O GD14 presenta campaña deapoio ao producto local

Seis Concelloscomprometéronse na

procura de solucións para“Maderas Iglesias”

Páxina IV

Páxinas VII a XII

Páxina V

Páxina XV

Mos presentou o iniciode etapa da Volta

Ciclista a España 2020

Especial Letras GalegasCarvalho Calero

Tui organiza un taller degastronomía “Sabores de

Sefarad” a cargo docociñeiro Javier Zafra

Páxina II

Noites na rúa paradinamizar o comercio de

Salceda

Páxina VI

ANO 5 | Edición nº 58 | Outubro de 2020 | Precio 2 euros

NOVAS DE TURONIO | Outubro de 2020II

Louriña

OPrograma empezou enagosto e rematou o pa-sado 30 de setembro

cunha reunión da alcaldesa LoliCastiñeira con Indalecio Cuevas,Presidente da Entidade Urbanís-tica de Conservación de A Granxa,David Sobral, Xerente da Asocia-ción de Empresarios/as de AsGándaras e Jorge Trigo, Directorde RRHH de CEAMSA, á que acu-diron 5 mulleres en representa-ción das participantes.

O obxectivo da visita non foioutra que a búsqueda de acordospara tratar de insertar no mercadolaboral ás mulleres en situaciónde vulnerabilidade.

Foron 150 horas de asistenciaxurídica, psicolóxica, laboral esocial acompañadas de itinerarios

profesionais, 22 horas de talleresde autoestima, técnicas de bús-queda de emprego, habilidadesdixitais, análisis da violencia dexénero e valorización dos coidadose encontros de avaliación.

As participantes do Programa,que nace con vocación de conti-nuidade, foron mulleres vítimasde violencia de xénero, en situa-ción de desemprego, traballadorasen actividades non remuneradas,inactivas ou xubiladas, inmigran-tes e refuxiadas, pertencentes aetnias minoritarias, drogodepen-dentes, mulleres que viven soasou con cargas familiares non com-partidas, mulleres con discapaci-dade e con outras situacións devulnerabilidade.

Con elas se traballou trans-

versalmente na prevención daviolencia de xénero, o empode-ramento e a empregabilidade através de ferramentas e habilidadespara facilitar a incorporación aomercado laboral, mellorar a au-toestima e a calidade de vida asi

como a súa participación social evisibilidade.

Por outra banda, e durante aatención persoalizada nos itine-rarios profesionais, traballousecon elas con ferramentas estruc-turáis para a orientación persoal

e profesional.Nesta última etapa do Programa,

financiado pola Secretaría Xeralde Igualdade da Xunta de Galiciae polo Fondo Social Europeo, tale como sinalou a alcaldesa, o es-forzo focalizouse na inserción la-boral como un dos requisitos parao empoderamento de todas as mu-lleres, fundamentalmente as máisvulnerables e que levan anos forado mercado laboral.

A predisposición dos represen-tantes empresariais ante a posi-bilidade de poñer en marcha víasde colaboración para a insercióndas participantes deste Programafoi total e tanto a alcaldesa comoIndalecio Cuevas, David Sobral eJorge Trigo quedaron emprazadosa traballar neste senso.

O programa de promoción da igualdade e prevención da violencia dexénero de Salceda remata despois de 2 meses de intenso traballo

OConcello de Salceda deCaselas e a Asociación deComerciantes da vila

(ACISA) presentaron o programa“Noites na Rúa”, que cada pri-meiro fin de semana de mes vaiacoller diversas actividades cultu-rais e descontos nos establece-mentos participantes e nos locaisde hostelería. O obxectivo é dina-mizar o comercio local nestes mo-mentos complexos tras os mesesde restricións pola pandemia dacovid 19. A Alcaldesa, Loli Casti-ñeira, e a Concelleira de comercio,

Verónica Tourón, estiveron acom-pañadas pola presidenta e a se-cretaria de ACISA, Elisa Rodrígueze Alicia Cidanes.

Un total de 25 establecemen-tos participan na iniciativa, 16comercios de diversos sectoresque ofrecerán descontos do 25%e permanecerán abertos ata as22:00 horas nos días de activi-dade, e 9 locais de hosteleríaque ofrecerán ofertas de “pinchomáis consumición” dende 2 €. Aprogramación completouse, naprimeira fin de semana de outubro

con animación infantil polas rúasna tarde do venres e co concerto

de “El Patio” o sábado na Prazado Concello.

Esta iniciativa únese a outrasaccións de apoio ao sector co-mercial dende o inicio da pande-mia, como foi a bonificación dediferentes taxas durante os mesesdo confinamento ou a recenteinstrucción aprobada en Xuntade Goberno que lles permite aoslocais de ocio nocturno contarcun permiso provisional de barpara que poidan exercer esta ac-tividade mentres dure o pechedo ocio nocturno, que no casode Salceda afecta a seis estable-cementos.

Noites na rúa para dinamizar o comercio de Salceda

SALCEDA

Oconcello de Salceda po-dería poñer en marchauna modificación urba-

nística que lle afecta aos terreosocupados ata o de agora por unaparcamento público. Estes te-rreos están situados na rúa Joa-quín Fernández Sestelo e estánafectados pola Sareb (Sociedadede Xestión de Activos proceden-tes da reestructuración Bancaria)

A idea é evitar a edificaciónnesa parcela para que o concellopoida ampliar a praza da Devesaou destinala a uso social. Con

este fin, a alcaldesa Loli Casti-ñeiras, asinou este venres a con-vocatoria dun pleno extraordinarioco punto "Suspensión cautelarda concesión de licenzas de par-celación e edificación no ámbitoda Devesa". Deste xeito se anularíaa posibilidade de actuacións ur-banísticas con destino a vivendas.

Dende “Movemento Salceda”agrupación política que lidera ogoberno, indican que o executivode Salceda pretende poñer en mar-cha unha modificación urbanísticaque lle afectaría a esas parcelas.

Os máis de 1200 metros cadra-dos pertencentes á Sareb, seríandestinados a uso público coa cons-trución dun aparcamento, paraampliar o parque da Devesa oupara outros usos sociais. Despoisde ser embargada esa superficie epertencer agora á Sareb, puideraser que algunha empresa constru-tora amose interese para edificarvivendas. O concello adiántesepara evitar esa posibilidade.

Esta actuación completaría osplans de rexeneración e renovaciónurbana de Salceda de Caselas.

Colaboradores: Luzro81@hotmail.com , Anxo S. Porto Ucha,Raquel, Carlos Méixome, Vázquez, Manuel X. Xiraldez, Fco. PuñalSuárez, X.A. Pérez Lema, Xosé González Martínez, Manuel Bra-gado, Baldomero Iglésias (Mero), Nicolás Xamardo, NemesioBarxa, Andrea Goro, Anxo Mena, Inma Otero Varela. Manso Preto,Francisco Álvarez-KOKI.

Depósito legal: VG 40-2016

Edita: Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L. Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA) T. 986 64 12 69 - redaccion@novasdeturonio.comImprime: Publicaciones Tameiga S.L.Publicidade: Dpto. propio e axencias publicidade@novasdeturonio.comDeseño e maquetación: Fran Eiró

Director: Guillermo Rodríguez Fdez. T.658 58 50 49 guillermo@novasdoeixoatlantico.com

Tradución e correción: Montserrat Rodríguez cursosespanhol.cep@gmail.com

IIINOVAS DE TURONIO | Outubro de 2020

LouriñaSALCEDA

Oprograma “Vilas enFlor”, unha iniciativaque procura a mellora

ambiental, social e económicados concellos galegos de menosde 45.000 habitantes, chega esteano á súa terceira edición condoce novos concellos participan-tes confirmados. Este ano, incor-pórase á lista de participantes alocalidade pontevedresa de Sal-ceda de Caselas xunto cos conce-llos de Cambados, Fene, Guitiriz,Lalín, Narón, Pontedeume, Sada,Sarria, San Sadurniño, Ames eTui.

Desta forma, xunto cos parti-cipantes do ano pasado (Allariz,Caldas de Reis, Chantada, Salva-terra de Miño, Betanzos, Culleredo,Cuntis, Tomiño, A Guarda, Carba-lliño, Gondomar, Mondoñedo, Or-tigueira, Ponteceso, Portomaríne Baiona) xa son 28 os competi-dores desta terceira edición. Aorganización continúa a rolda decontactos coas localidades galegas

de menos de 45.000 habitantes.As “Flores de Honra”, que

abranguen cinco niveis, son odistintivo que se concede anual-mente aos municipios participan-tes, segundo criterio dun xuradoespecializado formado por expertosde recoñecido prestixio no ámbitodo paisaxismo. O programa reco-ñece tanto a traxectoria como asaccións levadas a cabo polos con-cellos galegos para mellorar e re-saltar os espazos verdes urbanos,a súa xestión sostible, a educaciónambiental e a concienciación ci-dadá no coidado da contorna.

No caso de Salceda de Caselasdestacan os numerosos investi-mentos que levan realizando desdehai máis dunha década para a re-cuperación dos espazos públicospara as persoas, tanto no cascourbano como nas sete parroquiasque conforman o municipio. Defeito, as sendas fluviais conver-téronse xa no sinal de identidadedeste concello, con espazos verdes

de recreo ao longo das ribeirasdos ríos Caselas, Landres e La-goela; un bo exemplo de actuaciónrespetuosa co medio que ademaiscumple cos parámetros de acce-sibilidade universal.

Entre as actuacións máis des-tacadas tamén resalta o acondi-cionamento de numerosos espazosverdes no rural como a Carballeirade Xabarís, a área recreativa deRubás ou a dos muíños do Re-gueiro. En canto ao casco urbano,o concello segue unha políticade humanización e recuperacióndos espazos públicos para as per-soas con actuacións en numerosasrúas, prazas e outros espazos davila, destacando a remodelaciónda Praza da Devesa, a humaniza-ción da Rúa Compostela e adxa-centes ou a urbanización da Rúada Gándara.

Na pasada edición, o xuradodistinguiu aos concellos de Chan-tada e Allariz con catro flores dehonra, Caldas de Reis e Salvaterra

con tres. A Portomarín,Ponteceso, Tomiño,Mondoñedo, A Guarda,Culleredo, Cuntis, Car-balliño e Betanzos condous; e Gondomar, Or-tigueira e Baiona foronrecoñecidos cunha florde honra.

No último trimestre do ano unxurado realizará as visitas a todosos concellos participantes e de-cidirá que concellos son merece-

dores de algunha distinción asícomo de subir ou baixar o númerode flores que alcanza cada concelloata un máximo de cinco.

O concello de Salceda súmase á terceira edición do certame Vilas en Flor

Salceda pretende 1200 m2 de terreo da Sareb para uso social

NOVAS DE TURONIO | Outubro de 2020IV

O PORRIÑO

Louriña

Atriatleta Aida Valiño, fla-mante fichaxe do novoequipo ciclista porriñés

“Louriña Cycling Team”, produtoda fusión entre “Máster da Lou-riña” e “A.D. Avanza”, procla-mouse campioa galega de contrareloxo individual 2020, na cate-goría elite. Cun crono de 19:36,Aida amosou a súa calidade. Haique ter en conta que volveu ácompetición xa que estivo alei-xada do ciclismo nestes últimosanos despois da súa maternidadee de sufrir dous accidentes detráfico cando adestraba.

Na mesma categoría, a porri-ñesa “Chus” Barros, do “SpolC.C.” foi subcampioa de Galiciacun tempo de 21:09.

Aida ValiñoCampiona Galegade Contra Reloxo

Seis dos concellos máisafectados pola crise de“Maderas Iglesias” xa que

teñen máis veciños entre os 148traballadores, estiveron repre-sentados na xuntanza celebradao día 8 no Porriño co comité depersoal desa industria.

Á convocatoria realizada epresidida pola alcaldesa porriñesa,Eva García de la Torre acudironas súas homólogas de Mos, NidiaArévalo; Salceda de Caselas, LoliCastiñeira e Tomiño, Sandra Gón-zalez. Tamén asistiron os tenentesde alcalde de Salvaterra do Miño,Ernesto Groba e de Ponteareas,Cristina Fernández.

De todos estes concellos, Sal-vaterra é o máis afectado con 34veciños entre os traballadores de“Maderas Iglesias”. Porriño ten25; Ponteareas, 23; Mos, 20; Sal-ceda de Caselas, 10 e Tomiño, 2.

Os membros do comité de per-soal e delegados sindicais expu-

xeron as súas críticas “ante afalla de compromiso por partedo empresario Juan Ramón Igle-sias en presentar un proxectoviable que esixe o IGAPE”. Etamén amosaron a súa inquedanzaporque “a Xunta de Galicia tardaen materializar o apoio que dinque quere darnos”, manifestouVicente Molares, presidente docomité laboral.

As representantes dos diversos

concellos manifestaron o seu res-paldo aos traballadores e deronconta das xestións que están arealizar. Nomeadamente NidiaArévalo que informou que “falaa diario” co novo director doInstituto Galego de Apoio e Pro-moción Económica (IGAPE) eadiantou que agarda que “o vin-deiro martes manteña unha reu-nión con vos”.

En paralelo, realizaranse outras

xestións preto do empresario edos acredores bancarios, segundocomprometeron as alcaldesas erepresentantes dos concellos pre-sentes.

“Por nos non vai quedar facertodo o posible, e sabemos que aXunta está tamén por botar unhaman, para evitar a desaparicióndos 148 postos de traballo queestán en xogo”, rematou a alcal-desa do Porriño, Eva García.

Seis Concellos comprometéronse de novo cos traballadoresde “Maderas Iglesias” na procura de solucións

Pedro Pereira, concelleirode Infraestruturas con-voca aos veciños da rúa

Aloques a unha xunta informa-tiva que terá lugar o vindeiromartes día 13, ás 19 horas, nosalón de sesións do Concello.Trátase de informarlles sobre oplan de obra para executar oproxecto de humanización dadevandita rúa.

Os traballos comezarán o luns19 a cargo da empresa adxudi-cataria que resultou ser “Esca-vacións e Construcións PérezPortela”.

O Concello do Porriño sacoua licitación pública a humani-zación da rúa Aloques, cun or-zamento de 422.636 €, concargo ao Plan Concellos 2020.

Este proxecto do goberno mu-nicipal, a proposta do concelleirode Infraestruturas, Pedro Pereira

plántea o tratamento deste es-pazo urbano cunha mellora queabrangue a renovación e am-pliación dos servizos existentes.A tal fin compre a demolicióndo firme actual e a súa substi-tución por un en-lousado enpedra. E ademais acometerase arecollida de pluviais, saneamento,abastecemento de auga, tele-comunicacións e electricidade.

Como apreciase nas imaxesde recreación virtual que acom-pañan esta nova, a rúa Aloquesquedará de tránsito peonil, sentráfico de vehículos agás resi-dentes, segundo o proxecto quefoi presentado previamente poloconcelleiro de infraestruturasaos residentes na reunión quecelebraron o 5 de decembro de2019 na casa do Concello.

O concelleiro de infraestruturas convocaaos veciños a rúa Aloques parainformarlles do plan de obra

Apista 2 do PolideportivoMunicipal, unha vez rema-tadas as obras de lixado,

arranxo e colocación da nova su-perficie de madeira para concluír areparación dos danos ocasionadospolas inundacións do 1 de xuño,estrea nova imaxe co pintado dasliñas da cancha en cor morada.

A decisión responde a "un xestode solidariedade coa perspectivade igualdade e contra a violenciade xénero", manifestou David Alon-so, concelleiro de Deportes quehoxe estivo a comprobar diversas

actuacións no Polideportivo. Entreelas, a colocación nas dúas pistasde novas proteccións na zona dascanastras.

O concelleiro inspeccionou ostraballos de arranxo do ximnasiodo Pavillón 1 que están a rematarsecoa colocación do novo parqué devinilo, despois de ter concluídasas obras de impermeabilización.Neste ximnasio terán lugar asclases de pilates e de ximnasia demantemento en catro quendas,cada unha con 10 persoas e divi-didas por días.

A pista 2 do PolideportivoMunicipal estrea nova imaxe

VNOVAS DE TURONIO | Outubro de 2020

Louriña

Baixo o lema "Mos con LaVuelta", a alcaldesa deConcello de Mos, Nidia

Arévalo, o director de "LaVuelta a España", Javier Gui-llén, a directora xeral de Tu-rismo da Xunta de Galicia, NavaCastro, e o "embaixador" daVolta, Óscar Pereiro, gañador doTour de Francia 2006 e veciñode Mos, presentaron as activida-des previstas para a saída da15º etapa da Volta Ciclista a Es-paña, a realizarse o próximo 5de novembro neste concellopontevedrés.

O acto levouse a cabo noPazo dos Marqueses de Mos, econtou coa asistencia de mem-bros do tecido asociativo, de-portivo, cultural e empresarialda mesa sectorial “Mos con LaVuelta” así como concelleirosdo goberno municipal.

A alcaldesa Arévalo destacouque "Mos está no mapa", xaque este Concello será a únicalocalidade da provincia de Pon-tevedra que terá a súa etapa desaída da Volta 2020 e que esteevento fortalecerá a importanciado concello como paso estraté-xico do Camiño Portugués deSantiago. Palabras que foron co-rroboradas por Nava Castro, quensalientou que Mos será centrode atención mundial grazas átransmisión televisiva para 190

países desta Volta ciclista.Pola sua banda, o director

de "La Vuelta", Javier Guillén,declarou que este certame ci-clista "estaba en débeda" conMos no cometido de outorgarlleunha etapa clave da Volta Ciclistaa España, e por iso ese "com-promiso" foi ratificado coa saídadesta 15º etapa.

Pola súa banda, Óscar Pereiro,embaixador desta edición da"Volta", explicou os tramos poloque discorrerá esta etapa noConcello de Mos, previstos en 8quilómetros, e que proseguiráata A Pobra de Sanabria.

Os presentadores do actoaseguraron que están garantidastódalas medidas de seguridadeprevistas polo COVID 19 estaedición "atípica" da Volta a Es-paña. A alcaldesa mosense ta-mén destacou o labor da Pali-lleiras de Mos e da Escola deDeseño local, que está a ela-borar mascariñas co símbolodeste evento. Tamén informouque os actos desta etapa co-mezarán o 24 de outubro, cunconcerto de O Milladoiro noPazo dos Marqueses.

O maillot que portarán os ci-clistas nesta Volta tamén foipresentado neste acto, e tenun deseño tipicamente local,destacando o símbolo da Rosade Mos na súa indumentaria.

Mos presentou o inicio deetapa da Volta Ciclista a

España 2020

Lourdes Moure, concelleirade Educación reclamou nonome do Concello do Po-

rriño á Xunta de Galicia "informa-ción clara e periódica sobre oscontaxios de covid nos centrosdocentes". A concelleira expresou"o malestar fronte á Conselleríade Sanidade pola falta de infor-mación que temos sobre a inci-dencia do Covid no concello eparticularmente na parte que metoca, na comunidade educativa".Lourdes Moure lembrou que tive-mos casos en dous centros,"Aceesca" e no CEIP "FernándezLópez" dos que "enterámonos dexeito extraoficial e a través deterceiros", engadiu a concelleira.

Lourdes Moure manifestouque a súa Concellería tamén

trasladou este malestar á FEGAMPsumandose aos demais concellosque tamén reclamaron á Xuntade Galicia información diaria daincidencia do Covid nos axunta-mentos.

Moure Varela lembrou queconcellos como O Porriño "es-

tamos a facer un esforzo orza-mentario moi importante en asu-mir tarefas como a desinfeccióndiaria de colexios e garderíasaínda de que se trata dunhacompetencia impropia que asu-mimos pola seguridade dos nososnenos e nenas", rematou.

A concelleira de Educación reclama áXunta información periódica sobre os

contaxios de covid nos centros docentes

OConcello e a PolicíaLocal do Porriño infor-man de que entrou en

vigor a modificación da orde-nanza reguladora de aparcamen-tos (ORA), segundo o acordoacadado polo pleno da corpora-ción municipal do Porriño o pa-sado 30 de xuño e unha vezcumprimentados os prazos le-gais de alegacións e publicidade.

As dúas principais novidadesdesta modificación son a contíadas sancións e o límite de tempode estacionamento.

A principal causa pola quese acometera esta modificaciónda ordenanza foi a limitacióndo tempo de aparcamento. Destexeito aténdese unha reclamaciónda veciñanza pola escaseza deaparcamento na zona da Prazade Abastos e a gran demandade prazas de estacionamentoque se require para a atender ocomercio.

A Concellería de Seguridadeatendeu esta petición en arasde dinamizar ao Mercado e ocomercio local e dar unha solu-ción ao problema de circulación.

Por estas razóns, limítase o es-tacionamento dos vehículos a45 minutos (e non de hora emedia como antes) considerandoese tempo como dabondo pararealizar as compras no mercadoe no comercio local.

No que atinxe ás multas porinfracción da ordenanza, ac-tualizase ao establecido polasleis de trafico. Polo tanto haberáunha redución do 50% se o pa-gamento da sanción se fixeraefectivo no prazo de 20 díasnaturais. O importe das sancións

non se incrementou. Sanciónde 36 € por modificar a horade chegada despois do esta-cionamento; e sancións de 24€ por falta de disco ou com-probante; superar o límite ho-rario; estacionar de novo namesma rúa ou praza sen quetranscorreran dúas horas; ouocupar dúas prazas de estacio-namento.

As prazas destinadas a persoascon dificultades de mobilidademanterán o tempo de estacio-namento de tres horas.

Entrou en vigor a modificación da ORA("zona azul") na contorna do mercado

NOVAS DE TURONIO | Outubro de 2020VI

Baixo Miño

OConcello de Tomiñoestá a desenvolver ocurso ‘Competencias

dixitais para o emprego e nasrelacións coa Administración’,un obradoiro dirixido a mulle-res usuarias dos departamen-tos municipais de BenestarSocial e Orientación Laboralen situación desemprego, demellora de emprego e/ou ensituación de especial vulnera-bilidade.

O curso, co-financiado polaDeputación e o Concello, im-partese dous días á semana,dúas horas e media cada día,do 5 de outubro ao 10 de de-cembro na Aula Obradoiro deGoián. Ademais o Concelloofrece ás participantes que o

precisen servizo de canguraxegratuíto no grupo de tarde.

As participantes recibiránformación teórico/práctica eninternet básico e medio (correoelectrónico, Google office…), internet para o emprego(novos traballos e profesións,elaboración de CV e distribu-ción por web/mail, boas prác-ticas en redes sociais parauso profesional, portais e bus-cadores de emprego…) asícomo no uso das webs da Ad-ministración (sinatura dixital,SEPE, Seguridad Social…). Ocurso completarase cun módulodedicado a Dereitos Laboraise un módulo básico de Igual-dade, impartidos por profe-sionais de ambas áreas.

Curso de competencias dixitaispara mulleres en Tomiño

Non se abrirán inscri-cións debido á nece-sidade de limitar as

prazas para cumprir coa nor-mativa de seguridade. Os cri-terios seguidos por Tamara, amestra encargada, foron a an-tigüidade dos alumnos na Es-cola de Teatro e a convivenciaestre os mesmos, estable-cendo grupos reducidos queestarán limitados a 9 ou 10

participantes. Co fin de cum-prir estes criterios, aumenta-ranse os grupos e días declase, formando un total de 6,que estarán repartidos entreo luns e o martes.

A duración das clases seráde unha hora e quince minu-tos a fin de que se poidanrealizar tarefas de desinfec-ción e ventilación entre cadaclase.

A Escola Municipal de Teatro deTomiño inicia as súas actividades

AAsociación de Desenvolve-mento Galicia Suroeste Eu-Rural presentou no mercado

de Tomiño a súa campaña de sen-sibilización “Parte de ti”. No actode presentación estiveron presen-tes 9 alcaldes e 2 concelleiros dos13 concellos que forman parte doGrupo de Desenvolvemento Rural(Galicia Suroeste Eurural).

Esta campaña parte do obxec-tivo do grupo de crear unha marcakilómetro cero para poñer en valoro produto local.

“Parte de ti” é unha campañaque trata de sensibilizar, concienciare informar basándose nas historiasdas produtoras e produtores. Cadaunha destas historias cóntase enforma de vídeo para achegar a re-alidade do rural ao espectador. Po-

deranse visualizar estes vídeos nestaweb e nas redes sociais de Eurural(@eurural_gdr14) . Estas vías ser-virán tamén para lanzar unha con-vocatoria aos comerciantes quevendan produto do rural e queiranformar parte do GDR – que poderánlucir o distintivo “Parte de ti” nasúa porta ou a través dun bannerna súa plataforma de venda online– e aos produtores do rural quequeiran unirse.

Ademais, a través das redes so-ciais de Eurural, realizarase variossorteos de experiencias no nosoterritorio, para que as persoas ga-ñadoras poidan sentir o rural deprimeira man, descubrir os nososprodutos e coñecer aos nosos pro-tagonistas.

Durante a rolda proxectouse o

vídeo de presentación da campañae unha das historias dun dos pro-dutores, José Manuel Fernández,de O Forno de Mosende, que ade-máis interviu ofrecendo as súasverbas para poñerlle voz aos pro-dutores e falar da situación dopan do Porriño.

Asistiron á presentación: AndrésIglesias, alcalde de Pazos de Bor-bén; Daniel Boullosa, concelleirode Redondela; David Alonso Bar-giela, concelleiro de O Porriño;Enrique Cabaleiro, alcalde de Tui;Ánxela Fernández Callís, alcaldesade O Rosal; Antonio Lomba, alcaldede A Guarda, Cristina Correa, Al-caldesa de Oia; Carlos Gómez Pra-do, alcalde de Baiona; Paco Fe-rreira, alcalde de Gondomar; JuanGonzález, alcalde de Nigrán.

O GDR14 presenta “Parte de ti”, unha campaña de apoio ao rural

VIINOVAS DE TURONIO | Outubro de 2020

Eduardo Maragoto (presidente da AGAL)

Carvalho Calero tivo várias fasesbibliovitais, permita-se-me oneologismo, em que cultivou pra-

ticamente todos os géneros que podiaexercitar um autor contemporâneo. Apoesia está presente em todas elas, mascostuma ser lembrado por umha facetaintelectual mais concreta para cadaetapa.

Até 1936, por exemplo, podemos dizerque ele é referido principalmente comopoeta, mas também começava a destacarcomo orador. No último lustro dos anos30 tem sido destacada a sua poesia emcastelhano, principalmente os sonetos queescreveu na prisom de Jaém (pola qualtivo que passar por ter defendido a Repú-blica), embora a sua obra poética nestalíngua se prolongasse ainda por um decénio.A década de 40 também é o período emque escreveu o primeiro romance galegodo pósguerra, A Gente da Barreira, publicadoem 1951.

Nos anos 50 e primeiros 60 destaca oseu trabalho pedagógico, por estar emLugo dirigindo um colégio privado muitoavançado para a época chamado Fingoi.Dessa altura também cabe salientar a suaproduçom teatral e é o momento em queescreve a que passará à história como aobra-prima de Carvalho, a História da Li-teratura Galega Contemporânea, usadaspor várias gerações durante décadas.

No ano 1965 começa a sua época com-postelana, vinculado à Universidade deSantiago. A partir daqui começa a prestarcada vez mais atençom à língua, tanto

nos artigos em que analisava aobra dos autores e autoras que es-tudava, como em muitos artigossobre planificaçom linguística, nasdiferentes propostas de normas or-tográficas que redige e, obviamente,na sua Gramática elemental delGallego Común, que publica em1966. É a etapa em que se converte,em 1972, no primeiro catedráticode Linguística e Literatura Galegada Universidade Galega.

No ano 75 começa a enxergar-se um novo período da sua vida.Pronuncia-se a favor da conver-gência do galego com o portuguêse dedica cada vez mais páginas adesenvolver e atualizar a sua obraconforme este ideário. Seis anosmais tarde nascia o movimentoreintegracionista e começava o fa-moso ostracismo de Carvalho poloscírculos académicos que até entomtanto o aplaudiram.

Os últimos cinco anos da suavida som os mais prolíficos de umponto de vista literário. A sua obrapoética e narrativa é ainda descon-hecida para o grande público, porqueficou eclipsada por outras dimensõese polo facto de as duas obras maisaplaudidas e importantes dele (Scór-pio, de narrativa; e Reticências, depoesia) estarem escritas em galego reinte-grado, de maneira que, infelizmente, aindanom lhes foi possível chegar ao ensinocom normalidade.

Os parágrafos anteriores nom deixamlugar a dúvidas. Carvalho Calero foi todo

para a língua e a cultura galegas. É verdadeque a unanimidade sobre a monumentali-dade da sua obra, nom tem ainda conti-nuidade no relativo aos efeitos de se terconvertido no principal pensador do rein-tegracionismo linguístico, mas o debate

sobre esta parte da sua obra continuasem perde vigor passados 30 anos da suamorte. É, a meu ver, a faceta que já o fijopassar à história do nosso país e a que ovai preservar na nossa memória coletivamais 1000 primaveras.

Carvalho terá 1000 primaveras

Letras Galegas 2020: Carvalho Calero

NOVAS DE TURONIO | Outubro de 2020VIII

Entrevista

- Editorial Galaxia cumpre 70anos de andaina. Qué avalia-ción pode facerse dunha traxec-toria editorial tan importantepara o país?

Hai que entender como naceGalaxia e cal era a súa finalidade.Galaxia nace nunhas circunstanciacomplexas, tremendamente difí-ciles, nun país dominado poladesestabilización e sobre todopolo medo. E nace da man dunsvellos militantes do Partido Ga-leguista na clandestinidade, tale como veuse reflectido no seuprimeiro Consello de Administra-ción. Todos os compoñentes desdeConsello foron sancionados ad-ministrativamente ou con penasde cárcere. Por tanto, daquelaparecía unha milagre que Galaxiapuidera existir. Galaxia naceu desanecesidade de darlle ao país unhamasa crítica que puidera soster,e de trasladar o que era a culturagalega e a cultura galeguista ásnovas mocedades.

Cal é a valoración dos setentaanos? Nas circunstancias dunhasociedade como a galega, Galaxia

segue sendo un milagre. Hai quepensar que Galaxia ten unha fór-mula de Sociedade Anónima, dun-ha entidade mercantil, pero nuncarepartiu dividendos. Ningún cargodo Consello de Administraciónpercibe algún tipo de salario. Épor tanto unha anormalidade doque é o mundo capitalista.- Precisamente, por EditorialGalaxia pasaron as e os mello-res escritora/es do país, asícomo mantén como sinal deidentidade propia a RevistaGrial, Revista Galega da Cul-tura. Isto converteu á editorialna verdadeira referencia histó-rica da edición en lingua ga-lega. Como observa por tanto omomento actual do mundo edi-torial en Galicia?

Hai que tomar sempre comoreferencia as circunstancias eco-nómicas pola que pasa o país eincluso a humanidade, como acrise de 2008. Dende o ano pa-sado (2019) a situación tornousemais complicada e caótica. Agoratemos un gran problema que, coconfinamento, a xente non con-

sume por medo. Pénsese que ago-ra mesmo o mercado do ensino éun mercado pechado, polo tantoé moi difícil chegar coas nove-dades a estes profesorados. Pre-císase tamén dunha moderniza-ción para apuntar o que é o granmercado por vías telemáticas. Nocaso das vendas, pode haber undiferencial de 40 ou 50% co res-pecto ao ano 2019.- Observa apoio institucionalao sector editorial en galego?

Ese é un dos grandes debatesque ten o mundo editorial galegoe, en si, o propio pobo galego.Eu son dos que creo que seríanecesario e inaprazable un granacordo institucional sobre cal éo momento da lingua, cal é omomento da cultura, como nosvamos a enfrontar a eses novosretos. Un gran acordo de pobo,dunha necesidade que asumamosque a cultura galega e o idiomason un problema colectivo. Nuncativemos unha mocedade tan cultaco respecto ao que é a lingua. Oque si é certo é que esa mocedadenon sinte a necesidade da utili-

zación da lingua. - A editorial sempre mantivo ocompromiso asumido pola de-nominada Xeración Nós de de-fender e promover esaidentidade. Neste 2020 taménse cumpre o centenario da apa-rición da Xeración Nós. Consi-dera que a sociedade galegaactual segue a manter inaltera-ble ese compromiso coa súalingua e cultura?

Unha das preocupacións dos

fundadores era elevar a lingua aun nivel culto e académico, to-mando en conta as súas orixesrurais e abandonando a idea deque era unha lingua vulgar. Esa éunha preocupación constante eque seguimos tendo. En 1950, o80% da poboación de Galicia vivíano mundo rural. Nesas preocupa-cións estaba a necesidade de tra-dución ao galego das obras clási-cas doutras linguas, así como deautores estranxeiros. Galaxia im-

"A existencia de Editorial Galaxia é un milagre"

Antón Vidal Andión, presidente de Editorial Galaxia

Neste 2020 signado pola pandemia doCOVID 19, a Editorial Galaxia está deaniversario. Cumpre 70 anos de existen-

cia como referente editorial e cultural de Galicia.

Antón Vidal Andión (Pontevedra, 1948), o seupresidente desde 2014, falounos sobre este his-tórico aniversario e o momento actual do mundoeditorial en Galicia.

Por Roberto Mansilla Blanco

IXNOVAS DE TURONIO | Outubro de 2020

Entrevista

pulsou a creación do Institutoda Lingua Galega e a revitalizaciónda Real Academia Galega. Hoxeen día, o 80% dos galegos vivimosnas cidades e só o 20% na aldea.Por iso é necesario levar á con-ciencia da mocedade de que alingua é o sostén de nós comopobo, de comunidade única e di-ferenciada no mundo. - Neste novo aniversario, a edi-torial estrea logotipo, baixo olema "70 anos con nós", ba-seado nun deseño realizado porXaime Isla Couto e usandoigualmente a tipografía utili-zada por Castelao na revistaNós. Pode explicarnos en quese basa esta nova imaxe de Ga-laxia?

O logo deste 70 aniversarioreflexa esa unión no tempo entretodo o que significou o movementogaleguista dende as Irmandadesda Fala pasando pola XeraciónNós. Por tanto, fixemos unha re-flexión: que significan estes 70anos e ese engastallamento coaXeración Nós? Hai que tomar enconta que quen presidiu por pri-meira vez esta casa foi un dosmembros activos da Xeración Nós,Don Ramón Otero Pedrayo. Paranós non é unha cuestión só deintelectualidade ese logo, do quesignifica unir a Nós con Galaxia,senón unha cuestión de herdanza.Podemos dicir sen petulancia quenós, en Galaxia, somos os herdeiros

mais directos da Xeración Nós.- Tamén está a relación da edi-torial con tres fundacións: aFundación Otero Pedrayo, aFundación Isla Couto e a Fun-dación Penzol. Como é esa re-lación institucional?

Unha das preocupacións dosfundadores de Galaxia tamén erade que no país houbera institu-cións galegas e galeguizadas. AFundación Penzol é do ano 1963e Fermín Penzol-Labandera eraun entusiasta galeguista con granvocación de bibliófilo. Foi asíxuntando unha serie de coleccións,documentos, que puxo a disposi-ción de Galaxia. E a editorialtoma a decisión de crear a Fun-dación Penzol, con sede en Vigo,porque esta era a única cidadeque non tiña ningunha institucióndo eido da cultura galega e gale-guista, e constituír así un fondodo galeguismo vivo, desde osanos 1920 ata agora.

A Fundación Otero é unha man-da do propio Don Ramón OteroPedrayo no seu último testamento,no que desexaba que Galaxia forao seu herdeiro. Por tanto, o anteriorConsello de Administración decidiuasí crear a Fundación Otero.

Por último, Xaime Isla, en re-cordo e honra do seu irmá Ramiro,un referente pouco coñecido dogaleguismo, constitúe unha fun-dación tamén con sede en Vigo econ finalidades sociocomunitarias

e relixiosas. Digamos que todoese é o gran grupo que estábaixo o paraugas de Galaxia,sendo a editorial a célula detodos eles.- É un feito que estamos nomundo dixital, co avance doe-book. Como observa estetránsito dixital dentro domundo editorial?

Aínda que era algo que pa-recía que viña para arrombaro mundo do papel, é taménun feito que en EE.UU estácaendo a porcentaxe de vendasdo e-book, con aproximada-mente un 20%. Nun mercadocomo o galego ou do Estadoespañol, onde temos unhamoral mais laxa e se vulneran asnormas, parece que o libro elec-trónico ten determinada acollida.A pesares de que todas as editoriasfacilitamos ese formato, polo me-nos nós podemos dicir que nonnotamos ese avance do libro elec-trónico, polo menos no caso dolector. O lector ten unha necesi-dade física de estar en contactoco libro, incluso de cheirar os li-bros. Por iso non notamos esapuxanza que pensábamos ía ter olibro electrónico. De momento,está moi por debaixo do libro enpapel e ten as súas dificultades.Tamén quero aproveitar para diciro papel que se denomina de marcaecolóxica, que son de produciónde vexetais sostibles, son tan

sostibles como os libros electró-nicos. - En que medida afectou a pan-demia do COVID 19 ao funcio-namento da editorial?

É algo que estamos aínda so-frindo e é unha preocupaciónpara as contas da editorial. Afec-tounos extraordinariamente noasunto do diferencial de vendasdo 40% co respecto ao ano ante-rior, e incide na produción e noemprego fixo e activo. Galaxiasegue mantendo o seu númerode traballadores fixos pero si écerto que durante o confinamentoperdemos posibilidades de editare a xente non acode ás presenta-cións de libros por medo. Houboun tirón a nivel de libreiros coa

chegada do verán, pero ensetembro vai retrasado o mer-cado por comezar mais tardeos cursos académicos. Vímonostamén na obriga de acolleralgún ERTE. - Finalmente, podería adian-tarnos qué novidades edito-riais podemos agardar deGalaxia para os próximosmeses?

Temos un plan editorialque aprobamos todos os anose que para este 2020 houboque reformular polos retrasoscausados pola COVID 19. Estápor saír o prelo do premio li-terario Vila Nova e de fallarseo premio Repsol. Acabamos

de editar a novela de Antón Ri-beiro Coelho, así como o segundolibro sobre Castelao. Estamospreparando unha antoloxía daXeración Nós e varios libros daXeración Nós, que sairá de aquía Nadal así como algunha queoutra novidade.

Sacar adiante o plan é difícil.Creo é a primeira vez dende queeu estou en Galaxia que a revistaGrial veuse na obriga de sacardous números en conxunto, o do70º aniversario, debido aos re-trasos motivados polo confina-mento. En 2019 sacamos 156 tí-tulos, cada dous días e medioproducíamos un libro. Hoxe esta-mos bastante lonxe desa posibi-lidade.

NOVAS DE TURONIO | Outubro de 2020X

LetrasPor José Paz Rodrigues (Professor aposentado da Universidade de Vigo, Presidente da ASPGP e Académico da AGLP)

Finalmente, e já era hora, a RAG de-dicou-lhe no ano 2020 as “Letras Ga-legas” a Ricardo Carvalho Calero.

Fato que já tinha que ter sido dez anosantes, em 2010, quando se cumpria o cen-tenário do seu nascimento. Carvalho Caleroteve com a ASPGP (Associação Sócio-Pe-dagógica Galaico-Portuguesa) um relacio-namento enormemente importante edecisivo e, de alguma maneira, foi sempreo guieiro da associação para esta asumiros postulados do reintegracionismo lin-guístico para a nossa língua e a vinculaçãocom o espaço linguístico-cultural da Luso-fonia e do Mundo Lusófono, integrado porGaliza, Portugal, Brasil, Angola, Moçambi-que, Guiné-Bissau, Cabo Verde, São Tomé-Príncipe, Timor Leste, Goa e Macau.Naturalmente, embora ser Carvalho oguieiro principal, também o foram os his-tóricos Biqueira, Vilar Ponte, Dieste,Bouça-Brei, Rodrigues Lapa, Murguia,Risco (em alguma época), Marinhas delValle, Paz Andrade, Guerra da Cal, BlancoTorres, Diaz Pardo, Castelão, Manuel Mariae os, ainda felizmente vivos, Montero San-talha, Gil Hernández, Estraviz, Banhos,Barbosa, Carlos Durão e Fontenla.

A vinculação de Carvalho com a associaçãofoi sempre muito extensa e estreita. Ademaisda publicação pela ASPGP de vários dosseus livros, que citaremos mais adiante, eda publicação de vários dos seus depoimentosnas revistas O Ensino e Temas de O Ensino,já em 1978 (do 4 de novembro ao 2 de de-zembro) Carvalho participou como relator,junto com o catalão Lluis Aracil, no simpósio

celebrado em Compostela sobre “Proble-mática das línguas sem normalizar: Situaçãodo Galego e alternativas”, que mais tardedeu lugar à publicação dum livro mono-gráfico; em 1980 no da “Área Literária Ga-lego-Portugesa e Brasileira”, celebrado namesma cidade do 3 ao 31 de maio, ondetambém participaram os portugueses JoséAugusto Seabra e Manuel Ferreira. Em1983, como já comentaremos, esteve pre-sente todos os dias nos que se desenvolveuem Barcelona o Iº Congresso Estatal deMRPs, no mês de dezembro, e apresentouno mesmo uma palestra sobre a históriada língua galega. Na década dos oitentaassistiu com uma delegação da ASPGP, aoIº Encontro de Poesia em Primavera, cele-brado na linda localidade de Amarante, aolado do Tâmega, onde pronunciou umaformosa palestra. Em 1985, junto comFernando Alves Cristovão, presidente doICALP, Luís A. Polanah, Isaac Estraviz,Santamaria Conde, Gil Hernández e MonteroSantalha, participou no “IVº Encontro In-ternacional da Língua Galaico-Portuguesa”,organizado pela ASPGP, que se desenvolveuno Parador de Turismo de Ponte Vedra, do 6ao 7 de dezembro de 1985. Onde se decidiucriar a comissão para estabelecer relaçõescom a Academia de Ciências de Lisboa e aBrasileira de Letras de Rio de Janeiro, paraa revisão do Acordo Ortográfico e incluir àGaliza no mesmo. Este encontro foi realmenteimportante.

Em 1989, Carvalho participou pronun-ciando uma palestra sobre Otero Pedraio,nas “Primeiras Jornadas de Didática daLíngua”, organizadas pela ASPGP, celebradas

na Escola de Magistério de Com-postela, do 16 ao 18 de fevereirode esse ano. A sua participaçãoao largo do tempo em diversasedições das Jornadas do Ensinoda Galiza e Portugal foi muitodestacada. Na edição 5ª (Com-postela, 1981) pronunciou umapalestra sobre “Castelão e o teatroda arte”; esteve também na 6ªedição (Ponte Vedra, 1982); na7ª (Compostela, 1983) onde falousobre a nossa língua; e na 8ª (Ou-rense, 1984), participou com PazAndrade e Diaz Pardo numa mesaredonda sobre o tema “Castelão,literatura, arte, política e ensino”.Mesmo, nesta edição de 1984, as-sistiu, com organizadores e parti-cipantes, ao roteiro-excursão reali-zado a Cela Nova, onde se celebroutambém um almoço ao ar livre nocampo de uma linda carvalheira.

Com todo o merecimento, a ASPGP

dedicou-lhe em 1987 um grosso volumeda revista O Ensino, como homenagem àsua grande figura, incluindo os números18 ao 22, com capa de Filipe Seném LópezGómez. O monográfico, coordenado porJosé Luís Fontenla, foi impresso nas oficinasgráficas da Barbosa-Xavier, da cidade deBraga. Vários exemplares deste volumeconservam-se nos locais da AGLP em Com-postela (“Casa da Língua Comum”). Existempublicados vários depoimentos de Carvalhoem diferentes números da revista O Ensino.Sob a epígrafe de A Inovação Pedagógicada Escola, em 1984 publicou-se um mo-nográfico, ao cuidado de José Luís Fontenla,com os números 7 ao 10, no que se recol-hiam todos os trabalhos e relatórios apre-sentados pelos educadores galegos no IºCongresso de MRPs celebrado do 5 ao 10de dezembro de 1983 em Barcelona. Entreeles um trabalho escrito por Carvalho.

CARVALHO NO CONGRESSO DE MRPsCELEBRADO EM BARCELONA:

Do 5 ao 10 de dezembro de 1983 teve

lugar no Paço de Congressos de Montjuïcem Barcelona, patrocinado integramentepelo MEC, o Iº Congresso Estatal de MRPs.Para proceder ao seu desenho e preparação,vários representantes de MRPs – entre eles,pela ASPGP, o que subscreve este artigo –deslocaram-se à localidade de Saifores (Ta-rragona), durante quinze dias do mês dejulho, à casa de Marta Mata (da Associacióde Mestres “Rosa Sensat”). Representandoa Galiza assistiram ao Congresso, ademaisde quem subscreve, como membro da orga-nização, apresentando ponências e comu-nicações, representantes dos MRPs quemais tarde iam configurar a FederaçãoGalega de MRPs: Adela Figueroa Panisse,José Luís Fontenla Rodrigues, José MartinhoMontero Santalha, Elígio Vilhaverde Garcia,Manuel A. Rei Chao (de Escola Viva) eRafael Mouzo Lago (da Universidade Popularde Corcubiom). Como NEGa (Nova EscolaGalega) vinha de ser criada, foi convidadoum seu representante para participar nasatividades. Na sua representação acudiu a

Presença de Carvalho Calero na ASPGP

PUBLICAÇÕES DA ASPGP DEDICADAS A CARVALHO:-CARVALHO CALERO, R., ARACIL, Ll. V. e outros: Problemática das línguas sem

normalizar: Situação do galego e alternativas. (ASPGP-Ed. Xistral, 1980, 2 edições).-CARVALHO CALERO, R. e outros: A nossa literatura: Uma interpretação para hoje.

(ASPGP, 1982).-CARVALHO CALERO, R.: Da fala e da escrita. (ASPGP-Galiza editora, 1983).-CARVALHO CALERO, R.: “Evoluçom histórica da língua galega”. Revista O Ensino

números 7 ao 10. Ano 1984. Pp. 189-194. Monográfico sobre “A InovaçomPedagógica da Escola”.

Nota: Quando na ASPGP se criou o Seminário Permanente de Desenho Curricular,foram publicadas dentro do diário La Región de Ourense, como suplementos domesmo, várias unidades, e entre elas uma monográfica dedicada à grande figura deCarvalho Calero.

Continúa na páxina seguinte...

XINOVAS DE TURONIO | Outubro de 2020

Letras

Corría o ano 1986, SoteloBlanco Edicións publicaba enBarcelona, aínda que xa estaba

edificando en San Marcos, Compos-tela, para trasladar a súa sede social.Era un momento complicado. Editaren Galicia supoñía entrar na guerraentre lusistas e oficialistas. Por aquelentón había un patrón a seguir paraos primeiros, tratábase de don Ri-

cardo Carvalho Calero xunto coa xentenova que era ou fora alumna del.Logo de observar a situación, e comonovo editor, pensei que debía empe-zar a marcar unha liña de publicaciónna que coubese a pluralidade que semanifestaba na realidade de entón.

Viña de Barcelona e interesábamecoñecer como se movía e quen inte-graba o sector editorial galego, tantono nivel de produción como no da

creación. Como nos sectores enfron-tados aos lusistas falábanme mal dedon Ricardo, pensei que o mellor eracoñecelo. Ao pouco tempo, MiguelAnxo Fernán-Vello e Francisco PilladoMayor propóñenme facer un libro deentrevistas cuxo protagonista fose Ri-cardo Carvalho Calero. Aceptei a pro-posta e aos poucos días citámonostodos no Derbi de Compostela, logo

de horas de parola, decateime deque acababa de coñecer un homeencantador. Faloume dos problemasaos que se enfrontaba para podereditar, xa que non era da cordados do monopolio cultural de Gali-cia. Eu coñecía a súa Historia daliteratura galega contemporáneapublicada por aquel entón en Ga-laxia e non acreditaba que naquelmomento se marxinase dese xeitoa un profesor de tanta magnitudeintelectual.

Como dirían na miña aldea, fixe-mos “boas migas”, e dende entónnon só decidín que lle publicaría asobras que me presentase, senónque pasamos horas conversando ávez que se comezaba a forxar unhaboa relación persoal. Ao pouco tem-po, Fernán Vello e Pillado Mayor re-mataron o que ía ser o libro deConversas en Compostela con Car-ballo Calero, no ano 1986. Eu estaba

contento e don Ricardo moi ilusionadoao ver como os seus escritos ían ver aluz. Aos poucos días, tomando un caféna súa casa, díxome que tiña un traballode facía tempo ao que lle chamaba olibro da súa vida. Era o seu romanceScórpio, que publicamos finalmente noano 1987. Posteriormente publicamosEscritos sobre Castelao (1989) e xainstalados na editora de Compostela,publicamos Reticências.

Lembro es-pecialmente odía que lle en-treguei o pri-meiro exemplardo libro deScórpio, acaba-do de saír doprelo, como oamigo e vello profesor se emocionouao me confesar que nunca pensara vereste traballo publicado en vida. Pasadoalgún tempo, a relación autor-editoracabou por se converter nunha autén-tica amizade, e un bo día no salón dasúa casa mostroume un exemplar dasúa obra Historia da literatura galegacontemporánea que publicara a editorialGalaxia e que por aquel entón estabaesgotada. Ofrecíame os dereitos paraa súa publicación, ao que accedín senpensar. Xa tiña o contrato asinado áespera da revisión actualizada porparte dun tal Rodríguez. Presentoumo,comprometeuse a levalo a cabo, peronon tiven máis noticia. Finado donRicardo e pasados os dez anos dendeque se asinou o contrato, a obra nonme consta que se volvese publicar.Mágoa me dá cando penso niso.

Seguen pasando os anos e aíndahai xente en Galicia que monopolizaas institucións e máis a cultura galega,pero a obra de don Ricardo CarvalhoCalero está aí e, malia que lle pese aalgunhas persoas, mira ti por ondeagora non teñen máis remedio queadicarlle o Día das Letras Galegas aquen fora o meu amigo e persoa ta-lentosa, un referente da nosa culturagalega máis universal.

E a súa idea seguirá sendo unha re-ferencia, pois o futuro da lingua galega,desligada do tronco común, está aobordo do abismo da Historia.

Por Olegario Sotelo Blanco

“Conversas en Compostela con Carballo Calero”,“Romance Scórpio”, “Escritos sobre Castelao” e

“Reticências”, publicacións de Sotelo Blanco

Barcelona a professora Mercedes Suárez Pazos,furibunda antirreintegracionista (na realidadeNEGa nasceu fundamentalmente para combatero reintegracionismo lingüístico, de aí que aindahoje continue a sua colaboração com o ILGa,com Galáxia e com edições Xerais). Pela suaculpa, depois das grandes ofensas e tristes pa-lavras proferidas por ela, contra os galegospresentes e, especialmente, contra Ricardo Car-valho Calero, já o primeiro dia de iniciado oCongresso, no espaço dedicado à Galiza (cadaComunidade Autónoma tinha o seu espaçoacotado para poder reunir-se), levou consigoque nos seguintes dias os galegos não se jun-taram mais. Tão desagradável foi o momento,para que isto sucedesse, do que podem darconta e testemunhar, por estar presentes, Fon-tenla, Adela Figueroa e Montero Santalha.

Cada Comunidade Autónoma, por decisãodo comité organizador do Congresso, podiaconvidar a três ou quatro vultos ou personali-dades destacadas, para que participassem nomesmo. Galiza convidou a Basílio LosadaCastro, professor galego na Universidade deBarcelona, a Ricardo Carvalho Calero da deCompostela, que apresentou a sua ponênciacom o título de “Evolução histórica da línguagalega”, e nos honrou com a sua presença e asua agradável companhia durante os dias quedurou o evento. Também foram convidadospela ASPGP os portugueses Luíza Cortesão eHélder Pacheco. O encerramento do Congressofoi presidido pelo ministro José Mª Maravall,junto com os conselheiros de educação dasdistintas comunidades autónomas, agás o daGaliza, que na altura era Vítor Manuel VázquezPortomeñe, que, apesar de encontrar-se aquelesdias em Barcelona, fez o espantoso e supremoridículo de não assistir ao ato oficial, peloque a única cadeira valeira foi a do represen-tante da Galiza, na que só se podia ler oletreiro. O mesmo dia do encerramento, pelatarde, o conselheiro participava num ato doCentro Galego radicado nas Ramblas barcelo-nesas. Ali fomos todos os galegos, agás aprofessora Suárez, para recriminar-lhe o seunefasto gesto de desprezo e a sua ausênciano encerramento do Congresso. Comentou-se-lhe que no fundo de tudo estava o antirrein-tegracionismo do governo da junta galega eque “se Maomé não ia à montanha, ia a mon-tanha a Maomé”. O que subscreve intentoupor todos os meios, chamando várias vezes aoDelegado da Conselharia de Educação em Ou-rense, Daniel Barata Quintas, para que lhe pe-disse e recomendasse ao seu conselheiro que,estando como estava em Barcelona, nãofaltasse ao ato de encerramento e não deixasseficar mal a Galiza. Fica dito para a história e aposteridade tal ignomínia, de um conselheiroque, neste mesmo ano retirou-lhe a ajudaeconómica que lhe fora concedida e publicadano DOG às Jornadas do Ensino celebradas emagosto de esse ano em Compostela, e mesmoforam inauguradas por ele, acompanhado dainefável Paz Lamela. Tudo um contra-sensomuito difícil de entender.

...Ven da páxina anterior.

Visite a nosa webwww.novasdoeixoatlantico.com

NOVAS DE TURONIO | Outubro de 2020XII

Letras

Há pessoas certamente de incidên-cia relevante nalgum dos coleti-vos a que estão vinculadas; há

mesmo quem se destaca como co-adju-vante de fenómenos que redundam na co-munidade.

E há pessoas como Ricardo CarvalhoCalero, decisivas.

Facilmente, vem à memória a sua Históriada Literatura Galega, bem valiosíssimo, re-ferente de prestígio comunitário, ferramentafundamental para o ensino e a investigaçãoda literatura galega, e para a coesão e le-gitimidade da Galiza como entidade de seuno concerto do mundo. E, ao lado daquelaHistória, o correlato que as várias ediçõesda sua Gramática constituírom, tão basilaresque o nosso presente seria mais precáriosem aquela e sem estas.

E, mesmo assim, Carvalho é muito mais.Como intelectual de vanguarda, res-

pondeu a cada passo aos desafios comque a vida e as circunstâncias do País ointerpelavam, com coerência verdadeira-mente notável até ao final dos seus dias;recolhendo a tradição do pensamento ga-leguista, acrescentando-lhe o seu saber esensibilidade, sempre com honestidade eprofundo sentido da responsabilidade.

Desde os anos trinta até aos oitenta doséculo que habitou, trabalhou sobre a Ga-liza, mas, fundamentalmente com a Galiza,propondo soluções de porvir e futuro.

Quando lembramos isto emerge toda afloresta que o singular Carvalho é: jovemdo Seminário de Estudos Galegos e ativistaestudantil; universitário comprometido,na juventude, na maturidade. Político,protagonista de momentos fortes da nossaHistória na elaboração dos primeiros ras-cunhos do estatuto de autonomia referen-dado em 1936... Defensor da legalidaderepublicana e por isso mesmo represaliado,

encarcerado, excluído. Inovador no ensinoem Fingói, pioneiro nas letras como primeiroromancista de após-guerra e autor, nosanos oitenta, dum romance determinantepara entender o galeguismo, a guerra e

suas consequências. Poeta, persistentepoeta, sempre que pudo, poeta; e autorteatral. Sociolinguista, ensaísta, investi-gador: só ancorar na sua dedicação rosalianajustificaria o ato público de reconhecimento.

Orador, articulista, divulgador.Arquiteto dum pensamento sólido como

sólidas forom as pontes que tendeu: entreas gerações do pré-guerra e as que atéhoje o contemplam; entre a Galiza e Por-tugal, e o universo todo da língua portu-guesa. Achegando, dando sentido, dimensãoe compreensão à nossa língua e a quemnela produziu. Veículo e apoio de passagenspara melhores dias e conhecimentos.

E Professor; levam a sua marca-de-águade estudo, gerações inteiras, desde o fran-quismo até às primeiras promoções de Fi-lologia Galego-portuguesa saídas da AlmaMater que tanto honrou com a sua presençae dedicação, como está honrada a Univer-sidade de Santiago de Compostela por tê-lo entre os mais ilustres membros do seuclaustro.

O saldo é de tal magnitude que colocaCarvalho Calero na mais seletapléiade de artífices imprescindí-veis e incontornáveis do nossoser coletivo. Polo que é e poloque representa.

“Cada dia tem o seu afã” ésentença que penso define onorte essencial de D. Ricardo:orientou-se à tarefa, aos diversosafãs que sentiu dever enfrentar,com a disciplina de quem entendeque deve dedicar o seu tempo aoque poda fazer pola comunidade.Os seus tempos não forom mar-cados polo produtivismo a tempotaxado; era a tarefa por fazerque os determinava.

A construção galeguista está,historicamente, marcada por vá-rias tensões; e umha delas, ndamenor, é a que tem lugar entreurgências e previsões. É, prova-velmente, umha das suas tensões

mais paralisantes, onde o urgente nãodeixa espaço para a proposta programática,para a formulação estrutural ou de longaduração. Neste sentido, a proposta reinte-gracionista que defendeu a partir de finaisde setenta está, felizmente, marcada polaprevisão; e encaixa-se perfeitamente nasequência da sua obra toda. Se os temposda Gramática eram tempos de urgência eresistência, a partir da segunda metadeda década de setenta, abre-se um espaçode esperanças, que poda chegar a convertera resistência e a resiliência em normalidade;aí, não se trata apenas de soluções aocurto prazo, que, acho, foi o que se con-

sagrou. Aí levanta-se o Carvalho previsorperante o horizonte novo para a língua,para fazer realidade o programa galeguistaherdado desde o século XIX: a inserção dogalego no seu quadro comum, a reintegraçãoao núcleo plural de que fora afastado,para o qual trabalha numha proposta detransição, como forom aquelas normas de1980 que pouca vida tiverom. Talvez, se,como comunidade, levantarmos a vista eenxergarmos o horizonte de bem-estarque queremos deixar a quem nos continuar,a proposta reintegracionista vingará e Car-valho terá lugar de honra num futuro maisalegre e satisfatório. Não ser mais umpaís do curto prazo, continuadamenteadiado, submetido a eventuais urgênciasque não permitem percorrer caminhos maisfelizes é o que eu leio o intuito do Carvalhoreintegracionista.

Aquele que no horizonte duas vezes enxergou o cometa, viveu muito.Nom antecipes o teu próprio luito,nem ao cabo te laies se esmorecesSão versos do último livro de poemas,

póstumo, de Ricardo Carvalho Calero, Re-ticências… título de quem omite o quepoderia dizer e não diz; espelhando omodo vital do seu autor, marca genéticada atitude respeitosa mesmo nas amargasadversidades.

Esses versos parecem sintetizar a as-sunção da vida, e do que a vida lhe deu enegou, com atitude elegante, elegantecomo era a sua prosa e o seu verso, a suaoratória e o seu ensaio. E, sobretudo, oseu modo de estar e viver.

Carvalho foi um intelectual decisivo.Não intelectual de estrondo ou pompa. Secomemorarmos Carvalho, comemoramos afortuna de quem se dedicou à comunidadee para a sua melhoria trabalhou. Não lheprestamos homenagem, que, morto, nãopoderá receber este tributo. É à nossaexistência coletiva a quem homenageamos;e fazemo-lo graças ao que ele nos legou.

Beição a Ricardo Carvalho Calero!

Ricardo Carvalho Calero: prever e prover

Elías Torres Feijoo. Filólogo e profesor na USC e responsable do Grupo Galabra

XIIINOVAS DE TURONIO | Outubro de 2020

Baixo Miño

Xa está na Guarda a exposición“Río Miño - memorias transfron-teirizas”, na que os visitantespoden contemplar as marxes dorío: con quioscos interactivos,filmes e paneis interpretativos.

Esta exposición reflicte o Miño,os seus valores ecolóxicos e pa-trimoniais, e as xentes que habitannas súas ribeiras: as súas técnicas,música, gastronomía, lingua exogos. Ademais, amosan a culturados Tesouros Humanos Vivos, per-

soas cun profundo coñecementoe prácticas locais, que esta ex-posición recolle.

Esta exposición itinerante dopatrimonio inmaterial que leva acabo o CIM Alto Minho, en cola-boración e coordinación coa De-putación de Pontevedra, chega áGuarda, do 9 ao 20 de outubrona Casa dos Alonso, tamén estáa disposición dos visitantes untríptico informativo da mesma.

A exposición “Río Miño- Memoriastransfronteirizas” na Casa dosAlonso até o 20 de outubro

Odeputado do BNG

Manuel Lourenzo pre-sentou no parlamento

galego unha iniciativa para ins-tar á Xunta de Galiza a restitu-ción do persoal sanitario docentro de saúde e que cubra asbaixas de xeito inmediato paragarantir unha atención sanita-ria de calidade.

O deputado nacionalista ar-gumenta que “hai meses quea sociedade guardesa está apadecer a falta de persoal sa-nitario. Esta situación quenunca pode ser aceptábel, nes-te momento que vivimos, coapandemia do coronavirus,transformase nunha auténticairresponsabilidade por partedas autoridades da Xunta deGaliza”.

Manuel Lourenzo sinalou ta-mén “ a redución a metade dosfacultativos no centro de saúdeestá xerando unha sobrecarga

de traballo aos profesionais queprovoca unha atención aos pa-cientes deficitaria con moitosdías de espera para poder terunha consulta”.

O portavoz municipal AnxoBaz pola súa parte manifestou“ a situación está sendo insos-tíbel, os doentes vense na obrigade esperar días para ter unha

consulta que en moitos casosnon é nin presencial . Ou estoten unha solución inmediataou desde o BNG ademais delevar adiante iniciativas comaa que acabamos de presentarno parlamento galego chama-remos á sociedade guardesa amanifestarse para poñer fin aesta vergoña”

O BNG leva ao parlamento galego asituación da sanidade na Guarda

Escolares de Baiona eOia recibiron a visitade Carlos Bolechas

coa nova proposta do pro-grama de divulgación daAxencia Galega de Emer-xencias sobre o uso respon-sable do número únicoeuropeo 112. Para achegaresta importante mensaxe, omaior dos Bolechas estivocon alumnado de 3º de pri-maria do CEIP de Fontes-Baína de Baiona, e despoistrasladouse ao CEIP de Re-foxos, en Oia, onde a ac-tuación foi transmitida endirecto para varias clases,de xeito que puido chegar a un gran nú-mero de alumnado, tanto de primaria comode infantil, con total seguridade.

Con esta proposta, os Bolechas, a travésde representacións teatrais, material au-diovisual e obradoiros, explican cando sedebe chamar ao 112 e os datos que haique facilitar aos xestores de emerxencias

para ter unha resposta axeitada en cadacaso. As nenas e nenos puideron ver taménun vídeo no que Braulio Bolechas amosacomo funciona o Centro Integrado de Aten-ción ás Emerxencias 112 Galicia (CIAE112Galicia) onde se reciben e xestionan todasas chamadas de emerxencias que se producenna comunidade autónoma galega.

Os Bolechas ensinaron en Baiona e Oiaa usar o número de emerxencias 112

Aalcaldesa deOia, Cristina Co-rrea, vén de re-

cibir o premio “DamaAzor” en recoñece-mento polo apoio ecolaboración que oConcello presta á Bri-gada “Galicia” VII BRI-LAT, que desde haianos desenvolve noconcello parte dassúas actividades depreparación militar.

O acto protocolario celebrouse noSalón de Plenos e contou coa asistenciado xeneral xefe Luís Cortés o tenentecoronel xefe do Batallón do Grupo Lo-xístico, Bernardo González Lázaro, e ocomandante Pablo Ponce de León, asícomo o equipo do goberno municipal,presidido pola alcaldesa.

O Concello agasallou á BRILAT cunhagaita artesá para a súa banda musical.

Na súa intervención, a alcaldesadestacou o importante labor que a Bri-

gada desenvolve en misións interna-cionais, na loita contra os incendiosforestais e na operación destinada areducir o impacto da COVID-19. Taméntivo palabras de agradecemento á súabanda de música, a cal participa habi-tualmente na celebración das principaisfestividades locais en Oia. CristinaCorrea tamén lembrou á comunidadede montes de Burgueira, pois é a quefacilita “uns terreos moi adecuados ásnecesidades de preparación dos mili-tares” na zona de Torroña.

A BRILAT recoñece á alcaldesa deOia co premio “Dama Azor”

NOVAS DE TURONIO | Outubro de 2020XIV

Pontevedra

Apresidenta da Deputaciónde Pontevedra, CarmelaSilva, anunciou que a

ocupación hoteleira na provin-cia foi de 30% no mes de setem-bro, superando entre 5 e 10% asestatísticas rexistradas para se-tembro de 2019.

Estes dados foron publicadospolo Observatorio de Turismoda Deputación de Pontevedra.Según Silva, os mesmos confir-man á provincia de Pontevedraentre os destinos "máis atracti-vos do Estado”, algo salientablenestes tempos da pandemia doCOVID 19.

Vigo lidera estes índices deocupación hoteleira cun 40%,sendo na súa comarca de 37,3%.O Morrazo segue con 36%, Baio-na co 32,4%, o Baixo Miño con

32%, a cidade de Pontevedra co34% e a súa comarca co 32%, acomarca do Salnés con 28,2%,destacando O Grove e Sanxenxo,Deza e Terra de Montes co 24,4%e o Condado e Paradante tivoun 22%.

O Salnés liderou os dados deocupación de turismo rural e decámpings, cun 31% e 30,3% res-pectivamente. Nos albergues paraperegrinos, o líder foi Baionacun 50%. Igualmente, as vivendasturísticas en Pontevedra alcan-zaron unha ocupación do 68%.

Así mesmo, Carmela Silva in-formou que as visitas aos cas-telos de Sobroso e Soutomaiorsuperaron as 3.000 persoas, oque confirma a efectividade daaposta cultural e patrimonialda Deputación.

A Provincia de Pontevedraalcanzou un 30% de ocupación

hoteleira en setembro

Coa presenza da deputadaprovincial Noemí Ou-teda, inaugurouse ofi-

cialmente en Poio (Pontevedra)o 41º curso da Escola de Cante-ría, cun total de 13 alumnosprocedentes de Vigo, Vilagarcíade Arousa, Pontevedra, Souto-maior e Madrid, entre outros.

A deputada Outeda destacoua “alta calidade da formación"que se imparte nesta Escola, re-coñecida internacionalmente polasúa participación en obras derestauración no Capitolio de Was-hington e a Abadía de Wes-tminster, ademais da construciónda Sagrada Familia de Barcelona.Toda vez, salientou na inaugu-ración deste curso sobre o "com-promiso total" no "respecto entodo momento do protocolo deseguridade" anti-COVID 19.

A Deputación de Pontevedrainvestiu 440.000 euros en laboresde seguridade, accesibilidade econtaminación acústica destaEscola, así como logrou a súaregularización urbanística coaobtención da licenza de activi-

dade por parte do Concello dePoio.

Outeda informou que a De-putación instou á Xunta de Galiciapara que avance na homologacióndesta Escola como Centro deFormación para o Emprego.

Deputación de Pontevedra inaugurou o41º curso da Escola de Cantería de Poio

OGoberno da Deputaciónvén de aprobar a con-tratación para a adxu-

dicación do servizo de tala dearborado no dominio públicodas marxes das estradas provin-ciais, no que se investirán máisde 201.500 euros ao fío das ta-refas de conservación destesviarios. Como destacou a presi-denta Carmela Silva, son traba-llos de especial importancia“como medida preventiva quefacilita a loita contra o lume”,amais de evitar o efecto prexu-dicial que a vexetación ocasionanas estradas e atender destexeito “unha das grandes deman-das da xente, que as marxes dos

viarios estean en boas condi-cións”.

Ademais das estradas provin-ciais estarán incluídos os cami-ños de servizo, enlaces, cruces,variantes e calquera outro terreoque integren o dominio públicoadscrito a estas vías. Así mesmo,abordarase a tala puntual dearborado non situado na zonade dominio público cando a ár-bore ameace a seguridade viariae o titular da parcela onde sesitúe non atenda os requirimen-tos da Deputación: “Habería en-tón un risco serio e poderiamosactuar, o contrato contemplatodas as posibilidades”, sinaloua presidenta.

Servizo de tala de arborado nasmarxes das estradas provinciais

para previr incendios

ADeputación de Ponteve-dra vén de aprobar a con-cesión de 122.000 € para

unha nova mobilidade, a quinta,no marco do proxecto Erasmus+Practicum Depo 2019. Destexeito, tal e como explicou a pre-sidenta Carmela Silva, un grupode 14 mozas e mozos gradua-das/os en ciclos medios de For-mación Profesional poderáncompletar a súa preparación emellorar a súa inserción profe-sional a través da realización deprácticas laborais en empresas einstitucións de Italia, Portugal e

Irlanda durante 125 días.A presidenta destacou que

esta quinta mobilidade “benefi-ciará a outras sete mozas e setemozos, unha distribución total-mente paritaria, procedentes desete centros educativos de catroconcellos da provincia, Vigo,Pontevedra, Ponteareas e Tui,que estudaron ciclos formativosde grao medio de Formación Pro-fesional” relacionados coas ac-tividades comerciais, xestión ad-ministrativa, coidados auxiliaresde enfermaría, aceites e viños,preimpresión dixital, vídeo, disc

jockey e son. Esta mobilidade cara Europa

enmárcase no Practicum Depo2019 no que están a participarun total de 92 estudantes e 10docentes. Ao respecto, a presi-denta detallou que “nestes intresestán aínda en Portugal, ata me-diados de mes, dúas persoas en-cadradas na terceira mobilidadee outras cinco comezaron en se-tembro a súa estancia en Escociae Portugal. O sexto e últimogrupo partirá cara Europa en xa-neiro, co que esta iniciativa es-tenderase ata finais do 2021”.

A Deputación destinará 122.000 eurospara a nova mobilidade do programa

Erasmus de prácticas europeas

ADeputación de Ponteve-dra e o Concello de Vigoinvestirán máis de 4 mi-

llóns de euros en novas huma-nizacións no rural e no centroda cidade, como anunciaron apresidenta, Carmela Silva, e o

alcalde, Abel Caballero. Entotal, a institución provincialachegará máis de 3 millóns deeuros e o Concello un millónpara humanizar ata 28 estradasnas parroquias de Coruxo,Beade, Sárdoma, Valadares, Ma-

tamá, Teis, Cabral, Lavadores,Sampaio, San Xoán, Salgueira,Sárdoma, Bembrive, Gándara,Alcabre e Zamáns, así comotres rúas do centro: TaboadaLeal, Serafín Avendaño e His-panidad.

Deputación e o Concello investirán máis de catromillóns de euros en humanizacións en Vigo

XVNOVAS DE TURONIO | Outubro de 2020

Baixo Miño

Novos pasos de cara aodesenvolvemento indus-trial no Rosal. A alcal-

desa Ánxela Fernández, oconcelleiro Germán Rodríguez,técnicos municipais e redactoresdo PXOM reuníronse este mércoresen Santiago de Compostela coaxerente de Suelo Empresarial delAtlántico (SEA), Beatriz Sestayo,nunha primeira toma de contactopara estudar as posibilidades dedesenvolvemento industrial nomunicipio. “Demos un primeiropaso importante para abordardunha forma seria este desenvol-vemento industrial na nosa área econ este obxectivo claro hoxe co-mezamos a nosa colaboración conSEA”, destacou a rexedora.

SEA adquiriu terreos hai anosno Rosal co obxectivo de desen-volver un parque empresarial quefinalmente non foi executado.Non obstante, actualmente exis-ten posibilidade de desenvolve-mento industrial, xa que se “per-cibe a oportunidade ao amparodo futuro plan xeral urbanísticoe do plan de expansión de solode SEA”, comenta a súa xerente.

“Foi unha primeira reunión in-teresante e frutífera, na que mecomprometín a que SEA estudaráe analizará de forma pormenori-zada a documentación existente”,sinalou Sestayo, que realizaráunha visita ao concello rosaleiroen canto se dispoñan de todosos documentos pertinentes sobreo solo dispoñible.

Deste xeito, o Concello e SEAintercambiarán a documentaciónnecesaria para analizar os terreosa disposición e as posibilidadesde actuación dentro do plan sec-torial, no marco do proxecto deexpansión de solo empresarialda entidade.

Suelo Empresarial del Atlántico,S.L., S.M.E., é unha sociedadeparticipada polo Ministerio deTransportes, Movilidad y AgendaUrbana a través de Sepes; polaConsellería de Medio Ambiente daXunta de Galicia a través do Ins-tituto Galego de Vivenda e Solo;por Abanca e pola Xunta creadaco obxectivo de desenvolver ecomercializar parques empresariaisen Galicia. Actualmente xestiona13 parques na comunidade galegaque suman máis de 4 millóns demetros cadrados nas provinciasde A Coruña, Lugo e Pontevedranos que se asentan máis duncento de empresas.

O Rosal e SEA analizan as posibilidadesde desenvolvemento de solo industrial

OConcello do Rosal vénde levar a cabo os tra-ballos de modificación

do auditorio municipal paraadaptar estas instalacións ánova realidade. Deste xeito, re-tiráronse varias filas de buta-cas e procedeuse á ampliación

do escenario para poder garan-tir o mantemento das distan-cias de seguridade durante oseu uso tanto por parte da Es-cola de Música como duranteos ensaios da Agrupación Mu-sical do Rosal, con máis de 80integrantes.

O Rosal adapta o seu auditoriomunicipal á nova realidade

OConcello de Tui coa inte-gración da Red de Jude-rías de España está

traballando na promoción turís-tica da nosa cidade ao abeiro doimportante conxunto patrimonialrelacionado coa presenza xudía nanosa cidade ao longo dos séculos.Pero este labor precisa comple-mentarse con outras medidas queconsigan incrementar o atractivoda nosa cidade en torno aos re-cursos xudeus ou sefardís.

Neste sentido, un elementoclave é a gastronomía, pois é ocomplemento idóneo a unha visitaá nosa cidade. Pero cómpre queesta oferta gastronómica contribúaa incrementar o valor da nosaoferta turística, cunhas propostasdos nosos restaurantes relacionadascon este patrimonio xudeu.

O Concello de Tui a través daRed de Juderías para afondar nesta

liña organiza un obradoiro prácticodenominado “Sabores de Sefarad”a cargo do cociñeiro Javier Zafraque estará en Tui o luns, 26 deoutubro. Está dirixido exclusiva-mente a profesionais da hostalaríae restauración tudense. JavierZafra é autor do libro “Sabores deSefarad”, que recolle unha escolmade receitas ou komidikas facil-mente realizables, e xestiona oblog do mesmo nome que pretende

ser un lugar onde compartir ospratos cociñados, experiencias cu-linarias e vivencias dos profesionaisque traballan arredor da gastro-nomía sefardí.

O taller terá lugar na AulaUned o luns 26 de outubro de17,00 a 20,00 horas. Os intere-sados deben inscribirse previa-mente na Oficina Municipal deTurismo ou a través do correoelectrónico: turismo@tui.gal.

Tui organiza un taller de gastronomía “Saboresde Sefarad” a cargo do cociñeiro Javier Zafra

Aasociación de comercian-tes de Tui, ACITUI, e deMilladoiro, Palmira Bule-

var, suman sinerxías para promo-cionar o Camiño Portugués aSantiago ao ser a primeira loca-lidade en Galicia desta ruta xa-cobea, e a derradeira antes dechegar a Santiago, respectiva-mente.

Coa sinatura dun convenioentre ambos colectivos quedaronplasmados tres anos de contac-tos e traballo en prol do CamiñoPortugués. O acto tivo lugar nacasa do concello de Tui coapresenza do alcalde, EnriqueCabaleiro, da concelleira de Co-mercio, Ana Mª Núñez, o presi-dente de ACITUI, Juan CarlosBlanco, e da Asociación de Pe-quenos Comerciantes Palmira

Bulebar de Milladoiro, José Ma-nuel Fernández.

O presidente de ACITUI, JuanCarlos Blanco, explicou que asdúas asociacións traballaránconxuntamente no fomento deeventos vinculados ao CamiñoPortugués, e na súa promocióntanto a través das súas redessociais, coma nas distintas cam-pañas comerciais que leven acabo pondo as dúas localidadesno mapa desta vía xacobea. Ta-mén buscarán informar tantoao peregrinos coma do turistados servizos dispoñibles nestaslocalidades, e fomentar a culturagalega, a gastronomía e o co-mercio. Entre os obxectivos ta-mén está impulsar esta ruta deperegrinación de cara ao AnoSanto 2021.

Os comerciantes de Tui eMilladoiro únense na promoción

do Camiño Portugués

Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L.Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA) T. 986 64 12 69redaccion@novasdeturonio.com

OConcello de Tui recibirá48.400€ da Xunta de Ga-licia correspondentes ao

fondos de 2020 da Fase 14ª paraa Área de Rehabilitación Integraldo Conxunto Histórico de Tui.

O Concello de Tui, tras recibira comunicación desta achega, xatrasladou ao Instituto Galego deVivenda e Solo as actuacións pre-vistas, presentando a documen-tación acreditativa e a memoriado programa das actuacións. Noreparto de fondos tívose en contao grado de cumprimento dos ob-xectivos asignados en anterioresconsignacións.

As persoas propietarias de vi-vendas e edificios emprazados noámbito da Área de RehabilitaciónIntegral, e o propio concello, seráos beneficiarios finais destes48.400 €. As persoas particularespercibirán axudas a fondo perdidopara as actuacións de rehabilitaciónque realicen. Mentres o Concellodestinará estes cartos á realizaciónde actuacións de urbanización e

reurbanización no ámbito da ARI.Dende a Oficina de Rehabilitacióndo Concello de Tui procederasenos próximos meses á aperturadunha nova convocatoria de axudascon cargo a estes fondos.

Actualmente o Concello de Tuiten en execución convenios asi-nados en anos anteriores, cunhadotación total que se aproximaaos 130.000 € correspondentes áFase 13ª. Nesta fase, que pechouo prazo de solicitude das axudas

o pasado 5 de agosto, na Oficinade Rehabilitación recibiron nu-merosas solicitudes de propietariospara levar a cabo obras de reha-bilitación nas súas vivendas. Asactuación solicitadas principal-mente abarcan obras de mellorade eficiencia enerxética con illa-mentos de cubertas e cambios decarpinterías, e tamén a restaura-ción das fachadas. Coas actuaciónspresentadas cúmprense os obxec-tivos da fase 13ª.

Tui contará con 48.400€ para axudas árehabilitación da Fase 14ª da ARI

Aexposición “O Camiño doHumor” que recolle unharecompilación de viñetas

do ilustrador e deseñador gráficogalego Luís Davila estará na SalaMunicipal de Exposicións do Con-cello de Tui ata o 24 de outubro.

A mostra, organizada pola Con-sellería de Cultura, Educación e

Universidades da Xunta de Galicia,disponse de maneira temáticabaixo epígrafes como Xente deaquí, Na leira, O bicherío, Tecno-loxía, O tempo, O turismo ou OCamiño de Santiago, etc. En con-xunto, ofrece un completo per-corrido pola obra de Davila através dunha antoloxía das súas

viñetas máis destacables. A mostra forma parte do pro-

grama de actividades do 50 ani-versario da Biblioteca Municipalde Tui.

Exposición “O Camiño do humor”de viñetas de Dávila, en Tui

Baixo o lema "Volvemosao Teatro", o Concellode Tui deu inicio o 16 de

outubro a súa programacióncultural de Outono 2020, querematará o próximo 21 de no-vembro. O Teatro Municipal deTui é o escenario desta progra-mación cultural.

Para o alcalde Enrique Ca-baleiro, esta programación "re-flicte o compromiso do Concellocoa cultura". Pola súa banda, aconcelleira de Cultura, SonsolesVicente, informou da celebracióndos espectáculos cada venrese sábado para tódolos públicoscon teatro, música e danza.Salientou igualmente a reduciónnun 33% do patio de butacaspara cada evento, poñéndose á

venda unhas 180 localidades,respectando así o protocolopola COVID 19.

"Volvemos ao Teatro" estáconformada por oito espectá-culos de música, teatro, e danzapara público infantil e adulto.Destacan na programación oconcerto “Memoria da Melan-colía” de Samuel Diz, a comedianegra “Idiota” interpretada porMachi Salgado e Susana Sam-pedro, os espectáculos familiarese infantís de “Carabela”, o circode “So”, a versión teatral dolibro "Esio Trot", "Aguratrat" e"Ummm, unha comedia musicalpara chupar os dedos", e o es-pectáculo de danza contempo-ránea “Pink Unicorns”, que pe-cha o cartel cultural.

"Volvemos ao Teatro" impulsao Outono cultural de Tui

OConcello de Tui in-forma que desde oluns, 19 de outubro,

para presentar documentacióná Ventanilla Única no rexistrode entrada na casa do concellodeberase solicitar cita previano 687 22 71 90.

A presentación de documen-tación dirixida ao propio con-cello e de competencia muni-cipal poderá seguir a facersesen cita previa.

Esta medida adóptase despoisde comprobar, que dende quese eliminou a cita previa, os ci-dadáns presentan no Rexistrodo Concello documentos quevan dirixidos a outras adminis-tracións que aínda solicitan citaprevia, incluso veciños doutrosconcellos veñen ao Rexistro doConcello de Tui para evitar otrámite de cita previa nos seusconcellos, o que está a colapsareste servicio municipal.

A presentación de documentaciónpara a Ventanilla Única precisará

cita previa

Ponteareas