paisaiak
TRANSCRIPT
BARNEALDEKO PAISAIAK
MENDIALDEKO PAISAIAK
Mendiak eta haranak izaten dira. Mendiak lurralde garaiak eta oso
aldapatsuak dira. Haranak mendiz inguratutako lurralde
lauak dira. Mendietan hiru alde daude:
Oina Gailurra edo tontorra. Hegala.
Zenbait mendi lerroandaudenean, multzo osoari
mendilerro esaten zaio.
PAISAIA LAUAK
Paisaia lauetan, lur zabal lauak egoten dira.
ORDOKIAK.
Lurralde lauak dira,
inguruko lurrak
baino garaiagoak.
IBARRAK.
Ibai batetik
hurbilen dauden
lurralde lauak dira.
PAISAIAKO ELEMENTUAK
Paisaian dauden elementu artifizialak:
Eraikuntzak Soroak Meategiak Harrobiak.
Paisaian dauden elementu naturalak:
Mendiak Haranak Ibaiak…
NOLAKOAK DIRA KOSTALDEKO PAISAIAK?
Itsasoak bustitzen dituen paisaiak dira.
NOLAKOAK DIRA KOSTALDEKO PAISAIAK?
Bi kostalde mota: Kostalde garaian,
itsaslabarrak egoten dira:
lurralde garai eta harritsuak
dira.
Kostalde lauan,
hondartzak dira nagusi:
hondarrezko edo
harrizko lurralde lauak
dira.
KOSTALDEKO FORMAKKostaldeko lurraldeak era askotakoak
dira, forma kontuan hartuz: lurmuturra, penintsula, uhartea, badia
eta golkoa.
KOSTALDEAREN FORMAK
LURMUTURRA.- itsasoan barneratzenden lur zati bat da.
KOSTALDEAREN FORMAK
PENINTSULA.- zati batean izan ezik
gainerakoan urez inguratuta dagoen
lurraldea da. Eta urak estaltzen ez
duen lur zati hori, ISTMOA.
KOSATLDEAREN FORMAK
BADIA.- itsasoaren sargunea da.
Handi handiei golko esaten zaie.
KOSTALDEAREN FORMAK
UHARTEA.- urez inguratuta dagoenlurraldea da.
GIZAKIAK ETA KOSTALDEKO PAISAIAK
Kostaldeko paisaietan jende ugari bizi da.
Gizaiok aldaketa handiak eragin ditukostaldeko paisaietan.
Hotel, aparamentu
eta etxebizitzak.
Errepideak eta zubiak.
Kaiak.
NOLAKOAK DIRA IBAIAK? Ur-lasterrak dira.
Mendietan sortzen dira.
Lurralde lauetarantz jausten dira.
Beste ibai batera(ibaiadarrak)
edo itsaso batera
isurtzen dute.
Egiten duten bideari
Ibilgua esaten zaio.
Daramaten
ur kantitaeari
emaria esaten zaio.
IBAIEN IBILBIDEA
Ibaiek nolabaiteko bideaegiten dute sortzendirenetik ura itsasora edobeste ibai batera isuribitartean.
Bide horri ibilbidea esatenzaio.
Ibai guztien ibilibidean
hiru alde bereizten dira: goialdea, erdialdea eta behealdea.
IBAIEN IBILBIDEA GOIALDEA.- Ibaia
estua izaten da.
Ur gutxi baina oso
azkar doa beti.
ERDIALDEAN.- Ibaiazabaldu egiten da.
Ur gehiago du, bainamantsoago doa.
BEHEALDEAN.- Ibaiamantso-mantso
iragaiten da
bokalerantz edo
ibai-ahorantz.
IBAIERTZAK
Ibaiertzetan landare asko
eta asko hazten dira:
Zuhaitzak.
Zuhaixkak.
Belarrak.
AINTZIRAK ETA URTEGIAK
AINTZIRAK.- Ur gezakoeremu handiak dira. Txikitxoei urmaelakesaten zaie.
URTEGIAK.- Aintziramodukoak dira, bainapertsonok eginak. Ibaietan eraikitzendituzte ura pilatzeko.