1.Tituloactividad:"ONOSOCAMIO"Autoras:MJOSMNDEZLZAREeMdelCARMEN LOZANODAZCentro:CEIP"VIRXEdoPORTAL".SOBRADODOS MONXES.Nivel:TERCEIROCICLODEE.P.Obxectivos: Daracoeceraosnenoseasnenasatravsdunhapropostaldica,cooperativaeinnovadora, unhaopcindeocio,recreativa,culturaledeportivaparaogocedoseutempolibrenunfuturo creandoinquietudenestaxeracindasvantaxesderealizaroCamiodeSantiago. Desarrollaraparticipacin,adesinhibicinpersoaleacompenetracingrupal. UtilizarlasTIC. CoecerosaspectosdeintersdoCamiodeSantiagomedianteunaprendizaxesignificativo. Utilizarlasdestrezasmotricesadquiridasparasuperarasprobasplantexadas.Contidos: OsdiferentescamiosdeSantiagoasahistoriaonosopatrimonioculturalenaturaldo CamioSantiagodeCompostelacomocapitalgalegamundialmentecoecida. Oxogocomomediodeadquisicindecontidos. ActividadesparaocoecemientodascuriosidadesdoCamiodeSantiago. SocializacinecooperacinOrientacinsMetodolxicas: PartiremoscunhavisitaaoMosteirodeSobradodosMonxesonderecibirnacredencialde peregrinoeselaraseopuntodepartida.ApartevirtualdocamiodeSANTIAGOconsistirenirsuperandoprobasnapizarradixital.Para percorrercadaetapaternquesuperarasprobasvirtuaiscorrespondentesaesaetapa.Por cadaunhasuperadaobternunselonacredencial.AltimaetapadechegadaaSantiagodeCompostelaserap.Unhavezfinalizadasasprobas entregaraseacadaparticipanteACompostelana,comorecordodaactividade. Avaliacin:horaderealizarestaavaliacintomaremossemprecomoreferentelos obxectivosdidcticos,sinaladosanteriormente,eoscriteriosdeavaliacinparaestaUnidade Didcticaquesinalamosacontinuacin: Esfrzaseporlograrunfincomn. Aceptaerespectaasnormasdeclaseelasregrasespecficasdosxogos. Participaenactividadesgrupalesemostraactitudesdecooperacinrespectoeigualdadesen discriminaraoscompaeirosoucompaeiras.

2. ONOSOCAMIO DENDE SOBRADODOSMONXES ATA SANTIAGODECOMPOSTELA 3. PRIMEIRAFASE:preparaocamioVisitaaoMosteiroecredencialdeperegrino. Leatentamenteotexto.MOSTEIRODESOBRADODOSMONXES NaprovinciadaCorua.Lonxedomar.Nasterrasdointerior.Ondecallaaneve. Deitadonasladeirassuavesdemontaasantiguas,dormevive,concertoairede intemporalidade,oMosteirodeSobradodosMonxes. TenasaorixenosculoX.En1147opapaUxoIIIconfirmaasafundacinen 1498nesecongregacinreformadadoCisterentreosanos16001700fansenel grandesobrasereformasen1834unhaRealOrdeeliminaoCenobio,ocalfaiqueo , mosteiroquedeabandoadoen1945comenzaasarestauracineen1966volvea establecersenelunhacomunidadedemonxesprocedentesdaAbadadeViaceli (CbrecesCantabria).Tresclaustros,odosperegrinos,sobrioesinxelo,ondehaiunalbergueparaperegrinos ,condasplantas(SobradoundoslugaressenlleirosdoCamiodoNorte),odos Medallns,misricoefermosoeodacomunidade,moitomisgrandequeosoutros dous. Unhaigrexagrandiosa,fachadaprincipal,obradePedroMonteagudo,feitaalpolos arredoresde1680plantadecruzlatina,contresnavescpularicamentedecorada sacristadosculoXVI,sorprendentetamnpolasadecoracinepolasacpulaea capeladoRosariodosculoXVII,ondeobarrocomisbarrococanunca, destacandosaentradaasacpulaeacapeladeSanXonBautista,dosculo XII,apartemisantigaqueseconservanesteMosteiro.Aluzdatardeentrapolas "linternas".Haiunhaforzairresistiblequenosempuxaamirarcaraarriba,caraoteito, buscandounceodebuxadonaspedras.Edentrounhacomunidade.Monxesquerezan,traballan,estudian...Monxesque cantanesculpindoalmasnaspedras... Quebensoanestemarcoalinguagalega!!!"Oqueconverteavidanunhabendicinnonfaceroquenosgusta,sennquenosgusteoquefacemos"(GOETHE) ClicaaquparaverovideoMosteirodeSobrado 4. Despoisdavisitaaomosteiro,relacionacadafotografaconomedaspartesdomosteiro. CLAUSTROdosALBERGUE IGREXA PEREGRINOS FACHADA CASADASAUDIENCIASMUIO BVEDA COCIA CPULA VISTAAREA XARDNS VASACRA ENTRADA SALACAPITULARCLAUSTROdosVIRXEMARAMEDALLNS 5. Cubreatacredencialdeperegrinocosteusdatos. Clicadeaqueseladeacredencial. 6. SEGUNDAFASE:unpoucodehistoria Leatentamenteostextos.AhistoriadoCamiodeSantiagoremntaseaosculoIX.Sonmoitaslendasasquehaisobreestefamoso camio,peroocertoqueanotrasano,cadavezmisperegrinos,polosmotivosquesexan,vanenbuscadun estreitamientodelazoscoApstoloSantiagooMaior,granamigodeXess,emortopordecapitacinbaixoas ordesdeHerodesAgriaI. HaimoitosporqusemoitasmaneirasdefaceroCamiodeSantiago. OporqufacerolCamiodeSantiago?,recibeunharespostatanamplia,comodistintaspodenseras motivacinsquelevenaperegrinar.Promesas,peticins,aventuras,rogos,esperanzas... ManeirasdefaceroCamiodeSantiagoenbici,oquerequireunhapreparacinfsicaespecial,igualque apropiabici.Acabalo.Andando,maneiramishabitual.DendeFrancia,dendeEspaa...dendeondesexa. UnhadascousasmisespeciaisdoCamiodeSantiagoaCertificacinoficialqueseentregaaofinaldo traxecto,"ACompostela".Paraobtelanecesariohaberpercorridoapouacabaloalomenos100kmou200 kmenbicicleta.NaCredencialdoperegrino,quesepodeobteraoiniciodoCamio,pedindoanasparroquiasou albergues,iransepoendoselosoufirmasporcadaparroquia,refuxiooualberguedopoboqueseatravese.As7rutashistricaspolascalespoderealizarseoCamiodeSantiagoson: CamioFrancs:Amisfamosa,aquelapolacal,amaiorpartedosperegrinosfanocamio.Oitinerario quesegueentraaEspaaporRoncesvalleseSompot,situadonosPirineosepasaporAragn,Navarra,A Rioxa,CastelaeaManchaeentraenGaliciaporOCebreiro. CamioIngls:CorrespondeaosperegrinosdoNortedeEuropaedeInglaterra,quefacanunha peregrinaxedivididaen2etapas,unhapormareunhavezdesembarcadosnoPortodeFerrolounodeA Corua,seguanataaCatedralap. CamioPortugus:DiscurredesdePortugalataTui.OitinerarioquesigueTui,OPorrio,Mos, Redonda,Soutomaior,Vilaboa,Pontevedra,Barro,Portas,CaldasdeReis,Valga,Pontecesures,Padrn, Rois,TeoyArnes,ataSantiago.EstarutapodeunirseporVerinaoCamioSureste. CamioSuresteVadaPrata:ProcededeSevilla,Mrida,Zamora.Estarutaunhavezqueentraa GaliciaporOurense,atravesamoitosdosseuspobosatachegaraSantiago.AentradaaGaliciafaisedende AMezquitaoudendeAGudia. CamiodeFisterraMuxia:DatadaEdademedia,candoosperegrinosseguandespoisdehaber acadadoSantiago,ataFisterra,consideradoafindomundo. CamioNorte:DendeacostapasandoporRibadeoentraenGalicia,oudendeointeriorpasandoporA Fonsagra.UnhavezenIrn,vanseatravesandoEuskadi,CantabriaeAsturias. RutaMartimadeMardeArousaeRoUlla:Estarutasegueomesmoitinerarioqueocamio portugus.importanteporqueconmemoraachegadadoApstoloSantiagodendePalestina. Sequeressabermisclicanacuncha. 7. FxatenomapadeGaliciacosprincipaiscamios. 8. Completacosnomesdoscamios.CAMIO............................................ CAMIO............................................CAMIO............................................ CAMIO............................................CAMIO............................................CAMIO............................................ CAMIO............................................Calonosocamio?..................................................... 9. SOPADELETRAS C D G UQLE H OO PIFBJM G N M RWGERA T IP AIJO I P A RO T F KTGH J GS A P NZXC V ET E A HMQE R RE S J MATA L EL E F NASL V PA P E OMX S G NomedaspersoasquefanocamioOnderemataocamio?Vada...Comosechamaocertificadodoperegrino?Clicadeaqueseladeacredencial. 10. Amochiladoperegrino Metenamochilaseisobxectosqueconsidesmisimportantes:lanterna credencialbolgrafo compssaco gorra pilasbotasbastn cantimplorambil cmarafotoschubasqueiroalmofada Aconsellanqueamochiladunpregrinonondebesobrepasaro10%doseupeso.Calculaopesodata mochila.Eupeso.............................................. O10%domeupeso................................Amiamochiladebepesar.......................... 11. PUZZLEConstreopuzzleecomprobanapxinaseguinte. 12. _________________________________Clicadeaqueseladeacredencial. 13. Fxatenoquelevapostooperegrino 14. Agoraescribetiosnomes 15. PoesanoCamiodeSantiago.UnpoucoantesdechegaraNjera,beiradoCamio,nunhaparede,estescritoestefermosopoema: POEMADELCAMINODESANTIAGO,EugenioGaribay(prroco)Polvo,barro,solylluvia esCaminodeSantiago.Millaresdeperegrinos ymsdeunmillardeaos.Peregrino,Quintellama? qufuerzaocultateatrae? Nielcampodelasestrellas,nilasgrandescatedrales. NoeslabravaNavarra, nielvinodelosriojanos, nilosmariscosgallegos,niloscamposcastellanos.Peregrino,Quintellama? qufuerzaocultateatrae?Nilasgentesdelcamino,nilascostumbresrurales.NoeslahistoriaylaculturanielgallodeLaCalzadanielpalaciodeGaud nielcastillodePonferrada.Todoloveoalpasar yesungozoverlotodo,mslavozqueamimellamalasientomuchomshondo. Lafuerzaqueamimeempuja,lafuerzaqueamimeatraenosexplicarlaniyo. SloeldeArribalosabe! Contestaasseguintespreguntassobreopoema. Cantasestrofasten?_________________________ Cantosversostencadaestrofa?_________________ Cantosversostenopema?____________________ Arimaasonanteouconsonante?_______________ Clicadeaqueseladeacredencial. 16. CAMIODONORTE RibadeoSantiagoArrodeaasetapasdonosopercorrido. 17. Mapadonosopercorridovirtualereal. Arrodeanomapaopuntodepartida,oslugaresdepasodocamionorteeopuntodechegada. 18. PRIMEIROTRAMOSOBRADOARZA Distancia:19kmSandodeSobrado,arutacontinaataVilarchao,PeruxileCarelleechegaaolugardeCorredoiras,pasandoporunhaencrucilladade camiosantesdeadentrarsenoconcellodeBoimortoatravsdeGndara. OCamioNortenesefinalmentecoFrancsenArza. Fxatenomapadaesquerdaponpuntosnoslugaresdepasodoprimeirotramodocamionomapadadereita. Logouneconrotuladorotramo.SamosdeSobradopolaestrada,peroprontotomamosunatalloparaacortarhastaCastro.Destalocalidadesamospolocamioeiniciamososuavedescensoquecaracterizaestaetapa.PorestradasecundariachegamosaBadelos,porcamioprimeiroeporestradadespoisaCorredoiras,cruzamosaperigosaestradaC540echegamosaBoimil.Seguindopolaestrada,chegamosaBoimorto,desdeondesenosofreceavariantedeOPinoparanonpasarporArza.Encasocontrario,seguimospolocamiosinalizado,quenoslevaporestradaensuavedescensoataSendelle.PorestradaeposteriormenteporunhacmodapistaacercmonosaArza.Orefuxio,xanoCamioFrancs,atpasenocentrodacidade. 19. SEGUNDOTRAMOARZAPEDROUZO Distancia:19,20kmNestetramooCamioadntrasedenovoentreprados,carballoseeucaliptosquearrodeanpequenasaldeas,algunhas contopnimosderesonanciaxacobea:ACalzada,ACalle,Ferreiros,ASalceda,ABrea,SantaIrene,ARa,staxas portasdeArca,capitaldoconcellodeOPino,oltimoantesdeSantiago.Enxeralaetapatranscorreporcamiodeterra,contramosporsecundariasetamnporsendeirosparalelosestrada. Bastanteigualadaencantoaascensosechairasemoibensinalizadadeprincipioafin.Encasetodosospoboshai lugaresendondetomaralgoefontesaintervalosregulares. OCamioabandonaArzaporunhapequenaestradaquedeixaatrsacomarcadeArzaparaentrarenOPino.Cruzaa estradaxeralpordebaixo(tnel)nacomarcadeArzaelogovolveacruzarseconelaaalturadeSantaIrene,ondese atopaoalberguepublicoeunhabonitacapela.SeguindooCamio,dendeasaentradaenOPinodestacangrandestramosqueseinternanporbosquesde eucaliptosereplantacindepinoseabetosenfilassimtricas,oqueproduceuncuriosoefectovisual.Curiosamente,encaseningunhadasaldeasqueatravesaaetapahaicarteisindicadoresmostrandoosseusnomes. ParasaberondeseesthaiquebuscarnosmiliariosquemarcanoCamio. Fxatebennomapadaesquerdaeponpuntosnoslugaresdepasodosegundotramodocamionomapadapxina seguinte.Logouneconrotuladorotramo. 20. AndaqueestasunhadasetapasmislongasdoCamio,Santiagode Compostelaxaestaoalcancedaman.Otraxectouncalcodaxornada anteriorconsubidasebaixadasentrepequenasaldeasecaseros.O primeironcleoconserviciosSalcedaeaestradaconvirtesenanosa aliadae,despois,unandadeiropermtenosaccederaoAltodeSanta Irene.Aofinalizarodescenso,encontraseapequenaaldeacomesmo nome.AunhamediahoradecamioencntranseospobosdeRae Pedrouzo. 21. TERCEIROTRAMOPEDROUZOSANTIAGO Distancia:19,98kmAltimaetapadoCamio,xamoicercadameta.Unpercorridocheodeexpectativas,dendeOPedrouzoaSantiagopasandopor OMontedoGozo(dendeaqufaremosoCamioap).SesedoalberguedeOPedrouzohaciaagasolineradaentradadopobo,ondesevolveacolleroCamio.Crzaseataoseguinte pobo,SanAntn,ondecomezaasubidaataaentradanoconcellosantiagus,porbosquesdepinoseeucaliptosealgncarballo. Aochegaraocume,psaseacarndoaeroportoecomezaunhasuavebaixadahaciaALavacolla.MoicercaestoMontedo Gozo,unhapequenaelevacindendeacalosperegrinosteenporvezprimeiraavisindacatedraldeSantiago.OMontedoGozo,reconvertidonoXacobeo93nunhazonaparaperegrinos,tenungranmonumentonasacume,fonte,capelade SanMarcos,restaurantes,hoteiseungranalbergue,oltimopblicodocamio.Dendeaquopercorridoepracticamenteurbano,chegandoaCatedralatravsdobarriodeSanLzaro,RadeSanPedro,Porta doCamio,RadasCasasReaisePrazadeCervantes,parabaixarxadirectamentecatedraleaccederpolaPortaSanta,ouse nonAnoSanto,poladeAzabachera. Fxatenomapaeponpuntosnoslugaresdepasodoterceirotramodocamionomapaampliadodapxinaseguinte.Logouneconrotuladorotramo. 22. DesdeOPedrouzo,unlongoecmodoascensoentreeucaliptosdapaso aoAltodaLabacollaenestalocalidadeinciaseasubidaaoMontedoGozo pasandopolapoboacindeSanMarcos.Boapartedestetramohaique facelaporasfalto,peroaseguridadedequeSantiagodeCompostelaest cerca,supleasltimaspenuriasdoperegrino. Clicadeaqueseladeacredencial. 23. Fxatenosgrficosdeperfildostramosdonosopercorrido.Representanaaltitudeoualturadoterreoen metroseadistanciaqueestndospuntosdeprincipioedefinaldotramo. Marcaopuntodemaioraltitudedecorvermelloeodemenoraltitudedecorverde. Trazaasliasverticalehorizontaldesdeesespuntosataoseixesparaobteraalturaeadistancia(coordenadas) Contestaasseguintespreguntas:Calaalturadopuntomisalto?AquedistanciaestdeSobrado?_________________________________Calaalturadopuntomisbaixo?AquedistanciaestdeArza?__________________________________Repasadecoramareloaspartesdopercorridoquesonchans. 24. Marcaopuntodemaioraltitudedecorvermelloeodemenoraltitudedecorverde. Trazaasliasverticalehorizontaldesdeesespuntosataoseixesparaobteraalturaeadistancia(coordenadas) Contestaasseguintespreguntas:Calaalturadopuntomisalto?AquedistanciaestdeOPedrouzo?_________________________________Calaalturadopuntomisbaixo?AquedistanciaestdeArza?__________________________________Repasadecoramareloaspartesdopercorridoquesonchans. 25. Marcaopuntodemaioraltitudedecorvermelloeodemenoraltitudedecorverde. Trazaasliasverticalehorizontaldesdeesespuntosataoseixesparaobteraalturaeadistancia(coordenadas) Contestaasseguintespreguntas:Calaalturadopuntomisalto?AquedistanciaestdeSobrado?_________________________________Calaalturadopuntomisbaixo?AquedistanciaestdeSantiago?__________________________________Repasadecoramareloaspartesdopercorridoquesonchans. Clicadeaqueseladeacredencial. 26. EstaaltimaetapadoCamio.NsfaremosapoltimotramoquevaidesdeoMontedoGozo ataSantiago. outicon.exe RepasacunrotuladorazulotramoMontedoGozoSantiago. Calculaadistanciatotalenkm. Nomeaoslugaresdepaso:_____________________________________________________________ 27. TERCEIRAFASE:TRAMOAPRelacionaconcadaimaxenunttuloeunpedefoto Onosoobxectivoestapuntodecumprirse.SlonosquedacubriraetapamsgozosadetodaaRuta Xacobea.AtrsquedantodaslasdurezasdoCaminoaoalcanzarSantiagodeCompostelaeunrelaxado paseonoslevarataosepulcrodoApstolSantiago.Desdeaprimeiraavenidadacidaderestanapenas unhahoraparachegaraocascoantigodacidade.AoalcanzaraPrazadeSanPedro,aprciaseunha dastorresdacatedral.SantiagoarroupaaoperegrinocoassasraseconduceohaciaaPrazado ObradorioondeagardaamaxestuosaCatedraldeSantiago.Nestosmomentosponsefinaunhaviaxe queculminaaoabrazarobustodosantoevisitarasatumba.Ametaestalcanzada. CalculaototaldeKmdoCamiodendeSobradoataSantiago. ____________________________________________________ AnoSantocandooda25dexullo,dadeSantiagoApstoldomingo. Cadasculocelbranse14AnosSantoscunhacadenciade65611anos. SeforonAnosSantos1993,1999,2004e2010.CandovolverserAnoSanto?________________________________________________________________ 28. RelacionaconcadaimaxenunttuloeunpedefotoABRAZOIMAXEN DOAPSTOL SANTIAGOBOTAFUMEIRO APORTASANTAMATAMOUROSUndosSmbolosmiscoecidosde EstsituadaencimadoAltarMaiorda Santiago.unincensariodoS.XIX Catedral. quenaceucomoremediopara Existeunrecorridodeterminado.Comomatamouros:Bandeira,almaeperfumaredesinfectaracatedraltras patrndaReconquista.Aparece Despoisdoabrazobixase achegadadosperegrinos,xaqueata EstsituadadetrsdoAltar directamenteaosepulcrodoApstol.Maior,entreascapelasdoSalvadore montadoacabalo,coaespadaenalto,lleserapermitidodormirdentrose vencendoavariosguerreiroschova. daVirxendaAzucena.bresecadaanoSanto,eosperegrinosentranpormusulmns.elaCatedraldaCatedral. Clicaaquparaverovideo Botafumeiro 29. SobradodosMonxesArzaOPino Contornonaturalepequenasaldeasneste Viladeorixemedieval,nacidacomolugarderepouso ConcelloqueaantesaladeCompostela. paraosperegrinosquesedirixanaSantiagopolo CamioFrancs. Porestazona,oCamiotranscorrepor Asaimportancianatradicinxacobeaqueda recunchosdeintensabelezanatural, patentenofeitodeserlugardeconfluenciados pasandoporlugarescomoaermidaadicada Mosteirocisterciensefundadonoano952e camiosNorte,PrimitivoeFrancs.aSantaIrene,mrtirportuguesa,cunha declaradoMonumentoNacionalno1931. AtpasenazonacentraldeGalicia,cunterritorio fontebarrocadeaugascurativas. unhadasmostrasmisrepresentativasdo dominadopolocursodosrosUllaeTambreeasa barrocogalego,conelementosrenacentistaserededeafluentes.Omissalientable:asfragasde romnicosmoibenconservados.Noseuinterior ribeira,aspequenasaldeaseasmltiples funcionanunhahospedaraealberguepara construcinsmedievaisconservadas.zonade elaboracindequeixosamparadospolaD.O.Arza peregrinos. UlloaEsteapreciadoqueixocaracterzasepolasa formacilndrica,codiafinaeelstica,amarela, brillante,limpaelisa.unqueixodecoruniforme, entrebrancomarfilemareloplido,deaspecto brillante,senfendaseconpoucosollos,pequenose dedistribucinirregular.Oseuaromalcteo,con maticesamanteigaeiogur,esutstoquesavainilla, nataenoz. Nestavilacelbrasecadaanounhamultitudinaria festadeexaltacindestequeixo,cunhavariada programacindeconcertosqueatraeamilleirosde persoas. 30. Lavacolla(PedrouzoSantiago)MontedoGozo SantiagodeCompostela Monolitoesculpidocobordn,cabazaevieira. Atpaseauns380m.unhapequenaelevacin AnunciaaentradaaSantiagodeCompostela. dendeaqueosperegrinosobteenporprimeiraveza RoSionllamiscoecidocomoLavacolla. visindastorresdacatedraldeSantiago. RegatoqueosantigosperegrinosutilizabanDendeoAnoSantode1993converteuseenzona paralavarseepurificarseantesdechegara residencialparaperegrinosepuntodepartidado SantiagodeCompostela. tramourbanoqueconducefinalmenteataasportas dacatedralcompostel. Clicaaquparaverovideo MontedoGozo Clicadeaqueseladeacredencial. 31. MOIBEN!AQUTSONECESARIO NONESQUEZASSEGUIRASINDICACINS,E...BO CAMIO 32. NORABOA!!!AQUESTACOMPOSTELANA.Certificamosque:___________________________________________________DemostroucoecermoibenoCamiodeSantiagoeportal motivoemteseopresentecertificado. AnimmosteaquefagasoverdadeiroCamiodeSantiago. SantiagodeCompostela,a21demaiode2010.Asdo. ATitora Clicaaquparaverovideo Clicaaquparaverovideo PrticodaGloria PrazadoObradoiro 33. Santiago,omaior:fillodeZebedeoeSalom.OsEvanxeosamsannosaSantiagocomoundosprimeirosdiscpulosdeXess,eformandoparte(con PedroeXoan)dogrupomiscercanoMaestro. OEvanxeodeSanMateocntanosasaformaenqueXessescolleusseusprimeirosdiscpulos: "CamiandopolaribeiradomardeGalilea,viuadoushirmns:Simn,tamnchamadoPedro,eAndrsos dous,queeranpescadores,estabanlargandooaparellonomar.Dxolles: Videconmigo,efareivospescadoresdehomes. Elesdeixarondecontadooaparello,esegurono.Misadianteatopououtrosdousirmns:Santiagoemis Xon,fillosdeZebedeo,queestabancoseupainabarcaarranxandooaparello.Tamnoschamou,eelescoa mesmadeixaronabarcaemaisaseupaiesegurono."(Mateo,4,1822). SantiagoerapescadornomardeGalilea.ErafillodeZebedeoedeSalom,eirmndeXon(oEvanxelista). coecidocomoSantiagoodeZebedeoecomoSantiagooMaior,paradiferencialodeoutroapstoloque tamnsechamabaSantiago,odeAlfeo,edeSantiagooMenor. Santiago,oseuirmnXonePedrosonosdiscpulosqueacompaanaXessnosmomentosmis importantes,comonatransfiguracinenaoracinnohortodeXetseman. "...colleuXessaPedro,aSantiagoeaXoanseuirmn,esubiuconelesssaunmontealto.Altransfigurouse diantedeles..."(Mt17,12). "EntnchegouXesscosseusdiscpulosaunterreochamadoXetsemanedxolles: Sentadeaqumentreseuvouorar. E,levandoconsigoaPedroemaissdousfillosdeZebedeo,empezuapoersetristeaasentirsefondamente angustiado.Edxolles: Morrodetristura.Quedadeaquevixiadeconmigo"(Mt26,3638). SantiagopredicouoEvanxeoenXudeaeSamara.Esegundounhaantigatradicinpredicounotamnen Espaa(anos3639),formandoaprimeiracomunidadecristianaenGalicia.Logo,enZaragoza,paradarlle nimosnasapredicacin,aparecuselleoVirxenolugarondelogoselevantouaBaslicadoPilar. FoidecapitadoenXerusalnporordedeHerodesAgripaI,convertndosenoprimeiroapstoloquesufriuo martirio."PoresetempooreiHerodesbotoumandalgnsmembrosdaIgrexa,paraosmaltratar.Mandoumatar coaespadaaSantiago,oirmndeXon,e,vendoqueisollesagradabasxudeus,mandouprendertamna Pedro."(FeitosdosApstolos12,13).TendoencontaqueHerodesAgripaImorreunoano44,estapersecucin eaconseguintemortedeSantiagohaiquesitualaentreosanos4144. Contaatradicinquedespisdasamorte,oseucorpofoirecollidopordousdosseusdiscpulos,Teodoroe Atanasio,ecolocadonunhanave,quedespoisdesetedasdenavegacinarribounascostasgalegasdeIria Flavia,cercadaactualviladePadrnlogoosrestosdoApstoloforonlevadosnuncarrodeboisaunterreo ondeforonenterrados,sitonolugarondemoitossculosmistardeseacabaraconstrundoaCatedralde Santiago. 34. HistoriadasperegrinacinsAsguerras,easinvasinsdesuevos,godos,visigodos,emusulmns,seranacausadequeosrestosdoApstolose mantuvesenagochadosdurantesculos. Contaatradicinqueredordoano820daeracristiana,unermitn,quesechamabaPaio,viunolugardeSolovio,nobosquede Libredn,ondehoxeseatopaSantiagodeCompostela,lucesprodixiosas,quesemellabanunhachuviadeestrelasnunpequeno lumbeiro.EcomunicullelobispodeIriaFlavia(lugarquehoxesechamaPadrn,noquenaceuopremionobeldeliteraturaCamilo JosCela).ETeodomiroqueassechamabaobispofoisealconungrupodefieis,seguindouncamioquellesamarcandounha estrela,ederoncunhacova,naqueatoparonunhaarcademrmore,dentrodacalestabanosrestosdoApostolSantiagooMaior,o fillodeTrueno,evanxelizadordeEspaa.Al,naquelcampoaondeoslevouaestrela(CampusStellae),naceraSantiagode Compostela. CatedraldeSantiagodeCompostela,dentrodacalseconservaosepulcrodoApstoloSantiago. PoraquelentnaPennsulaIbricaestabaocupadapolosmusulmns.Oshispanos,refuxiadosnasmontaasdonorteda Pennsula,formaronunpequenoreinoenAsturias,dendeondeenpezaronaReconquista.Santiagoaparecenestemomento,eo4de setembrodoano829AlfonsoII,oCasto,reideAsturias,mandaconstruirnolugarondeapareceranosrestosdoapstolounha igrexa,enomeaaSantiagoPatrndetodaEspaa. AlfonsoIII(866910)mandouconstrurunhasegundabaslica.Almanzordestruuna.ESanPedrodeMezonzo(9971003)mandou construirunhaterceira. Noano1095opapaUrbanoIItrasladouasepiscopaldendeIriaFlaviaaCompostela. DendeomomentoenqueapareceuatumbadeSantiago,moiprontoempezaronasperegrinacinsaCompostela. DuranteaIdadeMediaosmonxesdapoderosaordedeClunyfomentaronasperegrinacinseaCompostelachegabanperegrinos procedentesdetodaEuropaeinclusodeOriente.NosculoXIosreisSanchooMaiordeNavarraeAlfonsoVIdeLenestableceron atrazadoCamioFrancs. NossculosXIeXIIasperegrinacinsaSantiagoalcanzaronomomentodemaiorexplendor.Osperegrinoseranconsiderados comoenviadosdeDeus,comohomesdiferentesecunespritusuperiorcomn. ArredordoCamioforonnacendomosteirosehospitaisparaacollersperegrinos.Inclusomoitospobosnaceronporeparao Camio.EaindahoxehaipobosqueteennoCamioaprincipalrazndasaexistencia. NosculoXIIocregofrancsAymericPicaudpresentouo"LiberSanctiIacobi",tamncoecidocomo"CdexCalixtinus", compostoporcincolibrosevariosdocumentossoltos.NolibroVinformasecondetalledostreitosdocamio,santuarios,fontes, lugaresparacomerehospedarse...ospobos,asxenteseoscostumeslocais....Unhaguiamedievalparaperegrinos. OpapaCalixtoII(11181124)instituiuo"AnoSantoXacobeo"outorgandooXubileo(indulxenciaplenaria)squeperegrinasena Santiagonosanosnosqueo25dexullo(dadeSantiago)coincidiseendomingo.Esteprivilexiofoiconfirmadopoloseusucesor AlexandreIII(11591181)naBulaRegisaeterni.TodoestoimpulsouandamisasperegrinacinsaCompostela. PeronosculoXIVa"pestenegra",asguerras,eoutrascatstrofesquesufriuocontinenteeuropeo,fixeronquecomezasea decadenciadasperegrinacins.EapartiresdosculoXVI,despisdaReformaProtestante,enEspaaempezouamedrara desconfianzaeorecelorespectodosperegrinosqueviandospasesdeEuropa.Habamedodequetrouxesenideas"enemigas".E continuouadecadenciadaperegrinacinaCompostela.FelipeIIfoiundosquepuxomisatrancoscirculacindeperegrinos,e,por exemplo,noano1590,prohibuousodotraxedeperegrinoporosnaturaisdopas,eesixuqueosperegrinosextranxeirostrouxesen documentosqueosacreditasen. AfinalesdosculoXVIIIcasequedesapareceronasperegrinacinsaCompostela,eoCamio,oseuespritueasa infraestructurafsicaematerial,convertronsepoucoapoucoenruinascheasdevellastelaraasignoradaseagochadasnocasi completoesquecemento. NosculoXIXcasequedesaparecerondetodoasperegrinacinsaCompostela.E,porpoerunexemplo,cntasequeo25de xullode1867nonhabamisde40peregrinosnacidadedeSantiagodeCompostela. Pero,comosempre,ascousasvaneven. NoAnoSantode1982opapaXoanPauloIIperegrinouaSantiagodeCompostela.NacriptadaCatedral,frontetumbado Apstolo,pxoseunhaplacaquereza:"YoObispodeRomayPastordelaIglesiaUniversal,desdeSantiagotelanzo,viejaEuropa, ungritollenodeamor:vuelveaencontrarte,setumisma".ElpapaensuperegrinacinaCompostela.9denoviembrede1982.NosderradeirosanosdosculoXXenoscomenzosdoXXIestrexurdindoconmoitaforzaaperegrinacinaCompostela,e cadaanoquepasaaumentaonmerodeperegrinos.Poloscamiosfsicosdendequeempezaoanoataqueremataveseunregeiro contnuodepersoasquecamiancaraSantiago,epoloscamiosincorpreosdopensamentooespritudoCamiodeSantiago estseexpallandopolomundoenteiroatravsdaliteratura,dafotografa,docine,daspxinasweb,...Estamosdiantedun rexurdimentoespiritualdeconsecuenciasincalculables. Asestadsticasexistentesdemostranquenosderradeiros20anosoaumentodonmerodeperegrinosquecheganaCompostela alucinante.Nosanos1985e1986chegabanaSantiagomenosde2.500peregrinosporano.Peroonmerodeperegrinosfoi aumentandopaulatinamenteanotrasano,eas,porexemplo,noano2002(sinserAnoSanto)chegaronaSantiago68.952 peregrinos.Nos"AnosSantos"onmerodeperegrinomoitomaior.Eademishaiqueterencontaquemoitosperegrinosfan tramosintermediosdoCamio,sinchegaraSantiago,enonestncontadosnestasestadsticas. 35. OsCamiosdeSantiago SegnsedicenoCodiceCalixtinoesegnconstaenmoitosoutrosdocumentosdapoca,nosculoXIIviandeEuropacinco grandesvas,queentrabanenEspaapordouspuntosdosPirineos:Roncesvalles(enNavarra),eSomport(enAragn).Estesdous camios,navarroearagons,xuntbanseenPuentelaReina.EdendeaquxahabaunnicocamiohastaSantiago. Peroantesdo"CamioFrancs"existuo"CamioPrimitivo",queviadendeAsturiasaSantiago.E,apartiresdosculoXIV,fronse abrindooutroscamios.Ehoxe,soiodentrodeEspaa,topamososseguintescamios: OCamioFrancs,coassuasduasramasnavarraearagonesadasqueantesfalamos.DendePuentelaReinasigueporEstella, Viana,Logroo,Njera,SantoDomingodelaCalzada,Burgos,HornillosdelCamino,Castrojeriz,Frmista(SantoDeus,qufermosaa igrexadeSanMartndeFrmista!!),CarrindelosCondes,Sahagn,Len,Astorga,Ponferrada,VillafrancadelBierzo,OCebreiro,Sarria, Portomarn,Melide,Arza,...eSantiago!.Esteo"Camioporantonomasia",omiscoecidoeomispercorrido. OCamioFrancs.(NafotopequemadearribaveseaIgrexadeSanMartndeFrmista:unhapequenagran xoiadoromniconoCamioFrancs). 36. OCamiomozrabeouVadaPrata.PartedeSevilla,subeporExtremadura,pasaporSalamancaeZamora,entra enGaliciapolaGudia,esegueporCampobecerros,Laza,XunqueiradeAmba,Ourense,Cea,Oseira,Laln,Silleda,...e chegaaSantiago.Tenoutrasvariantes,comoaquepasaporVern,AllarizeXinzodeLimia,ouaquedendeZamorasube aAstorgadondesexuntacoCamioFrancs. 37. OCamioPortugus.Tenvariasrutas.UnhadelaspartedeLisboaepasaporSintra,CaldasdaRainha,Alcobaa, Coimbra,Porto,Tui,Redondela,Pontevedra,CaldasdeReisePadrn,chegandofinalmenteaSantiago. 38. OCamioIngls,quevaidendeCoruaouFerrolaCompostela.Osperegrinoschegabanenbarcodende InglaterrascostasGalegas,elogofacanporterraocamioataSantiago.OCamioquesaedeFerrolpasaporXubia, Neda,Fene,Cabanas,Pontedeume,Mio,Betanzos,Bruma,Ordes,AIgrexa(Oroso),SigueiroeSantiago.Oquesae daCoruapasaporOBurgo,CambreeCarral,exntaseenBrumacoquevendoFerrol. OCamiodoNorte.VaibeiradomarCantbrico,dendeSanSebastin(Donostia),pasandoporBilbao,Santander eOviedo,entraenGaliciaporRibadeo,eviralogocaraoSOxuntndosecoCamioFrancsenMelide.Aderradeira partedestecamio,dendeAsturiasaSantiago,seraoCamioPrimitivo,queseguiranosprimeirosperegrinosque dendeopequenoreinodeAsturiasviranaCompostela.CamiodoNorte.CamioPrimitivo.OCamiodaCostadaMorte,quesiguenosperegrinosquedespoisdechegaraCompostela,queren seguircamiandoatachegaraFinisterre,paraalcumplircoritodequeimarbeiradomarasroupasusadas duranteaperegrinacin.DendeaEdadeMedia,SantiagodeCompostela(aondevanosperegrinos),RomaeXerusaln,sonostres centrosdeperegrinacinmisimportantesdocristianismo. 39. AsiconografasdeSantiagoSantiagoaparecerepresentadoentresformasdiferentes: Comoapstolo:vestidocunmantolongo,sentado,conunlibronasmans.Algunhasvecesaparecedescalzo. Outrasvecesaparececonunhaespada,quesimbolizaoseumartirio. Comoperegrino:vestidoconmantodeperegrino,cunsombreironacabeza,unbastnconunhacalabaza nunhaman,unlibronaoutraman,unhavieiracolgando..... Comomatamouros:Bandeira,almaepatrndaReconquista.Aparecemontadoacabalo,coaespadaen alto,vencendoavariosguerreirosmusulmns.A"credencialdeperegrino"ea"Compostela" Osperegrinoslevanundocumentochamado"credencial"quecomoun"pasaporte"queosidentificacomotales peregrinos.A"credencial"obtensenasparroquias,cofradas,asociacinsdeamigosdoCamio,....Tamnsepode conseguirnomesmoCamiodeSantiago,enalgnsalberguesouigrexas. A"credencial"sirveparaacreditaracondicindeperegrinoparaseracollidonosalberguesdoCamio.Etamn parasolicitara"Compostela"candosechegaaSantiago.Nacredencialvansepoendo"sellos"doslugarespolosque sepasa.Cadadahaiquepoerpolomenosun"sello".Easnacredencialquedaconstanciadocamioqueseleva percorrido.A"Compostela"undocumentoquesellesentregasperegrinosquecheganaSantiagodespoisdepercorrerpolo menos100kmapouacabalo,ou200kmenbicicleta. unhacertificacinoficialqueconcedeaCatedraldeSantiagoaaquelaspersoasquerealizaronaperegrinacin,sexa AnoSantoounon.Osrequisitossonosseguintes: PercorrerunhapartedoCamio,acreditandoalomenos100Kmapouacabalo,ou200Kmenbicicletamediante credenciais,selosoufirmasdasparroquias,albergues,refuxiosoupersoasrepresentativasdosncleospolosquepasa oCamio. 40. Adjuntosultreia.mp3ultreia.aupcantoperegrino.mp3.aup