otxandio | herri ola txostena

“Hazkundean oinarritutako garapen

eredu batetik, bizitza kalitatea helburu

duen, eta iraunkortasuna,

euskalduntasuna eta herritarren parte

hartzea oinarri izan behar dituen garapen

eredu justuago bateranzko trantsizio

egitasmoa da Herri-ola”

Otxandion, 2010-ko urrian

Plaza nagusia, 1 • 48210 Otxandio • [email protected] • www.otxandio.net 2

1 ABIAPUNTUA....................................................................................................................................3

2 “HERRI-OLA” EGITASMOAREN DEFINIZIOA .............................................................................5

3 EGITASMOAREN OINARRI ETA IPARRAK..................................................................................5

4 EGITASMOA ELIKATZERA DEITUAK DAUDEN ERAGILEAK.................................................6

5 UDALETIK EGITEN DITUGUN 10 EKARPENAK .........................................................................6

5.1 HERRITARRON KONTSEILUA .................................................................................................6

5.2 BASOLANDA PROIEKTUA........................................................................................................7

5.3 URA PROIEKTUA........................................................................................................................7

5.4 ZERO ZABOR PROIEKTUA .......................................................................................................8

5.5 OREKA PROIEKTUA ..................................................................................................................9

5.6 OINEZ PROIEKTUA ....................................................................................................................9

5.7 NAGUSI PROIEKTUA...............................................................................................................10

5.8 ETXEA PROIEKTUA.................................................................................................................10

5.9 LANA PROIEKTUA...................................................................................................................11

5.10 MAINONDO PROIEKTUA ...................................................................................................12

6 HERRI-OLA EGITASMOAREN IZAERA.......................................................................................13

7 EGITASMOAREN KOORDINAZIO ORGANOA...........................................................................13


1 ABIAPUNTUA

Bere etorkizuna irudikatzeko gaitasunik ez daukan herria inertziaren edo

korrontearen menera ibiltzera kondenatua dago, eta zentzu honetan, oso litekeena

da kontzienteki erabaki ez duen norabide bat hartu eta desira ez duen etorkizuneko

eszenatoki batean bukatzea. Hau ekidin asmoz, urte luzez ibili izan gara nahiko

genukeen etorkizuna irudikatzea helburu zuen hausnarketa prozesu sakon baten

murgilduta. Hausnarketa prozesu hori nahi izan duten herritar guztiekin zein aditu

ezberdinekin konpartitu izan dugu, eta hain zuzen ere, hemen aurkezten den Herri-

ola egitasmoa da prozesu sakon horren fruitua. Aipatutako hausnarketa prozesua,

gaur egunean indarrean dagoen garapen ereduaren irakurketa orokor batetik abiatu

dugu, garapen eredu horrek gure esparru hurbilean daukan eragina aztertu, eta

gure herriaren etorkizuna eraikitzeko eredu gisa daukan balioaren inguruan

hausnartuz.

Hausnarketa horren baitan, ezin ukatuko dugu hazkundea oinarri duen garapen

ereduari esker herrialde garatuen bizitza maila (kontsumo gaitasuna) nabarmen

hobetu dela, eta horrek eragin oso positiboa izan duela gure bizitza kalitatean.

Baina, era berean, egia da baita ere, garapen eredu honek oinarrian duen baliabide

natural eta energetikoen gehiegizko esplotazioak egiturazko zenbait arazo larri

sortu dituela, eta gero eta nabarmenagoa da, egiturazko arazo horiek lortu dugun

bizitza kalitatea arriskuan jarri dezaketela. Era berean, garapen eredu honek

ondorio duen aberastasunaren banaketa asimetrikoak, mundu mailan sortutako

aberastasunaren %80a populazioaren %20aren eskuetan pilatzea eragin du,

planetako biztanleen %70a baino gehiago pobreziara kondenatuz.

Guzti honengatik, nahiz hausnarketa prozesuan aztertutako beste hainbat

aspekturengatik, gaur egunean indarrean dagoen garapen eredua dimentsio

anitzeko krisian murgiltzen ari dela ondorioztatzen dugu. 6 arlo nagusitan bizi

dugun egoerak egiten du, gure iritziz, bizi dugun krisia dimentsio anitzeko krisi:

� Balore krisia: Gaur eguneko garapen ereduak giza baloreekin bat ez datozen hainbat jarrera eta portaera saritzen ditu, hala nola, egoismoa,

indibidualismoa, kodizia, arinkeria, gehiegizko lehiakortasuna, etb.

Honek, portaera hauek erreproduzitzen dituen gizarte eredu bat

eraikitzera eraman gaitu; elkartasuna, konpromisoa eta austeritatea

bezalako baloreak alde batera utziz. Testuinguru honetan, gure

hezkuntza sistemak ez du gaitasunik izan joera hauek orekatu eta beste

balore humanoago batzutan oinarritutako gizarte eredu ezberdin bat

bultzatzeko. Balore krisiaren ondorioak nabarmenak dira gure

herritarrengan ikusi daitezkeen hainbat jokamolde eta jarreretan, eta

horren adibide da, besteak beste, auzolanaren balore eta printzipioek

azken urteotan izan duten degradazioa.

� Krisi soziala: Gizadiaren %70-ak ezin ditu bere oinarrizko beharrak ase.

Zentzu honetan, 3. munduko herrialdeek bizi dute egoerarik latzena,

zeinetan jana, osasuna, hezkuntza edo etxebizitza bezalako oinarrizko

beharrak gutxi batzuen pribilegioak diren. Baina arazo hau ez da

herrialde pobreetara mugatzen, eta honen adibide da Euskal Herrian

etxebizitza bezalako oinarrizko behar bat ase ahal izateko dauden


zailtasun objektiboak. Honen aurrean, gero eta nabarmenagoa da

interes gune ezberdinek baldintzatutako demokrazia ordezkatzailea ez

dela gai egoera honi buelta emateko.

� Krisi finantziero-ekonomikoa: Finantza sistemak “krak” egin du, eta

horrek ekonomia krisialdi larrian murgildu arazi du. Gertatutakoak

kolokan jarri du indarrean dagoen sistema ekonomikoaren

bideragarritasuna, eta agerian utzi du bere egiturazko ezegonkortasuna.

Ezagunak dira krisi ekonomiko-finantzieroak gure inguruan utzi dituen

ondorioak: langabezia, lan baldintza kaskarrak, etxebizitzen enbargoa,

etb. Guzti honek, logika lukratibotik aldenduko den ekonomi eredu berri

baten inguruko eztabaida mahai gaineratu du.

� Krisi ekologikoa: Etengabeko hazkundearen logikak gure planetaren muga fisikoetara hurbildu gaitu, eta gero eta nabariagoak dira

errekurtso naturalen xahutze masiboak planetaren orekan eragiten

dituen kalteak. Honen adibide dira aldaketa klimatikoa, zaborren

gehiegizko produkzioa, deforestazioa, lurraldearen zementazioa,

lehorteak, etb.

� Krisi energetikoa: Peak-oil deritzon puntura, hau da, petrolio eskariak produkzioa gaindituko duen puntura hurbiltzen ari gara, eta honek,

petrolio merkearen aroari bukaera emango dio. Energiaren prezioaren

gorakadak eragin zuzena izango du elikagaien prezioetan nahiz bero eta

elektrizitate fakturetan. Energia urriko mundu berri eta ezezagun batera

goaz ezinbestean.

� Krisi demografikoa: Mundu mailan ematen ari den demografiaren

hazkundeak denontzako behar adina elikagai eta errekurtso natural

egongo ez den eszenatoki batera eraman gaitzake, horrek sortuko

lituzkeen desoreka guztiekin. Oinarrizko errekurtsoen kontrola helburu

duten guden hedapena, nahiz elikagaien prezioen gorakada izan

daitezke eszenatoki berri honen ondorio nagusiak.

Aipatutakoak marrazten duen eszenatokiaren aurrean 2 jarrera ezberdin hauen

artean hautua egitera behartuta gaude:

� Datu eta gertaera objektiboek egiaztatzen duten errealitatea ez

onartzea, edo arazo hauen soluzioa etorkizuneko balizko aurkikuntza

zientifiko-teknologikoen eta botere gune ezberdinen gaitasun eta

borondatearen esku uztea.

� Edo arazoaren larritasunaz kontzientzia hartu, eta norbera bere

esparruan, garapen eredua berrasmatzea helburu duen prozesu

berritzaile eta dinamiko batekin konprometitzea.

Gure herriaren etorkizuna irudikatu eta eraikitzea helburu daukan prozesua

bigarren hautu honetatik abiatuta lantzea proposatzen dugu, eta bi ideia hauetan

daukagun konbentzimendutik egiten dugu gainera:

� Nahiz eta gaur egun daukagun kontsumo maila nabarmen murriztera

behartzen gaituen, bizitza kalitatea (eta ez bizitza maila) helburu duen


eta iraunkortasuna oinarri duen garapen eredua oraingoa baino hobea

izango denaren konbentzimendua. Hau da, gizakion behar material,

emozional eta sozialak hobeto orekatuko dituen garapen eredu ezberdin

bat eraikitzea posible dela.

� Hobe dela arazoa iritsi zain egon beharrean aurrea hartu eta

etorkizunerako prestatzea. Etorkizuneko eszenatokia irudikatzen asmatu

eta gaurtik eszenatoki horretarako prestatzen hasten diren herriak,

etorkizuna sufritu beharrean berau bizitzeko oinarriak jartzen ariko

direlako.

2 “HERRI-OLA” EGITASMOAREN DEFINIZIOA

“Hazkundean oinarritutako garapen eredu batetik, bizitza kalitatea

helburu duen, eta iraunkortasuna, euskalduntasuna eta herritarren parte

hartzea oinarri izan behar dituen garapen eredu justuago bateranzko

trantsizio egitasmoa da Herri-ola”

Herritarrok gara egitasmo honen protagonista eta guri dagokigu gure

etorkizuna landu eta eraikitzea, hortik Herri-ola izena, aitzinako burdin-oletan

burdina lantzen zuten moduan, egitasmo honen baitan herritarroi dagokigulako

gure herriaren etorkizuna lantzea.

Egitasmo honen protagonista nagusia Otxandioko herria den arren, ez da

Otxandioko udalerriak hartzen duen espazio geografikora mugatzen, gure bailara

naturalari begira, hau da, Oihandi bailarara (Anboto, Gorbea eta urrunagako

urtegiak osatzen duten bailarara) begira landutako egitasmoa da eta. Honek,

bailara honetako gainontzeko udalerriekin egitasmo hau konpartitu eta elkar

lanerako esparruak lantzera behartzen gaitu.

3 EGITASMOAREN OINARRI ETA IPARRAK

3 dira trantsizio egitasmo honen zutabe eta ipar nagusiak:

� Iraunkortasuna: Iraunkortasunak natura ulertu eta berarekin oreka bilatzera behartzen gaitu. Herria gure ingurune naturalaren parte gisa

ulertzen dugu, hau da, ekosistema zabalago baten parte gisa.

Irakurketa honek gure ingurune naturalarekiko loturak indartzera

garamatza, eta energia nahiz material fluxuak maila lokalean aztertzera

behartzen gaitu.

� Parte hartzea: Herritarrak dira egitasmo honen protagonista, ez inongo

partidu politiko edo botere gune. Zentzu honetan, parte hartzea benetan

eraginkorra izan dadin egituratu beharra dago, ordezkaritzan

oinarritutako gaur egungo eredua gainditu eta demokrazia parte

hartzailea eraikitzea ipar hartuta. Bestalde, gizartearen autoeraketan

oinarritutako parte hartzea hartzen dugu proiektu ezberdinen

garapenerako tresna nagusi gisa.


� Euskalduntasuna: Gure izaera euskalduna eta izaera horretatik

eratorritako euskal sena da egitasmo honen hirugarren oinarri-iparra.

Zentzu honetan, eleaniztasuna zein kultur aniztasuna euskara eta euskal

kultura nagusi izango diren testuinguru batean ulertzen ditugu, eta

Euskal Herria egituratzea helburu duten ekimenekin elkarlanean aritzeko

prest azaltzen gara.

Hauetaz gain, badira zeharkako izaera duten beste hainbat balore eta printzipio

proiektu guztien garapenean kontutan hartu eta landu behar direnak, hala nola,

genero ikuspegia, elkartasuna, integrazioa, etb.

4 EGITASMOA ELIKATZERA DEITUAK DAUDEN ERAGILEAK

Hiru multzotan sailkatu daitezke herri baten garapenean, eta ondorioz, Herri-

ola trantsizio egitasmoan zer esana daukaten eragile nagusiak: Administrazio

publikoa (udala, kasu honetan), eragile ekonomikoak eta gizarte zibila. Gaur

egungo errealitatearen eta etorkizuneko ikuspegiaren inguruko irakurketak

konpartitzeko dei bat ere bada Herri-ola, oinarriak adostu, eta norberak bere

esparrutik egitasmoa elikatuko duten ekarpenak egin eta beharrezkoak diren

konpromisoak hartu ditzan. Zentzu honetan, garrantzia berezia hartzen dute

gizarte zibil antolatutik (herri mugimendutik) egin beharreko ekarpen eta

irakurketek.

5 UDALETIK EGITEN DITUGUN 10 EKARPENAK

Hauek dira Herri-ola egitasmoari forma eman asmoz udaletik egiten ditugun 10

ekarpenak:

5.15.15.15.1 HERRITARRONHERRITARRONHERRITARRONHERRITARRON KONTSEILUAKONTSEILUAKONTSEILUAKONTSEILUA

Herritarron Kontseilua Otxandioko eredu parte hartzailearen

organo gorena izatera deituta dago. Organo honen baitan herritarrek

egitasmoaren inguruko erabakiak hartuko dituzte eta hartutako erabakien

jarraipena egingo dute. Organo honek plenarioa eta iraunkorra izango ditu.

Plenariora herritar guztiak daude deituak, eta aurrerago aipatuko den bezala,

plenarioak 3-5 herritar aukeratuko ditu udaleko Alkate, batzorde ezberdinetako

lehendakari eta udaleko teknikariekin batera iraunkorra osatu dezaten.

Herritarron Kontseiluarekin batera, web orrialde propio bat sortuko da

egitasmoaren inguruko informazio eta albisteekin. Web orrialde honetan

proiektu ezberdinen garapenean ematen diren pausuen inguruko informazioa

jasoko da, eta herritarrek beraien iritziak emateko aukera ere izango dute.

Bestalde, Kontseilu ezberdinetan landuko den dokumentazioa ere web orrialde

honetan jasoko da, bilera baino lehen partaideek eskuragarri izan dezaten.

Bukatzeko, kontsulta puntualak egiteko aukera ere jasoko da, egitasmoarekin

erlazionatutako edozein gai edo pausuren inguruan herritarren iritzia ezagutu


ahal izateko.

5.25.25.25.2 BASOLANDABASOLANDABASOLANDABASOLANDA PROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUA

Otxandio balio handiko ingurune naturalean kokatua dago. Anboto eta

Gorbeako parke naturalak, nahiz Urrunagako urtegia, “L.I.C.” gisa daude

izendatuak, eta Europatik bultzatzen ari den Natura 2000 sarearen parte dira,

babes maila handienarekin gainera. Natura 2000 sarearen printzipio eta

helburuek bat egiten dute Herri-ola egitasmoaren filosofia eta norabidearekin,

eta, zentzu honetan, Europak bultzatutako ekimen honek zenbait proiekturen

garapenerako aukerak irekitzen ditu.

Testuinguru honetan, garrantzia berezia hartzen du gure landa lurraren

antolaketak, eta ez bakarrik Otxandioko udalerriari dagokiona, Oihandi bailarak

hartzen duen lurralde osoarena baizik. Hau da, hain zuzen ere, Basolanda

proiektuaren helburu nagusia, gure bailararen paisaia mantendu eta

zaintzea helburu duen landa lurraren antolaketa egoki bat definitu eta

garatzea. Antolaketa honek egitasmo honen baitan garrantzia berezia duten 3

klaberi erantzun behar die:

� Elikadura subiranotasunari: Nekazaritza eta abeltzaintzara

bideratutako lur erreserba bat definitu eta babestea da asmoa, ahal den

neurrian, gure lurraldeak bertan bizi garenok elikatzeko gaitasuna izan

dezan. Lur erreserba hauetan produkzio ekologikora bideratutako

ustiapenak eta herritarren baratzeak lehenetsi eta bultzatuko lirateke.

� Energia subiranotasunari: Ahal den neurrian gure bero eta

elektrizitate beharrak gure inguruneak eskaintzen dizkigun energia

berriztagarriekin estaltzen saiatu behar gara. Zentzu honetan, eta gure

bero beharrak asetzeari begira, garrantzia berezia hartzen du

biomasaren aprobetxamenduak. Horretarako gure basoen ustiapen

iraunkorrerako plan bat garatu beharra dago.

� Ingurune naturala babestu eta balion jartzeari: Gure lurraldean dauden ingurugiro balio handiko eremuak babestu eta beraien artean

korridore ekologikoen bitartez konektatzea da helburua, Natura 2000

sarearen filosofiari jarraiki. Zentzu honetan, garrantzia berezi hartzen

dute Gorbea eta Anbotoko parke naturalek eta Urrunagako urtegiak. Era

berean, degradatuak dauden eremuak berreskuratu eta balioan jartzea

ere Basolanda proiektuaren lehentasunetako bat da.

Bukatzeko, gure landa lurrarekin eta bere ezaugarriekin lotura zuzena

izango duen turismo orekatu bat bultzatzeko baliabide eta azpiegiturak definitu

behar dira, gure landa lurraren antolaketan egoki txertatuz.

5.35.35.35.3 URAURAURAURA PROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUA

Ura oinarrizko errekurtso naturala da, eta, hori dela medio, uraren kontrol

eta ustiapena enpresa pribatuen jo mugan kokatu da bete betean. Honen

aurrean, herritarrengandik hurbil egongo den eta eraginkorra izan behar duen

kudeaketa publiko baten aldeko apustua proposatzen dugu. Zentzu honetan,

uraren zikloa bere osotasunean eta perspektiba integral batetik


kudeatzea da Ura proiektuaren azken helburua. Iturburuetatik hasi eta ur

zikinak berriro errekara isuri arte, eta sortzen diren puntutik Urrunaga urtegian

bukatu arte errekek egiten duten ibilbide osoa kontutan hartuta. Aipatutakoak

3 eremutan eragitera behartzen gaitu:

� Ur kontsumoaren optimizaioa: Gure inguruneak urtaro bakoitzean

eskaintzen dizkigun ur baliabideekin bizitzen ikasi behar dugu. Zentzu

honetan, gu gara inguruneak urtaro bakoitzean eskaintzen digunera

moldatu behar garenak eta ez alderantziz. Honek ur kontsumoa

murriztera, ur sarea optimizatzera, eta iturburuak ezaugarritu eta

ezaugarritze horretatik eratorritako neurriak hartzera behartzen gaitu.

� Ur zikinen tratamendua: Ur zikinen tratamendurako sistema egoki bat

definitu eta inplementatu beharra dago, bai nukleo urbanoarentzat eta

baita auzo ezberdinentzat ere. Nukleo urbanoari dagokionean, biodisko

eta sistema ekologikoen konbinazioan oinarritutako sistema baten

aldeko apustua proposatzen dugu, hori delako gure ingurune

naturalaren ezaugarriei hobeto moldatzen den aukera. Biodiskoek

uraren kalitatearen inguruko bermea eskaintzen dute, eta sistema

ekologikoek Urrunaga urtegiaren muturra berreskuratu eta balioan

jartzeko aukera irekitzen dute, ur zikinen tratamenduaren inguruko

kontzepzioa irauli, eta ur zikinak hondakin gisa tratatu beharrean

inguruneko biomasa elikatzen duten errekurtso gisa tratatuz.

� Errekek osatzen duten ekosistemak berreskuratzea: Errekek

ekosistema aberatsak osatzen dituzte eta, era berean, babestutako

guneen arteko konexio elementu garrantzitsuak dira. Gure lurraldea

zeharkatzen duten errekek degradazio maila garrantzitsua adierazten

dute, eta honek, behin ur zikinen tratamenduaren arazoa konponduta,

ekosistema hauek berreskuratzea helburu duten neurriak hartzera

behartzen gaitu.

Bukatzeko, aipatu uraren ziklo integrala azaldu eta irakastea turismoa

erakartzeko beste aktibo bat izan daitekeela. Horretarako, beharrezko baliabide

eta azpiegiturak definitu beharko lirateke.

5.45.45.45.4 ZEROZEROZEROZERO ZABORZABORZABORZABOR PROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUA

Zaborraren kudeaketa iraunkortasunean oinarritutako garapen eredu

bateranzko trantsizio egitasmo honetan landu beharreko beste arlo garrantzitsu

bat da. Azken helburua sortzen den zabor guztia berrerabili eta

birziklatzea da, zaborra hondakin gisa tratatu ordez lehengai gisa

tratatzera salto eginez, eta ondorioz, zero zabor sortuz. Esan beharrik

ere ez dago horretarako zabor produkzioa nabarmen gutxitzera behartuta

gaudela. Horra iristeko bide luzea daukagu oraindik egiteko, baina lehenengo

pausuak definitu eta hauen bideragarritasuna aztertzen hasteko moduan

gaude. Lehenengo pausua zaborraren gaikako bilketa egitea izango litzateke,

eta, horretarako, gaikako bilketa bultzatzen duten sistema ezberdinen artean

eraginkorrena zein den aztertu beharra dago.

Behin zaborra gaika bilduta, zaborrarekin zer egin erabaki behar da, eta

zentzu honetan, materia organikoa da hemen gako nagusia. Materia organikoa


Oreka proiektuaren baitan azalduko den metanizazio plantan lehengai bezala

erabiliko litzateke, konposta eta biogasa produzituz. Aukera honen

bideragarritasuna konfirmatuko balitz, oinarri sendoa jarriko genuke Zero

Zabor proiektuaren garapenerako.

5.55.55.55.5 OREKAOREKAOREKAOREKA PROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUA

Oreka proiektuak energia subiranotasuna dauka azken helburu

gisa, eta horretarako, ahal den neurrian gure bero eta elektrizitate beharrak

inguruneak eskaintzen dizkigun energia berriztagarriekin (biomasa,

minihidraulika, eguzki energia, biogasa, etb.) asetzen saiatu behar gara,

sorkuntza-banaketa-kontsumo zikloa maila lokalean itxiz. Esan beharrik ere ez

dago hori posible izan dadin gaur egungo energia kontsumoa nabarmen

murriztera behartuta egongo ginatekeela. Dena dela, erregai fosilekiko

dependentzia ahalik eta gehien murriztea da lehenengo fase baterako ezarri

dugun erronka. Momentuz bero beharrekin hastea erabaki da, eta zentzu

honetan, 2 ikerketa ildo nagusi lehenetsi dira:

� Metanizazio planta: Momentu honetan ikerketa fasean aurkitzen da.

Abeltzaintzako hondakinak nahiz herrian bildutako materia organikoa

erabiliko lirateke digestorea elikatzeko, eta emaitza gisa konposta eta

biogasa izango genituzke. Konposta larreak ongarritzeko erabiliko

litzateke eta biogasa berriz kogenerazioko zentro txiki baten erreko

litzateke, ura berotuz eta elektrizitatea sortuz.

� Biomasaren aprobetxamendua: Gure basoek sortzen duten biomasa

bildu, lehortu eta txikitu ondoren galdara berezietan errez ura

berotzearen bideragarritasuna aztertzea da ikerketa ildo honen

helburua. Orain dela gutxi arte egurrez asetzen genituen gure bero

beharrak, eta beraz, gure erroetara bueltatzea suposatuko luke, baina

gaur egungo aurrerapen teknologikoak eskaintzen duten efizientzia

maila, abantaila eta erosotasunekin.

Bi bero iturri hauek etorkizun baten herri osora hedatu daitekeen bero sare

batera konektatuko lirateke, herri mailako sare zentralizatu bat eraikiz.

Biomasa eta biogas minizentralak Mainondo inguruan kokatuko lirateke, eta

ondorioz, hortik abiatuko litzateke baita ere bero sarearen hedapena,

lehenengo eraikuntza eta zerbitzu publikoetara (Eskola, frontoia, igerilekua,

erresidentzia, kontsultorioa,…), eta nahikoa energia sortzen bada, ondoren

etxebizitza partikularretara.

Proiektu hauek abiatzerako orduan interesgarria izan daiteke energiaren

kudeaketarako egitura bat eratzea, enpresa publikoa edo kooperatiba izan

daitekeena.

5.65.65.65.6 OINEZOINEZOINEZOINEZ PROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUA

Oinez proiektuak mugikortasuna dauka jo puntuan, eta bere azken

helburua motordun ibilgailuetan egiten diren desplazamenduak ahalik

eta gehien murriztea da. Zentzu honetan, 2 desplazamendu mota aztertzera

behartuta gaude, behartuak eta ez behartuak, hau da, mugikortasun behartua

eta mugikortasun ez behartua. Konplexutasun maila txikiagoa daukalako,


mugikortasun ez behartuarekin hastea lehenetsi da.

Talde honetan kokatzen dira nukleo urbanoan ematen diren

desplazamendu guztiak, eta, hauek ekidin asmoz, oinezkoentzako guneak eta

oinezkoek lehentasuna duten guneak bultzatzea proposatzen da, ibilgailu

motordunei ahalik eta traba gehien jarriz. Horrela, kutsadurarik gabeko eta

segurtasun maila handiko espazio publikoak potentziatuko lirateke. Espazio

hauetako sarrera-irteerak txartel bidezko sistema malgu eta konfiguragarri

baten bitartez kudeatuko lirateke.

Kontutan izanda aste bukaeretan jende asko datorrela bisitan gure herrira,

espazio hauen sarreretan aparkaleku disuasoriok eraiki beharko lirateke,

herriko sarrera bakoitzean bat. Aparkaleku hauek oinezkoentzako gune

ezberdinekin konektatuta egongo lirateke, eta oinezkoentzako nahiz

bizikletentzako sare baten bitartez, baita gure ingurune naturalak dituen puntu

esanguratsuenekin ere.

Bigarren fase baten beste herri batzuetara nahiz auzoetara egiten diren

desplazamendu behartuak aztertu beharko lirateke.

5.75.75.75.7 NAGUSINAGUSINAGUSINAGUSI PROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUA

Hirugarren adineko pertsonen beharrei erantzutea da Nagusi

proiektuaren azken helburua. Populazioa zahartzen ari da eta etorkizunean

joera hau areagotu egingo dela kontutan hartuta, lehen mailako erronka soziala

izango da hirugarren adineko pertsonen beharrei erantzuna ematea.

Ahal den neurrian, behar hauek pertsonaren ingurune familiar hurbilean

asetzea izan behar da lehenetsi beharreko aukera. Horretarako, ildo hau

garatuko duten zerbitzu eta azpiegitura ezberdinak definitu eta martxan jarri

beharko dira, hala nola, eguneko zentroa, etxebizitza tutelatuak, teleasistentzia

zerbitzua, etb. Zentzu honetan, gaur egunean existitzen den erresidentzia

oinarri sendoa da etorkizunean beharrezkoak izango diren azpiegitura eta

zerbitzu ezberdinak garatu ahal izateko.

Aipatutakoaz gain, beharrezkoa ikusten dugu osasun zentroa hirugarren

adinean nagusi diren gaixotasun kronikoen tratamendura orientatzea, hauek

izango baitira askogatik etorkizuneko gaixotasun ugarienak. Zentzu honetan,

eta gaur egunean dituen espazio arazoak kontutan izanda, beharrezkoa ikusten

dugu osasun zentro berri bat eraikitzea. Osasun zentro berria gaur egun zine

zaharra dagoen tokian eraikitzea proposatzen dugu, eta bide batez, goiko bi

solairuetan etxebizitza tutelatuak eraikitzeko aukera egongo litzateke.

5.85.85.85.8 ETXEAETXEAETXEAETXEA PROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUA

Etxea proiektuak herrian udalak jarraitu beharreko etxebizitza

politika finkatzea dauka helburu nagusi gisa. Etxebizitza politika honen

bizkar-hezurra propietate eredu komunitario eta malgu baten aldeko apustua

izan dadila proposatzen dugu. www.sostrecivic.org web orrialdean aurki daiteke

Otxandion bultzatzea proposatzen dugun etxebizitza motaren inguruko

informazioa. Laburbilduz, etxebizitza kooperatibak bultzatzea da proposatzen

dena, zeinetan eraikuntzaren jabegoa kooperatibaren eskuetan egongo den,

eta hilero ordaindu beharreko alokairu baten bitartez mugagabea den erabilera


eskubidea edukiko den. Kooperatiba udalak nahiz bertan biziko direnek osatuko

dute hasierako ekarpen itzulgarri baten bitartez. Azken helburua propietate

komunitarioko etxebizitza parke garrantzitsu bat eraikitzea da, tipologia

ezberdinetako etxebizitzekin (banakakoentzat, gazteentzat, familientzat,

tutelatutako etxebizitzak, etb.). Hauek dira etxebizitza tipologia honekin

osatutako parke komunitario bat izateak eskaintzen dituen abantailak:

� Propietate pribatuaren eta publikoaren artean dagoen propietate eredu komunitario bat bultzatzen da, epe ertain-luzera etxebizitza berriak

eraikitzeko beharrak murriztuz

� Etxebizitzaren eta lurraren inguruko espekulazioari aurre egiten zaio

� Bizitzako fase ezberdinetan eduki daitezkeen etxebizitza behar

ezberdinetara moldatzeko malgutasuna eskaintzen du

� Etxebizitzen diseinuan zein kudeaketan bertan biziko direnen parte hartzea bultzatzen da

� Etxebizitzen diseinuan punta-puntako iraunkortasun irizpideak

txertatzea ahalbidetzen du.

� Etxebizitzetan erabilera sozialeko espazio komunak integratzeko aukera

eskaintzen du

Promozio pilotu batekin hasi beharko litzateke, hasierako esperientzi

horretatik ikasi eta eredua Otxandioko ezaugarri propioetara moldatzeko.

5.95.95.95.9 LANALANALANALANA PROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUAPROIEKTUA

Otxandion nahiz inguruko herrietan bizi direnei lana ematea da

proiektu honen azken helburua. Zentzu honetan, industria izan da batez ere

historian zehar Otxandiori nahiz inguruko herriei lana eman diena, eta

etorkizunean ere horrela izatearen aldeko apustua egiten dugu. Horretarako 2

dira jorratzea proposatzen ditugun lan ildoak:

� Existitzen diren industriekin harreman egonkorrak lantzea, ahal den

neurrian, eta egitasmo honen filosofia eta helburuekiko koherentziaren

baitan, hauek izan ditzaketen beharrei erantzun ahal izateko.

� Herri-ola egitasmoaren baitan definitutako proiektuak aurrera eraman

ahal izateko beharrezkoak diren aktibitate ekonomikoak bultzatzea, eta

aktibitate berri hauei garatzeke dagoen Zelaietako poligonoan

lehentasuna ematea. Era berean, Herri-ola egitasmoaren garapenean

sortu daitezkeen beharrei erantzuna eman diezaioketen aktibitate

ekonomiko berrien inplantazioa ere bultzatuko litzateke. Balio erantsi

altuko aktibitateak izango lirateke, energia berriztagarriena bezalako

sektoreetara bideratuak.

Beste alde batetik, eta batez ere turismoaren garapenaren bitartez,

zerbitzuen sektorea berritu eta garatzeko baldintzak sortu beharko lirateke.


Honetan garrantzia berezia hartuko du aurrerago aipatuko den Mainondo

atseden gunearen garapenak.

Dena dela, Lana proiektuaren baitan bereziki garrantzitsua izango da

eragile ekonomiko ezberdinek egin ditzaketen ekarpenak eta hauen inplikazioa.

Zentzu honetan, eragile hauekin elkarlana bultzatzea ezinbestekoa izango da.

5.105.105.105.10 MAINONDOMAINONDOMAINONDOMAINONDO PROIEKPROIEKPROIEKPROIEKTUATUATUATUA

Mainondo proiektuaren azken helburua Mainondo bezala ezagutzen

den espazioa hezkuntza-kirol-kultur-atseden gune gisa egituratzea da.

Hauek dira Mainondo inguruan bultzatu nahi diren 3 proiektu nagusiak:

� Mainondo kirol gunea: Gaur egun existitzen diren kirol azpiegiturak berritu, osatu eta antolatzea da helburua. Areazko futbol zelaia belar

artifizialezko bihurtu, erabilera anitzeko kantxa estali berri bat eraiki,

igerilekua estali, dutxa eta aldagela ezberdinak berrantolatu eta

gimnasio txiki bat atontzea dira faseka eta ahal den neurrian aurrera

eraman nahi diren ekimen ezberdinak. Mainondo kirol guneak herriari,

eskolari, nahiz jarraian aipatuko den atseden guneari zerbitzua emango

lioke.

� Mainondo atseden gunea: Igerilekuaren atze aldean etxetxo

prefabrikatuekin eraikitako atseden gune bat moldatzea da

proposamena. Aipatutakoaz gain, talde handientzako espazioak, eta

karabanak nahiz kanpin dendak jartzeko tokia ere izango luke. Atseden

gune honekin turismoa erakartzea bilatuko litzateke, gure herriak dituen

aktiboak erakutsiz (Herri-ola egitasmoaren baitan biltzen direnak) eta

gure mugetatik haratago zabalduz. Era berean, atseden gune honek

gero aipatuko den kultur gunea elikatuko luke, kultur azpiegitura honi

zein zenbait kirol azpiegiturei bideragarritasuna emanez. Horrela,

turismoa Otxandioko herritarren zerbitzura jarriko litzateke. Azkenik,

turismoaren bitartez zerbitzuen sektorea berritu eta garatzeko

baldintzak sortuko lirateke.

� Arresebeitia kultur gunea: Igerilekuen inguruan kokatuko litzateke, lehenago aipatutako atseden gunera itsatsita. Kultur gune honek herriak

daukan dinamika kultural guztia jaso beharko luke, herri

mugimenduaren eta udalaren arteko sinergiak bilatuz, eta kultur eredu

herritar eta parte hartzaile baten aldeko apustua eginez. Gune bizi, ireki

eta dinamiko gisa irudikatzen dugu, eta horregatik, gure ezaugarri eta

tamainara moldatutako kafe-antzoki ereduaren aldeko apustua

proposatzen dugu. Behean erabilera anitzeko espazio zabal bat joango

litzateke, eszenatoki batekin eta lokala irekita egongo dela bermatuko

duen barra zerbitzuarekin. Goiko bi solairuetan liburutegia eta herriko

talde ezberdinek behar dituzten gela eta azpiegitura ezberdinak joango

lirateke. Jatetxea ere izango luke, atseden guneari zerbitzua emateko.

Kudeaketari dagokionez, herriko talde ezberdinek, udalak zein bertako

langileek parte hartuko luketen eredu misto baten aldeko apustua

proposatzen dugu. Dena dela, guzti hau herriko talde ezberdinekin hitz

egin eta adostu beharra dago.


Bai Arresebeitia kultur gunea eta bai Mainondo atseden gunea euskara eta

euskal kultura nagusi izango diren espazio gisa ulertzen ditugu, zeinetan oinarri

honetatik abiatuta, kultura ezberdinen ezagupen eta elkartrukea bultzatuko

litzatekeen. 2 gune hauek Herri-ola egitasmoaren filosofia, printzipio eta

edukiak egokiro jaso eta garatu behar dituzte, bertara hurbilduko direnei

erakutsi eta gure esperientziaren eskaparate bihurtu daitezen.

6 HERRI-OLA EGITASMOAREN IZAERA

Trantsizio egitasmo hau eraldaketa prozesu dinamiko, ireki eta zabal

gisa ulertzen dugu, zeina eragile ezberdinen ekarpenen bitartez etengabe

eguneratu eta elikatu beharra dagoen. Zentzu honetan, ez dugu denbora horizonte

zehatz bati lotutako egitasmo gisa ulertzen, baizik eta bukatze data idatzi gabe

duen prozesu dinamiko, ireki eta zabal gisa.

Egitasmo honen garapenak izango duen erritmoa bertan inplikatutako eragileek

finkatuko dute, eta, zentzu honetan, erritmoa baino, eman beharreko pausuen

inguruko adostasun zabala bilatzeak zein oinarri sendoak ezartzeak izango dute

lehentasuna.

7 EGITASMOAREN KOORDINAZIO ORGANOA

Otxandioko garapen jasangarrirako Herritarron Kontseiluaren batzorde

iraunkorrari dagokio egitasmoaren gidaritza eta koordinazioa. Batzorde iraunkor

hau alkateak, udaleko batzorde ezberdinetako lehendakariek, udaleko teknikariek

eta Herritarron Kontseiluaren baitan aukeratutako 3-5 herritarrek osatuko dute.

otxandio | herri ola txostena

Documents