• ostirala • 2000ko martxoaren 24a

Egunkaria

Gehigarri honetan #

Lizarra • Asteburuan kontsumo berdearen aurreneko erakusketa izanen da herriko plazan

Pello Iturria • «lVlendian jaten dugunarekin kontu handiz ibili behar da»

Mafarroako trdialdeko

Erriberri, Uxue eta

Artaxoria herriek elkarte

bana dute bertako ondarea

zaindu eta sustatzeko.

Herri bakoitzarena ez ezik

eskualde osoaren

onura dute gogoan, ondare

historiko-artistikoak erakar

dezakeen turismoa diru

iturri handia baita

Erdialdearendako.

(MM mmiñ dai snteta

Bi aztan

Suteak edonon Asteburu bakar batean sei bat sute itzali dituzte Oronozko suhiltzaileek

Urtero gertatzen da

gauza bera; larreak

erretzeko garaia heldu

deneah, ohikoa da

Baztanen kontrolik

gabeko suak ikustea.

Ez dago modurik

nekazariak eta

abeltzainak

kontzientziatzeko, eta

mendi zati handiak

erretzen dituzte

suhiltzaileei deitu

gabe.

OKETA MENDIAREN MAGA-

la, Elizondotik hurbile-koa, lau aldiz erre dute bi ur-tean. Nekazariek badakite la-r reak erretzeko suhiltzaileei eskatu behar zaiela laguntza, baina, antza denez, errazagoa da gauez j o a t e a inolako se-gur tasun neurririk har tu ga-be . A u r t e n g o u r t a r r i l a e t a otsaila oso idorrak izan dira, eta, haizeak lagunduta, sute-en kontrola galdu da egun as-kotan. Momentuz ez da ezbe-har larririk gertatu, baina ba-dira larri ibili diren artaldeak eta hauen bordak.

Sute hauek guztiak itzaltze-ko, Oronozko suh i l t za i l een egoitzan egoten dira arratsal-deetan zazpi gizon. Ismael Ar-mendar iz sa r j en toak deialdi berezia egin nahi die Baztan-

Sute asko itzali behar izan dituzte Oronozko suhiltzaiteek asteotan.

R A K E L G O Ñ I

go nekazariei: "Ulertzen dugu larreak erretzea beharrezkoa dela, ba ina su hauek egunez piztea ezinbestekoa da; h a u dela eta, nahiko genuke guri laguntza eskatzea edozer erre nah i du tenean , gure pres ta-k u n t z a h o r r e t a r a b i d e r a t u a baitago". Arazorik la r r ienak Erratzu, Azpilikueta eta Bear-t z u n g o n e k a z a r i b a t z u e k i n izan dituzte. Hiru toki haue-t a n g e r t a t z e n d i r a s u t e e n %70. Bestalde, Baztan-Bida-soa inguruan gertatzen diren suteen artean Baztangoen ko-p u r u a l a u k o i z t u eg i t en d a besteekin alderatuz gero.

Due la bi a s t e b u r u suh i l -tzaileek sei ateraldi egin zituz-

ten. Ost iralean, Ziga herr ia-ren i n g u r u a n h i ru h e k t a r e a mendi erre zituzten Soate, Ur-les e ta Ullarri izeneko tokie-tan . Ger takar i h o n e t a r a lau suhil tzai lek j o a n b e h a r izan zuten kamioi batekin.

A g i n t a r i e k ez d a k i t e ze r gehiago egin daitekeen arazo larri honen au rka , eta azke-nean norbait hilko den beldur dira, duela gutxi Ezterenzu-bin gertatu zen bezala.

Oronozko suhitzai leek de-netarik ikusi dute. Urtarrile-an, sute bat itzali eta gauean berriro su eman zioten men-diari . E ta h u r r e n g o goizean han zeuden suhiltzaileak be-rriz ere eremu bera itzaltzen.

G e r t a t u izan zaie h i r u s u t e ba ino gehiago ere egotea eta ezin iristea garaiz denetara.

Egura ld i ak hone la j a r ra i -t z e n b a d u , s u t e a k i z a t e k o a r r i skua areagotu egingo da, e ta nekazar i e ta abel tzainen e s k u e t a n e g o n g o d a g u r e m e n d i e n e t o r k i z u n a . Suh i -tzaileek badak i te nondik eta n o r a pi tz da i t ekeen s u a e ta zeintzuk diren suteak kontro-lik ez galtzeko ja r ra i tu behar diren pauso guztiak. Nahikoa da dei ba t egitea profesional h a u e n laguntza lortzeko eta bizitzak a r r i s k u a n ez jar tze-ko.

—S» R a k e l G o ñ i

Leitza

Zabalik da aharar umeak

ekartzeko kanpaina

T Z A , L E K U N B E R R I E T A

esora Saha rako umeak cartzeko kanpa ina abian a, hur rengo apir i laren 9

e. Udan, bere etxean sa-l a r a r h a u r r e n b a t h a r t u

li duenak, aipatu eguna >aino lehen, Gaztañaga ta->ernara, Fa rmaz i a r a edo

zar te Zerb i t zu ra jo be-l a r k o du izena emateko . Jestela, honako telefonoe-

r a dei d e z a k e : 9 4 8 -0708, 948-510032 edo 8-610617.

azko u d a n g a z t e t x o lauek hiru herri horietara cartzeko proiektua abiatu

t en , b a i n a , h e g a z k i n conpainiekin arazoak izan

uztelako, ezinezkoa izan n bidaia gauzatzea. Aur-n, ume h a u e n eta Saha-io herriaren egoera ez da

lobetu. Aitzitik, okerrerajo u. Hori dela eta, au r r e ra gi tzen d u t e h a u r r a k e-

cartzeko a s m o hor rek in .

de batetik, lortu nahi da raur horiek euren herrian aso ezin dituzten ha inbat

r b i t z u h e m e n e s k u r a -ea. Beste aldetik, Saha-ko herriaren egoera poli-to e t a soz ia la zein den agutarazi nahi dute, he-

rritarrak kontzientziatu eta uren e lkar tasuna adieraz ezaten. Aste San tuan lau

agun sahararren lurralde-

izanen dira bisitan. Ma-tzean eginen den ku l tu r

s t ean , berr iz , S a h a r a k o a hemengo eskulangileen

rakuske ta ba t zabalduko a, j a i m a b a t ( s a h a r a r txea) jarriko da eta Saha ako ipuinak kontatuko di uzte.

— & Eli B e l a u n t z a r a n

Massilia a Caesare caipitur

A I T O R T X A R T E R I N A

Dinbirri-danbarra

Abiadura da gizarte orokortu honetako lehen

deitura. Arinago heltzen omen dira, hala-

ber, bidezorroetan pisu gutxiago duten zal-

diak zama astuna dutenak baino. Halaxe dabil men-

debaldeko gure gizarte ordenatua. Gero eta azka-

rrago gabiltza (?) aldaketak egiten, edo bertzela

errateko: gero eta aiseago ekartzen dizkigute alda-

ketak. Internet dela, bioteknologiadela.AHTdela,

XXI. hiperkotxeak direla... arinago heltzeko... no-

ra? Nora baino istripuak ukaiteko.

Frogatua da arintasunaren teoria. Ekin diezaio-

gun arinkeriari.

Lehenbizi erran behar da umeak sozializatzen

duen hierarkiaren lehen postuan telebista datzala.

Bi segundoz hausnartzen badugu ezagutzen dugun

telearen ezaugarriak zeintzuk diren, halako gizarte-

rantz garamatzala baiezta dezakegu. Hau da, piku-

tara.

Telebistak, salbuespen ohoragarriak salbu, erre-

alitatea sortu eta desitxuratu ondoren kaka bailitzan

jateko eskaintzen digu. Gu kakazale amorratuak

garen neurrian zitari uko egin ez eta egunero-egu-

nero platerkada ausarkiak dastatzen ditugu.

Kakaren osotasunari behatuz gero, mami gutxi

duela konturatzeko ez dugu jakintsuegiak izan be-

harko. Horregatik da kaka: kk delako.

Informazioaren garaia dugu hau, eta kontraesa-

nena ere bai, diot nik. Informazioaren kopurua han-

ditzen den neurrian jende informatuaren kopurua

beherantz doa, geometrikoki. Hiztunen kopurua

ugaritzen den horretan hizkuntza txirotzen den be-

zala (euskarari gertatzen zaio, adibidez).

Irudiaren garaian bizi gara. Dakiguna irudi hutsez

osatua da. Gure diskurtsoa ez da, orain gutxi arte,

iturri eta autore ezberdinen pausalekua, eslogan

diskurtsiboa baizik ez da. Politikan ere batzuek era-

biltzen duten tonoa erabat moderno, sarkorra, era-

ginkor eta aspergarria da. España va bien, España

va a mas. Lelo horietan eraiki da diskurtso bat. Milioi

bat aldiz errepikatua izan da bozgorailu ezberdine-

tan. Bertze zerbait gutxiagorekin erdietsi dute hel-

burua. Orain Lizarra-Garaziren ordua omen da. Argi

dago honela jarduteak ez duela subliminalismorik

behar. Amaitzeko, ohar bat. Zona Especial Norte

planak (plan ZEN) bere horretan dirau.

Egunkaria' ostirala, 2000ko martxoaren 1 7a

Lj ^ Kultura ekologikoa suspertuz

Asteburuan kontsumo berdearen lehen erakusketa izanen da herriko plazan

Ekologia Kulturaren

lehen asteari

bukaera emateko,

Kontsumo Berdearen

lehen erakusketa

eginen dute bihar

Foruen plazan.

Bertan hainbat

produktu ekologiko

salgai jarriko dira.

J; AI G I R O ALAIAN, TRIKITIXA,

txalaparta, harriparta eta toberaren soinuekin batera, t r ikimakoak han eta hemen ikusi ahal izanen dira. Txoko batean antzerkia, eta tartean, makina bat elikagai, eskulan, t x o s t e n e ta b e s t e h a i n b a t gauza izanen dira. Irudi hau-xe ikusi ahal izanen da bihar Egako hirian. Izan ere, Ekolo-gia Kulturaren I. Astea buka-tzeko —aste osoz izan da—, Kontsumo Berdearen erakus-keta eginen dute bihar eta etzi Lizarran.

11:00tan irekiko dute 600 metro koadroko instalakun-tza. Bertako 40 bat saltokitan ha inba t elikagai dastatzeko zein erosteko aukera izanen da: fruituak, barazkiak, hara-gia, ardoa. . . Nekazari, abel-tzain, ekoizle eta banatzai le

KontsumoBerdearenlehen erakusketaeginen dute bihar HerrikoPlazan.• XOUSE SIMAL

ekologikoen lana ezagutzera emanen dute. Halaber, Liza-rraldeko eskulangileek euren lana azalduko dute. Azkenik, ekologiaren inguruan lan egi-ten duten elkarte, enpresa eta erakundeek euren lana era-kutsiko dute.

Erakusketaz gain. astebu-ruan zehar taberna eta lapiko ekologikoa ipiniko dute Laka-be komunako neska-mutilek, eta igandean janar i ekologi-koa prestatuko dute.

I n g u r a t z e n d e n j e n d e a r i ekologiaren gaineko kontzien-tzia lantzeko bideak eskain-

tzea eta kontzientzia aldaketa batek nola derrigorrean jarre-r en e ta a u k e r e n a l d a k e t a ekartzen duen adieraztea da e r a k u s k e t a honen h e l b u r u nagusia. Econavarra elkarte antolatzaileko kide Iasone Ca-ñadasen hitzetan «kontsumo ekologikoaren bai tan aukera berriak izateak ekoizpen eko-logikoaren hazkundean era-gin zuzena du».

Econavarrak 1998. ur tean I ruñean ospatu tako ekitaldi baten ondoren erakutsi zuen herr ialdeko bertze herr i ba-tzuetara antzeko egitasmoak

zabaltzeko asmoa; horrega-tik, au r t en Lizarrarat etorri dira, be r tan dauden ekoizle ugariei beren burua ezagutze-ra emateko xedearekin. «Giza ekologiaren aldeko a p u s t u a egitea gure esku dagoela be-rretsi nahi genuke». «Gizarte-aren eraldaketari bide emate-ko aukera dugu, gure lurra, gure kontinentea, gure plane-ta ren ingurune na tu ra la ren egoera bere osotasunean —gu b a r n e ga i tuen osotasuna— ulertzen hasten bagara».

Kristina Berasain

herri aldizkariak Edume Elizondo

Errepidearen arriskuak Azken aldian denen ahotan dagoen gaiari heldu dio Mailope aldizkariak bere azken zenbakian, N-121 errepi-dearen inguruko aferari, alegia. «Na-zional 121 errepidearen inguruko he-rriek doan izateko kanpainari ekin diote, Nafarroako arriskutsuenetakoa delako. Bertan, istripu asko, eta la-rriak izan direlako. Dena den, eskaki-zun hori lehendik ere entzin izan ge-nuen, baina ez hainbestetan, eta hain ozen. Ekainaren 13ko hauteskunde bezperan, zenbait alderdik, sozialistek eta EHkoek adibidez, bere programan

bildu zuten eskakizun hori, baina orain arte, ez zen inolako emaitzarik ikusi».

«Parlamentuan behin eta berriz es-katu izan da Audenasaren esku dago-en A-15 autopista hori doako bihur ze-dila, baina ez da horrelakorik lortu, nahiz eta helburu hori zuen komisio berezi bar ere sortu izan zen ganbera horretan. Miguel Sanzen gobernuak dio proposamen hori ez dela bideraga-rria, horretarako beharrezkoa litzate-ken dirurik ez dagoelako gobernuan, eta gobernu horrek ezin omen dio uko

egin, autopista horri esker eskuratzen den dirutzari».

«Nafarroako Gobernuaren burugo-gortasuna ikusita, herri ekimenek ge-ro eta protesta biziagoak egin izan di-tuzte. Otsailean, adibidez, hiru mani-festazio handi egin ziren, Irurtzunen bata, Tuteran bestea eta, azkenik, Iru-ñean beste bat. Gauza da, herriaren nahia bildurik edo gaia isilarazteko akaso, Nafarroako Gobernuak A-15 merketzea erabaki duela berriki. Au-toek orain merkeagoa izango dute bai joanabai etorria. Sikiera...».

Xabier Larraburu

Hizkuntza sekretua Gure hizkuntza sekretua dago-

eneko aizeratuegia dago. Nes-

ka-laguna, adibidez, Hirugarren

urratsean dabil. «Datorren hila-

betean Laugarrenera igaroko

gara», esaten dit. Eta zer edo

zer apurtzen zait bihotzean:

Kral Atx! Akabo nire kuttun

belarrimotxaren xarma. Edo,

hobeto esan, akabo nire eus-

kaldun peto-petoaren xarma!

Akabo garai bateko arratsalde

haiek, zeinetan, kaletik genbil-

tzala, adi-adi entzuten zituen

nik esandakoak. Berak, esate

baterako, Barañainen krixton

haizetea zebilela komentatzen

zidan eta nik Barañain hitz eus-

kaldunaren esanahia horixe

bera dela, maitia, esaten nion,

eta gero iparramerikako larru-

gorri zahar baten gisa ahoska-

tzen nion, xuxurlatu egiten

nion, ahots sakon eta liluraga-

rriarekin gure harrizko hizkun-

tzaren hitzak itzuli egiten niz-

kion: lugardondehayfuertevien-

to. Bera, instant horretan, nitaz

maiteminduago (oraindik ere!)

sentitzen zen, bere begien

aurrean Paleolitiko garaiko

Barañain bat igarotzen zen,

dena lur eta zuhaitz, eta Cro-

magnon talde bat ikus zezake-

en, eta beraien hitzak aditu

lekua bataiatzen zutenean:

Barañain! Eta hori guztia niri

esker, nire eskutik heltzen bai-

tzitzaion irudimenera. Ni Cro-

magnon euskaldunen interpre-

taria bainintzen. Ni: natiboa.

Atzo iparramerikako larrugo-

rrien sineste bat komentatu

nion. Gizon haiek, esan nion,

hildakoen arimak animalietan,

arroketan eta zuhaitzeetan bizi-

tzen segitzen zutela sinesten

zuten. Baina, are zoragarriago,

etortzekoak ziren umeen izpiri-

tuak ere erreka txikietan existi-

tzen zirela pentsatzen zuten.

«Pentsamendu hori oso polita

da», esan zidan berak, eta ados

geundela erantzun nion. Gero,

bat-batean, kale erdian gelditu

eta bat-bateko aurkikuntza

baten aurrean dugun harridura

berarekin hitz egin nuen: «Bai-

na... egon! Euskaraz ere 'erre-

ka' hitzak esanahi hori du:

almadeniños!» Berakbarrezka:

«Ea Xabier, natiboarena egitea

bukatu zaizu, Hirugarren urra-

tsean nago motell». Jada ez

naiz natibo. Jada ez naiz Cro-

magnonen interpretaria. Nire

ahotsez ez da inor mintzo. Ni

besterik. Amodioaren garra piz-

teko beste modu batzuk aurkitu

beharko ditut. Euskaltegi

madarikatu horiek bizitzak

dituen gauza ederrenak honda-

tzen dituzte! Ez dakit nik! Agian

UPNkoak ez dira kontu honetan

tronpatu!. •

ostirala, 2000ko martxoaren 1 7a Egunkaria

kMarkar ia 4

flndarearen bab(serako Erriberri, Uxue eta Artaxonalhiru elkarte eureri herrietako

oridarea babesto ari dira larieari

Duela hilabete bat edo, Nafarroako Erdialdeko

ondare historiko-artistikoaren babesean lai egiten duten hiru elkarte

bilera bat egin zuten. Erriberriko El Chapitel, Artaxonako Lagunak eta

Uxuezaleak, batez ere, eH ezagutzeko bildu ziren. Bakoitzak bere herr ia i egiten du lan, b e r t a k i

ondarea zaindu eta sustatzeko, baina eskualdi

osoa dute gogoan, ondarej erakar dezakeen turismof

diru iturri handia baita Erdialdearendako.' -

GErriberrin otsailaren 12an egin zuten bilera hartan, hiru elkarteek sei pun-

tu tan egin zuten bat: bertako balore histori-ko-ar t is t ikoak sus ta tzea ; e lkar te ber r iak sortzen laguntzea; ondarea zaintzea; era-kunde ofizialak zein dirua eman dezaketen erakunde pribatuak inplikatzea; hobekun-tza guziek Nafarroaren ku l tu ran isla izan dezaten ahalbidetzea; eta, oro har, kultura-ren alde lan egitea.

Erriberri «pribilejiatua» Erriberr iko E1 Chapitel e lkar tea 1992an sortu zen, herriko ondarea babestu, estu-diatu, sus ta tu eta zabaltzeko. Javier Cor-cin E1 Chapitel elkarteko lehendakaria da. O n d a r e a zaintzear i e ta zaharber r i t zea r i dagokionez, Corcinek ez du ukatzen Erri-berr i pr ibi le j ia tua denik. «Duela 50 ur te ha s i ziren h e m e n inber t i t zen , Er r iber r i nafar guzien erakusleiho eta ondare dela-ko», e r ran du Corcinek. «Bai e rakundeek eta bai jendeak, oro har, zerbait erakuts i b e h a r d u t e n e a n Er r iber r i ra jo tzen du t e anitzetan. Baina ez da pribilejioa, dagoki-guna baizik. Hemen ez dugu industriarik. Tur ismot ik e ta ardot ik bizi b e h a r dugu . Just izia egitea da bertakoa sustatzea». Ez bakarrik Erriberrikoa, baita ondoko herrie-t a k o a ere, Corc inek g a i n e r a t u d u e n e z . «Ezagutzen ez den aberas tasun handia du Erdialdeak».

Hiru elkarteek egin zuten lehen bilera horren helburua elkar ezagutzea zen, Cor-c inen e s a n e t a n . «Hiru e lka r t eak ba t zen

Egunkaria ostirala, 2000ko martxoaren 1 7a

Erriberriko gaztelua (goiko argazkian),

nahiko egoera onean dago eta

bisitari anitz jasotzen ditu

egunero. Uxueko santutegiko (eskubiko

argazkian), hainbat zati, berriz, dorreak

kasu, ezin dira bisitatu, arras

egoera kaskarrean daudelako •

UXUE MONTERO

d i t u e n a o n d a r e a r e n d e f e n t s a , ezagupe -na eta kezka da». Dena dela, haratago ere joan daitezkeela us te du: «Jende askok ez du uler tzen be rea den zerbai t e r respe ta -tu behar duenik, hau da, ezin dituela nahi d i tuen a ldaketa guziak egin. Legea bada-go, ba ina falta da aplikatzea, eguneratzea eta malgu egitea. Beharbada gehiago hitz egin beha rko l i tzateke o n d a r e a r e n ingu-ruan».

Uxue, nafarren ondare Historikoki eta artistikoki betidanik egon da h a r r e m a n a Uxue eta Err iber r i ren a r t ean . O h i t u r a ho r r i j a r r a i k i z , d u e l a h i r u u r t e Uxuezaleak elkartea sortu zutenek E1 Cha-pitelekoen laguntza izan zuten. Uxuezaleak elkarteko kide Mikel Burgiren e r r ane t an , Uxueko ondarea, santutegia bereziki, utzia dago aspalditik. «Uxuen azkeneko zaharbe-r r i t zea , z a h a r b e r r i t z e h i t z a e rab i l i a h a l bada , 80ko h a m a r k a d a r e n h a s i e r a n izan zen», adierazi du. «Lehen ere gertatu izan da zerbait konpontzera etorri, dirua buka tu eta lan hori buka tu gabe uztea».

Uxueko santu tegia zaindu beha r delako kontzientzia piztearren sortu zen Uxuezale-ak taldea. «Plan integrala egin beharko litza-teke eraikin osoa zaharberritzeko», dio Bur-gik. «Altxor ba t dugu erakutsi beharrekoa».

Uxuezaleak artzapezpikuarekin, Nafarro-ako lehendakar iarekin eta Par lamentuko kul tura batzordekideekin bildu dira hain-b a t e t a n . B e h i n t z a t , El iza e t a K u l t u r a d e p a r t a m e n t u a r e n a r t e k o h a r r e m a n a k

h o b e r a e g i t e a lortu dutela adie-raz i d u Burg ik . «Monumentua he r r i a rena da», e r ran du. «Nafarroako historiaren zati da, eta Nafa-r r o a k o l eku r ik e d e r r e n e t a r i k o a n dago. Eliza da santutegiaren jabe, baina denona delako sentimendua dago, eta denok kon-pondu eta zaindu behar dugu».

Hiru elkarteek elkarrekin egin dezakete-nari buruz, Burgik uste du Erdialdea sus-

UJ r ) > j ^Jjr* y fijff (J jyij' Miberriko EL CHAPITEL elkarteko lehendakaria

«Eskualdren ardatz dinamizatzailea izari betr du Erriberriko gazteluak»

• Erriberri gazteibaino zerbai t gehiago da? Bai, noski . Gaztaerdigunea da,

baina, ondarearidklonez, gaztelua baino anitzez geh$a Erriberri. Le-hen mailako bi elizigu (gotikoak eta erromanikoak), Chsldorrea, historia handiko bi koment®ita bat, margo-lanak, artxibategiaJedozazpijaure-gi, Erdi Aroko galei eta aztarnategi arkeologikoak, naJa nahiko aban-d o n a t u t a dauderJare hand ia da,

eta ez bakarrik Erriberrirena, nafar gu-ziena baizik. Nafarroak Erriberrin inber-titzen du Erriberri delako kanpotarre i erakutsi nahi zaien erakusleihoa. • Zer nolako turismoa jasotzen duzue?

Bisitarien %80 gaztelua ikustera etor-tzen dira. Bakan batzuk etortzen dira ar-doaren kontua dela eta. Baina ez da he-men egun osoa ematen duen tu r i smo mota. Paradorrera etortzen diren atze-rritarrak salbu. Erriberrira etortzen di-ren tur i s ta asko harri tzen dira hemen

ikusten dutenarekin, eta ordu gehiago ematen dituzte hemen. • Gaztelua kudeatzeko modua kriti-

katu duzu. Nik ez dut kritikatzen kanpoko enpre-

sa batek egiten duelako, Udalarena ez delako baizik. Kudeaketaren lehiaketa atera denean, Udalak eskatu du, etekin ekonomikoa bilatzeaz gainera, herriaren promozioa egitea eta lortutako etekinak ekimen kulturaletara bideratzea. Eskae-ra hori ona da oraindik. Gaztelura turis-ta guziak etortzen dira. Horrek erakar-tzen ditu eta denboraren arabera; gauza gehiago ere bisitatzen dituzte. Gaztelu-tik promoziona daitezke beste gauzak, Er r iber r ikoak edo Erd ia lde osokoak: monasterioak, aztarnategi arkeologiko-ak, ardoa. Eskualdeko ardatz dinamiza-tzailea izan behar du gazteluak, beste herrientzako ere onura ekar baitezake.

I # r i rKaria

Artaxonako dolmenak ongi daude. El Cerco harresi multzoak, ordea, zaharberritze sakona behar du. •

UXUE MONTERO

tatzeko partzuer-g o a r e n b a r n e a n o n d a r e a r e k i k o k o n t z i e n t z i a t z e a bul tzatu beharko lukete la . «Bakoi-tzak bere herrian lan egiteaz apar -te , e s k u a l d e k o i k u s p u n t u a e re izan behar dugu».

Artaxonan hasi berriak dira Hiru elkarteetan sortzen azkena Artaxona-koa izan da. Iragan abenduan eratu zen, eta heldu den apirilaren 9an eginen dute aur-kezpe'n publikoa. Artaxonan Erdi Aroko E1 Cerco izeneko harresi multzoa, neolitikoko pare bat dolmen eta alde zahar polita dute

Ondarea zaintzeko lana

beharrezko dela ulerraraztea jendeari da lehen urratsa, diruaren

aurretik. Erriberrin arazo handirik gabe lortzen dute, Nafarroaren erakusleihoa delako; Uxuen santutegia

zaharberritzeko plan integrala egin behar dela uste dute; eta Artaxonan mila milioi pezeta inguru behar dituzte El Cerco

harresi multzoa lehengoratzeko.

erakusteko. Hala ere, Artaxonako Lagunak elkarteko kide Angel Anduezak dioenez, «he-rr iko o n d a r e h i s to r iko -a r t i s t i koa e r a b a t abandona tu t a dago». «Orain arte Artaxona bazter utzi dute ha inbat proiektutan. Guk lan egin behar dugu horietan sartzeko, bai-na horretarako Artaxonako herriak zerbait

eskaini beha rko luke. J e n d e a h o n e r a e to r -tzen da, harresiak iku-si, e ta b a d o a . Ba t zuk herrira igotzen dira, eta beste batzuk dolmene-raino iristen dira. Bai-na ez dute jateko osta-turik edota oroigarriak erosteko dendar ik . Ez dago e ska in t za serio-r ik . H e r r i t a r r a k e re kon t z i en t z i a tu b e h a r dira».

E l k a r t e b e r r i a k be-r rehun bat bazkide di-tu dagoeneko. Artaxo-naren ondarearen pu-b l i z i t a t e a eg inez , a g i n t a r i a k k o n t z i e n -tziatu nahi dituzte. On-darea zaharberr i tzeko diru asko behar da eta h o r r e n b i la dab i l t za ; ondarea zaintzeko lana behar rezkoa dela ule-rraraztea jendeari baita l ehena , d i r u a r e n a u -

rretik. «E1 Cercon mila milioi inguru inberti-tu behar dira», azaldu du Anduezak. «Guk espero genuen Sus tapen Ministeriotik zer-bait lortzea, baina Udalak bazter utzi du Go-bernuaren aholkua dela medio». Eta horre-tan dabiltza, ondarea zaintzeko diru bila.

—£» A s i e r A z p i l i k u e t a

ostirala, 2000ko martxoaren 24a Egunkaria|

K 1 a s i k o b i t x i • a r r o n t k I a s i k o

Joxemie l B idador

Biktoriano Juaristi gogoratzen Karrikak gremioetan banatzeko ohitura, era batera edo bestera eta neurri haundi batean behinik behin, Iruñean

eutsi izan den ohitura badugu, eta hortxe ditugu margolariak Iturraman, idazleak Ermitagañan, musikalariak Arrosadian

edota sendagileak Sanduzelain.

Dena dela, eta Iruñeko Udalak nahi duena gora

behera, sinplismoan erortze-ko beste modu bat baizik ez dugu honakoa. eta zenbaite-tan, omendu nahi denaren sotiltze ikaragarria. Kasualki, gainera, estilizazio prozesu honetan norbait galtzaile ate-ratzen bada, horixe, duda-' mudarik gabe, euska-raren mundua dugu, berriz ere. eta beste bate-rako uzten ditugun adi-bide ezin argigarriago Larreko edota Manezaundi dir; teke. Gaurkoan. ordea, Biktoriar Juaristi Sagartz zuren inguruan jardungo dugu, Sanduzelaiko Doc-

" torJuaristi karrikari izena eman zionaz ale-gia. Donostiako Puyuelo karrikan jaio zen, 1880ko martxoaren 6an, sendi txiro baten altzoan; aita azkoitia-rra eta ama donostiarra izan-ki, euskara izan zuen hiz-kuntza bakarra eskolan hasi zen arte, baita geroago ere, bere bizitzaren zenbait espa-rrutan bederik ere. Ikaskete-tan bereziki gailendurik, gurasoek Gipuzkoako Institu-tuan matrikulatzea erabaki zuten, horretarako berebiziko esfortzu ekonomikoa egin behar izan bazuten ere, eta behin ikasketa ertainak bukaturik, Valladolid aldera jo zuen medikuntza burutze-ra. Karrera bukatutakoan, Lasarten ezagutu zuen Adria-na Manini Acebedo klase oneko neska madrildarrare-kin ezkondu eta Santanderko Madrazoren sendategira joan zen mediku lanari lehenbizi-koz ekiteko. Santanderren bi urte emanda, Irunera egin zuen, eta Bidasoaldeko hirian hamabost bat urte egin ondo-ren, Iruñera etorri zitzaigun 1919an, non Arraiza eta Canalejo lankideekin San

Migelgo erietxea sortu zuen. Iruñetik jada ez zen seku-larenean lekutu, ezpada Hon-darribian zuen etxera eginiko lanarteko ihesaldi laburren-gatik, eta medikuntza arloan alimaleko lana bumtu oste-

an, bere Iruñeko etxean zendu zitzaigun, 1949ko apiri-laren 4an.

Barojatarren lagun hur-koa. Caro Barojak honela des-

kribatu zigun: duaristi era gui-

puzcoano de San Sebastian, pero tenia el aire de un mediterraneo puro, con ojos grandes,

barba negra entonces, y

mucho empaque, unido a cierto gusto

por la befa... Tenia una ver-satilidad parecida en algo a la de mi tio Ricardo, y lo mismo queria operar, que pintar, que esculpir, que componer musi-ca». Eta ez zebilen hagitz oker Caro Baroja, bada, gure Jua-risti esku bete lanekin beti egoten zen pertsona baike-nuen, mediku lanaz gainera, atsegingarri zituen bestelako zereginetan ere. Gaixoen artatze lanetan langile porro-katua ez ezik medikuntzazko lan ugari idatzi zituen Juaris-tik, baten bat nabarmentze-kotan, ausaz, 1921-1922ko Manual Español de Cirugia ikerketa gotorra aipatu beharko litzateke, etorkizune-ko EuskaLUnibertsitateari eskeini ziona. Horrezaz gaine-ra, beste hamaika liburu zein artikulu atera zituen han-hemenka: Ai lado del enfer-mo, El riesgo operatorio, Angiomas y uarices, Ganglios linfaticos y medula osea... Arte Ederrekin ere lotura estua izan zuen, eta San Fer-nandoko akademiakidea genuen, eta hortaz ere, Nafa-rroako Monumentu Historiko

eta Artistikoen batzordeki-dea. Esmalteztaketan espi zialista handia izan zen, eta Esmaltes con especial m< cidn de los españoles izenbu- I ruko ikerketa plazaratu zuen | 1933an, baita Aralarko San Migelgo erretaularen gaineko | ikerketa ere 1947ko Principe | de Viana aldizkarian. Bide f beretik ere, 1944ko Lasfuen- 1 tes de España lan monografi- 1 koa burutu zuen. Musikazale aparta ere izan zen, eta txe- | loa jotzeaz gainera, idatzi | zituenetatik bi zartzuela eza-gutzen dira, La batelera eta La caserita, sekula taularatu ez direnak. Literaturaren arloan ere hainbat lan utzi zizkigun intereseko. Euskal Kulturaren Batzordeak eska-tuta Contribucion de los medi-cos a la cultura del pais hitzaldia eman zuen Bilbon 1920an, non Euskal Herriko hainbat konturi aipamen zuzena egin zion, euskara dela edo gai antropologikoak direla. Bost urte beranduago La calle del Puyuelo hitzaldia eman zuen Donostian, Gipuzkoako Ateneoak deitu-ta, eta bertan bere haurtza-roko pasadizoak jaso zizki-gun, tartean zazpi urte zitue-nean gertaturikoa, hau da, etxeko eskaileren zulotik laugarren pisutik erori ze-nekoa. Juaristiren lehenbizi-ko elaberria 1928an agertu zen Donostian, Costa de plata izenburupean eta Vic-tor Ivan ezizenez. El coloquio de las edades 1935ekoa dugu, eta urte berean Los caminos de Navarra elaberri laburra eman zuen argitara. Bestalde aipagarria gertatzeh T da El Bidasoa aldizkaria 1915ean berriz ere ager zedin burutu zuen lan itzela, kola-boratzaile finkoen eta eman-korrenetakoa izan zelarik. Tamalez, Juaristik idatzi zituen guztietan erdara da nagusi, eta beste behin ere euskaraz pentsatu baina erdaraz idatzi duen idazle baten aurrean gaudela esan behar da.

Kaleusoentzako ogi papurrak

BISUTS URTEAZ: H-ala omen da aurtengoa, hala aditu diot aitari etxean: «Bisuts

urte, gaitz urte», batez ere, haurdunaldi edo ernarialdi gaizto, ume izate bihurri eta jaiotze helbarri asko sortzen omen direnekoa, gizakietan ala abereetan.

Dena dela. ikusi nahiko nuke zein den erdarazko bisiesto horren euskal usario-rik jatorrena Euskal Herri oso-an jiratxo bat emanez? Leiza-rragaren ondoko eta inguruko bisexta hobetsi du OEHak; orain hangoa bakarra baitugu noski. ona: baina tradizio idatzi (ez beti zuzen jatorrenetzat joa) motz gelditzen denean, ahozko-an gehixeago zirikatzeak ez liguke kalterik eginen inori. Esate baterako, niri, etxeko usarioan: «aurten bisustu al dugu?; heldu den ur tean bisustuko du; bisusten duen urtean, erne!» eta gisakoak aditz modura jokatuak maiz aditu izanik, oso pobre iruditu zait bisexta soil hori hobetsi izana. Baliteke, horretan ere, usario bereko aditz jokaerak izatea: bisextatu, bisextatzen, bisextatuko, bisextaturen edo gisakoak, baina, ez dut inon deus jaso denik sumatu. Ente-nitzen?

KIRATS FILANTROPIKOAZ: Nork bere buruaz arrunten maitagarria edo gorrotagarria dela uste izatea, hagitz juzku axalekoa da, aldarteak eragin-dako ergelkeria. Erro errotik, gizonak bere bakarrean, ez bai-tu sinesten ez bat ez beste de-nik. Baina, jende politizatuak, hiritartuak, neurotikoa denez, gizakiaganako errezeloa izan beharra dauka derrior, eta erre-zelo hori konjuratzeko modurik disimulatuena, errezelo horren onarpenean bilatu du.

Nork bere burua maitakor azaltzeko bizioa, disimulo horrexegatik ugaldu da, eta zinez inor maite ez duen jende-agan gailendu izugarri. Begira gizadiaz hain gora kezkatuak ageri diren altruista horiei, iza-

tez arrunt gizatarra den kira-tsa darie: ez dute inor maite; eta inor zenbat eta gutiago maite, orduan eta maitakorra-go azaltzen dira, eta gero eta jende gehiagok adora ditzan irrikitzen dute. Bai bai, publi-kotik eta publikoarentzat bizi diren horik guziak, joder!

ERLIJIO HEZIKETAZ: Bal-din, oraintxe bertan, beste leku batera joan beharko banu, nagoen tokira sekulan ez bihurtzeko, ez dakit zeren hutsa sumatuko nukeen? Behar bada, leiho honetatik ikusten dudan paisaje ederra. Halare, hementxe nago, eta ez dut hatzik ere mugitzen leihoa zabaldu eta bazter ederrotan atsegina bilatzeko. Are gehiago, egun asko igaro ditzaket ingu-ru ederrari batere begiratu gabe, eta baliteke, bihar goize-an luzaro begiratu eta, deustaz ez ohartzea ere.

Kontua hola. esan dezaket, sorkaririk ergelenetakoa dela gizakia; izan ere, sofritu egiten baitu bere eskura izandakoan zipitzik ere gozatu eztako haren hutsa sumatzean, eta hori aski ez, ez baita gainera inoiz ase-tzen ezinezko beharrak asma-tzen. Hauxe duzu erlijio edo pentsaera filosofiko guzien be-tiko bazka: ezinaren esajera-zioa. Ez, bistan da, bere gogoa asperralditik oinazealdira era-man ekarrian, alferrik neka-tzen duela bere burua gizakiak. Bidean galtzen baitu atseginal-dia beti.

OFIZIOETAN OPAROENAZ: Piztiek hegan edo ehizan ikas-ten duten bezala, gizonak disi-mulatzen ikasten du; hauxe dugu ofizioetan oparoena: imi-tatuz gizatxartu. Hala, gezurra badirudi ere, herriko jendeak, gizaera konkretuak nabarien diren lekukoak, alegia, giza es-kema jenerikoak nahiago ditu, betiko arketipoak; artapuskak edo gaizto amorratuak, alderdi onak edo gaiztoak esajeratuz sortutako gezur horiek, alegia. Jakina baita gezurtirik esajera-tuenak ikaragarri sineskorrak izaten direla.

Motxorrosolo •

Koordinakundea

BATZORDEENA AKITU GABE ERE, BESTELAKO EKINBIDEAK

nozituko ditugu, tentsioa bere horretan mantentze al-dera. Alta, batzuk temati jarraitzen badute —urtegiarenen inguruko epaia dela-eta bakarren batek errandakoa gogo-an—, gisa horretako lehia dugu, salaketa bide, historia hur-bilak erakutsi legez, aitzinamendua ekarri duena. Koordina-kundearen ja rduna eredugarria izan baita.

Egunkaria' ostirala, 2000ko martxoaren 1 7a

P a t z i k u P e r u r e n a

Ptllo \ Wrii\ BOTIKARIA

t ^ * * • i • Iragan azaroaren hasieran, Zilbeti inguruan

mendizale bat hilik aurkitu zuten; hil aurretik baia batzuk hartu eta gaixotu egin zela kontatu zuen bere grabagailuan. Pello

Iturriak albistea irakurri eta Belladonaren inguruko azterketatxoa egitea pentsatu zuen,

erabat harritu baitzen mendizale batek horrelako landare toxikoa hartu zuela

irakurtzean.

OS O POZIK AZALDU DA P E -

llo I t u r r i a eg indako l ana rek in , e ta a re gehiago l a n a e u s k a r a z e m a n a h a l izan duelako. Iragan astean Nafarroako farmazialari eus-kaldunen aur rean aurkeztu zuen. eta orain Nafarroako fa rmazia la r ien e lkar tearen aldizkarian argitaratuko du, euskaraz eta gaztelaniaz. • Nolatan egin duzu ikerke-

ta? Komunikabideetan azaldu

zen b e r r i a , e t a b e r e h a l a gauza a r ra ro bezala antze-man nuen; agian lanbideaga-tik izango da, baina ikaraga-rr i i n t e r e s g a r r i a i r u d i t u zitzaidan. Atropa Bella-donna oso landare ezaguna da, eta pentsatu nuen nola demon-tre h a r t u zi tuen mendizale h o r r e k h o r r e l a k o b a i a k . Orduan, han eta hemen gal-

«Erdi Aroan Europan sorgin eta deabruen kontua zen

Atropa Belladona; ez zuten landareen konposizioa

ezagutzen, eta, erabiltzean zorabioak eta gauza arraroak

eragiten zituenez, sorginkeriekin lotzen zuten»

detu dut, zenbait gauza jaso d i t u t , e t a F a r m a z i a l a r i e n elkartearen hiruhilabeteka-rian argitaratu dut; oso inte-resgar r ia i rud i tu zi tzaidan be r t an emateko. Egia esan Belladona oso ikertua dago, duela ehun urte baino gehia-go ere ike r tu zu ten , ba ina b e h a r b a d a h e m e n ez dago behar bezala ikertuta. Alicia

Ederra Nafarroako Uniber-tsitateko Botanika Departa-mentuko arduradunak Nafa-r r o a n B e l l a d o n a r i b u r u z e g i n d a k o i k e r k e t a e m a n z idan ; oso leku g u t x i t a n azaltzen zen, ba ina Aliciak berak esan zidanez, ziurre-nik askoz ere leku gehiago-t a n i z a n e n da Be l l adona , normalean landare arrunte-nei a r re ta gutxiago eskafn-tzen ba i t za ie . Be l l adonak fruitu borobilak ditu, gerezi edo patxaran antzekoak, oso e r a k a r g a r r i a k , b a i n a oso tox ikoak; be rez m i k a t z a k dira. Mendizaleak hartu, eta ikusi zer gertatu zitzaion. • Nola eragiten du herio-

tza? Atropa Bella-donna oso

toxikoa da, dosi hand ie tan urduritasuna, sumina, halu-zinazioak eta eldarnioak era-

giten ditu, garuneko azaleko geruza estimulatu egiten du. Her io tza s o r t a r a z dezake erraboilako paralisia eragi-t en d u e l a k o , e t a h o r r e l a arnas paralisia gertatzen da, eta azkenean, heriotza eragi-ten du. • Hori al da mendizaleari

gertaturikoa? Ziurrenik hori izango da,

Espainiako Toxikologian Ins-t i t u t u a n e m a n z i d a t e n datuen arabera, lagin guztie-tan Atropina aurkitu baitute. Hala ere, oso zaila izaten da Belladona dela-eta hil zela esatea; oso zaila da norbait droga gaindosiagatik hil dela e s a t e a , g a u z a a s k o h a r t u b e h a r dira k o n t u a n . Kasu h o n e t a n i no rk ez du ezer e r r e k l a m a t u , e ta epai leak k a s u a a r t x i b a t u egin d u . Azterketa toxikologikoan lor-tur iko da tuek in h a r t u t a k o sus tantz iak heriotza eragin duen edo ez esatea oso zaila da, beste gauza asko ha r tu behar baitira kontuan.

• Hala ere, botika askotan erabiltzen da. Bai; g a u r e g u n b o t i k a

askotan erabiltzen da Atropi-na edo Belladona bera, baina oso dosi txikitan. Oso medi-k a m e n d u e z a g u n a k d i r a , b a i n a Be l ladona oso kon-tzentrazio txikia dute. • Horrelako landarea Euro-

pan sorgin eta deabruen istorioekin lotzen zutela ere esan duzu. Bai, eta hori egiaz izaten

zen. Printzipio eraginkorrak e ta a l k a l o i d e a k e z a g u t u . aurretik, ustez sorginak zire-n e k e r a b i l t z e n z i t u z t e n . Azken b a t e a n , a l k a l o i d e horiek neurri batean hartuta z o r a b i o a e r a g i t e n d u t e ;

Oso pozik dago bere lanarekin, eta antzematen zaio gustura erakusten

duela. Iragan astean Nafarroako Farmazialari Euskaldunen aurrean aritu

zen, eta oso pozik geratu zela dio.

Hamahiru kide izan ziren hitzaldian, berak uste baino gehiago, eta,

euskaraz, landare toxikoen inguruko eztabaida polita egin zutela esan du.

<§>

Karrera amaituta ikasi zuen arren, euskararen «zale amorratua» dela dio,

eta, horregatik, bere eremuan ahal duen neurrian bultzatzeko lan handia

egiten ari da.

droga da a z k e n b a t e a n . Garai hartan sorgin eta dea-bruen gauza ziren. eta hura erabiltzeagatik su ta ra bota-tzen z i t u z t e n Erd i Aroan . Solanazeek, hau da, Bellado-na, Erabelarra eta Mandra-gorak, zorabiatu egiten dute, eta Erdi Aroko halako errito-etan erabiltzen zituzten sor-ginek nonbait; deabrukeriak egiteko erabiltzen zituztela esaten zuten. Garai ha r t an ez zituzten landareak ezagu-tzen, ez zuten beren konpo-sizioa ezagutzen, baina zora-b ia tu egiten zirela ikus ten zuten, horralako landareak hartzean gauza arraroak egi-ten zituztela ikusten zuten, eta horregatik, sorginkerie-kin erlazionatzen zuten. Dro-gatu egiten ziren azken bate-an.

• Honetat ik irakaspen

argia ateratzen dela diozu. Mendian har tzen denare-

kin l^ontu handiz ibili behar da,; eta batez ere umeak. Hori da ondorio politena, poliki ibi-li behar dela mendian perre-txikoekin eta jaten dugunare-kin. Gazteak adibidez asko-tan joaten omen dira mendira mongi edo horre lako onddo h a l u z i n o g e n o a k h a r t z e r a . Oso a r r i ku t sua da mendian ezer ha r t zea ezagutu gabe; nik ez nituzke hartuko. Txiki-tan oso ohikoa da herrietan. mend i an , b a r a t z e a n , topa-tzen den guztia hartzea: guz-tiok egin dugu hori noizbait, baina benetan arriskutsua da zer den jakin gabe ezer har-tzea. Ez da normalena. baina

_ .ezbeharrak izan daitezke.

— & M i r e n l r i a r t e

ostirala, 2000ko martxoaren 1 7a Egunkaria

Egunkaria

i ostirala • 2000ko martxoaren 10a

lVlikel Beramendi

Zorionak CDNri ; C Z zina ekinez egina. Ezinez j koa zirudien gehiengo j osoa UPNk lor lezake hurrengo j h au t e skundeo tan , batez ere j sozialisten ekinari esker. Orain I Lizarbek oposizio inteligentea

egin nahi omen du. Inteligentzia | militarra ezinezkoa den bezala,

biak kontzeptu ezkontezinak direlako, barruko kaka garbitu nahi ez dutenek ere nekez egi-nen dute oposiziorik, eta are gutxiago inteligentea. Noizbait

| tentazioa sentituz gero, eguno-tan periodikuetan agertzen ar diren albisteak bezalakoak hel-duko dira, kateari lotuta segi-tzen dutela gogoratzeko. Sozia listak, hala ere, hauteskunde emaitzekin kontent daude. Inte ligentea iritzi hori ere.

Alderdi aber tza lee tako buruak ere kontent agertu dira Otegik pozik zegoela zioen Labriten. EHko jarraitzaileen artean baikor egoteko arrazoi-rik aurki tzen zuen baka r r a delakoan nago. EA-PNVkoak ere pozik, batez ere jeltzaleak, sekulako gorakada lortu dute-lako. Hobe aurreko eta oraingo portzentaia ez aipatzea. Gogo-ratu, hori bai, gaurko egoera politikoan ere Nafarroan batera aurkezteko gai ez diren bi alderdiok ez luketela Iruñean zinegotzirik lortuko. Biak, hala ere, pozik.

Eta, azkenean, CDN. Emai-tzarik txar rena lor tuagat ik , zorionak porrota aitortzeko gai izan direlako.

KONTZERTUAK

t Oraganre: Bihar Ekon taldea izanen da, f ron to ian , 22:00etan.

I Irunberri: Bihar La Polla eta Buitraker taldeek kontzer-tua emanen dute, gaueko hamabietatik aurrera. Ondo-ren, gaupasa izanen da Tri-kizio taldearekin eta hain-bat DJrekin . 23 :00e tan doako a u t o b u s a a terako da Iruñeko autobus geltoki-tik.

> Burlata: Asteartean In Vitro tal-deak Black Rose tabernan jo-ko du, 20:30etan.

HITZALDIAK

I Bera: Gaur, Itoizko hainbat so-lidariok hitzaldia emanen du-te Jamotenean, 19:00etan.

I Zizur Nagusia: Os tegunean , 19:30etan, kultur etxean, Zi-zur, bizikidetzarako tokia gaiaren gainean ariko dira, gaztelaniaz, Koldo Ibañez de Elejalde soziologoa, Victor Ho-norato arkitektoa, Luis Mari Iriarte Zizur Nagusiko alkatea eta Jose Joaquin San Martin Zizur Txikiko kontzejuko le-hendakaria.

BERTSOLARIAK

> Baiona: Bihar, Jon Maia, Amaia Agirre eta Unai Iturriaga iza-nen dira, Poloko gaztetxean, 20:30etan.

> Bidarrai: Nafarroako Txapelke-tako lehen finalerdiajokatuko dute igandean, 16:30etan, Bi-ttor Elizagoien, Estitxu Aroze-na, Amets Arzallus, Txomin Ezponda, Fermin Mihura eta Mikel Altzuart bertsolariek.

ANTZERKIA

I Etxarri-Aranatz: Bihar. Txanogo-rritxo eta Barbantxo haurren-tzako antzezlanak taularatu-ko di tuzte ku l tu r e txean, 17:00etan.

I Bera: Bihar, Lesakako Antzer-ki Taldeak Fernando Arraba-len Trizikloa antzezlana es-kainiko du, kul tur etxeari, 20:00etan.

I Bera: Igandean, Gorakada tal-deak Txano Gorritxo txotxon-gilo emanaldia eskainiko du, kultur etxean, 17:00etan.

ZINEMA

> Iruñea: Gaur, Joseba Salegiren Ione, igo zerura filma emanen dute, euskaraz. Aurretik, Be-goña Vicarioren Haragia film laburra pantailaratuko dute.

Emanaldia 20:00etan izanen da, Golem zinematokietan.

ERAKUSKETAK

t Burlata: Apirilaren 2 arte ikus daitezke Asuncion San Marti-nen margolanak kultur are-toan, asteartetik larunbatera 19:00etatik 21:00etara, eta igandee tan 12:00etat ik 14:00etara.

I Iruñea: Apirilaren 6 arte ikus-gai dago Iñaki Bergararen Ekuador, istorio ttikiak argaz-ki e rakusketa Maisonnave hoteleko Iruña galerian.

BESTELAKOAK

» Iruñea: III. Hamabos ta ld i Antidesarrollistari akabe-ra emateko, igandean mendi martxa eginen dute Alaitze-ra. Hitzordua goizeko be-dera tz ie tan da, Gaztelu enparantzan . Edo, beste-la, h a m a r r e t a n Untzue herrian.

• Bardeak: Orreaga k u l t u r elkarteen bilguneak antola-tuta, ibilaldia eginen dute igandean . Izena emateko deitu 948-22 22 46 telefono-ra.

J O X E L A C A L L E

Eup! Iragan astean, istripua izan zuen gidari batek Sadar futbol zelai ondoko ustezko putetxe baten

ondoko biribilgune baten ondoan. Zerk aldrebestu zuen, baina, gidariaren burua bihurgunea

gaizki hartu eta autoa atzekoz aurrera uzteko? Osasunaren goitibeheitiak, partida ondoko igoera

malkartsuak edota biribilguneak berak? Berdin dio. Osasunari eskerrak, han zituen hainbat jubi-

latu eta pare bat udaltzain ibilgailua bere horretan paratzeko. Gizon batek aldrebesten duena

bertze seik konpondu behar dute. frudia ikusita, batek baino gehiagok pentsatuko du udaltzainek

zerbaitetarako balio izan dutela azkenean. Izan ere, arras zabalduta dago auto butxadura baten

hasieran (edo bukaeran) halabeharrez udaltzain baten esku hartzeak egon behar duelako ustea.

Eta zer izan zen lehenago arrautza edo oiloa?, butxadura edo udaltzaina?.