~o©o ~~@®[M)~u@®~~I.E.S. "PERDOURO"

r

SUMARIO.

* PRESENTACIÓN (Alfredo Llano García) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 5

* CALIDADE DE VIDA (Eduardo Peláez) 7

* LETRAS GALEGAS (Jesús Arnau, Cristian Expósito, Águeda García, Marcos Galán,Antía Parga, Laura Torre) 8,9, 10, 11

* ELADIO RODRÍGUEZ GONZÁLEZ - LETRAS GALEGAS 2001(Sandra Rguez. Reigosa) 13, 14, 15

* A SÚA LEMBRANZA (Carla Díaz Femández) 16

* A NOITE DO ANTROIDO (Adriana Pardo Basanta) 17

* POESÍAS (Laura Torre Río) 18

COORDINA:SEMiNARio de RELixióN

SEMINARIOS COLABORADORES:EducAcióN físicAliNGUA GALEGA

liNGUA FRANCESAliNGUA INGLESA

físicA E OUíMicACiENciAS Sociais

ELECTRÓNicAPlÁsTicA

DEpARTAMENTOdE ORiENTAcióNNORMALiZAcióN liNGüíSTicA

OUTROS COLABORADORES/AS:SANdRA RodRíGUEZ REiGoSA

CARtA Díi\z fERNÁNdEZAdRiANA PARdo BASANTA

UURA TORRE RíoJESÚSARNAU

CRisTiAN ExpósiToÁGuEdA GARdAMARCOS GALÁNANTíA PARGA

MANuEl ÜTERO RodRíGUEZHERMiNiA PERNASOROZA

Lucía FERNÁNdEZPATRik BobERG

* ALGUNHAS NOTAS SOBRE A EMIGRACIÓN AAMÉRICA NUNHA PARROQUIA MARIÑANA.BURELA 1900-1930 (Herrninia Pemas Oroza) .... 19,20

* CABO VERDE. TAN LONXE TAN PRETO(Luzia Fernández) 21, 22, 23, 24

* INTERCAMBIOS ESCOLARES FRANCESES .... 25, 26

* COMPARTIR EXPERIENCIAS.I

UN PROYECTO COMENIUS 28, 29

* A VISIT TO SWINDON A PERSONAL JOURNAL(Manuel Otero Rodríguez) 31,32,33,34,35

* UN "POUQUIÑO" SOBRE SUECIA Y LOSSUECOS 36,37,38

* SALZGITTER 39

* INSTITUTO TECNICO COMMERCIALE"MATEO DELLA CORTE" (Cava dei Tirreni) 40

* A VOZ DOS NENOS, NENAS E ADOLESCENTES(Macroenquisa de Unicef para coñecer as inquedanzas dosmenores) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 41,42

LIBRERIA

* PAPELERIA

* JUGUETES

Rúa do Ril, N.º 2

Teléfono: 982 58 1401

BURELA

ORO®ÑEZMATERIAL DE OFICINA

SERVICIO TÉCNICO

Tlf .982 58 59 44

Juan Navia Castrillón, 18Teléfono: 982 56 01 65VIVEIRO

Marqués de SargadelosTeléfono: 9825801 58

BURELA

,,"\.AC¡-~p". O

c" t;m!iB ~~! !~~ A. TROBO, S.L. rr:.

FONTANERIA . CALEFACCION . GAS

Telf. 982 58 00 63 - 608 45 45 15el. José María González Río

BURELA

* Instalador Autorizado de Gas* Mantenimiento de Instalaciones* Instalador de Productos:

aa

a

SERVICIO TECNICO

* REFRIGERACION INDUSTRIAL yAISLAMIENTOS.

* CLlMATIZACION.* ALlMENTACION.* HOSTELERIA.* PANADERIA Y PASTELERIA.

Arcadio Pardiñas, 192Teléfonos: 982585850/09

BURELA (Lugo)

DELEGACION EN LUGOTeléfono: 982 20 92 37

DELEGACION EN LA CORUÑATeléfono: 981 66 61 16

Maruxía núm. 7'

PRESENTACiÓN"Os rapaces estaban moi atentos cando eu lles conta-

. ba cousas do meu país, sobre todo, cando falaba dosaspectos sociais, de convivencia, da diversión, dos cos-tumes, das relacións ...Dende logo que tiñan máiscuriosidade por saber cousas de min e do meu país quedo tema, máis formal, que eu pretendía explicar comoprofesor de idiomas"

Así mo comentou Patrik, un mozo de Suecia con inten-ción de facerse profesor de Español, ó referirse á súaexperiencia nas aulas con alumnos do LE.S. PERDOU-RO ó longo do primeiro trimestre do presente curso.

Patrik estaba becado e ganaba experiencia como profe-sor fóra do seu país gracias ás axudas económicas apor-tadas pala Unión Europea, axudas integradas en pro-gramas específicos.

A intención dos Programas Europeos aplicados óEnsino é favorecer, para compartir, o coñecemento dosaspectos Culturais, Económicos e Sociais dos paises '-que constitúen a Unión.

Aproveitar estes Programas como un medio eficaz demellorar o nivel cultural e social dos alumnos/as doI.E.S PERDOURO é a intención de boa parte do profe-sorado do Instituto que está implicado, xunto con cole-gas de outros países (lembrade a visita de profes deAlemania, Italia e Inglaterra) no desenvolvemento doprograma denominado COMENIUS-l.

Neste número da revista MARUXÍA coméntanse expe-riencias de viaxes e intercambios.

Para o próximo agardamos a túa historia. Unha aperta.

(,/

y.",;

SUBVENCIONA:

Alfredo Llano García

UNTADE GALlCIA ({'D1

O

CONSELLERIA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIADirección Xeral de Política Lingüística

Edificio Administrativo San Caetano - SANTIAGO

FOTOCOMPOSICIÓN E IMPRESIÓN: GRÁFICAS ARFE - BURELA - TELF. E FAX: 98258 05 04D.L.: LU -171-00

EDITA: A. C. OS MATOS - l. E. S. PERDOURO

ASOCIACION DE PAIS DE ALUMNOSI.E.S. PERDOURO DE BURELA - A.P.A.

Porque nos importa a educación dos nasa s fillos, somos socios da A.P.A. Ti tamén debes asociarte.Para inscribirte cubre o boletín e entrégao na Secretaría do Centro. (Cortar pala tiña de puntos)

Nome do Pai/Nai ou titor: ......................................................................................................•.................Pai/Nai ou Titor do Alumno: , Curso .Autorizo Ó Banco/Caixa: Oficina de: .A cargar na rniña canta n.": o importe do reciboanual da Asociación de Pais de Alumnos do I.E.S. Perdouro de Burela.Titular da canta: D.N.!.: .

Firma,Data: de de 200 .

ELECTROSONGALICIA, S.A.

• COMPONENTES ELECTRONICOS INDUSTRIALESIN F O R M AT I C A

Concepción Arenal, 48Teléfono: 982 24 49 70,-

Fax: 982 24 69 71LUGO

..Maruxía nÚm.-¡-·'~-~- ~

CALIDADE DE VIDA

A motricidade representa un fundamento e unha condición importante non só parao desenvolvemento físico, senón tamén para o desenvolvemento intelectual esocioafectivo. Xa non podemos analizala únicamente dende o punto de vista bio-

lóxico, senón que debemos asumir a repercusión que a mesma posúe sobre todas as dimen-sións do ser humano.

É por isto que a motricidade formativo-educativa debe suplir o déficit motriz do noso esti-lo de vida e de traballo. O camiñar, correr, brincar, empurrar, lanzar, recibir e moitas outras for-mas motoras básicas chegaron á motricidade deportiva xurdindo da motricidade laboral ou pormediación dela. .

A finalidade da educación non é exclusivamente a adquisición de determinados coñece-mentos ou habilidades, senón o desenvolvemento dun ser humano máis plenamente humano,libre, creador e recreador da súa propia cultura, co fin último de mellorar a súa calidade devida.

A Educación Física é a área que educa ó home a través do movemento, dende (e no)psicomotor, cara ó cognitivo-socioafectivo e en función dun deseño do home.

'~ obesidade, o estrés, o sedentarismo e o consumo esaxerado de alcohol, tabaco, dro-gas, xunto coa motorización, constitúen os piares sobre os que se apoia o sistema de vida doscidadáns modernos, que, á vez que /les permite disfrutar dalgúns Pfaceres, prodúce/les unhaforma típica de enfermidade e morte." (J.F.Marcos Becerro)

"O estilo de vida moderno e a sociedade de consumo caracterízanse por unha desme-dida carreira competitiva, o que provoca unha enorme tensión (estrés). Para poder competiti-vo duro campo do consumismo, moitos individuos (como os malos deportistas) necesitan deestimulantes (dopaxe) que eliminen as tensións xeradas; tabaco, alcohol e drogas cumpren oseu cometido." (J.F.Marcos Becerro)

Fronte a isto, a sociedade conferiulle hoxe ó exercicio e ó deporte, nas súas manifesta-cións recreativas, educativas ou competitivas, unha función transcendente para a preserva-ción e desenvolvemento da saúde do ser humano; por esta razón o movemento debe mani-festarse como unha forma de cultura, de educación e de promoción de saúde.

Eduardo Peláez(Profesor de Educación Física)

LETRAS GALEGAS

o día 17 de maio de 1863, Rosalía de Castro asinou a dedicatoria a Fernán Caballero do seulibro "Cantares Gallegos", e foi o académico Fernández del Riego, na súa pescuda por atopar unhadata con fonda clasificación no mundo literario galego, quen propuxo a celebración do "Día dasLetras Galegas" nese día.

Desde 1963, cada ano lémbrase ós autores máis ilustres da literatura galega.

Velaquí unha lista de tódolos que se lIes adicou este día, cun breve comentario.

• 1963. Rosalía de Castro (1837 - 1885).A poeta galega máis relevante. ("Cantares gallegos", "Follas Novas").

• 1964. A. Rodríguez Castelao (1886 - 1950).Estivo exiliado en Arxentina. iiiCantas cousas fixo este home!!! Foi: debuxante, pintor,escritor (ensaísta, novelista, dramaturgo ...)."Os vellos non deben de namorarse", " Sempre en Galiza", " Os dous de sempre" ...,son algunhas das súas obras máis importantes.

• 1965. E. Gonzábez Pondal (1835 - 1917).O "Bardo'" do Rexurdimento. " Que din os rumorosos", letra do himno galego.

• 1966. Francisco Añón (1812 - 1878).Precursor dos novos tempos.

• 1967. Manuel Curros Enríquez (1851 - 1908).Nado en Celanova, publicou " Aires da miña terra".

• 1968. Florentino López Cuevillas (1886 - 1958).Considerado o prehistoriador do Grupo Nós.

• 1969. Antonio Noriega Varela (1869 - 1947).Con "Montañesas" e "Do ermo ", foi quen de buscar abeleza das cousas máis pequenas da natureza.

• 1970. M. Valladares Núñez (1821 - 1903).É o autor da primeira novela escrita en lingua galega.

,--;:

• 1971. G. López Abente (1878 - 1963).Cultivou a novela curta de ambiente mariñeiro.

• 1972. Lamas Carvajal (1849 - 1906).Autor do "Catecismo do labrego"

• 1973. M. Lago González (1865 - 1925).Arcebispo en Santiago, foi membro do Seminario de Estudios Galegos.

• 1974. Xohan Vicente Viqueira (1886 - 1924).Ten unha chea de traballos en galego relacionados co ensino.

• 1975. X. M. Pintos Villar (1811 - 1876).Precursor do Rexurdimento.

• 1976. Ramón Cabanillas (1878 - 1959).Poeta civil, integrante das Irmandades da Fala.

• 1977. Antón Vilar Ponte (1881 - 1936).Viveirense. Destaca polos seus traballos xornalísticos. Dirixiu, no seu tempo, o semanario"A Nosa Terra ".

• 1978. A López Ferreiro (1837 - 1910).Foi, sen dúbida, un dos grandes escritores e pensadores galegos de fin de século.

j

• 1979. Manoel Antonio (1900 - 1930).Principal poeta das vangardas galegas; o tema da súa obra é mariñeiro "De catro a catro"

• 1980. Alfonso X "O Sabio" (1221 - 1284).Escribiu as "Cantigas de Santa María".

• 1981. Vicente Risco (1884 - 1963)

Un dos fundadores da "Revista Nós". Destaca na súa laboura de investigación etnográfica.

• 1982. Luis Amado Carballo (1901 - 1927)Reflictiu a paisaxe da súa terra na súa poesía.

Colaborou en diversas revistas e xornais da súa época.

'9

Maruxía núm. 7

• 1983. M. Leiras Pulpeiro (1854 - 1912)Mindoniense. Realizou traballos de recolleita do galego da súa bisbarra.

• 1984. A. Cotarelo Valledor (1879- 1950)

É o primeiro dos autores teatrais de Galicia.

• 1985. A. Losada Diéguez (1884- 1929)

Filósofo, político ... Colaborou en distintas publicacións.

''fJ,

• 1986. A. Iglesias Alvariño (1909- 1961)

Nado en Abadín. Traduciu textos latinos ó galego.

• 1987. F. Herrera Garrido (1869- 1950)Foi a primeira muller elixida membro numerario da Real Academia Galega.

• 1988. Ramón Otero Pedrayo (1888 - 1976).É considerado o patriarca das Letras Galegas. Xunto con outros integrantes das Irmandadesda Fala e da Xeración Nós, tentou "europeizar" a cultura galega.

• 1989. Celso Emilio Ferreiro (1912 - 1979)Celanova. Poeta social, continuador de Curros e Cabanillas.É de destacar a súa obra "Longa noite de pedra".

• 1990. Luis V. F. Pimentel (1895 - 1958).Poeta que seguiu a tradición rosaliana. Autor de "Sombra do aire na herba".

• 1991. Álvaro Cunqueiro (1911 - 1981).Mondoñedo. Ademais de ser un magnífico escritor de obras modernas foi un bo xornalista."Mil primaveiras máis ".

• 1992. Fermín Bouza Brey (1901 - 1973)Poeta que creou unha poesía moi persoal e moderna, ó tempo que popular e tradicional.

• 1993. Eduardo Blanco Amor (1897 - 1979).É unha das figuras rnáis sobrancei'ras da narrativa qaleqa contemporánea.

• 1994. Luis Seoane (1910 - 1979).As súas actividades abranguen a pintura, o gravado, a poesía, o teatro e o xornalismo.

10

'Maruxía núm. 7

• 1995. Rafael Dieste (1899 - 1981).Sempre estivo comprometido coa loita pola liberdade e a verdade.

• 1996. Xesús Ferro Couselo (1906 - 1975).Se non fixo pouco Castelao, mirade este: foi filósofo, arqueólogo, arquiveiro, etnógrafo,museólogo.

• 1997. Ánxel Fole (1903 - 1986).Lugo. Escribiu no xornal "El Progreso "de forma habitual. Destacan os seus relatos curtos.

• 1998. Mendinho- Xoán de Cangas - Martín CódaxNa Idade Media, xunto con outros trobadores, escribiron fermosas cantigas, que deronpé á literatura galega.

• 1999. Roberto Blanco Torres (1891 - 1936).Xornalista galego. Autor de "Orballo de media noite".Escribíu en diversas publicacións xornalísticas.

• 2000. Manuel Murguía (1833 - 1923).Primeiro presidente da Real Academia Galega.Escribiu algunhas novelas, colaborou con algúns xornais, o primeiro tomo da Historiade Galicia, e sempre foi un bo defensor da súa dona, Rosalía de Castro.

• 2001. Eladio Rodríguez González (1804 - 1949).Autor do diccionario Enciclopédico gallego-castellano

. ¡

. I

IJesús Arnau - Cristian Expósito - Águeda GarcíaMarcos Galán - Antía Parga - Laura Torre

(2.º E.S.O.)

11

REPA·RACIONES EINSTALACIONES

ELÉCTRICAS,NAVALES,

INDUSTRIALES Y,

DOMESTICAS

C/. Rafael Lobeto, 70Teléfonos: 982580254 (2 líneas) - Fax: 982585247

Móviles: 670 50 60 66 - 608 58 96 5327880 BURELA (Lugo)

!ferretería

PuenteCERRAJERíA - TORNILLERíA - PINTURAS

HERRAMIENTAS - FERRETERíA EN GENERAL

Teléfono: 982 58 05 17 - Fax: 982 58 17 36C/. Rosalía de Castro, n.º 9 - 27880 BURELA (Lugo)

ALMACÉN: DAYÁN, sin. - Teléfono: 982557538 - CERVO (Lugo)

Maruxía núm. 7

ElAdio RodRíqUEZ GONZÁIEZ(LETRAS GAlEGAS 2001)

As nosas rutasRaza enxebre dos célticos héroes,

nobre terra de Brigo e Breogán,bota fóra as tristeiras morriñas

que cuáseque entangariñándote están.

Espreguízate e non te adormezas,si é que arelas o teu rexurdir,

que non poden ser grandes nin fortesos pobos dormentos, sin fe no porvir.

(Raza e Terra)

Eladio Rodríguez González, incansable dinamizador cultural e xornalista e poeta destacadopolo seu compromiso cívico, nace en Ponte de San Clodio (Leiro - Ourense) o 27 de xullo de 1864e morrerá na Coruña o 14 de abril de 1949.

Xa dende moi novo destaca no seu labor xornalístico non só redactando as noticias senóntamén escribindo artigos sobre diferentes aspectos culturais ou de crítica teatral e literaria. Colaboraen "O Tío Marcos da Portela", '~Monteira" e "Geiicis", así como en xornais locais.

Foi socio fundador da Real Academia Galega en 1906 (e presidente da mesma dende 1926ata 1934). No seo desta institución nace a necesidade dun bo diccionario galego e a cubrir estanecesidade vaise dedicar durante toda a súa vida.

o 18 de maio de 1916 participa na constitución na Coruña da 1.ª Irmandade de Amigos daFala, froito da iniciativa dos irmáns Vilar Ponte. A finais deste rnesrno ano participa na creación dogrupo "Cantigas da Terra" que tiña como obxectivo do seu interese a música e a danza galega, reco-lIendo por diversos puntos do nosó territorio abundante material nestes dous terreos. A constituciónda coral no seo deste grupo supuxo un decisivo impulso para a recuperación e dignificación de ins-trumentos tradicionais como a gaita e a zanfona.

Como director do suplemento cultural "Nos" (do xornal coruñés "El Noroeste'), íntegramenteredactado en galego, pretende divulgar a literatura galega coa intención de difundir e prestixiar oidioma do país. Publicaranse aquí obras de Rosalía, Curros, Pondal, Cabanillas, Risco, ManuelAntonio ... Tamén se inclúe unha sección en verso da autoría de Eladio Rodríguez, chamada"Pintores de almas", onde se realiza un retrato poético de artistas como Castelao.

Polo que se refire ó seu labor poético, a súa poesía caracterízase polo ruralismo, por unhaactitude cívica identificada coas loitas agrarias de principios do s. XX e pola inclusión de elementosmíticos de raíz celta na reivindicación patriótica.

o seu primeiro libro de poemas (cos que sempre gañou moitos premios) titúlase"Foterpes" (poesías galegas) (1894). Nel descríbese a vida do campo, das romaxes, as festas, oscostumes, e denúncianse a pobreza, a falta de perspectivas que obriga ós campesiños a emigrarpor causa dos caciques e dos foros.

13

~Maruxía núm. 7

o segundo libro, "Orecions campesiñas"(versos galegos) (1927), inclúe un grupo de poe-mas que antes saíran á luz en forma de folle-to co título de "Raza e Terra".

Algúns temas que aparecen nesta obrason: a evocación das verdes paisaxes galegas,a saudade pola terra e a morriña dos emigran-tes, o labor positivo dos Centros Galegos deAmérica, e o compromiso cos campesiños gale-gos ... Prevalece o espírito queixoso sobre oreivindicativo. A paisaxe e a vida rural evocadasen case tódolos poemas son as do Ribeiro, asúa comarca natal.

Outros labores desenvolvidos por EladioRodríguez son a elaboración dunha guía turís-tica de Galicia (1917) e dun compendio de agri-cultura (1935).

Pero, a súa grande obra e pola cal vai ser ¡' irecoñecido no futuro é o DiccionarioEnciclopédico Gallego-Castellano. Recollenel una grande cantidade de información histó-rica, xeográfica, etnográfica e literaria, o queconstitúe un completísimo compendio sobrea Galicia do seu tempo. Son moitas as entradasdeste diccionario que se estenden en conside-racións sobre os modos de vida do mundorural ou sobre as diferentes manifestaciónsda cultura popular. Atención especial merece afraseoloxía: reproduce unha enorme cantida-de de frases feitas e expresións da fala popular,así como unha adecuada traducción e explica-ción das mesmas.

o primeiro tomo do diccionario apare-ceu publicado en 1958 pola Editorial Galaxia(moito antes, en 1928, xa apareceran anun-cios en varios números de '~ Nasa Terrra"falando da súa inminente publicación en fascí-culos). O segundo tomo sairá á luz en1986 e o terceiro ó ano seguinte.

14

. .-Maruxía núm..7:

FELIPEEsta historia comeza coma moitas outras, pero ... só comeza.

En tempos pasados, nun lugar afastado, vivía un rapaz que padecía unha extraña enfermidade:

Unha capa transparente cobría externamente a silueta do seu corpo, algo noxento e perigoso parao rapaz.

Nunca saíra da súa casa, deseñada e construída especialmente para el.

Tiña case todo o que un rapaz de 15 anos podía desexar, só lIe faltaban persoas da súa idadecoas que relacionarse, algo do que seus pais nunca se decataran, nin o tiveran en conta. Eles pasabanos días somentes adicados a buscar algunha solución para volverlle a saúde ó seu fillo. Querían por ribade todo que Felipe puidese desenvolver a súa vida coma os outros rapaces da súa idade.

o seu interese foi tanto, o seu traballo e esforzo por consegui-Ios seus obxectivos tan intensosque, ó fin, logo de moito tempo de consultas atoparon unha posible solución: unha intervención cirúrxi-ea que en principio, lIes garantía a curación de seu fillo.

Decidíronse, Felipe foi operado e o resultado o esperado. [Todo saíu ben!

Logo dunha lenta, pero óptima recuperación, puido comezar a desenvolver a vida propia dunrapaz.

Puido saír á rúa, ir ó colexio; na escola había que estudiar, os compañeiros impoñían as súas nor-mas, el non podía facer todo o que quería ....

"Si, a vida fóra da casa resultáballe difícil. Ademáis sentábase só, os compañeiros que tiña coñe-

cíanse de sempre, el era o novo, o estraño ...

Pasou longas tardes daquel inverno moi triste, chorando, non tiña a quen contarlle os seus pro-blemas.

o tempo ía pasando lenta, moi lentamente para Felipe: primavera, verán ...

Comezou o novo curso. No colexio había un rapaz que chegaba doutro lugar. Tamén se atopabasó e triste os primeiros tempos. Comezou a relacionarse con Felipe, foron establecendo unha fonda ami-zade, pasaban xuntos momentos, tardes, días enteiros.

A vida deixou de semellar dura para aquel raparigo enfermo. Comezou a mirar os feitos, as per-soas, as cousas con outra ollada, cunha ollada máis aberta. Deixou de estar pechado en si mesmo, e,deuse conta de que a amizade é un dos bens máis fermosos que pode posuír o ser humano.

SANDRA RODRíGUEZ RE/GOSA (2'º E.S.O)

15

A SÚA LEMBRANZA

Houbo unha vez unha casa, situada nun fermoso val con frondosas árbores e abondosa vexe-tación, rodeado por elevadas montañas co cume cuberto de neve. Na parte baixa da ladeira os cas-tiñeiros, faias, carballos ... lucían maxestuosamente.

Era un lugar tranquilo, repousado ... no que nunca nada estraño sucedía, no que sempre hou-bera paz. AIí vivían dous irmáns.

Aquel día estiveran traballando moito, agora que xa comezaba a escurecer seguían recollen-do froitas. O vento batíalles con forza na cara, cada vez con máis forza.

De súpeto, o ladrido do seu can avisounos de que algo raro acontecía, i i iunha árbore aba-lanzábase sobor deles!!!. Marta empurrou a Xulián, os dous arrolaron polo chan. Xulián feriuse ócaerlle unha pequena rocha no seu pé. Marta intentaba, con todas as súas forzas, quitarlle a pedraderriba a seu irmán, non o conseguía, era moi pesada e ela non era quen de facelo soa. Mirou óseu redor, xa era noite. Non se vía a ninguén. Escoitábase o murmurio do río, que pasaba preto dasúa casa. A auga corría sen cesar. Escoitábase claramente o bater da auga contra as pedras, o ale-tear dos peixes.

Xulián mirou cara atrás, viu un home vestido con roupa invernal: pantalóns neqros e unhagabardina que lIe cubría todo o corpo. Marta, que tamén o vira, sospeitou que escondía algo nasmans, porque non as ensinaba. Unha careta branca tapáballe a cara. Daquela xa conseguiran qui-tar a pedra que tiña preso a Xulián. Os dous deron en correr, ó ver o machado que aquel home sos-tiña nas manso

Marta esvarou, o home i alcanzouna !, Xulián non deixaba de escoitar os berros atemoriza-dos de súa irmá. Aquel asasino estaba a cravarlle o machado no peito. Marta pedía axuda, pen-sando quizais que alguén acudiría a rescatala. Os golpes ían rompendo as súas costelas, cada cru-xido mancaba duramente os ouvidos de seu irmán, que non se vía capaz de evitar o que estaba asuceder.

Xulián seguía atónito, inmóbil. O asasino achegábase. Os ollos do rapaz mostraban que nonpodía crer o que aquel individuo acababa de facer i [matar a súa irmá!! A que tanto lIe ensinara. Apersoa que el máis quería no mundo. A muller que lIe ensinara a non xulgar ÓS máis polo seu aspec-to físico E había un pouco, desaparecera,Jalecera, deixara de existir. Morrera berrando. Pedindoaxuda. E ninguén a axudara, nin tan sequera el, o seu propio irmán.

Tempo despois Xulián regresou ó lugar dos feitos. Todo estaba igual, non cambiara nada. Oceo seguía escuro. Os nubeiros tapaban a lúa. O son da auga seguía escoitándose. Todo perma-necía, todo agás Marta, que xa non se encontraba alí, xa non estaba con el. MARCHARA PARASEMPRE.

CARLA OíAZ FERNÁNOEZ (2.º e.s.o¡

16

A NOITE DO ENTROIDO

Eran vísperas do entroido e só faltaban unhas horas para que o reflexo tocara as badaladas da medianoite.A primeira noite do entroido era espectacular, toda a xente ía disfrazada polas rúas e había moitas festas que

percorrer ata o mencer.Unha das fe stas máis esperadas era a da casa de Marta, porque esta vivía nunha grande mansión nos arre-

dores da cidade, que fora dos seus bisavós. As lendas din que é unha casa ernbruxada. E ¿que mellor que iso parapasar unha noite inolvidable?

Ó tocar as badaladas o reloxo da igrexa, nas casas do pobo xa case non quedaba ninguén. E a casa deMarta íase enchendo pouco a pouco de xente. As persoas que alí ían cheqando, levaban moitas variedades de dis-fraces. Algúns eran arrepiantes, outros graciosos, etc ...

Ó chegar alí había moitas lamboadas de entroido (orellas, rosquillas ... ),Tamén había.moitas bebidas con nomes raros e asquerosos: á fanta de laranxa chamábaselle vómito de

porco, ó zume de tomate, sangue humano ...Tamén había música, bailes ...Toda a xente que alí había estábao a pasar moi ben. Algúns bailaban, outros cantaban, e out ros simplemente

se adicaban.a pasear dun lado cara outro falando coa xente.Marta aíndanon se acabara de arranxar, polo tanto seguía no seu dormitorio. De súpeto as luces "chispea-

ron".Ela botou unhas gargalladas ó escoitar ós convidados berrar, pois iso pasaba moitas veces cando había un

pouco de vento. De alí a un ponco decatouse de que estaba a acontecer algo raro.Ouixo saír da habitación, pero non podía, estaba pechada, notou que se Ile facía un nó no estómago. Ela era .

moi nerviosa, e estaba histérica. Dándolle patadas á porta, conseguiu rornpela e puido saír.Saíu do dormitorio co disfraz feito anacos, non lembraba nada do que acontecera. No salón non ocorrera

nada. Non había explicación ningunha do que lIe pasara a ela, o único que o xustificaba eran os rabuñazos e gol-pes que tiña no se4 corpo. J

Cando os convidados a viron, ninguén lIe preguntou que lIe pasara-porque pensaban que todo era maquilla-xe, e que formaba parte do disfraz.

Ela quería avisalosdo que ía acontecer, poi s tiña un presentimento que non era nada: bo.Cando abríu a boca para falar non tiña voz, i estaba muda totalmente !, non sabía o que facer para evitar

que lIes pasara algo ós seus convidados.Mirou O re laxo e viu que eran as tres da madrugada, aínda quedaban dúas horas para que a xente se mar-

chara.As luces apagáronse e as portas abríronse de par en par; a xente estaba preocupada, nerviosa e inqueda.Empezaron a: oírse uns ruídos arrepiantes, e non fixo falla ningún tipo de explicación para que a xente se fora

de alí.Marta non podía dar creta ó que vía, levaba cinco anos vivindo alí e.jnunca pasara unha cousa semellante!Ó día seguinte acudíu á clase, e disculpouse diante de todos os rapaces e rapazas do colexio e tamén de

toda a xente do pobo.Un grupo de rapazas e rapaces foron a xunto dela cando rematou a clase e dixéronlle:- Marta, non tes por que disculparte.- Si que teño, quero que aceptedes as miñas disculpas. E os rapaces de novo contestaron:-Quen se ten que disculpar somos nós, por facer conxuros e espiritismos na túa casa para atraer os espfri-

tos de teus bisavós, nesta noite.Marta mirou para eles, baixou a mirada e foise.De alí a uns meses Marta e máis seus pais trasladáronse de pobo e nunca máis se soubo deles. ",'

" ." .

Adriana Pardo Basanta (1.º E.S.O.)

Poesías'Estando mirando cara ó mar¡

'Unna serea vin cfiegar¡'Esta nos viña avisar¡

Qye un barco acababa de naufragar.

Cotrin a buscar axuda,2{flpiáamente viñeron,

(jaráas, periosdistas e turistas,¡ata 6engafas trouxeronl

Colleroti unha barca,.9t[{ nos metimos todos,

.9tta cfiegar ó sitio,'Do barco misterioso.

Cando cfiegamos a[{,'Ungorriño vin,

'Era dun. trasniño,QJteoiaxaba no barquiño.

Osgaráas vestíronse de buzos,Comezaroti a bucear,'E ó c/íegar ó[ondo,

'llnna persoíña viron cfiegar.

'Era diminuta,Case nin se vía,

Co seu. traxe daro,Pasa6a desapercibida.

Collétono para a barca,Secárono cunha toaiiiña,

:Mentre ües contaba,'Un anaco da súa oida.

'1Iia?(a6ano barco náufrago,Para buscar o seú destino,.9tca6a6a de ser despedido,'Do circo "Xermandiño ".

O trasniño [oise só,:A(pnse soubo nada máis del,

.9t xente comezouse a ir¡'E a /íistoria rematou así.

Adriana Pardo Basanta 1.9 E.S.O.-C

QJteroadicarlle á miña nai

a miña máis jermosa poesía

ea {fa quixera adicar

pola súa gran valentía.

'Efa é unha nudler agarimosa,

tenra, doce, amablerisoña e [ermosa.

Síntome áéói1 ó sea lado,eú qui?(eraser coma ela,

poder enfrontarme á oida

igua{ que se enfronta ela.

'Escóitame nai miña,

neste fermoso momento

e se fi?@n argo iñaJcongran pesar me artepinto.

.9trrepíntome ó pensarque che estou. quitando a oida,

cando ti con ilusion.déchesme a mín a miña.

'Escóitame por favor¡

escoita a miña oración,quéreme máis que nunca

quero ter o tea penion.

Xa remato nai miñanon teño máis que [alar

espero que chegusten estas letrasque a túa ji{fa che quilCoaáicar.

Laura Torre Río 2.9 E.S.O.-C

-

Maruxía núm. 7~

Algunhas notas sobre a emigración a América nunha parroquia mariñana: Burela,1900-1930 .

Por Herminia Pernas Oroza.

A emigración americana na parroquia rural e costeira de Burela caracterízase porir dirixida fundamentalmente á Arxentina e ser de compoñente definitivo. Os seus prota-gonistas son mozos (con idades comprendidas entre os 15 e os 30 anos), solteiros, per-tencentes a familias numerosas, labregas ou mariñeiras. Pero a partir do ano 1928comeza a facerse notar o número de mulleres, feito que significa a reunificación dogrupo familiar na outra beira do Atlántico.

Aqueles que retornan (os menos) acostuman facelo de xeito temporal, a través devisitas periódicas; e, no caso en que a súa volta se convirta en definitiva, todos, salvoalgunhas excepcións, logran mellorar un pouco o seu nivel de vida: mercan terras (namedida das súas posibilidades), poñen unha tenda ou conseguen facerse dono (nor-malmente á parte) dun barco.

Os retornados burelenses caracterizáronse, en primeiro lugar, pola adquisición debarcos de vapor (os irmáns Lestao Manzano, Benito García Labrada ou MarianoBasanta Abad) e, en segundo lugar, por montar unha tenda. Sinalamos, entre outras, astendas (colmados) de Nicolás Domínguez Díaz (emigrante a Bos Aires) e de JoséAntonio Cao (emigrante a Cuba), destacando tamén unha muller, Benita Pardo Mon, queemigrara xunto co seu marido a Bos Aires e ó seu regreso montou unha tenda mentresque o marido se convirtiu en armador e patrón. Déronse igualmente casos puntuaiscomo o que regresou convertido en oficinista (José Villarejo Río), o que mercou leiraspara despois arrendalas (Bepito Rodríguez Legazpi) e, finalmente, o mozo que estandoen Bos Aires lIe tocou a lotería e retornou de contado co diñeiro suficiente para construírunha casa (Ricardo Pena Mon).

Unha proba de que o tempo decurrido na emigración non pasou en balde para aformación dos emigrantes burelenses témola no feíto daqueles mariñeiros, que unha vezreinstalados, achegaron a súa experiencia foránea a unha determinada institución, comosucedeu coa Confraría de Pescadores, constituida no ano 1923. No primeiro cabildofiguraban alomenos dous emigrantes, un como contador (Federico Ruiz Mon, emigran-te a Bos Aires) e outro como vocal (Ricardo Pena Mon, xa mencionado). Os nomes deretornados vence liados con esta entidade foron numerosos: José Antonio LestaoManzano (emigrante a Norteamérica), quen foi presidente da mesma en dúas ocasións(1931-34 e 1954-57) ademais de se-lo impulsor, nos anos 50, da "Escuela deOrientación Marítima", na que se formaban patróns e mecánicos de primeira e segunda.José García Abad (tamén emigrante a Norteamérica) foi comisionado pola Confraría"para ejercer cargos de responsabilidad", Paulino García Abad (igualmente aNorteamérica), que foi o primeiro representante da Mutua (máis tarde, Instituto Social da

19

Maruxía núm. 7

Mariña), Benito Labrada (emigrante a Bos Aires), home clave na boa marcha daConfraría e quen redactou bastantes actas, etc. Pertencen todos eles ó tipo daqueles"americanos" que sen lograr unha grande fortuna chegaron a formar parte da pequenaburguesía local ó converterse en propietarios de tendas, tabernas, armadores e patrónsde barcos; e reforzaron o seu prestixio simbólico mediante o seu ingreso en diversas ins-titucións, como a que acabamos de citar.

Non se deu nesta parroquia o estereotipo de americano ou indiano con fortuna noque se integran catro personaxes oriúndos do concello de Cervo; pero si se deixou sen-tir o peso do deber de fomenta-la cultura porque na emigración decatáronse da súa faltade formación e quixeron suplila coa creación de sociedades de instrucción. Alén mar osnosos emigrantes aprenderon, adquiriron cul-tura e quixeron transmitir este feito ás súaspropias comunidades de orixe por medio dassociedades de instrucción. A encargada defacelo para esta zona foi a sociedade denomi-nada "Centro del Partido de Vivero de Culturay Beneficencia" ou chamada tamén "Hijos delPartido de Vivero. Cultural, benéfica e instruc-tiva". Foi creada en Bos Aires no ano 1909 porManuel Rodríguez López e era presidentehonorario o cervense José Álvarez. Taménentre os seus socios contaba con numerososburelenses: Jesús Pardo, Elíseo Basanta,Manuel Abad, Secundino Barcia, etc. etc.Gracias ó seu patrocinio erguéronse no termomunicipal de Cervo dous grupos escolares (osde Burela e Cervo), recurrindo tamén ó seuamparo cando sobreviña algunha desgraciacomo a sufrida polos tripulantes do pesqueiroburelense "Ramon Ben", que se foi a piquepor mor da explosión da súa caldeira.

Xa dixemos máis enriba que a emigra-ción nesta zona caracterizouse polo seu compoñente definitivo, aínda que houbo algúnemigrante retornado; pero as cifras aparecidas son moi pequenas. Segundo as fontescensais, en 1930 só figuran na parroquia sete retornados. Por fonte oral sabemos quenon aparecen tódolos que retornaron, pero con todo, a cifra segue sendo moi pequena.

Pode riamos falar tamén das causas que levaron ós nosos antergos a emprender ocamiño da emigración pero consideramos que son de sobra coñecidas e por iso nonfican expostas. A fin de contas, ¿quen non ten un parente emigrado, sexa de primeira oude segunda xeración?

20

Maruxía núm. 7 r

TAN lOXE.. . TAN pRETOo arquipiélago de Cabo Verde está situado fronte ácosta occidental africana, a 450 km. do Senegal.Está formado por dous grupos de illas, de orixe vol-cánica: as de Sotavento, situadas mais ao sul(Santiago, Maio, Pogo e Brava), e ao Norte, as deBarlovento, mais numerosas (Santo Antao, SaoVicente, Santa Luzia, Sal e Boa Vista). A extensiónque ocupan é de 4.000 km. aproximadamente, queactualmente están habitados por unhas 400.000persoas. Existen numerosas diferéncias entre asillas en canto á sua orografia: mentras que Sal,Boavista e Maio son practicamente planas e rode-adas de praias de area branca, as restantes sonmontañosas e abruptas, coma resultado dos pre-gamentos volcánicos.

Dende 1.975 forman a República de Cabo Verde. Asua capital é a Cidade da Praia, na IIha deSantiago, a maior e mais poboada (actualmenteconcentra ao 50% da poboación do arquipiélago).Mais da metade da populación é mestiza, comoresultado da fusión, das razas branca e negra. Asua lingua é o creolo, que resulta da fusión da lin-gua portuguesa con diferentes linguas africanas,compartindo co-oficialidade co portugués, se beneste último só se emprega a nivel formal (escola,politica, médios de comunicoción ...). A relixiónmaioritária é a católica, que segue e practica un98% da poboación, ainda que actualmente esta-sea dar unha penetración de outras, coma o adven-tismo, ou as testemuñas de Jeová.

Para coñecer a realidade actual deste pais é nece-sário remontar-nos á história e á conformación dasociedade, a partir da chegada a Santiago dosnavegantes portugueses a meiados do século XV(1460), que atoparon estas illas deshabitadas, nunmomento de expansión dos impérios europeuscara outros continentes.

o Reino de Portugal, consciente do alto valorestratéxico destas illas, comezou deseguido a sua

21

- Maruxía riürn. 7

colonización, que se realizo u de maneira distinta ádas outras illas atiánticas de Acotes e Madeira, xaque o clima extremo disuadiu a chegada de xenteseuropeas. A solución atopada foi a de dar o mono-pólio do comércio coa costa occidental aos poucoseuropeos que se afincaran en Cabo Verde, paracolonizar as illas xunto con continxentes de poboa-ción escrava traidos á forza desde a costa occiden-tal do veciño continente. A importáncia deste peque-no território, pobre en recursos naturais, foi clave nodesenvolvemento do comercio triangular estableci-do entre Europa, África e América a partir do sécu-lo XVI, debido á sua situcción xeográfica. Neste sis-tema de comércio, realizado polas poténcias euro-peas (Portugal, Inglaterra, España, Holanda ...),África aportaba man de obra escrava que se utilizouna colonización e explotación do continente ameri-cano, a cambio de fusís e outras manufacturasvidas de Europa. Dentro deste sistema as illasxogaron un papel de entreposto comercial.

As persoas africanas, que proviñan de diferentesáreas xeográficas e culturais, eran trasladadas for-zosamente a América, onde eran vendidas a cám-bio de algodón, tabaco, azúcar e outras matériasprimas, para traballar nas plantacións coloniais enréxime de escravitude. Os beneficios deste comér-cio en Europa permitiron a acumulación de grandescapitais, e a construcción de fábricas, sendo un dosfactores que posibilitarian mais tarde a revoluciónindustrial europea e o inicio do sistema capitalista.

Dentro deste sistema, Cabo Verde constituiu un dospontos estratéxicos mais importantes en África, ser-vindo como ponte entre os outros dous continentes.Dende as suas costas, miles de homes e mullereembarcaron rumo á escravitude nas plantaciónsamericanas. Este comercio humano acadou nasillas o seu apoxeo durante o século XVI, iniciándo-se o seu declive imparável dende o s. XVII, no queperdeu o monopólio do comercio escravista. A par-tir deste momento, e dada a escasa importancia dematerias primas para explotar, os portugueses prac-ticamente abandoaron ás illas á sua sorte, dada asua escasa importancia como proveedora de mate-rias primas, mais manténdoas como colónia.

Dende un primeiro momento, foi-se construíndounha sociedade polarizada, baseada no sistemaescravista, con dous grupos sociais ben diferencia-dos, no que o dos señores, formado por europeusde distinta nacionalidades, mas maioritariamenteportugueses, ostentaba o poder e todas as suasfacetas. Este grupo dominante, insignificante numé-ricamente, estaba composto case exclusivamentepor elementos masculinos. Fronte a este grupoestaba unha maioria de escravos e escravas deraza pret (negra), que constituian a forza de traba-110, privad@s de calquera direito como persoas.

O colectivo de escravos foi disminuindo debido ásua libertación, á sua fuga ou á mistura racial, queconstitue un dos elementos mais caracteristicos dasociedade cabo-verdiana dende a sua formación.Este proceso ten moito que ver coa auséncia demulleres no colectivo dos señores. As unións entrehomes brancos e mulleres pretas constituironnorma durante os primeiros séculos de colonizacióndas illas, e era aceitados incluso pola igrexa católi-ca. Os fillos e fillas ilexitimas viron case semprerecoñecidos os seus direitos, primeiro a través dodireit consuetudinário, e mais tarde nas leises dicta-das pola autoridade colonial. Como dato curioso erepresentativo póde-se reseñar o caso documenta-do do @ Padre Nicolau, que deixou recoñecidos; noséculo XVII, 54 fillos e fiIIas.na IIha de Santiago, quecon certeza non eran dunha mesma muller.

Durante este proceso foi aparecendo un grupo eco-nómico intermédio entre os dous anteriormente cita-dos, que veu a ser o embrión da burguesia mestizaque xurdiu no século XIX., e que ata o dia de hoxenon supera un 5% da poboación.

A pobreza natural das illas, agravada pola persis-tente irregularidade das choivas, e polos longosperiodos de secas, dá lugar a que as condicións devida no arquipiélago sexan extremadamente duras.As secas, que se teñen repetido ao longo destescincocentos anos, teñen causado enormes crisesalimentárias, asi como innumeráveis mortes. Comoexemplo póde-se citar que nunha das últimas crisesde subsisténcia deste século, que tiveron lugar nadécada de 1.940, morreron perto de 50.00§!persoas:

22

Maruxía núm. 7

A pesar de que a agricultura e a gandeiria son acti-vidades económicas predominantes, a pobreza dosolo e a falta de auga provocan que o pais necesiteimportar o 90% dos alimentos que consume. Dende1.967 non ten chovido suficientemente para asegu-rar a subsisténcia agricola.

Dentro da história da sociedade cabo-verdiana,estas calamidades teñen marcado profundamenteaos seushabitantes,e teñen pro-vocado gra-ves efeitos,non sódende oponto devista psico-I ó x i e o ,s e n ó ntamén nadesarticula-ción dasestruturassocio-eco-nómicas.Ante estascatástrofes,o poderpolítico,exercidodende a metrópole portuguesa, nunca amosou von-tade para enfrontar tales situacións, a pesares dasua repetición ciclica no tempo. Ao igual que suce-deu coa mestura de razas branca e negra, a cultu-ra caboverdiana foi-se modelando con elementosafricanos e europeos que ao longo destes 500 anoscrearon unha resposta homoxénea dentro destemedio fisico tan hostil.

durante o século XIX e parte do XX, perto de noven-ta mil persoas foron forzadas a traballar nas planta-cións ou minas de outros paises africanos coloniza-dos por Portugal. O caso mais significativo é o daIlhas de Sao Tomé e Principe, no sudoeste deAfrica, onde ainda hoxe habitan 8.000 persoas deorixe cabo-verdiana, constituindo a metade dapoboación destas illas.

Dentro daemigraciónespontánea,que se debe áfalta de condi-cións para avida, éstacomezou noséculo XIX econtinúahoxe, e queobedece afalta de condi-cións para avida, o destinoprincipal foronos EstadosUnidos ondeviven actual-m e n t e300.000 per-soas de orixe

cabo-verdiana na zona de Bastan. Outros destinosdurante os anos 40 e 50 deste século foron Brasil,Arxentina, Uruguai, Senegal ou Portugal. Mas foi apartir de 1.964 que se deu o maior éxodo da histó-ria das illas,esta vez con destino a diversos paiseseuropeus, nos que serviron como mao de obrabarata na construcción civil, nas minas, nos servi-zos de limpeza ou en outros sectores. Actualmenteexisten comunidades cabo-verdianas en paisescomo Portugal, Franza (30.000 persoas), Suiza(3.500 persoas) Luxemburgo (5.000), España(13.000), Holanda, Itália, etc. Dentro do EstadoEspañol as comunidades mais importantes asén-tan-se en Zaragoza, na zona mineira de León(Ponferrada, Villablino, Bembibre); en Madrid e naMariña Luguesa, especialmente na vila de Burela.

)

)

Ante esta dificil situación, a única solución para moi-tos do habitantes das illas foi a emigración, queconstitue un dos factores fundamentais da confor-mación actual da sociedade cabo-verdiana.

Dentro deste fenómeno migratório podemos distin-guir entre emigración forzosa e emigración espon-tánea. Dentro do prirneiro tipo débese reseñar que

23

"Maruxía núm. 7

Actualmente, fronte a unha populación de 400.000persoas nas illas, a poboación espallada polomundo supera o dobre desta cifra. As remesas dosemigrantes supoñen hoxe o 12% do P.I.B. do pais,constituindo unha axuda importantisima para o sus-tento das familias que fican na terra sen emigrar.

Despois de cincocentos anos de dominación colo-nial por parte de Portugal, Cabo Verde conqueriu asua independéncia nacional o 5 de Xullo de 1.975.As duras condicións durante a dictadura portugue-sa non impediron o nascemento e desenvolvimentodun movemento de liberación nacional. Dende 1956o PAIGC (Partido para a Independéncia de Guiné eCabo Verde) traballaba na clandestinidade xuntoaos movementos xurdidos noutras colónias portu-guesas. Coa chegada da independéncia, na que oPAIGC foi o interlocutor ante Portugal, implantou-seun sistema de partido único mais cunha torte ten-déncia democrática. En 1.981 este partido separa-se da sua compoñente guineana pasando a ser oPAICV, que a partir de 1990 realiza unha transiciónpacífica cara a democrácia multipartidista. Das pri-meiras eleccións, saiuo goberno dos anos 90, oMovimento pola democracia (Mpl), de orientaciónneoliberal, que acaba de ser derrotado nas urnas

. polo PAICV, que goberna de novo o arquipiélago.

Nestes últimos 25 anos, dende a proclamación daindependéncia, tense realizado un grande esforzopara mellorar a calidade de vida en canto a alimen-tación, sanidade e educación, principalmente. Apesares de ser un pais socialista e próximo ao blo-que soviético, a diplomacia caboverdiana ten con-seguido axudas ao desenvolvemento de paisessituados nos bloques capitalista e socialista. Estasaxudas teñen sido, e seguen a ser na actualidade,de gran importancia na construcción do pais, quena altura da independéncia non tiña nada.

Dende os anos 90, o sector turistico esta-se adesenvolver como o clave do pais, especialmentenas illas de Sal e Boavista, ante a falla de recursosnaturais. A producción agro-pecuária segue a cons-tituir unha das actividades económicas mais impor-tantes, e ténta-se potenciar o sector pesqueiro, ateagora escasamente desenvolvido. O comercioinformal, a pequena escala, é practicado por milesde persoas que atopan nel unha fonte de recursosante a escasez de postos de traballo nas illas.

Luzia Fernández

24

Maruxía núm. 7

INTERCAMbio CON ESCOlARES FRANCESES

No curso pasado, entre os días 5 e 14 deMaio de 2000, 30 alumnos/as e 3 profesoresdo I.E.S. Perdouro participaron nun intercam-bio con alumn @s franceses, concretamentedo College "Jean Monnet" de Janzé(Departamento IlIe-Et-Viluine, Bretaña).

Esta actividade estivo organizada poloDepartamento de Francés e durante o cursoescolar leváronse adiante unha serie de reu-nións e distintas actividades preparatorias.Os alumnos taménmantiveron correspon-dencia cos rapaces/asfranceses para coñecer-se un pouco e crear unambiente que, ó final,deu o seu froito coa visi-ta efectuada polos fran-ceses a Burela duranteunha semana do mesde abril.Os nosos "convidados"tiveron a oportunidadede coñecer o noso cen-tro e o pobo de Burela,así como outros lugaresda bisbarra, chegandoincluso ata Santiago deCompostela.

logo de 18 horas de autobús, chegaron aJanzé ás 10,30 horas, sendo recibidos nocentro pola dirección do College e poloscorresponsais e as súas familias. Unha vezalonxados nos diferentes fogares franceses,puideron disfratar da súa acollida durante afin de semana, e alí tiveron oportunidade,entre outras cousas, de coñecer o pobo e osseus arredores.

O martes, día 9, foi a data prevista para

A segünda parte do intercambio consistiu naviaxe dos nosos alumnos á BretañaFrancesa na primeira quincena de maio.

O ven res, día 5, comezou a viaxe de ida, e

Escolares franceses no I.E.S. "Perdouro"

achegarse ó Mont Saint Michel, lugar de visi-ta obrigada nesta bisbarra, xa que a súafamosa abadía é lugar moi frecuentado poloturista debido a súa importancia histórica ecultural.

25

'Maruxía núm. 7

o mesmo día tamén estiveron na cidade deSaint Malo, rodeada de murallas defensivas,efectuándose unha visita o seu "GrandAquarinm".

o mércores continuaron a súa estadía enterras galas cunha visita á cidade de Rennes.Fermoso lugar onde descubriron os nososalumnos as "maisons a colombuges y lesmaisons á pains de buis". Tamén tiveron aoportunidade de observar a típica arquitectu-ra de pedra e madeira dos séculos XV e XVII.

Pola tarde efectuouse unha visita ó"Ecomasée de la Bintinais", unha granxa-museo con animais autóctonos e unha repre-sentación da vida agrícola da rexión.

Ó dia seguinte, xoves, o lugar de visita era"Carnac y Monteneuf" onde puideron coñeceras maiores alineacións de megalitos existen-tes no mundo, que datandunha antigüidade de4000 a 3500 anos antesde Cristo.

De regreso ós fogaresde acollida, visitaron acidade de Vannes, quetamén destaca polassúas casas de "pans abois".

o venres organizouseunha mañán de clasesno "College" e, a medio-día, o concello preparouunha recepción para osnosos alumnos e profe-sores, mostrando intere-se nun futuro "hermana-

miento "entre os dous pobos, facendo entre-ga da medalla da vila ós nosos representan-tes.

No xantar deste día os participantes inter-cambiaron diversos agasallos en recordodesta experiencia.

Ó longo da tarde, os alumnos participaron endiversas competicións deportivas contra osrapace/as franceses. E á noite houbo unhafesta de despedida deste primeiro intercam-bio galaico-francés.

Odia 13 de maio -sábado- foi a despedida.As familias e os alumnos franceses acompa-ñaron ós nosos alumnos ata o autobús paraa viaxe de regreso. De camiño, fixeron unalto en "Futuroscope", onde puideron disfru-tar dos atractivos deste lugar, cita prevista naviaxe antes da súa volta a Burela.

Visita cultural en Francia

26

JZLcademia. .-.~,b

q'odo o ano•••

HERRAMIENTAS

FERPA S.L.DISTRIBUIDOR PARA LA PROVINCIA DE LUGO DE:

Brocas LATZ - Machos y Cojinetes FERG - Sierras SANDVIKCuchillas y Plaquitas KRUPP WIDIA - Discos CABALLITO

Electrodos y Material Soldadura SEOHerramientas Neumáticas INGERSOLL RAND

Avda. Benito Galcerán, 30 - BajoTeléfono: 982 56 26 55 - Fax: 982 56 26 55

27850 VIVEIRO (Lugo)

'Maruxía núm. 7

Del 25 de Noviembre al 2 de Diciembre de 2000 se celebró en el I.E.S. "Perdouro" una reu-nión de trabajo en la que participaron profesores de cuatro colegios distintos, el ITC Matteo dellaCorte, el Swindon College, la Ludwig Erhard- Schuie y, naturalmente, el I.E.S "Perdouro" comocolegio anfitrión. Esos cuatros institutos, más un quinto, ellTC Luigi Luzzatti, que no pudo mandarrepresentantes a la reunión, establecimos contacto hace un año y llevamos todo ese tiempo tra-bajando en la preparación de un proyecto enmarcado en el programa Comenius (perteneciente alprograma Sócrates) de la Unión Europa. Durante la reunión celebrada en noviembre perfilamostodas las ideas intercambiadas a lo largo de esos meses y las pusimos por escrito para presentár-selas al organismo competente (la Agencia Nacional para el programa Sócrates). Si todo va bienesperamos recibir a finales de curso la confirmación de que nuestro proyecto ha sido aceptado. Sinos lo conceden, durante el curso 2001-2002 lo pondremos en marcha, junto con nuestros cuatrosocios colaboradores.

El nombre del proyecto es "Compartir Experiencias" y pretende reflejar el primer objetivo denuestro proyecto común, es decir, compartir experiencias con los alumnos y profesores de colegiosmuy distintos al nuestro. En ese trabajo nuestros socios colaboradores serán:

* El Instituto Técnico Commerciale Liceo Tecnico PerLe Ativita Gestionali "Matteo DellaCorte", en Cava dei Tirreni, Salerno, Italia.

* El Instituto Tecnico Commerciale Statale Luigi Luzzatti, en Treviso, Italia.

* La Ludwig - Erhard- Schuie BerutsbildendeSchuien Salzgitter, de Salzqitter, Alemania.

* Swindon College, en Swindon, Inglaterra.

Dentro deII.E.S. "Perdouro" están directamente implicados en el Comenius los seminarios deCiencias Sociales, Ciencias Naturales, Física y Química, Religión, Lengua Castellana, LenguaGallega, Lengua Inglesa, Educación Física, Tecnología y Filosofía. Naturalmente esta no es unalista cerrada y esperamos contar con la colaboración de otros seminarios y departamentos a lolargo del proyecto.

Entre los cinco colegios nos hemos marcado como objetivo la elaboración de una páginaweb, a través de la cual podamos intercambiar información y llegar a conocsrnos'mejor.

Nos parece que la producción de esa página web conjunta nos puede servir para:

- Conocer mejor otros países europeos.- Entrar en contacto con otras culturas.- Potenciar la realización de actividades multidisciplinares.- Aprender de una manera distinta- Fomentar la utilización de nuevas tecnologías, 'como internet, correo electrónico, etc.

28

Maruxía núm. 7

En todo el proyecto, que pretendemos se alargue durante tres años, los grandes protagonis-tas son los alumnos. Ellos son los que, con la ayuda de los profesores implicados, tendrán que ela-borar la página web.

La idea inicial es empezar por elaborar distintas secciones con temas comunes a todos loscolegios participantes, que nos sirvan para presentar a nuestros colegios y nuestro entorno.Pensamos en secciones dedicadas a temas como, por ejemplo, la localización geográfica de cadacolegio, la presentación de la historia de cada área, descripción del patrimonio cultural, etc.

Además, la página web contará con secciones de libre elección, en las que cada colegiopodrá tratar aquellos temas que le resulten de especial interés y que ayuden a los demás colegiosa entender las peculiaridades y características de los demás participantes en el proyecto.

Las distintas secciones se comunicarán entre si mediante zonas o páginas en las que losalumnos comparen las distintas informaciones presentadas.

Naturalmente, los alumnos de los cinco colegios colaboradores participarán en todas lasfases de la elaboración de la página web:

Primero, en la planificación de la estructura de la página. Más adelante, a través del trabajode aula de las dístintas áreas implicadas, en la elaboración de los materiales que se insertarán enla página web y, por último, está previsto que participen en la elaboración del soporte técnico, encolaboración con los profesores de tecnología e informática.

Porque al final de lo que se trata es de conseguir que los alumnos de los distintos colegiostrabajen juntos y aprendan unos de otros.

Reunión de traballo

29

AUTOCARES - MICROBUSES

R. Galvo Sotelo, 13Teléfonos: 982 52 12 08 - 608 58 80 97 (Móvil)

Fax: 982 52 13 50MONDOÑEDO (Lugo)

A MARQUESA

G/. Castelao, n.º 5Teléfono: 982 58 15 90

27880 BURELA (Lugo)

CINEMON

CI. Eijo Garay

Teléfono: 982 58 01 5427880 BURELA (Lugo)

Maruxía núm. 7

A visir lO SWiNdoN A PERSONAl JOURNAl

October 27th

The tripWe arrived in Santiago at two o'ciock, and there we had to wait for 5 hours, because our plane had bro-ken down.When we arrived in London the weather was very cold. There was a lot of fog but when the plane tookoff and landed there was a very beautiful view.When we flew over London, we could see a lot of lights, and, as we approached the landing strip, we sawcars, stadiums, The Thames ... Heathrow is bigger than Santiago airport, there are more runways andmore planes, so it ls better than Santiago airport,In Heathrow we took a big red bus that was very nice and we stayed there about twenty minutes more orless.My first impressions about London: London is a very big city, there are a lot of traffic jams, and we can'tsaymore because we arrived late. Only I can say that there were very good cars like Rover, Mercedes,BMW . Also there was too mueh noise beca use there was a lot of traffie.The youth hostel was very bad for the boys, beca use the room smelt bad so we had to sleep with otherpeople.

October 28th

Today we woke up early and we had breakfast in the hostel, we ate a bowl of eereals, one juice, a sau-sage, one fried egg and a eoffee.The British MuseumLater we left to The British Museum, where we eould see a lot of thinqs like The Rossetta Stone,Egyptians mummies, aboutGreeee ...The Rossetta Stone hasthree types of writing: hie-roglyph, demotie, and Greek.For me the Egyptians mum-mies weren't as I expected. Ithough that it was going tobe different beeause I imagi-ned they were naked.Greece, The Elgin Marbles:They represent Gods andprocessions to offer theirproducts. They tried toexpress movement. But i feltcoldness when I saw thesculptures.

31

Maruxía núm. 7

By underground:I liked it because it is a fast trans-port; because there are a lot oftrains and you have to wait littletime to catch one. Another impor-tant thing isthat it is a cheap transporto Butalso in the underground you canmeet a lot of strange people, wan-derings,. gays, skinheads ...After visiting The British Museum,we went to several places likeTrafalgar Square, PiccadillyCircus, Hyde Park Comer,Harrods But we could only seethem from the tourist bus.

Going to Swindon:We left London to Swindon at four o'ciock. Two drivers from Swindon College came for us, in two smallmini-buses. One anecdote was that our bus had two leaks on the roof and it was raining a lot.First impression of my Host family:My host family was a married couple, they have two children, a boy and a girl, their daughter and theirson were studying in Cambridge.We slept in the rooms of their children. He is called Richard Churm and she is called Sue Anderson(Churm) and they live in 93, Kingshill Road. Old Town. Swindon.My first impression was that they will be a good host family because they were very nice. This night Martaand me had pie and coke, for dinner I will remember forever.

October 29th

On Sunday, we went around Swindon and we ate in their home. Later in the afternoon Marta and me wentto Swindon College an there we went to a pub called "Erudis" and took something with Roberto andMiguel.But also this day we learnt things about Swindon because the host family explained how the city was:The population works in different things like industry (Motorola, Intel, Rover, Honda ...) or in the railway,because in the past Swindon was a big rallway centre.Also in Swindon we could see a lot of foreign people. I saw Indians, Chinese, Moroccan and Polish.Swindon is situated in the county of Wiltshire. Wiltshire is a big county in the South of England, it has alot of prehistoric remains like Avebury, Stoneghene, and other things like the first factories of England.Swindon hasn 't sea, so in the winter it is cold and rainy.We could see that in England there are rivalries among other reglons of United Kingdom, because theEnglish people don't like Welsh. Also the people Know that we were Spanish, because we have difterentphysical appearance (we are more good looking). The people in Swindon practise several sports like ice-skating, football, cricket, swimming, and other sports like chess.Well, the food was typical of England, and in Swindon I think that they don't have typical dishes, I thinkthat they eat everything, vegetables, meat, beef, piza ...About my host family:They got up at eight o'clock and they usually went to bed at twelve o'clock. Sue worked about four hoursa day and on Wednesday she taught French in her home to the neighbours. She was a teacher in theSwindon College.

32

Maruxía núm. 7

Richard worked about seven hours from eight a.m. to half past two p.m. They had breakfast at quarterpast eight; lunch at half past twelve and they had dinner at half past six. Sue prepared the breakfast (cere-ais, coffee, croissants, toasts, pineapple juice) and lunch (one sandwich, orange juice, a piece of fruit andsometimes one tomato). Richard usually cooked dinner, he cooked vegetables, pizza, beef, pie. After din-ner they always watched TV or read books/newspaper. Also they had one pet, it was a cat and it wascalled Charlie.

October 30th

OxfordIn the morning, we met in the Swindon College and later we could not go to Oxford by train, so we wentby urban bus. In this trip we could not see anything because the windows of the bus were dirty.When we arrived in Oxford we went to The Natural Science Museum; there I bought a toy snake, on theway we couid see the Sheldonian Theatre where the traditional graduate ceremony of the university isheld. Later we went to The Botanic Garden, where we had lunch and walked around. There also we couldsee one squirrel. In the afternoon we went to see The Christ Church College where we visited the dining-room, the church and the gardens.I would like to study in Oxford because I couid study a lot of degrees. About six o'ciock we came backhome. We had dinner and later we went to the bowling, but this night we didnt play skittles.

October 31st

The Steam MuseamAlso today we met in Swindon College at nine o'ciock. Later we walked to the Steam Museum. There theguide explained the development of the railway in Swindon. The Steam Museum is a new visitorattraction opened in June 2000. Archive film footage, hands on displays and huge locomotives bring tolife the story of the people who built the Great Western Rallway. You can hear the memories of the peo-pie who worked inside and those who enjoyed travel glorious days of steam. Also the guide showed atypical Worker house. In front of the Steam Museum there was The Design Outlet Village, that was a bigShopping centre where the prices were the lowest in the city. There you will find over 100 designer labelsto res with discounts of between 30% to 50% off top designer labels. There you can buy a lot of things,clothes, electrical appliance, furniture .LThe Mayor 01 SwindonIn the afternoon we went to visit the Mayor of Swindon. There I was dressed with the ciothes of the Mayorand aiso I presided the meeting.There, the Mayor explained how they choose the Mayor in Swindon and he explained the Borough ofSwindon.The Link CentreAt eight o'clock we went skating in the Link Centre, this was a horrible day for us because we usually fellon the ice. Later Marta and me came back to home with Roberto's host family.

November 1st

8athWe went to Bath by train. And in Bath I learnt a lot of things with the electronic guide:Bath is the only place in Britain where you can find hot springs. Most of us take a bath or a shower to getclean, but for the Romans, hot baths were much more important. During the 17th and 18th centuries, itbecame fashionable for rich and aristocratic families to go to Bath an "take the waters"- this means tobathe in spa water because it is good for your health.

33

Maruxía núm. 7

As a result of its new popularity, the city of Bath was rebuilt (using the same stone as the Romans had)and during the rebuilding work the Roman city was discovered.The city we see today has changed very little since the 18th, century.Many visitors still go to the Roman Baths, not to "take the waters" bu to walk around and try to imaginewhat it was like there nearly two thousand years ago.Other interesting places of Baths are:Museum of Costume: one of the largest and most famous collections o fashionable dress for men,women and children.Museum of Jeans: the history of Levi's, Wranglers, Lee and man other famous brand name denims.Museum centre of Photogranhy: centre showing the history of the camera and photography.Now the Victorian buildings are home of particular personoBesides we visited the Royal Crescent, place that was bulit like Roman CircUs.Bath is different in the first place, the buildings were made of stone and secondly, bath is a city that it idliving of the tourism; however Oxford or Swindon people are living of the industry and education.In the eveningAfter that, we came back home, Marta, Roberto, Miguel and me went to the "Megabowling" to play skit-ties with Roberto's host family Roberto's host family was a great family because they invited us to playskitties and they took us every night in their car to our home Furthermore, this host family invited us tofish and chips this night.

November 2nd

Greendown SchoolAt quarter to eight it started a hard day for everybody.When we arrived atGreendown School, it started the "hell". We started at twenty to nine with children ofthe year 7. In this lesson we taught song to the pupils, in the second class we tried to teach a little Spanishand we taught another songo The author of the last song was Maná.After that we went meeting students of year 8; and there the answered our questionnaire. The class wasFrench but the teacher also spoke Spanish very well.These students told us that they started the lessons at 8.40 A.m. an finished at 3.20 P.m. so they havefive lessons a day. In addition to this they told us that they have ten subjects (maths, Science, El"Iglish,P.1.humanities, technology design, French, music, drama, civic education they thought that the most inte-resting was technology design, and the most useful was maths, on the other hand maths, was the mostdifficult. They explained us that they practised sports like football, ice-hockey, boxing, badminton ... andthat the school organised a lot of extra activities like a newspaper, music, drama ...OTHER IMPORTANT THING that the students explained us it was·that only they have homework oneday a week per subject. They wouid like to have in their school a swimming pool, new teachers, eat inthe class, more selection on food, not have uniform, more videos in the classrooms, ... so I hope that theycan achieve their aims.At twenty-five past twelve, we ate the packed lunch with students of year 11, they didn't know to speakSpanish but Rita could talk to them without problems.The day was finishing but there were still two lessons to go. The next lesson was the best, because theyspoke a little Spanish and they were giris.Uffff! !! ! !! The last lesson, that's incredible! ! ! !, it seemed that the bad was finished; but!!!!! It wasn't likethis. The last lesson wasthe worst because the students were very rude with usoIndian DinnerLater when we left the Greendown School I came back home and there I changed my clothes because,at night, all group and several who helped us, went to the Indian Restaurant "The Curry Garden".There, we gave diplomas to several people who helped uso I liked the food, nevertheless, I had thoughtthat Indian food was very spicy.Later, like always we went to the Link Centre.

34

Maruxía núm. 7

November 3 rd

The Science MuseumWe met in Swindon College at quarter past nine, and after that, we left to The Science Museum, because wecould not go to Motorola as they had a lot of work and, besides, we could not go to Honda because they wereworking in a prototype for the new car, and it was secret, so we went to the Science Museum.se we couid not go to Motorola as they had a lot of work and, besides, we couid not go to Honda beca usethey were working in a prototype for the new car, and it was secret, so we went to the Science Museum.The Science Museum Wroughton sto res and conserves large objects from the national collections includingair transport, land transport, agricultural machinery and firefighting.In this museum we got on one plane, because it was open and we "thought" that we couid enter it.Also in this museum the guide invited me to get on a Lotus (prototype of fast car, that only had 7 miles).Today we visited Andy's class; there, Andy asked a lot of questions about where we come from. And also heasked to his pupils about their originoIn the afternoon we met the minister for Europe, in my opinion he only wanted us to take a photo, so he madeabad impression on me.Also on Friday we went to the Link Centre, where my partners skated and fell a lot of times.

November 4th

Stone circle. AveburyOn Saturday we went to see the White Horses and Avebury by minibus. I only saw one White Horse; afterthat, we went to see Avebury, the Church ...In Avebury we visited a Museum, where we learnt that Avebury was built inthe Neolithic and how it was built.Later we went to St. James' Church. Afterwards, we saw the big stones,and I climbed one, but a rude man told me that I couid not climb it.Now we knew hat the trip of Swindon wes finishing and everybody thoughtin Spain a lot. Although, everybody spent the last day enjoying and buyingpresents for Spanish friends.The worst was to pack the baggage, because we didn't know how to do it.

November 5th

The last day, Marta and me were the first to get on the mini-bus, at half pastsix, we were sleepy, because the night before we had packed.In the plane everybody was nervous because, they wanted to talk to theirfriends. In the plane there was a lot of turbuience, but we could land inSantiago. In Santiago a mini-bus was waiting to take us to Burela.And two hours later we were in Burela.

Some days laterToday in my view it was a good experience, only the food was bad. I wouldadvice everybody, that if they can go to England, they shouid go there, because it is a new experience andyou can practise your English. .I would like to go to England in the next summer again, and I may go there if I will have a grant in the nextsummer.In addiction to this, I want to say that I would not avoid anything about this trip because it was great.

35

Manuel Otero Rodríguez

..;.:;:'-:-~.

'Maruxía núm.7

Hej! (jholal) Soy Patrik Boberg y estudio para ser profesor de filología hispánica y sueca en Suecia.Espero acabar mis estudios dentro de un año y medio. Llegué a Burela el 18 de septiembre gracias auna beca de la UE y ahora se me está acercando la despedida y la vuelta a mi tierra materna. Graciasa esta estancia he mejorado mi castellano un poco, pero sobre todo he llegado a saber más sobreEspaña y su cultura, especialmente como es la vida en esta parte de Galicia, algo que me ayudarámucho a la hora de dar clases de castellano en Suecia. Porque pienso que una gran parte de ser pro-fesor de una lengua extranjera es despertar un interés por los países donde se habla y saber como sepiensa y vive en estos países. Espero, también, que haya despertado algún interés en los estudiantesdel "Perdouro" por viajar y llegar a conocer otras culturas. No me refiero sólo a los países nórdicos, sinoviajar y tener ganas de encontrarse con culturas diferentes en general. Pero, por supuesto, que tambiénlos estudiantes hayan llegado a saborear un poco de mi parte del mundo. Llevo dos meses y medio con-tando sobre mi país y las diferentes costumbres que tenemos, y con este artículo me toca hacerla unaúltima vez ...

¿CÓMO ES SUECIA?Es muy fría y oscura, se pueden ver osos polares andando por las calles. Es el país que tiene más sui-cidios en el mundo y todos son rubios y altos. Suecia también tiene el francés, alemán, italiano comolenguas oficiales. ¿Es así? Pues, realmente no. Estos son los clásicos tópicos que un sueco puedeencontrar al ir al extranjero.

PAISAJE y CLIMASuecia tiene la misma superficie que España (unpoco menos), pero es un país alargado y por eso elpaisaje y clima del norte son muy diferentes a losdel sur. En el norte sí hace frío durante el invierno,la temperatura puede bajar hasta 40 grados bajocero. La primera nieve puede llegar tan tempranocomo en agosto y el invierno puede durar hastajunio en casos extremos. El sur, en cambio, tieneinviernos más suaves y no suele tener menos decinco grados bajo cero. Entonces, cuando el sur deSuecia está dando la bienvenida a la primavera, lagente del norte todavía está andando en nieve pro-funda. Como compensación de un invierno largo y Patrik con alumnos do I.E.S. "Perdouro"

oscuro, el norte de Suecia es afortunado con luz delsol día y noche en pleno verano ("el sol de media noche"). El norte tiene muchas montañas, hay pocascarreteras y la gente vive muy esparcida, mientras el sur tiene un paisaje más llano. En el sur las casastambién son más parecidas a las de Holanda, Bélgica o Alemania del norte. Casi el 80% de Suecia cons-ta de grandes bosques, montañas, lagos, ríos, tierras húmedas y regiones salvajes. Por eso la natura-leza y el respeto por ella siempre han sido muy importantes para los suecos. En fiestas como la de medioverano, los suecos abandonan las ciudades para ir al campo, cerca de un lago, o al mar para celebrarel verano y el calor junto con sus amigos o familiares en la naturaleza ..

SUIZA y SUICIDIOAlgo que me ha ocurrido varias veces al hablar con extranjeros (especialmente estadounidenses) es quemezclan Suecia con Suiza. Mucha de esta confusión se debe a los nombres similares en inglés o enespañol (Sweden, Switzerland), pero también, creo yo, que puede influir que los dos países tienen unahistoria común de ser países neutrales.Un mito popular es que Suecia tiene la cnota de suicidios más alta en el mundo, mucho a causa de los

·36

'Maruxía núm. 7

Estocolmo

Un mito popular es que Suecia tiene la cuota de suicidios másalta en el mundo, mucho a causa de los inviernos oscuros. Esverdad que uno se pone un poco más triste durante el invier-no oscuro y frío, pero no es tan fuerte para que nos suicide-mos. La verdad es que Suecia fue uno de los primeros paísesen el mundo en empezar a hacer estadísticas de suicidioscomo la causa de muerte. En muchas partes del mundo, toda-vía hoy en día, el suicidio es tabú, y las estadísticas de esospaíses son poco fiables. Según Svenska Institutet (el institutosueco) que ha mirado los recientes estudios acerca del tema,Suecia se encuentra dentro, o más bien un poco bajo, de lasnormas europeas de suicidios per capita.

RUBIOS y RESERVADOS

El estereotipo de los suecos es que son altos, rubios y que tienen un carácter más reservado y frío. Alo mejor Suecia puede contar con más gente alta por término medio que otros países europeos, pero yocreo que la diferencia es mínima: Suecia no es un país de gigantes. También que somos todos rubiosno es correcto; sólo la mitad de la población es rubia. Por fin, otra cosa que se puede oír es que los sue-cos tienen un carácter frío. La primera vez que fuí para quedarme un tiempo más largo en España eraen 1996, en León. Lo que al principio me extrañaba mucho era la costumbre de dar dos besos al salu-dar. Dar besos en Suecia es algo muy íntimo y una cosa que no se hace al saludar (se extiende lamano). En general, a los suecos también les gusta obtener el espacio con quien hablan. En Españapuede ocurrir que se sienta muy cerca de la persona con quien se habla y a menudo ocurre que se tocael uno al otro amistosamente durante la conversación. Creo que ese tipo de cosas hace que la gente defuera de Suecia piense que tenemos un carácter frío. En algún modo puede ser que sea cierto quesomos más fríos que otros europeos (hablando en general) y que somos más diplomáticos en nuestramanera de ser y que no siempre enseñamos nuestros sentimientos. También, si por ejemplo comparasun sueco con un estadounidense, a lo mejor puede resultar más difícil llegar a conocer a un sueco(hablando en general, como siempre).

LAS LENGUAS NÓRDICAS

Cuando se habla de los países nórdicos se refiere a Islandia, Noruega, Dinamarca, Suecia y Finlandia,mientras los países escandinavos sólo son Noruega, Dinamarca y Suecia. Se llama Escandinavia gra-cias a la sierra escandinava que traspasa Noruega y Suecia. Por qué se suele añadir Dinamarca aEscandinavia no lo sé, puede ser que sea porque tiene una lengua y cultura similares que las deNoruega y Suecia. Por cierto, noruego, danés y sueco son lenguas muy parecidas. Noruega tiene doslenguas: una que está basada en dialectos antiguos (nynorsk) y una que está basada en danés escrito(hotrnal). Bokrnal es la lengua que la mayoría habla (y la cual suele referirse al hablar de noruego) yesmuy parecida al sueco. Como comparación se puede decir que la diferencia es igual a la del castellanode Andalucia y de Burgos. El danés es muy similar también, pero la pronunciación es tan diferente quemuchas veces nos resulta difícil entenderlo (al leer no hay problemas). Es como gallego y castellano encomparación. Como Islandia antes era una isla un poco aislada del resto de Europa, en el islandés nohan transcurrido los mismos cambios lingüísticos que en los otros idiomas nórdicos. Guarda, por ejem-plo, sonidos y formas antiguas. Esto es algo que pasa todavía en tiempos de la informática, mientras losotros países europeos incorporan palabras y frases del inglés. Lo hacen usando palabras ya existentesy de ellas hacen palabras compuestas nuevas. Una radio puede ser una tiraondas y un televisor un ver-lejos (para dar una idea como funciona). Luego el finlandés no tiene nada en común con las lenguasnórdicas, tampoco con las otras lenguas indoeuropeas (excepto palabras prestadas). Es una lengua quepertenece al grupo lingüístico ugro-finés. En Finlandia el 6% de la población tiene el sueco como su len-gua materna y es una lengua oficial allí.

37

Maruxía núm. 7

PALABRAS FINALES

Dentro de una semana estaré en la casa de mis padres comiendo la comida típica sueca de navidad,bailando alrededor del árbol navideño, haciendo esquí de fondo en las pistas del bosque y pescandoencima del hielo. Pero antes de esto hay que comprar los regalos de navidad. Creo que le voy a com-prar un disco de música española a mi madre, seguramente le gustaría, Hmmm, el disco más vendidoes el más popular entre los españoles; en otras palabras, el mejor y más representativo de música espa-ñola, ¿no? ¿Hmmm, cuál es el número uno ahora? Una joven cantante de nombre Tamara y la canción"no cambié". Hmmm, la mejor cantante española.

Al final sólo quería dar las gracias a todos los bureleses por haber hecho que me sienta como en casaaquí; profesores, estudiantes y otros amigos; [Gracíasl. También quería darte algunos consejitos antesde tu viaje a Suecia, el paraiso nórdico: Si un sueco te invita a su casa (algo que es más común queencontrarse fuera en bares como en España), quítate los zapatos en el vestíbulo al entrar. Durante elverano, [ten cuidado con los mosquitos!, y durante el invierno, illévate calzoncillos largos!.

Hej da och jag hoppas att vi ses! (j+iasta luego y espero que nos veamos!).

Suecia en datos: Nombre en sueco: SverigeForma de estado: Monarquía constitucionalPoblación: 8,9 millonesJefe del estado: Rey Carlos XVI GustavoCapital: EstocolmoLengua oficial: SuecoSuperficie: 449.964 km2

Montañas: 16%Lagos y ríos: 9%Tierra cultivada: 8%Distancia máxima norte-sur: 1574 km

Estocolmo

38

-

Maruxía núm. 7 .

Dentro do proxecto "Comenius"tamén está como membro asocia-

do a "Luddwing-Erhard Schule BerufbildendeScholen Salzgitter", de Salzgitter (Alemaña).

Esta escala ten cerca de 700 alumnose o número de profesores é de 65.

Atópase situada no centro deAlemaña, na rexión da Baixa Saxonia, a 250km de Hamburgo e a 60 km. ó sur deHannover. Encóntrase aproximadamente anivel do mar, estando os lugares de maior altu-ra a 200 m.

Salzgitter é o municipio máis grandede Alemaña: consta de 22 núcleos cunhapoboación de 150.000 habitantes.

É unha zona eminentemente indus-trial, na que predominan as industrias do acei-ro. Foron fundadas por Goering, famoso naépoca de Hitler. Nesa époc Salzgitter-Lebenstedt creceu moito e foi chamada Cidadede Herman Goering.

Cando finalizou a guerra chegaronmoitos refuxiados do Leste e, actualmente,tamén chegan moitos inmigrantes de Turquía edo Leste de Alemaña para empezar unha navaetapa das súas vidas en Salzgitter-Lebenstedt.

Tamén ten gran importancia, ademaisda industria do aceiro e a industria química, aindustria electrónica e a informática.

Cerca de Salzgitter encóntrase aVolkswaqen, en Wolfsburg, que leva fabricadoata agora 50 millóns de au1:omóbiles, senda ainstitución de fomento científico máis importan-te do país a nivei non estatal.

a gas natural da Baixa Saxonia cobrea quinta parte do consumo nacional. A AxenciaEnerxética da Baixa Saxonia proxecta entre o

39

SAlZGITTER

Ems e o Elba as alternativas para o próximomilenio: corrente eléctrica a base de enerxíaeólica, enerxía solar por transformación degases de vertedoiros e excrementos naturais.

Desta parte de Alemaña tamén desta-can importantes descubridores como DiederikPining, natural de Hildesheim, quen, estando óservicio dunha expedición danesa, din quechegou a América 19 anos antes que Colón;inventores com Gottfried Wilhelm Leibniz, quedesenvolveu en Hannover o sistema binario econstruíu a primeira calculadora operativa domundo, Walter Bruch, natural de Hannoverque desenvolveu o sistema PAL color para atelevisión.

En 1963 publicouse o último volumedo "Deutsches Woterbuch" (DiccionarioAlemán). Esta obra xigantesca elaborouse ólongo de 123 anos xa que se iniciou en 1838polos irmáns Grimm, na Universidade deGotinga. Un ano antes, estes dous filólogos eoutros cinco catedráticos, coñecidos como os«Sete de Gotinga» protestaron contra a dero-gación da constitución polo 'soberano deHannover. En 1957 os «Dezaoito de Gotinqa»,entre eles os Premios Nobel Max Born, attoHahn Werner Heisenberg e Max van Laue,advertiron contra os riscos do rearme nuclear.

Maruxía núm. 7

INSTITUTOTECNICO COMMERCIAlE"MATTEO DElLA CORTE" (CAVA dsi TiRRENi)

o Instituto "Matteo della Corte" foi creado en1963 e imparte unha formación profesional e pre-paratoria para a Universidade. A súa oferta formati-va como Instituto "Tecnico Commerciale" abrangue:"Administración e control", "Comunicación e marke-ting" e "Turismo".

No presente curso escolar o número de alum-nos/as é de 1.048, con idades comprendidas entreos 14 e os 19 anos. O claustro de profesores/asestá formado por 114 docentes.

O I.T.C. "Matteo della Corte" leva anos cola-borando e traballando en diversos proxectos euro-peos de inuovación educativa e de intercambiosescolares.

A localidade en que se asenta este Centro,. Cava dei Tirreni, ocupa un val privilexiado pola súasituación (moi preto de Salerno, Nápoles ePompeia), clima, vexetación e historia. A cidade ten60.000 habitantes, cunha actividade económicafundamentalmente agrícola, industrial (artesá) eturística. Destacan as súas actividades "tradicio-nais" relaciona-das coa cerámi-ca.

Cava deiTirreni ten unimportante pasa-do histórico refle-xado- no seucasco monumen-tal e na abadíabenedictinasituada no seutérmino.

É unhacidade interiorpero moi cerca-na ó mar;dende os seusouteiros divísa-se a costa e écoñecida como'te porta verdede/la costieraama/fitana".

P o d eparecer que conoso pobo tenpoucas similitudes, que os alumnos/as do I.T.C."Metteo della Corte" e os alumnos/as do I.E.S.Perdouro terían poucos temas en común, pero,despois dunha visita nosa a Cava dei Tirreni e dou-tra a Burela por parte de profesoras italianas, pen-samos que si temos similitudes, que o futuro traba-110 do noso alumnado pode resultar moi positivo eenriquecedor para todos/as ..

•

40

Maruxía núm.7.

UNICEF levou a cabo a enquisa Voz dos nenos, nenas e adolescentes, que reúne as opinións de máisde 12.000 menores de 20 países da rexión de América Latina e o Caribe, España e Portugal. ÓS nenospreguntóuselles sobre asuntos como o coñecemento básico sobre os seus dereitos, o dereito á expre-sión nos seus fogares e escolas e o dereito a vivir en harmonía, entre outros.

Nós fixemos esta mesma enquisa entre os alumnos e alumnas do primeiro ciclo da ESO para ver seos resultados obtidos eran similares ós acadados por UNICEF nas enquisas realizadas entre os nenose nenas españois. A continuación presentamos a comparación entre os dous resultados nas preguntasmáis salientables.

1.º Sobre os dereitos do neno, eu síntome:

<-Nada informado

2.º As situacións que máis me preocupan son:

3.º Can do me reprenden e non teño a culpa:

-Déixanme talar eescóltanme

Falo e non me escottan-"

-Quédome'calado

,.No~'me deixáh dicir nadá. Enfádome ÚOártle'rabii:r' ,.--.-

~ - ~ --41

O carácter dos meus pais 40,8%Non cambiaría nada 3,9%

42

Maruxía núm. 7

4.Q A relación cos meus pais e irmáns:

UNICEF NAI PERDOURO

Excelente 59,8%Boa 32,7%

Regular 6,5%Mala I Moi mala' 0,8%

UNICEF . PAI PERDOURO

Excelente 57,3%Boa Ci 35,2%

Regular, 6,5%Mala I Moi mala 0,8%

IRMÁNS PERDOURO

Excelente 38,6%

Boa 35,8% '

Regular 20,7%Mala I Moi mala 4,7%

.... ,

5.Q Cando me porto mal! fago algo indebido, os meus pais:

UNICEF PERDOURÓ

Regáñanme 9,7%Non me deixan saír I ver a TV. 47,9%

- Aconséllanme 37,3%Golpéanme 4,8%

6.Q Eu cambiaría na miña familia:

UNICEF PERDOURO

O carácter dos meus irmáns 29,06%Que meus pais non sexan tan severos 26,1%

O carácter dos meus pais 40,8%Non cambiaría nada 3,9%

42

, -EXPLOTACIONES CERAMICAS ESPANOLAS, S.A .MINAS Y LAVADEROSBURELA (LUGO)

. Teléfono: 982 58 03 00Fax: 982 58 09 88

z,«N«mOoa:o:--o

VEN A BURELA y DISFRUTA EN PORTOPLAZA

CONCELLODE

B;URELA