original article...

ความเสถยรของรากฟนเทยมแบบเกลยว 3 รปแบบในชวงระยะเวลาการหายของเนอเยอ

การศกษาทางคลนกโดยใชวธการวดการสนพองของคลนเสยงThe stability of Three-thread-design dental implants

during the healing period. A clinical study using resonance frequency Analysis method

โชคนภา ตรชยมงคล1, ปฐว คงขนเทยน2

1คลนกทนตกรรมมนสไมล กรงเทพมหานคร2ศนยความเปนเลศทางทนตกรรมรากเทยม คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

Choknapa Tirachaimongkol1, Pathawee Khongkhunthian2

1Private Practice, Bangkok2Center of Excellence for Dental Implantology, Faculty of Dentistry, Chiang Mai University, Thailand

ชม. ทนตสาร 2560; 38(2) : 65-73CM Dent J 2017; 38(2) : 65-73

บทคดยอ การรกษาดวยรากฟนเทยมในปจจบนมอตราความ

ส�าเรจสง เมอท�าการบรณะในสภาวะทเหมาะสม ความ

เสถยรปฐมภม (primary implant stability) เปนปจจย

หลกทสงผลใหเกดกระดกเชอมประสานกบรากฟนเทยม

(osseointegration) และเมอเกดกระดกเชอมประสานกบ

รากฟนเทยมในชวงเวลาการหายของเนอเยอ จงเกดเปน

ความเสถยรทตยภม (secondary implant stability) ขน การศกษานมวตถประสงคเพอวดความเสถยรเรมแรก

ของรากฟนเทยมแบบเกลยวสามรปแบบ และตดตามความ

เสถยรของรากฟนเทยมตอเนองในชวงระยะเวลาการหาย

ของเนอเยอเปนเวลา 3 เดอน ดวยวธการวดการสนพอง

ของคลนเสยง วธการศกษา ท�าการฝงรากฟนเทยมระบบ

Abstract Dental implants have shown a high success rate for rehabilitation of edentulous patients if cer-tain conditions are met during treatment. Primary implant stability is the main factor in the success of osseointegration. Secondary implant stability is gained by osseointegration during the healing period. The purposes of this study were to examine the primary stability of three-thread-design den-tal implants and to monitor the stability of dental implants during a three-month period using the resonance frequency analysis (RFA) method. Twelve patients received 16 dental implants (PW

Corresponding Author:

ปฐว คงขนเทยนรองศาสตราจารย ดร. ศนยความเปนเลศทางทนตกรรมรากเทยม คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

Pathawee KhongkhunthienAssociate Professor, Dr. Center of Excellence for Dental Implantology, Faculty of Dentistry, Chiang Mai University, Chiang Mai 50200, ThailandE-mail: [email protected]

บทวทยาการOriginal Article

ชม. ทนตสาร ปท 38 ฉบบท 2 พ.ค.-ส.ค. 2560 CM Dent J Vol. 38 No. 2 May-August 201766

บทน�า อตราความส�าเรจของการบรณะฟนทดแทนฟนธรรมชาต

โดยรากฟนเทยมในปจจบนอยในเกณฑทคอนขางสงเมอ

ท�าการบรณะในสภาวะทเหมาะสม เสถยรภาพของรากฟน

เทยมเปนปจจยส�าคญและมบทบาทตอความส�าเรจของการ

บรณะดวยรากฟนเทยม การทรากฟนเทยมไมมความเสถยร

ปฐมภม (primary implant stability) ทเพยงพอ อาจท�าให

การเกดกระดกเชอมประสานกบรากฟนเทยม (osseointe-gration) เปนไปอยางลาชา หรอเกดเปนเนอเยอเสนใยเชอม

ประสาน (fibrous integration) แทนท และน�าไปสความ

ลมเหลวของรากฟนเทยมในทสด

การเกดกระดกเชอมประสานเขากบรากฟนเทยม หมายถง

การทรากฟนเทยมมการยดตดกบเนอเยอกระดกโดยตรงอยาง

มนคง ไมมการขวางกนของเนอเยอเสนใย (fibrous tissue) บนพนผวรวมของกระดกและรากฟนเทยม (bone-implant interface)(1) เมอใสรากเทยมเขาในกระดกเบาฟน แมวา

ท�าการผาตดฝงรากฟนเทยมอยางระมดระวงแลวกตามจะเกด

การตายของกระดกรอบรากเทยมขน อยางไรกตามบรเวณ

กระดกเนอแนน (cortical bone) ทเกดการตายนนยงสามารถ

ใหการยดอยของรากเทยมในชวงแรกของการหายของแผลได

จนกวาจะมการแทนทดวยกระดกสรางใหม(2) ในชวงเวลาท

กระดกเกา รวมถงกระดกทไดรบความเสยหายจากการผาตด

คอยๆ สลายเพอใหเกดการสรางกระดกใหมขนนน ความ

เสถยรเรมแรกจะลดลง และคอยๆ ลดลงตอไปจนกวาจะเกด

กระดกใหมเชอมประสานเขากบรากฟนเทยม เกดเปน ความ

เสถยรในชวงทสองขน ดงนนความเสถยรในชวงทสองนจง

เรยกไดวาเปน ความเสถยรจากการยดเชงชวภาพ (biological stability) ซงขนอยกบปจจยหลายอยาง เชน ความหนาแนน

ของกระดก ขบวนการหายของแผลเนอเยอกระดกของผปวย

พนผวของรากเทยม ลกษณะของรากเทยม การทรากเทยม

ไดรบแรงในชวงระยะเวลาการหายของแผล เปนตน ในชวง

ระยะการหายของแผลเราไมสามารถแยกความเสถยรเรมแรก

และความเสถยรในชวงทสองออกจากกนได ความเสถยรของ

PW Plus จ�านวน 16 รากในผปวย 12 รายทดแทนซฟนใน

บรเวณฟนกรามหลงขากรรไกรลาง ท�าการวดความเสถยร

ของรากฟนเทยมดวยวธการวดการสนพองของคลนเสยง

ทนทหลงการฝง และตดตามความเสถยรของรากฟนเทยม

ทสปดาหท 1, 2, 3, 4, 6, 8, 10, 12 ผลการศกษาพบวา

คาเฉลย ISQ หลงฝงทนทคอ 77.2±0.93 คาเฉลย ISQ

ลดลงอยางมนยส�าคญทางสถต (P < 0.05) ในสปดาหแรก

หลงการผาตด หลงจากนนในสปดาหทสองคาเฉลย ISQ จะมคาสงขนตามล�าดบ ตลอดระยะเวลา 3 เดอนของการ

ศกษาคาเฉลยความเสถยรของรากฟนเทยมคงอยในระดบ

สง (คา ISQ ≥ 65) ภายใตขอจ�ากดของการศกษานผลการ

ศกษาแสดงใหเหนวารากฟนเทยมระบบ PW Plus ซงตว

รากเทยมมรปแบบเกลยว 3 รปแบบนน มคาความเสถยร

อยในระดบสงตลอดระยะเวลาการหายของแผล

ค�ำส�ำคญ: การเกดกระดกเชอมประสานกบรากฟนเทยม

รากเทยม ความเสถยรของรากเทยม การวเคราะหดวยคลน

ความถเรโซแนนซ การศกษาทางคลนก

Plus, Nakhon Pathom, Thailand). The dental im-plants were placed in the posterior mandibular edentulous area. At implant placement and after 1, 2, 3, 4, 6, 8, 10 and 12 weeks, RFA assessments were performed. The results showed that the mean primary implant stability quotient (ISQ) value was 77.2±0.93 and there was a statistical decrease in the mean ISQ values at the first week (P < 0.05). After that, the mean ISQ values constantly increased in the following weeks. However, the dental implants showed high stability over the three-month period (ISQ ≥ 65). Within the limitations of this study, our results show that the three-thread-design im-plant reveals high stability throughout the healing period.

Keywords: Osseointegration, Implant, Implant stability, Resonance frequency analysis, Clinical study


รากฟนเทยมจงเปนผลรวมของความเสถยรเรมแรก และความ

เสถยรในชวงทสอง

รากฟนเทยมแบบเกลยวสามรปแบบ (three-thread- design dental implant) ทน�ามาใชในการศกษาน ประกอบดวย

เกลยวสามชนดในตวเดยวกน ไดแก เกลยวแบบซปปราไฟน (supra-fine thread) เกลยวสวนนอยบรเวณสวนตนและ

ฝงอยบรเวณกระดกเนอแนน ชวยในการเพมพนทยดตดกบ

กระดก และชวยในการกระจายแรงบดเคยวสกระดกเนอแนน

เกลยวแบบทสองเกลยวแบบรเวอรสบทเทรส (reverse but-tress thread) เกลยวสวนนอยบรเวณสวนกลางของรากเทยม

มหนาทยดเกาะบรเวณกระดกฟองน�า (spongy bone) สวน

ตน ชวยในเรองของเสถยรภาพการยดเกาะกบกระดกรวมถง

ตานทานแรงกด เกลยวรปแบบทสามเกลยวแบบคอนเดนซ

(condensed thread) เปนสวนปลายสดของรากฟนเทยมม

ขนาดเกลยวบางทสดทสวนปลาย และคอยๆ เพมความหนา

ขณะทใสลงไปในกระดกฟองน�า สวนปลายจะท�าหนาทบดอด

กระดกฟองน�าทนมชวยเพมเสถยรภาพใหกบรากฟนเทยม(3)

ดงแสดงในรปท 1

ISQ) การวดนเปนการใหแรงทางดานขาง (lateral load) เลยนแบบเสมอนจรงกบแรงทจะเกดขนในทางคลนกเมอม

การน�ารากเทยมไปใชงาน มการแนะน�าให ใชวธการวดการ

สนพองของคลนเสยงในการวดความเสถยรของรากฟนเทยม

เรมแรก และใช ในการตดตามความเสถยรของรากฟนเทยม

ในระยะยาว(5-7) พบคาความถเรโซแนนซทวดไดจะเพม

มากขน เมอเวลาผานไปในรากเทยมทเกดการเชอมประสาน

กบกระดก(6-8) และมความสมพนธกนระหวางการละลายของ

กระดก (marginal bone loss) และการสญเสยความเสถยร

ของรากเทยม(9) การลดลงของความเสถยรของรากฟนเทยม

สามารถตรวจพบไดกอนดวยวธการวดการสนพองของ

คลนเสยงกอนทจะสงเกตพบในการตรวจทางคลนก(8) คา

ความเสถยรของรากฟนเทยมเรมแรกทนทหลงฝง ขนกบ

รปแบบของรากเทยม คณสมบตของกระดกบรเวณทฝง และ

เทคนคในการเจาะและฝงรากเทยม(9) คา ISQ เรมแรกทมคา

ต�ากวา 60 แสดงใหเหนวารากฟนเทยมมความเสยงทจะ

ลมเหลว(10) คา ISQ เรมแรกทมคามากกวา 70 แสดงถง

ความเสถยรของรากเทยมอยในระดบสง สามารถท�าการผาตด

ฝงรากเทยมแบบขนตอนเดยว (one-stage technique) และ/

หรอ ใหรากฟนเทยมรบแรงทนทภายหลงการผาตด (imme-diate loading) ได(11) มการศกษาเปรยบเทยบระหวางการ

รบแรงทนทหลงการผาตดฝงรากฟนเทยม และการรบแรงแบบ

ดงเดม (conventional loading) ในรากฟนเทยมซเดยว ท

มคา ISQ เรมแรกมากกวา 60 ถง 65 ผลการศกษาไมพบ

ความแตกตางอยางมนยส�าคญทางสถตในอตราการอยรอด

ของรากฟนเทยม (survival rate) และการละลายของกระดก (marginal bone loss)(12)

จากความส�าคญของความเสถยรรากฟนเทยมเรมแรกตอ

การกอใหเกดความเสถยรของรากฟนเทยมในชวงหลงซงเปน

สวนหนงทจะสงผลใหเกดความส�าเรจของรากเทยม ดงนนการ

ทสามารถบอกปรมาณความเสถยรของรากเทยมหลงฝงทนท

รวมถงในชวงระยะเวลาการหายของเนอเยอจงเปนสงส�าคญ

ทใชเปนขอมลพนฐานในการตดสนใจใหรากฟนเทยมไดรบ

แรง รวมถงยงไมมการศกษาทางคลนกเกยวกบความเสถยร

ของรากเทยมแบบเกลยวสามรปแบบนมากอน การศกษานม

วตถประสงคเพอทจะวดความเสถยรเรมแรกของรากฟนเทยม

แบบเกลยวสามรปแบบ และตดตามความเสถยรของรากเทยม

ตอเนองในชวงระยะเวลาการหายของเนอเยอ

รปท 1 รปแบบเกลยว 3 แบบของรากเทยมระบบ PW Plus

Figure 1 Macro-design of PW Plus® dental implant

Meredith และคณะ(4) น�าเสนอวธการวดการสนพอง

ของคลนเสยง หรอคลนความถเรโซแนนซ (resonance fre-quency analysis method) มาใชในการวดความเสถยรของ

รากฟนเทยม โดยตอเครองแปลงความถเขากบรากฟนเทยม

ทฝงไว เครองแปลงความถน เปนตวสงการสนสะเทอนทม

ความถสง และบนทกคาความถและแอมพลจดทไดรบกลบ

เขามา และแปลกลบออกมาเปนคาทเปนตวแทนของความแขง

ของพนผวรอยตอระหวางกระดกและรากฟนเทยม (stiffness of the bone–implant interface) หรอทเรยกวาคาแสดงผล

ความเสถยรของรากฟนเทยม (implant stability quotient,


วสดอปกรณและวธการ รปแบบการวจย เปนการวจยแบบสงเกตตดตามตอเนอง

ไปขางหนา ศกษาในกลมผปวยทเขามารบการรกษาทาง

ทนตกรรมรากเทยมทศนยความเปนเลศทนตกรรมรากเทยม

คณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม ชวงเดอน

มกราคม 2557 ถงเดอน สงหาคม 2558 ผปวยไดรบการ

วางแผนรกษาดวยรากฟนเทยมโดยวธการผาตดขนตอนเดยว (one-stage technique) ในสนเหงอกวางขากรรไกรลาง

เกณฑรบเขารวมงานวจย (Inclusion criteria) 1. ผปวยอาย 25-65 ป

2. สามารถเขารวมงานวจย และยนยอมเขารวมงานวจย

3. ไมมขอหามในการผาตดเลก

4. ไมมภาวะความผดปกตในการแขงตวของเลอดท

ควบคมไมได

5. ไมมภาวะความผดปกตของตอมไรทอทควบคมไมได

6. ไมไดรบยากลมบสฟอสโฟเนต (bisphosphonate) ชนดฉดเขาทางหลอดเลอดด�า

7. ไม เคยได รบการฉายรงสรกษาบรเวณกระดก

ขากรรไกรและล�าคอ

8. ไมสบบหร หรอมประวตสบบหรนอยกวา 20 มวน

ตอวน ภายใน 5 ปทผานมา

9. ไมดมแอลกอฮอล หรอตดสารเสพตด

10. มสภาวะสขภาพชองปากทดเพยงพอ

• คาเฉลยดชนการมเลอดออกหลงการตรวจดวย

เครองมอตรวจปรทนต (Sulcus Bleeding Index)(13) เทากบ 1 หรอนอยกวา

• ค าเฉลยดชนแผ นคราบจลนทรย (Plaque Index)(14) เทากบ 1 หรอนอยกวา

เกณฑไมรบเขารวมงานวจย (Exclusion criteria) 1. มรากฟนหลงเหลออยในบรเวณทท�าการผาตดใส

รากฟนเทยม มการตดเชอเฉพาะท หรอมการอกเสบเฉพาะ

ทในบรเวณทท�าการผาตดใสรากฟนเทยม

2. มความจ�าเปนตองท�าการผาตดกลบฝงรากเทยม

(submerge) เพอเหตผลทางดานความสวยงาม

3. ตองท�าการปลกเนอเยอกระดก หรอเนอเยอออน

ในเวลาเดยวกบทท�าการผาตดใสรากฟนเทยมซงตองท�าการ

กลบฝงรากเทยมในชวงเวลารอการหายของเนอเยอ

4. ผปวยตงครรภ หรอใหผลบวกในการทดสอบการ

ตงครรภ

5. มความพการทางกายทขดขวางตอการดแลสขภาพ

ชองปาก

ผปวยทกรายไดรบการแจงเกยวกบวตถประสงคของ

การวจย ขนตอนการวจย ความเสยงทอาจจะเกดขน รวมถง

ไดลงชอในใบยนยอมเขารวมงานวจย การศกษานไดรบการ

รบรองจากคณะกรรมการพทกษสทธสวสดภาพและปองกน

ภยนตรายของผถกวจย คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลย

เชยงใหม (เลขท 03/2558)

ขนตอนการผาตด ผปวยทกรายไดรบการผาตดฝงรากเทยมจากทนตแพทย

คนเดยวกน ผปวยไดรบการตรวจสภาพชองปาก ถายภาพรงส

รอบปลายราก ภาพรงสแพโนรามา และภาพรงสโคนบมคอม-

พวเตดโทโมกราฟฟ (cone beam computed tomography) เพอการวางแผนการผาตดฝงรากเทยม ผปวยไดรบยา

อะมอกซซลลน 2 กรม เพอปองกนการตดเชอกอนผาตดฝง

รากเทยม 1 ชวโมง ผปวยไดรบการเปดแผนเหงอกจนถงเยอ

เมอกหมกระดกภายใตยาชาเฉพาะทอารตเคน รอยละ 4 โดยม

อพเนฟรน 1:100,000 หลงจากนนผปวยทกรายไดรบการฝง

รากฟนเทยมดวยรากเทยมระบบพดบบลวพลส (PW Plus) (พดบบลวพลส นครปฐม ประเทศไทย) หลงจากฝงรากเทยม

ทระดบกระดก และวดความเสถยรของรากเทยม ท�าการขน

ตวสรางเหงอก (healing abutment) เขากบตวรากเทยม

และเยบแผนเหงอกดวยวสดโพลโพรพลน (polypropylene) ขนาด 4-0

ขนตอนการวดความเสถยรของรากฟนเทยม ผปวยไดรบการวดความเสถยรของรากฟนเทยมดวย

เครองออสเทล รน ISQ (Osstell ISQ) (Integration Diagnostics AB กอเทนเบรก สวเดน) ตามค�าแนะน�าของ

บรษท ผวจยท�าการวดความเสถยรของรากเทยมทนทหลงฝง

และตดตามความเสถยรของรากเทยมท 1, 2, 3, 4, 6, 8, 10,

12 สปดาหหลงฝง ท�าการวดความเสถยรของรากเทยมใน

สองทศทางคอ การวดจากทศดานใกลแกม (buccal) และการ

วดจากทศดานใกลกลาง (mesial) ดงแสดงในรปท 2 ท�าการ

บนทกคา ISQ สองคาทวดได


ผลการศกษา มผปวยเขารวมงานวจยทงหมด 12 ราย แบงเปน ชาย

3 ราย หญง 9 ราย มอายระหวาง 28 – 64 ปอายเฉลย

44.75 ± 12.2 ป ผปวยมสนเหงอกวางในขากรรไกรลางซง

ไดรบการ วางแผนทดแทนดวยรากฟนเทยมวธ one-stage technique (การผาตดฝงรากเทยมแบบขนตอนเดยว) ทง

บรเวณฟนกรามนอยซทสอง ฟนกรามใหญซแรก และฟน

กรามใหญซทสอง รากเทยมจ�านวนทงหมด 16 รากแบงเปน

รากเทยมขนาดเสนผานศนยกลาง 3.75 มลลเมตร จ�านวน

3 ราก 4.2 มลลเมตรจ�านวน 2 ราก 5.0 มลลเมตรจ�านวน

11 ราก รากเทยมขนาดความยาว 8 มลลเมตรจ�านวน 3 ราก

10 มลลเมตรจ�านวน 12 ราก และความยาว 12 มลลเมตร

จ�านวน 1 ราก ไดรบการฝงทดแทนในบรเวณฟนกรามนอย

ซทสองจ�านวน 3 ราก ฟนกรามใหญซแรกจ�านวน 10 ราก และ

ฟนกรามใหญซทสองจ�านวน 3 ราก ไดรบการฝงในคณภาพ

กระดกชนดท 2 จ�านวน 5 ราก และไดรบการฝงรากเทยมใน

คณภาพกระดกชนดท 3 จ�านวน 11 ราก รายละเอยดดงแสดง

ในตารางท 1 ผปวยทกรายมาตดตามอาการครบทกชวงเวลา

ไมมรากเทยมลมเหลวในชวงเวลาทศกษา

คา ISQ ทวดได ในแตละชวงเวลามคาการกระจายตว

ปกต คาเฉลย ISQ หลงฝงทนทคอ 77.2±0.93 และคาเฉลย ISQ ในแตละชวงเวลาท 1, 2, 3, 4, 6, 8, 10 และ 12 สปดาห

หลงการฝงรากเทยมคอ 68.4±1.94, 71.9±1.45, 72.2±1.23,

74.1±1.20, 76.0±1.00, 77.5±1.01, 77.8±0.98, 78.9±0.90

ตามล�าดบ ดงแสดงรายละเอยดตามตารางท 2 โดยคาความ

เสถยรของรากเทยมจะลดลงในสปดาหแรกหลงการผาตด

หลงจากนนคอยๆ เพมขนตามล�าดบ จากการค�านวณทาง

สถตพบคา ISQ มคาลดลงอยางมนยส�าคญในสปดาหท 1

(P = 0.035) คาเฉลย ISQ ในสปดาหท 2, 3, 4, 6, 8, 10,

12 ไมพบมความแตกตางอยางมนยส�าคญกบคาเฉลย ISQ เรมแรก ดงแสดงในรปท 3 คาเฉลย ISQ ในสปดาหท 8, 10

และ 12 มคาเพมมากขนอยางมนยส�าคญทางสถตเมอเทยบ

กบคาเฉลย ISQ ทสปดาหท 1, 2, 3, 4 หลงการฝงรากเทยม

(P < 0.05) พบคา ISQ ทมคานอยสดในสปดาหแรกหลงการ

ฝงรากเทยมคอ 51.5 และคา ISQ ทมคามากทสดคอ 85 พบ

ในสปดาหท 8 จากการค�านวณทางสถตโดยใช independent samples t-test เปรยบเทยบคาเฉลย ISQ ในเพศชาย และ

เพศหญง รวมถงเปรยบเทยบคาเฉลย ISQ ในคณภาพของ

กระดกชนดท 2 และชนดท 3 ไมพบความแตกตางอยางมนย

ส�าคญทางสถต

รปท 2 ต�าแหนงการวดความเสถยรของรากฟนเทยมดวย

เครอง Osstell® ISQ สองทศทาง คอทศดานใกล

แกม และทศดานใกลกลาง

Figure 2 Two positions of the measurement probe of the Osstell® ISQ, one from the buccal direction and one from the mesial direction

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลใชโปรแกรมค�านวณทางสถต เอสพ

เอสเอส (SPSS) รน 17 (บรษท SPSS ชคาโก อลลนอยส

สหรฐอเมรกา) ใชสถตการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ�า

(repeated-measures analysis of variance) ทระดบ

นยส�าคญ p < 0.05 ในการประเมนการเปลยนแปลงของคา ISQ ในแตละชวงเวลาทท�าการวด ใชสถตการทดสอบทโดย

เปรยบเทยบแบบรวมกลม (independent samples t-test) ทระดบนยส�าคญ p < 0.05 ในการหาความแตกตางของ

ความเสถยรของรากฟนเทยมกบเพศของผปวย และคณภาพ

ของกระดก


ตารางท 1 รายละเอยดผปวย

Table 1 Profileofpatients

Patient no. Age Sex Position* Bone quality type**Implant

diameter***Implant

length***1234567891011

12

3438436430485728334954

59

FemaleFemaleFemaleMaleFemaleFemaleMaleFemaleMaleFemaleFemale

Female

46363746473636464646453536454647

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII

5555555555

3.753.75

53.754.24.2

10101010101010101010888121010

*FDI tooth-numbering system**Lekholm et al.(20) (1985) bone classification***Millimeters

ตารางท 2 คาเฉลย ISQ ในแตละชวงเวลาตามเพศผปวย และคณภาพของกระดก

Table 2 ISQ values according to gender and bone qualityTime Day 0 1 wk. 2 wk. 3 wk. 4 wk. 6 wk. 8 wk. 10 wk. 12 wk.

Mean ISQ values

Gender Male (n = 3) Female (n = 9)

Bone quality* Type II (n = 5) Type III (n = 11)

77.2±0.93

77.0±0.58

76.7±1.49

78.8±1.54

76.4±1.14

68.4±1.94

59.7±4.62

69.3±2.42

66.8±4.33

69.1±2.16

71.9±1.45

71.7±3.24

70.4±2.08

71.5±3.64

72.0±1.48

72.2±1.23

75.0±1.89

70.6±1.60

74.6±1.96

71.1±1.49

74.1±1.20

75.3±3.92

72.9±1.54

74.1±2.51

74.1±1.41

76.0±1.00

77.8±2.17

74.7±1.38

76.8±1.54

75.6±1.32

77.5±1.01

80.2±3.44

76.4±1.20

78.2±2.17

77.1±1.16

77.8±0.98

78.2±3.35

77.3±1.28

77.7±2.08

77.9±1.14

78.9±0.90

79.5±2.78

78.9±0.96

78.6±1.51

79.0±1.15

*Lekholm et al.(20) (1985) bone classification


รปท 3 การเปลยนแปลงของคาเฉลย ISQ 12 สปดาหหลง

การผาตด

Figure 3 Change in the mean ISQ values over time

บทวจารณ การศกษานพยายามควบคมใหมความแปรปรวนจาก

ตวแปรนอยลง กลาวคอ ก�าหนดใหเปนการฝงรากเทยมใน

กระดกขากรรไกรลางในบรเวณฟนหลง ท�าใหคณภาพของ

กระดกบรเวณทฝงอยในชนดใกลเคยงกน และควบคมโดย

ใหผท�าการรกษาเปนคนเดยวกนตลอดงานวจย เพอเปนการ

ควบคมทางดานความสามารถ และเทคนคในการเจาะฝงราก

เทยม รวมถงการตดตามความเสถยรของรากเทยมดวยคลน

ความถเรโซแนนซ

จากผลการศกษา คาความเสถยรเรมแรกของรากเทยม

ระบบ PW Plus มคาอยในชวงระหวาง 67.5 ถง 81.5 คาเฉลย

ของคา ISQ เรมแรกคอ 77.2±0.93 ผลการศกษานสอดคลอง

กบการศกษาของ Yang และคณะ(15) ในป ค.ศ. 2008 และ

การศกษาของ Tallarico และคณะ(16) ในป ค.ศ. 2011 การ

ศกษาในรากเทยมระบบ Brånemark รน TiUnite MKIII ผลการศกษาพบคาเฉลย ISQ เรมแรกของรากเทยมทฝงใน

ขากรรไกรลางคอ 76±4.82(15) และ 81.45±3.63(16) Tallari-co และคณะ(16) รายงานวารปแบบของรากเทยมสงผลตอการ

ยดเรมแรกของรากเทยมกบกระดก และคา ISQ เรมแรกท

วดไดสง (คา ISQ ≥ 65) สามารถใชเปนปจจยหนงในการ

ตดสนใจใหรากเทยมรบแรงไดทนท รากเทยมระบบ PW Plus ซงออกแบบใหมเกลยวสามรปแบบและน�ามาใชในการศกษาน

แสดงใหเหนถงคา ISQ เรมแรกทอยในระดบสง

คาเฉลย ISQ ในสปดาหแรกหลงการผาตด พบมคา

ลดลงอยางมนยส�าคญทางสถตเมอเทยบกบคา ISQ ทวด

ทนทหลงการฝงรากเทยม จากนนคาเฉลย ISQ มคาเพมขน

ถงกลมระดบคาเรมแรกในสปดาหทสองหลงการผาตด และ

หลงจากนนในสปดาหท 3, 4, 6, 8, 10, 12 คาเฉลย ISQ ม

คาเพมขน ผลการศกษานคลายคลงกบการศกษาของ Ersanli และคณะ(17) ในป ค.ศ. 2005 และการศกษาของ Han และ

คณะ(18) ในป ค.ศ. 2010 โดย Han และคณะ(18) ท�าการศกษา

รากเทยมระบบ Straumann® tissue-level พบคาเฉลย ISQ ลดลงมคาต�าสดในสปดาหท 3 และคอย ๆ เพมขนเมอ

เวลาผานไป ตลอด 12 สปดาหไมพบความแตกตางของ

คาเฉลย ISQ ในแตละชวงเวลา โดยคาเฉลย ISQ เรมแรก

อยท 72.6±4 และคาเฉลย ISQ ต�าสดในสปดาหท 3 คอ

69.9±6.1 และในสปดาหท 12 คาเฉลย ISQ ขนมาเปน

76.5±6.5 จากผลการศกษาทพบวาคา ISQ มคาลดลงในชวง

สปดาหแรกนน เกดจากการมชวงเวลาระหวางความเสถยร

ปฐมภมทคอยๆ ลดลง และความเสถยรทตยภมทคอยๆ

เพมขน ความเสถยรปฐมภมเกดจากเกดจากการยดระหวาง

เกลยวของรากฟนเทยม กบเนอเยอกระดกทนทหลงการฝง

รากเทยม ความเสถยรทตยภม เกดจากการสรางเนอเยอ

กระดกขนมาใหมเพอแทนทชองวางระหวางพนผวของรากฟน

เทยม และเนอเยอกระดกเกาทตายไปขณะท�าการเจาะฝง

รากเทยม Berglundh และคณะ(19) ในป ค.ศ. 2003 ท�าการ

ศกษาในสตวทดลองโดยใชแบบจ�าลอง bone chamber model เพอศกษาระยะตางๆ ของการหายของแผลรอบๆ

รากเทยม ผลการศกษาแสดงใหเหนวาบรเวณทมการยด

ระหวางเกลยวของรากฟนเทยมและเนอเยอกระดกนน จะ

เกดกระดกเชอมประสาน (osseointegration) ขน หลงการ

เกดขบวนการสลายของกระดก ดงนนความเสถยรเรมแรกจะ

ลดลงในชวงระยะเวลาสนๆ

เมอเปรยบเทยบในเรองการลดลงของความเสถยรของ

รากฟนเทยม จากการศกษาทผานมาความเสถยรของราก

ฟนเทยมจะลดลงต�าสดในสปดาหทสอง หรอ สาม หลงการฝง

แตผลจากการศกษาครงนมความแตกตางคอ ความเสถยร

ของรากฟนเทยมลดลงต�าสดในสปดาหแรกหลงฝง ซงเปน

คณสมบตทด ทบงชวารากฟนเทยมสามารถรบแรงไดเรวขน

และเมอเปรยบเทยบถงคาความเสถยรปฐมภมพบวาผลจาก

การศกษาในครงนมคาสงกวาคาเฉลย ISQ ของรากเทยม

ระบบอน


บทสรป จากขอจ�ากดของการศกษาน ผลการศกษาแสดงให

เหนวารากเทยมระบบ PW Plus มคาความเสถยรเรมแรก

อยในระดบสง และเมอตดตามตอเนองในระยะเวลาการ

หายของแผลเปนเวลา 12 สปดาหคาเฉลยความเสถยรของ

รากเทยมยงคงอยในระดบสง (คา ISQ ≥ 65) ผลจากการ

ศกษานสามารถเปนขอมลใหทนตแพทยตดสนใจใหรากเทยม

ระบบ PW Plus รบแรงไดทนทหลงการฝง

กตตกรรมประกาศ ผวจยขอขอบคณเจาหนาทประจ�าศนยความเปนเลศทาง

ทนตกรรมรากเทยม คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลย

เชยงใหมทกทานในการใหความชวยเหลอการผาตด และการ

ตดตามผลในการศกษาครงน และขอขอบคณ ดร. ธนพฒน

ศาสตระรจ ทใหค�าปรกษา แนะน�าทางดานสถต

เอกสารอางอง1. Brånemark PI, Adell R, Breine U, Hansson BO,

Lindström J, Ohlsson A. Intra-osseous anchorage of dental prostheses. I. Experimental studies. Scand J Plast Reconstr Surg 1969; 3(2): 81-100.

2. Roberts WE. Bone tissue interface. J Dent Educ

1988; 52(12): 804-809. 3. Khongkhunthian P. PW Plus Thai Dental Implant.

1st ed. Bangkok: STZ Mospace design; 2015: 12.4. Meredith N, Shagaldi F, Alleyne D, Sennerby L,

Cawley P. The application of resonance frequen-cy measurements to study the stability of titanium implants during healing in the rabbit tibia. Clin

Oral Implants Res 1997; 8(3): 234-243. 5. Meredith N, Book K, Friberg B, Jemt T, Sen-

nerby L. Resonance frequency measurements of implant stability in vivo. A cross-sectional and longitudinal study of resonance frequency measurements on implants in the edentulous and partially dentate maxilla. Clin Oral Implants Res

1997; 8(3): 226-233.

6. Heo SJ, Sennerby L, Odersjö M, Granström G, Tjellström A, Meredith N. Stability measure-ments of craniofacial implants by means of res-onance frequency analysis. A clinical pilot study. J Laryngol Otol 1998; 112(6): 537-542.

7. Rasmusson L, Kahnberg K-E, Tan A. Effects of implant design and surface on bone regeneration and implant stability: An experimental study in the dog mandible. Clin Implant Dent Relat Res 2001; 3(1): 2-8.

8. Friberg B, Sennerby L, Linden B, Gröndahl K, Lekholm U. Stability measurements of one-stage Brånemark implants during healing in mandibles. Int J Oral Maxillofac Surg 1999; 28(4): 266-272.

9. Meredith N. Assessment of implant stability as a prognostic determinant. Int J Prosthodont 1998; 11(5): 491-501.

10. Rodrigo D, Aracil L, Martin C, Sanz M. Diagno-sis of implant stability and its impact on implant survival: a prospective case series study. Clin

Oral Implants Res 2010; 21(3): 255-261. 11. Kokovic V, Jung R, Feloutzis A, Todorovic VS,

Jurisic M, Hämmerle CHF. Immediate vs. early loading of SLA implants in the posterior man-dible: 5-year results of randomized controlled clinical trial. Clin Oral Implants Res 2014; 25(2): e114-119.

12. Benic GI, Mir-Mari J, Hämmerle CHF. Loading protocols for single-implant crowns: a systematic review and meta-analysis. Int J Oral Maxillofac

Implants 2014; 29 Suppl: 222-238. 13. Mühlemann HR, Son S. Gingival sulcus bleed-

ing--a leading symptom in initial gingivitis. Helv

Odontol Acta 1971; 15(2): 107-113. 14. Löe H. The Gingival Index, the Plaque Index

and the Retention Index Systems. J Periodontol 1967; 38(6): Suppl: 610-616.


15. Yang S-M, Shin S-Y, Kye S-B. Relationship be-tween implant stability measured by resonance frequency analysis (RFA) and bone loss during early healing period. Oral Surg Oral Med Oral

Pathol Oral Radiol Endod 2008; 105(2): e12-19. 16. Tallarico M, Vaccarella A, Marzi GC, Alviani A,

Campana V. A prospective case-control clinical trial comparing 1- and 2-stage Nobel Biocare TiUnite implants: resonance frequency analysis assessed by Osstell Mentor during integration. Quintessence Int Berl Ger 1985 2011; 42(8): 635-644.

17. Ersanli S, Karabuda C, Beck F, Leblebicioglu B. Resonance frequency analysis of one-stage den-tal implant stability during the osseointegration period. J Periodontol 2005; 76(7): 1066-1071.

18.Han J,LulicM,LangNP.Factors influencingresonance frequency analysis assessed by Osstell mentor during implant tissue integration: II. Im-plantsurfacemodificationsandimplantdiameter.Clin Oral Implants Res 2010; 21(6): 605-611.

19. Berglundh T, Abrahamsson I, Lang NP, Lindhe J. De novo alveolar bone formation adjacent to endosseous implants. Clin Oral Implants Res

2003; 14(3): 251-262. 20. Lekholm U, Zarb G, Albrektsson T. Patient

selection and preparation. Tissue integrated

prostheses. Chicago: Quintessence Pub Co Inc.; 1985: 199-209.

original article...

Documents