin de cancins infants e populares a unha voz e con ostinatos, en Do

Maior e la menor.

Exercicios sobre as escalas de Do Maior e la menor, a unha voz.


Entoacin de cancins axeitadas s elementos tonais traballados.

Entoacin consciente de melodas ou fragmentos baseados nas harmonas de I, IV e

V.

Reproducin memorizada vocal de fragmentos meldicos ou cancins

Interpretacin de cancins de autor a unha voz, que posibiliten un achegamento dos

nenos a historia da msica.

Interpretacin de cancins con percusin corporal.



Canones a voces iguais.

Exercicios de improvisacin vocal con proposta previa.

Interpretacin dos matices de intensidade do son: Forte, Mezzoforte e Piano.

Interpretacin dos matices agxicos: Accelerando e Ritardando.

Interpretacin dos termos de tempo: Lento, Andante, e Allegro.

Interpretacin dos signos de articulacin.

5.1.3 Avaliacin

Criterios de avaliacin

Imitar correctamente estruturas rtmicas e meldicas breves coa voz e a

percusin.

Identificar o pulso e o acento en fragmentos musicais.

Identificar os erros e as diferenzas existentes entre un fragmento escrito e o

escoitado.

Recoecer auditivamente o pulso, acento e o ritmo dunha obra ou fragmento.

Identificar auditivamente cambios sinxelos de compas mediante a percusin do

acento. Equivalencia pulso=pulso, ejemplo 2/4-3/4-4/4, 2/4-6/8.

Reproducir por escrito fragmentos rtmicos ou meldicos escoitados.

Recoecer e reproducir por escrito fragmentos meldico-rtmicos escoitados.



Identificar o compas e o modo de melodas escoitadas.

Entoar usando correctamente a voz.

Utilizar a respiracin adecuada.

Entoar correctamente as escalas e arpegios de do maior e la menor.

Entoar a primeira vista unha meloda dada con soltura e correccin na afinacin.

Interpretar melodas sinxelas en do maior e la menor, con correccin na

entoacin e no ritmo, e atendendo aos signos de tempo, dinamica e caracter.

Interpretar pezas en grupo mediante o canto atendendo as outras voces e

adaptandose ao conxunto.

Entoar unha meloda ou cancin tonal con ou sen acompaamento, nas

tonalidades de Do M e Lam, de aproximadamente oito compases, aplicando

indicacins expresivas. Avaliarase a correccin na emisin e na afinacin,o

respecto s termos de expresin e a aplicacin do ritmo e a lectura.

Entoar de memoria cancins sinxelas en do maior e la menor, co nome das

notas.

Entoar, integrandose no grupo, unha das voces dun canon ou fragmento

musical.

Aplicar correctamente as cancins o aprendido sobre a respiracin e a emisin

do son.

Reproducir cancins memorizadas. Este criterio permite avaliar o grado de

desenvolvemento da memoria musical.

Identificar auditivamente movementos meldicos ascendentes, descendentes e

sons iguais, as como os contidos rtmicos traballados durante o curso.

Reproducir por escrito fragmentos musicais escoitados:

a)Atendendo a parametros exclusivamente rtmicos



b)Atendendo a parametros exclusivamente meldicos

c)Atendendo a ambos parametros en fragmentos mais sinxelos.

Respectar as normas de organizacin e indicacins do profesor, atendendo a

asistencia e puntualidade

Mostrar unha actitude correcta na clase con respecto ao profesor, aos

compaeiros e ao material de aula e as instalacins do centro.

Demostrar interese pola msica en xeral.

Mnimos esixibles


Percepcin meldica do acorde maior.

Ditados en Do Maior con saltos entre tnica e dominante e intervalos de 2a.

Identificacin auditiva de compases (2/4, 3/4, 4/4 o 6/8).

Percepcin dos acordes de tnica e dominante.

Identificar auditivamente e reproducir por escrito as seguintes frmulas rtmicas:

Frmulas rtmicas binarias:



Interpretacin de cancins infants e populares a unha voz e con ostinatos, en

Do Maior.

Entoar a escala diatnica de Do M e arpexo de tnica.

Entoar a primeira vista melodas en Do M. Avaliarase a correccin na emisin e

na afinacin, o respecto s termos de expresin e a aplicacin do ritmo e a

lectura.

Realizar na entoacin o sentido ascendente ou descendente ou sucesin de

sons iguais na lia meldica.

Memorizar pequenos fragmentos

Interpretar dentro do grupo canones a das voces iguais atendendo a sa

entrada e escoltando ao resto dos compaeiros.

Identificar no ditado meldico a diferenciacin do sentido ascendente ou

descendente ou sucesin de sons iguais na lia meldica.

Presentar o caderno de exercicios realizados correctamente.

Respectar as normas de organizacin e indicacins do profesor. Mostrar unha

actitude correcta na clase con respecto ao profesor, aos compaeiros e ao

material de aula e as instalacins do centro.


Para aprobar a materia deberase alcanzar un mnimo dun 40% en cada area de

coecementos, e unha nota media de cinco ou superior, como queda reflectido

no apartado dos criterios de cualificacin.

Sempre que a calificacin final sexa positiva, terase en conta a actitude do

alumno durante o desenvolvemento das clases.



Procedementos e ferramentas de avaliacin

A avaliacin levarase a cabo tendo en conta os obxectivos e os criterios de avaliacin

establecidos no currculo.

A avaliacin da aprendizaxe sera continua e procesual, facendo unha avaliacin inicial

s contidos a traballar inmediatamente, controlando o proceso de ensino

aprendizaxe a diario e valorando os resultados obtidos con periodicidade para corrixir

o que sexa preciso.

Temporalizacin da avaliacin:

A avaliacin da aprendizaxe do alumnado comprendera tres modalidades segundo o

momento do curso en que tean lugar: inicial, procesual e final.

Avaliacin inicial. Ao inicio do curso ou de cada fase do aprendizaxe, co fin dedeterminar o coecemento previo do alumnado, das sas capacidades e aptitudes, as

como do nivel medio de cada grupo concreto.

Avaliacin procesual. Ao longo do curso, continuamente durante o procesoeducativo. Realizaranse observacins directas e sistematicas que serviran para avaliar

os contidos actitudinais, as como exercicios e actividades que permitan comprobar

que o alumnado afianza os contidos e logra os obxectivos previstos. Polo tanto, de

producrense frecuentes faltas de asistencia non e posible esta avaliacion procesual,

de xeito que alumno perdera o dereito a avaliacin continua.

Avaliacin final. Determinarase se o alumnado acadou os obxectivos propostos naprogramacin, valorando non s as probas obxectivas senn tamen o esforzo persoal,

a actitude e a participacin do alumnado en clase.

1. A avaliacin basearase na observacin sistematica e diaria durante as sesins de

clase, rexistrando datos precisos do traballo de cada alumno no caderno do profesor:

seguimento da asistencia a clase, participacin nas diferentes actividades, forma de



traballar (tanto individual como en grupo), actitude dos fronte as actividades propostas,

destrezas adquiridas a partir das previas, capacidade de atencin e resposta,

habilidades interpretativas e nivel de lectura alcanzado, tanto rtmica como

meldicamente.

2. Tamen se revisaran os traballos realizados, mediante a recollida dos cadernos do

alumno, a partir de fichas de traballo e interpretacin de obras. Todo o material

(cadernos, fichas ou tarefas encargadas) sera avaliable.

3. Esta practica non impide a realizacin de probas concretas, como un procedemento

mais de avaliacin, exames parciais ou probas obxectivas, que proporcionen datos

para completar as observacins.

Estas probas poderan constar de das partes:

Proba auditiva escrita similar aos exercicios traballados en clase. (ditado meldico,

rtmico, tmbrico, recoecemento de errores nunha meloda escoitada...)

Proba de entonacin de pezas do repertorio traballado en clase, algunhas das cales

se interpretaran de memoria, e/ou pezas a primeira vista.

No caso de que o profesorado precise dalgunha destas probas puntuais para

completar as avaliacins diarias, realizaranse na semana de exames indicada pola

xefatura de estudos. A asistencia a estas probas ten caracter obligatorio. O alumnado

sera informado da data de exame cunha anteriodidade mnima de 15 das, e no caso

de non poder asistir nas datas indicadas, debera xustificar debidamente a falta,

pasando a realizar esta proba no horario de titora asignado polo profesor.

A avaliacin final farase tendo en conta a consecucin dos obxectivos para cada

curso, comprobando que os alumnos estean en disposicin de acometer o curso

seguinte.

Aqueles alumnos que non acaden os obxectivos na avaliacin final de xuo teran que

amosar o seu grao de consecucin na convocatoria de setembro.



Por outra banda hai que destacar as tres sesins de avaliacin informativa que

puntualmente, por medio da cualificacin e no seu caso os informes pertinentes

informan ao alumnado, aos pais e nais e ao resto de profesores implicados

(especialmente ao titor /a) da evolucin do proceso de aprendizaxe. Estas sesins

desenvlvense ao remate de cada trimestre, antes de cada perodo vacacional.

INSTRUMENTOS DE AVALIACIN

Observacin da actitude e evolucin do alumno.

Analise dos seus traballos de clase e tarefas a realizar.

Observacin da participacin e comportamento nas diferentes actividades.

As probas especficas que se consideren necesarias.

Criterios de cualificacin

Estaran en concordancia cos contidos e obxectivos fixados na programacin do curso

correspondente (vexanse o apartado Mnimos esixibles para unha avaliacin positiva

nas programacins de curso.)

Para superar o curso o alumno debera estar en disposicin de acometer o curso

seguinte.

En todo caso, para aprobar a materia deberase alcanzar un mnimo dun 40% en cada

area de coecementos, e unha nota media de cinco ou superior.

A nota final sera una cualificacin numerica do 1 a 10, sen decimais, e calcularase a

partir da nota media dos distintos traballos e exames realizados ao longo do curso. A

parte vocal contara un 50% e a parte auditiva outro 50 %. Para realizar a nota media

destas das partes, o/a alumno/a debera ter cualificacins superiores a 4 en cada



unha das partes. Para superar a materia, os alumnos teran que obter unha nota final

igual ou superior a 5.

Os alumnos que non superaran a materia na convocatoria de xuo poderan

presentarse ao exame de setembro.

Criterios para a concesin de ampliacin de matrcula

As ampliacins de matrcula seran propostas como norma xeral por iniciativa do titor,

unha vez consultado todo o profesorado que tea docencia co alumno/a, e estara

reservada, por unha parte, para aqueles casos en que se considere que a

permanencia no curso e que esta matriculado/a pode representar un conflicto no

desenvolvemento da aprendizaxe e por outra, tera que preverse que a ampliacin non

supora un problema no desenvolvemento normal do curso ao que accede.

Para a sa tramitacin, sera o titor o que o comunique a xefatura de estudos, e a

avaliacin realizarase nos prazos acordados en CCP de comezo de curso.

E preciso ter superado todas as materias para proceder a ampliacin de matrcula.

A programacin que se esixira sera a que se expn para o curso no que este

matriculado inicialmente.

5.1.4 Medidas de recuperacin

Procedementos de recuperacin ordinarios

Perda de avaliacin continua



Nos casos en que, de acordo co procedemento disposto nas Normas de Organizacin

e Funcionamento vixentes, o alumno/a perde o dereito a avaliacin continua, dito

alumno/a tera dereito a realizar unha proba especfica, marcada en data e no mesmo

horario de clase, na que se avalen obxectivamente os seus coecementos a efectos

da superacin da materia.

Actividades de recuperacin

Ao aplicarse o sistema de avaliacin continua, a recuperacin sera tamen continua.

No caso de suspender a avaliacin final de xuo, o alumno /a recibira un informe

escrito coas tarefas de recuperacin que tea que realizar no veran cara a

presentacin exame de setembro, quedandose profesor /a cunha copia destas

instruccins. O titor sera o encargado de entregar este informe ao alumno.

Cando a recuperacin afecte s a determinados contidos da primeira ou da segunda

avaliacin poderase ofrecer ao alumno a asistencia a unha clase de reforzo, individual

ou en grupos reducidos.

Para os alumnos que precisen recuperar unha materia pendente do curso anterior

considerase idneo que o faga durante o primeiro trimestre do curso seguinte, para

poder promocionar canto antes curso seguinte, normalizando as a sa situacin.

Reforzos

Posto que a hora semanal de titora debe repartirse en titora a pais e alumnos, algns

membros do profesorado deste departamento disporan de unha a das horas de

reforzo educativo. Consultarase co profesor /a correspondente o horario de reforzo que



tea asignado para este curso. Sera o profesor /a quen determine quen necesita asistir

a el, rexeitando os casos en que o problema sexa sinxelamente falta de dedicacin por

parte do alumno /a, e que a duracin do reforzo esta supeditada a necesidade de

atencin de cantos alumnos o necesitasen.

Para as actividades de reforzo adaptarase o nivel de dificultade as capacidades

obxectivas do alumno: cambio de metodoloxa, axudas a programarlle o estudio na

casa, propiciar unha maior iniciativa do alumno na clase, etc.

Probas extraordinarias de setembro

O sistema de avaliacin na convocatoria de Setembro consistira nunha proba na que o

alumno debera acreditar o dominio da programacin establecida para todo o curso.

5.1.5 Recursos didcticos

Os recursos didacticos que se utilizaran variaran en funcin das actividades

plantexadas en cada unidade didactica. En xeral, seran os seguintes:

RECURSOS ESPACIAIS

O aula. Aula con espazo suficiente para moverse libremente e que permita a

separacin necesaria cando se fagan exames escritos, boa iluminacin, facilidade de

ventilacin, calefaccin. Equipada con: cadeiras de pala, mesa e cadeira para o

profesor, armario ou estantera, piano e banqueta, instrumental Orff (percusin

determinada e indeterminada), equipo de msica ou de audiovisuais, percheiro,

papeleira, lousa pautada, metrnomo.



Exteriores do aula onde se puideran desenvolver actividades relacionadas coa materia

(concertos didacticos, conferencias...) tales como teatros, salas de concertos,

auditorio, biblioteca.

RECURSOS MATERIAIS

Material didactico da aula, contendo os libros e accesorios necesarios para

desenvolver as clases en todos os seus aspectos.

O alumnado tera qe aportar o material funxible: lapiz, goma, caderno de papel

pautado.

Para os contidos especficos de audicin entregaranse fichas de traballo

paulatinamente aos alumnos.

Seleccin de cancins infants e populares galegas e mais das outras rexins;

seleccin de pequenas obras musicais ou fragmentos de outras mais longas.

BIBLIOGRAFA

IBEZ-CURS: Cuadernos de Audicin (1 a 4). Real Musical

SIERRA, Felix: Educacin Auditiva. Real Musical

ROBLES OJEDA: 250 Dictados muy fciles. Ed. Si bemol.

ROBLES OJEDA: 85 Dictados hasta dos alteraciones. Ed. Si bemol.

CAADA, Pedro e outros: Cuadernos de audicin. Enclave creativa.

VARIOS: Dictados 1 y 2. Enclave creativa.



LPEZ ARENOSA, E.: Dictado rtmico , Dictado meldico. Real Musical

ZAMORANO: Nuevos dictados progresivos. Mundimusica.

COSTA, Eduardo: Cuaderno de dictados 1 4 curso. Mundimusica.

WUYTACK, Jos: Audicin Musical Activa.

BRAATEN, Brenda: Sound Advice: Level 1 8th. Ed. Frederick Harris Music.

KRAFT, Leo: A New Approach to Ear Training: a programmed course in melodic and

harmonic dictation. W. Norton & Company

SMITH, Ronald: Aural Training in Practice. Book I, II & III. ABRSM Publishing.

HARRISON, Mark: Contemporary Eartraining. Level 1 2. Ed. Hal Leonard.

ELIZALDE, Luis: Canto escolar. Publicaciones claretianos.

BUENO, Estrella: Cancionero Infantil. Real Musical.

IBEZ-CURS: Canta con los clsicos. Real musical.

GIMENO, C.: Mi primer Liederbuch. Rivera editores.

VEGA, Marcos: El enigma de los cnones. Real Musical.

TEJADA GIMNEZ: Ars canora. Universidad de La Rioja.

CARBONELL-GIMENO: Descubre la msica cantando a J. S. Bach. Rivera Msica.

HOLSTEIN, Jean- Paul: Musiques chanter Cycle 1, 2 ,3. Ed. Alphonse Leduc

IBEZ-CURS: Coro 1, 2. Rivera ediciones.

MOLINA, E.: Coro 1, 2. Enclave creativa.

WUYTACK, Jos: Cantar y descansar. Canciones con gestos. Real Musical

WUYTACK, Jos: Canoes Tradicionais Portuguesas.

VILLALBA: Cancionero de Galicia.

SCHUBART, D.: Cancioneiro galego de tradicin oral. Fundacin Barrie de La Maza.



CASTRO SAMPEDRO: Cancioneiro musical de Galicia.

GARCIA-PALAO: Melodas clsicas para entonar y analizar. Ed. Si bemol.

DISCOGRAFA

BENNET, Roy: Investigando los estilos musicales. Akal

ALSINA, Pep: La msica y su evolucin. RCA.

BRITTEN, B.: Gua de orquesta para jvenes. DGG.

VARIOS: Coleccin de DVDs Conciertos maestros. RTVE, Madrid, 2002.

Colecciones: La mota de polvo. Cuentame una pera. Clasicos divertidos.

5.2 Curso:2 Curso de Grao Elemental


Conseguir a correcta emisin e articulacin do son, as como unha boa

afinacin.

Continuar o desenvolvemento dunha tecnica de entoacin correcta

(relaxacin, respiracin, vocalizacin, articulacin)

Pronunciar e articular correctamente o texto das cancins.

Coecer melodas tradicionais e a utilizacin das frmulas rtmicas correspondentes

a este curso nas mesmas.

Educar a memoria como base para a formacin do odo interno.

Valorar a importancia da memoria como recurso indispensable no

desenvolvemento da audicin activa.



Afondar nas bases para o desenvolvemento auditivo (tmbrico, rtmico,

meldico, formal, etc.).


interpretacin, tendo en conta as normas e as regras que rexen a

actividade musical de conxunto.

Realizar vocalmente melodas cos contidos do correspondente curso de

Linguaxe Musical

Saber entoar as escalas de ata das alteracins propias e melodas

nas correspondentes tonalidades.

Improvisar secuencias rtmicas e meldicas conforme s contidos do curso

Saber entoar en grupo melodas sinxelas a das voces mantendo a voz asignada.

Acadar un repertorio coral variado que enriqueza a sa perspectiva musical

Analizar elementos tmbricos rtmicos, meldicos e formais a partir das audicins

Memorizar pequenas estructuras meldicas e rtmicas e a partir delas

desenvolver a creatividade mediante a improvisacin

Discernir auditivamente o modo maior do menor a traves de escalas, acordes

e melodas.

Saber entoar melodas por comparacin co seu homnimo.

Representar graficamente fragmentos musicais rtmico-meldicos escoitados

mediante o dictado realizado no piano, instrumentos Orff ou gravacins con

instrumentos reais.

Identificar erros e diferencias nas propostas presentadas a partir dos contidos

traballados en relacin coa materia de Linguaxe Musical

Recoercer e entonar os intervalos meldicos de 2 e 3 M e m, 4, 5 e 8 X, as

como os intervalos harmnicos de 3 M e m, 5 e 8 X



Desenvolver capacidade de concentracin ante o desenrolo da actividade coral

5.2.2 Contidos



1 Trimestre

Os contidos do curso anterior e:

Educacin auditiva

Escoita, percepcin e identificacin das seguintes frmulas rtmicas:

Subdivisin binaria: todos os contidos anteriores, e:

Subdivisin ternaria: os contidos do curso anterior e



Escoita, identificacin e diferenciacin auditiva da sncopa, anacrusa e notas a

contratempo.

Compases C e 6/8 (repaso)

Escoita e identificacin dos cambios de compas con equivalencia de Pulso = Pulso.

Escoita e identificacin dos grupos de valoracin especial.


Alteracins (repaso).

Sensibilizacin e practica do sentimento tonal e modo maior e o menor.

Diferenciacin auditiva entre o modo maior e o menor.

Escoita de melodas en clave de Fa 4 (instrumentos, voz)

Diferenciacin auditiva do ton e do semitn.

Discriminacin dos acordes de tnica e dominante nas tonalidades traballadas.

Discriminacin dos intervalos de 4a, 5a e 8a xusta.

Sensibilizacin de movementos meldicos ascendentes, descendentes e

sucesins de sons iguais nas tonalidades traballadas.



Escoita de fragmentos meldicos, con representacin grafica dada ou

non, aplicando o odo interno e asociando a meloda coa escritura, para

diferenciar timbres, estruturas formais sinxelas e elementos expresivos

fundamentais.

Probas auditivas (dictado rtmico-meldico) en do maior (con saltos meldicos)

e la menor (por graos conxuntos).



Percepcin auditiva da sensible.

Identificacin de erros ante un fragmento escoitado.

Recoecemento auditivo de timbres instrumentais.

EDUCACIN VOCAL

Exercicios de respiracin, relaxacin e vocalizacin na voz falada e na vozcantada.

Exercicios de afinacin, empaste, articulacin e fraseo.

Interpretacin de cancins tradicionais a unha ou dous voces e conostinatos.

Practica, identificacin e sensibilizacin vocal de movementosmeldicos ascendentes, descendentes e sucesins de sons iguais.

Exercicios sobre a escala maior e a escala menor, a unha e das voces.

Entoacin intervalica sinxela dos intervalos de 4a, 5a e 8a xusta.

Entonacin de melodas cos intervalos traballados.

Entonacin de obras en Do maior e La menor.

Entonacin de obras cambiando o modo (Do M Do m / La m La M)


acompaamento.

Entoacin consciente de melodas ou fragmentos baseados nas harmonasde I, IV e V.


Entonacin a primeira vista.



Lectura entoada e incorporacin da entoacin a das voces sinxelas.

Interpretacin de cancins de autor a una voz, que posibiliten un achegamentoa historia da msica.

Canones a das ou tres voces iguais.

Interpretacin de cancins con percusin rtmica.


Lectura a primeira vista.

2 Trimestre


EDUCACIN AUDITIVA

Escoita e identificacin 3/8

Diferenciacin auditiva de intervalos numericos (2a, 3a, 4a, 5a, 8a).

Percepcin auditiva das seguintes frmulas rtmicas en compases simples:



Percepcin auditiva das seguintes frmulas rtmicas en 6/8:

Probas auditivas en tonalidades maiores.

Sensibilizacin de tonalidade e modo maior e menor.

Discriminacin dos intervalos, 2o M e m, 3a M e m, 4a, 5a e 8a xusta.

Acordes de I, IV e V nas tonalidades traballadas.

Percepcin auditiva para lograr a distincin entre acordes maiores e menores.

Recoecemento auditivo de timbres instrumentais.

Sensibilizacin de movementos meldicos ascendentes, descendentes e

sucesins de sons iguais nas tonalidades traballadas.








fundamentais.

EDUCACIN VOCAL

Exercicios de respiracin, relaxacin e vocalizacin na voz falada e na voz

cantada.


Entoacin intervalica sinxela (4a, 5a e 8a xustas, 2a e 3a M e m,), e melodas

que contean os intervalos traballados.

Practica, identificacin e sensibilizacin vocal de movementos meldicos

ascendentes, descendentes e sucesins de sons iguais.

Practica da alteracin accidental.

Entoacin consciente de obras nas tonalidades maiores.


acompaamento.

Lectura entonada e incorporacin da entonacin a das voces sinxelas.

Interpretacin de cancins infants e populares a das voces.

Interpretacin de cancins de autor a das voces, que posibiliten

un achegamento a historia da msica.

Lectura a primeira vista

Canones a tres voces iguais.



Exercicios de transporte vocal (escrito e mental).



3 Trimestre


EDUCACIN AUDITIVA

Diferenciacin auditiva de intervalos numericos.

Escoita e recoecemento de intervalos de 2o M e m, 3a M e m, 4a, 5a e 8a xusta

(nmero e especie)

Acordes de I, IV e V nas tonalidades traballadas.

Practica auditiva sobre frmulas, memorizacin e erros.

Probas auditivas nas tonalidades ata das alteracinns, maiores e menores.

o Figuras e frmulas rtmicas: subdivisin binaria; todos os contidos

anteriores e:



o Subdivisin ternaria: todos os contidos anteriores e:



Reproducin de ditados rtmicos, meldicos e rtmico-meldicos elementais

nas tonalidades traballadas.




fundamentais.

EDUCACIN VOCAL

Exercicios de respiracin, relaxacin e vocalizacin na voz falada e na voz

cantada.

Exercicios de afinacin e empaste.

Exercicios de articulacin e fraseo.

Practica, identificacin e sensibilizacin vocal de movementos

meldicos ascendentes, descendentes e sucesins de sons iguais.

Entoacin intervalica sinxela (2a, 3a M e m, 4a, 5a e 8a xusta). Entoacin de

obras cos intervalos traballados.

Entoacin consciente de obras ata 1 # e 1b maiores e menores.



Interpretacin de cancins atendendo a tdolos signos de tempo, dinamica e

caracter.

Interpretacin vocal de obras adecuadas nivel con ou sen texto, con ou

sen acompaamento.

Interpretacin de cancins infants e populares a das voces.

Interpretacin de cancins de autor a das voces, que posibiliten un

achegamento a historia da msica.

Cancins responsoriais e recreativas.

Canones a dos e tres voces iguais.



Exercicios de transporte vocal.

Lectura a primeira vista.

5.2.3 Avaliacin

Criterios de avaliacin


Linguaxe Musical



Pronunciar e articular convenientemente o texto das cancins

Identificar os erros e as diferenzas existentes entre un fragmento escrito e

escoitado.

Reproducir por escrito fragmentos rtmicos ou meldicos escoitados.

Recoecer e reproducir por escrito fragmentos meldico-rtmicos escoitados.

Identificar o compas e o modo de melodas escoitadas.

Identificar auditivamente os intervalos traballados no curso.

Entoar correctamente as escalas e arpexios das tonalidades ata das

alteracinns.

Interpretar melodas sinxelas en tonalidades ata unha alteracin, con

correccin na entoacin e no ritmo, e atendendo a tdolos signos de tempo,

dinamica e caracter.

Entoar de memoria cancins sinxelas,co nome das notas.

Transportar oralmente o por escrito, cancins en tonalidades ata unha

alteracin.

Entoar, integrandose no grupo, unha das voces dun canon ou fragmento

musical a das ou tres voces.

Aplicar correctamente as cancins o aprendido sobre a respiracin e a

emisin do son.

Entonar atendendo as indicacins agxicas e dinamicas expresadas na

partitura.




Respectar as normas de organizacin e indicacins do profesor. Mostrar unha

actitude correcta na clase con respecto ao profesor, aos compaeiros e ao

material de aula e as instalacins do centro.


Mnimos esixibles

Diferenciacin auditiva entre o modo maior e o menor.

Diferenciacin auditiva de intervalos numericos (2a, 3a, 4a, 5a, 8a).

Diferenciacin auditiva das seguintes frmulas rtmicas:

Subdivisin binaria: Subdivisin ternaria:

Diferenciar compases simples e compostos.

Probas auditivas en Do Maior, la menor, Sol Maior e Mi m, e Fa Maior e Re m

Probas auditivas en 2/4, 3/4, 4/4 e 6/8.

Interpretacin de cancins cunha boa respiracin, emisin do son,

afinacin e empaste.



Entoar correctamente as escalas e arpexios das tonalidades ata unha

alteracin.

Interpretar melodas sinxelas en tonalidades ata unha alteracin, con

correccin na entoacin e no ritmo, e atendendo a tdolos signos de tempo,

dinamica e caracter.

Entoar de memoria cancins sinxelas,co nome das notas.


Respectar as normas de organizacin e indicacins do profesor. Mostrar

unha actitude correcta na clase con respecto ao profesor, aos compaeiros e

ao material de aula e as instalacins do centro.


Para aprobar a materia deberase alcanzar un mnimo dun 40% en cada


Sempre que a cualificacin final sexa positiva, terase en conta a actitude do

alumno durante o desenvolvemento das clases.

Procedementos e ferramentas de avaliacin

A avaliacin levarase a cabo tendo en conta os obxectivos e os criterios de avaliacin

establecidos no currculo.

A avaliacin da aprendizaxe sera continua e procesual, facendo unha avaliacin inicial

s contidos a traballar inmediatamente, controlando o proceso de ensino

aprendizaxe a diario e valorando os resultados obtidos con periodicidade para corrixir

o que sexa preciso.

Temporalizacin da avaliacin:



A avaliacin da aprendizaxe do alumnado comprendera tres modalidades segundo o

momento do curso en que tean lugar: inicial, procesual e final.

Avaliacin inicial. Ao inicio do curso ou de cada fase do aprendizaxe, co fin dedeterminar o coecemento previo do alumnado, das sas capacidades e aptitudes, as

como do nivel medio de cada grupo concreto.

Avaliacin procesual. Ao longo do curso, continuamente durante o procesoeducativo. Realizaranse observacins directas e sistematicas que serviran para avaliar

os contidos actitudinais, as como exercicios e actividades que permitan comprobar

que o alumnado afianza os contidos e logra os obxectivos previstos. Polo tanto, de

producrense frecuentes faltas de asistencia non e posible esta avaliacion procesual,

de xeito que alumno perdera o dereito a avaliacin continua.

Avaliacin final. Determinarase se o alumnado acadou os obxectivos propostos naprogramacin, valorando non s as probas obxectivas senn tamen o esforzo persoal,

a actitude e a participacin do alumnado en clase.

1. A avaliacin basearase na observacin sistematica e diaria durante as sesins de

clase, rexistrando datos precisos do traballo de cada alumno no caderno do profesor:

seguimento da asistencia a clase, participacin nas diferentes actividades, forma de

traballar (tanto individual como en grupo), actitude dos fronte as actividades propostas,

destrezas adquiridas a partir das previas, capacidade de atencin e resposta,

habilidades interpretativas e nivel de lectura alcanzado, tanto rtmica como

meldicamente.

2. Tamen se revisaran os traballos realizados, mediante a recollida dos cadernos do

alumno, a partir de fichas de traballo e interpretacin de obras. Todo o material

(cadernos, fichas ou tarefas encargadas) sera avaliable.

3. Esta practica non impide a realizacin de probas concretas, como un procedemento

mais de avaliacin, exames parciais ou probas obxectivas, que proporcionen datos

para completar as observacins.



Estas probas poderan constar de das partes:

Proba auditiva escrita similar aos exercicios traballados en clase. (ditado meldico,

rtmico, tmbrico, recoecemento de errores nunha meloda escoitada...)

Proba de entonacin de pezas do repertorio traballado en clase, algunhas das cales

se interpretaran de memoria, e/ou pezas a primeira vista.

No caso de que o profesorado precise dalgunha destas probas puntuais para

completar as avaliacins diarias, realizaranse na semana de exames indicada pola

xefatura de estudos. A asistencia a estas probas ten caracter obligatorio. O alumnado

sera informado da data de exame cunha anteriodidade mnima de 15 das, e no caso

de non poder asistir nas datas indicadas, debera xustificar debidamente a falta,

pasando a realizar esta proba no horario de titora asignado polo profesor.

A avaliacin final farase tendo en conta a consecucin dos obxectivos para cada

curso, comprobando que os alumnos estean en disposicin de acometer o curso

seguinte.

Aqueles alumnos que non acaden os obxectivos na avaliacin final de xuo teran que

amosar o seu grao de consecucin na convocatoria de setembro.

Por outra banda hai que destacar as tres sesins de avaliacin informativa que

puntualmente, por medio da cualificacin e no seu caso os informes pertinentes

informan ao alumnado, aos pais e nais e ao resto de profesores implicados

(especialmente ao titor /a) da evolucin do proceso de aprendizaxe. Estas sesins

desenvlvense ao remate de cada trimestre, antes de cada perodo vacacional.

INSTRUMENTOS DE AVALIACIN

Observacin da actitude e evolucin do alumno.

Analise dos seus traballos de clase e tarefas a realizar.

Observacin da participacin e comportamento nas diferentes actividades.

As probas especficas que se consideren necesarias.



Criterios de cualificacin

Estaran en concordancia cos contidos e obxectivos fixados na programacin do curso

correspondente (vexanse o apartado Mnimos esixibles para unha avaliacin positiva

nas programacins de curso.)

Para superar o curso o alumno debera estar en disposicin de acometer o curso

seguinte.

En todo caso, para aprobar a materia deberase alcanzar un mnimo dun 40% en cada


A nota final sera una cualificacin numerica do 1 a 10, sen decimais, e calcularase a

partir da nota media dos distintos traballos e exames realizados ao longo do curso. A

parte vocal contara un 50% e a parte auditiva outro 50 %. Para realizar a nota media

destas das partes, o/a alumno/a debera ter cualificacins superiores a 4 en cada

unha das partes. Para superar a materia, os alumnos teran que obter unha nota final

igual ou superior a 5.

Os alumnos que non superaran a materia na convocatoria de xuo poderan

presentarse ao exame de setembro.

Criterios para a concesin de ampliacin de matrcula

As ampliacins de matrcula seran propostas como norma xeral por iniciativa do titor,

unha vez consultado todo o profesorado que tea docencia co alumno/a, e estara

reservada, por unha parte, para aqueles casos en que se considere que a

permanencia no curso e que esta matriculado/a pode representar un conflicto no

desenvolvemento da aprendizaxe e por outra, tera que preverse que a ampliacin non

supora un problema no desenvolvemento normal do curso ao que accede.



Para a sa tramitacin, sera o titor o que o comunique a xefatura de estudos, e a

avaliacin realizarase nos prazos acordados en CCP de comezo de curso.

E preciso ter superado todas as materias para proceder a ampliacin de matrcula.

A programacin que se esixira sera a que se expn para o curso no que este

matriculado inicialmente.

5.2.4 Medidas de recuperacin

Procedementos de recuperacin ordinarios

Perda de avaliacin continua

Nos casos en que, de acordo co procedemento disposto nas Normas de Organizacin

e Funcionamento vixentes, o alumno/a perde o dereito a avaliacin continua, dito

alumno/a tera dereito a realizar unha proba especfica, marcada en data e no mesmo

horario de clase, na que se avalen obxectivamente os seus coecementos a efectos

da superacin da materia.

Actividades de recuperacin

Ao aplicarse o sistema de avaliacin continua, a recuperacin sera tamen continua.

No caso de suspender a avaliacin final de xuo, o alumno /a recibira un informe

escrito coas tarefas de recuperacin que tea que realizar no veran cara a

presentacin exame de setembro, quedandose profesor /a cunha copia destas

instruccins. O titor sera o encargado de entregar este informe ao alumno.



Cando a recuperacin afecte s a determinados contidos da primeira ou da segunda

avaliacin poderase ofrecer ao alumno a asistencia a unha clase de reforzo, individual

ou en grupos reducidos.

Para os alumnos que precisen recuperar unha materia pendente do curso anterior

considerase idneo que o faga durante o primeiro trimestre do curso seguinte, para

poder promocionar canto antes curso seguinte, normalizando as a sa situacin.

Reforzos

Posto que a hora semanal de titora debe repartirse en titora a pais e alumnos, algns

membros do profesorado deste departamento disporan de unha a das horas de

reforzo educativo. Consultarase co profesor /a correspondente o horario de reforzo que

tea asignado para este curso. Sera o profesor /a quen determine quen necesita asistir

a el, rexeitando os casos en que o problema sexa sinxelamente falta de dedicacin por

parte do alumno /a, e que a duracin do reforzo esta supeditada a necesidade de

atencin de cantos alumnos o necesitasen.

Para as actividades de reforzo adaptarase o nivel de dificultade as capacidades

obxectivas do alumno: cambio de metodoloxa, axudas a programarlle o estudio na

casa, propiciar unha maior iniciativa do alumno na clase, etc.

Probas extraordinarias de setembro

O sistema de avaliacin na convocatoria de Setembro consistira nunha proba na que o

alumno debera acreditar o dominio da programacin establecida para todo o curso.

5.2.5 Recursos didcticos



Os recursos didacticos que se utilizaran variaran en funcin das actividades

plantexadas en cada unidade didactica. En xeral, seran os seguintes:

RECURSOS ESPACIAIS

O aula. Aula con espazo suficiente para moverse libremente e que permita a

separacin necesaria cando se fagan exames escritos, boa iluminacin, facilidade de

ventilacin, calefaccin. Equipada con: cadeiras de pala, mesa e cadeira para o

profesor, armario ou estantera, piano e banqueta, instrumental Orff (percusin

determinada e indeterminada), equipo de msica ou de audiovisuais, percheiro,

papeleira, lousa pautada, metrnomo.

Exteriores do aula onde se puideran desenvolver actividades relacionadas coa materia

(concertos didacticos, conferencias...) tales como teatros, salas de concertos,

auditorio, biblioteca.

RECURSOS MATERIAIS

Material didactico da aula, contendo os libros e accesorios necesarios para

desenvolver as clases en todos os seus aspectos.

O alumnado tera qe aportar o material funxible: lapiz, goma, caderno de papel

pautado.

Para os contidos especficos de audicin entregaranse fichas de traballo

paulatinamente aos alumnos.

Seleccin de cancins infants e populares galegas e mais das outras rexins;

seleccin de pequenas obras musicais ou fragmentos de outras mais longas.



BIBLIOGRAFA

IBEZ-CURS: Cuadernos de Audicin (1 a 4). Real Musical

SIERRA, Felix: Educacin Auditiva. Real Musical

ROBLES OJEDA: 250 Dictados muy fciles. Ed. Si bemol.

ROBLES OJEDA: 85 Dictados hasta dos alteraciones. Ed. Si bemol.

CAADA, Pedro e outros: Cuadernos de audicin. Enclave creativa.

VARIOS: Dictados 1 y 2. Enclave creativa.

LPEZ ARENOSA, E.: Dictado rtmico , Dictado meldico. Real Musical

ZAMORANO: Nuevos dictados progresivos. Mundimusica.

COSTA, Eduardo: Cuaderno de dictados 1 4 curso. Mundimusica.

WUYTACK, Jos: Audicin Musical Activa.

BRAATEN, Brenda: Sound Advice: Level 1 8th. Ed. Frederick Harris Music.

KRAFT, Leo: A New Approach to Ear Training: a programmed course in melodic and

harmonic dictation. W. Norton & Company

SMITH, Ronald: Aural Training in Practice. Book I, II & III. ABRSM Publishing.

HARRISON, Mark: Contemporary Eartraining. Level 1 2. Ed. Hal Leonard.

ELIZALDE, Luis: Canto escolar. Publicaciones claretianos.

BUENO, Estrella: Cancionero Infantil. Real Musical.

IBEZ-CURS: Canta con los clsicos. Real musical.

GIMENO, C.: Mi primer Liederbuch. Rivera editores.

VEGA, Marcos: El enigma de los cnones. Real Musical.

TEJADA GIMNEZ: Ars canora. Universidad de La Rioja.



CARBONELL-GIMENO: Descubre la msica cantando a J. S. Bach. Rivera Msica.

HOLSTEIN, Jean- Paul: Musiques chanter Cycle 1, 2 ,3. Ed. Alphonse Leduc

IBEZ-CURS: Coro 1, 2. Rivera ediciones.

MOLINA, E.: Coro 1, 2. Enclave creativa.

WUYTACK, Jos: Cantar y descansar. Canciones con gestos. Real Musical

WUYTACK, Jos: Canoes Tradicionais Portuguesas.

VILLALBA: Cancionero de Galicia.

SCHUBART, D.: Cancioneiro galego de tradicin oral. Fundacin Barrie de La Maza.

CASTRO SAMPEDRO: Cancioneiro musical de Galicia.

GARCIA-PALAO: Melodas clsicas para entonar y analizar. Ed. Si bemol.

DISCOGRAFA

BENNET, Roy: Investigando los estilos musicales. Akal

ALSINA, Pep: La msica y su evolucin. RCA.

BRITTEN, B.: Gua de orquesta para jvenes. DGG.

VARIOS: Coleccin de DVDs Conciertos maestros. RTVE, Madrid, 2002.

Colecciones: La mota de polvo. Cuentame una pera. Clasicos divertidos.

5.3 Curso: 3 Curso de Grao Elemental



Linguaxe Musical.



Conseguir a correcta emisin e articulacin do son, as como unha boa afinacin.

Continuar o desenvolvemento dunha tecnica vocal basica mediante

relaxacin, respiracin, emisin, vocalizacin e articulacin correctas e

conscientes.

Saber entoar correctamente as escalas de ata catro alteracins propias, as como

a escala cromatica, e dispor de un repertorio de leccins e cancins

inclundo polifona a das voces.

Entoar e recoecer os diferentes tipos de escalas maior e menor.

Entoar todos os intervalos xustos, maiores e menores, as como o tritn dentro

dun contexto tonal.

Afinar as notas alteradas accidentalmente en secuencias sinxelas

Diferenciar auditivamente intervalos meldicos e armnicos mayores, menores

e xustos, as como o tritn, nun contexto tonal.

Potenciar a memoria como recurso indispensable no desenvolvemento da

audicin activa.

Afondar nas bases para o desenvolvemento auditivo (tmbrico, rtmico,

meldico, formal, etc.).


interpretacin, tendo en conta as normas e as regras que rexen a

actividade musical de conxunto.

5.3.2 Contidos





1 Trimestre


EDUCACIN AUDITIVA

Escoita e recoecemento de intervalos de 2o M e m, 3a M e m, 4a, 5a e 8a

xusta, tanto meldicos coma harmnicos (nmero e especie).

Percepcin auditiva das frmulas rtmicas traballadas nos cursos

anteriores, engadindo as seguintes:

Subdivisin binaria:

Subdivisin ternaria:

Escoita e discriminacin das escalas diatnicas menores ( natural, meldica,

armnica e drica)

Consonancia e disonancia.


CMUS Profesional de SantiagoRa Monte dos Postes s/n Santiago de Compostela CP 15703Corua (A)Tfno. 981519845, Fax 981519845cmus.santiago@e

programación de educaciÓn auditiva e vocal · a cidade de santiago de compostela, na que se...

Documents