participación política 3
TRANSCRIPT
Igualdade e xéneroConceptos básicos
Mar F. Cendón
Módulo de igualdade de oportunidades para
persoal da Deputación de Pontevedra.
Pontevedra, maio de 2016.
Participación política e social das mulleres
Igualdade de oportunidades?
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A participación política das mulleres inclúe a súaparticipación e representación enpartidos políticos, procesos electorais, organizacións e movementossociais, así como na xestión pública
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Pensade na figura dunha muller que sexa un referente para vós no exercicio dunha posición de
responsabilidade, nun posto de xestión comunitaria ou institucional ou no
desenvolvemento da súa vida.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Ellen JohnsonLiberia
DorisLeuthard
Suiza
MichelBachelet
Chile
Dalia Grybauskaité
Lituania
Park Geun-hye
Corea del Sur
Marie-LouiseColeiroMalta
KolindaGrabar-KitarovicCroacia
Ameenah GuribMauricio
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Quentin BryceAustralia
Hilda HeineIllas Marshall
PearletteLouisy
Santa Lucía
Louise Lake-Tack
Antigua e Barbuda
Bidhva DeviBhandari
Nepal
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Angela MerkelAlemaña
Como é, cualitativamente, a presenza das mulleres nos postos de poder e
representación?
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Camila Vallejo
(Santiago, Chile,1988)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Nota de prensa en El Mundo
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Pascua militar de 2009
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Discurso de Michelle Obama na convención demócrata (setembro de 2012)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
«É unha muller» (2005)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
De nazi a Terminator, las caricaturas de Merkel según la prensa internacional (2012, Público.es)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Angela Merkel «saca peito» (Inauguración da Ópera de Oslo, 2008).
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Como é, cuantitativamente, a presenza das mulleres nos postos de poder e
representación?
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
2014 2009 2004 2000 1996Ministras 30,77 50,00 50,00 18,75 28,57
Secretarias de Estado
26,67 25,00 12,00 3,85 0,00
Subsecretarias 32,81 26,67 22,22 19,70 7,02Directoras
Xerais31,48 29,36 23,35 16,75 11,49
Altos cargos sen rango concreto
37,84 22,45 7,14 7,41 -
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Goberno de Galicia• Presidencia: Alberto Núñez Feijoo• Vicepresidencia e Presidencia, Administracións Públicas e Xustiza: Alfonso Rueda Valenzuela• Facenda: Valeriano Martínez García• Medio Ambiente e Ordenación do Territorio: Beatriz Mato Otero• Infraestrutura e vivenda: Ethel Mª Vázquez Mourelle• Economía, Emprego e Industria: Francisco Conde López• Cultura, Educación e Ordenación Universitaria: RománRodríguez González• Sanidade: Jesús Vázquez Almuíña• Política Social: José Manuel Rey Varela• Medio Rural: Ángeles Vázquez Mejuto• Mar: Rosa Quintana Carballo
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
2015Deputacións Provinciais (6/38) 15,78 %
Deputacións Forais (3) 0, 0
Cabildos e Consellos Insulares
(2/11) 18,18 %
Datos recompilados polo Instituto da Muller (19/10/2015)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Concellerías por por sexo e partidos políticos
Partido político 2015PP 32,51 %
PSOE 39,05 %
IU 38,94 %
Outros 35,32 %
TOTAL 35,57 %
Datos recompilados polo Instituto da Muller (30/11/2015)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Ano % de alcaldesas
galegas
Total
2015 11,78 % 19,09 %
2011 7,62 % 16,77 %
2007 7,96 % 14,60 %
2003 4,46 % 12,56 %
1999 3,17 % 9,61 %
1995 4,46 % 6,53 %
1991 3,51 % 4,86 %
1987 2,70 % 3,22 %
1983 1,90 % 2,04 %
Datos recompilados polo Instituto da Muller (30/11/2015)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Candidaturas ás alcaldías das cidades
♀ ♂Vigo 3 7
A Coruña 1 8
Ourense 3 6
Santiago 0 6
Ferrol 4 5
Lugo 1 8
Pontevedra 3 5
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
RAE Homes Mulleres
Académicas/os 36 8
Na actualidade, ocupan as cadeiras da RAE 8 mulleres e 36 homes. A última elixida, Clara Janés (2015) foi a décima en formar parte da Academia desde que esta se formou no ano 1715 e que tardou 266 anos en incluír a unha muller.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A Real Academia Galega estivo formada, orixinalmente, por 40 participantes. Coa aprobación dos novos Estatutos no ano 2000, o Pleno foi reducido a 30.
RAG Homes Mulleres
Académicas 25 5
Letras Galegas Homes Mulleres
Homenaxeadas 51 3
O día das Letras Galegas homenaxéase, desde 1963, a figura dunescritor ou escritora falecida. Nestes 54 anos só tres mulleresforon homenaxeadas: Rosalía de Castro (1963), Francisca HerreroGarrido (1987) e María Mariño (2007).
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Mulleres nas reais academias
♀ ♂R.A. de Doutores de España 13 96
R.A. de Enxeñaría 3 57
R.A. Nacional de Farmacia 8 40
R.A. de CC Exactas, Físicas e Naturais 4 43
R. A. Nacional de Medicina 2 45
R. A. de CC Morais e Políticas 1 40
R.A. De Belas Artes de San Fernando 2 37
R. A. de CC Veterinarias 5 32
R. A. de Xurisprudencia e Lexislación 1 32
R.A. da Historia 4 29
Datos do 31/01/2015 Eldiario.es
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A porcentaxe de mulleres nas reais academias non chega ao 10 %.«Una realidad muy evidente en el caso de Medicina, cuyas tres académicas contrastan con los datos de mujeres colegiadas de los últimos años: según el INE, en 2013 fueron 122.113, frente a los 110.703 hombres. Si echamos la vista hasta 1997, los colegiados de sexo masculino son apenas 4.000 menos. Son las mujeres quienes han dado el salto más importante en número: en 16 años las médicas colegiadas se han multiplicado casi por tres.En algunas reales academias, el porcentaje femenino estuvo a cero hasta bien pasados los 2000. Hoy, la media de mujeres no alcanza ni siquiera el 10%, según la recopilación de datos realizada por el Instituto de la Mujer. En la de Ciencias Morales y Políticas, hasta hace cinco años no se incorporó ninguna mujer y hoy cuenta solo con dos (2,44%), una más que en la de Jurisprudencia y Legislación, donde la única académica (de un total de 34) es Encarnación Roca i Trías, que tomó posesión a finales de 2012. »
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
As empresas do IBEX35Nove compañías do Ibex 35 teñen só unha muller nos seusconsellos de administración (Acerinox, Amadeus, Bankia, Endesa, Ferrovial, Mediaset, Repsol,Sacyr e Telefónica) e Técnicas Reunidas, ningunha. (IV informe Las Mujeres en los Consejos de Administración de las Compañías del Ibex 35).
A presencia das mulleres, 91 conselleiras, supón só un 19,8 % do total de 459 postos. A pesar do aumento de dous puntos respecto ao nao anterior (2015) non chegan ao 30% que recomenda a Comisión Nacional do Mercado de Valores nen a media europea que está no 21,2 %.
Red Eléctrica é a única que supera o 40 % e FCC alcanza o 36,36 % e Iberdrola o 35,71 %. No ano 2015 só tres estaban dirixidaspor mulleres: Ana Patricia Botín (Banco Santander), María Dolores Dancausa (Bankinter) y Vanisha Mittal (ArcelorMittal).
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A igualdade como valor social
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Alfonso Alonso Aranegui.Ministro de Sanidade, Servizos Sociais e Igualdade
Susana CamareroBenítez
Secretaria de Estado de Servicios Sociais
e Igualdade
Blanca Hernández Oliver
Delegada do Goberno para a
Violencia de Xénero
M.ª Jesús Fraile FabraSubsecretaria de
Sanidade, Servizos Sociais e Igualdade
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Cada persoa, entidade e organización temos a responsabilidadede modificar ideas e formas de actuar discriminatorias que van en contra do dereito á igualdade.
Esta situación fai posible a transformación e o cambio nas relacións humanas e no entorno no que vivimos, mellorando as posibilidades de desenvolvemento social e de aproveitamento real do potencial de cada sociedade.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A igualdade entre todas as persoas é un aspecto central do desenvolvemento da vida política, social e económica dun país:
• Na xestión das políticas públicas, a igualdade incrementa a eficacia dos recursos e aforra custos ao evitar impactos negativos no exercicio dos dereitos da cidadanía que despois haberá que corrixir a un custo superior.
• Nas empresas e organizacións laborais, porque a igualdade supón un incremento na produtividade e nos beneficios: mellora a motivación, amplía as posibilidades dos recursos humanos libres de estereotipos , desenvolve a responsabilidade social corporativa etc.
• Nas relacións persoais e na convivencia, a igualdade contribúe a que se desenvolvan baseadas na cooperación.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Para que a igualdade formal sexa efectiva e real desde as políticas públicas desenvólvense medidas e ponse en marchas mecanismos e recursos que promoven e impulsan o desenvolvemento da igualdade de oportunidades.
As políticas de igualdade son decisións estratéxicas tomadas para promover a plena integración en igualdade de oportunidades e garantir que todas as persoas se beneficien de igual xeito do nivel de desenvolvemento e progreso da sociedade á que pertencen. O seu ámbito de influencia é global.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
As políticas de igualdade puxeron en práctica distintas estratexias que evolucionaron no tempo, desde a actuación específica contra discriminacións concretas ata a integración do enfoque de xénero, desenvolvemento e avaliación de políticas xenerais de mainstreaming de xénero.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Evolución:• Eliminación das discriminacións lexislativas.
• Aplicación de accións positivas. Medidas específicas para equilibrar a participación.
• Políticas específicas de igualdade e plans de igualdade. Planificación política das medidas específicas de igualdade en torno a distintas áreas de intervención nos que se implican transversalmente axentes clave.
• Integración da perspectiva de xénero en políticas xenerais ou maisntreaming de xénero.
• Estratexia dual: combinación de políticas específicas e da integración do mainstreaming.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Por tanto, o compromiso legal de garantir a igualdade de trato obriga a superar as resistencias sociais dun sistema de crenzas contrario, mobilizando recursos, estratexias e ferramentas que promovan o cambio e faciliten a asunción de novos parámetros axustados a dereito e imprescindibles para o desenvolvemento e crecemento da sociedade.
As políticas de igualdade teñen a súa orixe na segunda metade do século XX nos países occidentais e actualmente lévanse a cabo en case todos os niveis administrativos e políticos estatais, da UE e internacionais.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Acción positiva«unha estratexia destinada a establecer a igualdade de oportunidades por medio de medias que permitan contrarrestar ou corrixir aquelas discriminacións que son o resultado de prácticas ou sistemas sociais». (Comité para a igualdadadeentre homes e mulleres do Consello de Europa).
A LOIEMH lexitima as accións positivas no artigo 11 : «1. Co fin de facer efectivo o dereito constitucional da igualdade, os Poderes Públicos adoptarán medidas específicas en favor das mulleres para corrixir situacións patentes de desigualdadede feito respecto dos homes. Tales medidas, que serán aplicables en tanto subsistan estas situacións, terán que ser razonables e proporcionadas en relación co obxectivoperseguido en cada caso. 2. Tamén as persoas físicas e xurídicas privadas poderán adoptar este tipo de medidas nos termos establecidos na presente Lei.»
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Segundo o seu obxectivo principal poden ser:
- Medias equiparadoras. Buscan compensar as barreiras e eivas provocadas pola discriminación. Son as máis polémicas porque en ocasións reverten o principio de igualdade (sistema de cotas, penalizacións ou compensacións económicas para favorecer a contratación de mulleres…)
- Medidas promocionais. Tratan de contrarrestar as imaxes estereotipadas e sexistas e a invisibilidade histórica de necesidades e achegas. Poden ser accións como a concesión de premios específicos, promoción de estudos e investigacións etc.
- Medidas transformadoras. Teñen por obxectivo incidir nas estruturas sociais de desigualdade (campañas de sensibilización en contra da violencia de xénero, apoio para a incorporación da igualdade en organizacións laborais…)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Plans de igualdade de oportunidades
Art. 64 da LOIEMH: «O Goberno aprobará, ao inicio de cada lexislatura, un Plan para a Igualdade entre mulleres e homes na Administración Xeral do Estado e nos organismos públicos vinculados oudependentes dela. O Plan establecerá os obxectivosa alcanzar en materia de promoción da igualdade de trato e oportunidades no emprego público, así como as estratexias ou medidas a adoptar para a súaconsecución. O Plan será obxecto de negociación, e no seu caso acordo, coa representación legal dxsempregadxs públicxs na forma que se determine nalexislación sobre negociación colectiva naAdministración Pública e o seu cumprimento será avaliado anualmente polo Consello de Ministros.»
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Os plans son propostas estratéxicas de intervención política en materia de igualdade. Recollen un conxunto de medidas axustadas á realidade da situación das mulleres, para conseguir os obxectivos de igualdade a curto, medio e longo prazo.
No deseño, desenvolvemento e seguimento e avaliación dun plan participan e colaboran diversos niveis gubernamentais, así como, organizacións non gubernamentais e de participación cidadá.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
1. Primeiro hai que coñecer a realidade de mulleres e homes e das situacións que provocan a desigualdade. A partir de aquí:
2. Establécense os temas ou áreas nas que se vai intervir.
3. Defínense os obxectivos para cada área
4. Concrétanse as actuacións
5. Determínanse os recursos necesarios
6. Identifícanse os compromisos de organizacións e entidades para desenvolver estas actuacións.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
• Convención sobre a eliminación de todas as formas de discriminación contra a muller (1979). A «carta dos dereitos humanos da muller»• As Conferencias mundiais sobre a muller promovidas por UN• México 1975• Copenhague 1980• Nairobi 1985• Beijing 1995• Tratado de Ámsterdam. Consello Europeo de Amsterdam, 1997.• A Estratexia de Lisboa. Plan de desenvolvemento asinado no 2000.• Programa comunitario de fomento do emprego e a solidaridade social PROGRESS (2007-2013)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Normativa subscrita polo Estado Español en materia de igualdade
• Lei 7/2004, de 16 de xullo, galega para a igualdade de mulleres e homes.
• Lei 2/2007, de 28 de marzo, de traballo en igualdade das mulleres de Galicia.
• Lei 11/2007, de 27 de xullo, galega para a prevención e tratamento integral da violencia de xénero.
• Decreto 181/2008, de 24 de xullo, polo que se regula o Consello Galego de Participación das Mulleres no Emprego e nas Relacións Laborais (parte derrogada), e a integración da igualdade nas políticas de prevención de riscos laborais.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Normativa estatal e autonómica
• Lei 3/2007, de 15 de marzo, reguladora da rectificación rexistral da mención relativa ao sexo das persoas.
• Decreto 33/2009, de 21 de xaneiro, polo que se regula a promoción da igualdade nas empresas e a integración do principio de igualdade nas políticas de emprego.
• Lei 2/2014, do 14 de abril, pola igualdade de trato e a non discriminación de lesbianas, gais, transexuais, bisexuais e intersexuais en Galicia.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
• Protocolo educativo para garantir a igualdade, a nondiscriminación e a liberdade de identidade de xénero(abril de 2016)
• Aprobada unha proposición de lei para regular unha prestación económica «de carácter periódico» para as mulleres que sofren violencia de xénero incluíndo ás mulleres «vítimas de trata». (24/05/2016)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A intervención específica da UE centrase en torno a catro plans de acción comunitaria (1982-1985, 1986-1990, 1991-1995 e 1996-2000) e as estratexias marco comunitarias (2001-2005, 2006-2010 e 2010-2015) parellas aos programas de acción comunitarios.
A Estratexia para l igualdade entre mulleres e homes 2010-2015 establecía como liñas prioritarias: a independencia económica das mulleres; a igualdade salarial; a igualdade na toma de decisións; a dignidade, integridade e fin da violencia sexista; a igualdade na acción exterior e cuéstións horizontais como a promoción de boas prácticas entre a mocidade ou a igualdadeno acceso a subministros.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A Estratexia Marco Comunitaria
A LOIEMHA Lei orgánica 3/2007 para a igualdade efectiva de mulleres e homes nace para cumprir o mandato da CE (art. 1, art. 9.2 e art. 14).
A Lei regula dereitos e deberes de persoas físicas e xurídicas, tanto públicas como privadas, e establece medidas dirixidas a eliminar a discriminación nos sectores público e privado.
A Lei cumpre tamén a obriga de transposición ao ordenamento xurídico español de dúas directivas europeas en materia de igualdade:
• Directiva 2002/72/CE relativa á aplicación do principio de igualdade de trato entre homes e mulleres no que se refire ao acceso ao emprego, á formación e á promoción profesionais, e ás condicións de traballo.
• Directiva 2004/113/CE sobre aplicación do principio de igualdade de trato entre homes e mulleres no acceso a bens e servizos, e o seu subministro.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Finalidade: alcanzar a igualdade real e efectiva entre mulleres e homes e a eliminación de toda discriminación por razón de sexo, en particular a que afecta ás mulleres.
Persoas destinatarias: todas as persoasteñen recoñecido o seu dereito ao goce dos dereitos derivados do principio de igualdade de trato e da prohibición de discriminación por razón de sexo.
A quen obriga: a todas as persoasfísicas e xurídicas que se atopan ouactúan en territorio español, con independencia da súa nacionalidade, domicilio ou residencia.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A Lei estrutúrase nun Título preliminar, oito títulos, 31 disposicións adicionais, 11 transitorias, unha derrogatoria e 8 disposicións finais.
No Título preliminar e no Título I establécense, por un lado, o obxectivo e ámbito da lei e, por outro, defínense e detállanse os termos relativos ao principio de igualdade e a tutela contra a discriminación. Ademais especifícanse as consecuencias xurídicas das condutas discriminatorias e refórzase a protección xudicial do dereito á igualdade.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Dimensión: transversal.
Establece os criterios de actuación de
todos os poderes públicos en relación
coa igualdade, integrando o principio
de igualdade e a perspectiva de
xénero.
Establece as garantías procesais para
a tutela do dereito á igualdade de
mulleres e homes, a través dun
procedemento preferente e sumario
con inversión da carga de proba.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Define os conceptos e categorías básicas relativas á igualdade:
• Principio de igualdade de trato entre mulleres e homes(artigo 3)
• Discriminación directa e indirecta (artigo 6)
• Acoso sexual e por razón de sexo (artigo 7)
• Accións positivas (artigo 11)
• Plans de igualdade nas empresas (artigos 45 ao 49)
• Unidades de igualdade (artigo 77)
• Composición equilibrada (Disposición adicional primeira)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Lexitima ás institucións públicas con competencias en materia de muller e ásorganización para a defensa dos dereitos da igualdade, para actuar en determinados procedementos xudiciais como os relacionados con violencia de xénero ou por acoso laboral por razón de sexo.
Establece un marco xeral para a adopción das accións positivas.
Incorpora un conxunto de medidas para eliminar e corrixir as desigualdades.
Asegura unha representación equilibrada nacomposición de órganos, nos cargos de responsabilidade de todos os poderes públicos e na normativa do réxime electoral.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Cómo incide na Administración?• Plan Estratéxico de Igualdade de Oportunidades. • Comisión Interministerial de Igualdad. • Unidades de Xénero en cada Ministerio. • Informes de impacto de Xénero.
Utilización dunha linguaxe non sexista por parte dos poderes
públicos.
Introdución da variable sexo na elaboración de estudos e
estatísticas que deban elaborar os poderes públicos
Establece medidas específicas para previr o acoso sexual e o
acoso por razón de sexo no traballo (en todos os ámbitos).
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Permiso paternidade autónomo: 13 días (+2)
As autónomas quedan eximidas de pagar as cuotas durante a baixa de maternidade. Tamén as dos contratos de substitución.
A empresa está exenta de pagar as cuotas de SS da persoa de baixapor maternidade ou paternidade
Se a baixa coincide coas vacacións, éstas poderán gozarse a continuación ou mesmo fóra do ano natural.
2 semanas máis de permiso se a crianza ten algunha discapacidade.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Créase una prestación por maternidade de 42 días de duración para as traballadorasque non teñen suficiente cotización.
Mellora a prestación económica por risco durante o embarazo
Protexe o risco durante a lactación, cunha prestación económica.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Art. 76: « […] é o órgano colexiado responsable da coordinación das políticas e medidas adoptadas polos departamentos ministeriais coa finalidade de garantir o dereito á igualdade entre mulleres e homes e promover a súa efectividade. A súa composición e funcionamento determinaranse regulamentariamente.»
Real Decreto 1370/2007, 19 de outubro, polo que se regula a Comisión Interministerial de Igualdade entre mulleres e homes.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Comisión Interministerial de Igualdade entre mulleres e homes
Art. 77: « En todos os Ministerios se encomendará a un dos seus órganos directivos o desenvolvemento das funcións relacionadas co principio de igualdade entre mulleres e homes no ámbito das materias da súa competencia […].»
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
As Unidades de Igualdade
Art. 78: « É un órgano colexiado de consulta e asesoramento que debe servir como rego para a participación das mulleres no desenvolvemento da Lei garantíndose en todo caso a colaboración do conxunto das Administracións públicas e das asociacións e organizacións de mulleres de ámbito estatal.»
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
O Consello de Participación da Muller
O Instituto da Muller• O Instituto da Muller foi creado pola Lei 16/1983, de 24 de
outubro e a Dirección Xeneral para a Igualdade de Oportunidades, adscrito ao Ministerio de Cultura.
• Ten a súa orixe Instituto da Muller e na Dirección Xeneral de Igualdade para as Oportunidades. (Lei 15/2014, de 16 de setembro)
• O Instituto da Muller e para a Igualade de Oportunidades (IMIO) é un organismo autónomo adscrito ao Ministerio de Sanidade, Servicios Sociais e Igualdade, que ten como funcións promover e fomentar a igualdade de ambos sexos, facilitando as condicións para a participación efectiva das mulleres na vida política, cultural, económica e social, así como a de impulsar políticas activas para o emprego e o autoemprego das mulleres e fomentar e desenvolver a aplicación transversal do principio de igualdade de trato e non discriminación.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Rosa Urbón Izquierdo
PalomaLópez-IzquierdoBotín
EstherEscolanoZamorano
Raquel Crespo Rodríguez
BegoñaSuárez Suárez
Rosa Mª Candela Quintanilla
Ángel Díaz Gutiérrez
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
As súas liñas de actuación foron: • impulsar a creación de servizos de información e de atención e o• fomentar actuacións para promover e coordinar políticas específicas dirixidas ás mulleres desde a Administración.
O Instituto supuxo o comezo dunha política institucional para a igualdade de oportunidades:• 1.º Plan para a igualdade de oportunidades das mulleres 1988-1990• 2.º Plan para a igualdade de oportunidades das mulleres 1993-1995• 3.º Plan para a igualdade de oportunidades das mulleres 1997-2000• 4.º Plan para a igualdade de oportunidades das mulleres 2003-2006Art. 17 da LOIEMH (2007): os Plans Estratéxicos de Igualdade• Plan estratéxico de igualdade de oportunidades entre mulleres e homes 2008-2011• Plan estratéxico de igualdade de oportunidades entre mulleres e homes 2014-2016
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Ministerio de Igualdade (2008-2010)
O Ministerio foi creado por Real Decreto 432/2008, de 12 de abril.
Recollía as competencias de igualdadeque tiña o Ministerio de Traballo e Asuntos Sociais; cando foi suprimido as súas competencias pasaron aoMinisterio de Sanidade, Política Socia e Igualade, conformando a nova Secretaría de Estado de Igualdade.
Estivo dirixido por Bibiana AídoAlmagro (1977).
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A súa finalidade era «a proposta e execución das políticas do Gobernoen materia de igualdade, loita contra toda clase de discriminación e contra a violencia de xénero. Correspóndelle, en particular, a elaboración e desenvolvemento das actuacións e medidas dirixidas a asegurar a igualdade de trato e de oportunidades en todos os ámbitos, especialmente entre mulleres e homes, e o fomento da participación social e política das mulleres.»
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Alfonso RuedaVicepresidente e conselleiro de Presidencia,
Administracións¨Públicas e Xustiza
Susana López AbellaSecretaria Xeral da
Igualdade
Mª Pilar García-Rodeja GayosoSubdirectora
Xeral de Promoción da
Igualdade
Mª Belén Liste LázaraSubdirectora Xeral
para o Tratamento da Violencia de Xénero
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Secretaría Xeral da IgualdadeÁreas de actuación• Emprendemento feminino• Corresponsabilidade e conciliación• Construíndo igualdade (Escola para profesionais da
igualdade)• Contra a violencia de xénero (recollida de datos oficiais dos
expedientes tramitados e coordinación de medidas)• Sensibilización social (Comisión Asesora de publicidade non
sexista, órgano dependente do Observatorio Galego de Violencia de Xénero)
• Boas prácticas
Unidade de Muller e Ciencia de Galicia. Programa galego de muller e ciencia 2008-2012 e os premios María JosefaWonenburger.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Recursos vixentes• EscApp
Aplicación para proporcionar información de utilidade ás mulleres que se atopan nunha situación de violencia de xénero e a quenpoida axudarlles.
• Directorio de mulleres expertas (www.mulleresexpertas.info)
• Centro de Recuperación Integral para Mulleres que Sofren Violencia de Xénero
(Decreto 1/2014, do 9 de xaneiro, polo que se regula a creacióndo CRI). Centro de referencia e coordinador da rede galega de acollemento.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Centro de emerxencia para mulleres vítimas da violenciade xéneroÉ un Centro da Rede Galega de Acollemento (Lei 11/2007, do 27 de xullo para a prevención e o tratamento da violencia de xénero), xestionado de maneira integral polo Consorcio Galego de Servizos de Igualdade e Benestar (adscrito á Consellería de Traballo e Benestar), e coa colaboración da Secretaría Xeral da Igualdade. Ten como finalidade proporcionar aloxamentoinmediato e de curta estancia (3 meses) ás mulleres e as persoas delas dependentes.
CIM(A Coruña: 29; Lugo: 11; Ourense: 14 e Pontevedra: 27)
Rede Transfronteiriza de Centros para Mulleres-CEDIMProxecto europeo de cooperación transfronteiriza municipal (A Paradanta, Tui, Verín e Vila Verde)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
• Teléfono da Muller: 900 400 273.
• Vivendas de seguridade para vítimas de explotación sexual e trata. Froito de convenios de colaboración (2009) con dúas entidades de iniciativa social que xa contaban con dispositivos destinado á atención integral a mulleres vítimas de explotación sexual e trata integran unha vivenda de seguridade.
• Asesoramento xurídico en liña
• Punto de coordinación das ordes de protección. No ano 2004 estableceuse o Punto de Coordinación de Ordes de Protección (PCOP) adscrito ao Servizo Galego de Igualdade (Secretaría Xeral da Igualdade), que leva a cabo o seguimento das ordes de protección das mulleres vítimas de violencia, realizando as xestións oportunas ante as diferentes administracións para facilitarlle o acceso aos recursos existentes e ofrecerlles un marco integral de protección.
• VI Plan estratéxico galego para a igualdade entre mulleres e homes. Estratexia 2013-2015
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Deputación de Pontevedra
Homes Mulleres
Presidencia 0 1
Deputadas 15 11
Xunta de Goberno 6 4
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Homes Mulleres
Economía, Facenda e Réxime Interno 8 9
Cooperación Municipal 10 7
Emprego 9 8
Innovación, Promoción Econ. e Turismo 9 8
Xuventude, Deportes e Igualdade 8 9
Infraestruturas 10 7
Benestar Social 10 8
Medio e Desenvolvemento Sostible 9 8
Cultura 8 9
Especial de contas 8 9
Presidencias das Comisións informativas 9 1
Servizo de IgualadeDepartamento encargado da consecución da igualdade real e efectiva en todos os ámbitos da vida política, económica, cultural e social da provinciaFuncións:• Elaboración do Plan Marco Provincial de Igualdade efectiva entre Mulleres
e Homes• Asesoramento e apoio técnico• Coordinación e/ou colaboración cos municipios que xa contan con
estrutura en funcionamento e dotación• Implementación das políticas de igualdade nos municipios nos que non• Apoio e coordinación coas diferentes institucións implicadas contra a
violencia machista• Apoio e colaboración coas organizacións da sociedade civil que traballan
en prol da igualdade• Deseño de campañas, organización de eventos, congresos e outras
actividades de promoción• Incorporación da igualdade á sociedade do coñecemento• Colaboración coa UVigo e outras institucións de produción de
coñecemento• Elaboración e publicación de estudos e investigacións• Convocatoria de bolsas, premios, concursos...• Deseño de proxectos financiados
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Funcións transversais:•Incorporación da igualdade efectiva entre mulleres e homes á política de calidade da Deputación
•Provisión periódica de fondos bibliográficos no arquivo da Deputación e no seu patrimonio documental, así como documentación desta área (plans de igualdade, guías, lexislación…)
•Inclusión da perspectiva de xénero en todos os departamentos a través de programas de promoción, patrocinio, mecenado…
•Introdución e seguimento da perspectiva de xénero no Servizo de Prevención de Riscos Laborais
•Introdución da perspectiva de xénero na xestión dos RR. HH. e na formación do persoal
•Coordinación co Servizo Lingüístico e de Comunicación na utilización dunha linguaxe inclusiva nos textos que produza a Deputación, incluídos os contidos web da páxina depo.es e as campañas deseñadas por Comunicación Institucional
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Programas:•Campaña de adquisición e uso de xogos e xoguetes non sexistas e non violentos•Conectadas 2016•"Mujeres en acción: violencia cero“. Performance 25N do 2015 e exposición no 2016.•Cinema e Muller
Subvencións• Subvencións a concellos para o fomento da igualdade de oportunidades e a prevención da violencia de xénero (20/05/2016)
• Subvencións para o fomento da igualdade de oportunidades e a loita contra a violencia de xénero destinada a entidades sociais sen ánimo de lucro (18/04/2016)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
«A actuación da muller non implica unha participación no poder masculino, senon cuestionar o concepto de poder».
Carla Lonzi(1931-1982)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
«Se as mulleres escribisen libros, seguramente todo sería diferente»
• A cidade das damas• As Querelle de Femmes(1398-1402)
Christine de Pisan, Christine de Pizan, ou Cristina de Pisa
(Venecia,1364 - Mosteiro de Poissy, 1430 aprox.)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
deA
cons
truci
ón s
ocia
l da
desi
gual
dade
Rosa Louise McCailey, de casada Rosa Parks(1913 - 2005)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Sylvia Rae Rivera (1951-2002)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
As nais da praza de Maio
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Wangari Maathai, fundadora en 1977 do Movemento Cinturón Verde (Nyeri, Kenia, 1940 - 2011)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
As Pussy RiotMaria Alekhina, NadezhdaTolokonnikova e Ekaterina Samutsevich.
«Virxe María, nai de Deus, líbranos de Putin.
Líbranos de Putin, líbranos de Putin.
Virxe María, nai de Deus, faite feminista»
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Malala Yousafzai(Pashto, 1998)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Sampat Pal e as Gulabi Gang
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Rebecca Lolosoli (Wamba,Samburu, Kenia, 1962) e a aldea «Umoja»
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Manal al-Sarif (Provincia de Makkah, La Meca 1978)
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Lina Ben Mehenni (1983), blogger, a primeira en alentar as revoltas en Túnez
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Zaenele Muholi (1972), fotógrafa lesbiana sudáfricana
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Ada Colau (Barcelona, 1974), alcaldesa de Barcelona. Activista social, cofundadora e exvoceira da Plataforma de Afectados por la Hipoteca de Barcelona, e exvoceira
da PAH estatal.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
E ti? Como poderías incluír a perspectiva de xénero no teutraballo?
• Pensa nunha situación na que ti consideres que hai un desequilibrio ou no que identifiques que se está producindo unha situación de desigualdade no teu ámbito de traballo. Descríbea.
• Identifica as posibles causas desta diferenciación negativa.
• Enumera as consecuencias
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Emilia Pardo Bazán(A Coruña, 1851- Madrid, 1921)
A acción vai dirixida a un oumáis grupos obxectivos? Afectará ao desenvolvementocotiá dun ou de varios sectores da comunidade universitaria?Existen diferenzas entre as mulleres e os homes (dereitos, recursos, participación, normas ou valores vinculados á pertenenza a un sexo)?
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Begonha Caamanho(Vigo, 1964- Compostela, 2014)
Comparar e apreciar, en función de criterios pertinentes con respecto ao xénero, a situación e a tendencia actual coa evolución que cabería esperar como resultado da aplicación da medida ou da acción que imos levar a cabo.
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Ter en conta as diferenzaspertinentes entre as mulleres e os homes. Precisamos:• Datos desglosados por sexo• Coñecementos sobre xénero
Pandereteira da comarca de Ordes
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de
Contribúe a nosa acción a eliminar as desigualdades entre os homes e as mulleres e a promover a súa su igualdade?Diferenzas:• Participación• Recursos• Normas e dereitos• Valores
Muller d’As Encrobas
A co
nstru
ción
soc
ial d
a de
sigu
alda
de