OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA

BASO-LANAK ETA NATUR INGURUNEA ZAINTZEKO

TEKNIKARIA

2

Aurkibidea 1. Tituluaren identifikazioa........................................................................................... 4 1.1. Izena....................................................................................................................... 4 1.2. Maila. ..................................................................................................................... 4 1.3. Heziketa-zikloaren iraupena. ................................................................................. 4 2. Erreferentea (lanbide-perfila). .................................................................................. 4 2.1. Gaitasun orokorra. ................................................................................................. 4 2.1.1. Lanbide-gaitasunak. ............................................................................. 4 2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia. .............................................................. 5 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak. ....................................................... 5 2.3. Produkzio-prozesuko kokapena. ............................................................................ 7 3. Irakaskuntzak. ........................................................................................................... 8 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak. .................................................................. 8 3.2. Lanbide-moduluak. ................................................................................................ 9 1. Lanbide moduloa: Nekazaritzako familia ustiapenaren antolamendua eta Kudeaketa ...................................................................................................... 9 2. Lanbide moduloa: Nekazaritzako instalazioak ........................................ 13 3. Lanbide moduloa: Nekazaritzako mekanizazioa ..................................... 17 4. Lanbide moduloa: Baso ustiapenak ......................................................... 22 5. Lanbide moduloa: Ehiza eta arrain ustiapenak ........................................ 25 6. Lanbide moduloa: Landarezaintza ........................................................... 29 7. Lanbide moduloa: Basozaintza ................................................................ 34 8. Lanbide moduloa: Erabilera publikoko jarduerak natur ingurunetan ...... 39 9. Lanbide moduloa: Agroteknologia .......................................................... 42 10. Lanbide moduloa: Lan-taldeko harremanak .......................................... 46 11. Lanbide moduloa: Lan-prestakuntza eta orientabidea ........................... 49 12. Lanbide moduloa: Kalitatea eta etengabeko hobekuntza ....................... 52 13. Lanbide moduloa: Lantokiko prestakuntza ............................................ 54 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa. ..................................... 56 3.3.1. Iraupenak. ........................................................................................... 56 3.3.2. Sekuentziazioa. .................................................................................. 57 4. Irakasleak. ............................................................................................................... 57 4.1. “Baso-lanak eta natur ingurunea zaintzea” heziketa-zikloko lanbide- moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak. ...................... 57 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko. ......................................... 58 5. Irakaskuntzak emateko gutxieneko baldintzak. ...................................................... 58 5.1. Espazioak. ............................................................................................................ 58

3

6. Konbalidazioak eta korrespondentziak. .................................................................. 59 6.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak. ....... 59 6.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak. ............ 59

4

1. Tituluaren identifikazioa 1.1. Izena: "Baso-lanak eta natur ingurunea zaintzea". 1.2. Maila: Erdi-mailako Berariazko Lanbide Heziketa. 1.3. Iraupena: 2.000 ordu. 2. Erreferentea (lanbide-perfila) 2.1. Gaitasun orokorra Teknikari honi dagokion produkzio-sistemako lanbide-kualifikaziorako eskakizun orokorrak ondokoak dira: • Baso-lanak eta natur ingurunea zaindu, mantendu eta babesteko lanak egitea,

segurtasun- eta higiene-baldintza egokiak betez eta ingurune produktiboa zainduz. Beharrezkoak diren makinak eta ekipoak erabili eta mantentzea. Baso-ustiapen familiar bat antolatu eta kudeatzea.

2.1.1. Lanbide-gaitasunak • Dagokion lekuan bertan planifikatutakoa interpretatzea eta, ondoren, basoko landareak ugaltzeko lanak

egitea, hauek natur ingurunean ezartzea eta basoko baliabideak mantendu, antolatu, babestu eta ustiatzea. • Basoak eta baso-zonak zaindu, hobetu eta ustiatzeko lanak egitea. • Zuhaizti naturalak eta artifizialak birsortzeko lanak egitea. • Landan erroldak eta laginketak egitea eta datuak hartzea. • Natur ingurunearen barruan eta natur espazioen erabilera publikoarekin erlazionatutako jardueretan

kontrolatzeko, zaintzeko eta hobetzeko lanak egitea. • Mintegian landareak lortzeko lanak/eragiketak egitea. • Baso-lanei dagozkien makinak, lanabesak, erremintak, ekipoak eta oinarrizko tresna teknikoak erabili eta

prestatzea, horiek mantenduz eta konponketa txikiak eginez eta segurtasun-neurri egokiak hartuz. • Erabiltzen dituen produkzio-baliabideetan matxuraren bat gertatzen denean edo aurkako metereologia edo

ingurumenaren aurrean, hartu behar diren neurriak azkar eta koherentziaz erabakitzea, egiten dituen lanetan normaltasunera itzultzeko edo, hala badagokio, dagokion txostena egiteko beharrezkoak diren aldaketak eginez.

• Baso-produkzioko lanei dagozkien informazioa eta hizkuntza behar bezala interpretatu eta ulertzea. • Bere ekipoari esleitutako langile taldearen lana banatu, koordinatu eta ikuskatzea, ezarritako segurtasun-,

kalitate- eta ekonomia-irizpideak betetzen direla egiaztatuz. • Produkzio-lanen ikuspegi orokorra eta integratua izatea eta produkzio-prozesuko fase desberdinak

erlazionatzea, proposatutako helburuak kontuan hartuz eta hauek lortzeko makina eta ekipo desberdinen funtzioa ulertuz.

• Bere lanbidearekin zerikusia duten tekniketan gertatutako aldaketen ondorioz sortutako lan-egoera berrietara egokitzea.

• Nekazaritzako famili ustiapen bat kudeatu eta administratzea, honen egitura hobetzea eta produktuak merkaturatzea, lege-araudia ezagutuz eta betez.

• Lana garatzerakoan eta, batik bat, lan hauek burutuko dituen taldeko kideekin koordinazio handia eskatzen duten lanetan, komunikazio eraginkorra izatea, aginduak eta informazioa interpretatuz, argibide argiak azkar sortuz eta, lanean kontingentziarik gertatuz gero, bidezko pertsonari informazioa emanez eta laguntza eskatuz.

• Bere talde funtzionaleko kideekin etengabeko harremanak izatea. Horretarako, taldeari esleitu zaizkion helburuak lortzen lagunduko du eta gainontzekoen lana errespetatuko du, zeregin kolektiboen antolamenduan eta garapenean aktiboki parte hartuko du eta azaltzen diren zailtasunak gainditzeko lankidetzan jardungo du, betiere kualifikazio-maila bera edo baxuagoa duten taldekideen ideiekiko jarrera tolerantea azalduz.

5

• Problemak ebaztea eta erabaki indibidualak hartzea, ezarritako arauak bere eskumenaren barruan betez. Erabaki horien ondorio ekonomikoek edo segurtasunari dagozkionak garrantzitsuak direnean, kontsultatu egingo dituzte.

• Bere lanbidearen berezko tekniken esparruan eduki politeknikoko edota polifuntzionaleko ekintza-multzo bat autonomoki burutzea, horretarako ezarritako metodoak erabiliz.

2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia Teknikari honi, goragoko maila duten teknikariek esleitutako funtzioen eta helburuen esparruan eta dagozkion lanerako arloetan, oro har, ondoko autonomia-gaitasunak eskatuko zaizkio: • Bere ardurapean dauden langileek egindako lana antolatu eta zaintzea. • Burutzen dituen jardueretan desbideratze kualitatibo eta/edo kuantitatiboak detektatzea eta erabili

ditzakeen leheneratze-parametroei dagokienez erabaki zehatzak hartzea. • Natur ingurunea kontrolatzeko laginak hartzea eta jardueraren helburu den natur espazioa seinaleztatzea. • Bere gaitasunen eremuan segurtasunean edo ingurumen-baldintzetan eragina duten egoerak edo

elementuak. • Bere lanak burutzeko erabiltzen dituen makinak, ekipoak, erremintak eta materialak mantentzea eta

hauetan lehen mailako konponketak egitea eta ekipo horietako elementu matxuratuak edo higatuak aldatzea.

• Nekazaritzako famili ustiapen bat kudeatu eta administratzea. 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak Ondokoak dira profesionalak burutu eta/edo azaldu behar dituen burutzapen eta portaera esanguratsuenak: 1. Nekazaritzako famili ustiapen bat antolatu eta kudeatzea • Ustiapen bat bere produkzio-jardueraren eta -helburuen arabera ezartzeko edo sartzeko aukera baloratzea. • Ustiapenaren jarduera-plan orokorra antolatzea, helburuen eta dauden produkzio-baliabideen arabera. • Ustiapen bat sortzeko edo bertan hasteko beharrezkoa den dokumentazioa kudeatu, antolatu eta betetzea. • Ustiapeneko produktuak sustatu eta merkaturatzea, hauen exijentziei erantzunez eta dauden baliabideak

optimizatuz. • Ustiapenerako materialen, produktuen, tresnen eta ordezkoen erosketa eta biltegiratzea kudeatu eta

antolatzea. • Hornitzaileekin eta bezeroekin negoziatzea, baliabideak erostean eta ustiapeneko produktuak saltzean

abantaila handienak eskaintzen dituzten baldintzak bilatuz. • Lege-betebeharren eta ustiapeneko produkzio-jardueren ondoriozko ekintzak dagokien denboran eta

moduan burutzea. • Norberaren eta laneko higiene- eta segurtasun-arauak aplikatzea eta natur ingurunea babesteko arauak

betetzea. 2. Nekazaritza-ustiapeneko instalazioak, makineria eta ekipoak prestatu, erabili eta mantentzea • Hazkuntza- eta/edo produkzio-instalazioen eta -lokalen egokitzapena, garbiketa, desinfekzioa eta

intsektuak hiltzea kontrolatu eta ikuskatzea. • Ustiapeneko makinen eta ekipoen lehen mailako mantentzea burutzea, horretarako eskatzen diren

oinarrizko mekanizazio-, soldadura- eta desmuntaia/muntaia-lanak eginez. • Ustiapeneko traktoreak, makineria, ekipoak, instalazioak eta beste tresna batzuk prestatu eta erabiltzea,

programatutako zeregin/lanetan erabili eta bide publikoetan zirkulatu ahal izateko. • Instalazioetako egonaldietan eta makinak, ekipoak eta erremintak erabiltzean segurtasun-arauak betetzea,

arrisku pertsonalak eta orokorrak saihesteko.

6

3. Baso-produktuak lortzeko beharrezkoak diren prozesuak eta lanak burutzea, hauek arrazionalki ustiatuz. • Zura mozteko, basoa husteko, kargatzeko eta garraiatzeko lanetan sartzen diren zereginak burutzea, baso-

ustiapenen antolamendurako plan teknikoetan planifikatutakoa eta aurreikusitakoa betez. • Kortxoa, erretxinak, fruituak eta basoko beste produktu batzuk lortzeko lanak burutzea, baso-ustiapenen

antolamenduari buruzko plan teknikoetan planifikatutakoaren eta aurreikusitakoaren arabera. • Aske dauden abereak eta espezie zinegetikoak zaindu, kontrolatu eta jarraitzeko lanak, bai eta espazio

zinegetikoaren hobekuntzarekin erlazionatutako lanak ere, burutzea. • Arrain-hazkuntzako baliabideen ustiapenari dagozkion lanak burutzea. 4. Mintegian landareak , hedatzeko, ugaltzeko eta produzitzeko lanak/eragiketak burutzea • Haziak eta landare-materiala bildu, erabili, biltegiratu eta, egokia bada erostea, landaredia ugaldu eta

hedatzeko. • Lurzorua eta substratu espezifikoak prestatzeko lanak egitea, egoki bada, zuzenketa egokiak, desinfekzioa

eta ongarriztapena aplikatuz eta ikuskatuz eta laborearen arabera beharrezkoak diren makineria eta lanabesak erabiliz.

• Aukeratutako laborea ezartzea, espezie bakoitzari dagozkion ugalketa- eta hedapen teknika espezifikoak erabiliz.

• Laboreak zaindu eta babesteko lanak egitea, horretarako teknika aurreratuenak erabiliz. • Landare-ugalketako eta -hedapeneko berariazko ekipo, erreminta eta materialak prestatu eta erabiltzea. • Ezarri beharreko laboreak kontuan hartuz, aukeratutako ureztapen-sistema eraginkortasunez instalatu eta

erabiltzea. • Laboratutako produktuak bildu, garraiatu eta biltegiratzea, garairik egokienaren eta merkatuko eskariaren

arabera. • Berotegi sinpleak, tunelak eta lur-estalkiak instalatu eta mantentzea, material egokiak erabiliz eta

fabrikatzailearen zehaztapenak betez. 5. Mendian zuhaitzak eta zuhaixkak ezartzeko beharrezkoak diren lanak eta prozesuak burutzea eta basoak zaindu, mantendu, inbentariatu eta babesteko prozesuak eta lanak burutzea • Baso-sartzeko beharrezkoak diren lanak egitea, baso-berritzeko proiektuetan planifikatutakoaren eta

aurreikusitakoaren arabera eta laneko segurtasun- eta higiene-baldintzak betez. • Basoetako lurzoruko eta zuhaitzetako basogintza-tratamenduetan sartuta dauden eta beharrezkoak diren

prozesuak eta lanak burutzea, proiektuan adierazitakoaren arabera eta laneko segurtasun- eta higiene-baldintzak betez.

• Basoen inbentarioa eta antolamendua egiteko, mendian datuak hartzeko oinarrizko lanak burutzea. • Baso-suteen prebentzioko eta zaintzako lanak eta horiek itzaltzeko lanak burutzea, laneko segurtasun- eta

higiene-arauak betez. • Natur ingurunean izurriteak eta gaixotasunak kontrolatzeko beharrezkoak diren lanak burutzea. 6. Natur ingurunea kontrolatu eta zaintzeko lanak egitea eta natur espazioaren erabilera publikoko jarduerak burutzea. • Natur espazioko landare- eta animalia-espezie desberdinak kontrolatu eta zaintzea, oreka ekologikoa

mantentzeko, horretarako txosten egokiak eginez. • Natur espazioko espezieei dagokienez, aldizkako eta ohiko neurriak hartzea eta dagozkien osasun-

kontrolak egitea, ezarrita dagoen planaren arabera. • Natur espazioko landareen eta animalien isurkien eta/edo hondakinen laginak behar bezala hartzea, horri

buruz ezarrita dauden arauak betez. • Babestu behar den espazioa eta bertako zona sentiberenak kontrolatu eta/edo zaintzea, babesari buruzko

plan orokorrean ezarritako arauak betez.

7

• Natur espazioko bisitariei harrera egitea eta ingurunearen ezaugarriei, ibilbideei eta dagoen azpiegiturari buruzko informazioa ematea, aldi berean bisitaria natur ingurunearen kontserbazioari dagozkion alderdiekiko sentsibilizatuz.

• Taldea antolatzea eta ibilbidean taldearekin egotea, taldekideen ezaugarriak eta ingurunearen egoera kontuan hartuz.

• Espazioaren erabilera publikorako zerbitzu-elementu txikiak modu tradizionalean eraikitzea eta bisitarako ibilbideak antolatzen eta seinaleztatzen laguntzea.

2.3. Produkzio-prozesuko kokapena • Lanbide- eta lan-ingurunea Teknikari honek bere lanbidea burutu ahal izango du gai hauetan eskumena duten administrazio desberdinen eremuan eta enpresa pribatuetan edo publikoetan; gainera, basoko zerbitzuen sektorean enpresari autonomo txiki gisa aritzeko aukera ere izango du. Bere jarduera garatu dezakeen lanbide-esparrua ondoko lanen burutzapenean zehazten da: landarezaintzako lanak, landareak natur ingurunean ezartzeko lanak, basoen mantentzea, babesa eta zaintza eta baso-inguruneko baliabideen ustiapen arrazionala. Era berean, lan egin dezake mendiaren ustiapen arrazionalaz arduratzen diren enpresetan, nekazaritza-mekanizazioko zerbitzu-enpresetan eta basoen arloari aplikatutako ikerketa-zentroetan. Horrez gain, bere lan-eremuan sartzen dira natur ingurunearen babesarekin, zaintzarekin, erabilerarekin eta gozamenarekin erlazionatutako jarduerak eta basoko famili ustiapen baten antolamendua eta kudeaketa. • Ingurune funtzionala eta teknologikoa Ondokoekin erlazionatutako teknikak eta ezagutza teknologikoak barne hartzen dituzten lanen eta obren ikuskapen/exekuzio-ekipoetan parte har dezake:

• Mintegietako landarezaintza. • Zuhaitz-espezieak eta hauen ezarpena natur edo baso-ingurunean. • Basoen mantentzea, zaintza eta babesa. • Basoko baliabideen ustiapena. • Baso-habitateko espezie zinegetikoak eta arrain-espezieak. • Ingurune fisikoaren kontserbazio/berritzearekin erlazionatutako lanak. • Jolaserako eta aisialdirako eremuen kudeaketarekin erlazionatutako lanak. • Natur ondarea zaintzeko lanak eta natur inguruneak jasan ditzakeen erasoetatik babesteko lanak. • Ingurumenari dagozkion jarduerak. Mekanizazio-zerbitzuetako enpresetan sar daiteke, ekipo handietako eta baso-lanetako makinetako langile gisa ere lanean arituz. • Lanbideak, ereduzko lanposturik garrantzitsuenak Lanbide-orientazioko helburua izanik, ondoren, tituluaren perfilean definitutako lanbide-gaitasuna eskuratu ondoren bete daitezkeen lanbideak eta lanpostuak aipatzen dira: • Motozerrista/sasi-garbitzailea. • Baso-makinaria, traktore-gidaria. • Basozaina.

8

• Baso-berritzailea. • Mintegiko langilea. • Kortxo-ateratzailea. • Erretxina-ateratzailea. • Baso-suhiltzailea. • Espazio zinegetikoetako eta Arrain-haztegietako laguntzailea. • Basoko agentea (natur espazioak, parke naturalak, parke nazionalak). • Ingurumen-agentea. • Naturaren interpretazio-zentroetako, landa-turismoko zentroetako eta ingurumen-hezkuntzako zentroetako

laguntzailea. • Natura-gidaria. Egin ditzakeen espezializazioak: Teknikari honek hemen adierazitako lanbideetan/lanpostuetan lanean hastean, egokitzapen/prestakuntza-aldi bat behar du eskatzen zaion espezializazioa lortzeko. 3. Irakaskuntzak 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak. I. Lanbidearekin erlazionatutako informazio teknikoa aukeratu, ulertu eta adieraztea, edukia aztertuz eta

baloratuz eta terminologia eta sinbologia egokiak erabiliz. II. Basoko eta abere-hazkuntzako produktuen ustiapen-lanak egitea eta prozesuak aztertzea, burutzapen-

teknikak eta -baldintzak identifikatuz eta eskatutako makineriarekin eta ekipoekin erlazionatuz. III. Espazio zinegetikoetako eta ur kontinentaletako habitaten eta populazioen kudeaketa- eta hobekuntza-

lanak egitea eta prozesuak aztertzea, burutzapen-teknikak eta -baldintzak identifikatuz eta eskatutako makineriarekin eta ekipoekin erlazionatuz.

IV. Landarezaintzako, baso-berritzeko, baso-berritze hidrologikoak, baso-lanetako tratamenduak eta basoen inbentarioa egiteko lanak burutzea eta prozesuak aztertzea, burutzapen- teknikak eta -baldintzak identifikatuz eta eskatutako makineriarekin eta ekipoekin erlazionatuz.

V. Basoetako suteen eta aldaketen aurkako neurriak hartzeko eta horiei aurre egiteko lanak egitea eta prozesuak aztertzea, burutzapen-teknikak eta -baldintzak identifikatuz eta eskatutako makineriarekin eta ekipoekin erlazionatuz.

VI. Lan desberdinen exekuzioan bere lanaren emaitzak baloratzea, ezarritako eskakizun- tea kalitate-mailak betetzen direla egiaztatuz.

VII. Erabiltzailearen mailako aplikazio informatikoak erabiltzea, datuak komunikatu eta lortzeko eta kudeatzeko baliabide gisa.

VIII. Ustiapenaren funtzionamendua erregulatu eta baldintzatzen duen lege-, ekonomia- eta antolaketa-esparrua ulertzea, lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta betebeharrak identifikatuz, ezarrita dauden prozedurak jarraitzeko eta hauetan egon daitezkeen anomalien aurrean eraginkortasunez jarduteko gaitasuna eskuratuz.

IX. Lan-baldintzek pertsonen, taldearen eta ingurumenaren osasunean izan ditzaketen eraginei buruz sentsibilizatzea, lana burutzeko baldintzak hobetzeko xedez, zuzenketa-neurri eta babes egokiak erabiliz.

X. Lanbidearen jardunarekin lotzen diren informazio- eta prestakuntza-ildoak bilatu eta erabiltzea eta, honela, sektoreari buruzko ezagutza zabaltzeko eta sektoreratzeko aukera izatea eta bere lanbide-gaitasunak sektoreko teknologia- eta antolamendu-aldaketetara egokitu eta bilakatzeko aukera izatea.

XI. Ahozko, idatzizko eta keinu bidezko komunikazio eraginkorra ezartzea informazio egokia transmititu eta jasotzeko eta egoera gatazkatsuak konpontzeko, lan-harremanen esparruan nahiz, hala badagokie, natur espazioetako bisitariekin gara ditzakeen harremanen esparruan.

XII. Ustiapeneko makina, ekipo eta instalazioetan higienerik eta segurtasunik ez izateak edo ekipoak erabiltzeko prozesuetan izandako jarduerak eragin ditzaketen ondorioak aztertzea eta pertsonek, makinen eta ingurumenak izan ditzaketen arriskuak minimizatzeko beharrezkoak diren neurriak eta arauak aplikatzea.

XIII. Makinen, ekipoen eta instalazioen oinarrizko mantentze eta konponketarako lantegiko instalazio eta ekipoen beharra baloratzea, behar bezala prestatuz eta erabiliz.

9

XIV. Ustiapeneko lan mekanizatuak aztertu eta exekutatzea, dagozkien makina, ekipo eta instalazioak prestatuz eta behar bezala erabiliz eta hauen lan-prozesuak kontrolatuz.

3.2. Lanbide-moduluak 1.lanbide-modulua. NEKAZARITZAKO FAMILIA-USTIAPENEN

ANTOLAMENDUA ETA KUDEAKETA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Nekazaritzako familia-ustiapen batek izan ditzakeen forma juridiko desberdinak aztertu eta, jarduera

ekonomikoaren eta dauden baliabideen arabera, egokiena adieraztea. 2. Nekazaritza-ustiapen baten jarduera-plan orokorra lantzea, dauden baliabideen arabera. 3. Nekazaritza-ustiategi bat martxan jartzeko eta honen jarduerak garatzeko beharrezkoak diren

dokumentuak aztertzea eta indarrean dagoen legeriaren arabera dokumentu horiek osatzea. 4. Nekazaritzaren sektoreko produktuak edo zerbitzuak sustatu, erosi eta merkaturatzeko modu

arruntenak aztertzea. 5. Produktuak kontrolatu, manipulatu eta biltegiratzeko prozedurak aztertzea eta inbentarioak egitea. 6. Lanean aplikatzen diren segurtasun- eta higiene-arauak aztertzea, natur ingurunea babesteko hartu

behar diren prebentzio-neurriekin erlazionatuz. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Nekazaritzako familia-ustiapen batek izan ditzakeen forma juridiko desberdinak aztertu eta, jarduera ekonomikoaren eta dauden baliabideen arabera, egokiena adieraztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Ustiategi bat eratzeko, bere forma juridikoaren arabera eska daitezkeen lege-baldintza minimoak

identifikatzea. • Nekazaritzako sektorearen eremuan izaten diren sozietate- eta elkarte-mota desberdinak deskribatzea. • Nekazaritzako familia-ustiapenaren kontzeptuak, ordezkaritza-organoak eta ezaugarriak azaltzea. • Lurraren edukitze-erregimenak azaltzea. • Nekazaritza-ustiapenaren forma juridiko desberdinentzat ezarritako zerga-erregimena deskribatzea. • Ustiapen baten eremu funtzionalak eta horien artean dauden erlazioak azaltzea. • Behar bezala karakterizatutako nekazaritza-ustiapen baten ezarpenari eta martxan jartzeari buruzko

suposizio praktiko bat oinarritzat hartuz: − Eskatutako dokumentuak behar bezala betetzea. − Eskatzen den dokumentazioa bideratzeaz arduratzen diren erakunde ofizialak identifikatzea. − Izan daitezkeen finantzaketa-bideak adieraztea. − Izan daitezkeen inbertsioak eta beharrezkoak diren produkzio-bideak deskribatzea.

• Administrazio publikoen (EB, administrazio zentrala eta autonomikoa) laguntza eta subentzio desberdinen ezaugarriak zehaztea.

2. Nekazaritza-ustiapen baten jarduera-plan orokorra lantzean, dauden baliabideen arabera, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Produkzio-sistemen eta -orientabideen esparru orokorra deskribatzea. • Produkzio-sektoreetan eragina duten Europako Batasuneko nekazaritza-politikaren faktoreak

identifikatzea. • Behar bezala karakterizatutako nekazaritza-ustiategi bateko jarduera-programa oinarritzat hartuz:

− Produkzio-orientabide egokiena deskribatzea. − Beharrezkoak diren eta programaren arabera egokienak diren giza baliabideak eta baliabide

materialak zehaztea.

10

− Programatutako jardueren arabera egokiena den kudeaketa-programa integratua azaltzea. − Produkzio-jarduera bakoitzarentzat eska daitezkeen laguntzak eta subentzioak deskribatzea. − Jarduera espezifiko bakoitzarentzat izan daitezkeen merkaturatze-bide desberdinak adieraztea. − Erabaki egokiak proposatzea.

• Gastu aldakorrak eta finkoak eta balantze bateko "aktibo" eta "pasibo" kontzeptuak deskribatzea. marjina gordina, marjina garbia eta inbentarioa, horien arteko erlazioa zehaztuz.

• Nekazaritza-ustiategian gehien erabiltzen diren kontabilitate-prozedura sinplifikatuak deskribatzea. • Nekazaritzako enpresari autonomo baten betebeharrak zehaztea, dokumentuak eta izapideak

identifikatuz. 3. Nekazaritza-ustiategi bat martxan jartzeko eta honen jarduerak garatzeko beharrezkoak diren dokumentuak aztertzean eta indarrean dagoen legeriaren arabera dokumentu horiek osatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu • Nekazaritza-ustiategiaren produkzio-jardueran normalean erabiltzen diren oinarrizko dokumentuek

duten helburua azaltzea. • Indarrean dagoen legeriak ustiategi bat eratzeko eskatzen dituen izapideak aipatzea, hori bideratzeaz

arduratzen diren erakundeak eta eskatutako epeak adieraziz. • Gizarte Segurantzaren erregimenak eta honen prestazioak deskribatzea. • Nekazaritzako sektorean ohikoenak diren kontratu-mota desberdinen ezaugarriak deskribatzea. • Nekazaritza-ustiapenari eta betebehar ofizialei dagozkien estatuko, erkidegoko eta herriko zerga

zuzenak eta zeharkakoak eta tasak deskribatzea. • Produkzio-jarduera jakin baten eta aukeratutako forma juridikoaren arabera, nekazaritza-ustiapen

baten zerga-egutegia deskribatzea. • Nekazaritza-ustiategi bateko jarduerei aplikatzen zaizkien zerga-erregimena eta zergak azaltzea. • Indarrean dagoen araudiaren arabera nekazaritza-ustiapen batean derrigorrez bete behar diren

dokumentuak aipatzea. • Suposatutako datu batzuk oinarritzat hartuz, ondokoei dagozkien dokumentuak betetzea:

− Enplegu-eskaintza. − Laneko alta eta baja. − Gizarte Segurantzaren kitapena. − Kontratu-mota egokia. − Lan-istripuen eta lanbide-gaixotasunen partea.

• Kudeaketa teknikoa, ekonomiakoa, fiskala eta kontabilitateari dagokiona garatzeko eta dokumentuak bideratzeko, erabiltzailearen mailako oinarrizko pakete informatikoak aplikatzea.

4. Nekazaritzaren sektoreko produktuak edo zerbitzuak sustatu, erosi eta merkaturatzeko modu arruntenak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Nekazaritzako sektorean, produktu- edo zerbitzu-motaren arabera, normalean erabiltzen diren

sustapen- eta merkaturatze-bideak deskribatzea. • Sozietateak, produktoreen elkarteak, kooperatibak eta nekazaritzako beste asoziazionismo-modu

batzuk azaltzea. • Bezeroekin eta hornitzaileekin negoziatzeko oinarrizko teknika-printzipioak azaltzea. • Inbertsioaren, gastuaren eta ordainketaren artean eta diru-sarreraren eta kobrantzaren artean dauden

desberdintasunak zehaztea. • Nekazaritzako produktuak merkaturatzean izaten diren jarduera publiko desberdinak deskribatzea. • Nekazaritzako produktuen normalizazioa eta tipifikazioa deskribatzea. • Produktuen, baliabideen edo zerbitzuen eskaintza desberdinak oinarritzat hartuz, onena zein den

deskribatzea, ondokoen arabera: − Merkatuko presioak. − Entrega- edo exekuzio-epeak eta baldintzak. − Kalitatea. − Ordaintzeko eta deskontuak izateko baldintzak. − Bermea.

11

− Salmenta ondorengo arreta. • Familia-ustiapenean garatutako lanekin erlazionatutako pertsonei eta hornitzaileei ingurumena

babesteko eta lan-segurtasuneko arauak zorrozki bete ditzaten eskatzea. 5. Produktuak kontrolatu, manipulatu eta biltegiratzeko prozedurak aztertzean eta inbentarioak egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Nekazaritza-ustiapen batean gehien erabiltzen diren biltegia kontrolatzeko sistemak deskribatzea. • Biltegiratze egokiaren, segurtasunekoaren eta minimoaren kontzeptuak azaltzea, hauen kalkuluan esku

hartzen duten aldaerak identifikatuz. • Inbentario-mota desberdinak deskribatzea eta hauetako bakoitzaren helburua azaltzea. • Nekazaritza-ustiapen batean erabiltzen diren biltegiratzeko sistema desberdinak azaltzea eta

bakoitzaren abantailak eta eragozpenak aipatzea. • Nekazaritzako produktuentzako normalean erabiltzen diren garraiabide desberdinak aipatzea eta

hauen ezaugarriak eta erabilera-baldintzak deskribatzea. • Nekazaritzako produktuen biltegietan gehien erabiltzen diren produktuak kargatu, deskargatu,

garraiatu eta manipulatzeko ekipoen oinarrizko ezaugarriak eta hauek erabili eta mantentzeko lanak deskribatzea.

• Indarrean dagoen araudiaren arabera, biltegi batek bete behar dituen segurtasun-arau orokorrak deskribatzea.

• Behar bezala karakterizatutako produktuen mugimendu- eta biltegiratze-kasu praktiko batean, ondokoak zehaztea: − Produktuak hartzeko eta biltegiratzeko espazioak. − Produktu bakoitzaren kokapena. − Manipulatzeko, kargatzeko, deskargatzeko eta garraiatzeko baliabideak. − Biltegiratze-ahalmena. − Produktuen manipulazioan aplikatu behar diren segurtasun-baliabideak.

6. Lanean aplikatzen diren segurtasun- eta higiene-arauak aztertzean, natur ingurunea babesteko hartu behar diren prebentzio-neurriekin erlazionatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Ingurumenaren gaineko eraginaren ebaluazioan esku hartzen duten parametro nagusiak deskribatzea. • Babestutako natur espazioen ezaugarriak azaltzea. • Natur inguruena babesteko aplikatu behar diren funtsezko arauen alderdiak azaltzea. • Instalazioek eta ekipoek bete behar dituzten baldintza higienikoak azaltzea. • Nekazaritza-ustiapeneko lanetan aplika daitezkeen pertsonen higienerako neurriak deskribatzea,

propietateak aipatzea eta babes pertsonalerako jantziak eta elementuak erabiltzeko modua azaltzea. • Pertsonen segurtasunerako materialaren erabilera-ezaugarriak eta -baldintzak azaltzea. • Zehaztapenak azaltzea eta babeserako ekipoen eta baliabideen berariazko osagaiak deskribatzea. • Ustiategiko produkzio-jardueretan sortutako produktuen hondakin kutsatzaileek ingurumenean

dituzten eraginak deskribatzea. • Hondakinak jaso, birziklatu, ezabatu eta arazteko oinarrizko teknikak azaltzea. • Nekazaritza-ustiategi batean ekipo eta lan desberdinei aplikatzen zaizkien segurtasun-arauen alderdi

garrantzitsuenak interpretatzea. • Ingurumenarekin erlazionatutako Europako Batasunaren laguntzen ezaugarriak deskribatzea. • Natur ingurunearekiko errespetuari buruz sentsibilizatzeko eta eragina minimizatzeko ekintza

pertsonalak eta kolektiboak prestatzea. • Natur ingurunea babesteko derrigorrezko eta borondatezko neurrien garrantzia justifikatzea. • Ingurumena babesteko arauak onartzea, nekazaritzako familia-ustiapenetako lanen garapenean

derrigorrezkoak diren elementu gisa. c) Edukiak I. multzoa: NEKAZARITZAKO FAMILIA-USTIAPENEN ERAKETA

12

Prozedurazkoak: • Nekazaritza-ustiategiak martxan jartzeko beharrezkoak diren izapideak egitea eta helburu horretarako

dirulaguntzak eskatzea. • Produkzio-orientabideak aukeratzea. • Helburuen, baliabideen eta materialen arabera, nekazaritza-ustiategian neurriak ezartzea. • Inbertsioen eta giza baliabideen aurreikuspena. • Nekazaritza-ustiapenen forma juridiko desberdinen konparaziozko analisia. • Lan-kontratuak eta Gizarte Segurantzaren erregimeneko altak egitea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Nekazaritza-ustiapena eta bere testuingurua. Ereduak. • Forma juridikoak. • Lurraren edukitze-erregimena. • Nekazaritzaren sektoreko sozietateak eta elkarteak. • Produkzio-sistemak eta -orientabideak. • Europako Batasunaren nekazaritza-politika. • Gizarte Segurantzaren erregimenak eta hauen prestazioak. • Nekazaritzaren sektoreko kontratu-motak. • Zerga-erregimenak nekazaritza-ustiapenen forma juridikoen arabera. • Nekazaritzako jarduerentzako dauden dirulaguntzak. • Jarduera- eta ustiapen-proiektuak. • Nekazaritzako familia-enpresak eratzeko eta dirulaguntzak jasotzeko aukera izateko lege-baldintzak. • Nekazaritza-ustiapenentzako finantzaketa-bideak. • Nekazaritzako familia-ustiategiak eratzeko izapideak. • Lanbide-esperientzia eta etengabeko prestakuntza: lanbide-promoziorako ibilbidea, birziklatzeko

ohiko ikastaroak, ikastaro horiek ematen dituzten erakundeak, titulazioari lotutako unibertsitate-ikasketak eta unibertsitateaz kanpokoak.

• Ondorengo lanbide-gaitasunekin zerikusia duten lanbideak: lanpostuak, lan-baldintzak, sarbiderako betebehar berezienak.

Jarrerazkoak: • Ekimen pertsonala eta autogestioa positiboki baloratzea. • Jarduerak planifikatzeko metodoen erabilerarekiko sentsibilizazioa izatea. II. multzoa: NEKAZARITZAKO FAMILIA-USTIAPENEN ADMINISTRAZIO- ETA

ZERGA-KUDEAKETA ETA KONTABILITATEARI DAGOKIONA Prozedurazkoak: • Zuzeneko eta zeharkako zergei dagozkien dokumentuak kalkulatu eta betetzea. • Nekazaritza-ustiapenetan erabiltzen diren oinarrizko dokumentuak betetzea. • Kontabilitateko ohar sinpleak egitea. • Galeren eta irabazien balantzeak eta kontuak egitea. • Kudeaketa teknikoa, ekonomikoa, fiskala eta kontabilitateari dagokiona garatzeko eta dokumentuak

bideratzeko, erabiltzailearen mailako oinarrizko pakete informatikoak aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Administrazio-dokumentuak. • Nekazaritzaren sektoreko hitzarmen kolektiboa. • Kontabilitate-motak. Kontabilitate-prozedurak. • Inbentarioak. Galeren eta irabazien balantzea eta kontuak. • Amortizazioak eta hauen ekonomia- eta kontabilitate-tratamenduak. • Nekazaritza-ustiapen batean marjina gordinen araberako kontabilitatea ezartzeko prozedurak. • Nekazaritza-jarduerei dagozkien zergak. • Zergen aplikazioari buruzko lege-araudia. BEZ, PFEZ, Ondarea, Ondorengoak, lege-zergak.

Kooperatiben, eraldakuntzako nekazaritza-elkarteen, taldeen eta sozietateen zerga-erregimena. • Nekazaritza-ustiapenentzako zerga-egutegia.

13

• Nekazaritza-aseguruak.

Jarrerazkoak: • Dokumentuak betetzean edo balantzeak egitean egiaztapen-metodoak erabiltzeko interesa. • Nekazaritzako familia-ustiapenaren zerga- eta administrazio-betebeharrak eguneratuta izateko kezka. III. multzoa: NEKAZARITZAKO FAMILIA-USTIAPENEN TEKNIKA- ETA

MERKATARITZA-KUDEAKETA Multzo honek barne hartzen ditu amaierako 4., 5. eta 6. gaitasunekin lotutako edukiak. Aurreko kasuan bezala, lurrean bertan eta ustiategiaren titularrak burututako eguneroko eta aldizkako jarduerekin erlazionatutako edukiak barne hartzen ditu. Prozedurazkoak: • Ustiapenaren kudeaketarako erabakigarriak diren faktoreen arabera komenigarriena den eskaintza

zehaztea. • Bezeroei arreta eskaintzeko eta nekazaritzako produktuak saltzeko teknikak aplikatzea. • Produktuak biltegiratu eta kudeatzea. • Hondakin-produktuak jaso eta biltegiratu, birziklatu eta ezabatzea. • Hondakinak ezabatzean segurtasun- eta higiene-arauak aplikatzea eta ingurumena errespetatzea. • Hondakinen eta azpiproduktuen ezabaketak ingurumenean duen eragina ebaluatzea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Nekazaritzako produktuak merkaturatzeko teknikak. • Nekazaritzako produktuen normalizazioa eta tipifikazioa. • Saltzeko, negoziatzeko eta bezeroari arreta eskaintzeko teknikak. • Inbentarioak. • Biltegiratze-sistemak. • Biltegi-motak. • Merkantzien kokapena. • Makineriaren, instalazioen eta ekipoen baldintza higieniko orokorrak. • Nekazaritza-lanen arriskuak eta ezbehar-kopurua. • Pertsonak, instalazioak eta makinak babesteko neurriak. • Ingurumenaren babesari buruz aplika daitekeen araudia. • Hondakinak eta hondakin-produktuak. • Nekazaritzako produkzio-prozesuek ingurumenean duten eragina. • Delitu ekologikoa.

Jarrerazkoak: • Nekazaritza-ustiapenei dagozkien ingurumenari buruzko arauak errespetatzeko eta betetzeko jarrera. • Nekazaritza-ustiapenei dagozkien segurtasunari eta higieneari buruzko arauak errespetatu eta betetzea. • Hondakinen birziklatzea positiboki baloratzea. 2. lanbide-modulua. NEKAZARITZAKO INSTALAZIOAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Nekazaritzako instalazioak egokitzeko, garbitzeko, desinfektatzeko eta parasitoak hiltzeko premiak

aztertzea. 2. Premien arabera eta hondakinen ezabaketa egoki baten arabera programatuz, nekazaritzako

instalazioak prestatzeko, garbitzeko desinfektatzeko, parasitoak hiltzeko eta egokitzeko lanak burutzea.

14

3. Elektrizitate-, ur- eta aireztatze/girotze-instalazioen lehen mailako (erabilerari dagokionez) mantentze-lanak burutzea, behar adinako segurtasunarekin.

4. Nekazaritzako instalazioetan segurtasun- eta higiene-arauak aztertzea, lan-egoerei egokituz eta natur ingurunea zainduz.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Nekazaritzako instalazioak egokitzeko, garbitzeko, desinfektatzeko eta parasitoak hiltzeko premiak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Nekazaritzako instalazio-mota desberdinak deskribatzea. • Nekazaritzako instalazioen osagaiak behar bezala deskribatzea. • Mantentze-lan nagusiak azaltzea, eskatutako zehaztapen teknikoak kontuan hartuz. • Behar bezala karakterizatutako benetako edo suposatutako instalazioak oinarritzat hartuz:

− Egokitzapen eta higiene berezia behar duten zonak eta elementuak identifikatzea. − Aurreikus daitezkeen arazoak identifikatzea (hondakinen pilaketa, zikinkeria, butxadurak,

parasitoak, elementuen narriadura). − Produktuak, tratamenduak eta burutu behar diren lanak aukeratzea. − Garbitzeko, parasitoak hiltzeko, desinfektatzeko eta egokitzeko, esku-hartze programa bat lantzea. − Aurreikusitako bolumenekin, ustiategiaren egoerarekin eta natur ingurunearen babesarekin bat

datozen hondakinen ezabaketa/aprobetxamendu-alternatibak proposatzea. • Ingurumenarekiko interesa erakustea, kaltegarriak ez diren produktuak eta tratamenduak aukeratuz. 2. Premien arabera eta hondakinen ezabaketa egoki baten arabera programatuz, nekazaritzako instalazioak prestatzeko, garbitzeko desinfektatzeko, parasitoak hiltzeko eta egokitzeko lanak burutzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Instalazioen eta hauen erregulazio- eta kontrol-gailuen funtzionamendua eta aplikazioak azaltzea. • Instalazioek funtziona dezaten beharrezkoak diren prestaketak, egokitzapenak eta elementu-aldaketak

egitea. • Behar bezala identifikatutako instalazio bat erabiltzeko kasu praktiko jakin batean:

− Instalazio bat martxan jartzeko, elementu desberdinak prestatzea. − Instalazioa abiaraztea eta geldiaraztea. − Kontrol- eta erregulazio-elementuen funtzionamendua frogatzea. − Garbiketa-lanak une eta baldintza egokietan egitea. − Pertsonen segurtasunerako neurriak aplikatzea. − Instalazioa behar bezala erabiltzea.

• Aplikazio praktikoetan erabiltzen diren ekipo eta produktuak prest jarri eta prestatzea. − Behar bezala erregulatzea. − Horien funtzionamendurako beharrezkoak diren hornidurak aukeratzea (erregaia, ura, produktuak). − Garbitzeko, desinfektatzeko edo bestelako produktuen kantitatea eta dosia kalkulatzea. − Garbiketa-lanak une eta baldintza egokietan egitea.

• Erabiltzen diren ekipo eta teknikak behar adinako intentsitate, txukuntasun eta trebetasunarekin erabiltzea, eskatzen diren higiene-baldintzak lortuz.

• Nekazaritzako instalazioetan erabili ohi diren garbitzeko, desinfektatzeko, egokitzeko eta parasitoak hiltzeko ekipo eta produktuak identifikatzea.

• Ekipo eta produktu egokiak garbitzeko, desinfektatzeko, egokitzeko eta parasitoak hiltzeko lan bakoitzarekin erlazionatzea.

• Garbitzeko produktu eta ekipoak erabiltzean segurtasun-arauak betetzea. • Ingurumena zaintzea, kaltegarriak ez diren produktuak erabiliz. • Ingurunearekiko interesa erakustea, hondakinak ezabatzeko neurri berriak proposatuz eta aztertuz. 3. Elektrizitate-, ur- eta aireztatze/girotze-instalazioen lehen mailako (erabilerari dagokionez) mantentze-lanak burutzean, behar adinako segurtasunarekin, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu:

15

• Instalazio bat martxan jarri edo geldiarazi aurretik egin behar diren azterketak aipatu eta azaltzea. • Elektrizitate-, ur- eta aireztatze/girotze-instalazioen osagaiak deskribatzea. • Lehen mailako mantentze-lan nagusiak azaltzea, eskatzen diren zehaztapen teknikoak kontuan hartuz. • Nekazaritzako instalazio batean beharrezkoak diren aireztatze/girotze-baldintzak deskribatzea (granja,

berotegiak, biltegiak). • Langile kualifikatuak behar dituzten mantentze-lanak identifikatzea. • Simulazioko elektrizitate-instalazio batean, konponketa- eta mantentze-lanak burutzea:

− Konponketa- eta mantentze-eragiketak exekutatzea. − Elektrizitate-elementu sinpleak muntatu eta desmuntatzea (argiak, entxufeak, etengailuak,

fusibleak). − Akastunak diren edo ez diren argiztapen-linea elektrikoak konektatu eta isolatzea. − Instalazioa abiaraztea eta geldiaraztea.

• Ureztatzeko edo edateko ura frogatzeko instalazioetan tutuak, balbulak, iragazkiak eta beste elementu sinple batzuk muntatu eta desmuntatzea.

• Erabiltzen diren ekipo eta teknikak behar adinako intentsitate, txukuntasun eta trebetasunarekin erabiltzea, eskatzen diren higiene-baldintzak lortuz.

• Ekonomiari nahiz ekologiari dagokienez, energia-kostuaz kontzientziatzea. • Ingurumenaren gaineko eragina minimizatuko duten energia alternatiboekiko (eolikoa, eguzki-

energia) eta teknologia berriekiko interesa erakustea. 4. Nekazaritzako instalazioetan segurtasun- eta higiene-arauak aztertzean, lan-egoerei egokituz eta natur ingurunea zainduz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Instalazioek bete behar dituzten segurtasun- eta higiene-baldintzak azaltzea. • Instalazioak erabiltzeko pertsonen segurtasun- eta higiene-neurriak deskribatzea. • Instalazioen funtzionamenduak ingurumenean duen eraginaren faktoreak identifikatzea. • Ingurumena babesteko neurrien (derrigorrezkoak eta borondatezkoak) garrantzia justifikatzea. • Instalazioetan ohikoenak diren arrisku-faktoreak eta -egoerak identifikatzea, arrazoiak aztertzea eta

ondorioak ateratzea. • Pertsonak babesteko jantzi eta elementuen propietateak aipatzea eta horiek erabiltzeko modua

azaltzea. • Instalazioak erabiltzeko segurtasun-neurriak identifikatzea. • Nekazaritzako instalazio baten erabilera-kasu praktiko batean:

− Funtzionamenduari dagokionez, aurreikus daitezkeen arriskuak identifikatzea. − Burutu behar diren lanei dagozkien jantziak eta babesak erabiltzea. − Erabiltzen diren ekipoak, instalazioak eta materialak behar bezala garbitzea. − Lanean eta lana amaitu ondoren higiene-arauak betetzea. − Ekipoak erabiltzean oinarrizko segurtasun-arauak betetzea. − Hondakinak ezabatzea, ingurumenarentzat kaltegarriak izan ez daitezen. − Istripu-simulazio batean lehen laguntzako eta sorospeneko teknikak aplikatzea. − Norberaren lan-ekipoa mantentzean zorrotza izatea.

• Segurtasun- eta higiene-neurriak ez betetzeak norberaren nahiz besteen osasunari eragin diezaiokeen kalteaz ohartzea.

• Instalazioen funtzionamenduak ingurumenean duen eragina minimizatzen duten aurrerapen teknologikoekiko interesa erakustea.

c) Edukiak I. multzoa: NEKAZARITZAKO INSTALAZIOEN DESKRIBAPENA, ERABILERA

ETA MANTENTZEA Prozedurazkoak: • Egokitzapen eta higiene berezia behar dituzten zonak eta elementuak identifikatzea. • Aurreikus daitezkeen arazoak identifikatzea: hondakinen pilaketa, zikinkeria, butxadurak, infekzioak,

parasitoak, elementuen narriadura.

16

• Produktuak, tratamenduak eta burutu behar diren lanak aukeratzea. • Garbitu, parasitoak hil, desinfektatu eta egokitzeko esku-hartze programa bat egitea. • Aurreikusitako bolumenekin, ustiategiaren egoerarekin eta ingurumenaren babesarekin bat datozen

hondakinak ezabatu/aprobetxatzeko alternatibak proposatzea. • Instalazioaren funtzionamendurako beharrezkoak diren prestaketa, egokitzapena eta elementu-

aldaketa egitea. • Instalazioa abiarazteko elementu desberdinak prest jartzea. • Kontrol- eta erregulazio-elementuen funtzionamendu-probak egitea. • Pertsonen segurtasun-neurriak aplikatzea. • Aplikazio praktikoetan erabiltzen diren ekipo eta produktuak prest jarri eta prestatzea: erregulazio

zuzena. • Funtzionamendurako beharrezkoak diren hornidurak aukeratzea (erregaia, ura, produktuak). • Garbitzeko, desinfektatzeko edo bestelako produktuen kantitateak eta dosiak kalkulatzea. • Funtzionamenduari dagokionez, aurreikus daitezkeen arriskuak identifikatzea. • Burutu behar diren lanei dagozkien jantziak eta babesak erabiltzea. • Erabiltzen diren ekipoak, instalazioak eta materialak behar bezala garbitzea. • Lanean eta lana amaitu ondoren higiene-arauak betetzea. • Ekipoak erabiltzean oinarrizko segurtasun-arauak betetzea. • Hondakinak ezabatzea, ingurumenarentzat kaltegarriak izan ez daitezen. • Istripu-simulazio batean lehen laguntzako eta sorospeneko teknikak aplikatzea. • Produktu toxikoak eta arriskutsuak erabili eta biltegiratzea:

− Erregaiak eta produktu sukoiak, lubrifikatzaileak. • Lana behar adinako bizitasunez, txukuntasunez eta erabilitako ekipoak eta teknikak menderatuz

egitea, beharrezko higiene-baldintzak lortuz. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Nekazaritzako instalazio-mota desberdinak: animalientzako egonlekuak eta instalazioak, produkzio-

instalazioak, biltegiratze-instalazioak, elikagaiak prestatu eta banatzeko instalazioak, uztak, fruituak, barazkiak eta basoko produktuak biltegiratu eta kontserbatzeko instalazioak. Bestelako instalazioak eta tresneria.

• Nekazaritzako instalazioen osagaiak. • Eskatutako zehaztapen teknikoak kontuan hartuz, mantentze-lan nagusiak. • Instalazioen eta horien erregulazio- eta kontrol-gailuen funtzionamendua eta aplikazioak. • Instalazio bat abiarazi edo geldiarazi aurretik egin behar diren azterketak. • Garbitzeko, desinfektatzeko, egokitzeko eta parasitoak hiltzeko ekipoak eta produktuak eta

nekazaritzako instalazioetan ohikoenak diren nekazaritza-hondakinak ezabatzeko ekipo eta produktuak.

• Instalazioek bete behar dituzten higiene- eta segurtasun-baldintzak. • Instalazioen funtzionamenduak ingurumenean duen eraginaren faktoreak. • Instalazioetan ohikoenak diren arrisku-faktore eta -egoerak, hauen arrazoien analisia eta ondorioak

ateratzea. • Pertsonen babeserako jantzien eta elementuen propietateak eta erabiltzeko moduaren azalpena. • Instalazioak erabiltzeko segurtasun-neurriak. Jarrerazkoak • Ingurumenarekiko interesa izatea, ingurumenean ahalik eta kalterik txikiena eragingo duten

garbitzeko eta desinfektatzeko produktuak aukeratuz. • Garbitzeko produktuak eta ekipoak erabiltzean segurtasun-arauak betetzea. • Ingurunearekiko interesa erakustea, hondakinak ezabatzeko neurri berriak proposatuz eta aztertuz. • Lan-ekipoaren mantentze zorrotza egitea. • Segurtasun- eta higiene-neurriak ez betetzeak norberaren nahiz besteen osasunari eragin diezaiekeen

kalteaz ohartzea. • Instalazioen funtzionamenduak ingurumenean duen eragina minimizatzen duten aurrerapen

teknologikoekiko interesa erakustea. II. multzoa: ELEKTRIZITATE-, UR- ETA AIREZTATZE/GIROTZE-

INSTALAZIOAK

17

Prozedurazkoak: • Simulazioko elektrizitate-instalazio batean konponketa- eta mantentze-lanak burutzea. • Elektrizitate-elementu sinpleak muntatu eta desmuntatzea (argiak, entxufeak, etengailuak, fusibleak). • Akastunak diren edo ez diren argiztapen-linea elektrikoak konektatu eta isolatzea. • Instalazioa abiaraztea eta geldiaraztea. • Ureztatzeko edo edateko ura frogatzeko instalazioetan tutuak, balbulak, iragazkiak eta beste elementu

sinple batzuk muntatu eta desmuntatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Instalazio bat abiarazi edo geldiarazi aurreko azterketak. • Elektrizitate-, ur- eta aireztatze/girotze-instalazioen osagaiak: ur-instalazioak, nekazaritza-ustiategiko

elektrizitate-instalazioak, elektrizitate- eta energia-sorkuntza autonomoa. • Lehen mailako mantentze-lan nagusiak. • Nekazaritzako instalazio batean beharrezkoak diren aireztatze/girotze-baldintzak (granja, berotegiak,

biltegiak). • Langile kualifikatuak behar dituzten mantentze-lanak.

Jarrerazkoak: • Ekonomiari nahiz ekologiari dagokienez, nekazaritzako instalazioen mantentzeak eta erabilerak

eragiten duten kostu energetikoaz kontzientziatzea. • Ingurumenaren gaineko eragina minimizatuko duten energia alternatiboekiko (eolikoa, eguzki-

energia) eta teknologia berriekiko interesa erakustea. 3. lanbide-modulua: NEKAZARITZAKO MEKANIZAZIOA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Nekazaritza-ustiapeneko produkzio-helburuen arabera, makineria-premiak eta makina horien

egokitasuna aztertzea. 2. Nekazaritza-makineria trebetasunez erabiltzea, errendimendu onarekin eta segurtasun- eta higiene-

baldintzak betez. 3. Nekazaritza-ustiategiko makinen eta ekipoen funtzionamendua eta mantentze-premiak aztertzea,

eskatzen diren zehaztapen teknikoei jarraituz. 4. Nekazaritza-makinerian eta baso-lanetako makinerian mantentze-lanak, oinarrizko konponketak eta

egokitzapen errazak egitea, lantegiko materialak eta ekipoak erabiliz, beharrezkoa den trebetasunarekin eta modu garbi eta seguruan.

5. Eskuzko mekanizazio-ekipoak eta soldadura elektrikoko ekipoak behar bezala erabiltzea, lantegi batean eskatzen diren segurtasun-baldintzetan zehaztutako ezaugarriak lortuz.

6. Nekazaritza-makineria erabiltzeko segurtasun- eta higiene-neurriak aztertzea, horiek lan-egoerei egokituz eta ingurumena babestuz.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Nekazaritza-ustiapeneko produkzio-helburuen arabera, makineria-premiak eta makina horien egokitasuna aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Traktore-motak eta bestelako trakzio-ekipoak deskribatzea. • Traktoreen eta trakzio-ekipoen osagaiak deskribatzea. • Oinarrizko printzipio fisikoak (indarra, lana, potentzia, abiadura) nekazaritza-makinen ezaugarri

teknikoekin eta prestazioekin erlazionatzea. • Lanabes eta ekipo autoeragileak edo traktoreari akoplatuak eta horien osagaiak eta funtzionamendua

azaltzea. • Makinak eta lanabesak eta burutzen dituzten lanak ingurumenean duten eraginarekin erlazionatzea.

18

• Behar bezala karakterizatutako produkzio-plan bat duen ustiapen baten kasuan: − Aurreikusitako lanetarako beharrezkoak diren makinak aipatzea. − Makinen eta lanabesen ezaugarri teknikoak eta neurriak definitzea, lan-bolumena eta zonaren

ezaugarriak kontuan hartuz. − Traktoreen eta trakzio-ekipoen ezaugarri teknikoak, neurriak eta potentzia aukeratzea, produkzio-

planerako zehaztutako makina-multzoaren arabera. • Aurrerapen teknologikoekiko interesa erakustea, makineria berria eta lan-metodoak kontuan hartuz. • Ingurumena zaintzea, ahalik eta kalte txikiena eragingo dioten makinak eta ekipoak aukeratuz.

2. Nekazaritza-makineria trebetasunez erabiltzean, errendimendu onarekin eta segurtasun- eta higiene-baldintzak betez, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Nekazaritza-makina baten eragite-mekanismoak deskribatzea. • Fabrikatzailearen zehaztapenei jarraituz, nekazaritza-ekipo baten funtzio desberdinen eragite-prozesua

azaltzea. • Lan-baldintzen arabera, ekipoen erregulazio- eta doikuntza-prozedurak deskribatzea. • Nekazaritza-makinen eta -ekipoen erabileran bete beharrezko segurtasun-arauak azaltzea. • Traktore eta makinetan nolabaiteko konplexutasuna duten eragite-mekanismoak (aldi berekoak edo

sekuentzialak) trebetasunez eta zehaztasunez erabiltzea. • Lan-egoera erreal batean, makina edo ekipo bat erabiltzeko kasu praktiko batean:

− Eragite-elementuak eta horien funtzioa identifikatzea. − Lan-aldaera zuzenak zehaztea (abiadura, potentzia-eskaera, erregelaketak eta erregulazioak, lan-

ibilbideak eta -zirkuituak). − Eskatzen diren lan-aldaeren arabera, makina edo ekipoa erregulatzea eta, hala badagokio,

krokatzea. − Makinak trebetasunez erabiltzea, oinarrizko segurtasun-arauak aplikatuz eta eskatzen diren lan-

erritmoak eta -kalitateak lortuz. − Lan-gaitasuna, -errendimendua eta -eraginkortasuna kalkulatzea. − Lanak burutu ondoren, beharrezkoak diren doikuntzak proposatzea, lanaren emaitzak eta

segurtasuna hobetzeko. • Nekazaritza-makineria erabiltzean segurtasun-arauak betetzea. 3. Nekazaritza-ustiategiko makinen eta ekipoen funtzionamendua eta mantentze-premiak aztertzean, eskatzen diren zehaztapen teknikoei jarraituz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Nekazaritza-makineriei eta -ekipoei dagozkien mantentze-lan nagusiak eta horien maiztasuna

deskribatzea, eskatzen diren zehaztapen teknikoak kontuan hartuz. • Mantentze-lanak egiteko beharrezkoak diren ekipoak eta erremintak deskribatzea. • Nekazaritza-makineriaren mantentzean erabiltzen diren osagarrien, ordezko piezen eta materialen

(olioak, iragazkiak, erregaiak, transmisio-uhalak eta bestelakoak) ezaugarri garrantzitsuenak azaltzea. • Ezaugarri teknikoei nahiz erabilera-ekipoari dagokienez behar bezala karakterizatutako nekazaritza-

makina edo -ekipo batean: − Lehen mailako mantentzerako burutu behar diren lan nagusiak deskribatzea. − Mantentzerako beharrezkoak diren lantegiko ekipoak eta erremintak deskribatzea. − Lanen mantentze- eta erregistro-programa bat lantzea, ondokoak kontuan hartuz:

∗ fabrikatzailearen zehaztapenak ∗ karga eta makinaren lan-mota ∗ gertatutako gorabeherak, higadurak eta matxurak.

− Mantentze-programa burutzeko behar diren osagarriak, ordezko piezak eta materialak kalkulatzea. − Lantegi espezializatuetan egin behar diren konponketak edo hobekuntzak eta norberaren lantegian

egin behar direnak bereiztea. 4. Nekazaritza-makinerian eta baso-lanetako makinerian mantentze-lanak, oinarrizko konponketak eta egokitzapen errazak egitean, lantegiko materialak eta ekipoak erabiliz,

19

beharrezkoa den trebetasunarekin eta modu garbi eta seguruan, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Mantentze-programa bateko argibideak interpretatzea. • Lantegiko erremintak eta tresnak lehen mailako mantentze-lanekin eta oinarrizko konponketa-lanekin

erlazionatzea. • Lantegiko erremintak eta ekipoak prestatu eta mantentzeko prozedurak azaltzea. • Nekazaritza-makina edo -ekipo baten lehen mailako mantentze-kasu praktiko batean:

− Une bakoitzean burutu behar diren mantentze-lanak zehaztea. − Lan bakoitza egiteko beharrezkoak diren erremintak, tresnak eta materialak aukeratzeak. − Aukeratutako erremintak trebetasunez erabiltzea. − Makinaren mantentze-lana burutu ondoren, ondo funtzionatzen duela egiaztatzea. − Mantentze-egunkari batean, burututako lanak eta antzemandako gorabeherak erregistratzea, lana

errepikatzeko gomendatzen den denbora adieraziz. − Segurtasun- eta higiene-arauak aplikatzea. − Mantentzearen hondakinak edo azpiproduktuak ezabatzea, higiene-arauak eta ingurumena

babesteko arauak betez. • Burututako lanaren kalitatearekiko interesa erakustea. 5. Eskuzko mekanizazio-ekipoak eta soldadura elektrikoko ekipoak behar bezala erabiltzean, lantegi batean eskatzen diren segurtasun-baldintzetan zehaztutako ezaugarriak lortuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Lantegiko erremintekin eta ekipoekin egin behar diren lanak deskribatzea (soldadura elektrikoa,

hariztatzea, ebaketa, karraskatzea, esmerilatzea, sistema mekanikoen muntaia eta desmuntaia). • Ebaketarako, eskuzko mekanizaziorako, hariztatzerako, muntaiarako eta desmuntaiarako ekipoak eta

beren aplikazioak erlazionatzea. • Ekipoek eta erremintek lantegian duten banaketa eta instalazioa deskribatzea, beren funtzionaltasuna

eta segurtasun- eta higiene-arauak betetzen dituztela ziurtatuz. • Piezak neurtzeko eta marratzeko prozedura desberdinak tresnekin erlazionatzea (zinta metrikoa,

kalibrea, galgak eta bestelakoak), horien funtzionamendua azalduz. • Soldadura elektrikorako ekipoen osagaiak eta horien funtzionamendua erlazionatzea. • Soldadura-prozedurak elektrodo eta material desberdinekin erlazionatzea. • Soldadura-motak (topekakoa, ezkutukoa, horizontala, bertikala) eta horien lan-prozedura azaltzea, lotu

behar diren materialen, beren lodieraren eta loturak izan behar dituen ezaugarrien arabera. • Karraskatzeko, ebakitzeko, zerratzeko, hariztatzeko, muntatu eta desmuntatzeko eta soldatzeko lanak

egitea inplikatzen duten elementu desberdinak doitzeko beharrezkoak diren eskuzko mekanizazio-kasu praktikoetan: − Aurreikusitako neurriak zehaztasun egokiarekin hartzea, neurketa-tresna behar bezala aukeratuz

eta kalibratuz. − Marraketa- eta markaketa-lanak egitea, horretarako ematen diren kotei egokituz. − Barneko eta kanpoko hariztatzeak egitea, horretarako behar diren materialak eta erremintak

aukeratuz. − Piezen akabera egokia izan dadin beharrezkoak diren karraskak eta esmerilatzaileak erabiltzea. − Mota eta tamaina egokiak dituzten erreminta eta ekipoekin sistema mekanikoak muntatu eta

desmuntatzea (giltzak, ateragailuak eta bestelako tresnak). − Burutuko den lanerako erabili behar diren lantegiko ekipoak behar bezala prestatu eta erabiltzea. − Lotu beharreko materialen eta loturak izan behar dituen ezaugarrien arabera soldadura-prozedura

egokiena aukeratzea. − Lotura-zonak eta masarekiko kontaktu-puntuak behar bezala garbitzea. − Ekipoetan soldadura-parametroak (korrontearen intentsitatea) doitzea, materialen arabera. − Erabili behar den prozeduraren arabera, soldadura elektrikoko ekipoak behar bezala erabiltzea. − Mekanizazio- eta soldadura-prozesuan zehar segurtasun- eta higiene-arauak aplikatzea.

• Piezak soldatu eta mekanizatzeko lanak egitean kalitateari buruzko arauak betetzea.

20

6. Nekazaritza-makineria erabiltzeko segurtasun- eta higiene-neurriak aztertzean, horiek lan-egoerei egokituz eta ingurumena babestuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Nekazaritzako makineriak bete behar dituen segurtasun- eta higiene-baldintzak azaltzea. • Nekazaritzako makineria erabiltzeko pertsonen segurtasun- eta higienerako neurriak deskribatzea. • Nekazaritzako makineriaren funtzionamenduak ingurumenean duen eraginaren faktoreak

identifikatzea. • Ingurumena babesteko neurrien (derrigorrezkoak eta borondatezkoak) garrantzia justifikatzea. • Nekazaritzako makineria erabiltzean arruntenak diren faktoreak eta egoerak identifikatu eta horien

ondorioak ateratzea. • Pertsonen babeserako jantzi eta elementuen propietateak aipatzea eta horiek erabiltzeko modua

azaltzea. • Nekazaritzako makineria erabiltzeko segurtasun-neurriak eta tresnak identifikatzea. • Nekazaritzako makina edo ekipo baten erabilera-kasu praktiko batean:

− Bere funtzionamenduaren arriskuak identifikatzea. − Burutu behar diren lanentzako jantzi eta babes egokiak erabiltzea. − Erabiltzen diren makinak, ekipoak eta materiala behar bezala garbitzea. − Makinak eta ekipoak oinarrizko segurtasun- eta higiene-arauak betez eta ingurumenaren gaineko

eragin negatiboak minimizatuz erabiltzea. − Istripu-simulazio batean, lehen sorospeneko teknikak aplikatzea.

• Nekazaritzako makineria erabiltzeak duen arriskuaz ohartzea. • Pertsonen babeserako ekipoen mantentzean ordena eta garbitasuna baloratzea. • Lehen sorospeneko tekniken ezagutzarekiko interesa erakustea. • Ingurumena zaintzea, nekazaritzako makineria erabiltzeak ingurumenean duen eragina ezagutuz. • Ingurumena babesteko neurriak aplikatzeko interesa erakustea. c) Edukiak I. multzoa: TRAKTOREA ETA NEKAZARITZA-MAKINERIA ETA -EKIPOAK

ERABILI ETA MANTENTZEKO TEKNIKAK ETA PROZESUAK Prozedurazkoak: • Nekazaritzako traktorearen, makinen eta tresnen ezaugarri teknikoak eta neurriak zehaztea. • Produkzio-planerako zehaztutako makinen arabera, traktoreen eta trakzio-ekipoen ezaugarri

teknikoak, dimentsioak eta potentzia aukeratzea. • Traktore eta nekazaritza-ekipo edo -makina batean eragite-elementuak eta beren funtzioa

identifikatzea. • Lan-aldaera zuzenak erabakitzea (abiadura, potentzia-eskaera, erregelaketak eta erregulazioak, lan-

ibilbideak eta -zirkuituak). • Eskatzen diren lan-aldaeren arabera, hala badagokio, makina edo ekipoaren krokadura erregulatu edo

burutzea. • Behar diren makinak trebetasunez erabiltzea, oinarrizko segurtasun-neurriak aplikatuz eta eskatzen

diren lan-erritmoa eta kalitatea lortuz. • Lan-gaitasuna, -errendimendua eta -eraginkortasuna kalkulatzea. • Lanak burutu ondoren, beharrezkoak diren doikuntzak proposatzea, lanaren emaitzak eta segurtasuna

hobetzeko. • Behar bezala karakterizatutako nekazaritzako makina edo ekipo baten lehen mailako mantentzea

burutzeko egin behar diren lanak aipatzea. • Mantentzerako beharrezkoak diren lantegiko ekipo eta tresnak zehaztea. • Mantentzerako eta lanak erregistratzeko programa bat lantzea. • Makinak mantentze-lanen ondoren behar bezala funtzionatzen duela egiaztatzea. • Mantentzearen hondakinak edo azpiproduktuak ezabatzea, higiene-arauak eta ingurumena babesteko

arauak betez. • Nekazaritzako makina edo ekipo baten funtzionamenduak dituen arriskuak identifikatzea. • Burutu behar diren lanetarako jantzi eta babes egokiak erabiltzea.

21

• Erabilitako makina, ekipo eta materialak behar bezala garbitzea. • Istripu-simulazio batean lehen sorospeneko teknikak aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Traktore-motak eta beste trakzio-ekipo batzuen motak. • Traktoreen eta trakzio-ekipoen osagaiak. • Oinarrizko printzipio fisikoen (indarra, lana, potentzia, abiadura) eta nekazaritza-makinen ezaugarri

teknikoen eta prestazioen arteko erlazioa. • Lanabes eta ekipo autoeragileak edo traktoreari akoplatuak eta horien osagaiak eta funtzionamendua. • Makina eta lanabesen eta burutzen dituzten lanek ingurumenean duten eraginaren arteko erlazioa. • Makinaria- eta ekipo-premiak nekazaritza-ustiapenean. • Fabrikatzailearen zehaztapenei jarraituz, nekazaritza-ekipo baten funtzio desberdinen eragite-

prozesua. • Segurtasun-arauak nekazaritza-makina eta -ekipoak erabiltzean. • Mantentze-lan nagusiak eta hauen maiztasuna, nekazaritza-makineria eta -ekipoetan. • Mantentze-lanak egiteko beharrezkoak diren lantegiko ekipo eta erremintak. • Nekazaritza-makineriaren mantentzean erabiltzen diren osagarrien, ordezko piezen eta materialen

(olioak, iragazkiak, erregaiak, transmisio-uhalak eta bestelakoak) ezaugarri garrantzitsuenak. • Oinarrizko mekanizazioa eta soldadura. • Lantegiko erreminta eta tresnen eta lehen mailako mantentze-lanen eta oinarrizko konponketa-lanen

arteko erlazioa. • Lantegiko erremintak eta ekipoak prestatzeko eta mantentzeko prozedurak. • Nekazaritza-makineria erabiltzean ohikoenak diren arrisku-faktoreak eta -egoerak eta horien

ondorioak. • Pertsonen babeserako jantzien eta elementuen propietateak eta erabiltzeko modua. • Nekazaritza-makineria erabiltzean hartu beharrezko segurtasun-neurriak.

Jarrerazkoak • Aurrerapen teknologikoekiko interesa erakustea, makineria berria eta lan-metodoak kontuan hartuz. • Ingurumena zaintzea, ahalik eta kalte txikiena eragingo dioten makinak eta ekipoak aukeratuz. • Nekazaritza-makineria erabiltzean segurtasun-arauak betetzea. • Lanean ordena eta garbitasuna zaintzea, lantegiko materialak eta ekipoak behar bezala funtzionatzen

eta txukun mantenduz. • Nekazaritza-makineria erabiltzeak suposatzen duen arriskuaz ohartzea. • Lehen sorospeneko teknikak ezagutzeko interesa izatea. II. multzoa: NEKAZARITZA-USTIAPENEKO LANTEGI BAT MANEIATZEA Prozedurazkoak: • Marraketa- eta markaketa-lanak egitea, horretarako ematen diren kotei egokituz. • Barneko eta kanpoko hariztatzeak egitea, horretarako behar diren materialak eta erremintak aukeratuz. • Piezen akabera egokia izan dadin beharrezkoak diren karraskak eta esmerilatzaileak erabiltzea. • Mota eta tamaina egokiak dituzten erreminta eta ekipoekin sistema mekanikoak muntatu eta

desmuntatzea (giltzak, ateragailuak eta bestelako tresnak). • Burutuko den lanerako erabili behar diren lantegiko ekipoak behar bezala prestatu eta erabiltzea. • Lotu beharreko materialen eta loturak izan behar dituen ezaugarrien arabera soldadura-prozedura

egokiena aukeratzea. • Lotura-zonak eta masarekiko kontaktu-puntuak behar bezala garbitzea. • Ekipoetan soldadura-parametroak (korrontearen intentsitatea) doitzea, materialen arabera. • Erabili behar den prozeduraren arabera, soldadura elektrikoko ekipoak behar bezala erabiltzea. • Mekanizazio- eta soldadura-prozesuan zehar segurtasun- eta higiene-arauak aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lantegiko erremintekin eta ekipoekin egin behar diren lanak (soldadura elektrikoa, hariztatzea,

ebaketa, karraskatzea, esmerilatzea, sistema mekanikoen muntaia eta desmuntaia).

22

• Ebaketarako, eskuzko mekanizaziorako, hariztatzerako, muntaiarako eta desmuntaiarako ekipoak eta beren aplikazioak.

• Ekipoek eta erremintek lantegian duten banaketaren eta instalazioaren ezaugarriak, beren funtzionaltasuna eta segurtasun- eta higiene-arauak betetzen dituztela ziurtatuz.

• Piezak neurtzeko eta marratzeko prozedura desberdinak (zinta metrikoa, kalibrea, galgak eta bestelakoak), horien funtzionamendua azalduz.

• Soldadura elektrikoko ekipoen osagaiak eta horien funtzionamendua. • Elektrodo eta material desberdinen bidezko soldadura-prozedurak. • Soldadura-motak. • Metalezko materialak, burdinazkoak eta ez burdinazkoak. Ezaugarriak eta erabilerak. • Tratamendu termikoak. • Beste material batzuk: kautxua, plastikoak, zeramika eta beste batzuk. Jarrerazkoak: • Piezen soldadura- eta mekanizazio-lanetarako kalitate-arauak betetzea. • Segurtasun- eta higiene-arauak baloratzea. 4. lanbide-modulua. BASO-USTIAPENAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Antolamendu-plan teknikoen arabera, baso-ustiapen desberdinen plangintza-ezaugarriak aztertzea. 2. Eskatzen den plangintzaren arabera, basoko produktu desberdinen ustiapen-ezaugarriak aztertzea. 3. Baso-ustiapenetan programatutako lanei dagozkien erremintak, aparatuak, materialak, ekipoak,

baliabideak eta makineria erabiltzea, segurtasun- eta higiene-arauak betez. 4. Basoko produktu desberdinen ustiapen-lanak burutzeko, basoei eta ingurumenari dagokien legeria

interpretatzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Antolamendu-plan teknikoen arabera, baso-ustiapen desberdinen plangintza-ezaugarriak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Basoko espezie nagusiak tratatzeko metodoak azaltzea. • Basoko produktu desberdinen ustiapen-ezaugarriak deskribatzea. • Larreak hobetu, zaindu eta ustiatzeko sistemak deskribatzea. • Baso-ustiapenen plangintza-maila desberdinak bereiztea. • Antolamendu-proiektu edo -plan bat osatzen duten zati desberdinak bereiztea. • Plano bateko irudikapen-elementu desberdinak deskribatzea (irudikapen-sistema, eskalak, kotak). • Zuhaitzen magnitudeak neurtzeko tresna desberdinak eta horien funtzionamendua azaltzea. • Baso-ustiapen batean dauden izakinak eta produktuak baloratu eta kalkulatzeko metodo eta sistema

desberdinak azaltzea. • Baso-produktuak ustiatzeko antolamendu-proiektu edo plan tekniko jakin baten alderdi desberdinak

tokian bertan identifikatzea. • Basoko produktuak ustiatzeko proiektu batean baldintza teknikoen orria interpretatzea.

• Ustiapen-metodo berriak eta aurrerapen teknologikoak bezalako egoera berrien aurrean interesa erakustea.

2. Eskatzen den plangintzaren arabera, basoko produktu desberdinen ustiapen-ezaugarriak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Basoko produktuak ustiatzeko lanetan lan-sistemen, -tekniken eta -prozeduren ezaugarriak

deskribatzea.

23

• Basoko produktuen izakinak seinaleztatzeko sistema desberdinak azaltzea. • Ustiapen batean lortutako basoko produktuei eskatzen zaizkien merkataritza-eskakizunak

deskribatzea. • Landare usaintsuak, sendagarriak, apaingarriak eta perretxikoak zaindu eta merkaturatzeko teknikak

deskribatzea. • Ondo zehaztutako basoko produktuen ustiapen-kasu erreal edo suposatu batean:

− Ustiapen-fase bakoitzerako egokienak diren lan-sistemak, -teknikak eta -prozedurak identifikatzea. − Pista-sarearen eta ateratze-bideen ibilbidea eta ezaugarriak deskribatzea. − Lortu beharreko basoko produktuen izakinak neurtu eta baloratzea. − Ustiapen-fase bakoitza burutzeko beharrezkoak diren giza baliabideak kalkulatzea. − Lanean segurtasun- eta higiene-neurriak betetzen direla egiaztatzea. − Dagokion plangintzarekin erlazionatutako lanen kalitatean eta kantitatean izandako desbideratze

eta akatsak antzematea. − Lan-jardueran osasunaren eta segurtasunaren garrantzia baloratzea. − Kalitate- eta segurtasun-arauak modu zorrotz eta autonomoan betetzea.

3. Baso-ustiapenetan programatutako lanei dagozkien erremintak, aparatuak, materialak, ekipoak, baliabideak eta makineria erabiltzean, segurtasun- eta higiene-arauak betez, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu:

• Markatu eta kubikatu aurreko lanei dagozkien ekipoen, aparatuen eta baliabideen ezaugarriak, funtzionamendua eta erabilera-teknikak deskribatzea.

• Kasu jakin batean baso-ustiapeneko lanei dagokien makineria behar bezala erabiltzea. • Basoko produktuak ustiatzeko lanei dagozkien erreminten, aparatuen, materialen, ekipoen eta

makineriaren ezaugarriak, funtzionamendua eta erabilera-teknikak deskribatzea. • Lantegian edo tokian bertan erreminta, material, aparatu, ekipo edo makina bat aurkeztuz:

− Identifikatzea. − Bere zatiak, piezak edo osagaiak seinalatu eta deskribatzea. − Zati, pieza eta osagai bakoitzak duen funtzioa azaltzea. − Hala badagokio, zatiak identifikatuz desmuntatu eta berriro muntatzea. − Mantentze-lanak azaltzea, horretarako beharrezkoak diren tresnak identifikatuz.

• Erremintak, aparatuak, materialak, ekipoak, baliabideak edo makinak basoko produktu desberdinak ustiatzeko lan bakoitzarekin erlazionatzea.

• Lanei dagozkien pertsonen segurtasun eta babeserako jantzi eta ekipoen ezaugarriak deskribatzea. • Esleitutako makineria eta erreminta txukun eta garbi mantentzea. • Baliabideen erabilera egokia bermatzeko ordena eta garbitasun-baldintza egokiak sortzea. • Lanak eskatzen diren kalitate- eta erantzukizun-mailarekin burutzea. • Lan desberdinak burutzeko taldean lankidetza sustatzea. • Behar bezala komunikatzea eta helburu komun bat lortzeko lankidetzan aritzea. 4. Basoko produktu desberdinen ustiapen-lanak burutzeko, basoei eta ingurumenari dagokien legeria interpretatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Basoko hainbat produktu ustiatzeko lanei buruzko legeria eta araudiak azaltzea. • Basoko produktuak ustiatzeko lanek eragin ditzaketen kalte ekologikoak eta ingurumenean izan

dezaketen eragina deskribatzea. • Ustiapen-lanen ingurumen gaineko eragina gutxitu edo ezabatzea ahalbidetzen duten teknikak

azaltzea. • Behar bezala zehaztutako basoko produktuen ustiapen-kasu erreal batean, tokian bertan, edo suposatu

batean: − Baso-lanak egitean eragiten diren kalte ekologikoak eta ingurumenak jasan dezakeen eragina

identifikatzea. − Hori zuzentzeko hartu behar diren neurriak proposatzea. − Basoei eta ingurumenari buruzko legeria zein mailatan betetzen den ebaluatzea. − Orokorrean ingurumenaren eta ingurune hurbilaren zaintza kontuan hartzea, garapen eusgarriko

dinamika bat ahalbidetuko duten lan-formulak aplikatuz.

24

c) Edukiak I. multzoa: PLANGINTZAREN ANALISIA BASO-USTIAPENEKO LANETAN Prozedurazkoak: • Basoko produktuak ustiatzeko proiektu edo plan baten alderdi desberdinak tokian bertan

identifikatzea. • Basoko produktuak ustiatzeko proiektu edo plan baten baldintza-orriak interpretatzea. • Basoko produktuak kubikatu eta neurtzeko aparatu eta baliabideak erabiltzea. • Azalaren altuerak, diametroak eta lodierak neurtzea. • Ondokoetan zuraren bolumenak kalkulatzea: zutikako zuhaitzak, ebakitako zuhaitzak, unatutako

zuhaitzak, pilatutako enborrak eta kargatutako enborrak. • Azalen bolumenak kalkulatzea. • Ebaki behar diren arbolak seinaleztatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • •Basoko produktuak ustiatzeko plan edo proiektu teknikoa. • Basoko produktuak ustiatzeko proiektu edo plan bat osatzen duten zatiak. • Plano akotatuko irudikapen-sistema. • Basoko espezie nagusien baso-lanetako tratamenduak. • Baso-lanetako tratamenduak goi-mendian, behe-mendian eta mendi ertainean. • Kortxoa, erretxina eta fruituak atera eta lortzeko tratamenduak. • Larreak hobetu, zaindu eta ustiatzeko sistemak. • Luzeren, azaleren eta bolumenen neurketa-unitateak. • Basoko produktuak kubikatu eta neurtzeko aparatuak: pi zinta, forzipulak, azalaren kalibratzailea eta

dendrometroak.

Jarrerazkoak • Datuak biltzeko lanetan ordena- eta garbitasun-baldintza onak baloratzea. • Ustiapen-planen alderdi desberdinak zehaztasunez eta zorroztasunez interpretatzea. II. multzoa: BASOKO USTIAPEN-LANEN BURUTZAPENA Prozedurazkoak: • Sasiz garbitzeko, ebakitzeko, adarrak mozteko eta trontzatzeko teknikak erabiltzea. • Baso-soiltzeko, pilatzeko, kargatzeko eta garraiatzeko lanak burutzea. • Ebaketa-makineria, hots, motozerra, erabili, mantendu eta erabiltzeko prestatzea. • Ebaketan laguntzeko erremintak mantendu eta erabiltzea. • Baso-soilketarako eta bilketarako baliabideak erabiltzea. • Kargatzeko eta garraiatzeko baliabideak erabiltzea. • Ustiapen-lan desberdinetarako beharrezkoak izango diren orduak eta errendimendua kalkulatzea eta

lan desberdinetarako giza baliabideak eta baliabide materialak aukeratzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Zerratzeko egurra, papera egiteko egurra eta su-egurra ustiatzeko lan-sistemak. • Sasiz garbitzeko, ebakitzeko, adarrak mozteko, trontzatzeko, pilatzeko, kargatzeko eta garraiatzeko

teknikak. • Kortxoa eta erretxinak ustiatzeko lan-sistemak. • Fruituak, basoko landareak eta onddoak biltzeko teknikak. • Landare usaintsuak, sendagarriak, apaingarriak eta onddoak zaindu eta merkaturatzeko teknikak. • Lortu beharreko basoko produktuei dagozkien merkatu- eta teknologia-eskakizunak. • Bideak, pistak eta ateratze-bideak ireki, mantendu eta zaintzeko sistemak. • Basoko produktuak ustiatzeko lan desberdinetan beharrezkoa den baso-lanetako makineria.

25

Jarrerazkoak: • Baso-lanetan segurtasun- eta higiene-arauak guztiz betetzea. • Eskatzen diren kalitate- eta erantzukizun-mailak zorroztasunez betetzea. • Lan desberdinak burutzeko eta helburu komun bat lortzeko, talde-lana sustatzea. • Orokorrean ingurumenaren eta ingurune hurbilaren zaintza kontuan hartzea, garapen eusgarriko

dinamika bat ahalbidetuko duten lan-formulak aplikatuz. III. multzoa: BASO-LANEN KONTROLA Prozedurazkoak: • •Ustiapen-kasu konkretuetan basoei buruzko legeak eta araudiak betetzen diren ala ez gainbegiratzea. • Basoko produktuak ustiatzeko lanek ingurumenean duten eragina minimizatuko duten neurriak

hartzea. • Baso-lanek eragiten dituzten kalte ekologikoak identifikatzen dituzten txostenak egitea. • Baso-ustiapeneko lanetan aplikatu behar diren segurtasun- eta higiene-arauak betetzen diren ala ez

gainbegiratzea. • Baso-ustiapeneko lanek ingurumenean duten eragina eta eragiten dituzten kalteak zuzentzeko edo

gutxitzeko proposamenak egitea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • •Mendiei buruzko legea: II. eta IV. tituluak. • Mendiei buruzko araudia: II. eta IV. liburuak. • Dagokion probintziako foru-arauak. • Ingurumen gaineko eragin-motak. • Ingurumen gaineko eragina eta kalte ekologikoak basoko produktuen ustiapenetan. • Ingurumen gaineko eragina zuzentzeko metodoak. • Segurtasun- eta higiene-araudia baso-lanetan. Jarrerazkoak: • •Ingurumenaren babesarekiko sentsibilizatuta egotea eta konpromisoa hartzea. • Arauak eta legeak betetzen diren ala ez zorroztasunez kontrolatzea. • Helburu komunak lortzea ahalbidetzeko komunikazio egokiaren beharra baloratzea. 5. lanbide-modulua. EHIZA ETA ARRAIN-USTIAPENAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen biologia, ohiturak eta banaketa geografikoa

aztertzea. 2. Ehiza-espezieen eta ur gezetako espezieen habitata zaintzeko eta babesteko egoerak aztertzea, bertako

populazioen jarraipena egiteko. 3. Habitata hobetzeko eta ehiza-espezieak eta ur kontinentaletako espezieak birpopulatzeko prozedurak

aztertzea. 4. Ehiza eta arrantzari eta ingurumenari dagozkien legeria eta araudia interpretatzea eta ehiza-haztegien

eta ur gezetako haztegien espazioak kudeatzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen biologia, ohiturak eta banaketa geografikoa aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

26

• Espainiako ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen ezaugarriak deskribatzea, beren biologiari, jokaera-ohiturei eta nazio-mailako banaketa geografikoari dagokienez, batez ere Euskal Autonomia Erkidegoan izan daitezkeenak azpimarratuz.

• Kanpoko itxuraren arabera, natur ingurunean, laborategiko materialean edo ikus-entzunezko baliabideen bidez, ehiza-faunako edo ur gezetako faunako animalia bat zein espezieri dagokion identifikatzea, bere anatomia osatzen duten zatiak deskribatuz.

• Landan jasotako material bat edo lurrean bertan nahiz ikus-entzunezkoen bidez ikusitako seinale edo lagin bat zein ehiza-espezieri edo zein ur gezetako espezieri dagokion bereiztea.

• Ehiza- eta arrain-espezie desberdinei dagozkien eta tokian bertan jaso diren materialak eta seinaleak behatzeko, biltzeko, antolatzeko eta egokitzeko tekniken ezaugarri nagusiak azaltzea.

• Tokian bertan lortutako ehiza- edo arrain-hazkuntzako jatorria duen materiala behatzeko, biltzeko, antolatzeko eta egokitzeko tresna eta ekipoak identifikatzea.

• Ehiza- eta arrain-haztegietako materiala bildu, antolatu eta egokitzeko teknikak eta tresnak erabiltzea. • Tokian bertan aurki daitezkeen ehiza- espezieak eta ur gezetako espezieak katalogatzea. • Tokian bertan edo behar bezala identifikatutako kasu praktiko batean, espezie batzuk bertan ez izatea

eragiten duten faktore mugatzaileak zehaztea. • Tokian bertan edo behar bezala identifikatutako kasu praktiko batean, aldaera erabakigarrien arabera,

zona hori zein espeziek bete dezaketen zehaztea. 2. Ehiza-espezieen eta ur gezetako espezieen habitata zaintzeko eta babesteko egoerak aztertzean, bertako populazioen jarraipena egiteko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ehiza-espazioetako eta ur gezetako espazioetako habitaten ezaugarriak deskribatzea. • Ehiza-espezieen eta arrain-espezieen kudeaketako alderdi nagusiak adieraztea. • Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen populazioetan izaten diren eboluzio- eta aldaera-

prozesuak azaltzea. • Ehiza-indibiduoak eta -populazioak eta ur gezetakoak zaindu, jarraitu, harrapatu eta markatzeko

sistemak, teknikak eta prozedurak deskribatzea. • Ehiza-espezieek eta ur kontinentaletakoek jasaten dituzten gaixotasun nagusiak eta horien

tratamendua deskribatzea. • Ehiza-espezieetako indibiduoak eta populazioak eta ur gezetakoak zaindu, jarraitu, harrapatu eta

markatzeko aparatuen, ekipoen eta baliabideen ezaugarriak, funtzionamendua eta erabilera-teknikak azaltzea.

• Ehiza- eta arrantza-teknikak eta horiek kontrolatu eta zaintzeko teknikak deskribatzea. • Dagokion tokiko kasu erreal batean edo behar bezala identifikatutako suposizio praktiko batean,

habitataren egoera baloratzeko parametroak eta indizeak kalkulatzea. • Ehiza- edo arrain-espezieen zaintzan, jarraipenean, harrapaketan eta markaketan erabiltzen den

aparatu, ekipo edo baliabide bat laborategian edo tokian bertan aurkeztuz, behar bezala erabiltzea. • Ehiza- eta arrain-ustiapenetako planen helburuak aztertzea, lanketa-prozesua, bere zatiak eta horri

dagokion habitatean aplikatzeko modua bereiziz. • Ehiza- edo arrain-espezieen zaintzan, jarraipenean, harrapaketan eta markaketan erabiltzen den

aparatu, ekipo edo baliabide bat laborategian edo tokian bertan aurkeztuz: − Identifikatzea. − Dagokion lanarekin erlazionatzea. − Bere mantentzea azaltzea.

• Ehiza- edo arrain-habitat batean edo behar bezala zehaztutako suposizio batean: − Indibiduoak eta espezieak zaindu, jarraitu, harrapatu eta markatzeko lan-sistema, -teknika eta -

prozedura egokiak deskribatzea. − Populazioaren errolda egiteko teknikak deskribatzea. − Gaixotasunak identifikatu eta dagozkien tratamenduak azaltzea. − Espezie lehiaketariak eta harrapariak kontrolatzeko sistemak, teknikak eta prozedurak

deskribatzea. • Ehiza, ehizarako lurrak erabiltzeko beharrezkoa den kudeaketa-erremintatzat hartzea. • Ehiza- eta arrain-ustiapena baso-baliabide baten ustiapen gisa hartzea, zainduz ustiatzeko premisa

betez.

27

3. Habitata hobetzeko eta ehiza-espezieak eta ur kontinentaletako espezieak birpopulatzeko prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ehiza- eta arrain-espezieen habitatak hobetzeko lanen eta obren ezaugarriak deskribatzea. • Ehiza-espezieen habitatak hobetzeko erabiltzen diren belardiko espezieak identifikatzea. • Ehiza-espezieen habitatak hobetzeko, zuhaitz- eta zuhaixka-espezieen tratamenduak azaltzea. • Ur gezetako espezieentzat babesa edo elikagaiak diren erriberako eta uretako landare-espezieen

ezaugarriak deskribatzea. • Ehiza-espezieak eta ur kontinentaletako espezieak itxian hazteko instalazioen ezaugarriak, azpiegitura

eta ekipamendua azaltzea. • Ehiza-espezieak eta ur gezetakoak birpopulatzeko sistemak, teknikak eta prozedurak xehetasunez

azaltzea. • Birpopulatzeko diren ehiza-espezieetako eta ur gezetako espezieetako indibiduoak onartzeko eska

daitezkeen gutxieneko parametroak zehaztea. • Habitata hobetzeko eta birpopulatzeko lanetan erabiltzen den erreminta, aparatu, makina, ekipo edo

baliabide bat tokian bertan edo lantegian aurkeztuz: − Identifikatzea. − Dagokion lanarekin edo zereginarekin erlazionatzea. − Bere zatiak, piezak edo osagaiak adierazi eta deskribatzea. − Erabilera azaltzea. − Mantentzea azaltzea. − Behar bezala erabiltzea.

• Ehiza- edo arrain-hazkuntzako habitat batean edo behar bezala identifikatutako suposizio batean: − Eraikuntzaren ezaugarriak eta hori hobetzeko erabili diren materialak deskribatzea. − Hori hotzeko belardiko espezie egokienak identifikatzea. − Zuhaitz- eta zuhaixka-landaredien tratamendu egokienak identifikatzea. − Erriberako edo uretako espezie egokienak identifikatzea. − Birpopulatzeko sistema, teknika eta prozedura egokienak identifikatzea. − Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen ingurunea hobetzeko eta birpopulatzeko lanei

buruzko segurtasun- eta higiene-legeria eta -araudia interpretatzea. • Lantegian edo tokian bertan beharrezkoak diren materialak aurkeztuz, ehiza-espezieen eta ur

kontinentaletako espezieen birpopulaketan eta horien ingurunearen hobekuntzan erabiltzen diren egitura eta elementu sinpleak diseinatu eta eraikitzea.

• Talde-lana eta zereginen banaketa lan-metodo eraginkor gisa baloratzea eta praktikatzea. • Hobekuntza- eta birpopulaketa-lanetarako beharrezkoa den makineria erabiltzean segurtasun-arauak

betetzea. • Baso-inguruneak izate hutsak ingurumenean eragin ditzakeen onurak baloratzea, onura horiek

ustiapenaren helburu ez izan arren. 4. Ehiza eta arrantzari eta ingurumenari dagozkien legeria eta araudia interpretatzean eta ehiza-haztegien eta ur gezetako haztegien espazioak kudeatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ehiza- eta arrantza-jardueretan eta ehiza- eta arrain-espezieen habitata kudeatzeko jardueretan aplikatu

behar diren estatuko eta erkidegoko legeria, bai eta ingurumenari buruzkoa ere, azaltzea. • Ehiza- eta arrain-habitatetan gertatzen diren legez kanpoko jarduerak deskribatzea. • Arrantza-aparailuak eta ehizan eta arrantzan jarduteko erabiltzen diren tresnak eta ekipoak

deskribatzea, dagokien modalitate edo teknikarekin erlazionatuz. • Legezko ehiza- eta arrain-espazio desberdinen funtzionamendua deskribatzea eta ehiza- eta arrantza-

federazio eta -elkarteen funtzionamendua deskribatzea, horien eskuduntzak eta erantzukizunak eta Administrazio Publikoarekin duten erlazioa identifikatuz.

• Ehiza-sariak eskuan eta landan bertan baloratzeko baremoak deskribatzea. • Behar bezala identifikatutako ehiza- edo arrain-espazioen kudeaketa-kasu praktiko batean:

− Aplika daitekeen legeria azaltzea. − Ingurumenari dagokion araudia bereiztea. − Autonomia Erkidegoko araudia bereiztea.

28

• Behar bezala identifikatutako ehiza- eta arrain-espazio bateko legez kanpoko jarduera-suposizio batean: − Legez kanpoko jarduera identifikatu eta deskribatzea. − Hautsitako lege-agindua identifikatzea. − Legez kanpoko jarduera detektatzeko beharrezkoak diren ekipo eta baliabideak deskribatzea. − Lege-hausteari dagokion txostena idaztea.

• Material naturalizatua erabiliz edo tokian bertan, ehiza-sariak baloratzea. • Ehizari eta arrantzari dagokien legeria ez betetzeak ehiza- eta arrain-ingurunea eta bertako populazioa

kudeatzean eragin ditzakeen arazoak baloratzea. • Lege-arauak edozein giza jardueraren arautzaile gisa hartu eta betetzea. c) Edukiak I. multzoa: ESPEZIEEN INGURUNE FISIKOAREN ETA BIOLOGIAREN

AZTERKETA Prozedurazkoak: • Seinaleak, aztarnak eta hondakinak aztertzea. • Landa-materiala bildu eta zaintzea. • Espezie bakoitzarentzat habitat egokiak geografikoki lokalizatzea. • Landan jasotako informazioarekin fitxak egitea. Datu garrantzitsuak. • Habitata baloratzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Ehiza- eta arrain-espezieak. Deskribapen fisikoa. • Ehiza- eta arrain-espezieen nazioko eta eskualdeko banaketa geografikoa. • Ehiza- eta arrain-espezieen etologia eta ugalketa. • Ehiza- eta arrain-espezieen populazioan eragina duten inguruneko faktoreak. • Ehiza- eta arrain-espezie desberdinentzako ingurumen-faktoreen balore ezin hobeak.

Jarrerazkoak: • Ingurumena errespetatzea eta prozesu ekologikoak baloratzea. • Datu-bilketaren sistematizazioarekiko interesa izatea. • Ingurumenari buruzko herri-kultura baloratu eta erabiltzea eta informazio-iturri ezin hobetzat hartzea. II. multzoa: EHIZA- ETA ARRAIN-HAZKUNTZAKO JARDUEREN ZAINTZA ETA

KONTROLA Prozedurazkoak: • Landan sariak baloratzea, teknikak eta prozedurak. • Arrantza-tresnak eta -aparailuak ezagutu, muntatu eta desmuntatzea. • Ehiza larriko eta ehiza xeheko jardueren garapena planifikatzea. • Espezieak behatu eta zaintzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Ehiza-espezieak eta ur gezetakoak zaindu, babestu eta harrapatzeko teknikak. Ekipoak eta baliabideak. • Ehiza larriko eta ehiza xeheko teknikak. • Arrantza-teknikak. • Ehiza- eta arrain-hazkuntzako jardueren garapenean erabiltzen den metodoaren arabera, kontrol- eta

zaintza-teknikak. • Armamentua, arma- eta munizio-motak, lizentziak eta ikuskapenak. • Espezie desberdinetako sariak baloratzeko baremo eta taula ofizialak. • Segurtasun-arauak armen erabileran eta horiekin burututako jardueren kontrolean.

29

Jarrerazkoak: • Segurtasun-arauak betetzea. • Ehiza, ingurunearen zaintza eta hobekuntzarekiko bateragarria den jarduera gisa eta berritu daitekeen

baliabide baten ustiapen gisa baloratzea. III. multzoa: EHIZA ETA ARRAINEN ESPAZIO ETA POPULAZIOEN

KUDEAKETA ETA HOBEKUNTZA Prozedurazkoak: • Ehiza- eta arrain-espezieetako animalien gaixotasunak identifikatzea. • Ehiza- espezieen eta ur gezetakoen erroldak eta zenbaketak egitea. • Ehiza- eta arrain-espezieetako basa-animaliak markatzea. • Indibiduoak mantendu eta garraiatzeko egiturak eraiki eta erabiltzea. • Ehizan eta arrantzan egiten diren arau-hausteak identifikatzea. • Ehiza- eta arrain-hazkuntzako jarduerei buruzko salaketa-parteak egitea. • Ehiza- eta arrain-birpopulaketak egitea. • Habitatean hobekuntza-lanak egitea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Ehiza- eta arrain-espezieen gaixotasunak eta horien tratamendua. • Ehiza-populazioen eta ur gezetakoen errolda egin eta zenbatzeko metodoak. • Espezieak markatu eta horien jarraipena egiteko teknikak. • Populazioen dinamika. • Espezie lehiaketariak. Kontrola. • Ehiza- eta arrain-hazkuntzako espazio-motak. Erregelamendua eta funtzionamendua. • Ehiztarien eta arrantzaleen federazioak eta elkarteak. Ezaugarriak, erregelamendua eta

funtzionamendua. • Ehiza- eta arrain-ustiapenetako planen egitura. • Ehiza- eta arrain-ustiapenetako planen interpretazioa eta aplikazioa. • Ehiza selektiboa. Hautatzeko irizpideak. • Ehiza- eta arrain-birpopulaketak. Erabiltzen diren espezieak eta indibiduoak onartzeko irizpideak. • Birpopulatzeko indibiduoak mantendu eta garraiatzeko baldintzak. • Ehiza-granjak, arrain-haztegiak eta ibai-karramarroen haztegiak. Ezaugarriak, azpiegitura,

ekipamendua eta burutu beharreko lanak. • Ehiza-eta arrain-espezieen habitataren hobekuntza. Eraikuntzak eta instalazioak, belardiko espezieen

ereintza, zuhaitz- eta zuhaixka-landarediaren hobekuntza, erriberetako lanak eta ereintzak, materialak, ekipoak eta baliabideak.

• Ehizari eta arrantzari buruzko estatuko eta autonomia-erkidegoko araudia, bereziki debekaldi-aginduak.

• Ehiza- eta arrain-espazioak eta -espezieak kudeatzean aplikatu beharreko ingurumenari buruzko legeria.

• Ezkutuko ehiza eta arrantza, legez kanpoko ehiza- eta arrantza-praktikak. • Ehiza- eta arrantza-jardueretako segurtasun eta higieneari buruzko legeria eta ehiza-espazioen eta ur

kontinentalen kudeaketa.

Jarrerazkoak: • Ehiza- eta arrain-birpopulaketetarako baldintza onenak kontuan hartzea. • Ingurumenari buruzko legeria eta ehizari eta arrantzari buruzkoa betetzeak duen garrantzia baloratzea. • Legeria eta segurtasun- eta higiene-printzipioak betetzeko interesa izatea. • Ustiapen antolatuak eta kudeaketa teknikoak ehiza- eta arrain-populazioetan eta ingurunean eragiten

duten hobekuntza onartzea. 6. lanbide-modulua: LANDAREZAINTZA a) Amaierako gaitasunak

30

Lanbide-modulu hau amaitzean ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Landareen ugalketan erabiltzen den landare-materiala bildu, manipulatu eta zaintzeko prozesuak

aztertzea. 2. Landareak kalitate-baldintza onetan lortzeko, lurzorua eta laborantza-ingurunea prestatzeko prozesua

aztertzea. 3. Eskatzen diren produktuak, materialak eta instalazioak aukeratuz, ugalketa- eta hedapen-teknikak

aztertzea. 4. Landareak mantendu eta babesteko beharrezkoak diren lanak aztertzea. 5. Produktuak zaindu eta banatzeko, bilketa, aukeraketa eta biltegiratzea aztertu eta planifikatzea. 6. Babesteko eta behartzeko instalazioetan landarezaintza-teknikak aztertzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Landareen ugalketan erabiltzen den landare-materiala bildu, manipulatu eta zaintzeko prozesuak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Landare-manipulazioko teknikak deskribatzea. • Landare-materialaren osasun-egoera deskribatzea. • Landare-materiala bildu, prestatu eta zaintzeko prozesua azaltzea. • Landarezaintzarako landare-materiala lortzeko suposizio praktiko batean:

− Ereintzarako edo ugalketarako beharrezkoak diren hazien eta landare-materialaren pisua eta kantitatea kalkulatzea.

− Landare-materialaren hornikuntza-iturriak aukeratzea. − Landare-materiala erabili eta zaintzeko baldintzak azaltzea. − Erabiltzen den landare-materiala zaintzeko baldintza egokiak deskribatzea.

• Ahal den neurrian, ugalketa-materiala aukeratu eta biltzeko prozesu desberdinak burutzen direneko landare-ingurunea errespetatzea.

• Landare-materiala biltzeko lanetan nahiz desinfektatzeko produktu toxikoak erabiltzean, segurtasun- eta higiene-arauak betetzea.

• Landare-materiala biltzeko erabiltzen diren erremintak zaindu eta mantentzea. 2. Landareak kalitate-baldintza onetan lortzeko, lurzorua eta laborantza-ingurunea prestatzeko prozesua aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu:

• Lurzoruak eta substratuak desinfektatzeko metodoak eta produktuak deskribatzea. • Lurzorua edo laborantza-ingurunea prestatzeko erabiltzen diren teknikak eta baliabideak deskribatzea. • Substratu gisa erabiltzen diren produktuak identifikatzea. • Behar bezala karakterizatutako laborantza-ingurune baten prestaketa-suposizio praktiko batean:

− Burutu behar diren oinarrizko lanak adieraztea. − Desinfektatzeko, medeatzeko eta ongarritzeko produktu egokiak aukeratzea. − Burutuko diren lan desberdinetarako ekipoak, materialak eta makineria aukeratu eta deskribatzea. − Erabiliko diren produktuen dosiak eta kantitateak kalkulatzea. − Produktu-nahasketak prestatzea. − Burutuko diren lan desberdinentzako sekuentzia egokia ezartzea.

• Laborantza-ingurunea prestatzeko erabiltzen diren produktuak, erremintak eta makineria zaindu,

mantendu eta biltegiratzea. • Lan desberdinak burutzean, produktu toxikoak nahiz erremintak eta makineria erabiltzean segurtasun-

eta higiene-arauak betetzea. • 3. Eskatzen diren produktuak, materialak eta instalazioak aukeratuz, ugalketa- eta hedapen-teknikak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Landare-manipulazioko teknikak deskribatzea.

31

• Hazitegi-sistema desberdinen eta hazia prestatzeko moduaren arabera ereintza-lanak azaltzea. • Argi eta garbi identifikatutako ugalketa-suposizio praktiko batean:

− Aplikatu behar den ugalketa-mota aukeratzea. − Ereintza-mota aukeratzea. − Burutu behar diren lan desberdinetarako behar diren ekipoak, materialak, makineria eta

instalazioak aukeratu eta deskribatzea. − Ereiteko, adar-aldaxkak sartzeko, aldaxkak sartzeko, belauntzeko, txertatzeko eta "in vitro"

ugalketak egiteko behar diren lanak burutzea. • Material eta produktu arriskutsuak erabiltzean segurtasun- eta higiene-arauak betetzea. • Erabiltzen diren erremintak, makineria eta produktuak behar bezala zaindu eta biltegiratzea. 4. Landareak mantendu eta babesteko beharrezkoak diren lanak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Laboreak mantentzeko lanak deskribatzea. • Laboreak mantentzeko burutu behar diren lanen sekuentzia aproposa deskribatzea. • Labore jakin bati buruzko suposizio praktiko batean:

− Beharrezkoak diren ongarrien eta produktu fitosanitarioen dosi eta kantitateak kalkulatu, prestatu eta aplikatzea.

− Belar gaiztoen, izurriteen eta gaixotasunen mota desberdinak identifikatzea. − Aplikatu behar diren mantentze-lanak aukeratzea. − Hala dagokionean, inausteko, birlandatzeko eta xahutzeko teknikak aplikatzea. − Kasu bakoitzean beharrezkoak diren ekipoak, materialak, erremintak eta makineria aukeratu eta

deskribatzea. − Labore-espezie bakoitzarentzat egokiena den ureztatze- eta fertirrigazio-sistema aukeratu eta

erabiltzea. • Landareak mantendu eta babesteko beharrezkoak diren ekipoak, erremintak eta makineria zaindu eta

mantentzea. • Landareak mantendu eta babesteko erabiltzen diren produktu toxikoak nahiz erremintak eta makineria

erabiltzean segurtasun- eta- higiene-arauak betetzea. 5. Produktuak zaindu eta banatzeko, bilketa, aukeraketa eta biltegiratzea aztertu eta planifikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Produktuak biltzeko data eta egoera egokiak zehaztu eta justifikatzea. • Produktu desberdinak biltzeko teknika desberdinak azaltzea. • Produktuak aukeratzeko ezarri diren kalitate-arauak adieraztea. • Produktu desberdinen ingurumen-baldintzak eta biltegiratze-sistemak deskribatzea. • Burutuko diren lan desberdinei dagokien segurtasun- eta higiene-araudia azaltzea. • Produktu desberdinak manipulatzeko eta ontziratzeko lanak azaltzea. • Produktu desberdinak biltzeko, aukeratzeko eta biltegiratzeko erabiltzen diren makinek, ekipoek eta

erremintek egiten dituzten lanak identifikatu eta/edo azaltzea. • Produktuak biltzeko erabiltzen diren erremintak eta makineria zaindu eta mantentzea. • Produktuak biltzeko egiten diren lanetan segurtasun- eta higiene-arauak betetzea. • Produktuen aurkezpena garbia izan dadin interesa izatea. 6. Babesteko eta behartzeko instalazioetan landarezaintza-teknikak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Laboreak babestu eta behartzeko instalazio desberdinak identifikatu eta deskribatzea. • Zonako klimaren eta labore-motaren arabera, berotegiak, tunelak eta lur-estalkiak deskribatzea. • Babes-mota desberdinak eraikitzeko materialak eta baliabideak deskribatzea. • Laboreak babesteko planoak eta instalazioak interpretatzea. • Laboreak babesteko instalazioak eraiki eta mantentzeko prozesuak barne hartzen dituen lanak

deskribatzea. • Klimari, egiturari eta materialei dagozkien parametroak instalatuko den laborearekin erlazionatzea.

32

• Berotegietako kontrol- eta automatizazio-gailuen funtzionamendua eta erabilera azaltzea. • Ingurumena zaintzeko arauak betetzea, erabilgarriak ez direnean estalkien eta lur-estalkien

plastikozko materialak birziklatuz. • babesteko eta behartzeko instalazioak eraikitzeko lanetan segurtasun- eta higiene-arauak betetzea. c) Edukiak I. multzoa: LANDARE-MATERIALA AUKERATU, BILDU ETA ZAINTZEA

Prozedurazkoak: • Haziak biltzea. • Produktuen haziak lortzea. • Haziak prestatzea (lehorketa, heltzea, geruzapena, tratamenduak). • Pisuaren arabera hazien kopurua kalkulatzea. • Mintegi batean landare-amak aukeratzea (landare-kopurua, plangintza, mentuak, mentagaiak). • Adar-aldaxkak prestatzea. • Adar-aldaxkak zaintzea. • Meristemo-mota desberdinak lortzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Landare-materiala bildu, prestatu eta zaintzeko prozesua. • Landare-amak aukeratzeko irizpideak. • Landare-materiala aukeratzeko prozedurak. • Landare-osasunaren kontzeptua. • Mintegi bateko landare-amek derrigorrez bete behar duten indarrean dagoen araudia.

Jarrerazkoak: • Mintegi bateko landare-amen landare-osasunari buruzko araudia betetzea. • Landare-materiala biltzeko lanetan eta haziak eta adar-aldaxkak desinfektatu eta prestatzeko produktu

toxikoak erabiltzean, segurtasun- eta higiene-neurriak hartzeko interesa izatea. • Landare-materiala biltzeko erabiltzen diren erremintak behar bezala erabiltzea.

II. multzoa: LANDAREZAINTZARAKO BEHAR DIREN BALIABIDEAK

Prozedurazkoak: • Ongarriak eta medeagarriak kalkulatzea. • Desinfekzio baterako behar diren produktu-kantitateak kalkulatzea. • Traktorea gidatzea eta lanabesak krokatzea. • Makineria erabili eta mantentzea. • Substratuak nahastea. • Ureztapen-ekipoak mantentzea. • Planoak interpretatu eta berotegiak eta tunelak eraikitzea. • Lur-estalkia prestatzea. • Ernetze-mahai bat eraikitzea. • Sustraitzeko larrain bat prestatzea. • Instalazioen maneiua eta mantentzea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lurzoru-mota desberdinak. • Ongarriak eta medeagarriak. • Lurzoruen eta substratuen desinfekzioa. Produktuak. • Traktorearen, makineriaren eta mintegian erabiltzen diren lanabesen ezagutza. • Substratuak. Motak eta nahasketak. • Tratamendu-ekipoak.

33

• Ureztapen- eta langarreztatze-ekipoak. • Fertirrigazio-ekipoak. • Ureztapen-sistemaren bidezko tratamenduak. • Produktu hormonalak. • Itzalpeak eta itzalez estaltzeko sare-motak. • Berotegi- eta tunel-motak. • Estaldura-materialak. • Lur-estalki-motak. • Edukiontzi- eta bilgarri-motak. • Ernetze-mahaiak. • Adar-aldaxkak sustraitzeko larrainak. Jarrerazkoak: • Produktu toxikoak erabiltzean nahiz erremintak eta makineria erabiltzean, segurtasun- eta higiene-

arauak betetzea. • Hondakin-materiala biltegiratu eta birziklatzeari buruzko araudia betetzeko interesa izatea.

III. multzoa: LANDAREAK UGALDU, MANTENDU, BILDU ETA

MERKATURATZEKO LANAK Prozedurazkoak: • Lurra prestatu eta konfiguratzeko beharrezkoak diren lanak egiteko, lanabes desberdinak erabiltzea. • Proportzio eta nahasketa desberdinekin substratuak nahastea (eskuz edo nahasgailu automatiko bidez),

osagaien uniformetasuna lortzen saiatuz. • Ongarritzea. • Medeapenak egitea • Lanak ordena logikoan sekuentziatzea. • Haziak ereiteko prestaketa-suposizio praktikoak egitea. • Haztegiak egitea. • Aldaxkak sartzea. • Belaunketak egitea. • Txertaketak egitea. • "In vitro" erako laborantzak egitea. • Espazio babestuetan eta aire zabalean landare-ugalketak egitea. • Tratamendu fitosanitarioak egitea. • Estalki bidez ongarritzea. • Ureztapenak egitea (mota desberdinak). • Fertirrigazioak egitea. • Zaintza-lanen bidez nahiz herbizida eta lur-estalkien bidez laboreak belar gaiztorik gabe mantentzea. • Erakuntza-inausketak egitea. • Birlandatzea eta xehatzea. • Produktuak bildu, manipulatu eta ontziratzeko lanak egitea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lurra prestatzeko metodoak. • Substratu-nahasketak. • Lurzoruak eta substratuak desinfektatzeko teknikak. • Laboreen arabera ongarritzeko teknikak. • Medeatzeko teknikak. • Lurzorua prestatzeko lanen sekuentziazioa. • Landare-ugalketarako teknikak (aldaxkak sartzea, belauntzea eta txertatzea). • Ereiteko lanak. • Hazia prestatzeko metodoak. • Haztegiak, oinarria, erretiluak eta edukiontziak. • Aldaxkak prestatzeko metodoak. • Aldaxkak sartzeko larrainak.

34

• Meristemo-laborantzen oinarriak. • Laboreak mantentzeko lanak. • Laboreak zaintzeko lan desberdinen sekuentziazioa. • Bilketa-egutegia. • Bilketa-motak (sustrai soilak, kaperarekin). • Merkatuko aurkezpen-motak. • Merkaturatze-bideak. • Eskaera-orriak. • Kontserbazioa eta garraioa.

Jarrerazkoak: • Produktu toxikoak nahiz erremintak eta makineria erabiltzean segurtasun- eta higiene-arauak

betetzeko interesa izatea. • Produktuak merkaturatzeko aurkezpena garbia izatea baloratzea. • Ingurumena zaintzeko arauak betetzeko sentsibilitatea izatea, plastikozko estaldura-materialak, lur-

estalkiak, erretiluak eta edukiontziak birziklatuz eta, erabilgarriak ez direnean, makinerien olioak ere birziklatuz.

7. lanbide-modulua. BASOZAINTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Mendian zuhaitzak eta zuhaixkak ezartzeko lanen eta berrezartze hidrologiko eta baso-berrezartzeko

lanen ezaugarriak aztertzea. 2. Basoetako lurzoruaren eta zuhaitzen basogintza-tratamenduak eta horiek inbentariatu eta antolatzeko

lan osagarriak aztertzea. 3. Basoetako izurriteak, gaixotasunak eta beste aldaketa batzuk antzeman eta kontrolatzeko prozedurak

aztertzea. 4. Basoetako suteen prebentzio-, zaintza- eta itzaltze-lanen ezaugarriak aztertzea. 5. Baso-berritzeko lanetarako, basogintza-tratamenduetarako, inbentarioetarako, basoetako aldaketen

kontrolerako eta suteen prebentzio- eta itzaltze-lanetarako, basoei eta ingurumenari buruzko legeria interpretatzea.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Mendian zuhaitzak eta zuhaixkak ezartzeko lanen eta berrezartze hidrologiko eta baso-berrezartzeko lanen ezaugarriak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu:

• Baso-sartzeko, baso-berritzeko edo berrezartze hidrologiko eta baso-berritzeko proiektu bat osatzen

duten zatiak azaltzea, horietako bakoitzaren ezaugarriak eta helburuak xehetasunez adieraziz. • Baso-berritzeetan gehien erabiltzen diren baso-espezieen ezaugarri nagusiak deskribatzea, erabileren

arabera taldekatuz. • Baso-berritzeko prozesuko faseen eta lanen sistemak, teknikak eta prozedurak deskribatzea. • Baso-berritzeko benetako kasu batean edo behar bezala identifikatutako suposizio batean:

− Tokian bertan proiektuaren alderdi eta aurreikuspen desberdinak identifikatzea. − Lurraren ezaugarri ekologikoen, landaketaren helburuaren eta lortu nahi den errentagarritasunaren

arabera, espezie egokiena aukeratzea. − Lan bakoitzerako egokienak diren makineria, lanabesak, erremintak, ekipoak eta baliabideak

identifikatzea. − Eginda dagoen plangintzari dagokionez, lanetan desbideratze eta/edo akats kualitatiboak eta/edo

kuantitatiboak antzematea. − Lanean hartu behar diren segurtasun- eta higiene-neurriak identifikatzea eta zein neurritan betetzen

diren baloratzea.

35

• Zuzenketa hidrologiko eta baso-zuzenketako oinarrizko eraikuntza-motak deskribatzea. • Zuzenketa hidrologiko eta baso-zuzenketako benetako kasu batean edo behar bezala identifikatutako

kasu batean: − Obra-mota eta -eredu egokiena deskribatzea. − Erabili behar den eraikuntza-materiala identifikatzea. − Jarraituko den lan-sistema deskribatzea. − Makineria, erreminta, ekipo eta baliabide egokienak identifikatzea. − Baso-sartzeko, baso-berritzeko edo berrezartze hidrologiko eta baso-berrezartzeko lanen fase

bakoitza burutzeko beharrezkoak diren giza baliabideak eta baliabide materialak kalkulatzea. − Baso-sartzeko, baso-berritzeko edo berrezartze hidrologiko eta baso-berrezartzeko lanei dagokien

makina, lanabes, erreminta, material, baliabide edo ekipo bat behar bezala erabiltzea. • Baso-berritzeko eta zuzenketa hidrologiko eta baso-zuzenketako lanetan segurtasun- eta higiene-

neurriak interpretatzea. • Ezarritako egutegia eta aurrekontuak betetzeko interesa erakustea. 2. Basoetako lurzoruaren eta zuhaitzen basogintza-tratamenduak eta horiek inbentariatu eta antolatzeko lan osagarriak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu:

• Antolamendu-proiektuak eta kudeaketa-plan teknikoak osatzen dituzten zatiak deskribatzea. • Basoak inbentariatu eta antolatzeko lan osagarrien ezaugarriak deskribatzea. • Basogintzak berezko dituen oinarrizko kontzeptuak eta terminologia teknikoa azaltzea. • Basoetako lurzoruaren eta zuhaitzen tratamendu desberdinak eta horiek exekutatzeko sekuentzia

logikoa deskribatzea. • Basoetako basogintza-tratamenduek bereizgarri dituzten lan-sistemak, -teknikak eta -prozedurak

deskribatzea. • Basoan bertan gertatutako benetako kasu batean edo behar bezala identifikatutako suposizio batean:

− Tokian bertan antolamendu-proiektuaren edo kudeaketa-plan teknikoaren alderdi eta aurreikuspen desberdinak identifikatzea.

− Basogintza-tratamenduak, horien aurreko lanak eta antolamendurako eta inbentariorako lan osagarriak identifikatzea.

− Lan-sistemak, -teknikak eta -prozedurak deskribatzea. − Eginda dagoen plangintzari dagokionez, lanetan desbideratze eta/edo akats kualitatibo eta

kuantitatiboak antzematea. − Lanean hartu beharreko segurtasun- eta higiene-neurriak identifikatzea eta zein mailatan betetzen

diren baloratzea. − Lan bakoitza burutzeko behar diren baliabide materialak eta giza baliabideak kalkulatzea. − Hala dagokionean edo talde baten barruan, basogintza-tratamenduak burutzea, beharrezkoak diren

makinak, erremintak, tresnak eta ekipoak erabiliz. • Lantegian edo tokian bertan, basogintza-tratamenduek berezko duten makina, lanabes, erreminta,

tresna, ekipo edo baliabide bat aurkeztuz: − Identifikatzea. − Dagokion lanarekin lotzea. − Haren zatiak, piezak edo osagaiak adierazi eta deskribatzea. − Haren mantentzeko lan nagusiak azaltzea. − Behar bezala erabiltzea.

• Basogintza-lanetan hartu beharreko segurtasun- eta higiene-neurriak interpretatzea. 3. Basoetako izurriteak, gaixotasunak eta beste aldaketa batzuk antzeman eta kontrolatzeko prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu:

• Basoetako aldaketak deskribatzea, horiek eragiten dituzten agente-moten arabera taldekatuz. • Basoetako aldaketak eragiten dituzten agenteen kontrol-sistemak deskribatzea. • Basoetako izurriteak eta gaixotasunak tratatzeko produktuen ezaugarriak azaltzea. • Laborategiko laginetan, ikus-entzunezko materialean edo tokian bertan, basoetako aldaketak eragiten

dituzten agente abiotiko eta biotikoak identifikatzea. • Basoko aldaketen benetako kasu batean edo behar bezala identifikatutako suposizio praktiko batean:

− Eragiten duen agentea identifikatzea.

36

− Haren intentsitatea baloratzea. − Tratamendu egokiaren ezaugarriak deskribatzea. − Aplikatu behar diren baliabideak eta teknikak identifikatzea. − Hala badagokio, egin behar diren lanak burutzea. − Tratamendurako produktuak prestatu eta dosifikatzea. − Eginda dagoen plangintzari dagokionez, desbideratze eta/edo akats kualitatiboak eta /edo

kuantitatiboak antzematea. − Egin beharreko lanean segurtasun- eta higiene-neurriak identifikatzea eta zein neurritan betetzen

diren baloratzea. • Basoetako aldaketak antzeman edo tratatzeko makina edo aparatu bat aurkeztuz:

− Identifikatzea. − Dagozkion lanarekin eta teknikarekin erlazionatzea. − Bere zatiak, piezak edo osagaiak adierazi eta deskribatzea. − Bere mantentzeko lan nagusiak azaltzea. − Behar bezala erabiltzea.

• Basoetako aldaketak antzeman eta kontrolatzeko lanetan segurtasun- eta higiene-neurriak interpretatzea.

4. Basoetako suteen prebentzio-, zaintza- eta itzaltze-lanen ezaugarriak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Basoko sute baten ezaugarriak deskribatzea, arrazoi arruntenak eta suteen faseak adieraziz. • Basoetako sute-motak eta horien ezaugarriak deskribatzea. • Basoko sute baten elementu desberdinak eta haren garrantzia zehazten duten faktoreak azaltzea. • Baso-erregaia antolatzeko sistemak eta sistema jakin bat erabiltzeko egoera egokienak azaltzea. • Basoko suteen aurkako prebentzio- eta alerta-gailuak eta -sistemak eta horien funtzionamendua

azaltzea. • Basoko sute bat itzaltzeko prozesuari dagozkion lanak eta jarduerak deskribatzea. • Basoko suteak itzaltzeko sistemak, teknikak eta prozedurak deskribatzea. • Erakunde desberdinetako langileek basoko sute batean esku hartzen dutenean, hori basoetako suteak

itzaltzeko lanen koordinazioaren ezaugarriak deskribatzea. • Prebentzio- eta alerta-lanen eta, hala badagokio, basoko suteak itzaltzeko lanen benetako kasu batean

edo behar bezala identifikatutako suposizio batean: − Jarduera-sistema, -teknika eta -prozedura egokienak deskribatzea. − Makineria, ekipo eta baliabide egokienak identifikatzea. − Lan bakoitza burutzeko behar diren giza baliabideak eta baliabide materialak kalkulatzea. − Hala badagokio, lanak burutzea edo horietan laguntzea. − Eginda dagoen plangintzari dagokionez, desbideratze eta/edo akats kualitatiboak eta/edo

kuantitatiboak antzematea. − Hartu behar diren segurtasun- eta higiene-neurriak identifikatzea eta zein neurritan betetzen diren

baloratzea. • Basoko suteen aurkako prebentzio- eta alerta-lanei edo horiek itzaltzeko lanei dagokien erreminta,

makina, lanabes, aparatu edo ekipo bat aurkeztuz: − Identifikatzea. − Dagokion lanarekin erlazionatzea. − Bere zatiak, piezak edo osagaiak deskribatzea. − Bere mantentzeko lan nagusiak azaltzea. − Behar bezala erabiltzea.

• Basoko suteen aurkako prebentzio- eta alerta-lanetan eta horiek itzaltzeko lanetan segurtasun- eta higiene-neurriak interpretatzea.

• Benetako kasu batean edo behar bezala karakterizatutako suposizio batean, sutearen eta honen itzaltzearen ezaugarriei buruzko informazio-parteak eta egoera-orriak betetzea.

5. Baso-berritzeko lanetarako, basogintza-tratamenduetarako, inbentarioetarako, basoetako aldaketen kontrolerako eta suteen prebentzio- eta itzaltze-lanetarako, basoei

37

eta ingurumenari buruzko legeria interpretatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Basoak zaindu eta babesteko lanei dagokienez, basoei eta ingurumenari buruzko legeria azaltzea. • Baso-berritzeko lanek, basogintza-tratamenduek, izurriteen eta gaixotasunen aurkako tratamenduek

eta basoko suteak itzaltzeko lanek ingurumenean izan dezaketen eragina eta kalte ekologikoak deskribatzea.

• Basoak zaindu eta babesteko lanen benetako kasu batean edo suposizio praktiko batean: − Aplika daitekeen basoei eta ingurumenari buruzko legeria identifikatzea. − Basoei eta ingurumenari buruzko legeriaren aplikazio-maila baloratzea. − Lanen burutzapenak ingurumenean izan dezakeen eragina eta kalte ekologikoak identifikatzea. − Horiek zuzentzeko neurriak proposatzea.

c) Edukiak I. multzoa: MENDIEN INBENTARIOA ETA ANTOLAMENDUA, BASOGINTZA

ETA BERREZARTZE HIDROLOGIKO ETA BASO-BERREZARTZEA. Prozedurazkoak: • Baso-sartzeko edo baso-berritzeko proiektu baten alderdi eta aurreikuspen desberdinak tokian bertan

identifikatzea. • Lurraren ezaugarrien, landaketaren helburuaren eta lortu nahi den errentagarritasunaren arabera,

espezie egokiena aukeratzea. • Obra-mota eta -eredu egokiena eta jarraituko den lan-sistema aztertzea eta erabiliko den eraikuntza-

materiala identifikatzea. • Baso-sartzeko, baso-berritzeko edo berrezartze hidrologiko eta baso-berritzeko lan bakoitzean

egokienak diren makineria, lanabes, erreminta, ekipo eta baliabideak identifikatzea, beren zatiak, piezak eta osagaiak deskribatuz.

• Baso-sartzeko, baso-berritzeko edo berrezartze hidrologiko eta baso-berrezartzeko lanen fase bakoitzean beharrezkoak diren baliabideak eta materiala kalkulatzea.

• Baso-berritzeko lanak burutzea, egokienak diren erremintak, makineria, lanabesak, materialak, ekipoak eta baliabideak erabiliz.

• Basogintza-tratamenduek bereizgarri dituzten makinak, lanabesak, erremintak, aparatuak, ekipoak edo baliabideak identifikatzea.

• Basoetako lurzoruaren eta airearen basogintza-tratamendu desberdinak aztertzea eta horiek exekutatzeko sekuentzia logikoa aztertzea.

• Mozketarako orpoak seinalatzea, azterketa-lanak egitea eta produktuak ateratzea. • Lan bakoitza egiteko baliabide materialak eta giza baliabideak kalkulatzea. • Basoen inbentarioa eta antolamendua egiteko lan osagarrien ezaugarriak aztertzea. • Antolamendu-proiektuaren edo kudeaketa-plan teknikoaren alderdi eta aurreikuspen desberdinak

tokian bertan identifikatzea. • Magnitude dasometrikoak dituzten neurketa-aparatuak erabiltzea. • Zuhaitzaren bolumenaren kalkulu metrikoa eta kubikazioa. • Basoak kubikatzea. • Egoera-orriak betetzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Baso-sartzeko, baso-berritzeko edo berrezartze hidrologiko eta baso-berrezartzeko proiektuak:

memoriaren, baldintza-orrien, aurrekontuaren eta proiektuko planoen ezaugarriak eta helburuak. • Baso-sartzeko eta baso-berritzeko lanetan gehien erabiltzen diren baso-espezie nagusien zaintzari

dagozkion ezaugarriak. • Baso-sartzeko eta baso-berritzeko sistemak, teknikak eta prozedurak: aldez aurreko lanak: sastrakadia

kentzea, lurra prestatzea eta landareak ezartzea. • Baso-sartzeko edo baso-berritzeko lanen fase bakoitzean erabili behar diren makineria, lanabesak,

erremintak, aparatuak, ekipoak eta baliabideak: ezaugarriak, motak, zatiak, errendimenduak.

38

• Zuzenketa hidrologikorako eraikuntzen oinarrizko motak eta obrak: erabili behar diren eraikuntza-materialak, jarraitu beharreko sistemak, egokienak diren makineria, erremintak, ekipoak eta baliabideak, mantentzea eta giza baliabideak.

• Higaduraren kontrol biologikorako ekintzak: ereintzak eta landaketak. • Baso-sartzeei, baso-berritzeei eta berrezartze hidrologiko eta baso-berrezartzeei buruzko legeria. • Basoetako mozketa-tratamenduen eta -prozeduren sistemak, teknikak eta prozedurak. • Erabili beharreko tresnak, aparatuak, makineria, lanabesak, erremintak eta ekipoa: ezaugarriak, motak,

zatiak, errendimenduak eta sistema operatiboak. • Basoetako mozketa-tratamendu eta -metodo desberdinen abantailak eta eragozpenak eta lurzoruan

duten eragina. • Basogintza-tratamenduetarako baseoi eta ingurumenari buruzko legeria. • Antolamendu-proiektuak eta kudeaketa-plan teknikoko atal bakoitzaren ezaugarriak eta helburuak. • Zuhaiztidun mendien antolamenduaren helburuak eta oinarriak. • Zuhaiztidun mendien antolamendurako inbentarioa. • Basoen inbentarioa eta antolamendua egiteko lan osagarriak. Jarrerazkoak: • Hartu behar diren segurtasun- eta higiene-neurriak betetzearen balorazioa. • Besteen iritziekiko begirune-jarrera eta eztabaidetan parte hartzeko jarrera. • Natur inguruneari egindako erasoarekiko eta honek ingurumenaren babesean duen eraginarekiko

sentsibilitatea. • Ingurumenari eta basoei buruzko legeriaren aplikazio-mailaren balorazioa. • Basogintza-lanen aplikazioaren ondoriozko eragin eta kalte ekologikoen balorazioa, hori zuzentzeko

neurriak proposatzea. • Lan-ekipoa eta -materiala antolatzeko gaitasuna. II. multzoa: IZURRITEAK, GAIXOTASUNAK ETA BASOETAKO BESTE

ALDAKETA BATZUK ANTZEMAN ETA KONTROLATZEKO LANAK.

Prozedurazkoak: • Basoetako aldaketak aztertzea, horiek eragiten dituzten agenteen arabera taldekatuz. • Basoetako aldaketak eragiten dituzten agente abiotikoak aztertzea: gorabehera fisiologikoak eta

landareei dagozkienak. • Basoetako aldaketak eragiten dituzten agenteak kontrolatzeko sistemak aztertzea. • Izurriteak eta gaixotasunak eragiten dituzten agente biotikoak aztertzea. • Basoetako izurriteak eta gaixotasunak kontrolatzeko egin behar diren lanak burutzea. • Basoetako aldaketak antzeman edo tratatzeko makinak edo aparatuak erabiltzea. • Basoetako aldaketak antzemateko makinen edo aparatuen zatiak, piezak edo osagaiak identifikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Aldaketak eta kalteak eragiten dituzten agente biotikoak eta abiotikoak. • Intsektu ugariak eta izurritearen fenomenoa. • Oreka mendian: mendian orekari eustea, prebentzio-neurriak. • Basoko izurriteen aurkako borroka kimikoak: intsektizidak, aplikazio-teknikak. • Izurrite nagusien eragina jasaten duten espezieak: kalte-motak, sintomatologia. • Basoetako izurrite nagusiak: ziklo biologikoak, kalteak, tratamenduak, banaketa. • Basoetako espezieen gaixotasunak: basoetan gaixotasunak eragiten dituzten agenteak (biologia,

kalteak, banaketa, sintomatologia, tratamenduak). • Basoetako izurriteak, eta gaixotasunak eta beste aldaketa batzuk antzeman eta kontrolatzeko

baliabideak, makineria, ekipoak eta produktuak. • Basoak zaindu eta babesteko lanei dagokienez, basoei eta ingurumenari buruzko legeria. • Izurriteak, gaixotasunak eta basoetako beste aldaketa batzuk tratatzean gerta daitezkeen

ingurumenaren gaineko eragina eta kalte ekologikoak. Jarrerazkoak:

39

• Gaixotasunak eta izurriteak agertzea saihestuko duen basogintza egokia aplikatzearen garrantzia baloratzea.

• Basoetako aldaketak antzeman eta kontrolatzeko lanetan segurtasun- eta higiene-neurriak aplikatzeko interesa izatea.

• Izurriteak eta basoetako beste aldaketa batzuk tratatzean gerta daitekeen ingurumenaren gaineko eragina baloratzea.

III. multzoa: BASOETAKO SUTEEN AURKAKO PREBENTZIO- ETA ZAINTZA-

LANAK ETA HORIEK ITZALTZEKO LANAK Prozedurazkoak: • Basoko suteen aurrean, prebentzio-, zaintza- eta itzaltze-lanak burutzea. • Arrisku-indizeak kalkulatzea. • Tutu malguak ezartzea. • Suteei buruzko parteak egitea. • Basoko suteen aurkako prebentzio-, alerta- eta itzaltze-lanei dagozkien erremintak, makinak,

lanabesak, aparatuak, baliabideak edo ekipoak identifikatzea. • Basoko suteen aurkako prebentzio-, alerta- eta itzaltze-lanetako baliabideak erabiltzea. • Basoko suteen aurkako prebentzio-, alerta- eta itzaltze-lanetarako beharrezkoak diren giza baliabideak

eta baliabide materialak kalkulatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Basoko suteak: suaren triangelua, su-motak, itzaltzeko eragileak, basoko suteen kausak. • Basoko suteen aurkako prebentzioa: zaintza- eta alerta-azpiegitura (zaintza-postuak...), prebentziozko

basogintza, erreketa kontrolatuak, transmisio-sistemak, suteak itzaltzeko ekipoak, baliabideak eta aparatuak.

• Basoko suteak itzaltzea: komunikabideak, lanen zuzendaritza, sistemak, teknikak eta prozedurak. • Lehen sorospenak, kaltetuen ebakuazioa, babes-ekipoak. • Suteak itzaltzeko makineria, aparatuak, erremintak eta ekipoak. • Basoko suteei dagokienez, basoei eta ingurumenari buruzko legeria. • Basoko suteek ingurumenean duten eragina eta eragiten dituzten kalte ekologikoak. • Segurtasun- eta higiene-neurriak basoko suteen aurkako prebentzio-, alerta- eta itzaltze-lanetan. • Basoko suteen aurkako prebentzio-neurriak. Jarrerazkoak: • Ezarrita dauden jarduera-prozedurak eta -arauak errespetatu eta betetzea. • Basoko sute batek ingurumenean duen eragina eta eragiten dituen kalte ekologikoak baloratzea. • Suteak saihesteko neurriak hartzearen garrantziaz ohartzea. 8. lanbide-modulua. ERABILERA PUBLIKOKO JARDUERAK NATUR

INGURUNEETAN a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

1. Oreka ekologikoari eusteko, natur espazioko landare- eta/edo animalia-espezieak aztertu eta/edo deskribatzea. 2. Natur ingurunea zaindu eta kontrolatzeko metodoak aztertzea. 3. Natur espazioetako bisitariei harrera egin eta laguntzeko komunikazio-teknikak erabiltzea. 4. Indarrean dagoen araudiaren arabera, erabilera publikoko eraikuntza-elementuak, zerbitzuak eta

ibilbideak aztertzea. b) Ebaluazio-irizpideak

40

1. Oreka ekologikoari eusteko, natur espazioko landare- eta/edo animalia-espezieak aztertu eta/edo deskribatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Izaki bizidunen eta beren ingurunearen arteko harremanak deskribatzea. • Espezieen laginketa-, jarraipen- eta harrapaketa-metodoak bereizi eta/edo deskribatzea, ondoren

kontrolatu eta erroldak egiteko. • Flora eta faunaren osasun-kontrolerako neurri egokienak azaltzea. • Suposizio praktikoetan flora eta fauna, seinaleak eta animalien arrastoak eta sintoma eta agente

patogenoak ezagutzea. • Suposizio praktikoetan erroldak eta laginketak egitea. • Suposizio praktikoetan laginak hartu eta laborategira bidaltzeko prestatzea. • Isurkien eta/edo hondakinen laginak jaso, zaindu eta garraiatzeko modurik egokiena aukeratzea. • Tokiko espezieen aniztasunari, dentsitateari, banaketa-eremuari, jokaerari eta osasun-egoerari buruzko

txostenak egitea. • Ingurunearekiko eta ingurumenarekiko eta babestu beharreko espazioko landare- eta animalia-

espezieekiko interesa erakustea. 2. Natur ingurunea zaindu eta kontrolatzeko metodoak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Natur ingurunean egindako arau-hauste baten aurrean, txosten baten zatiak adieraztea. • Natur ingurunearen babesari buruz indarrean dagoen legeria interpretatzea. • Kartografia, iparrorratza, prismatikoak eta transmisio-baliabideak erabiltzea. • Suposizio praktikoetan irrati-transmisore bat erabiltzea oinarrizko funtzioetarako aginteak erabiliz eta

komunikaziorako puntu egoki bat bilatuz. • Transmisoreak erabiltzean protokoloa kontu handiz betetzea. • Mezuak hizkuntza argi eta ulergarrian eta modu zehatz eta laburrean ematea. • Modu independentean eta laguntzarik gabe lan egitea. • Prozedurak burutzean araudia eta segurtasun-neurriak betetzea. 3. Natur espazioetako bisitariei harrera egin eta laguntzeko komunikazio-teknikak erabiltzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Komunikazio bisualaren, ahozkoaren eta idatziaren teknikak deskribatzea. • Natur inguruneko ibilbide baten kontserbazio-egoerari buruzko txosten baten zatiak adieraztea. • kasu desberdinetan jarrerak eta jokabideak deskribatzea (kontsultak, erreklamazioak, ...). • Istripu-motaren arabera, larrialdietako lehen sorospenak aukeratzea. • Natur ibilbide bateko bisitari-talde bati laguntzeko suposizio praktiko batean:

− florari eta faunari buruzko alderdi esanguratsuenak, ezaugarriak eta araudia azaltzea. − Istripu bat izan dutenei larrialdiko lehen sorospenak aplikatzea. − Ibilbidearen kontserbazio-egoerari buruzko txostena egitea.

• Norberak bere jardueran arduraz jokatzea. • Presentzia- eta jokabide-modu, -erabilera eta -baloreak bereganatzea. • Lankideenganako begirunea erakustea, besteen iritziak onartuz. • Ibilbidea egiten ari den taldeko kideen artean adostasuna bilatzeko interesa izatea. 4. Indarrean dagoen araudiaren arabera, erabilera publikoko eraikuntza-elementuak, zerbitzuak eta ibilbideak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Natur ingurunearekin bat datozen eraikuntza-materialak adieraztea. • Ibilbideari emango zaion erabileraren arabera, ekipamendu-mota eta seinaleztapenak zehaztea. • Natur inguruneko eraikuntzei eta instalazioei buruz indarrean dagoen legeria interpretatzea. • Erabilera publikoko ibilbide bat aukeratzeko suposizio praktiko batean:

− Lurraren topografiaren, floraren, faunaren, paisaiaren eta erabilera-baldintzen arabera, ibilbide bat aukeratzea.

41

− Erabilera publikorako egokienak diren zerbitzu-elementuak aukeratzea. − Ibilbideari buruzko material grafikoa lantzea. − Zuhaiztiaren mozketak eta ebaketak zehaztea.

• Lana eta denbora behar bezala banatzea. • Beste lankideekiko koordinazioa garatzea. • Zerbitzuen eta ibilbideen kalitate-mailarekiko interesa erakustea. c) Edukiak I. multzoa: NATUR INGURUNEA ZAINDU ETA BABESTEA Prozedurazkoak: • Erroldak eta laginketak egitea. • Laginak hartu eta laborategira bidaltzeko prestatzea. • Espezieen aniztasunari, banaketa-eremuari, jokaerari eta osasun-egoerari buruzko txostenak egitea. • Kartografiarekin, iparrorratzarekin, prismatikoekin eta transmisio-baliabideekin lanak egitea. • Flora eta fauna, animalien seinaleak eta arrastoak eta sintoma eta agente patogenoak ezagutzea. • Isurkien eta/edo hondakinen laginak jaso, zaindu eta garraiatzea. • Planoak interpretatu eta orientabide-ariketak egitea. • Natur ingurunean egin daitekeen arau-hauste baten aurrean, txosten bat egitea. • Irrati-transmisore bat erabiltzea. • Zaindu eta kontrolatzeko aparatuak erabiltzea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Biologia, banaketa, ekologia eta zaintza. Izaki bizidunak eta beren ingurunea. • Espezieak kontrolatu eta erroldak egiteko, laginketa-, jarraipen- eta harrapaketa-metodoak. • Flora eta faunaren osasun-kontrolerako neurriak. • Bisitariak, arrotzak, isurkiak eta su-fokuak kontrolatzeko zona egokienak. • Natur ingurunearen babesari buruz indarrean dagoen legeria. Erabilera- eta kudeaketa-planak. • Planoak eta kartografia, natur ingurunearen ezaugarriak. • Zaindu eta kontrolatzeko teknikak.

Jarrerazkoak: • Ingurunearekiko eta ingurumenarekiko interesa. • Paisaiaren eta faunaren kontserbazioa baloratzea. • Arauak betetzeko interesa izatea. • Burutu beharrezko lanean autonomiaz eta independentziaz jokatzea. II. multzoa: NATUR ESPAZIOAK ERABILI ETA GOZATZEA Prozedurazkoak: • Lurraren, floraren, paisaiaren eta erabilera publikorako baldintzen arabera ibilbide bat aukeratzea. • Zuhaiztian beharrezkoak diren mozketak eta ebaketak zehaztea. • Istripuren bat izan dutenei lehen sorospenak aplikatzea. • Ibilbide baten kontserbazio-egoerari buruz txosten bat egitea. • Erabilera publikorako ibilbide batean material grafikoa lantzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Komunikazio bisualaren, ahozkoaren eta idatzizkoaren teknikak. • Natur ibilbide bateko flora eta fauna, ezaugarriak eta araudia. • Lehen sorospenak, istripu-motaren arabera. • Natur ingurunearekin bat datozen eraikuntza-materialak. • Ibilbidearen erabileraren araberako ekipamendua eta seinaleztapena. • Natur inguruneko eraikuntzei eta instalazioei buruz indarrean dagoen legeria. • Erabilera publikoko esparruak: parke nazionalak, parke naturalak eta natur gelak.

42

• Natur ingurunean burututako jarduerei dagozkien segurtasun- eta prebentzio-arauak.

Jarrerazkoak: • Nork bere jardueran arduraz jokatzea. • Itxurari eta jokabideari dagozkien moduak, ohiturak eta baloreak. • Lankideenganako errespetua. • Besteen iritziak onartzea. • Segurtasun- eta prebentzio-arauak betetzea. • Lana eta denbora behar bezala banatzea. • Beste lankideekiko koordinazioa izatea. • Zerbitzuen eta ibilbideen kalitatearekiko interesa izatea. 9. lanbide-modulua: AGROTEKNOLOGIA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Labore desberdinen ur-premia, ureztapen-sistema desberdinak, ureztapen-sistema baten

elementuak eta erabilitako uraren kalitatea aztertzea. 2. Ongarri-mota desberdinen ezaugarriak eta horien banaketan erabilitako makineria,

ekipoak eta sistemak aztertzea. 3. Lurzoru-mota desberdinak eta horien ezaugarriak aztertzea, ezar daitezkeen laboreekin

erlazionatuz. 4. Lur-eremu bat neurtzeko eta zuinkatzeko beharrezkoak diren lanak aztertzea, aparatu eta

metodo egokienak erabiliz. 5. Landare-espezie desberdinen ezaugarri botanikoak (morfologikoak, fisiologikoak eta

sistematikoak) aztertzea. 6. Nekazaritzan eragin handiena duten meteorologia-fenomenoak, aldeko eraginak

areagotzeko hartu behar diren neurriak eta eragin kaltegarriak gutxitzeko hartu behar direnak aztertzea.

7. Natur sistemak babestu eta zaintzeko behar diren metodoak eta unitateak aztertzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Labore desberdinen ur-premia, ureztapen-sistema desberdinak, ureztapen-sistema baten elementuak eta erabilitako uraren kalitatea aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu:

• Lurzoruan ur-maila ebaluatzeko erabiltzen diren prozedurak eta metodoak deskribatzea. • Sistema hidroponiko baten berezko oinarriak, lanak eta elementuak deskribatzea. • Ebapotranspirazioa kalkulatzeko behar diren materialak eta baliabideak identifikatzea,

metodo egokiena erabiliz. • Ureztapenerako ur-iturri desberdinak deskribatzea, kasu bakoitzean hori ustiatzeko

prozedura egokienak identifikatuz. • Ureztapen-sistema mugatu baten eta ihinztatze bidezko ureztapen-sistema baten

elementuak identifikatu eta deskribatzea. • Ureztapen-sistema desberdinak deskribatzea, suposizio desberdinetan egokiena

aukeratuz. • Suposizio praktiko batean, lurzoruaren, laborearen eta klimatologiaren ezaugarrien

arabera ureztapen-sistema egokiena aukeratzea. • Suposizio praktiko baterako, ureztapen-beharrak, -dosiak eta -maiztasunak kalkulatzea. • Aurreko suposizio praktikoan, erabiltzen den uraren kalitatea ureztapenerako egokia

dela zehaztea. • Ur-eskasiaren ondoriozko arazoak identifikatzea.

43

• Ureztapenak ekartzen duen gehiegizko ur-kontsumoaren ondoriozko arazoen aurrean jarrera bat hartzea.

• Talde-lanean laguntzea eta parte-hartze aktiboa izatea. 2. Ongarri-mota desberdinen ezaugarriak eta horien banaketan erabilitako makineria, ekipoak eta sistemak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu:

• Ongarri-mota desberdinen eta hauen nahasketa egokienen ezaugarri nagusiak

deskribatzea. • Ongarriak banatzean erabiltzen diren materialak, ekipoak eta makineria identifikatzea. • Ongarriek lurzoruan duten jokabidea eta horiek landareari gehitzeko modua

deskribatzea. • Ongarriak eta nahasketak banatzeko sistema desberdinak deskribatzea. • Laborantza hidroponikoetan ongarriek duten garrantzia deskribatzea. • Ongarri-mota eta -dosi desberdinak aplikatzean lortutako emaitzak konparatzea,

benetako labore jakin bati buruzko datuak erabiliz. • Laborantza hidroponikoetan erabiltzen diren ongarriak eta laborantzaren fase

begetatiboaren arabera erabiltzen diren nahasketak aukeratzea. • Behar bezala identifikatutako laborantza-suposizio praktiko batean, elikagaien

(organikoen eta ez-organikoen) premiak kalkulatzea. • Behar bezala identifikatutako laborantza-suposizio praktiko batean, ongarria edo

nahasketa banatzeko sistema aukeratzea. • Behar bezala identifikatutako laborantza-suposizio praktiko batean, fertirrigazio bidez

aplikatu behar diren ongarri-nahasketak edo -motak, kantitatea eta unea kalkulatzea. • Ongarritzearen ondorioz ur kontinentaletan sortutako kutsadura-arazoekiko interes

handiagoa erakustea. • Talde-lanean laguntzea eta parte-hartze aktiboa izatea. 3. Lurzoru-mota desberdinak eta horien ezaugarriak aztertzean, ezar daitezkeen laboreekin erlazionatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Lurzoru-mota desberdinak eta horiek sortarazten dituzten agente desberdinak

identifikatzea. • Lurzoruen ezaugarri fisiko, kimiko eta biologiko nagusiak deskribatzea. • Lurzoruen ezaugarri fisikoak, kimikoak eta biologikoak hobetzeko, materia organikoak

duen eragina identifikatzea. • Lurzoruak aztertzeko laginketa-teknikak eta -metodoak deskribatzea. • Benetako kasu praktiko batean lurzoruaren ezaugarri fisiko-kimikoak identifikatu eta

baloratzea. • Benetako kasu praktiko batean lurzoru-mota zehaztea. • Lurzoruaren analisiaren emaitzak benetako kasu praktiko batean bertan ezarri

daitezkeen laboreekin erlazionatzea. • Lurzoru jakin batean burutu behar diren lanak zehaztu eta deskribatzea, labore jakin

baten ezarpena eta/edo hobekuntza bermatuz. • Lurzorua degradatzen duten laborantza-teknika jakin batzuekiko jarrera kritikoa

erakustea. • Kalkuluetan eta analisietan zehaztasunez jokatzea. 4. Lur-eremu bat neurtzeko eta zuinkatzeko beharrezkoak diren lanak aztertzean, aparatu eta metodo egokienak erabiliz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Planimetrian eta altimetrian erabiltzen diren parametro desberdinak deskribatzea. • Lur-eremu baten sestra-kurbak bere landaketa-diseinuarekin erlazionatzea. • Lurraren ezaugarri topografikoa eta edafologikoak identifikatu eta erlazionatzea. • Lurra neurtzeko eta zuinkatzeko behar diren materialak eta baliabideak identifikatzea. • Eskala-mota desberdinekin kalkulatu eta lan egitea.

44

• Metodo sinpleen bidez eta eskatutako teknika grafikoekin egindako neurketaren emaitza gisa lursailen planoak egitea.

• Marrazketa-material eta material topografiko guztia baldintza onetan zaindu eta gordetzea.

• Aparatu topografiko desberdinak erabiltzea. • Talde-lanean laguntzea eta parte-hartze aktiboa izatea. 5. Landare-espezie desberdinen ezaugarri botanikoak (morfologikoak, fisiologikoak eta sistematikoak) aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Landare-zelularen zatiak deskribatu eta bakoitzaren funtzioak adieraztea. • Landare-ehun desberdinak identifikatu eta deskribatzea. • Landare-organo desberdinak identifikatu eta deskribatzea. • Landare-ehunen eta -organoen funtzio fisiologiko desberdinak deskribatzea. • Landare-espezie desberdinak sailkatzea. • Ibilbide jakin batzuetan, zonako espezie arruntenak identifikatzea. • Gure natur ingurunea errespetatzea eta, bereziki, landare-espezie babestuak

errespetatzea. • Natur ingurune hurbilena ezagutzeko interesa erakustea. 6. Nekazaritzan eragin handiena duten meteorologia-fenomenoak, aldeko eraginak areagotzeko hartu behar diren neurriak eta eragin kaltegarriak gutxitzeko hartu behar direnak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Zonako nekazaritzan eragina izan dezaketen meteoro-mota desberdinak deskribatzea. • Aldez aurreko aurreikuspenetan eta emaitzetan oinarrituz, epe laburrera meteorologia

aurreikustea ahalbidetuko duten meteorologia-mapak interpretatzea. • Meteorologia-fenomenoek laboreetan eragiten dituzten kalteak deskribatzea eta horiek

minimizatzeko prozedurak azaltzea. • Meteorologian erabiltzen diren unitate nagusiak eta meteorologia-datuak lortzeko

aparatuak, ekipoak eta informazio-sistemak deskribatu eta erabiltzea. • Klima-mota desberdinak deskribatzea. • Meteorologia-aurreikuspenak nekazaritza-lanen plangintzarekin erlazionatzea. • Ondoren interpretatzeko, meteorologia-aparatu desberdinen datuak biltzea. • Klimatologia ondo bereizia duten tokietako azterketa klimatikoak interpretatzea. • Berotegi-efektua handitzen duten eta ozono-geruza suntsitzen duten jarduera

antropikoen ondorioez ohartzea. • Meteorologia-datuak hartzean zehaztasuna bilatzea. 7. Natur sistemak babestu eta zaintzeko behar diren metodoak eta unitateak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Natur sistema desberdinetan aplikatu behar den ingurumenari buruzko legeria

interpretatzea. • Zonako natur espezie interesgarrien ezaugarri nagusiak deskribatzea. • Natur ingurunea babesteko jarduerak deskribatzea. • Ingurumenaren gaineko eraginaren ebaluazioan esku hartzen duten parametro nagusiak

deskribatzea. • Natur espazioaren erabilera- eta kudeaketa-planen barruan kokatutako erabilerak eta

jarduerak azaltzea. • Natur sistema bat babesteko aplikatu behar diren arauen funtsezko alderdiak azaltzea. • Natur sistema bat babesteko borondatezko eta derrigorrezko neurriak identifikatzea. • Ibilbide jakin batzuetan, zonako natur espezie interesgarriak identifikatu eta baloratzea. • Natur ingurunearekiko eta natur ingurune hori babesteko arauekiko errespetua

erakustea. • Natur ingurunearekin erlazionatutako arazoak identifikatzea.

45

c) Edukiak I. multzoa: FITOTEKNIA Prozedurazkoak: • Ureztapen-sistema desberdinak instalatu, mantendu eta erabiltzea. • Lurzoruaren, laborearen eta klimatologiaren ezaugarrien arabera, ureztapen-sistema

egokiena aukeratzea. • Ureztapenen premiak, dosiak eta maiztasuna kalkulatzea. • Laborantza hidroponikoetan erabiltzen diren ongarriak eta, laborantzaren fase

begetatiboaren arabera, erabiltzen diren nahasketak aukeratzea. • Ur-eskasiaren ondoriozko arazoak aztertzea. • Elikagaien (organikoak eta ez-organikoak) premiak kalkulatzea. • Ongarri edo nahasketa egokiena banatzeko sistema aukeratzea. • Benetako labore jakin batean ongarri-mota eta -dosi desberdinak aplikatzean lortutako

emaitzak interpretatzea. • Analisi edafologikoaren emaitzen eta lur-eremuan ezar daitezkeen laboreen arteko

erlazioak zehaztea. • Lurzoruan lanak egitea, labore jakin baten ezarpena eta/edo hobekuntza bermatuz. • Meteorologia-aurreikuspenak eta nekazaritza-lanen plangintza. • Meteorologia-aparatu desberdinen datuak biltzea eta ondoren interpretatzea. • Klimatologia ondo bereizia duten toki desberdinetako azterketa klimatikoak

interpretatzea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lurzoruaren ur-maila ebaluatzeko erabiltzen diren prozedurak eta metodoak. • Sistema hidroponiko baten berezko oinarriak, lanak eta elementuak. • Ebapotrasnpirazioa kalkulatzeko behar diren materialak eta baliabideak. • Ureztapenerako ur-iturriak eta hau ustiatzeko prozedura egokienak. • Ureztapen-sistema mugatu baten eta ihinztatze bidezko ureztapen-sistema baten

elementuak. • Ongarri-mota desberdinen eta hauen nahasketa egokienen ezaugarriak. • Ongarria banatzeko erabiltzen diren materialak, ekipoak eta makineria. • Ongarriek lurzoruan duten jokabidea eta horiek landareari gehitzeko modua. • Ongarriak eta nahasketak banatzeko sistemak. • Ongarriak labore hidroponikoetan. • Lurzoru-motak, horiek sortarazten dituzten agenteak. • Lurzoruen ezaugarri fisikoak, kimikoak eta biologikoak. • Materia organikoa eta lurzoruen ezaugarri fisikoen, kimikoen eta biologikoen

hobekuntza. • Lurzoruen analisia egiteko laginketa-teknikak eta -metodoak. • Meteoroak eta nekazaritzan duten eragina. • Aldez aurreko aurreikuspen eta emaitzetan oinarritutako meteorologia-mapen

interpretazioa. • Meteorologia-fenomenoek laboreetan eragindako kalteak eta horiek minimizatzeko

prozedurak. • Meteorologian erabiltzen diren unitateak eta meteorologia-datuak lortzeko aparatuak,

ekipoak eta informazio-sistemak. • Sailkapen klimatologikoa.

Jarrerazkoak: • Ureztapenak ekartzen duen gehiegizko ur-kontsumoaren ondoriozko arazoen aurrean

sentsibilizatzea. • Ongarritzearen ondorioz sortutako ur kontinentalen kutsadura-arazoekiko interesa

erakustea.

46

• Lurzorua degradatzen duten labore-teknika jakin batzuekiko jarrera kritikoa izatea. • Berotegi-efektua handitzen duten eta ozono-geruza suntsitzen duten jarduera

antropikoen ondorioz ohartzea. • Talde-lanean laguntzeko eta parte-hartze aktiboa izateko jarrera izatea. II. multzoa: LUR-NEURKETA Prozedurazkoak: • Eskala-mota desberdinekin kalkulatu eta lan egitea. • Metodo sinpleen bidez eta eskatutako teknika grafikoekin egindako neurketaren emaitza

gisa lursailen planoak egitea. • Aparatu topografikoak erabiltzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Planimetrian eta altimetrian erabiltzen diren parametroak. • Lur baten sestra-kurbak eta landaketa-diseinua. • Lurraren ezaugarri topografikoak eta edafologikoak. • Lurra neurtu eta zuinkatzeko behar diren materialak eta baliabideak.

Jarrerazkoak: • Topografiako eta marrazketako material guztia baldintza onetan gorde eta zaintzea. • Talde-lanean lagundu eta parte-hartze aktiboa izatea. III. multzoa: BOTANIKA ETA EKOLOGIA Prozedurazkoak: • Zonako espezie botaniko arruntenak ezagutzea. • Ibilbide ekologiko jakin batzuetan, zonako natur espezie interesgarriak identifikatu eta

baloratzea. • Ingurumenari buruzko problematika aztertzea. • Landare-ehun desberdinak identifikatu eta aztertzea. • Landare-organo desberdinak identifikatu eta aztertzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Landare-zitologia. • Landare-histologia eta -organografia (morfologia eta fisiologia). • Landare-sistematika. • Natur sistema desberdinetan aplikatu behar den ingurumenari buruzko legeria. • Zonako natur espezie interesgarri nagusiak. • Natur ingurunea zaintzeko jarduerak. • Ingurumenaren gaineko eragina ebaluatzeko parametroak. • Natur espazioaren antolamendu- eta kudeaketa-planen barruan kokatutako erabilerak eta

jarduerak. • Natur sistema bat babesteko borondatezko eta derrigorrezko neurriak.

Jarrerazkoak: • Natur ingurunearekiko, landare-espezie babestuekiko eta ingurune hori babesteko

arauekiko errespetua izatea. • Natur ingurune hurbilena ezagutzeko interesa izatea. 10. lanbide-modulua. LAN-TALDEKO HARREMANAK a) Amaierako gaitasunak

47

Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Lanbide-irudiari lotutako lan-jarduerak garatzean sortzen diren komunikazio-prozesuak aztertzea. 2. Lan-jardueren garapenean eta ingurunean sortzen diren gatazka esanguratsuak saihestu eta, hala

badagokio, dagokion mailan eta bere gaitasunen eremuan ebazteko prozedurak ezartzea. 3. Lan-taldearen beharrak lan-eremuan proposatutako helburuekin integratuz eta koordinatuz, dagokion

mailan eta bere gaitasunen eremuan, talde-lanean aritzeko prozedurak ezartzea. 4. Lan-bileretan parte hartzea, beraiek garatzen eta helburuak lortzen aktiboki lagunduta. 5. Lan-ingurunean, motibaziorako elementuak, prozesuak eta/edo teknikak aztertzea, lan-giroa

hobetzeko eta enpresaren helburuekiko konpromisoa areagotzeko. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Lanbide-irudiari lotutako lan-jarduerak garatzean sortzen diren komunikazio-prozesuak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu:

• •Komunikazio-prozesu baten oinarrizko elementuak deskribatzea. • Komunikazio-prozesuaren etapak sailkatu eta karakterizatzea. • Komunikazioa eragozten duten oztopoak eta eragozpenak identifikatzea. • Aginduak jasotzeko suposizio praktikoetan horien edukia aztertzea, ondokoak bereiziz:

− heziketaren oinarrizko helburua, − hori burutzeko behar den autonomia-maila, − lortu behar diren emaitzak, − informatu behar diren pertsonak − aginduak betetzen diren ala ez nork, nola eta noiz kontrolatu behar duen.

• Zeregin, lan edo mugimendu jakin batzuen burutzapen praktikoa transmititzea, komunikazioaren eraginkortasuna egiaztatuz.

• Egoeren ahozko deskribapen zehatzarekiko eta hizkuntzaren erabilera zuzenarekiko interesa erakustea.

2. Lan-jardueren garapenean eta ingurunean sortzen diren gatazka esanguratsuak saihestu eta, hala badagokio, dagokion mailan eta bere gaitasunen eremuan ebazteko prozedurak ezartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu:

• Kasu praktikoetan, gatazka bat sortarazten duten arazoak, faktoreak eta arrazoiak identifikatzea. • Arazoen ebazpena bilatzean irmotasuna eta pertseberantzia erakustea. • Datuak eta iritziak bereiztea. • Norberaren eta besteen jarrerak arrazonamenduen eta argudioen bidez azaltzea edo azaltzeko eskatzea. • Arazo bat ebazteko jarraitu den prozesua eta lortutako emaitzak txukun eta argi azaltzea. • Negoziazio-egoera batean izan daitezkeen jokabide-motak eta horien eraginkortasuna identifikatzea. • Talde bateko kideen arteko presioak eta interesak orekaz eta harmoniaz gainditzea. • Antolamendu bateko langileen eta zuzendaritzaren artean izan daitezkeen jarrera eta interes

desberdinak azaltzea. • Besteen iritziak errespetatzea, norberaren jarrera, pentsamendu edo ideiekin bat ez datozenekiko

jarrera tolerantea erakutsiz. • Une oro erantzukizunez eta koherentziaz jokatzea. 3. Lan-taldearen beharrak lan-eremuan proposatutako helburuekin integratuz eta koordinatuz, dagokion mailan eta bere gaitasunen eremuan, talde-lanean aritzeko prozedurak ezartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu:

• Talde baten oinarrizko funtzionamendu-elementuak eta bere dinamika alda dezaketen faktoreak

deskribatzea. • Lan indibidualarekin konparatuz talde-lanak dituen abantailak azaltzea. • Talde-lanen estiloak aztertzea.

48

• Lan-talde baten garapen-faseak deskribatzea. • Talde bateko kideen tipologia identifikatzea. • Lan-taldeen funtzionamenduan sortzen diren arazo arruntenak deskribatzea. • Taldean erabakiak hartzeko prozesua deskribatzea: parte-hartzea eta adostasuna. • Talde batean moldatu eta integratzea, kasu bakoitzaren arabera, lagunduz, zuzenduz edo aginduak

betez. • Lan-taldeen dinamizazio-teknikak aplikatzea. • Lan baten burutzapenean parte hartzea edo adostasuna behar duten erabakiak hartzean parte hartzea. • Taldeak onartutako arauekin ados egotea. 4. Lan-bileretan parte hartzean, beraiek garatzen eta helburuak lortzen aktiboki lagunduta, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Bilera-mota eta -funtzio desberdinak deskribatzea. • Bilera bateko partaideen tipologia identifikatzea. • Bilera baten garapen-etapak deskribatzea. • Bilerak moderatzeko teknikak aplikatzea. • Nork bere ideiak modu argi eta laburrean azaltzea. 5. Lan-ingurunean, motibaziorako elementuak, prozesuak eta/edo teknikak aztertzean, lan-giroa hobetzeko eta enpresaren helburuekiko konpromisoa areagotzeko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Motibazio-teoria nagusiak deskribatzea. • Motibazioa eta lan-ingurunean duen garrantzia zehaztea. • Lan-ingurunean aplika daitezkeen motibazio-teknikak identifikatzea. • Lan-giroaren kontzeptua zehaztu eta motibazioarekin erlazionatzea. c) Edukiak I. multzoa: KOMUNIKAZIOA ERAKUNDEETAN Prozedurazkoak: • •Helburu batzuk lortzeko argibideak ahoz komunikatzea. • Komunikazio adierazkorra erabiltzea (oratoria - idazketa) • Komunikazio harkorra erabiltzea (entzutea - irakurketa)

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • •Komunikazio-motak eta komunikazio-prozesu baten etapak. • Eragozpenak eta oztopoak komunikazioan.

Jarrerazkoak: • •Egoerak ahoz deskribatzean eta hizkuntza erabiltzean zuzen eta zorrotz jokatzea. II. multzoa: TALDE-LANA ETA LAN-BILERAK. MOTIBAZIOA. Prozedurazkoak: • •Arazoak ebazteko eta erabakiak hartzeko ohiko metodoak aplikatzea. • Problema bat ebaztean burututako prozesua eta lortutako emaitzak modu ordenatuan aurkeztea. • Taldeak dinamizatzeko teknikak aplikatzea. • Lan-bileren antolamenduan eta garapenean partea hartzea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • •Negoziazioaren kontzeptua, elementuak eta estrategiak: arazoak ebazteko prozesua.

49

• Talde-motak eta lanerako metodologia-motak. • Bilera-motak. Bilera talde-lan gisa. • Motibazioa: kontzeptuak eta printzipioak. • Lan-giroaren kontzeptua.

Jarrerazkoak: • •Norbanakoa taldeko edo ekipoko zati moduan ikustea. • Norberaren ideiekin bat ez datozenekiko jarrera tolerantea izatea. • Adostasuna bilatzen irmotasunez aritzea. • Erabakiei dagokienez erantzukizunez jokatzea. 11. lanbide-modulua. LAN-PRESTAKUNTZA ETA ORIENTABIDEA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Titulazioan adierazitako jarduera-eremuan, osasunean eragina izan dezaketen arriskurik ohikoenak

antzematea eta dagozkien babes- eta prebentzio-neurriak aplikatzea. 2. Simulatutako egoeretan, istripuaren lekuan berehalako oinarrizko osasun-neurriak aplikatzea. 3. Lan-kontratazio modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak

aztertzea. 4. Enplegua bilatzeko teknikak aztertzea, norberak dituen gaitasunak eta interesak eta lanbide-ibilbide

egokiena identifikatuz. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzea eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta

betebeharrak bereiztea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Titulazioan adierazitako jarduera-eremuan, osasunean eragina izan dezaketen arriskurik ohikoenak antzematean eta dagozkien babes- eta prebentzio-neurriak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Dagokion lan-eremuan ohikoenak diren arrisku-egoerak eta/edo -faktoreak identifikatzea. • Lanbidetik ondorioztatzen diren gaixotasunak, osasunerako kalteak eta lan-istripuak deskribatzea,

titulazioan adierazten diren jardueretan aritzean. • Sektorean aplikatu ohi diren babes- eta/edo prebentzio-teknikak deskribatzea. • Prebentzio- eta/edo babes-ekintzarako teknika orokorrak dagokion lan-eremuan ohikoak diren arrisku-

egoera eta/edo -faktoreekin erlazionatzea. • Enpresaren barruan nahiz enpresatik kanpo segurtasun-arloan eskumena duten organoak

identifikatzea. • Sektoreko ohiko kontingentzietara egokitutako suposizioetan aplikatu behar diren prebentzio- eta/edo

babes-neurriak zehaztea. • Arriskuen prebentzioan laguntzea. • Segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurunea babesteari buruzkoak errespetatzea, titulazioan

adierazitako jardueretan aritzean. • Prebentzioa osasunerako kalteak saihesteko baliabide gisa baloratzea. 2. Simulatutako egoeretan, istripuaren lekuan berehalako oinarrizko osasun-neurriak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lesioak bizitzan sor dezaketen arrisku-mailaren arabera sailkatzea. • Ekintza- edo protokolo-prozesua azaltzea, lan egitean gertatu ohi diren lesio eta/edo istripuen aurrean. • Lesionatu batzuk edo asko izanez gero, esku hartzeko garaian lehentasuna identifikatzea, lesioek berez

bizitzan sor dezaketen arrisku-mailaren arabera.

50

• Aurreko kasuan izandako lesioen arabera aplikatu beharreko neurrien sekuentzia identifikatzea. • Oinarrizko osasun-teknikak burutzea (arnasketa artifiziala, inmobilizazioa, bihotz-masajea,

lekualdaketa eta abar), ezarritako protokoloak aplikatuz. • Istripurik gertatuz gero berehala eta eraginkortasunez jokatzea. • Lan koordinatua kontingentziak konpontzeko metodo eraginkorrena dela kontuan hartzea. 3. Lan-kontratazio modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Dagokion produkzio-sektoreko lan-kontratazio modalitate desberdinak deskribatzea, horien

ezaugarriak iraupenaren, ordainsariaren eta/edo bestelako aldagai garrantzitsuen arabera azalduz. • Zerga-betebeharrak eta Gizarte Segurantzak ezarritakoak deskribatzea, norberaren konturako langile

gisa. • Autonomo bati dagozkion enpresa- edo lanbide-jarduerak martxan jartzeko garaian parte hartzen

duten erakundeak adieraztea, kasu bakoitzean egin beharreko tramiteak azalduz. • Lan-munduratzeko bide posible gisa norberaren konturako lana eta besteren konturakoa kontrastatzea,

kasu bakoitzari dagozkion inplikazioak aztertuz eta norberaren interesen arabera horietako bat aukeratuz.

• Inprimaki ofizialetan, moduluen edo koefizienteen araberako estimazio objektiboaren erregimeneko zerga-betebeharrei eta Gizarte Segurantzari buruzko dokumentazioa betetzea, hain zuzen ere norberaren konturako langile gisa finkatzearen ondorioz.

• Inprimaki ofizialetan norberaren konturako langile gisa aritzeko beharrezko dokumentuak betetzea. • Egon daitezkeen finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo abantailak ezagutzea, langile autonomo

gisa lanean aritzeko. 4. Enplegua bilatzeko teknikak aztertzean, norberak dituen gaitasunak eta interesak eta lanbide-ibilbide egokiena identifikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lortutako gaitasun, jarrera eta ezagutzetatik eratorritako balio profesionala identifikatzea. • Norberaren interesak eta motibazioak definitzea, hala badagokio, sexuaren araberako baldintzak eta

beste izaera batekoak saihestuz. • Dagokion eremuko lan-eskariaren baldintzak interpretatzea, lortutako balio profesionalarekin

erlazionatuz. • Lan-munduratzeko aukerak izan ditzakeen zonako prestakuntza-eskaintzari eta enpresa-ehunari

buruzko informazio-iturriak erabiltzea, enplegu-eskaintzarekiko dituen iguripenei lotuta enpresaren datuak eta informazioa lortuz.

• Prestakuntza-premia osagarriak ondorioztatzea, dituen enplegu-aukerak zabaltzeko eta/edo behin enplegua lortu ondoren aberastasun profesionala lortzeko.

• Prestakuntza-ibilbideak ezartzea antzemandako beharren arabera. • Enplegua lortzeko teknikak prestatzea, elkarrizketak egitea, testak betetzea eta abar bezalako

simulazioen bidez. • Enplegu batean aurkezteko eta/edo eskaria egiteko dokumentuak lantzea. • Behar profesional gisa, prestakuntza zabaldu eta jarraitzeko ekimena izatea. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzean eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta betebeharrak bereiztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak azaltzea (Konstituzioa, Langileen Estatutua, Europako

Batasunaren Arteztarauak, Hitzarmen Kolektiboa eta abar), dagozkion eskubideak eta betebeharrak bereiziz.

• Negoziazio kolektiborako bideak deskribatzea, negoziatu ohi diren aldagai garrantzitsuenak adieraziz: soldatak, segurtasuna eta higienea, produktibitatea eta abar.

• Besteren konturako langileentzako Gizarte Segurantzaren prestazioak eta betebeharrak identifikatzea. • Gizarte Segurantzaren prestazioak suposizio desberdinetan oinarrituz kalkulatzea. • Oinarrizko soldata-agiriak suposizio desberdinetan oinarrituz formalizatzea, horietan agertzen diren

kontzeptuak interpretatuz (soldata gordina, PFEZ atxikipena, Gizarte Segurantzaren kuotak eta abar).

51

• Suposizio desberdinetan oinarrituz hartzekoen likidazioak kalkulatzea, agertzen diren kontzeptuak interpretatuz.

• Inprimaki ofizialetan PFEZren aitorpen sinpleak betetzea, lortutako errendimendu desberdinak identifikatuz eta zerga-zorra kalkulatuz.

• Gerta daitekeen lan-baldintzak negoziatzeko egoera batean besteen iritziak errespetatuz. c) Edukiak I. multzoa: SEGURTASUNA ETA OSASUNA Prozedurazkoak: • Segurtasun- eta higiene-arloan eskumena duten organismoak identifikatzea. • Arriskuen prebentzioa: prozedurak. • Lesioen arriskuaren arabera esku hartzea: lehentasunen identifikazioa eta aplikatu beharreko neurrien

sekuentziazioa. • Zaurituen ebakuazioa eta laguntza: antolaketa. • Oinarrizko osasun-teknikez baliatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lanbide-gaixotasunak, osasunari egindako kalteak eta lan-istripuak: arriskuaren araberako sailkapena. • Babes-teknikak eta/edo prebentzio-teknikak lanean. • Lesioak: bizitzarentzat duten arriskuaren arabera sailkatuta. • Lehen laguntzak. • Ingurumena eta industria- edo zerbitzu-prozesuak. Jarrerazkoak: • Istripuen aurrean erantzun azkarra eta eraginkorra ematea. • Segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurumenaren babesari buruzkoak errespetatzea eta betetzea. • Lanbidearen jardunean ingurumena babestearen aldeko konpromisoa hartzea. • Prebentzioa osasunean kalterik ez izateko modurik eraginkorrena dela baloratzea. • Arriskuen prebentzioan eta kontingentzien aurrean parte hartzea, lan-taldean integratuz. I. multzoa: SEGURTASUNA ETA OSASUNA Prozedurazkoak: • Segurtasun- eta higiene-arloan eskumena duten organismoak identifikatzea. • Arriskuen prebentzioa: prozedurak. • Lesioen arriskuaren arabera esku hartzea: lehentasunen identifikazioa eta aplikatu beharreko neurrien

sekuentziazioa. • Zaurituen ebakuazioa eta laguntza: antolaketa. • Oinarrizko osasun-teknikez baliatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lanbide-gaixotasunak, osasunari egindako kalteak eta lan-istripuak: arriskuaren araberako sailkapena. • Babes-teknikak eta/edo prebentzio-teknikak lanean. • Lesioak: bizitzarentzat duten arriskuaren arabera sailkatuta. • Lehen laguntzak. • Ingurumena eta industria- edo zerbitzu-prozesuak. Jarrerazkoak: • Istripuen aurrean erantzun azkarra eta eraginkorra ematea. • Segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurumenaren babesari buruzkoak errespetatzea eta betetzea. • Lanbidearen jardunean ingurumena babestearen aldeko konpromisoa hartzea. • Prebentzioa osasunean kalterik ez izateko modurik eraginkorrena dela baloratzea. • Arriskuen prebentzioan eta kontingentzien aurrean parte hartzea, lan-taldean integratuz.

52

II. multzoa: LAN-ESPARRUA Prozedurazkoak: • Banako enpresa bat sortzeko dokumentazioa betetzea. • Norberaren konturako lanean zerga-betebeharrei buruzko dokumentazioa nahiz Gizarte Segurantzaren

dokumentazioa betetzea. • Egon daitezkeen finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo bestelako abantaila batzuk ezagutzea,

norberaren konturako lanean jarduteko. • Lortutako gaitasun, jarrera eta ezagutzetatik eratorritako balio profesionala identifikatzea eta

norberaren interesak eta motibazioak definitzea. • Dagokion lanbide-eremuan dagoen lan-eskariaren baldintzak interpretatzea eta prestakuntza-premiak

ondorioztatzea. • Enpresa-ehunari eta prestakuntza-aukerei buruzko informazio-iturriak erabiltzea. • Bere hasierako prestakuntza osatuko duten prestakuntza-ibilbideak ezartzea. • Enplegua lortzeko teknikak prestatzea eta dokumentuak lantzea. • Gizarte Segurantzaren eta INEMen prestazioak kalkulatzea. • Hartzekoen likidazioak interpretatzea eta kalkulatzea. • Oinarrizko soldata-agiriak interpretatzea eta formalizatzea. • Errendimenduak identifikatzea eta zerga-zorra kalkulatzea PFEZen. • Norberaren konturako lana eta besteren konturako lana konparatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lan-kontratazioaren modalitateak: ezaugarriak. • Zerga-betebeharrak eta Gizarte Segurantzak ezarritakoak norberaren konturako lanean. • Autonomo batek enpresa- edo lanbide-jarduera bat martxan jartzeko zer erakundetara jo behar duen

eta egin beharreko tramitazioaren eskema zein den. • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak: Konstituzioa, Langileen Estatutuak, Europako Batasunaren

Arteztarauak, Hitzarmen Kolektiboa eta abar. • Negoziazio kolektiboa: Gizarte Segurantzaren eta INEMen prestazioak eta hauekiko betebeharrak,

besteren konturako lanean. • Lanbide-esperientzia eta etengabeko prestakuntza: lanbide-promoziorako ibilbidea, birziklatzeko

ohiko ikastaroak, ikastaro horiek ematen dituzten erakundeak, titulazioari lotutako unibertsitate-ikasketak eta unibertsitateaz kanpokoak.

Jarrerazkoak: • Norberaren interesak definitzeko garaian adin, sexu eta bestelako baldintzei buruz gogoeta egitea. • Dagokion lanbidean aurrerapen teknologikoek eskatutako prestakuntza lortzeko prest egotea. • Gizarte- eta ekonomia-ingurunetik informazioa lortzeko ekimena izatea. • Lanean hastearen ondorioz beste pertsona batzuekiko edo organismoekiko sortzen diren betebeharrak

betetzea. • Lan-harremana zuzentzen duten arauak errespetatzea. 12. lanbide-modulua. KALITATEA ETA ETENGABEKO HOBEKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagokion lanbide-

sektore edo -eremuari dagokionez bereziki. 2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak

aztertzea, lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz. 3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe

hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzea.

53

b) Ebaluazio-irizpideak 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzean (tituluari dagokion lanbide-sektore edo -eremuari dagokionez bereziki), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Kalitatearen kontzeptuaren bilakaera historikoa deskribatzea, tituluari dagozkion jarduera

esanguratsuei eta sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdi eta elementuak

identifikatzea.

2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak aztertzean (lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauen (Europakoak bereziki) edukia interpretatzea. • Prozesuetan kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak bere lanbide-eremuko jarduerarik

esanguratsuenekin lotzea. 3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Suposizio erreal edo simulatuetan:

− Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Lanbide-harremanen hobekuntzan eta jardueren garapenean inplikatzeko azturak hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako soluzio edo

planak ezartzearen emaitzak ebaluatzea. c) Edukiak • “Kalitatearen” kontzeptuaren bilakaera historikoa deskribatzea, tituluari dagozkion jarduera

esanguratsuei eta sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdiak eta elementuak

identifikatzea. • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauak (Europakoak bereziki) interpretatzea. • Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta Nekazaritza eta Abere-Hazkuntza sektoreko prozesu

eta jarduerarik esanguratsuenekiko loturak identifikatzea. • Tituluari dagokion lanbide-gaitasunaren prozesu edo jarduera esanguratsu baten edo batzuen

datuetatik eta gainerako aldagai deskribatzaileetatik abiatuta eta guztia sektoreko balizko enpresa batean kokatuta: − Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Harremanetan eta jardueren garapenean hobekuntza pertsonaleko jarrerak eta azturak hartu eta

ezartzea. − Bere mailan, etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremuari lotutako soluzio edo planak

ezartzearen emaitzak ebaluatzea.

54

13. lanbide-modulua. LANTOKIKO PRESTAKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Basoko produktuak ustiatzeko lanak egitea. 2. Ehiza-espazioetako eta ur kontinentaletako populazioak eta habitatak kudeatu eta babesteko lanetan parte

hartzea. 3. Basoak eta baso-eremuak berrezarri, zaindu eta babesteko lanetan laguntzea. 4. Natur ingurunea kontrolatu eta zaintzeko lanak egitea. 5. Natur ingurunean espezieen erabilera publikoko jarduerak kontrolatzeko lanak egitea. 6. Mintegi bateko lurzorua prestatu eta landareak ugaldu, landatu eta zaintzeko lanak egitea. 7. Makinak, ekipoak eta instalazioak gidatu eta erabiltzea eta horiek erabiltzeko prest edukitzeko lanak

egitea, segurtasun- eta higiene-baldintza egokietan. 8. Segurtasunari, higieneari eta ingurumenari buruzko arauak eta prozedurak aplikatzea. 9. Lantokian arduraz jokatzea eta enpresako harreman tekniko-sozialen sisteman integratzea. b) Ebaluazio irizpideak 1. Basoko produktuak ustiatzeko lanak egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Lortu nahi diren produktuak eta izakinak baloratu, neurtu eta seinaleztatzea. • Bakarrik edo lan-talde baten barruan, basoko produktuak ustiatzeko lan eta zeregin desberdinak

egitea. • Basoko produktuen ustiapenaren berezko erremintak, aparatuak, materialak, ekipoak, baliabideak eta

makinak erabiltzea, tokian bertan beren ohiko mantentzea eginez eta ordezko piezak aldatuz. • Dagokien aparatuak erabiliz, lortutako produktuen bolumenak eta kantitateak kalkulatzea. 2.Ehiza-espazioetako eta ur kontinentaletako populazioak eta habitatak kudeatu eta babesteko lanetan parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Bakarka edo taldean, ehiza eta ur gezetako habitatak kudeatu eta babesteko lan desberdinak eta

animalia-indibiduoak eta -populazioak ugaldu eta erabiltzeko lan desberdinak egitea. • Ehiza-espazioak eta ur kontinentaletako espazioak kudeatu eta babesteko eta animalia-indibiduoak eta

-populazioak ugaldu eta erabiltzeko erremintak, aparatuak, makinak, tresnak, ekipoak eta baliabideak erabiltzea.

• Ehizako eta arrantzako armak, aparailuak eta bestelako tresna eta ekipoak erabiltzea. • Landan ehiza-trofeoak baloratzea. 3. Basoak eta baso-eremuak berrezarri, zaindu eta babesteko lanetan laguntzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Bakarrik edo taldean, basoetako baso-berrezartzeko lanak eta berrezartze hidrologiko eta baso-

berrezartzeko lanak, aldaketak inbentariatzeko lanak, aldaketak antzeman eta kontrolatzeko lanak eta basogintza-tratamenduak burutzea.

• Basoak berrezarri, zaindu, hobetu, antolatu eta babesteko lanak eta berrezartze hidrologiko eta baso-berrezartzeko lanak egiteko behar diren makina, lanabes, erreminta, material, aparatu, tresna, ekipo eta baliabideak erabiltzea.

• Basoko suteen prebentzio- eta itzaltze-lanetan parte hartzea, horretarako diren baliabide eta ekipoak erabiliz.

4. Natur ingurunea kontrolatu eta zaintzeko lanak egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu:

55

• Landare-espazioen eta animalia-espazioen aniztasunari, dentsitateari, banaketa-eremuari, jokabideari

eta osasun-egoerari buruzko txostenak egiten laguntzea. • Animalia-espezieen laginketa eta jarraipena egiten eta horiek harrapatzen laguntzea. • Bisitariak, arrotzak, isurkinak, eta su-fokuak kontrolatzeko zonak behar bezala aukeratzea. 5. Natur ingurunean espezieen erabilera publikoko jarduerak kontrolatzeko lanak egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Bisitari-taldeei laguntzea, florari, faunari ezaugarriei eta bete behar den araudiari buruzko alderdi

esanguratsuenak azalduz. • Istripuren bat izan dutenei larrialdietarako lehen sorospenak aplikatzea. • Erabilera publikoko ibilbideetan erabiltzen diren materialak kontrolatu eta mantentzea. 6. Mintegi bateko lurzorua prestatu eta landareak ugaldu, landatu eta zaintzeko lanak egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Mintegiko lanak egiteko makineria, lanabes eta erreminta egokiak erabiltzea. • Mintegiko laboreak zaintzea, kasu bakoitzean ongarritze, ureztapen, laborantza, zurkaiztatze, mozketa

eta tratamenduak egitea. • Ugalketa begetatiboak eta hazien bidezkoak egitea, ondoren beharrezkoak diren birlandatzeak eta

xehaketak eginez. 7. Makinak, ekipoak eta instalazioak gidatu eta erabiltzean eta horiek erabiltzeko prest edukitzeko lanak egitean, segurtasun- eta higiene-baldintza egokietan, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Erabilerari buruzko gidaliburuak edo argibideak interpretatzea eta erabiliko diren lan-eragintza eta -

prozedura zuzenak eta makinak, ekipoak eta instalazioak prestatu eta mantentzeko lanak identifikatzea.

• Produkzio-zonak, -ekipoak eta -makinak garbitu eta desinfektatzea, ekipo, prozedura eta produktu egokiak erabiliz.

• Ondoko lanak burutzea: − Ekipoak eta instalazioak funtzionatzen hasteko prestatzea. − Martxan jarri eta geldiaraztea. − Produktu eta ekipo osagarri egokiak prestatzea. − Martxan jarri eta geldiaraztearen ohiko kontrolak egitea. − Programa automatikoen karga edo abioa egitea. − Makinak, ekipoak eta instalazioak erregulatu eta prest jartzea.

• Makinak eta ekipoak mantentzeko lanetan parte hartzea: − Koipeztatzea. − Mailak egiaztatzea. − Iragazkiak, olioak eta ohiko mantentzeko beste elementu batzuk aldatu eta berriz jartzea.

• Produkzioaren helburuen arabera, egiten diren lanen errendimendua eta kalitatea kontrolatzea. • Makinak, ekipoak eta instalazioak segurtasun- eta higiene-baldintzetan trebetasunez erabiltzea. • Makinen, ekipoen eta instalazioen erabileran, lortutako emaitzak, langilearen segurtasun- eta higiene-

baldintzak eta ingurumena babesteko modua hobetuko dituzten hobekuntzak proposatzea. 8. Segurtasunari, higieneari eta ingurumenari buruzko arauak eta prozedurak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Lan bakoitzean erabili behar diren babes pertsonalerako jantziak eta ekipoak aukeratu eta erabiltzea,

lanaren arriskuekin erlazionatuz. • Enpresan dauden instalazioekin eta ekipoekin erlazionatutako arriskuak identifikatzea. • Instalazioak mantentzeko ezarritako segurtasun-arauak azaltzea.

56

9. Lantokian arduraz jokatzean eta enpresako harreman tekniko-sozialen sisteman integratzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Aurrekoaren informazio guztia jasoz txanda egitea eta norbera lanpostuan dagoen bitartean ateratako

informazio garrantzitsu guztia transmititzea. • Jasotzen dituen aginduak trebetasunez interpretatu eta burutzea eta garatzen duen lanaz arduratzea,

une bakoitzean pertsona egokiarekin behar bezala komunikatuz. • Une oro barne-prozedura eta -arauekiko errespetua erakustea. • Norberaren jarduerak produkzio-lanean eta lantokian duen eragina aztertzea. • Produkzio egokiak eskatzen dituen arauak betetzea, lana behar bezala burutuz, zereginak lehentasun-

ordenaren arabera burutuz eta lana zentzuzko epe batean amaituz. • Nork bere lan-eremua garbi eta txukun mantentzea. c) Edukiak Ikastetxeak “lan-egoeretan” kokatutako jarduera gisa finkatuko ditu edukiak, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak argitaratutako Lantokiko prestakuntza lanbide-modulua diseinatzeko curriculum-esparruaren arabera. 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa 3.3.1. Iraupenak Lanbide-modulua Oinarrizko

iraupena Iraupen finkoa

Nekazaritzako famili ustiapenen antolamendua eta kudeaketa 90 ordu 100 ordu Nekazaritzako instalazioak 90 ordu 100 ordu Nekazaritzako mekanizazioa 170 ordu 205 ordu Baso-ustiapenak 170 ordu 205 ordu Ehiza- eta arrain-ustiapenak 100 ordu 105 ordu Landarezaintza 175 ordu 210 ordu Basozaintza 175 ordu 215 ordu Erabilera publikoko jarduerak natur inguruneetan 74 ordu 90 ordu Agroteknologia 160 ordu 210 ordu Lan-taldeko harremanak. (LTH) 60 ordu 60 ordu Lan-prestakuntza eta -orientabidea. (LPO) 60 ordu 60 ordu Kalitatea eta etengabeko hobekuntza. (KEH) 40 ordu 40 ordu Lantokiko prestakuntza. (LP) 336 ordu 400 ordu GUZTIRA 1.700 ordu 2.000 ordu 1. Ikastetxe bakoitzak curriculum-proiektua bere gizarte- eta ekonomia-ingurunera eta

ikasleen ezaugarrietara egokitzeko, ikastetxeek beren esku izango dute guztizko ordutegiaren %15 ─kasu honetan 300 ordu─ eta ordu-kopuru hau lanbide-modulu desberdinetan banatu ahal izango dute, baldin eta irakaskuntza desberdinak eskaintza oso baten parte badira.

Horrenbestez, modulu bakoitzerako ezarritako oinarrizko iraupena errespetatu egin beharko da eta aurrerago azalduko diren irizpideen arabera gehitu ahal izango da.

2. Irakaskuntzak eskaintza partzial bateko parte badira, iraupen finkoa ezarri da modulu

bakoitzerako eta ezin izango da aldatu.

57

3. Moduluen behin betiko iraupenek, hau da, ikastetxeak berak esleitu behar duen denbora banatu ondoren, heziketa-zikloak irauten dituen 2.000 orduak osatu beharko dituzte guztira.

4. Ikastetxeetako curriculum-proiektu desberdinetan oreka egokia gordetzeko asmoz,

eskaintza osoko modalitatea jarraitzen duten irakaskuntzek ondoko zehaztapena errespetatu beharko dute: lanbide-moduluek ezin izango dute oinarrizko iraupena 64 ordu baino gehiagotan gehitu Nekazaritzako mekanizazioa, Baso-ustiapenak, Landarezaintza, Basozaintza eta Agroteknologia moduluak izan ezik, hauek, bidezko hartzen bada, 96 ordutan gehitu ahal izango dira-eta.

5. Ikastetxean bertan garatu beharreko Lantokiko prestakuntza lanbide-moduluko fase

desberdinen iraupenek ez dute ikastetxeak modulu honetarako ezartzen duen behin betiko iraupenaren %10 gainditu behar.

3.3.2. Sekuentziazioa Heziketa-zikloaren sekuentziazioan: 1. Eskaintza osoan: • Lantokiko prestakuntza moduluaren iraupenaren %65 gaitasun-atalei loturiko modulu

guztien irakaskuntzak amaitu ondoren eman beharko da. 2. Eskaintza partzialean: • Lantokiko prestakuntza modulua heziketa-zikloa osatzen duten gainerako moduluak

egiaztatu direnean (ondorio horretarako finkatutako bide desberdinen bidez) soilik eman beharko da.

4. Irakasleak 4.1. “Baso-lanak eta natur ingurunea zaintzea" heziketa-zikloko lanbide-moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak a) Lanbide Heziketako irakasle teknikoen kidegoan “Nekazaritzako produkzio-lanak eta -ekipoak” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Nekazaritzako instalazioak. • Nekazaritzako mekanizazioa. • Baso-ustiapenak. • Landarezaintza. • Basozaintza. b) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Nekazaritzako produkzio-prozesuak” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Nekazaritzako famili ustiapenen antolamendua eta kudeaketa. • Ehiza- eta arrain-ustiapenak. • Erabilera publikoko jarduerak natur inguruneetan.

58

• Agroteknologia. c) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Lan-taldeko harremanak. • Lan-prestakuntza eta -orientabidea. • Kalitatea eta etengabeko hobekuntza. d) Heziketa-ziklo bereko beste lanbide-moduluren bat irakasten duten a) eta b) ataletan adierazitako espezialitatea duten irakasleek ondoko modulua ere irakats dezakete: • Lantokiko prestakuntza. 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko 4.2.1. “Nekazaritzako produkzio-prozesuak” espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Nekazaritzako ingeniari teknikoa (espezialitate guztiak). • Baso-ingeniari teknikoa (espezialitate guztiak). 4.2.2. “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Enpresa-zientzietan diplomatua. • Lan-harremanetan diplomatua. • Gizarte-lanean diplomatua. • Gizarte-hezkuntzan diplomatua. • Kudeaketa eta administrazio publikoan diplomatua. 5. Irakaskuntza hauek emateko gutxieneko baldintzak 5.1. Espazioak Apirilaren 30eko 777/1998 Errege Dekretuko 19. artikuluaren arabera, "Baso-lanak eta natur ingurunea zaintzea” erdi-mailako Lanbide Heziketako heziketa-zikloak ondoren adierazitako gutxieneko espazioak eskatzen ditu dekretu honek definitzen dituen irakaskuntzak emateko. Prestakuntza-azalera Azalera

20 ikasle (m2) Erabilera-maila

(%) Nekazaritza-gela teknikoa ............................................................ 40 30 Analisi-laborategia ....................................................................... 60 15 Nekazaritza-lantegia ..................................................................... 120 15 Finka: natur espazioa (1) .............................................................. 5 ha 40 (1) Espazio honek ez dute derrigorrez ikastetxean kokatuta egon behar. “Erabilera-mailak” ikasle-talde batek oinarrizko irakaskuntzak irakasteko espazioa zenbat orduz okupatzea aurreikusten den adierazten du; alabaina irakaskuntza hauen

59

guztizko iraupenarekiko ehunekoetan adierazten da. Horrenbestez, ikastetxeek curriculumaren guztizkoa ezartzeko definitzen dutenerako orientagarria da. “Erabilera-mailak” onartutako marjinan, heziketa-ziklo bereko edo beste ziklo batzuetako edo beste hezkuntza-etapa batzuetako beste ikasle-talde batzuek okupatu ahal izango dituzte ezarritako prestakuntza-espazioak. Dena dela, prestakuntza-espazioei lotutako ikaskuntza-jarduerak (erabilera-mailak adierazitako okupazioarekin) antzeko beste prestakuntza-jarduera batzuetarako erabilitako azaleretan ere burutu ahal izango dira. Identifikatutako prestakuntza-espazio desberdinak ez dira zertan itxitura bidez bereizi behar. 6. Konbalidazioak eta korrespondentzia 6.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak • Nekazaritzako famili ustiapenen antolamendua eta kudeaketa. • Nekazaritzako instalazioak. • Nekazaritzako mekanizazioa. • Landarezaintza. • Basozaintza. 6.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak • Nekazaritzako instalazioak. • Nekazaritzako mekanizazioa. • Landarezaintza. • Basozaintza. • Erabilera publikoko jarduerak natur inguruneetan. • Lantokiko prestakuntza. • Lan-prestakuntza eta -orientabidea.