PREGON DE ENTROIDO 2017

(I MUN , A REVES

Ben sei que non hai na a

Novo en baixo do ceo

Que antes outros pensaron

As cousas que ora eu penso.

E ben, ~pa ra que escribo?

Eben, porque as! semos,

Relox que repetimos

Eternamente 0 mesmo.

ldesrne permitir que hoxe non faga distinci6ns entre as persoas aqui presentes, asl que comezarei dirixfndome a todas e todos como CIDADANS E CIDADAs LUCENSES.

Antes de nada, querfa facer un limiar a este Preg6n reconecendo que non vou poder ser moi orixinal porque os meus predecesores neste encargo xa tenen falado de todo e xa esta todo inventado.

De feito, verienrne moi ben estas verbas de Rosalia de Castro, no seu dla e no dla do seu nacemento,

para agradecer a Tareixa e a Paco, por terme botado unha man e por guiarme neste camino, descoriecido para min, que foi escribir algo axeitado a esta cadeira que hoxe ocupo.

o seguinte que me gust ria dicir e que suporio que me escolleron a min porque, 0 ser titiriteir ou te treiro, pensaron ue faria un Preg6n simpatico e divertido. Pois sintoo moito, perc aqueles que venan con esa idea e mellor que abandonen a sala, porque o Entroido ' unha cousa moi seria.

Decidfn nestes dias facer un estudo rigoroso e polo miudo do Entroido, en xeral: ese gran descoriecido.

descubrin varias cousas. A primeira delas eque 0

Entroido vense celebrando en toda uropa dende tempos ignotos. Ignotos? Que tipo rnais fino... sera descoriecidos. ou?

Fontes sobradamente contrastadas, si como a Wikipedi , situan a sua orixe na tradici6 celta, outras consultadas, si como 0 boca a bo a*, atribuen 0 c mezo desta celebraci6n a doraci6n a Dioni io ou a Baco. A ver en realidade B co e Dionisio eran 0 mesmo deus, so que con nome distinto; isto faclano moito os romanos cos gregos: un plaxio descarado durante todo 0 seu imperio pero, como daquela non existla alnda a SGAE, non tiveron problema ninqun. Hoxe en dla 0 conto serfalles moi distinto.

Aver, eu fixen unha tese disto, isto... para sacar 0

carnet de manipulador de preg6ns, e precise ter a materia dominada.

Foi chegar 0 cristianismo e isto do Entroido mesturouse coa despedida da carne antes da abstinencia da Coresma. Alnda que eben sabido que nos aqui nunca deixamos de comer carne, se ben e certo que na mina infancia, ala (podese dicir ala, non?) polos nos setenta e oitenta, rnina avoa, faciame pasar fame de c rne, pero so as venre , dende q e r matab a Entroido at pasar . em na Santa.. era unha abstinenci , si, perc moderada. 0 caso e que isto da Coresrna flxo . squecer que se trataba dunha "festa de despedid do inverno"... Iso que aqul, 0 inverno, non lembro eu que rematara nunca polo Entroido, perc ISO xa 0 veu a solucionar este Concello coa festa do Arde Lucus, que para enton si, daquela xa case non hai xeadas.

Os cristians daquela falaban latin e en latin diciase moito "Carne Vale" (que non e que valera a carne para comer, era "Adeus a c rne". Diclan tarnen "Introitum", que poderla parecer que falaban doutra cousa, e a non, fal ban de entra a a Coresma. Fala 0 claro, a carne, in cornela nin catala. Iso era o que dicla a Igrexa. coa Igrex topamo migo S ncho... aqul terio que d r as grazas d que me trouxeran para facer este preqon e non 0 das festas patronais porque, segundo teno entendido, se se vai relacionar os que non contribuen as mesrnas, duas cousas.

Primeira: a preqon vai ser moi lange e segunda: eu terla unha grande incompatibilidade posta que 0

meu apelido paterno e Iglesias. Como 0 que chamastes para dar 0 Preqon, Par ISO eu prefiro usar o materna que e Rebolo. Rebola bola... '

Estou pensando que se fora 0 rruxmcas ese de Carlos Iglesias, igual lie ponia 6 preg6n un titulo asl. .. cursi, como "Buscando a don Carnal".

Pois, non, 0 Entroido sempre foi a subversi6n, a volta 6 MUNDO 6 REVES, rachar coas re ras, cambiar 0 roles (e non me refiro 65 reloxo ). Comer, eber, ca tar, rirse 0 saqrado. .. 0 MU DO O REVES. E ue hai rnais 6 reves ne te m ndo ca un sistema que consegue que ' os politicos fagan te tro e que obriga, ' s veces, ao teatreiros a facer politica.

paR ISO M SMO DIGO QUE CAN EMOS, SESAMO ,COMAM S ATA REVENTA , IAMOS, CHOREMOS DE L DICIA, RACHEMOS COAS NOSAS DIFERENZAS PARA tR DE TROULA TOD@S PORQU CHEGOU 0 ENTROIDO, xa estamos outra vez nesta marabillosa epoca do ano.

Aqul 0 Entroi a celebro se sempre, e n lquns lu ares se uen a celebrar 0 Entroido como hai seculos, perc con mais turistas e, sobre todo , declarando 0 martes de Entroido como festivo 10 al: iso e 0 mals grande... nun pais onde est mos tod@s . a mirar 0 calendario para ver cando podemos facer unha ponte (e aqul en Lugo, en pontes, temos experiencia) e cando por fin, atopamos unha data que nos permite facer unha superponte de semana enteira brincamos de ledicia ... nun pais as! e fundamental, nestas circunstancias, saber que caia

cando caia 0 Entroido IMOS TER PONTE PORQUE o MARTES EFESTIVO LOCAL.

Cando eu saquei 0 carnet de pregoeiro, andaban aInda os antropoloqos rompendo a testa

u candolies sentido 6s ritos de rupo. Si 0 SI... S

cousas u fan os personaxes enmascarados enfeita .os eses, coma os cigarr6ns, as p ntallas, '05 0 de S Icedo... que lies gusta par,ecerse 6s animais, animalizaci6n, lie ch man: non falan, levan chocas coma as vacas, zorre an a xente, levantanlle a saia as mulleres... Zorregar non e 0 que estades a pensar, e dar golpes cunha vara ou cunha xostra. Co todo isto... coidadln, eh, moito coldadln que se 0

sacamos do seu sitio podemos ser trending topic no cara libro e isto 6s antropoloqos alnda lies pode crear m is c nfusi6n.

Ademais dos personaxes estes que m ncionaba, abundan taman os animais como a va a, 0 burro 0

o gala, qu simb Iizan 0 Entroi 0 e intervefien na festa par ser burlados ou para facer falcatruadas.

E falando de falcatruadas, xa que estou aqul, que vai ser do Gararion, do novo auditorio, 0 vella carcere, a estaci6n do tren, 0 antigo cuartel de San Fernando? 0110 que all fixen eu a mill.

as vecinos e as veclnas tampouco e que axuden moito, non APA CAN CON XEITO... non recollen as merdas de can, non coidan a cidade, nin a coriecen,

que cando viria para aqul tiven que preguntar tres veces. Oistes? E agora que vas pasa con iso dos carteis? Bueno, v6s saberedesl Eu sigo co meu.

Os disfraces sempre foron do mais variado. Homes vestidos de rnul leres, mulleres disfrazadas de homes, (i t e m i recorrente alnda hoxe en fa que eu te-o u avog do aq f en L go, que me leva 0

dos XUIZOS, que en canto chega 0 Entroido anda en saias todo 0 di ). Curas e monxas tarnen se disfrazaban (a pesares de u xa fan isfraz d@s a cotlo, e aqul non vou a incidir rnals porque non se pode ser mais papista co Papa) e quen non tina disfrace, puna a roupa do reves, simbolizando esa volta do MUNDO 0 REVES.

Que "buscando a Don Carnal", a Mundo 6 reves, ese si e un b titulo para un pre 6n de Entroido.

Emporcarse, gastar brom s, rirse de todos e todas: todo esta a, e ten que s guir estando, permitido... a u ico pr hi i a enon particlpar e or rib noxarse.

u defendo aqui os discursos coma os testamentos, os arranques ou as coplas que repasan todo 0

acontecido no ano, rindose de tod@s @s vecin@s e das instituci6ns e 0 que se pique, e que alios come. Que estara dieindo alqun, "este non remata nunca". E sentarse nesa cadeira e empezar a mandar. Xa queda menos. Eu poderia ir mais a

2J:· 61=<

presa, perc como son biciclista non debo pasar de 30...

Sigamos co tema, no seculo pasado comezou a celebrarse nos ambientes burgueses un Entroido con bailes e disfrac s que non s f a rua, Podemos dicir que ra un Entroi 0.;. exclusivo. Dura te 0

franquism , todo 0 que no era exclusivo f i perseguido e algunhas tradici6ns perderonse. Pero h bla espazos, coma oCfrculo a Artes, que i podlan celebralo, por certo, nese lugar, se alqun de vos vai esta noite, ou mana, tedeme coldadlno coa milia filla, qu alnda non cumpriu os dezasete e por iso, agora mesmo, no canto de estar aqui presente, esta a maquillarse coma unha porta, non porque vaia disfrazada, sen6n porque vai botar un pe ou, como din hoxe en dla, bail r un re gaet6n lento.

Nos, anos setenta, par sorte para as pre oeiros coma min, (porque isto paqase, n n Alcaldesa?) comezou a recuperarse 0 Entroido de todos, tanto n saldeas com nas gr ndes vii s, ch ra 9 s e grupos que animab n as ruas e eses concursos, non sei se ben dotados ou non, que hoxe enchen os programas municipais. Falando de programas municipais ben dotados, 0 que virla sendo 0 Plan Xeral de Ordenaci6n Adrninistrativa, e dicir, a RPT, que se leva tantos anos que se fai e se desfai, en lugar de Relaci6n de Postos de Traballo poderla chamarse Rezamos Para Traballar... unha suxesti6n que al deixo para a Corporaci6n Municipal.

a caso e que se recuperou a testa e a critlca e 65 pasarruas unense bailes, teatro, testas, concertos... (algun con certo desconcerto).

As! e todo, 0 Entroido nas cidades acadou 0 seu cume nos anos noventa, e dende enton, segundo me explicaron na academia de pregoeiros, baixou algo a participacicn, Inda que as comparsas e as persoas mais metidas na festa ioltan por recuperalo. Quizabes haberla que mirar cara 0 rural para mellorar. Por exemplo, salr todos e todas con mascara a rua, como se fai noutras festas que nos verien de fora coma 0 jalogOin ese: recuperemos esa mascarada de encher a cidade con xente disfrazada e ganas de pasalo mellor ca nunca, de meternos c@s nos@s vecin@s e de botar unas risas todos xuntos.

Agora, e se teno ue me quedar con algo do E tr ido... seria a comida. Que me lei es da comi a? Pratos como as fill s, cachucha, a bica, as orellas, androlla, a so ' , os chourizos, 0 toucino, o lac6n, 0 caldo... lembrando aquel esloqan famoso que dicta E para comer... Lugo. Par certo, logo convidaredes a picar algo, ou? Se non hai cartos traio aqul unha restra de chourizos, que 0 digo en serio, eh! Que eu non podo volver para a casa sen comer que me da unha pajara na bicicleta e igual me multan os municipais. Ai, non, que os da noite seica estan tomando 0 cafe no hospital.

Non teno rnais que engadir senorlas. Vide a gozar do Entroido Luques, non vaiades a outra parte, P'?rque non ides topar mellor sitio onde estar e

sar estes dlas bebendo e comendo (sempre que aos hosteleiro non lies de por suprimir tarnen as tapas nest s festas), gargallando con amigos e desconecidos (como nas boas esmorgas), pasandoo ben en definitiva, que edo que se trata.

Como traducir:

di Sabina, ese pregoeiro urbane, e vouno

VIV1R PES.

6 REVES: QUE BAILAR E SONAR COS

Asi que, ide bailar, au botar n pe au aproveitar a olte , que esta para un reg a t6 lent .

Ergome, para rematar e dicirvos que nesta viaxe que fixen

Bu cando a don Carnal

atopei un pregoeiro

que me fixo /embrar

o Entroido sendo un neno

E dicia a/go esi:

"Impro Intraducib/e"

Que a noite vas sexa propicia.

E que 0 Entroido vos dure na alma, todo 0 ano.

EA... QUEOA INAUGURADO ESTE PANTANO, oioo... a ENTROIDO LUGUES

~ 10:G