presoen egoera ekaina

EUSKAL PRESO

POLITIKOEN EGOERARI

BURUZKO

2 0 1 2 K O E K A I N A

TXOSTENA

1 . SARRERA

Gaur egun 635 pertsona dira euskal preso politikoen kolektiboa osatzen dutenak. Soilik 8 dira horienartean Euskal Herriko kartzeletan aurkitzen direnak. Gainerakoak espainiako 47 eta frantziako 30espetxetan dispertsaturik daude. Are urrunago, preso bana aurkitzen da Portugal, Ipar Irlanda, Inga-laterra eta Mexikoko kartzela banatan. Frantzian konfinaturik dago beste bat. Azkenik, espetxeratzearinduan aurkitzen dira gaixotasun larri eta sendaezinak dituzten 11 preso, euren etxeetan.

Datu horiek erakusten duten bezala, euskal preso politikoak beraien senideengantik urruntzeko dis-pertsio politika aplikatzen jarraitzen da. Neurri hau salbuespenekoa da, eta presoak ez ezik, familiakzigortzen ditu gehienbat, kalte fisiko, moral eta ekonomiko handia eraginez.

Egoera gizagabeko eta krudelak eragiten dituzten salbuespeneko neurrien artean, dispertsioaz gain,bizi osorako zigorra aplikatzeko neurri sorta eta gaixotasun larriak dituztenak kartzelan mantentzeadira aipagarrienak.

Kondena beteta izanik presoari zigorra luzatzeko 197/2006 doktrina aplikatzen zaie. 79 dira neurrihonek eragindako pertsonak. Horietatik 53 kartzelan daude zigorraren luzapena betetzen. Beste 10ere zigor luzapena betetzen ari dira, baina hauek irteera datarik ez dute. Beste 4 aldiz kalean aur-kitzen dira baldintzapeko askatasunean, zigorraren luzapena ezarri zaielarik. Azkenik, 12 dira eza-rritako kondenaz gain zigorraren luzapen osoa bete ostean kalean aske direnak.

Gaixotasun larri eta sendaezinak dituzten 25 preso dira. Horietatik 11 etxean aurkitzen dira, espet-xeratze arindua behin lortuta. Beste 14 preso aldiz, gaixotasun larriekin kartzelan mantentzen di-tuzte, haien biziak arriskuan jarriz. Besteak beste, minbizia, eskizofrenia, bihotzeko arazo larriak...dituzten presoak dira egoera honetan aurkitzen direnak. Pertsona hauek askatzea beharrezkoa daduten gaixotasunari aurre egin eta gutxieneko bizitza duin bat eduki dezaten.

2

2. DISPERTSIO POLITIKA

Dispertsio politikaren ondorioz, ehunaka familiek asteburu bakoitzeko milaka kilometro egin behardituzte errepidean. Bataz bestekoaren arabera, familia bakoitzak 1000 kilometrotik gora egin beharditu asteburu oro. Egoera honek kalte fisiko, moral eta ekonomiko larriak dakartza, are gehiago den-boran hainbeste luzatzen den egoera dela kontuan hartzen bada, asko eta askok urte luzeak dara-matzatelako egoera hau jasaten.

Edonola ere, dispertsio politikaren aspekturik larriena istripuak dira. Istripuak oso maiz gertatzen diraeta hainbatetan hildakoak eragin izan ditu. Presoen senitartekoak era horretan zigortzeak ez du jus-tifikazio legalik, eta giza eskubideen ikuspegitik onartezina da.

3

3. BIZI OSORAKO

ZIGORRAREN FAKTUZKO

APLIKAZIOA

Espainiar konstituzioan bizi osorako zigorrak lekurik ez badu ere, euskal preso politikoen kasuanfaktuz aplikatzeko neurri sorta jarri da indarrean azken urteetan. Horien artean gogorrena, bereha-lakoan izandako eraginagatik, 197/2006 doktrina da. Doktrina honen arabera, kode penal zaharrarekinepaiturik izan eta kondena luzeak beteta kalera irtetzear ziren presoei zigorra luzatu zitzaien. Dago-eneko 80 dira neurri honek eragindako pertsonak.

Horrez gain, kode penalaren berrikuntzak euskal preso politikoentzat salbuespeneko irizpideak ezarrizituen, hala nola gehienezko kondena 40 urtetan jartzea, eta euskal presoek osorik betetzera bide-ratutako neurriak, hala nola askatasun kondizionala zigor osoari aplikatzea, erredentzien desegitea...

Europan indarrean dagoen irizpidearen arabera, 20 urte baino gehiago kartzelan emateak ondoriofisiko eta psikologiko larri eta itzulezinak sortzen ditu. Espainian eta Frantzian irizpide hori kontuanhartzen bada ere, euskal preso politikoentzat politika desberdindua aplikatzen da, mendekuan oi-narritzen dena. Espainiaren kasuan, presoen zigorra ahal bezainbat luzatu eta ia bizi osoa kartzelanemateko neurriak asmatu dira. Euskal presoentzat ez dago askatasun kondizionalik. Frantzian berriz,askatasun kondizionala ez dago kontenplaturik, eta bizi osorako zigor errebisablea ezartzen da, eus-kal presoen kasuan askatasuna ukatzea izan ohi delarik irizpidea.

4

3.1 197/2006 DOKTRINA:

3.1.1 AUZITEGI KONSTITUZIONALAREN EBAZPENA

Berriki Espainiako Auzitegi Konstituzionalak ontzat eman du kondena bete duten presoei zigorra lu-zatzeko 197/2006 doktrina, Gorenak 2006an indarrean jarritako doktrinaren aurkako elegiteak ebatzidituenean.

Auzitegi Konstituzionalak ez ditu doktrina honen oinarriak diren arrazoibideak jorratu, eta bere era-bakia, irizpidea aldatzeko eskumena tribunalei dagokiela esanez argudiatu du.

47 izan dira jakinarazi dituen kasuak. Beste 20 kasu erabakitzeke dira oraindik.

Jakinarazitakoen artean, 3 kasu tramitera ukatuak izan dira eta 22 tramitera onartuak. Beste 19 kasuukatuak izan dira, hau da, doktrinaren ezarpena ontzat emana izan da. Helegitea onartua izan da 3kasuetan, eta ondorioz kaleratuak izan dira duela 6, 4 eta 3 urte kondena beteta aske behar luketenhiru preso: Perez, Gaztañaga eta Igarataundi. Aste batzuk beranduago, ebazpen berdinarekin PelloEtxeberria presoa kaleratua izan da. 1989tik espetxean egon ostean.

3.1.2 197/2006 DOKTRINAK ERAGINDAKO PRESOEN ZERRENDA

Espetxean doktrinak ezarritako zigor luzapena betetzen dauden presoak, denera 52 pertsona:

• OSCAR ABAD PALACIOS (Basauri. Topas): 1991ean espetxeratua. Irteera data 2010eko abenduaren 31rako bazuen ere, 197/2006 Doktrinaezarri zioten. Zigorra 2021era arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Doktrinarenetenduraz ebatzi.

• JON AGINAGALDE URRESTARAZU (Donostia. Granada): 1984ean espetxeratua. Irteera data 2010eko uztailaren 4rako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2014ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tra-mitera onartu du.

• IÑIGO AKAITURRI IRAZABAL (Zornotza. A Lama): 1991ean espetxeratua. Irteera data 2010ko apirilaren 15erako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2012ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tra-mitera onartu du.

• JUAN CARLOS ARRUTI AIZPITARTE (Azpeitia. Cordoba): 1989an espetxeratua. Irteera data 2009ko martxoaren 5erako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarri

3 . B I Z I O S O R A K O Z I G O R R A R E N FA K T U Z K O A P L I K A Z I O A

5

zioten. Zigorra 2019ra arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Doktrinaren eten-duraz ebatzi.

• JOSEBA ARTOLA IBARRETXE (Bilbo. Daroca): 1986an espetxeratua. Irteera data 2006ko maiatzaren 18rako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2016ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura ukatuzion.

• LUIS MARI AZKARGORTA BELATEGI (Bergara. Zuera):1988an espetxeratua. Irteera data 2007ko urriaren 8rako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2018ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura ukatu zion.

• SANTOS BERGANZA ZENDEGI (Amurrio. Villena): 1989an espetxeratua. Irteera data 2011ko ekainaren 15erako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2019ra arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Doktrinaren eten-duraz ebatzi.

• JOSE ANGEL BIGURI CAMINO (Menagarai. Martutene):1989an espetxeratua. Irteera data 2010eko ekainaren 9rako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2019ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tra-mitera onartu du.

• JESUS BOLLADA ALVAREZ (Barakaldo. Albocasser): 1987an espetxeratua. Irteera data 2006ko maiatzaren 20rako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2017ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura ukatu zion.

• FERNANDO DEL OLMO VEGA (Bilbo. Almeria): 1991ean espetxeratua. Irteera data 2012ko otsailerako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2020ra arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Doktrinaren etendurazebatzi.

• INES DEL RIO PRADA (Tafalla. Curtis): 1987an espetxeratua. Irteera data 2008ko uztailaren 5erako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2017ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tra-mitera onartu du.

• JUAN IGNACIO DELGADO GOÑI (Legazpi. Topas): 1991ean espetxeratua. Irteera data 2012ko otsailaren 19rako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2012ra arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Doktrinaren eten-duraz ebatzi.

• JOSU DIAZ DE HEREDIA RUIZ DE ARBULU (Gasteiz. Topas): 1986ean espetxeratua. Irteera data 2009ko urriaren 15erako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2016ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tra-mitera onartu du.

6

• FERNANDO DIEZ TORRE (Bilbo. Villabona): 1992an espetxeratua. Irteera data 2011ko maiatzaren 30erako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2022ra arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Doktrinaren eten-duraz ebatzi.

• IÑAKI ERRO ZAZU (Iruñea. Almeria): 1987an espetxeratua. Irteera data 2010eko maiatzaren 16rako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2017ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tra-mitera onartu du.

• JOSE ETXEBERRIA PASCUAL (Donostia. Daroca): 1991ean espetxeratua. Irteera data 2010eko martxoaren 26rako bazuen ere, 197/2006 Doktrinaezarri zioten. Zigorra 2021ra arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Doktrinarenetenduraz ebatzi.

• ELIAS FERNANDEZ CASTAÑARES (Bermeo. Villabona): 1986an espetxeratua. Irteera data 2011ko maiatzaren 27rako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2016ra arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Doktrinaren eten-duraz ebatzi.

• IÑAKI FERNANDEZ DE LARRINOA PEREZ DE LUKO (Gasteiz. Puerto I): 1989an espetxeratua. Irteera data 2008ko urrirako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarri zioten. Zi-gorra 2019ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tramiteraonartu du.

• NICOLAS FRANCISCO RODRIGUEZ (Lasarte. Herrera de la Mancha): 1987an espetxeratua. Irteera data 2009ko maiatzaren 26rako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2017ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tra-mitera onartu du.

• JUAN MARI GABIRONDO AGOTE (Itziar. A Lama): 1986an espetxeratua. Irteera data 2007ko abenduaren 1erako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2016ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tra-mitera onartu du.

• ISIDRO GARALDE BEDIALAUNETA (Ondarroa. Puerto I): 1985ean Frantzian espetxeratua, 7 urteko zigorrarekin. 1990an aske utzi zuten eta, urte berean,espetxeratua eta espetxeratua berriro Frantzian. 1992ean Espainiara estraditatua. 2010ko otsailaren2rako zuen irteera data, baina 2009ko abenduan, Entzutegi Nazional espainiarreko fiskaltzak197/2006 doktrina aplikatzea eskatzen du. Irteera data 2020ean utzi dute. 2012an Epaitegi Konsti-tuzionalak Doktrinaren etendura ez du tramitera onartu.

• XABIER GOLDARAZ ALDAIA (Mugiro. Zuera): 1992an espetxeratua. Irteera data 2011ko irailaren 17rako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarri zio-ten. Zigorra 2022ra arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Doktrinaren etendurazebatzi.


7

• PATXI GOMEZ LOPEZ (Ortuella. Basauri): 1989an espetxeratua: Auzitegi Gorenako 197/2006 sententziaren irizpidea aplikatuz, Patxi Gomez 2018rarteez askatzea erabaki du Espainiako Auzitegi Nazionalak. 2006ko ekainaren 14ean askatu behar zuten Patxi,eta kaleratze data 2018ko irailaren 19ra atzeratu diote, 30 urteko zigorra osorik bete arte. 2009-04-29an ka-leratu zuten, kondena 20 urtetan ezarriz. 2009ko abenduan, ebazpen horren aurka, Auzitegi Gorenak 30urtetan ezarri zion zigorra, beste 10 urtez kondena luzatuz. 2012ko otsailaren 9an berriro atxilotzen dutegeratzen zaizkion urteak betetzeko. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura ukatu zion.

• RAUL IBAÑEZ DIEZ (Basauri. Dueñas): 1991ean espetxeratua. Irteera data 2010eko urriaren 8rako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2021ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tra-mitera onartu du.

• JUAN JOSE LEGORBURU GEREDIAGA (Zornotza. Castelló II):1986ean espetxeratua. Irteera data 2009ko apirilaren 2rako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2016ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura ukatu zion.

• GOTZONE LOPEZ DE LUZURIAGA FERNANDEZ (Agurain. Martutene): 1989an espetxeratua. Irteera data 2010eko abuztuaren 11rako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2019ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tra-mitera onartu du.

• ANTXON LOPEZ RUIZ (Elorrio. Puerto I): 1987an espetxeratua. Irteera data 2006ko uztailaren 24rako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2017ra arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Doktrinaren eten-duraz ebatzi.

• FRANCISCO LUJANBIO GALDEANO (Hernani. Herrera de la Mancha): 1984ean espetxeratua. Irteera data 2008ko otsailaren 17rako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2014ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tra-mitera onartu du.

• JOSE RAMON MARTINEZ DE LA FUENTE INTXAURREGI (Gasteiz. Logroño): 1985an espetxeratua. Irteera data 2009ko urtarrilaren 1erako bazuen ere, 197/06 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2020ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tra-mitera onartu du.

• JABI MARTINEZ IZAGIRRE (Usansolo. Jaen): 1992ean espetxeratua. Irteera data 2010eko irailaren 22rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarrizioten. zigorra 2022ko Maiatzaren 5ra arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Dok-trinaren etenduraz ebatzi.

• ITZIAR MARTINEZ SUSTATXA (Galdakao. Topas): 1991ean espetxeratua. Irteera data 2009ko ekainaren 4erako zuen, baina 197/2006 doktrina aplikatuzioten. Zigorra 2021ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tra-mitera onartu du.

8

• JESUS MARI MENDINUETA FLORES (Arbizu. Zuera): 1991ean espetxeratua. Irteera data 2011ko Maiatzaren 4rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2021ra arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Doktrinaren eten-duraz ebatzi.

• INMACULADA NOBLE GOIKOETXEA (Hernani. Algeciras): 1987an espetxeratua. Irteera data 2008ko azaroaren 8rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2017ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura ukatuzion.

• PEIO ODRIOZOLA AGIRRE (Tolosa. Zuera): 1988ean espetxeratua. Irteera data 2008-07-02an zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten. Zi-gorra 2018ra arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Doktrinaren etenduraz ebatzi.

• IÑAKI OROTEGI OTXANDORENA (Lasarte. Zuera): 1986ean espetxeratua. Irteera data 2008ko abenduak 17an zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2016ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tra-mitera onartu du.

• IMMA PACHO MARTIN (Bilbo. Malaga) 1991ean espetxeratua:irteera data 2008-03-11rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten. Zigorra 2021ra arte luzatudiote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tramitera onartu du.

• JUAN MANUEL PIRIZ LOPEZ (Portugalete. Algeciras): 1984an espetxeratua. Irteera data 2009ko Martxoan zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2014ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura ukatu zion.

• IÑAKI PUJANA ALBERDI (Otxandio. Villena): 1987an espetxeratua. Irteera 2009ko Otsailaren 23rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2021ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tramiteraonartu du.

• KEPA REZABAL ZURUTUZA (Lasarte-Monterroso)1987an espetxeratua. Irteera 2006ko abenduren 30erako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zio-ten. Zigorra 2016ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura ukatu zion.

• MAITANE SAGASTUME ARRIETA (Donostia. Curtis ):1991an espetxeratua. Irteera 2009ko Uztailaren 26rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2021ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tramiteraonartu du.

• JOKIN SANCHO BIURRUN (Iruñea. Zuera): 1989an espetxeratua. Irteera 2009ko Abenduaren 8rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2019ra arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Doktrinaren etendurazebatzi.


9

• KEPA SOLANA ARRONDO (Legazpi. Bonxe): 1991an espetxeratua. Irteera 2009ko Urriaren 10ean zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2021ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura tramiteraonartu du.

• TXOMIN TROITIÑO ARRANZ (Donostia. Curtis) 1987an espetxeratua. Irteera 2006ko maiatzaren 5erako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2017ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura ukatu zion.

• MITXEL TURRIENTES RAMIREZ (Lasarte. Herrera de la Mancha):1986ean espetxeratua. Irteera 2009ko apirilaren 10rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2016ra arte luzatu diote.

• JOKIN URAIN LARRAÑAGA (Mendaro. Herrera de la Mancha): 1986ean espetxeratua. Irteera 2009ko abuztuaren 29rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2016 ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura ukatu zion.

• IÑAKI URDIAIN ZIRIZA (Barañain. Valencia III): 1989ean espetxeratua. Irteera 2009ko Urriaren 9an zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten. Zi-gorra 2019ra arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Doktrinaren etenduraz ebatzi.

• JON ANDER URKIZU ORMAZABAL (Pasai San Pedro-Teruel). 1986an espetxeratua: irteera 2007ko uztailaren 22rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2016ra arte luzatu diote. Epaitegi Konstituzionalak ez du oraindik Doktrinaren etendurazebatzi.

• MARITXU UZKUDUN ETXENAGUSIA (Errezil. Granada):

1991ean espetxeratua. Irteera 2009ko abuztuaren 27rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zio-ten. Zigorra 2021ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura ukatuzion.

• JOSE FELIX ZABARTE JAINAGA (Elorrio. Puerto III) 1985an espetxeratua. Irteera 2008ko apirilaren 11rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2015ra arte luzatu diote. 2012an Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura ukatu zion.

• MARIO ARTOLA MENDIBE (Donostia. Daroca): 1992an espetxeratua. Irteera data 2012ko apirilaren 17rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2022ra arte luzatu diote.

• GONZALO RODRIGUEZ CORDERO (Ezkio-Itxaso. Herrera de la Mancha):1993ean espetxeratua. Irteera data 2013ko uztailaren 11rako du, baina 197/2006 Doktrina ezarri

zioten. Zigorra 2023ra arte luzatu diote.

• IÑAKI ZUGADI GARCIA (Barakaldo. Murcia II): 1992an espetxeratua. Irteera data 2012ko apirilaren30erako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten. Zigorra 2022ra arte luzatu diote.

10

• JUAN JOSE ZUBIETA ZUBELDIA (Lekunberri. Monterroso): 1991ean espetxeratua. Irteera data 2012ko apirilaren 30erako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2021ra arte luzatu diote.

• JOSUNE ONAINDIA SUSAETA (Barakaldo. Murcia II):1992an espetxeratua. Irteera data 2012ko ekainaren 9rako zuen, baina urte bereko maiatzean

197/2006 Doktrina ezarri zioten. Zigorra 2022ra arte luzatu diote.

• ALBERTO PLAZAOLA ANDOAGA (Oñati. Curtis):1990ean espetxeratua. Irteera data 2016ko azaroaren 26rako zuen, baina 2012an 197/2006 Doktrinaezarri zioten. Zigorra 2026ra arte luzatu diote.

Irteera data finkatu aurretik zigorraren luzapena doktrinaren bidez ezarria duten 10 preso:

• JOSU AMANTES ARNAIZ (Bilbo. Bonxe): 1992an espetxeratua. Irteera data finkatua izan aurretik, 197/2006 Doktrina ezarri zioten. 2012anEpaitegi Konstituzionalak tramitera onartu zuen.

• IÑAKI ARAKAMA MENDIA (Gasteiz. Sevilla II): 1997an espetxeratua. Irteera data finkatua izan aurretik, 197/2006 Doktrina ezarri zioten.

• SANTIAGO ARROZPIDE SARASOLA (Lasarte. Zuera):1987an espetxeratua. Irteera data finkatua izan aurretik, 197/2006 Doktrina ezarri zioten.

• JOSE MARIA BERISTAIN URBIETA (Itziar. Puerto III): 1989an espetxeratua. Irteera data finkatua izan aurretik, 197/2006 Doktrina ezarri zioten.

• OSKAR CADENAS LORENTE (Donostia. Murcia II): 1996an espetxeratua. Irteera data finkatua izan aurretik, 197/2006 Doktrina ezarri zioten.

• JORGE GONZALEZ ENDEMAÑO (Portugalete. Mansilla): 1995ean espetxeratua. Irteera data finkatua izan aurretik, 197/2006 Doktrina ezarri zioten. 2012anEpaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura ukatu zion.

• MANU GONZALEZ RODRIGUEZ (Laudio. Sevilla II): 1989an espetxeratua. Irteera data finkatua izan aurretik, 197/2006 Doktrina ezarri zioten.

• UNAI PAROT NAVARRO (Baiona. Puerto III): 1990ean espetxeratua. Irteera data finkatua izan aurretik, 197/2006 Doktrina ezarri zioten.

• LURDES TXURRUKA MADINABEITIA (Soraluze. Huelva): 1994ean espetxeratua. Irteera data finkatua izan aurretik, 197/2006 Doktrina ezarri zioten. 2012anEpaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura ukatu zion.

• JOSE JAVIER ZABALETA ELOSEGI (Hernani. Zuera): 1990ean espetxeratua. Irteera data finkatua izan aurretik, 197/2006 Doktrina ezarri zioten. 2012an


11

Epaitegi Konstituzionalak Doktrinaren etendura ukatu zion.

• ASIER ORMAZABAL LIZEAGA (Hernani. Teruel): 1997ean espetxeratua. Irteera data finkatua izan aurretik, 197/2006 Doktrina ezarri zioten. Irteeradatarik ez diote finkatu.

• GABRIEL ZABALA ERASUN (Irun):1993an espetxeratua.

197/2006 doktrina ezarri zaien 4 pertsona askatasun kondizionalean aurkitzen dira kalean, hau dazigorraren luzapena ezarrita baina bete gabe:

• ANDER MITXELENA (Oiartzun): 2001tik baldintzapeko askatasunean dago. 2008ko Otsailaren 25ean bukatzen zuten zigorra, baina197/2006 Doktrina aplikatu zioten 2014 arte.

• BAUTISTA BARANDALLA IRIARTE (Iruñea):

1990ean espetxeratua. Irteera data 2009-06-30rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten. Zi-gorra 2020ra arte luzatu diote. Bere gaixotasuna dela eta 2009an kaleratu zuten, kontrol neurriekinetxean. 2012an Epaitegi Konstituzionalak tramitera onartu zuen.

• INAXIO MENDIBURU ITURRAIN (Oiartzun): 1984ean espetxeratua. 2014ko ekainera arte luzatu zioten zigorra. 2009Ko maiatzean 197/2006 Dok-trina aplikatu zioten. 2012an Epaitegi Konstituzionalak tramitera onartu zuen.

• ANTTON TROITIÑO ARRANZ (Donostia): 1987an espetxeratua. Irteera 2011-02-04rako zuen. Baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten. Zigorra2017ra arte luzatu zioten.

Ezarri zitzaien kondena eta doktrinaren bidezko zigor luzapena oso- osorik bete ostean aske aurkitzen diren 12 pertsona:

• KANDIDO ZUBIKARAI BADIOLA (Ondarroa): 1989an espetxeratua. 2006ko urriaren 26an askatu behar zuten , baina 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2011ra arte luzatu zioten.

• JOSE MARIA SAGARDUI MOJA (Zornotza): 1980ean espetxeratua. Irteera 2009ko abuztuaren 20rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zio-ten. Zigorra 2011ra arte luzatu zioten.

• JON AGIRRE AGIRIANO (Aramaio): 1981an espetxeratua. Irteera 2006ko urriaren 28rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2011ra arterte luzatu zioten.

12

• JUAN CARLOS PEREZ OJUEL (Iruñea. Kalean): 1990an espetxeratua. Irteera data 2008-04-16rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten.2009ko abuztuaren 19ra arte luzatu zioten.

• FERNANDO ETXEGARAI GAZTEARENA (Plentzia): 1987an espetxeratua. 2008 urtarrilaren 43ean kaleratua izan zen, baina urte bereko apirilean berriroatxilotu zuten zigorra 25 urte arte luzatuz. Urte bereko maiatzean berriz, epaileak 20 urtetan finkatzendu bere aurkako zigorra, eta kalera atera zuten.

• ANTXON GARCIA DEL MOLINO: irteera 2010eko abuztuarako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten. Zigorra 2011ra arte luzatuzitoen.

• TXERRA MARTINEZ GARCIA (Basauri-kalean): 1991an espetxeratua. Irteera 2006ko abuztuaren 24rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2011ra arte luzatu zioten.

• ESTANIS LOPEZ AGIRIANO (Oiartzun): 1986an atxilotua. 2011ko maiatzaren 10ean kaleratu zuten.

• ANDER ERRANDONEA ARRUTI (Oiartzun): 1986an atxilotua. 2011ko maiatzaren 10ean kaleratu zuten.

• JUAN MARIA IGARATAUNDI PEÑAGARIKANO (Zestoa): 1987an atxilotua. Irteera data 2009rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten. Zigorra 2017-06-06 arte luzatu zioten, baina Epaitegi Konstituzionalak 2012an, bere kasuan Doktrinaren etendurazbaiezkoa erabaki zuen, eta kaleratu zuten.

• JOSE IGNACIO GAZTAÑAGA BIDAURRETA (Arrasate): 1988an espetxeratua. Irteera 2006ko martxoaren 29rako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zioten.Zigorra 2018ra arte luzatu zioten, baina Epaitegi Konstituzionalak 2012an, bere kasuan Doktrinarenetenduraz baiezkoa erabaki zuen, eta kaleratu zuten.

• JOSE MARI PEREZ DIAZ (Zarautz): 1987an espetxeratua. Irteera 2008ko abenduaren 15erako zuen, baina 197/2006 Doktrina ezarri zio-ten. Zigorra 2017ra arte luzatu zioten, baina Epaitegi Konstituzionalak 2012an, bere kasuan Doktri-naren etenduraz baiezkoa erabaki zuen, eta kaleratu zuten.

• PEIO ETXEBERRIA LETE (Soraluze): 1989an espetxeratua. Irteera data 2006ko irailaren 10erako bazuen ere, 197/2006 Doktrina ezarrizioten. Zigorra 2019ra arte luzatu zioten, baina Epaitegi Konstituzionalak 2012an, bere kasuan Dok-trinaren etenduraz baiezkoa erabaki zuen, eta kaleratu zuten.


13

14

3.2 ASKATASUN KONDIZINALAREKIN KALEAN EGON BEHAR LUKETEN PRESOAK

Kondenaren 2/3 edo 3/4ak beteta askatasun kondizionalaren bidez kalean behar luketen 169euskal preso daude gaur egun. Espainiako gobernuak ez die euskal presoei askatasun kondizio-nalerako aukera errespetatzen eta Frantziaren kasuan ez da kontenplatzen (zerrenda hau osatzekoerabilitako irizpidea beraz, 3/4ena izan da. Herrirak Frantziar gobernuak askatasun kondizionalaribide ematea aldarrikatzen du)

Estatu Espainiarrean:

1. Abad Palacios, Oskar2. Abad San Pedro, Endika3. Agirre Lete Juan Luis4. Almaraz Larrañaga Agustin5. Alonso Alvarez Raul6. Alonso Curieces Anuntzi 7. Alonso Rubio Iñaki8. Aparicio Benito Jon Koldo9. Apeztegia Jaka Joxe Karlos10. Aranburu Muguruza Xabier11. Aristi Etxaide Patxi12. Arkauz Arana Josu13. Arregi Errostarbe Joseba14. Arregi Imaz Xabier15. Arriaga Arruabarrena Rufino16. Arrieta Ismael17. Arrozpide Sarasola Santiago18. Artola Mendibe Mario 19. Asensio Millan Paul20. Askasibar Barrutia Bixente21. Askasibar Garitano Mikel22. Balanzategi Agirre Xabier23. Balerdi Ibarguren Xabier24. Balerdi Iturralde Juan Carlos25. Beaskoa Rodrigez Jon26. Beaumont Barberena Josu27. Bellon Blanco Arkaitz28. Beloki Resa Elena29. Benaito Villagarcia Migule Angel30. Beristain Urbieta Jose Maria31. Beristain Urizarbarrena Iker32. Beroiz Zubizarreta Andoni33. Betolaza Vilagrasa Gorka34. Bilbao Beaskoetxea Iñaki35. Bravo Maestrojuan Josu36. Cabello Perez Andoni37. Cadenas Lorente Oskar

38. Cañas Carton Iñaki39. Castro Sarriegi Alfonso40. Coloma Ugartemendia Asier41. Corta Carrion Mikel42. Dorronsoro Malaxetxebarria Jose Maria43. Egiguren Enbeitia Olatz44. Ernaga Esnoz Josepa45. Errazti Elorza Jokin46. Eskisabel Barandiaran Anitz47. Esnal Kuantxu48. Esparza Ortega Joseba49. Estonba Iturriza Aratz50. Etxeandia Meabe Jose Migel51. Etxebarria Martin Iñaki52. Etxebarria Simarro Leire53. Etxegarai Mendiguren Martin54. Fagoaga Igantzi Iñaki55. Fernandez Bernales Julen56. Fernandez Castañares Elias57. Gabiola Goiogana Andoni58. Galarza Quirce Luis Angel59. Gañan Ramiro Gaizka60. Gandiaga Ibarzabal Estebe61. Garaizar San Martin Nerea62. Garcia Mijangos Jose63. Garcia Razkin Sergio64. Garcia Sertutxa Gorka65. Gaztelu Otxandorena Jose Miguel66. Goienetxe Alonso Iñaki67. Goldaraz Aldaia Xabier68. Gomez Larrañaga Aratz69. Gonzalez Pavon Joseba70. Gonzalez Rodriguez Manuel71. Gonzalo Casal Iñaki72. Gramont Dabid73. Guemes Oiarbide Itxaso74. Gundin Maguregi Patxi75. Hernaez Bolinaga Ailande76. Hidalgo Lertxundi Aimar


15

77. Ibarra Izurieta Bigarren78. Iparragirre Arretxea Imanol79. Irastorza Otegi Ainhoa80. Jimenez Martin Mikel81. Juaristi Arrieta Xabin82. Larrinaga Martin Julen83. Larrinaga Rodriguez Asier84. Lasa Mitxelena Juan Lorenzo85. Legaz Irureta Armando86. Lejarzegi Olabarrieta Endika87. Lesende Aldekoa Txomin88. Liguerzana Ajuriagerra Aitor89. Loizaga Loinaz Iñaki90. Lopez de Abetxuko Likiniano JoseRamon91. Majarenas Ebarreta Sara92. Markez del Rresno Kepa93. Martinez Izagirre Jabier94. Martinez Perez Leire95. Mujika Garmendia Francisko96. Oiartzabal Ubierna Anartz97. Olaiz Rodriguez Jorje98. Olano Olano Juan Maria99. Olarra Agiriano Joxe Mari100. Onaindia Susaeta Josune101. Ormazabal Gaztañaga Jon Markel102. Ostolaza Ikaran Eneko103. Otazua Urresti Iñigo104. Pascual Muneta Garikoitz105. Perez de Anuncita Urkijo Eduardo Pablo106. Plazaola Andoaga Alberto107. Prieto Jurado Sebastian108. Rodriguez Cordero Gonzalo109. Rojo Gonzalez Juan Ramon110. Rubenach Roiz German111. Ruiz Jaso Zigor112. Sadaba Merino Francisco Javier113. Saenz Olarra Balbino114. Saez Arrieta Arkaitz115. Sagardoi Lana Xabier116. Salegi Garcia Oroitz117. Salutregi Mentxaka Jabier118. San Epifanio San Pedro Felipe119. Sola Torres Jose Domingo120. Tapia Zulaika Asier121. Terrones Arrete Jagoba122. Tobalina Rodriguez Juan123. Toda Iglesia Teresa124. Trenor Dicenta Karlos

125. Tximeno Inza Xabier126. Txurruka Madinbeitia Lurdes127. Ugalde Zubiri Andoni128. Ugarte Villar Xabier129. Uribe Navarro Ramon130. Urizar de Paz German131. Urizar Murgoitio Jose Gabriel132. Urra Guridi Kepa133. Vargas Olasolo Mikel 134. Virumbrales Amenabar Asier135. Zabala Erasun Gabriel136. Zabarte Arregi Jesus Mari137. Zalakain Garaikoetxea Jesus Maria138. Zarrabe Elkoroibide Mikel139. Zelarain Errazti Julen140. Zelarain Oiartzabal Peio141. Zenarruzabeitia Iruguenpagate Zaloa142. Ziganda Sarratea Josu143. Zubia Urrutia Iker144. Zubiaga lazkano Xeber145. Zubieta Zubeldia Juan Jose146. Zubimendi Izaza Araitz147. Zubizarreta Balboa Kepa148. Zugadi Tarcia Iñaki149. Zulaika Amutxastegi Gorka

Estatu Frantsesean:

150. Agus Figal 151. Beñat Sansebastian.152. Frederik Haranburu153. Galder Cornago 154. Ibai Sueskun155. Iñaki Rego156. Inigo Elizegi 157. Itxaso Legorburu 158. Jackes Esnal 159. Jean Marie Saint Pee160. Jon Kirru Otxoantesana161. Jon Parot162. Juan Carlos Estevez Paz 163. Maite Juarros 164. Marina Bernado Bonada165. Mattin Olzomendi.166. Mikel Almandoz167. Peio Alcantarilla168. Peio Hirigoien169. Ramuntxo Sagarzazu.

4.GAIXOTASUN LARRIAK

DITUZTEN PRESOAK

1. Josetxo ARIZKUREN RUIZ

-A Lama (A Coruña).- Iruñea. 1958an jaioa.

I.-Osasun egoera: Diagnostikoa

2008 urtetik, Puerto IIIko espetxean zegoelarik, epigastrioko oinaze errepikatuak izan ditu, disneaeta opresio prekordiala, eztarria eta eskapula aldera zabaltzen dena. Ezkerraldeko besaurreko oi-nazea ere aipatzen zuen, klinika honen agerpenarekin bat egiten zuena. Aipatutako sintomatologia2006tik genuen erregistratua, Valdemoroko espetxean zegoenetik, ariketa fisikoa egiten zueneanagertzen zena.

Gertatu izan den bakoitzean emaitza normala eman duen Elektrokardiograma egin izan zaio,erre-polarizazioan alteraziorik agertu ez delarik. Klinika honek oinarri digestiboa zuenaren interpretazioaahalbidetu izan du eta, ondorioz, ildo bereko tratamendua ezarri izan zaio; ondorioz, sintomak ezdira apaldu eta ezin izan da saihestu episodio berriak sortzea.

16

2011ko ekainaren 14an Sevillako Virgen del Rocioko Ospitaleko Kardiologia Zerbitzuan EsfortzuFroga egin ondoren Kardiopatia iskemiko larria diagnostikatu zioten. Lesioa “Descendente Anterior”koronarioan zegoen eta Stent bat ezarri zioten bertan.

II.-Egoera juridikoa

1999/03/09an atxilotua. 30 urtera zigortua.

III.-Espetxearen eragina

Espetxea, bai egituragatik eta baita bere arautegiagatik, bere barnean dauden pertsonak mugatzeneta baldintzatzen duen eremu bat dugu. Beraz, bertan bizitzera behartuak egoteaz gain gaitzen batpairatzen dutenek, era berezi batez bizitzen dituzte traba eta muga hauek. Eremu honi dagokiontentsioa, ziega eta espetxe aldaketa etengabeak (ezinezkoa egiten dutenak gaixotasunen jarraipenegokia, besteak beste), bakartze erregimena, ezartzen diren espetxe politika ezberdinak...honekguztiak era negatiboan eragiten du paziente hauengan.

Testuinguru honetan, hauexek dira gaixo honek igaro dituen espetxeak atxilotua izan zenetik: Fleury-Mérogis (EF. 1999/03/11), Fresnes (EF. 2001/12/14), Abext (EF. 2001/12/17), Soto del Real (Madril.2001/12/21), Valdemoro (Madrid. 2001712/19), Fleury-Mérogis (EF. 2002/04/16), Moulins-Yzeure(EF.2002/10/17) Saint Maur (EF. 2002/11/27), Marselle-Les Baumettes (EF. 2006/09/21), Soto delReal (Madril. 2006/11/06), Valdemoro (Madril. 2007/05/18), A Lama (Pontevedra. 2007/09/17), Val-demoro (Madril. 2007/10/31), Puerto III (Cádiz. 2008/02/22), Valdemoro (Madril. 2008/04/25 Dilig.),Puerto III (Cádiz. 2008/10/02 Itzul.), Valdemoro (Madril. 2008/12/01 Dilig.), Puerto III (Cádiz.2008/12/16 Itzul.), Sevilla II (2009/11/02), A Lama (Pontevedra. 2011/11/04).

Paziente honek espetxe baldintza gogorrei aurre egin behar izan die; honen adibide gisa, aipatzekoada 1999/11/01ean hasi zuen Gose Greba, espetxe biziza duin baten aldeko borrokan: 56 egun iraunzuen grebak eta, zalantzarik gabe, bere osasunean eragin zion. Gainera, azken urteotako etengabekoespetxe aldaketek ezinezkoa egin dute egungo sintomatologiaren jatorria behar bezala kokatzekobeharrezkoak diren froga osagarriak egitea: aldi oro diagnostikoa zehaztu aurretik espetxe aldaketasuertatu da, ezinezkoa eginez beharrezkoa zen ikerketa. Behin Kardiologiarekin interkontsulta plan-teatu zen, baina ez zen gauzatu

2011ko maiatzean Sevilla-IIko espetxera eraman zutenean behin eta berriz aipatu zitzaien bertakoZerb. Medikuei -telefono deialdiak e, patologia koronarioa baztertzeko hain zuzen ere, eta modu ho-netan diagnostikatu ahal zitzaion.

Honekin ondorioztatzen dena da Josetxo Arizkurenen gaur egungo egoera estuki lotua dagoela ai-patutako espetxe muga eta trabekin: konfiantzako medikuaren arreta zuzena jaso ahal izateko trabaketa espetxeko zerb. medikuen kolaborazio faltak (kode deontologikoa urratuz) izugarri zailtzen dupatologia ezberdinen diagnostikoa, arriskuan ezarriz -kasu honetan bezala- presoen osasuna.

Kardiopatia arazoek jarraipen oso estua eta zorrotza behar dute eta baita egoera egokiena ere gai-xotasunaren larritzea eragozteko. Eta are gehiago kasu honetan, non arazoa hain larria izan den.Hori dela eta etxean egon beharko luke, bertako Osasun Gunean zain dezaten eta familiarekin.

4 . g a i x o ta s u n l a r r i a k d i t u z t e n p r e s o a k

17

2.-Garikoitz ARRUARTE SANTA CRUZ -Almeria-. Hernani. 1980an jaioa.


2005eko udan Aldebiko Uveitis Akutua diagnostikatzen diote, bi begiei eragiten diena. 2007ko aben-duan B27 faktorea + duen espondiloartropatia bat diagnostikatzen diote Almeriako TorrecárdenasOspitale Guneko Urologia Zerbitzuan, Espondilitis Ankilopoietikoa gaitzarekin bat etortzen dena.Diagnostiko sekundarioa: Artralgiak behe adarretan, Aldebiko Errotula Kondropatia, ebakuntzarekin(1998an) eta Aldebiko sakroilitisa.


2003an atxilotua. 30 urtera zigortua



Testuinguru honetan, hauexek dira gaixo honek igaro dituen espetxeak atxilotua izan zenetik: Sotodel Real (Madril. 2003/12/29), Alcalá-Meco (Madril. 2004/01/17), Almería (2007/05/22).

Duen gaitzarekin (espondilitisa: endekapenezko gaixotasun erreumatikoa) eta hain adin goiztiarraizanik (gaixotasunaren arriskua areagotzen duena), espetxea ez da tokirik egokiena berarentzako.Espetxean egon gabe ere zaila eta neketsua bada ere gaixotasun honi aurre egitea, zer esanik ezespetxean egonik. Izan ere, espetxearen egiturak eta arautegiak on baino kalte gehiago egiten diobere osasun egoeran. Bertako baldintza higieniko-dietetikoak ez dira egokienak larritasun maila duengaixotasunari aurre egiteko.

Labur esanda, espetxean egotea guztiz kaltegarria da berarentzako: ezin du endekapenezko gaixo-tasunari dagokion tratamendu espezifikoa jaso. Urteak igaro ahala, endekapena areagotzen joangoda, nahi baino maila bizkorragoan. Beraz, aske egon beharko luke lehenbailehen, bere gaixotasunaridagokion tratamendua berandu baino lehen jaso ahal izateko.

18

3.- Inmaculada BERRIOZABAL BERNAS -A Lama (Pontevedra).- Elorrio/Zegama. 1951ean jaioa.


10 urte baino gehiago luzatzen den gaixotasun koadroa du, honako hauek kontuan hartu behar di-relarik: Diabetes Mellitus II (tratamendu pean), Hepatitis B (odol transfusioagatik), Asma bronkialarina (tratamendu pean), Psoriasi artropatia (tratamendu pean), ezkerraldeko belauneko protesi osoa(pomada eta analgesikoak), Hipertentsioa (tratamendu pean), Sinusitisa, insomnio kronikoa (trata-mendu pean), diabete oina, azkazaletako psoriasia eta obesitatea,. 2011/06ko erdialdean, 5 egunezeduki izan zuten hipertentsiorako medikaziorik gabe eta okerrera egin zuen tentsioak.


2009an atxilotua, 8 urte eta 6 hilabetera zigortu zuten. 2011/12: Askatasuna eskatu dio EspetxeZaintza Epaitegi Zentralari, osasun arrazoiengatik (Kode Penaleko 92. art.).



Testuinguru honetan, hauexek dira gaixo honek igaro dituen espetxeak atxilotua izan zenetik: Mar-tutene (Donostia. 2009/04/30), Soto del Real (Madril. 2009/05/03), Brieva (Avila. /2009/05/14), ALama (Pontevedra. 2009/03).

Dituen gaitz kopuruarengatik eta baita adinarengatik jarraipen estua beharko luke. Aipagarria da eregisa honetako pluripatologia duen pertsona bat, non artropatiak, psoriasia eta belauneko protesi batpairatzen duen, Pontevedra gisako leku heze batean dagoela espetxeratua. Beraz, gaitz koadrohonek historia kliniko hain konplexua ezagutzen duen diziplina anitzeko talde profesional baten asis-tentzia eskatzen du. Hau da, era naturalean dagokion Gune Sanitarioan. Horretarako aske egon be-harko luke, berme osoz aurre egin ahal izateko bere osasun egoerari. Bestela, aipatutako asistentziaeza egoerak pairatzeko arrisku errealean legoke, bere pluripatologiaren oreka hautsiz.


19

4.-Jose Angel BIGURI CAMINO-Martutene-Menagarai. 1955ean jaioa.


2011ko urtarrilean PSAren balio handia detektatu zen analitika batean. Otsailaren hasieran ondestebiopsia bat egin zitzaion Ciudad Realeko Hospital Generaleko Urologia Zerbitzuan, Anatomia pato-logikoa egin ondoren prostatako minbizia (prostata adenokartzinoma motako neoplasia) Urte berekomartxoaren 31an Martuteneko espetxera eraman zuten, Donostia Ospitale Gunean tratatua izateko.Erresonantzia Magnetikoa egin ondoren, 2011ko urriaren 5ean prostatektomia erradikal laparosko-pikoa (prostata erauzteko ebakuntza) egin zioten. Azaroaren 25ean kontsulta izan zuen UrologiaZerbitzuan, non jarraipen estua gomendatu zioten. 2012ko otsailean analitika berri bat egin beharzioten, PSAren balioa aztertzeko.


1989an atxilotua. 30 urtera zigortua. Auzitegi Gorenaren 197/2006 Doktrina ezarri zioten 2008an,2016a arte luzatuz kondena. 2011/11: Askatasuna eskatu dio Espetxe Zaintza Epaitegi Zentralari,osasun arazoengatik (Kode Penaleko 92. art.).



Testuinguru honetan, hauexek dira gaixo honek igaro dituen espetxeak atxilotua izan zenetik: AlcaláMeco (Madril), Herrera de la Mancha (Ciudad Real), Carabanchel (Madril), Valdemoro (Madril)(09/21/1989-2000). Valdemoro (Madril. 2000/06/07), Logroño (2002/02/01). Herrera de la Mancha(Ciudad Real. 2002/07/02), Valdemoro (Madril. 2002/06/04), Herrera de la Mancha (Ciudad Real.2002/04/24), Valdemoro (Madrid. 2007/09/?). Herrera de la Mancha (Ciudad Real. 2007/09/24), .Valdemoro, Herrera de la Mancha (Ciudad Real. 2007/11/29). Martutene (Donostia. 2011/03/31).

Martuteneko espetxean dago une honetan, Urologia kontsultak jarraitzen dituelarik eta ebakuntzaegin diote dagoeneko. Kasu honetan ez da baztertu behar espetxealdi luzearen eragina (1989tikdago espetxean) bere gaixotasunean. Minbizi guztiek bezalaxe, jarraipen estua behar du bai bereegungo egoerari buruzko garapenari dagokionez eta baita gaitzaren balizko okertzea zaintzeko. Ho-rregatik, eta kontuan hartuz bere espetxealdi luzea zein espetxeko egitura eta baldintzak ez direlaegokienak gaitz honi aurre egiteko, kalean eta aske egon beharko luke.

20

5.-Iñaki ERRO ZAZU -Almeria-. Iruñea. 1960an jaioa


2012ko urtarrilaren 18an Almeriako Torrecárdenas Ospitaleko Larrialdietako Zerbitzuan ingresatuzuten. SCASEST erako Kardiopatia iskemiko larria diagnostikatu zioten bertan, eta bihotz kateteris-moa egin zioten, 3 stent ezarriz: CD (Eskuineko arteria koronarioa) median, DA ( Aurreko arteriadeszendentea) proximalean eta OMn (Arteria Obtuso Marginala) . .


1987an atxilotua eta 30 urtera zigortua, 2011ko otsailaren 20an amaitzen zuen zigorra, baina 2006komaiatzaren 6an Auzitegi Gorenaren 197/2006 Doktrina ezarri zioten, 2017a arte luzatuz zigorra..



Testuinguru honetan, hauexek dira gaixo honek igaro dituen espetxeak azken 25 urte hauetan: Ca-rabanchel (Madril.), Alcalá-Meco (Madril), Herrera de la Mancha (Ciudad Real), (30/07/1987-1990/07),Tenerife II (1990/07/01), Puerto II (Cádiz. 1994/07/04), Alcalá-Meco (Madril), Carabanchel Ospitalea(1993/09/23), Valdemoro (Madril. 16/02/1995/02/16 dilig.), Valdemoro (19/12/1995/12/19 dilig.), Al-geciras-Botafuego (1998/12/22), Valdemoro (Madril. 2001/11/03 dilig.), Algeciras-Botafuego(2001/11/04), Logroño (2002/10/03 fam.), Valdemoro (Madril. 10/2002/10/? trants.), Algeciras-Bo-tafuego (.??/??/??), Ocaña I (Toledo. 2008/02/20), Almeria (2008/09/27).

¡Pairatzen duen kardiopatiaren mailak gaixotasunaren kontrol eta jarraipen estua eskatzen du, bainabaita egoera egoera eta inguru egokiena ere, gaixotasunaren benetako kotrola bermatzeko. Zentzuhonetan, krisi kardiakoa orain gutxi suertatu dela azpimarratu beharra dago, egoeraren larritasunaargi dagoelarik. Bere osasunerako kaltegarri dira ere espetxean daramatzan 25 urteak, non bere ego-erari aurre egiteko beharrezkoak diren neurri higieniko-dietetikoak oso eskasak diren (dieta ezegokiak,beharrezkoak dituen ariketa fisikoak egiteko zailtasun nabarmenak -patioaren neurri laburra...).

Kardiopatia arazoek jarraipen oso estua eta zorrotza behar dute eta baita egoera egokiena ere gai-xotasunaren larritzea eragozteko. Eta are gehiago kasu honetan, non arazoa hain larria izan den.Kasu honetan, ezinezkoa du dagokion tratamendu eta bizimodua burutu: ematen dioten elikaduradieta ez da batere egokia duen gaixotasunerako eta ezin du ariketa fisiko egokia egin; espetxeko


21

patioa txikia da eta bizikleta estatikoa hondatua du. Gainera, espetxeak berak sortzen duen tentsioaez da egokiena gisa honetako gaixotasuna duen pertsona batentzako. Hori dela eta, etxean egonbeharko luke, bertako Osasun Gunean zain dezaten eta familiarekin.

6.-Jose Miguel ETXEANDIA MEABE -Topas (Salamanca)-Larrabetzu. 1960an jaioa.


Bere atxiloketa unera arte (2003) Mexikon bizi izan zen. Bertan zegoelarik Nahasmen obsesibo kon-pultsiboa diagnostikatu zioten, antsietate koadro akutu batekin, eta tratamendua ezarri zioten. 2006tikaurrera, aitaren osasun egoera dela-eta eta epaiketa hurbiltzen ari zelarik, larriagotu zen gaixotasunaeta laguntza profesionala eskatu zuen. 2007an Espetxe Instituzioak konfiantza psikologoaren bisitabaimendu zuen, baina 2008ko otsailean, haatik, ukatu zioten baimena: geroztik, idatzizko asistentziaegin zaio. 2009ko maiatzaren 17an, Herrera de la Manchako espetxean zegoelarik, Laguntza Pro-tokoloa ezarri zioten espetxeko medikuaren aginduz. Azkenik, 2012ko otsailean baimendu zioten be-rriro konfiantzako psikologoaren bisita. Diagnostiko sekundarioa: Hepatitis C (1990an Mexikondiagnostikatua).


2003an atxilotua, 18 urtera zigortua izan zen. 2007ko urtarrilaren 11an 92. artikulua (BaldintzapekoAskatasuna, gaixotasun larri eta sendaezinagatik) indarrean jartzea eskatu zion EN-ko EspetxeZaintzarako Epaitegi Zentralari, bana urte bereko ekainaren 1ean ukatu egin zioten.



Testuinguru honetan, hauexek dira gaixo honek igaro dituen espetxeak espetxean dagoenetik: Sotodel Real (Madril. 2003/07/08), Aranjuez (Madril. 2003/??/??), Langraiz (Araba. 2006/10/26 dilig.),Aranjuez (Madril. 2006/11/02 itzul.), Mansilla (León. 2007/05/22), Langraiz (Araba. 2007/08/17, aitarenheriotza), Mansilla (León. 2007/08/25), Herrera de la Mancha (Ciudad Real. 2008/04/18), Burgos(2010/02/01), Topas (Salamanca.2010/07),

22

Bere gaixotasunak toki lasai eta egoki bat eskatzen du non bere obsesio eta antsietateak baretzenjoango ziren. Baina bistan da espetxea ez dela tokirik egokiena berarentzako. Kontuan izanik, gainera,depresio aldiak izaten dituela tarteka, espetxearen egitura bera eta bere arautegiaren zorroztasunabere osasunaren kalterako daude zuzenduak. Izan ere, espetxeko aldian aldiko tentsio eta larrita-sunezko egoerek (zigorrean oinarritutako sistemak eraginda) bere obsesio eta antsietatea larritzeabaino ez du eragiten. Lotzen badiogu honi espetxeak presoengan ezarri ohi duen kontrol zorrotz etaitogarria, bere sintomak piztu egiten dira behin eta berriz.

2008an konfiantzako psikologoaren bisita ukatu ziotenetik espetxe aldaketa ugari eta gora-beherahandiak izan ditu bere osasun egoeran. Gertakizun honek, askatasun eskaeraren ukapenarekin ba-tera, larriagotzen du bere egoerak okerrera egingo duen arriskua. Hainbeste, non, esan bezala, He-rrerako espetxeko mediku zerbitzuak berak zaintza edo Laguntza Protokoloa ezarri zion 2009ko urtehasieran, bere egoeraz kezkaturik (protokolo hau bere buruaz beste egiteko arriskuan daudenei ezart-zen zaie, eta egun osoan beste pertsona baten laguntza pean egon behar du presoak). 2011ko maiat-zetik urrira arte, berriz, Topaseko (Salamanca) espetxean zegoelarik, bakartze egoeran izan zuten,nahiz eta bere gaixotasun motarentzako guztiz kaltegarria izan, espetxe arautegian bertan biltzen denez.

Ondorioz, bere gaixotasunari modu efektiboan aurre egin ahal izateko, etxean egon behar luke gaixohonek, bere inguru afektiboan txertatua eta mediku zaintza estu baten pean.

7.-Iñaki ETXEBERRIA MARTIN–Topas (Salamanca)-Iruñea. 1964an jaioa.


Eboluzio luzeko Miopia Magnoa izanik, Fresneseko espetxean zegoenean Oftalmologia errebisioaeskatu zuen. Hitzordurako zenbait atzerapenen ondoren txostena egiten da (2000/11/05), eta bertanMiopia Magnoa koriorretinitis miopikoarekin diagnostikatzen diote.

Miopia handi honen ondorioz, 2006/03/08an Algecirasko espetxean zegoelarik, Punta de EuropaOspitaleko Oftalmologia kontsultan Eskuineko Begiko Erretina Hemorragia eta Ikusmenaren zorroz-tasunaren galera diagnostikatu zioten. Gainera, jarraipena behar duen begi bereko kristalinoaren su-bluxazioa du. Ezkerreko begian Afaquia (kristalinoaren absentzia) du, 1992an egindako katarataebakuntza baten ondorioz. 2010eko urrian, Zuerako (Zaragoza) espetxean egonik, bi aldeko Glau-koma bat diagnostikatu zioten; honek tratamendua doitzea eskatzen zuen, oinarrizko erretinako pa-tologiaren larritasuna ez eragiteko.


1996an atxilotua. 30 urtera zigortua.


23



Testuinguru honetan, hauexek dira gaixo honek igaro dituen espetxeak espetxean dagoenetik: Fres-nes (EF. 1996/02/16),Chateaudun (EF. 1999/04/21), Fresnes (EF. 2000/09/12), Perpignan (EF.2000/09/25), Villeneuve les Maguelone (EF. 2000/09/18), Fresnes (EF. 2001/01/12), Ext (EF.2001/12/20), Valdemoro (Madril. 2001/02/20), Algeciras-Botafuego 2002/12/10), Valdemoro (Madril.2003/11/01, dilig.), Algeciras-Botafuego (2002/12/22, itzul.), Valdemoro (Madril. 2003/01/11, dilig.),Algeciras-Botafuego (22/12/2003/12/22, itzul.), Puerto I (Cádiz. 2007/08/16), Castelló II-Albocasser(2009/07/09), Zuera (Zaragoza. 2010/05/?),Topas (Salamanca. 2011/02/01).

Ebaluazio prozeduran izandako atzerapenaz oharturik eta pazientearen ikusmen zorroztasunarengalera ikusirik, Iruñeko Bideko Amaren Ospitaleko Oftalmologia Zerbitzuak baloratzea eskatu zenune batean, Osasunbideako espezialistek ikusi ahal izateko. Baina tramite hauek martxan zeudelarik,espetxez aldatzen dute berriro gaixoa (Albocasser-Castellora, 2010eko urrian), eta ez da gauzatzeneskatutako trasladoa. Bitartean, begi barneko tentsioak gora egin zuen, Glaukomarekin batera, begikaltearen progresioa eraginez.

Ondorioz, Iñaki Etxeberriak pairatzen duen patologia delikatua da edozein egoeran, baina zoritxarrezbaieztatu da bere egungo bizi baldintzek eta azken espetxe aldaketek beharrezkoa zuen mediku ja-rraipena eten dutela. Egoera honek une honetan kezkagarria den begi kaltearen progresioa eragin du.

Azpimarratu beharra dago berriro ere espetxetik ospitale kontsultarako trasladoen atzerapenek eraginhandia izan dutela bere erretina presioaren handitzean. Eta, aldi berean, bere ikusmen muga ikusita(denbora laburrean itsu geratzeko arrisku erreala du) Nafarroako Ospitaleko Oftalmologia Zerbitzuakpertsona honen jarraipen zuzena eskatu izan duen bakoitzean, ukatu egin zaio pazienteari aurretikprestatuak zeuden hitzorduetara ekartze.

Eskuineko begiak subluxatua du kristalinoa, ebakuntza egiteko aukera urriarekin, miopia handikopazienteen arrisku kirurgikoa handia delako. Ikusmen zorroztasuna aski apala du. Ezkerreko begiada gehien zaindu behar dena, ikusmena kontserbatzen duelako oraindik. Glaukomaren konplikazioaketa erretina hemorragia berri baten arriskuak gaixo hau askatasunean egotea eskatzen du, espezia-listek begi kalteak eskatzen duen arintasun eta jarraipen estuarekin artatua izan ahal izateko.

24

8.-Isidro GARALDE BEDIALAUNETA -Puerto I (Cádiz)-Ondarroa. 1951ean jaioa.


2006ko ekainaren 2an Granadako Virgen de las Nieves” Unibertsitate Ospitaleko Larrialdietako Zer-bitzuan ingresatu zuten, eta SCASEST motako Kardiopatia iskemikoa-Miokardioko Bihotzeko Akutuadiagnostikatu zioten. Koronografia bat egin zioten. Diagnostiko sekundarioa: (2006/07/02an. SCA-SEST erakoa). Prostatako hiperplasia onbera eta Kataratak.


1985ean atxilotua, 1990ean geratu zen aske, baina urte berean berriz atxilotu zuten. Beraz, 27 urteia osorik beteak ditu espetxean. 30 urtera zigortua, 2010eko otsailaren 2an amaitzen zuen zigorra,baina 2006ko abenduan Auzitegi Gorenaren 197/2006 Doktrina ezarri zioten, 2010a arte luzatuz zi-gorra.



Testuinguru honetan, hauexek dira gaixo honek igaro dituen espetxeak espetxean dagoenetik: Douai(E.F. 1990/04/12), Loos (E.F. 1991/10/??), Ext ( E.F. 1992/10/21), Alcalá- Meco (Madril. 1992/10/21),Salamanca (1995/10/30), Topas (Salamanca. 1995/11/27), Huelva II (1995/12/20 ??), Valdemoro(Madril. 14/07/2001/07/14), Valdemoro (Madril. 2001/10/06 dilig.), Huelva II (1996/08/26), Huelva II(2001/10/26, itzul.), Albolote-Granada (2002/03/03), Valdemoro (Madril. 2006/03/07 dilig.), Albolote-Granada (2006/04/25 itzul.), Puerto I (2008/11/?)

Kardiopatia arazoek jarraipen oso estua behar dute eta baita egoera egokiena gaixotasunaren larrit-zea eragozteko. Kasu honetan, gaixotasunaren larritasuna eta beharrezkoak diren osasun neurriakkontuan hartuz, jarraipen estu eta zorrotza behar du, espetxeko baldintzek, tentsioak eta mugak mu-gatzen dutena. Gainera, bere adinak eta espetxealdiak (27 urte) eragin zuzena izan dute bere gai-xotasunaren agerpenean. Hori dela eta, etxean egon beharko luke, bertako Osasun Gunean zaindezaten eta familiarengandik ahalik eta hurbilen egoteko.


25

9.-Aitzol GOGORZA OTAEGI -Basauri-.Orereta. 1975ean jaioa


Urte luzeetako Obsesio konpultsio nahasmena. 1999an atxilotua izan ondoren, gaixotasuna berpiztuzen eta asistentzia psikiatriko espezializatua behar izan zuen Poissyko espetxean (Estatu frantsesa).2011ko ekainean Madrileko Soto del Real espetxera eraman zuten: tentsio uneak bizi izan zituenbertako funtzionarioekin eta bakartze erregimenean ezarri zuten. Urte bereko urrian larriagotu eginzen gaixotasuna, obsesio konpultsio aldi larriekin, eta azaroan suizidioa arriskuarentzako ezartzenden 24 orduko laguntza protokoloa ezarri zioten. Konfiantzako psikologoaren bisita onartua du.


1999an atxilotua, 10 espetxe urte beteak ditu Estatu frantsesean. 2011ko ekainean Madrileko EntzutegiNazionalera eraman zuten, eta behin-behineko espetxeratze egoeran dago egun.



Testuinguru honetan, hauexek dira gaixo honek igaro dituen espetxeak espetxean dagoenetik: Fres-nes (EF. 1999/12/20), Villepinte (EF. 2000/08/09), La Santé (EF. 2001/04/19), Fresnes (EF.2002/05/??), Fleury-Mérogis (EF. 2002/05/28), Fresnes (EF. 2003/02/12), Moulins-Yzeure, Soto delReal (Madril. 2003/09/15, ald. entrega), Aranjuez (Madril. 2003/09/30), Fresnes (EF. 2004/02/10),Moulins-Yzeure (2004/03/01), Poissy (EF.), Soto del Real (Madril. 2004/07/15, ald. entrega)), Poissy(EF. 2005/04/25), Soto del Real (Madril. 2011/06/18), Sevilla II (2011/08/23), Basauri (2012/03/30).

Bere gaixotasunak toki lasai eta egoki bat eskatzen du non bere obsesio eta antsietateak baretzenjoango ziren. Baina bistan da espetxea ez dela tokirik egokiena berarentzako. Kontuan izanik, gainera,gora behera handiak izaten dituela tarteka, espetxearen egitura bera eta bere arautegiaren zorroz-tasuna bere osasunaren kalterako daude zuzenduak. Izan ere, espetxeko aldian aldiko tentsio etalarritasunezko egoerek (zigorrean oinarritutako sistemak eraginda) bere obsesio eta antsietatea la-rritzea baino ez du eragiten. Lotzen badiogu honi espetxeak presoengan ezarri ohi duen kontrol zo-rrotz eta itogarria, bere sintomak piztu egiten dira behin eta berriz.

Beraz, aske egon beharko luke bere osasun egoerari era eraginkorrean aurre egin ahal izateko, bereinguru afektiboan txertatua eta bere osasunaren zainketa eta arreta zorrotz baten pean.

26

10.-Jose Ramon LOPEZ DE ABETXUKO LIKINIANO -Villabona (Asturias)-Gasteiz. 1949an jaioa.


2009ko apirilean ospitalean ingresatu zuten, pairatzen duen Bradikardia sintomatikoa tratatzeko.20011ko abuztuaren 4an Oviedoko Ospitalean ingresatu zuten berriz; 27 egun egiten zituen bertan,Kateterismoa egiten zioten. Fibrilazio aurikularra. Bihotz ablazioa prozedura ezarri zitzaion tratamendugisa, bihotz erritmoa kontrolatu ahal izateko. Diagnostiko sekundarioa: Prostatako adenoma.


1989an atxilotua. 30 urtera zigortua dago.



Testuinguru honetan, hauexek dira gaixo honek igaro dituen espetxeak espetxean dagoenetik: Estatufranseseko espetxeak (1989-1993), Carabanchel (Madril.1993/07/13), Valdemoro (Madril. 08/31),Valdemoro (Madrid. 1994/10, dilig.), Valdemoro (Madril. 1995/06/06, dilig.), Valdemoro (Madril.1996/01/18, dilig.), Valdemoro (Madril. 1996/05/18, dilig.), Valdemoro (Madril. 1998/02/27, dilig.), Val-demoro (Madril. 1998/05/??, dilig.), Valdemoro (Madril. 1998/06/25, dilig.), Valdemoro (Ma-dril.1998/08/13, dilig.), Valdemoro (Madril. 1999/04/23, dilig.), Valdemoro (Madril. 2001/01/26, dilig.),Alcazar de San Juan (Ciudad Real. 2001/??/??), Valdemoro (Madril. 2006/05/25 d), Alcazar de SanJuan (Ciudad Real. 2006/06/13), Villabona (Asturias. 2009/?)

Jose Ramon Lopez de Abetxuko, azken hilabeteotan arritmia kardiakoa eta fibrilazio aurikularra azalt-zen zuenez, irrati-frekuentzia bidez interbenitu zuten 2012ko uztailean, bihotz ablazio bat egiteko.

Interbentzioa egokia izan da orain arte, erritmo sinusala hartu duelako berriro eta antiagregante tra-tamendua ezarri diotelako. Hala ere, arrisku tronbogenikoa eragin lezaken arritmia errekurrentziaarriskua dago, ACV, Miokardio Bihotzekoa edo tronboflebitis periferikoa sortuz. Beraz, bere funtziokardiakoarentzako funtsezkoak diren kontrolekin jarraitu behar du, estresoreak saihestu eta bizi motabihotz-osasuntsu bat eraman behar du, zaila egingo zaiona espetxean jarraituz gero.


27

11.- Gotzone LOPEZ DE LUZURIAGA FERNANDEZ -Martutene-Agurain. 1959an jaioa.


Bularreko minbizia topatu zioten 2007ko ekainaren hasieran. (Kartzinoma duktal infiltrantea 1ngo.graduan). 2007ko ekainaren 26an ebakuntza egin zioten Jaengo Ospitalean eta adenokartzinomaerauzi. Anatomia patologikoaren emaitzak jakin ostean, erradioterapia tratamendua ezarri zioten.Egun, sesioak amaituta, aldian aldiko kontrolak ditu.


1989/09/17an atxilotua. 30 urtera zigortua. 2007/07/11an DGIP-ek, espetxeak hala eskatuta, E.A.ko104.4 artikulua (3. graduranzko progresioa) ezarri zion eta 196 art. ezartzea eskatu zion EZEZ-i.2007/08/02an Jaen IIko espetxeak Entzutegi Nazionaleko Espetxe Zaintzarako Epaitegi ZentralariGotzonen baldintzapeko askatasuna eskatzea deliberatu zuen. 2007/08/10ean Espetxeak atzeraegin zuen aurreko erabakian, eta eskaera ez egitea deliberatu zuen, espetxeko sendagilearen irit-ziaren aurka, 2007/11/16: EN-eko EZEZ-ak ez zuen onartu baldintzapeko askatasunaren eskaera.Fiskaltzaren eta espetxeko Tratamendu Juntaren iritziarekin bat egiteaz gain, Gotzonek bere iritzieiuko egiteari emaniko ezetza ere kontuan hartu zuen eskaera ukatzeko. 2010/02/12: Jaengo espet-xean 18 urte egin ondoren, Villanublara (Valladolid) eraman zuten. 2010/08/11: Zigorra bete zuenarren, Entzutegi Nazionalak 2019a arte luzatu diote kondena, Auzitegi Gorenaren 197/2006 Doktrinaezarriz. 2011/03/28: Martutenera eraman zuten. 2011/11: Askatasuna eskatu dio Espetxe ZaintzaEpaitegi Zentralari, osasun arrazoiengatik (Kode Penaleko 92. art.)



Testuinguru honetan, hauexek dira Gotzonek igaro dituen espetxeak espetxean dagoenetik: Cara-banchel (Madril), Yeserias (Madril. 1989/09/??), Brieva (Avila) (1991/11/?), Jaén (1992/09/?), Cara-banchel (Madril. 1994/??/??) Langraiz (Araba. 1994/09/23), Soto del Real (Madril. 1999/04/10)Langraiz (Araba. Erizaindegia. 2000/07/24) Soto del Real (Transito. 2000/09/05), Jaen?, Soto delReal (Madril. 2001/02/03) Jaen (2002/??/??), Soto del Real (Madril. 2002/08), Langraiz (Araba.2002/06/09), Villanubla (Valladolid. 2002/10/14), Martutene (Donostia.2010/12/02)

Gotzoneren kasuan, nabarmen agertzen da espetxearen eragin kaltegarria gaixotasun larri bat pai-ratzen duenarentzat. Izan ere, bere gaixotasunaren hasieratik ohikoak izan dira kontsultarako bidaien

28

atzerapenak eta suspentsioak. Erradioterapia tratamendua ezarri zitzaionetik (2007ko irailean), behineta berriz errepikatu izan dira arazoak: sesioak suspenditu beharra trasladorako poliziak agertu ezzirelako; gaixoa eskua atzetik loturik eraman izana kontsultara edo tratamendua hartzera; poliziakkontsultaren barnean egotea, intimitatea eta konfidentzialtasuna urratuz; tratu bortitza poliziaren al-detik; tratamendua hartzera ez ateratzea “makina hondatua” zegoenaren aitzakia pean...

Bularreko minbizirako nazioarteko protokolo guztiek kontrol jarrai eta zuzenaren beharra azpimarrat-zen dute, urteak pasa ahala minbiziaren berpizte bat saihesteko. Kontrolaren zorroztasuna ere az-pimarratzen dute aldi berean. Hau da, kasu honetan suertatzen ez dena hain zuzen ere: espetxetikospitalerako bidaiak, atzerapenak, trasladorako ezartzen diren segurtasun neurriak...Honek guztiakezinezkoa egiten du halabeharrezkoa den kontrol zuzena eta, ondorioz, tumorea berpizteko aukeraareagotzen du. Kontuan izan behar da kasu honetan gaitza sortzen denetik 5 urtetik aurrera arriskuepea dagoela eta horretarako gaitza mota honi aurre egiteko baldintza egokienak behar direla: inguruafektiboarekiko hurbiltasuna, jarraipen estua, etab. Horregatik da hain garrantzitsua kalean eta askeegotea.

12.- Jesus Mª MARTIN HERNANDO -Zaballa (Araba)- Basauri. 1962an jaioa.


Nahasmen eskizo-afektiboa, delirio osagarriarekin. Balizko gaixotasun neurologikoa. 2010/09/23an,bakartze erregimena eta egoera oso bortitzak urte luzez pairatu ondoren, zainak mozten saiatu zen.Hori dela eta, Laguntza protokoloa (bere buruaz beste egiteko arriskua dutenei ezartzen zaiena, egu-neko 24 orduak lagun baten zaintza pean egon behar direlarik) ezarria du. Paranoia larriak izan ditu,ahotsak entzuten aldiro eta zentzurik gabeko solasaldiak egiten ditu maiz, ezin du bere burua kont-zentratu. Bere egoera dela eta, onartua du konfiantzako psikologoaren bisita. Azken aldi honetanokerrera egin du, medikazioa ez diotelako egokitu. Ezin du bakartua egon, nahasmena okertzenzaiolako. Medikatua dago.


2002an atxilotua, 8 urte egin zituen atxilotua Estatu frantsesean, erabat bakartua. Ondoren, 2010eanMadrileko Soto del Realeko espetxera eraman zuten. Prebentiboa da oraindik.

Bere osasun egoera larri eta sendaezina dela eta, 2011ko azaroan Behin-behineko askatasuneanezartzea eskatu zion hiru prozeduretan bere auzia daraman Entzutegi Nazionaleko Zigor Aretoari,baina 2012eko otsailean 3 eskaerak ukatu zizkioten. Errekurtso berria pausatu du.


29



Testuinguru honetan, hauexek dira Txusek igaro dituen espetxeak espetxean dagoenetik: La Santé(EF. 2002/02/04), Bois d'Arcy (EF 2002/02/07), Osny (EF), La Santé (EF. 2005/02/23) Fresnes (EF.2006/03/08), Les Beaumettes (EF. 2006/03/10), Tarascon (EF. 2006/03/29), Aix Luynes (EF.2010/04/24), Soto del Real (Madril. 2010/10/29), Basauri (Bizkaia. 2011/10/10), Langraiz (Araba.2011/11/18), Zaballa (Araba. 2011/12/12).

Kasu honetan espetxeak, eta zehazki isolamendu edo bakartzeak, eragin zuzena du bere osasunean.Izan ere, pertsona hau ia 8 urtez erabat bakartua egon da espetxean, eta egoera honek eragin dioegungo gaixotasuna. Bakartze luzeak fobia, paranoia eta antsietatea gisako sintomak eragiten ditu;eta bere kasuan, gainera, delirio koadro baten ondoren bere buruaz beste egiteko saiakeran gauzatuda ondorioa. Gainera, espetxearen aldetik jaso izan duen eta jasotzen duen jarrera bortitzak are ge-hiago eragiten du bere osasun mentalean. Izan ere, oso jarrera gogorra jaso izan du espetxearenaldetik ia espetxeratu bezain laster: bakartua aldi oro, espetxe edo epaitegirako trasladoak oso egoeragogorretan, baimenen ukatze edo atzeratze sistematikoa (lagunen bisitak, psikologoaren bisitarenbaimena...), etab. Azpimarratzekoa da, zentzu honetan, espetxe arduradunek berarekin izan dutenjarrera; adibidez, bere borondatearen aurka bakartu izan dute erizaindegian, bere animo egoerarent-zako guztiz kaltegarria izan arren.

Gainera, ez dira kontuan hartzen askotan bere konfiantzako mediku eta psikologoaren gomendioakmedikazioa aldatzeko tenorean, eta bere osasun egoerak okerrera egin izan du horrelakoetan. Pert-sona honek, beraz, ezin du bakartua egon espetxean, egoera hau izan delako egungo gaixotasunaeragin duena. Horren froga dugu azken 2 urtetik hona laguntza Protokoloaren pean dagoela, bereburuaz beste egiteko arrisku errealean dagoelako. Espetxean egonik, arrisku erreala dago bakartuaedo inguruko kideengandik urrundua izateko, gertatu izan den bezala. Ondorioz, aske egon beharkoluke, hain kaltegarri suertatu zakion espetxe sistematik at, osasun arreta zorrotz baten pean eta bereinguru afektiboak zainduta.

30

13.-Jesus Mª MENDINUETA FLORES –Zuera (Zaragoza)- Arbizu. 1968an jaioa.


Discopatiak bizkarrezurrean: Ezkerreko lunboziatalgia: Hernia diskalaren (L5-S-1) eraginez, aldizkakooinazeekin ezkerreko hankan, eta baita artikulazio sakroliliakoaren aldean. Eskuineko Izterrondokoetena. Aurreko Uveitis akutua, (2011/02/08) Oftalmologia zerbitzuko txostenean oinarritua. Migrañaeta Kopetako Sinopatia jazoera errepikariak. Insomnio kronikoa eta eboluzio luzeko astenia, aldizkaosagarrizko terapia farmakologiko eta psikoterapeutikoa behar izan duelarik. Froga erreumatikoakegitea eskatu zen, etiologia hau baztertzeko, baina 2007ko maiatzean espetxez aldatu zuten eta ezziren egin. Aldi berean kontsulta bat eskatu zen Ubarmin Klinikan (Nafarroa), baina ukatu zuten es-kaera. Osagarrizko frogak egin dira berriki, gaixotasun erreumatikoaren susmoa handitzen dutenak,kalte sakroiliakoa eta ikusmen eraginarekin eta HLA-B27 + asoziazioarekin, Espondilitis Ankilopoie-tikoa duela aditzera ematen dutenak.


1991an atxilotua, 30 urtera zigortu zuten . 2011Ako maiatzean Auzitegi Gorenaren 197/2006 Doktrinaezarri zioten eta 2021/08a arte luzatu diote zigorra.



Testuinguru honetan, hauexek dira gaixo honek igaro dituen espetxeak espetxeratua izan denetik:Alcalá-Meco (Madril. 1993/03), Alcalá-Meco (Madril./1993/05), Valdemoro (Madril. 1993/12), Valde-moro (Madril. 1994/12/02, dilig.), Valdemoro (Madril. 11/03/1994/03/11, dilig.), Valdemoro (Madril.1994/06/15, dilig.) Valdemoro (Madril. 1994/10/06, dilig.), Valdemoro (Madril. 1995/01/11, dilig.) OcañaI (Toledo. 1995/02/03), Valdemoro (Madrid. 1995/06/08, dlig.), Valdemoro (Madrid. 21/09/1995 D),Valdemoro (Madril. 1996/03/19, dilig.) Valdemoro (Madril. 1998/02/18, dilig.), Málaga (1998/06/01),Valdemoro (Madril. 2004/02/02, dilig.), Málaga (2004/02/21, itzul.), Valdemoro (Madril. 2004/04/28,dilig.), Málaga 2004/05/10, itzul.), Valdemoro (Madril. /2006/03/15, dilig.), Málaga (2006/06/05,, itzul.),Valdemoro (Madril. 2006/8/??, dilig. ), Málaga (2007/01/14, itzul.), Castelló II-Albocasser (2010/10/26),Zuera (Zaragoza. 2011/06/22).

Bere pluripatologiak eragindako osasun egoeraren hondatzea, mugikortasunean eta bizitza kalitateanislatzen da, eta espetxeak badu eragina bere osasun egoeraren okertze honetan. Bere gaixotasunen


31

presoen egoera ekaina

Documents