nutrizino funtzinoa

Download Nutrizino funtzinoa

If you can't read please download the document

Upload: olatzariztegi3

Post on 30-Jun-2015

230 views

Category:

Documents


6 download

TRANSCRIPT

  • 1. Olatz ariztegi DIGESTINO APARATUA Ahoan mastekatu egiten dogu gure hortz aginen bidez. Ostean txu gurinagaz nahastu eta elikadura boloa bihurtzen da. Faringeatik eta heste gorritik igarotzen da eta urdailera heldutakoan, urin gastrikoagazn nahasten da substanbtzia oretsu bat lortzen da (Kimoa).

2. Heste meharrean kimoa pankreako urinagaz eta behasunagaz nahasten da eta kiloa osotzen dogu. Heste meharrean mantenugaiak xurgatu eta odolaren bitartez zeluletara garraiatzen dira zelulak elikatzeko. Heste lodiak gure gorputzak aprobetxatu ez dauzan subztantziak betse substantziekin nahasten dira eta azkenean uzkitik kanporatzen dira. 3. ARNAS APARATUA Arnasa aparatua arnasbidez eta birikiz osotuta dago: Arnasbideak aireak zirkulatzen dauan gorputzeko hodiak dira. Sudur hobiak, faringea, laringea, trakea eta bronkioak dira gure gorputzeko arnasbideen osogaiak. 4. Sudur hobiak airea gure gorputzean sartzeko eta ateratzeko hobiak dira. Horreen eginkizuna airea birikietara heldu aurretik garbitzea, berotzea eta hezotzea da. Faringea digestino aparatuaren eta arnasa aparatuaren osagaia da. Bi aparatuetarako balio dauanez arnasa aparatuan, airea ahotik artzen dogu eta hortik faringera doa aire guztia. Faringetik aire oxigenatua laringera doa or ahots kordak dagoz eta bibratu egiten dabe. 5. Trakea bronkio izeneko hodi bitan banatzen da. Bronkioak birikietara heltzen dira hodi bi dira. Eta bronkiolo izeneko hodietan adarkatzen dira. Arnasketa prozesua Arnasketa mogimenduak bi motatakoak dagoz arnasgorea eta arnas behera. Gasen trukaketa biriki albeoloetan gertatzen da hau da bronkioloetan adarkatzen diran zakutxoetan. Oxigenoa zakutxoetan itzi, karbono dioxidoa artu eta kanporatu egiten dogu. 6. ZIRKULAZINO APARATUA Bihotza toraxaren ezkerraldean dago eta ponba bat balitz legez odola gorput gustira bultzatzen dau. Eskoiko aurikularen eta bentrikuluaren artean balbula trikuspidea dago eta hortik aireak igaroten dau. Ezkerraldean berriz balbula horrek mitrala du izena. Odol basoak hiru motatakoak dagoz: Benak: odola gorputzeko atal guztietatik bihotzera daroe. Arteriak: odola bihotzetik gorputzeko organo guztietara zabaltzen dabe. Kapilarrak: arteriak eta zainak lotzen dauz. 7. Odola bihotzak bultzatuta odol basoetan zehar zirkulatzen dauan likidoa da. Mantenugaiak eta oxigenoa garraiatzen dauz eta hondakinak kanporatzen dauz. Plasma likido hori bat da eta odol zelula guztiak bertan flotatzen dabe. Digestino aparatuan sortutako hondakinak garraiatzen dau. Odol zelulak: Globulu gorriek: oxigenoa eta karbono dioxidoa garraiatzen dau. Globulu zuriek: gorputza infekzinoetatik babesten dabe. Plaketek: zauriak ixten laguntzen dabe. 8. Odol zirkulazinoa Zirkulazino txikia ezkerreko bentrikulurainoko bidea da. Zirkulazino nagusia karbono dioxidoa kanporatu harteko bidea da. Sistolea: bihotza uzkurtu eta odola arterietara bultzatzen dau. Diastolea: erlaxartu eta odolez betetzen da. GERNU SISTEMEA Gorputzak karbono dioxidoa kanporatzen dau eta modu berdinean gernu sistemak ere hondakinak kanpoartzen dauz. Kuntzurrunek, ureterrek, gernu maskuriak eta uretrak osotzen dabe gernu sistemea. Kuntzurrunak: kuntzurrunetan hondakinez betetako odola gorputzean daukagun urarekin nahasten da eta gernua sortzen da. Hortik, ureterratara abiatzen da. 9. Ureterrak kuntzurrunetatik gernu maskuriararte gernua garraiatzen da. Gernu maskuriara gernua iristen denean gernuz betetzen da eta esfinterra irekitzen dogunean eta nasai gagozanean komunean, esfinterra ireki egiten da. 10. Gero, uretra izeneko hobi batetik kanporatzen da gernua. Izerdi guruinak Azalaren bidez ere kanporatzen doguz hondakinak. Izerdi guruinen bidez horreetatik hur dagozan kapilarretako substantza toxikoak ezabazten dira izerdiaren bitartez. Izerdi guruinei esker gorputzaren tenperatura mantendu daikegu izerdia kanporatzen dogulako. EGILEA: OLATZ ARIZTEGI