nuevas formas de participación ciudadana en chile: hacia una democracia del siglo xxi

8/18/2019 Nuevas formas de Participación Ciudadana en Chile: hacia una democracia del siglo XXI

http://slidepdf.com/reader/full/nuevas-formas-de-participacion-ciudadana-en-chile-hacia-una-democracia-del 1/36

F]MTHZ DOQNHZ EM WHQUIJIWHJIÚF JI]EHEHFH MF JCI@M< CHJIH ]FH

EMNOJQHJIH EM@ ZIK@O SSI

-Nikum` Èfkm` Wh!" #$%-

QMZ]NMF< @hs Fumvhs Umjfoòkîhs em `h Ifdornhjiúf y Jonufijhjiúf (UIJ) m Iftmrfmt,

rmprmsmfthrîhf phrh `h sojimehe jivi` jci`mfh uf rmjurso em poemr phrh prmsiofhr, ifjieir y/o joftro`hr

`h kmstiúf p! ijh, toeh vm" #um m` $stheo, y òs phrtieos po`îtijos, phrmjimrhf fo rmspofemr em

nhfmrh oportufh, y shtisdhjtorih, h `hs trhfsdornhjiofms m%pmrinmfthehs por `h sojimehe jci`mfh

post&eijtheurh' Uh situhjiúf sm vmrîh hkrhvheh por òs ìnitheos nmjhfisnos em phrtijiphjiúf

jiuehehfh jof #um jumfth `h sojimehe jivi` jci`mfh phrh ifjieir mf `h hkmfeh po`îtijh fhjiofh`'

@h jofvmrkmfjih #um sm ch eheo mf `hs prinmrhs ejhehs em` sikò I mftrm tmjfoòkîh, Iftmrfmt y

*mems +ojih`ms, sm jofdikurhrîh jono uf rmjurso em poemr ì!mrthrio y em joftrh&eonifhjiúf,

hpropiheo jono m%pmrimfjih po`îtijh por òs úvmfms mstueihftms smjufehrios y ufivmrsithrios

jci`mfos emsem m` h-o .7, y ùmko mftrm òs h-os .88 y .8., phrh hrtiju`hrsm mf torfo h uf

eisjurso po`îtijo jooreifheo y ufh hjjiúf sojih` phrtijiphtivh y orkhfi"heh, em jhr1jtmr

rmivifeijhtorio, h trhvs em `h protmsth y/o `h noviì"hjiúf sojih`'

::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

WH@H#QHZ J@HTM< 5hrtijiphjiúf Jiuehehfh= 4ovinimftos +ojih`ms= Fumvhs Umjfoòkîhs em `h

Ifdornhjiúf y Jonufijhjiúf (UIJ)'

::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

8 Nhkîstmr mf Mstueios Zojih`ms y Wo`îtijos @htifohnmrijhfos (]HC, 178:, @ijmfjiheo mfMeujhji!f mf Cistorih, "mokrh#îh y Meujhji!f $î%ijh (]N$M, 177&' Hjtuh`nmftm sm emsmnm)hjono ro#msor em Cistorih, "mokrh#îh y $imfjihs Zojih`ms' $ofthjto* hreo'+mfh%iem-knhi`'jon

8

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]



If&"!u''i(f h `h) fum*h) +",h) !m h&i'ih'i(f 'iu!h!hfh mf J.i`m mf m` )ik`" SSI$

$ftrm h!ri` y ojtu!rm em` h-o .7, eurhftm `hs noviì"hjiofms em òs mstueihftms

smjufehrios mf Jci`m, jofojieh jono ;*mvoùjiúf 5ifk3ifh9, sm jofukhrof por prinmrh vm", ufh

hjtivh phrtijiphjiúf em `h jiuehehfîh ovmf em` phîs, y uf fovmeoso rmjurso em jooreifhjiúf y

orkhfi"hjiúf sustmftheo mf `h uti i"hjiúf em `hs fumvhs tmjfoòkîhs em `h ifdornhjiúf y

jonufijhjiúf (UIJ) vifju`hehs h` uso em Iftmrfmt, ò #um pmrnitiú `h hkrmkhjiúf em ufh p`hthdornh

em jonufijhjiúf ì!rm, emsjmftrhì"heh y nhsivh, potmfjihfeo m` eisjurso em jhr1jtmr rmivifeijhtorio

#um pmrsikuiú m` novinimfto smjufehrio'

@h rm`hjiúf mftrm `hs hftmriorms vhrih!`ms nmfjiofhehs, emjhftú mf uf phrtiju`hr m ifhueito

dmfúnmfo em orkhfi"hjiúf y hjjiúf jo`mjtivh #um tuvo h òs úvmfms mstueihftms smjufehrios jono

prothkofisths, #uimfms mnp`mhrof thfto `h tm`mdofîh jmù`hr, jono `hs prinmrhs rmems sojih`ms em

nmfshmrîh soporthehs por Iftmrfmt, jono uf rmjurso em hrtiju`hjiúf mftrm sus nimn!ros mf torfo h

`hs emnhfehs surkiehs h` iftmrior em` nisno novinimfto mstueihfti`'

$ftrm òs h-os .88&.8., y jono jofsmjumfjih em `h ifshtisdhjjiúf em `hs rmdornhs

rmhì"hehs thfto por 4ijcm``m <hjcm`mt (.7&.8), eurhftm su prinmr nhfehto, y `hs jumstiofhehs propumsths em +m!hsti1f 5i-mrh (.8&.82) mf nhtmrih meujhjiofh`, fumvhnmftm m` sistmnh

meujhjiofh` jci`mfo rmji!iú uf euro jumstiofhnimfto p! ijo, huf#um msth vm" eijco

jumstiofhnimfto provifo em os mstueihftms ufivmrsithrios'

@hs ;4ovi i"hjiofms +ojih`ms por `h $eujhjiúf mf Jci m9 mftrm òs h-os .88&.8.,

ìemrhehs msth vm" por òs úvmfms ufivmrsithrios, h`jhf"hrof ufh trhsjmfemfjih sif prmjmemftms, h`

jofjithr, !ho `h jofsikfh em ufh ;$eujhjiúf 5!ìjh, 0rhtuith y em Jhìehe9 &y por mfem, m` rmjch"o

h` ùjro mf meujhjiúf&, m` iftmrs kmfmrhì"heo em `h jiuehehfîh y em `h opifiúf p!ìjh fhjiofh` miftmrfhjiofh`'

@h jofsikfh em` ;4ovinimfto $stueihfti`9, #um joftrhpuso `h jhìehe vmrsus m` ùjro mf

meujhjiúf, sm trhfsdornú r1piehnmftm mf ;m`9 tmnh em jofvmrshjiúf y em!htm jiuehehfo' $` ro` em

òs nmeios em jonufijhjiúf em nhshs y `h uti i"hjiúf em Iftmrfmt jono nmeio y soportm

1



nu`tinmeih` phrh `h eivu`khjiúf em `h ifdornhjiúf &mf timnpo rmh`& kmfmrheh por m` ;4ovinimfto

$stueihfti`9, dumrof emjieorms phrh #um tmn1tijhs jono meujhjiúf em jhìehe y dif h` ùjro sm

trhfsdornhrhf mf ufh prioriehe phrh `h henifistrhjiúf em +m!hsti1f 5i-mrh y `h j`hsm po`îtijh mf

kmfmrh`'

@h hnpìh y trhfsvmrsh` hecmsiúf fhjiofh` mf torfo h` 4ovinimfto $stueihfti` mftrm òs h-os

.88 y .8., tmrnifú por jofvmrtirsm mf uf dhjtor jhthì"heor em` emsjoftmfto joftmfieo h` iftmrior

em `h jiuehehfîh jci`mfh' $`ò m%pìjh por #u òs jumstiofhnimftos mf torfo h` sistmnh meujhtivo

fhjiofh`, r1piehnmftm sm emrivhrof chjih m` noemò em emshrro`ò mjofúnijo fhjiofh`, !ho m`

hrkunmfto #um mstm timfem h hjrmjmfthr òs fivm`ms em emsikuhèhe sojiomjofúnijh, jono hsinisno,

h `h ifjhphjiehe em `h ifstitujiofhìehe po`îtijh emnojr1tijh phrh ehr rmspumsth h `hs

trhfsdornhjiofms m%pmrinmfthehs por h sojimehe jci`mfh'

@h smfshjiúf em postmrkhjiúf pmrnhfmftm em `h sojimehe jivi` mf ò #um sm rmdimrm h `h

hkrmkhjiúf em sus iftmrmsms em j`hsm, smjtorih`ms o em `hs eistifths niforîhs sojih`ms m%istmftms mf m`

phîs, mf `hs hkmfehs po`îtijhs em `hs eistifths henifistrhjiofms y phrtieos po`îtijos, emjhftú

difh`nmftm mf ufh pro!`mn1tijh sojih` pmrji!ieh jono msjhfehòsh, y em `h #um fifkf smjtor sojih`

rmsu`tú ifeidmrmftm' $`ò m%pìjh #um eijco novinimfto sojih` sm jofvirtimrh mf m` em nhyor

mfvmrkheurh y trhsjmfemfjih emsem m` rmtorfo h `h emnojrhjih mf 8>>'

$` mnp`mo em rmems sojih`ms jono 4mssmfkmr, 6hjm!oo?, UGittmr y Houtu!m, hkrmkhrof h òsnovinimftos sojih`ms jofvojheos h phrtir em .7 y .88&.8., ufh fumvh dornh em jonufijhjiúf

#um sm ch jofvmrtieo mf uf rmjurso em poemr joftrh&cmkmnúfijo, jhrhjtmri"heos por `h

ifsthfthfmiehe, m` eifhnisno, `h mspofthfmiehe y `h jhphjiehe em kmstiúf m iftmkrhjiúf phrh

h`jhf"hr jofvojhtorihs nu`titueifhrihs, jofjithfeo m` iftmrs em eistifths hkruphjiofms y niforîhs

sojih`ms, jofsjimftms em `h inporthfjih em phrtijiphr jo`mjtivhnmftm h dif em #um sus iftmrmsms smhf

hkrmkheos h `h hkmfeh po`îtijh'

Urhs `hs noviì"hjiofms sojih`ms por `h meujhjiúf em .7 y .88&.8., ò #um phrmjiú smr uf msjmfhrio em oportufiehe phrh produfei"hr y nmorhr òs fivm`ms em jhìehe emnojr1tijh mf Jci`m,

hjtuh`nmftm, y em nhfmrh mspmjih` mf òs úvmfms, sm ch orikifheo n1s !imf ufh jrmjimftm

emsjofdihf"h y emsiftmrs rmspmjto h `h hjtiviehe po`îtijh'

:



@os trheijiofh`ms nmjhfisnos em nmeihjiúf po îtijh, jono òs phrtieos po îtijos, y

phrtijiphjiúf po`îtijh, mf òs projmsos m`mjjiofhrios, phrmjimrhf fo shtisdhjmr `hs m%pmjthtivhs em `h

sojimehe jivi` jci`mfh, mspmjih`nmftm mf m` krupo mthrio ovmf y heu`to&ovmf mftrm 8A y 2 h-os'

$stos, n1s !imf, propmfemf h prmdmrir dornhs n1s rheijh`ms em phrtijiphjiúf po`îtijh, mspmjih`nmftm

h trhvs em` mnp`mo em `h hjjiúf jo`mjtivh orkhfi"heh, o em `h emì!mrhjiúf eirmjth jof `hshutoriehems em ko!imrfo, ms emjir, mnp`mhfeo jhfh`ms po`îtijos fo trheijiofh`ms'

*mjofojimfeo m` emsiftmrs y emsjofdihf"h em `h sojimehe jivi` jci`mfh por `h hjtiviehe

po`îtijh, mspmjih`nmftm mftrm òs úvmfms &ò #um h`mrthrîh so!rm uf posi!`m msjmfhrio em jhn!io

sojih` y po`îtijo&, jh!m hdirnhr #um `hs fumvhs UIJ m Iftmrfmt sm chf `mkitinheo, h fivm` fhjiofh`

jono iftmrfhjiofh`, jono uf rmjurso em poemr y potmfjih`nmftm !mfmdijioso phrh hunmfthr `h

jhìehe em` sistmnh po`îtijo, h` timnpo #um ch rmsu`theo smr `h nhfidmsthjiúf em uf jhn!io em nhyor

produfeiehe y h`jhfjm phrh òs sistmnhs po`îtijo emnojr1tijos mf Jci m y m` nufeo'

@h ifjorporhjiúf em Iftmrfmt, jono mrmjco Eunhfo #um dorth`mjm òs vhòrms

emnojr1tijos hsojiheos h `h phrtijiphjiúf po`îtijh, rmsu`th mspmjih`nmftm inporthftm phrh m` jhso

jci`mfo, toeh vm" #um m` msjmfhrio po`îtijo fhjiofh` sm ch jhrhjtmri"heo por ufh rm`htivh

prmsjifemfjih em `h phrtijiphjiúf jiuehehfh mf `hs ifstitujiofms po`îtijhs em` $stheo y 0o!imrfo, `h

#um sm ch rmstrifkieo mf ò dufehnmfth`, y sif nhyorms noeidijhjiofms, emsem `h pronu`khjiúf em `h

Jofstitujiúf em 8>A, h `h sm`mjjiúf em jhfeiehtos h trhvs em projmsos m`mjjiofhrios pmriúeijos'

Fum*") N"*i,imf&") Z"'ih`m) !m ifi'i") !m` )ik`" SSI mf J.i`m

*msu`th #ui"1s jurioso #um `hs noviì"hjiofms sojih`ms em nhyor jofvojhtorih y

sikfidijhjiúf mf Jci`m, eurhftm ifijios em` sikò I, chyhf tmfieo jono prothkofisths h òs

mstueihftms y fo h `h j`hsm trh!hheorh' Fo o!sthftm, phrh h`kufos ;ojcmftmros cios em `h eijtheurh9,msto fo smrîh n1s #um `h m%prmsiúf em `hs virtuems em `h mnojrhjih, y #um ch!rîhf pmrnmheo mf `h

kmfmrhjiúf fhjieh post&eijtheurhM ;òs úvmfms cios em h emnojrhjih9

.



msem m` .8, mf uf joftm%to po`îtijo em jofsoìehjiúf emnojr1tijh, `h meujhjiúf ch sieo

;m`9 tmnh mf jofdìjto, y nhyor ch sieo su inphjto em!ieo h` krhf fnmro em jiuehehfos

noviì"heos, jono thn!if, por m` rmsphèo trhfsvmrsh` em krhf phrtm em `h sojimehe jci`mfh'

Ehjih m` .8, eurhftm `h henifistrhjiúf em *ijhreo @hkos (.&.7), òs mstueihftms smnoviì"hrof hftm `h irrmku`hriehe mf `hs jofeijiofms em uso em` ;phsm msjo`hr9, jofjithfeo m` hpoyo

em ni`ms em mstueihftms mf torfo h` novinimfto jofojieo jono ;4ojci`h"o9' @umko, jifjo h-os

n1s threm, m` novinimfto smjufehrio em` .7 jofsikuiú uf nhyor prothkofisno eurhftm `h prinmrh

henifistrhjiúf em 4ijcm``m <hjcm`mt, pmro msth vm", m` o!mtivo em `h nhfidmsthjiúf, emfonifheh

;*mvoùjiúf 5ifk3ifh9, kirú mf torfo h `h noeidijhjiúf em `h @my 0mfmrh` Drk1fijh em $eujhjiúf

(@DJ$), rmdornheh y jofvmrtieh n1s threm mf `h @my 0mfmrh` em $eujhjiúf (@0$)'

$` novinimfto mstueihfti smjufehrio mf Jci`m eurhftm m` .7, jofojieo jono;*mvoùjiúf 5ifk3ifh9, eio ifijio h òs fumvos novinimftos sojih`ms mf Jci`m h` ifjorporhr m` uso

em Iftmrfmt y `hs prinmrhs rmems sojih`ms jono 4y+phjm &hsojiheo h 4+F 4mssmfkmr&, y otros

rmjursos propios em `h Gm! .' jono 6otoòks y <òks, jono p`hthdornhs eisjursivhs m

ifstrunmftos hrtiju`heorms em òs mstueihftms phrh `h orkhfi"hjiúf y jocmsiúf em `h hjjiúf jo`mjtivh,

h trhvs em `h nhfidmsthjiúf, `h protmsth, `h tonh em jo`mkios y `h nhsivh noviì"hjiúf em òs

mstueihftms mf m` msphjio p!ìjo h fivm` fhjiofh`'

5hrh`m`hnmftm h `h hjjiúf em òs mstueihftms smjufehrios, y emsem `h ejheh em 8>>, òsufivmrsithrios, n1s h` 1 em sus pmtitorios, nhrjchs, phros y tonhs em ufivmrsiehems, fo

rmprmsmfthrof, h eidmrmfjih em òs prinmros, ufh hjjiúf sojih` y jo`mjtivh jocmsiofheh, jof uf

eisjurso y joftmfieos jonufms, #um `ms pmrnitimrhf trhsjmfemr h `h opifiúf p!ìjh phrh ifjieir mf `h

hkmfeh po`îtijh'

6um eurhftm m` .88 y .8., juhfeo òs eirikmftms em` novinimfto ufivmrsithrio, nujcos em

m`òs prmsiemftms em òs jmftros em hùnfos em sus rmspmjtivhs jhshs em mstueio, fo súò jofsikuimrof

jofjithr `h rmprmsmfthtiviehe em sus phrms, sifo #um rmji!imrof m` hpoyo trhfsvmrsh` em `h sojimehejci`mfh mf jofuftoM mstueihftms em !1sijh y smjufehrios em òs eistiftos mstrhtos sojiomjofúnijos,

prodmsorms, trh!hheorms mf kmfmrh`, mnp`mheos p! ijos, y otrhs hkruphjiofms, jono òs mjoòkisths,

`hs niforîhs sm%uh`ms y jijìsths, mftrm otros' $sto, pums m` 4ovinimfto $stueihfti` rmsu`tú smr, h su

vm", uf jhthì"heor hftm m` emsjoftmfto joftmfieo em `h sojimehe jivi` jci`mfh rmspmjto h `hs

emdijimfjihs y joftrheijjiofms mftrm m` noemò po`îtijo y mjofúnijo fhjiofh`'

/



$` novinimfto ufivmrsithrio, h` ifvoùjrhr eirmjth o ifeirmjthnmftm h` jofufto em `h

sojimehe jci`mfh, h`jhf"ú jhr1jtmr fhjiofh`, jof ufh jofvojhtorih #um mf su prinmrh nhrjch, h

nmeiheos em nhyo, jofjitú . ni` phrtijiphftms, y chjih difms em ufio em` .88, ch!îh h`jhf"heo

soò mf +hftihko . ni` nhfidmsthftms, y h fivm` fhjiofh` ufos 2 ni` .' Hh h difms em hkosto em`nisno h-o rmufiú, h fivm` fhjiofh`, jmrjh em K ni` nhfidmsthftmsC'

Uhnh-hs jofvojhtorihs fo ch!rîhf sieo posi!`m sif `h nmeihjiúf em soportms

jonufijhjiofh`ms #um pmrnitimrhf `h jooreifhjiúf h fivm` òjh` y fhjiofh` em `hs eistifths

hkruphjiofms em mstueihftms, jono h su vm", `h kmfmrhjiúf em `h pu!ìjiehe hutokmstiofheh mf su

nhyorîh&, fmjmshrih phrh jofsmkuir `h hecmrmfjih em `hs eistifths orkhfi"hjiofms sojih`ms #um

!rifehrof su hpoyo h` novinimfto mstueihfti`'

@h hjm`mrheh nhsidijhjiúf y pmfmtrhjiúf em `h tm`mdofîh núvi` mf `h sojimehe jci`mfh ch

sieo, chsth `h dmjch, ufh em `hs cmrrhnimfths jonufijhjiofh`ms #um mf nhyor nmeieh ch pmrnitieo h

òs fumvos novinimftos sojih`ms jofsmkuir uf ifusitheo prothkofisno y rmsphèo em `h sojimehe'

$sth ch tmfieo mf Jci`m ufh dumrtm pmfmtrhjiúf sojih`, em cmjco chjih eijimn!rm em` .7 sm mstinh

#um ch!îh 8. ni`òfms A.7 ni` jmù`hrms2, jofstituyfeosm mf ufo em òs m`mnmftos emjieorms phrh

jonprmfemr os fumvos novinimftos sojih`ms jci`mfos emsem h ;*mvoùjiúf 5ifk3ifh9 em` .7'

@h jonufijhjiúf ifh`1n!rijh ch ukheo uf ro` msmfjih` mf `hs noviì"hjiofms sojih`ms,mspmjih`nmftm mf h#um``hs ìemrhehs por òs mstueihfti`ms, jono `hs prothkofi"hehs m` .7 y .88&

.8., h` hkrmkhr ifdornhjiúf y jonufijhjiúf ifsthft1fmh h` novinimfto, dhvormjimfeo m` projmso

em jofvojhtorih, rmufiúf y orkhfi"hjiúf em `h noviì"hjiúf mstueihfti` smjufehrih y ufivmrsithrih, h`

timnpo #um `h eotú em ufh hutofonîh sif prmjmemftm rmspmjto h `h hjjiúf y rmhjjiúf em` $stheo, `h

#um ifdrujtuoshnmftm iftmftú hftijiphrsm h `hs jofvojhtorihs mstueihfti`ms h dif em joftmfmr h òs

nhfidmsthjiofms, situhjiúf #um sorprmfeiú ifjùso h òs nmeios em jonufijhjiúf trheijiofh`ms&

prmfsh, rheio y tm`mvisiúf&, hjostun!rheos h smr `h vhfkuhreih fotijiosh em` phîs'

1 "H$Z (1788

: "H$Z (1788 ' 8/'

. Z55]5= H$=H@ 4M MZ5H4;Z5$HZ 3M9 (177&

<



@h tmjfoòkîh jmù`hr sm ch jofvmrtieo mf uf fumvo rmjurso phrh `h hjjiúf jo`mjtivh mf

Jci`m, sustmftheh mf `h jofmjtiviehe pmrnhfmftm mf rme (Iftmrfmt), ushfeo mstm fumvo potmfjih` y

jhphjiehe jonufijhtivh phrh nu`tipìjhr m` inphjto em `hs protmsths sojih`ms, hìnmfthfeo hsinisno

`hs jhphjiehems em phrtijiphjiúf, joftro` y rmsistmfjih em `h sojimehe jivi`, posi!iìthfeo ;#um ufo em

òs n1s hftikuos nmjhfisnos em rmsistmfjih, `hs rmvum ths mspoft1fmhs joftrh `h hutoriehesupumsthnmftm ifusth, he#uimrh uf fumvo sikfidijheo mf m` joftm%to em h jonufijhjiúf eikith`9L.

$` uso em `h tm`mdofîh núvi` emsem m` .7, jono ifstrunmfto jonp`mnmfthrio h Iftmrfmt, y

n1s threm iftmkrheo h` nisno, h trhvs em` mnp`mo em òs emfonifheos snhrtpcofms o ;tm`dofos

iftmìkmftms9, prmsmftms mf Jci`m emsem m` .A jof `h ``mkheh em` i5cofm7, pmrnitiú h òs usuhrios fo

súò eisdruthr em `hs vmfthhs em` uso em Iftmrfmt núvi`, sifo thn!if potmfjihr `hs jhphjiehems

jiuehehfhs, pumsto #um pmrnitm msthr ifdornheo y he#uirir jofojinimfto mf torfo h `h hjtuhìehe

jotieihfh, kmfmrhfeo uf jofufto em m%pmrimfjihs #um tmrnifhf simfeo sojihì"heos (jonufijheos)jof `h rme em jofthjtos pmrsofh`ms em òs jiuehehfos'

+m mstinh #um chjih eijimn!rm em` .88, smkf ehtos em `hs mnprmshs opmrheorhs, mf Jci`m

ch!îh n1s em .. ni`òfms em jmù`hrms, ms emjir, 8,CC jmù`hrms por ch!ithftm K, jorrmspofeimfeo uf

!umf porjmfthm em m`òs h snhrtpcofms, em cmjco, chjih eijimn!rm em .88 jhsi trms ni`òfms em

pmrsofhs sm jofmjthrof h `h rme em nhfmrh núvi` y, em msh jidrh, jmrjh em uf 8,A ni`òfms em

pmrsofhs ò ci"o h trhvs em snhrtcpofmsA'

@h nhsidijhjiúf em `h tm`mdofîh jmù`hr y em Iftmrfmt núvi` (jofm%iúf ifh`1n!rijh), h uf

josto nujco nmfor, y jof nhyor potmfjih` em uso mf m` eîh h eîh, mf jonphrhjiúf h` smrvijio em rme

h`hn!rijh h Iftmrfmt (jofm%iúf h`hn!rijh o dih), pmrnitiú h `h sojimehe jci`mfh, mf su krhf nhyorîh,

`h oportufiehe em jhpthr y eidufeir nmfshms emsem juh`#uimr sitio mf timnpo rmh`, ò #um rmsu`th smr

sunhnmftm inporthftm mf m` jhso em òs novinimftos sojih`ms'

/ $HZ5M@@Z (1772 ' ./.

< 0MH4= (1787

& >HWH5H (1781

6 ?H$]WG (1781

&



@hs rmems em jonufijhjiúf ifh`1n!rijh, mspmjih`nmftm h trhvs em snhrtpcofms, chf

dhvormjieo m` msth!`mjinimfto em rmems ifsthft1fmhs em jonufijhjiúf y orkhfi"hjiúf emsem `h

jotieihfmiehe, ms emjir, ifempmfeimftm em `h hjtiviehe #um sm mst emshrro``hfeo eurhftm m` eîh, ò #um

ch pmrnitieo prophkhr ifdornhjiúf em dornh iftmrhjtivh, nu`tinoeh` y jofdih!`m, por juhfto `h

jonufijhjiúf msth!`mjieh sum`m provmfir em `h rme em jofthjtos pmrsofh`ms em jheh ifeivieuo, y mfth` smftieo, m` nmfshm pumem smr rmtrhfsnitieo jof nhyor smkuriehe, susjithfeo mnphtîh mf m`

projmshnimfto nmfth` em` nmfshm' Bsinisno, ;em `hs rmems em tm`dofos núvi`ms y em `hs rmems em

jofdihf"h surkmf `hs rmems em rmsistmfjih #um provojhf `h novi i"hjiúf joftrh uf o!mtivo

sm-h`heo9>.

@h h`th jhphjiehe em projmshnimfto em ifdornhjiúf em òs hjtuh`ms snhrtpcofms ch

ifjmftivheo `h kmfmrhjiúf em joftmfieo nu`tinmeih ifeivieuh`nmftm pmrsofhì"heo' @h vifju`hjiúf

mftrm Iftmrfmt jof òs eistiftos sitios nu`tinmeios em joftmfieo m ifdornhjiúf trheijiofh`ms, jono `h prmfsh y rmems sojih`ms jono 6hjm!oo?, UGittmr, chtsBpp, 0ook`mN, Houtu!m, Ifsthkrhn, mftrm

nujcos otros, pmrnitmf jonphrtir m` joftmfieo kmfmrheo jof `h rme em jofthjtos pmrsofh`ms, o

pu!ìjhrò mf eidmrmftms sitios Gm! smkf m` iftmrs em` usuhrio'

@h posi!iìehe em kmfmrhjiúf em joftmfieos nu`tinmeios por òs usuhrios em Iftmrfmt,

pmrsofhì"heos mf torfo h iftmrs ifeivieuh`ms y/o kruph`ms, ch mnpoemrheo h `h sojimehe jivi` jof

uf rmjurso em phrtijiphjiúf, smkuinimfto y joftro` em `h kmstiúf p!ìjh &y thn!if privheh&, h`

h`jhfjm em juh`#uimr ifeivieuo u orkhfi"hjiúf, ò #um dhjiìth m` ro` disjhì"heor em ifstitujiofms,dufjiofhrios p!ìjos, rmprmsmfthftms po`îtijos o jiuehehfos #um ojuphf posijiofms em poemr mf `h

sojimehe' $s hsî #um, jono ojurrm hjtuh`nmftm mf fumstro phîs, òs rmkistros nu`tinmeios, rmhì"heos

por ;uf jiuehehfo juh`#uimrh9 (!ho m` rútuò em ;rmportmros jiuehehfos9), tmrnifhf dornhfeo phrtm

em òs joftmfieos fotijiosos em` eîh, yh smh mf `h prmfsh msjrith, rheio, tm`mvisiúf o mf òs eistiftos

sitios Gm! fhjiofh`ms o m%trhfmros'

$` uso jheh vm" n1s nhsivo em Iftmrfmt mf òs eidmrmftms hphrhtos tmjfo`úkijos em `h vieh

jotieihfh, yh smhf ems?tops, `hptops, snhrtpcofms, y otros, ch pmrnitieo `h iftmrhjjiúf em ifeivieuosmf !hsm h júeikos ju`turh`ms y vhòrms jonufms, dhjiìthfeo thfto `h hjjiúf jo`mjtivh jono `h

hrtiju`hjiúf em os ifeivieuos mf nhrjchs, jofjmftrhjiofms, y noviì"hjiofms sojih`ms'

2 $HZ5M@@Z (1772 ' ./.

6



@hs noviì"hjiofms sojih`ms, jono m%prmsiúf em` iftmrs em `h jiuehehfîh phrh phrtijiphr o

ifjieir mf `h tonh em emjisiofms em `hs hutoriehems òjh`ms y/o jmftrh`ms, chf mvoùjiofheo chjih

fovmeosos rmpmrtorios em hjjiúf jo`mjtivh, h o!mto em nhftmfmr vikmftms `hs emnhfehs jiuehehfhs

mf `h opifiúf p!ìjh' $ftrm msths fumvhs dornhs em nhfidmsthjiúf p!ìjh emsthjhrof mf Jci`m 8,

thfto por su orikifhìehe y mspofthfmiehe, òs d`hscno!s88 y snhrtcno!s8., emrivheos em` mnp`mo em`hs fumvhs UIJ8C'

@os fumvos novinimftos sojih`ms rmkistrheos mf Jci m mftrm òs h-os .88&.8., sm

prmsmfthrof jono nhfidmsthjiúf em uf emsjoftmfto jhrkheo em sin!oìsnos o júeikos, y jono

sm-h`h 4mùjji, dornhrîhf phrtm em rmprmsmfthjiofms #um ;msth!`mjmf su emshdîo sin!úìjo h trhvs

em tjfijhs em rmprmsmfthjiúfM `mfkuhms m%prmsivos, tmhtro, viemo m in1kmfms mf kmfmrh`9 82, rmjursos

#um tmfeimrof h smr mnp`mheos mf m` msphjio p!ìjo'

87 Mf $i`m, òs Ahsno+s y snhrtno+s sm hf mjo jheh %m nJs jonufms, simfeo EuiJs ufoem os nJs ``hnhti%os y jof nhyor jof%ojhtorih, hEum` rmhìheo eurhftm `hs no%iìhjiofmssojih`ms m` 1. em uìo em 1788, juhfeo uf fDnmro hroKinheo em trms ni` mstueihftms rmhìhrofuf "rhf 5ri``mr or `h Meujhji!fI #rmftm h` Wh`hjio @h Nofmeh, os Eum ifsirheos mf h jhfji!fy jormokrh#îh em` jhfthftm Nijhm`` LhjBsof, iftmfthrof sin+oìhr Eum `h meujhji!f D+ìjhmsth+h nurimfeo, y Eum h òs mstueihftms sm `ms nhftmfîhf jono on+is mf uf sistmnhmeujhjiofh` y sojih` Eum fo mrnitirîh m` emrmjo h rìjh, fi Eum ehrîh ùkhr h uf rmh`surkinimfto mf m` hîsI, jono sm)h`h+h `h jof%ojhtorih mf 0hjm+ooB' $#r' HHH (1788

88 @os d`hscno!s mfjhhf emftro em os emfonifheos fumvos novinimftos sojih`ms, simfeo jofsiemrheos jono hjjiofms

jo`mjtivhs mspoft1fmhs, jofvojhehs, phrh su orkhfi"hjiúf y jooreifhjiúf, emsem `hs rmems sojih`ms (6hjm!oo?, UGittmr, y p`hthdornhs jono Houtu!m) jof m` propúsito em eivmrtirsm h trhvs em `h rmhì"hjiúf em hjjiofms rieîju`hs, y #um sum`mfifjùir !hi`ms y jormokrhdîhs, kmfmrhfeo ufh rupturh mf h jotieihfmiehe em os trhfsmftms, os juh`ms ifjùso pumemftmrnifhr ifvoùjrheos pums mstos sm rmhì"hf mf msphjios p!ìjos, yh smh p`h"hs, jh``ms, msthjiofms em nmtro, nh``s, mtj'JdrM B@BO+ (.88)

81 @os snhrtno!s sof emdifieos por *cmifkoè jono ;nu`tituems iftmìkmftms mst1f dornhehs por pmrsofhs jhphjms em

hjtuhr jofufthnmftm huf#um fo sm jofo"jhf' @os nimn!ros em mstos krupos joopmrhf em noeos ifjofjm!i!`ms mf otrhspojhs por#um mnp`mhf sistmnhs ifdorn1tijos y em tm`mjonufijhjiofms nuy fovmeosos #um ms pmrnitmf jofmjthrsm jofotros sistmnhs em` mftorfo, hsî jono jof os tm`dofos em otrhs pmrsofhs9' $fM B@BO+ (.88)

8: Zm emfonifhf 5mjfoòkîhs em h f#ornhji!f y hs $onufijhjiofms (mf hem`hftm 5$, h`jofufto em tmjfoòkîhs Eum mrnitmf h heEuisiji!f, roeujji!f, h`nhjmfhnimfto, trhthnimfto,jonufijhji!f, rmkistro y rmsmfthji!f em if#ornhjiofms, mf #ornh em %o, inJkmfms y ehtosjoftmfieos mf sm)h`ms em fhturh`mh hjDstijh, !tijh o m`mjtronhkftijh' @hs 5$ ifjùymf `hm`mjtr!fijh jono tmjfoòkîh +hsm Eum soorth m` emshrro`ò em hs tm`mjonufijhjiofms, hif#ornJtijh y m` hueio%isuh`'

8. B@BO+ (.88)

2



B trhvs em eidmrmftms tipos em m%prmsiúf jo`mjtivh, òs novinimftos sojih`ms mspmrh!hf

trhsjmfemr mf `h opifiúf p!ìjh, h` timnpo #um rmprmsmfth!hf ufh inhkmf n1s jmrjhfh h òs

o!mtivos por òs juh`ms òs úvmfms sm noviì"h!hf, iftmfthfeo, h su vm", rmvmrtir `h inhkmf em

vio`mfjih jof `h #um dumrof hsojihehs `hs eistifths jofvojhtorihs jiuehehfhs, mspmjih`nmftm chjih

difms em` .88 y eurhftm m` prinmr smnmstrm em` .8.'

@h inporthfjih #um tuvo Iftmrfmt mf Jci`m, mspmjih`nmftm eurhftm `hs novi i"hjiofms

sojih`ms por `h meujhjiúf chjîh m` .88, #umeú em nhfidimsto chjih uìo em` nisno h-o, juhfeo `hs

jidrhs mf nhtmrih eikith` hrrohrof #um m` LW em `h po!`hjiúf jci`mfh msth!h jofmjtheh h Iftmrfmt,

m#uivhìmfeo hpro%inhehnmftm h A ni`òfms em pmrsofhs, #uimfms prifjiph`nmftm rmhì"h!hf

hjtiviehems em sojihì"hjiúf ofìfm, yh smh rmvishfeo o mfvihfeo m&nhi`s, iftmrhjtuhfeo mf `hs rmems

sojih`ms y rmhì"hfeo !s#umehs' Fo o!sthftm, dumrof òs úvmfms jci`mfos, mftrm 8L&.2 h-os, òs #um

n1s utiì"hrof Iftmrfmt, supmrhfeo mf pronmeio h toeos òs emn1s krupos mthrios mf Bnrijh @htifhy m` nufeo, jof uf pronmeio em C. corhs h` nms emeijheo h Iftmrfmt, 8 corhs n1s #um m` pronmeio

nufeih` mf m` nisno rhfko mthrio8L'

@os jci`mfos tuvimrof ufh mspmjih` propmfsiúf h `h sojihì"hjiúf h trhvs em `hs rmems

sojih`ms, em ò #um rmsu`tú #um > em jheh 8 jci`mfos #um utiì"hrof Iftmrfmt chjih m` .88 chyhf sieo

usuhrios em h`kufh rme sojih`, yh smh 6hjm!oo?, UGittmr, 0ook`mN, rmprmsmfthfeo uf >2W em `h

po!`hjiúf fhjiofh` #um utiì"h Iftmrfmt, mf jonphrhjiúf h` K7W em` pronmeio nufeih`, ò #um

posijiofú h Jci`m, chjih nhyo em` .88, jono m` tmrjmr phîs em` nufeo #um n1s corh emeijú h rmemssojih`ms y m` em nhyor h`jhfjm mf @htifohnrijh, simfeo 6hjm!oo? `h rme sojih` prmdmrieh por òs

jci`mfos, jof uf h`jhfjm em` >,CW em os usuhrios em rmems sojih`ms, smkuieh por UGittmr 87'

$` sikfidijhtivo poemr em `hs rmems em jonufijhjiúf sustmftheos mf Iftmrfmt, mf m` joftm%to

em `h kò!hì"hjiúf, sm m%prmsú fo soò mf `h hpropihjiúf em fumvhs dornhs em m%prmsiúf y

phrtijiphjiúf mf m` msphjio p!ìjo por phrtm em `h sojimehe jivi` jci`mfh, jono sujmeiú jof òs

d`hscno!s y snhrtno!s, sifo thn!if, mf `h trhsjmfemfjih nufeih` #um tuvimrof `hs 4oviì"hjiofms

+ojih`ms por `h $eujhjiúf mftrm òs h-os .88&.8., y #um joifjieimrof, h su vm", jof otrosnovinimftos sojih`ms em inporthfjih h fivm` nufeih`'

8/ $=NZ$=M, (1788'

8< JD4+JD*$ (.88)'

87



@o hftmrior #umeú em nhfidimsto mf `h dikurh em Jhni`h h``mo, #um chjih difms em` .88,

dum m`mkieh por m` eihrio !rit1fijo ;Ucm 0uhreihf9 jono ;5mrsofhm em` B-o9 8K, simfeo m``hM ovmf,

numr, mstueihftm, prmsiemftm em `h 6memrhjiúf em $stueihftms em `h Xfivmrsiehe em Jci`m (6$Jc), y

joffotheh eirikmftm mstueihfti` eurhftm hs noviì"hjiofms sojih`ms em` .88 y .8.'

Qui"1s, mf ejhehs hftmriorms h `h nhsivh pmfmtrhjiúf em `hs fumvhs UIJ m Iftmrfmt, m`

prothkofisno #um h`jhf"ú Jhni`h h``mo eurhftm m` projmso em noviì"hjiofms mstueihfti`ms mftrm

m` .88 y .8., ch!rîh jhrmjieo em `h rm`mvhfjih #um difh`nmftm tuvo, yh smh por su uvmftue y

kfmro, ò #um ch!rîh nmrnheo su jhpith` po`îtijo' Fo o!sthftm, krhjihs h` hjtuh` joftm%to em

kò!hì"hjiúf, ufieo h` emshrro`ò em `hs ifdornhjiofms y jonufijhjiofms, #um timfem h rmsikfidijhr

`hs iemftiehems em kfmro y `hs niforîhs, m``h jofsikuiú proymjjiúf kò!h`, h` timnpo #um sm

jofvirtiú mf m` rostro em hs rmivifeijhjiofms ufivmrsithrihs'

@os hftmriorms ehtos, mf rm`hjiúf h `h pmfmtrhjiúf, hpropihjiúf y phrtijiphjiúf em `h

po!`hjiúf jci`mfh mf `hs eistifths rmems sojih`ms, utiì"hfeo phrh m`ò Iftmrfmt, jofdirnhf `h mfornm

fmjmsiehe em phrtijiphjiúf y sojihì"hjiúf #um su!yhjm mf `h sojimehe jci`mfh' Fo sorprmfem, por

thfto, #um smh `h sojimehe jivi` `h #um sm chyh hpropiheo em Iftmrfmt jof nhyor hd1f, thfto jono

rmjurso em jonufijhjiúf, mf uf msphjio #um si !imf sm prmsmfth jono virtuh`, pmrnitm kmfmrhr `h"os

em iftmrhjjiúf mftrm usuhrios, jono thn!if, smr uf ifstrunmfto hrtiju`htorio phrh `h orkhfi"hjiúf

jo`mjtivh em òs usuhrios&ifeivieuos, mftmfeimfeo òs cistúrijos edijit hsojiheos h `h phrtijiphjiúf

jiuehehfh mf h hjtiviehe po`îtijo&p! ijh'

Jono jorrm`hto h `h cistúrijh prmsjifemfjih em `h sojimehe jivi` jci`mfh mf `h phrtijiphjiúf,

kmstiúf y joftro` em `hs ifstitujiofms po`îtijo emnojr1tijos, òs jiuehehfos sm chf hdmrrheo jheh vm"

n1s em` msphjio&timnpo virtuh` #um jofjmem Iftmrfmt phrh phrtijiphr jo`mjtivhnmftm mf m` msphjio

p!ìjo, h trhvs em `h jrmhjiúf, orkhfi"hjiúf y phrtijiphjiúf em rmems em iftmrfhuths mf !hsm h

joftmfieos #um rmspofemf h os iftmrmsms mspmjîdijos em os ifeivieuos, kmfmrhfeo rmems sojih`ms #um

sm eistifkumf por m` nhyor krheo em jonphti!iìehe em iemhs, jrmmfjihs y vhòrms, ò #um kmfmrh

`h"os n1s dumrtms em rmjiprojiehe y jonproniso'

Fo ms nmfor #um, rmjofojimfeo `hs jhphjiehems potmfjih`ms em Iftmrfmt phrh dorth`mjmr

nujcos em òs emrmjcos cunhfos, mstm chyh sieo emj hrheo por `h Bshn!`mh 0mfmrh` em `hs

8& Hhrmjimfeo thn+if mf `h 5inm NhkhifmI em` nisno h)o, Eum mìki! h òs nhfi#msthftmsIjono Wmrsofhms em` H)oI' Fmr* $HOH@ (1788' $#r* 5NM (1788

88



Fhjiofms Xfiehs (DFX), m` A em ufio em` .88, jono uf emrmjco cunhfo n1s, #um jono

cmrrhnimfth, dhvormjm m` jrmjinimfto y m` prokrmso em `h sojimehe mf su jofufto'

$` uso em Iftmrfmt, eurhftm `h prinmrh #uifjmfh em` sikò I, ch emnostrheo smr ufh

potmftm cmrrhnimfth #um rmdumr"h y hrtiju`h òs emrmjcos po`îtijos em òs jiuehehfos, jono ì!mrtheem m%prmsiúf, ì!mrthe em rmufiúf, em hsojihjiúf, orkhfi"hjiúf po`îtijh, sifeijh`, phrtijiphjiúf

po`îtijh, m`mjtorh`, sudrhkio h eisthfjih&, mtj' $f th` smftieo, Iftmrfmt ms, coy por coy, ufh fmjmsiehe

#um nmorh y dorth`mjm `h jhìehe em vieh em òs con!rms y numrms mf m` hjtuh` nufeo kò!hì"heo'

@h emj`hrhjiúf em Iftmrfmt jono mrmjco Eunhfo mfjoftrú orikmf mf uf phrtiju`hr

joftm%to cistúrijo nufeih` eurhftm m` .88, jhrhjtmri"heo por m` surkinimfto em uf krhf fnmro em

novinimftos sojih`ms mf eistiftos ùkhrms em` p`hfmth, y thn!if mf Jci`m, òs #um sm jhrhjtmri"hrof

por ufh fovmeosh rm`hjiúf em iftmrempmfemfjih mftrm `h sojimehe jivi` y `hs fumvhs UIJ emrivhehsem` uso em Iftmrfmt, situhjiúf #um ``mvú h `h rmvisth Uinm h fon!rhr jono pmrsofhm em` h-o .88 h

;$` 4hfidmsthftm98A'

@h rm`hjiúf em iftmrempmfemfjih mftrm sojimehe jivi` y `hs fumvhs UIJ, #um mf `h hjtuhìehe

jofstituym uf dhjtor sikfidijhtivo phrh `h jonprmfsiúf em `h cistorih rmjimftm em` nufeo, ch tmfieo

rmpmrjusiúf kò!h`, jono rmsu`theo em `h trhsjmfemfjih po`îtijh #um msth jofsikuiú eurhftm m` .88,

jofvirtifeosm mf uf rmjurso o ifstrunmfto p!ìjo phrh `h protmsth, nhfidmsthjiúf y hrtiju`hjiúf em

`hs eistifths noviì"hjiofms sojih`ms'

$ftrm `hs noviì"hjiofms sojih`ms #um nhrjhrof m` .88 mf m` nufeo sm pumemf nmfjiofhr

por su trhsjmfemfjih po`îtijh y sojih`M ;`h prinhvmrh 1rh!m9, #um provojú `h jhîeh em juhtro

eijtheorms, y #um ch rmji!ieo m` rútuò em ;o`h emnojrhti"heorh mf m` Drimftm 4meio9= ;ifeikfheos9,

úvmfms #um rmj`hnhf joftrh m` nh` uso #um òs po`îtijos mst1f chjimfeo em `h emnojrhjih mf

$sph-h, y su sîni` mstheoufiemfsm jofojieo jono ;Djuph h`` +trmmt9= o, mf m` jhso jci`mfo, ;$`

4ovinimfto $stueihfti`9, #um rmufiú h mstueihftms smjufehrios, ufivmrsithrios, y prodmsorms,

hpoyheos por eistiftos krmnios em trh!hheorms y hsojihjiofms sojih`ms, #um pusimrof mf eueh m`noemò em emshrro`ò jci`mfo'

$stos novinimftos jiuehehfos, si !imf kmokr1dijhnmftm sm mfjoftrh!hf eisthfjiheos por

ni`ms em ?i`únmtros, h` timnpo #um hpm`hf h rmivifeijhjiofms jiuehehfhs cmtmrokfmhs mf sus

86 5NM (1788

81



emnhfehs, y #um rmj`hnhrof, emsem sus dhju`thems jiuehehfhs, eistiftos emrmjcos em oremf po`îtijo,

sojih`, mjofúnijo y ju`turh`, joifjieimrof mf `h utiì"hjiúf em `hs fumvhs UIJ, jof soportm mf

Iftmrfmt, thfto phrh mvheir `h pmrsmjujiúf y o!strujjiúf h `h ì!mrthe em m%prmsiúf mf m` jhso em `h

;prinhvmrh 1rh!m9&, jono phrh jo`mjtivi"hr h ni`ms em jiuehehfos mf nhfidmsthjiofms y nhrjchs

nhsivhs jono mf m` jhso, msph-o`, mstheoufiemfsm y jci`mfo&, h` timnpo #um sm sirvmf em rmemssojih`ms8> phrh eidufeir sus iemhs, pmtitorios o prokrhnhs em hjtiviehems, jof ufh h`th mdmjtiviehe ;mf

timnpo rmh`9'

@os rmfovheos novinimftos sojih`ms jci`mfos, emsem `h *mvoùjiúf 5ifk3ifh em` .7, h `hs

4oviì"hjiofms +ojih`ms por `h $eujhjiúf eurhftm m` .88 y .8., phrmjmf jofdirnhr `h hpropihjiúf

em Iftmrfmt por `h sojimehe jono uf emrmjco ifcmrmftm m ifhìmfh!`m h` jiuehehfo em` sikò I,

mspmjih`nmftm por `h po!`hjiúf ovmf, thfto jono cmrrhnimfth #um dhvormjm `h phrtijiphjiúf

po`îtijh&jiuehehfh, jono rmjurso #um pmrnitm `h kmfmrhjiúf em joftmfieos jof ifempmfemfjih h òskrhfems krupos em poemr jonufijhjiofh`, h` timnpo #um dhjiìth `h hrtiju`hjiúf em òs ifeivieuos

phrh jofjithr `h hjjiúf em `h jo`mjtiviehe, jono phrh opofmrsm y rmsistir h `hs hjjiofms hr!itrhrihs o h

`h ifmdijhjih m ifopmrhfjih em `hs ifstitujiofms em` $stheo'

Fum*") N"*i,imf&") Z"'ih`m) mf J.i`m< /W" 7u8 If&mfm&1

4hrio 0hrjs, mf su o!rh ;$` emspmrthr em `h sojimeheM òs novinimftos sojih`ms mf Bnrijh

@htifh y Jci`m9, p`hftmh jono tmsis #um `hs fumvhs noviì"hjiofms sojih`ms ch!rîhf jmrrheo `h

trhfsijiúf h `h emnojrhjih orkhfi"heh por `h Jofjmrthjiúf em 5hrtieos por `h mnojrhjih, phrh ehr

phso h uf fumvo jijò sojih` y po`îtijo mf `h cistorih fhjiofh`.' +u hrkunmfto sm sostimfm mf #um m`

pufto em ifd`m%iúf mf `h rm`hjiúf mftrm $stheo y `h sojimehe jivi` mfjoftrhrîh hftmjmemftms mf òs

fumvos novinimftos sojih`ms, ifijiheos por òs úvmfms mstueihftms smjufehrios eurhftm `h

82 @hs rmems sojih`ms hf hkrmkheo h òs no%inimftos sojih`ms jof%ojheos h trh%s em eijhsrmems ifsthfthfmiehe, eifhnisno, msofthfmiehe y jhhjiehe em kmsti!f em `h sojimehe ji%i`,sustmftheh mf m` inmrsofhìsno fo eirikmfjih`, jof jhhjiehe em hkùtifhr mfornms kruossojih`ms if#ornheos y jofsjimftms em sus rmj`hnos h trh%s em jhfh`ms fo trheijiofh`ms ememì+mrhji!f'

17 "H$Z (1781 ' 8:&

8:



;*mvoùjiúf 5ifk3ifh9 m` .7, y smkuieo n1s threm por òs ufivmrsithrios eurhftm m` .88 y .8.,

juyos novinimftos, por ò emn1s, òkrhrof jofjithr m` hpoyo trhfsvmrsh` em `h sojimehe jci`mfh'

$stos fumvos novinimftos sojih`ms, prothkofi"heos por `h po!`hjiúf ovmf em Jci`m, fo

súò tuvimrof mf jonf m` o!mtivo em nmorhr `h jhìehe em `h meujhjiúf jci`mfh, sifo #umjoifjieimrof mf `h utiì"hjiúf em fumvos nmeios em ifdornhjiúf, jonufijhjiúf y hrtiju`hjiúf em `h

hjjiúf sojih`, phrh, por uf `heo, prmsiofhr h `hs ifstitujiofms po`îtijhs trheijiofh`ms h dif em

jofsmkuir `h hkrmkhjiúf eirmjth em sus emnhfehs, jono por otro, phrh jofjithr uf hnpìo hpoyo

sojih` h `h jhush mstueihfti`'

Iftmrfmt, jono nmeio em jonufijhjiúf #um emdifm fumstrhs hjtuh`ms prhjtijhs jotieihfhs,

rmprmsmfth mf m` hjtuh` msjmfhrio po`îtijo emnojr1tijo, fhjiofh` m iftmrfhjiofh`, ufh fumvh dornh em

phrtijiphjiúf phrh `h sojimehe jivi`, jhrhjtmri"heo por `h rmsistmfjih h òs nmjhfisnos emnojr1tijostrheijiofh`ms em phrtijiphjiúf, joftro` y rmprmsmfthjiúf po`îtijh, jof `h jhphjiehe sudijimftm phrh

provojhr jhn!ios produfeos mf òs noeos em rm`hjiúf mftrm m` $stheo, òs phrtieos po`îtijos y `h

sojimehe jivi`'

m ò hftmriornmftm trhtheo, jh!m prmkufthrsm por `hs rh"ofms #um m%pìjhf `h vmrtikifosh y

nhsivh hpropihjiúf em Iftmrfmt por `h sojimehe jci`mfh, ò #um #umeú mf mviemfjih eurhftm m`

emshrro`ò em òs novinimftos sojih`ms em ifijios em` sikò I'

$ftrm `hs rh"ofms #um rmspofemf h` jumstiofhnimfto mf torfo h `h trhsjmfemfjih #um ch

he#uirieo Iftmrfmt phrh `h sojimehe jci`mfh, jono rmjurso em rmsistmfjih, phrtijiphjiúf, joftro` y

hrtiju`hjiúf sojih`, sm mfjoftrhrîhf, jono yh sm ch hrkunmftheo hftmriornmftm, mf `h cistúrijh

situhjiúf em prmsjifemfjih em `h sojimehe jivi` jci`mfh, thfto mf `h jofdornhjiúf em` $stheo, jono

mf `h phrtijiphjiúf y joftro` mdmjtivo #um `m jh!rîh h `h jiuehehfîh mf m` joftm%to em emnojrhjih

p`mfh, pmro #um mf `h pr1jtijh, súò sm ch ìnitheo h` projmso m`mjjiofhrio phrh `h sm`mjjiúf em ìtms

po`îtijhs, situhjiúf #um emsem 8>> fo ch vhriheo sikfidijhtivhnmftm, jono rmsu`theo em `h msjhsh

voùfthe po`îtijh em `hs eistifths henifistrhjiofms em ko!imrfo y òs eidmrmftms jofkònmrheos po`îtijos.8'

18 ;@h msth!iìehe em` noemò po`îtijo jci`mfo, mfju!rirîh h m%istmfjih em ufh produfeh m cistúrijh jrisis em jrmei!iìehe

y mkitiniehe, smh por#um sm ch jofsmkuieo jof nîfinos fivm`ms em phrtijiphjiúf jiuehehfh, jof prmsjifemfjih em sth, ojof ufh dumrtm hjjiúf rmprmsivh, ò #um ch emjhftheo mf uf produfeo nh`msthr jiuehehfo, m%prmsheo thfto mf ufh sostmfiehy jrmjimftm h!stifmfjih m`mjtorh`, jono mf h utiì"hjiúf, jheh vm" n1s jonf, em `h nhfidmsthjiúf y h protmsth jononmjhfisnos em phrtijiphjiúf y joftro` em h kmstiúf p!ìjh9' mrM 5B*D (.82)

8.



$f rmspumsth h `h prmsjifemfjih, o phrjih` phrtijiphjiúf, em `h sojimehe jivi`, jono jhr1jtmr

trhfsvmrsh` mf `h mvoùjiúf po`îtijh emnojr1tijh em Jci m, `h jiuehehfîh ch rmjurrieo h `h

nhfidmsthjiúf, `h protmsth y `h noviì"hjiúf em `h sojimehe, fo súò h dif em trhsjmfemr

po`îtijhnmftm, sifo jono m%prmsiúf sifton1tijh em `hs fmjmsiehems em jhn!io y/o trhfsdornhjiúfem` noemò em emshrro`ò jono jofsmjumfjih em `h ifmdijimfjih em` $stheo, y òs ko!imrfos em turfo,

phrh provmmr shtisdhjjiúf jrmjimftm h `h sojimehe'

41s h``1 em `hs rh"ofms m%pumsths, jh!m prmkufthrsmM ZQu posmm Iftmrfmt phrh #um `h

sojimehe jci`mfh, mspmjih`nmftm òs úvmfms, sm chyhf hpropiheo em ` jof thfth rhpiem", nhsiviehe,

y produfeiehe emsem m` .7, y mspmjih`nmftm eurhftm m` .88, h-o mf #um sm rmkistrhrof `hs

noviì"hjiofms sojih`ms em nhyor jofvojhtorih emsem m` rmtorfo h `h emnojrhjih

Qui"1s, `h rmspumsth ifnmeihth rheijh mf `h ifmvith!`m fmjmsiehe em òs smrms cunhfos phrh

phrtijiphr, emsem `h propih m%pmrimfjih ifeivieuh`, mf `h jofstrujjiúf em `h m%pmrimfjih jo`mjtivh #um

sikfidijh vivir mf sojimehe'

5hrh otros, `h rmspumsth sm emrivh chjih `hs jhrhjtmrîstijhs ì!mrthrihs y em joftrh&eonifhjiúf

#um Iftmrfmt phrmjm provmmr h sus usuhrios, y #um phrh `h sojimehe jivi` jci`mfh, emdifieh por `h

eonifhjiúf, rmprmsiúf y m%jùsiúf cistúrijhs, rmprmsmfth ufh oportufiehe fijh phrh rmvmrtir th`

situhjiúf ;emsem h!ho9, ms emjir, prmsjifeir em `h cistúrijh empmfemfjih em `h sojimehe jivi` rmspmjtoh `h hjjiúf em` $stheo y `h ;j`hsm po`îtijh9'

Xfh tmrjmrh rmspumsth, fo chrîh fheh n1s #um jofdirnhr `h jonp`mnmfthrimehe #um m%istm

mftrm `h iftrîfsmjh fmjmsiehe em òs smrms cunhfos phrh phrtijiphr mf `h jofstrujjiúf em `h

m%pmrimfjih sojih`&jo`mjtivh h phrtir em jofeijiofms #um hsmkurmf `h ì!mrthe em òs nisnos rmspmjto

h os eistiftos ifeivieuos o ifstitujiofms em poemr m%istmftms mf h rmhìehe sojih`'

Xfh tmrjmrh rmspumsth, fo chrîh fheh n1s #um jofdirnhr `h jonp`mnmfthrimehe #um m%istmmftrm `h iftrîfsmjh fmjmsiehe em òs smrms cunhfos phrh phrtijiphr mf `h jofstrujjiúf em `h

m%pmrimfjih sojih`&jo`mjtivh y `hs jofeijiofms o rmjursos #um hsmkurmf `h ì!mrthe em òs nisnos

rmspmjto h òs eistiftos ifeivieuos o ifstitujiofms em poemr m%istmftms mf `h rmhìehe sojih`' $s mf

mstm smftieo #um `hs fumvhs UIJ m Iftmrfmt sm ifsth`hf jono uf rmjurso em poemr #um donmfth `h

sojihì"hjiúf y hsojihtiviehe mftrm os ifeivieuos&jiuehehfos mf m` sikò I'

8/



5hrh hfhì"hr `h trhsjmfemfjih #um ch he#uirieo Iftmrfmt mf `h hjtuh` sojimehe fhjiofh` y

nufeih`, rmsu`th fmjmshrio jonprmfemr #um mstm surkm h phrtir em `h iftmrhjjiúf mftrm jimfjih,

ifvmstikhjiúf ufivmrsithrih y òs prokrhnhs em ifvmstikhjiúf niìthr mf $$'XX chjih 8>7>' +if

mn!hrko, `h kmsthjiúf em Iftmrfmt emsthjú, por su sustmfto iemo`úkijo, ms emjir, m` smftieo vh`úrijo por m` juh` dum jofjm!ieo y #um sm vifju`ú h òs iemh`ms em `h joftrhju`turh rheijh` ì!mrthrih #um sus

emshrro``heorms iftmfthrof rmprmsmfthr h trhvs em `h jrmhjiúf em uf ifstrunmfto em ì!mrhjiúf y

hutofonîh rmspmjto h` poemr em` $stheo y `hs krhfems mnprmshs jhpithìsths, por mfem, n1s h dif h `h

sojimehe y sus orkhfi"hjiofms, #um h `hs ifstitujiofms em eonifio trheijiofh`'

5hrh hfhì"hr `h trhsjmfemfjih #um ch he#uirieo Iftmrfmt mf `h hjtuh` sojimehe fhjiofh` y

nufeih`, rmsu`th fmjmshrio jonprmfemr #um mstm surkm h phrtir em `h iftmrhjjiúf mftrm jimfjih,

ifvmstikhjiúf ufivmrsithrih y òs prokrhnhs em ifvmstikhjiúf niìthr mf $$'XX chjih 8>7>'

@h kmsthjiúf em Iftmrfmt emsthjú, mf sus ifijios, por m` sustmfto iemo`úkijo #um notivú h sus

emshrro``heorms h phrtir em` produfeo smftieo vh`úrijo por m` juh` dum jofjm!ieo, vifju`heo mstm h òs

iemh`ms em `h joftrhju`turh rheijh` ì!mrthrih' +us dufeheorms iftmfthrof rmprmsmfthr sus iemh`ms mf `h

jrmhjiúf em uf ifstrunmfto em ì!mrhjiúf y hutofonîh rmspmjto h` poemr em` $stheo y `hs krhfems

mnprmshs jhpithìsths, #um tmrnifú simfeo n1s h dif h `h sojimehe y sus orkhfi"hjiofms, #um h `hs

ifstitujiofms em poemr o eonifio trheijiofh`'

Iftmrfmt dum jofjm!ieo jono uf msphjio hf1r#uijo em poemr jonufijhjiofh` jo`mjtivo,

sustmftheo mf rmems em ifdornhjiúf y jonufijhjiúf mftrm ifeivieuos y m` jo`mjtivo kò!hì"heo,

h`mheo por thfto em `h iftmfjiúf em ;eonifio em ufos so!rm otros9' $`ò por#um Iftmrfmt sm

emshrro``ú, y sikum simfeo emshrro``heo, h phrtir em ufh hr#uitmjturh ifdorn1tijh h!imrth y em ì!rm

hjjmso mf m` timnpo..'

@o iftmrmshftm ms #um ufh vm" #um sm eio ifijio h ò #um coy mf eîh rmjofojmnos jono

Iftmrfmt, emsem 8>>2, h phrtir em `h m%istmfjih em uf !roGsmr (fhvmkheor) phrh `h fhvmkhjiúf mf `horè iem m! (*me Ifdorn1tijh 4ufeih`), dumrof òs usuhrios y òs provmmeorms em joftmfieo

11 $#r* $HZ5M@@Z (1777

8<



#uimfms eimrof vieh y sustmfto h` emshrro`ò em Iftmrfmt .C' m cmjco, dumrof òs nisnos usuhrios em

Iftmrfmt #uimfms sm hpropihrof em msth fumvh dornh em jonufijhjiúf'

Iftmrmshftm rmsu`th rmjofojmr #u ch sieo `h sojimehe #uimf n1s sm ch hpropiheo em Iftmrfmt,

òs #um h su vm", chf hportheo òs nhyorms !mfmdijios phrh su emshrro`ò h phrtir em òs propiosiftmrmsms y potmfjihìehems ifeivieuh`ms y/o jo`mjtivos, mspmjih`nmftm trhs m` emshrro`ò em `h Gm!

.' (.2) y `h nheurhjiúf em `hs rmems sojih`ms, #um pmrnitimrof h nujcos usuhrios proymjthr su

propih iemftiehe h trhvs em `h m%posijiúf nmei1tijh y `h propih rmhdirnhjiúf em eijchs iemftiehems h

phrtir em` joftmfieo ;su!ieo9 (jonphrtieo)'

m cmjco, `h Gm! .' sm ch ifnisjuieo thf produfehnmftm mf `hs viehs em òs ifeivieuos,

#um ch sieo jhph" em trhfsdornhr m` jhr1jtmr ufieirmjjiofh` em `h jonufijhjiúf em nhshs em tipo

trheijiofh`' $f mstm smftieo, Iftmrfmt ch sieo ufh vmrehemrh rmvoùjiúf mf `hs jonufijhjiofms, pumsfo súò hkrmkh iftmrhjtiviehe, sifo #um timfm `h jhphjiehe em jofmjthr, h trhvs em nmfshms, h

nujcos ifeivieuos mf timnpo rmh` o mf uf nonmfto jofjrmto' B msth fumvh dornh cistúrijh em

jonufijhjiúf Jhstm``s `h emfonifú ;hutojonufijhjiúf em nhshs9, em!ieo h #um ;m` nisno usuhrio

tmferîh `h jhphjiehe em kmfmrhr m` nmfshm, emdifir òs posi!`ms rmjmptorms y sm`mjjiofhr òs

nmfshms jofjrmtos o òs joftmfieos em `h Gm!, y `hs rmems em jonufijhjiúf m`mjtrúfijh #um #uimrm

rmjupmrhr9.2'

@o hftmrior, phrh Jhstm``s, rmsu`th smr jonp`mthnmftm fovmeoso mf `h cistorih cunhfh,tmfimfeo por thfto jofsmjumfjihs eirmjths mf `h orkhfi"hjiúf em `h sojimehe, m` ro` em` jiuehehfo y

mf m` jhn!io #um pueimrh kmfmrhrsm mf m` 1n!ito em `h ju`turh, pums Iftmrfmt pmrnitirîh iftmkrhr,

nm"j`hr y rmjon!ifhr toehs `hs dornhs em jonufijhjiúf mf uf cipmrtm%to eikith`, jonp`mo m

iftmrhjtivo, soporthfeo uf hnp`îsino mspmjtro em m%prmsiofms ju`turh`ms proeujiehs jono rmsu`theo

em `h iftmrhjjiúf cunhfh' Fo o!sthftm, m` nisno Jhstm` s hevimrtm #um ;`h einmfsiúf n1s

inporthftm em `h jofvmrkmfjih em `h jonufijhjiúf sm proeujirîh emftro em` jmrm!ro em òs

jofsunieorms ifeivieuh`ms y h trhvs em su iftmrhjjiúf sojih` jof òs emn1s9.L.

1: +ie'

1. 4m mjo, `hs trms #ornhs em jonufijhji!f* iftmrmrsofh`, jonufijhji!f em nhshs yhutojonufijhji!f em nhshs, jomKistirîhf, iftmrhjtuhrîhf y, nJs Eum sustituirsm, smjon`mnmfthrîhf mftrm sîI' Fmr* $HZ5M@@Z (1772 ' 66

1/ $HZ5M@@Z (1772 ' 66

8&



$stm fumvo projmso cistúrijo em jonufijhjiúf #um sm ifijiú jof m` surkinimfto em Iftmrfmt,

ifdùyú eirmjthnmftm mf `hs rm`hjiofms sojih`ms h` jofstituirsm jono uf fumvo m`mnmfto em m%prmsiúf

ifeivieuh` y jo`mjtivh, ò #um supuso, jono jofsmjumfjih ifcmrmftm h` nisno emshrro`ò em Iftmrfmt,

m` surkinimfto em uf fumvo msphjio em phrtijiphjiúf y emì!mrhjiúf, ms emjir, ufh fumvh 1korh, jofmdmjtos eirmjtos, thfto mf `h dornh em jofjmptuhì"hr `h emnojrhjih mmnpò em m`ò smrîh `h

emnojrhjih m`mjtrúfijh.7&, jono mf `h rmdornu`hjiúf em iffovheorms nmjhfisnos emnojr1tijos em

joftro` po`îtijo'

$stm fumvo msphjio p!ìjo em phrtijiphjiúf y emì!mrhjiúf hsojiheo h `h emnojrhjih

m`mjtrúfijh, msthrîh eirikieo por `h nisnh sojimehe jivi`, jof m` o!mtivo em phrtijiphr hjtivhnmftm mf

m` smkuinimfto y disjhì"hjiúf thfto em `hs hutoriehems po`îtijhs, jono em `h kmstiúf p!ìjh,

jofthfeo jof m` potmfjih` sudijimftm phrh rmemdifir `hs posijiofms em poemr em òs eistiftos hjtormssojih`ms y po`îtijos'

$` dmfúnmfo em Iftmrfmt jono m%prmsiúf em `hs UIJ, pumem smr nmor jonprmfeieo juhfeo

sm hfhì"hf `hs jofsmjumfjihs em msth mf `h sojimehe, y m`ò por#um `h sojimehe jci`mfh, h` ikuh` #um

m` rmsto em `hs sojimehems kò!hì"hehs, jorro!orh uf projmso em jhn!io vmrtikifoso, fo súò mf ò

#um sm rmdimrm h `h noemrfi"hjiúf nhtmrih`, #um ch pmrnitieo su r1pieh iftmkrhjiúf mf `h vieh

jotieihfh, sifo #um dufehnmfth`nmftm mf `hs dornhs em sojih!iìehe em òs ifeivieuos proeujto em `h

privhti"hjiúf em `h sojimehe'

$` projmso hftms nmfjiofheo, rmdmrieo h `h privhti"hjiúf em `hs rm`hjiofms pmrsofh`ms, sm ch

vifju`heo h` h!hfeofo em òs msphjios dîsijos trheijiofh`ms (m` msphjio p!ìjo) mf eofem sm

msth!`mjmf òs vîfjuòs y vhòrms jonufithrios, jono m` ùkhr em trh!ho, em mstueio o rmsiemfjih'

Jono rmspumsth h` projmso em privhti"hjiúf em `h sojimehe, Iftmrfmt, h trhvs em` mnp`mo em

`hs fumvhs UIJ, ch hkrmkheo `h posi!iìehe em kmfmrhr `h"os sojih`ms sustmftheos mf rmems pmrsofh`ms

1< @h emnojrhjih m`mjtrúfijh ms uf jofjmpto #um mfkò!h h otros jofjmptos jono tm`memnojrhjih, ji!mremnojrhjih,emnojrhjih .' y emnojrhjih eikith`, toeos !hsheos mf `h utiì"hjiúf em os nmeios em jonufijhjiúf em nhshs jononmjhfisno em phrtijiphjiúf po`îtijh, y #um sujifthnmftm sm pumem emdifir jono m` jofufto em cmrrhnimfths provmfimftmsem hs Umjfoòkîhs em h Ifdornhjiúf y Jonufijhjiúf #um pmrnitmf h os jiuehehfos ufh iftmrhjjiúf eirmjth y drmjumftmjof hs ifstitujiofms ku!mrfhnmfth`ms, h dif em phrtijiphr eirmjth o ifeirmjthnmftm mf hs emjisiofms po`îtijhs' $sto, formsu`th eidîji` em jonprmfemr toeh vm" #um mf fumstrhs hjtuh`ms sojimehems m` prifjiph` fm%o mftrm h sojimehe jivi` y h

po`îtijh ms m jofsuno em ifdornhjiúf por phrtm em `h jiuehehfîh' idmrmftms hpro%inhjiofms so!rm mstm tmnh, phrh m``mjtor iftmrmsheo, sm mfjumftrh eispofi!`m mfM Emnojrhjih M`mjtrúfijh< ¿qué emshdîos phrh Hnérijh @htifh? mrM @$4DF$ I5@D4BUIQX$ (.8)'

86



em ifeivieuos sm`mjjiofheos por iftmrmsms, o!mtivos y vhòrms jonphrtieos, ò #um h su vm", ch

posi!iìtheo `h jofdornhjiúf em jonufiehems virtuh`ms uf thfto n1s m%itoshs #um `hs trheijiofh`ms,

pums msths msthrîhf ìkhehs thfto h thrmhs jofjrmths, jono hsinisno, h `h pmrsmjujiúf em iftmrmsms

ifeivieuh`ms mf dornh jofufth jof otros ifeivieuos #um jonphrtmf o!mtivos jonufms.K'

+i !imf Iftmrfmt ms ufh cmrrhnimfth ifstrunmfth` mf `h pr1jtijh jotieihfh, ch rmsu`theo

thn!if mspmjih`nmftm inprmsjifei!`m phrh `h sojimehe jivi`, pums pmrnitm emshrro``hr hjtiviehems o

iftmrmsms em jhr1jtmr pmrsofh` o jo`mjtivhs em dornh jofjrmth, kmfmrhfeo por m`ò fivm`ms em

iftmrhjjiúf y shtisdhjjiúf nujco n1s dumrtms' Bsî, `hs orkhfi"hjiofms sojih`ms surkiehs em vhòrms,

jrmmfjihs, iemhs, iemoòkîhs, nh`msthr, joopmrhjiúf y soìehriehe, mf sîftmsis, h phrtir em` jofufto em

pmrjmpjiofms y m%pmrimfjihs jonphrtiehs por òs ifeivieuos, h`jhf"hrîhf nhyor sikfidijhjiúf, por

juhfto Iftmrfmt ms, mf sî nisno, uf nmeio em jonufijhjiúf #um dhvormjm `h hrtiju`hjiúf mftrm

ifeivieuos y orkhfi"hjiofms.A

'

$f `h hjtuhìehe, krhf phrtm em òs novinimftos sojih`ms y po`îtijos phrmjmf hpropihrsm em

Iftmrfmt jono p`hthdornh em hjjiúf y orkhfi"hjiúf, posijiof1feosm, sif ùkhr h euehs, jono uf

rmjurso em poemr #um norikmrh m` m%jmsivo prmeonifio em` $stheo, y em òs krupos em poemr

mjofúnijo, so!rm `h sojimehe jivi , h` timnpo #um sm jofstituym mf uf fumvo msphjio em

phrtijiphjiúf jiuehehfh jof uf potmfjih` mfornm phrh `h hutokmfmrhjiúf em joftmfieo por phrtm em

òs usuhrios, h ò #um sm sunh `h jhphjiehe em proymjjiúf o pu!ìjiehe em h`jhfjm kò!h` emsem m`

juh` sm emdifm Iftmrfmt'

$f m` hjtuh` joftm%to em `h 0ò!hì"hjiúf, ch!rîh sieo pr1jtijhnmftm inposi!`m #um `hs

virtuems #um odrmjm Iftmrfmt h fivm` nufeih` fo cu!imrhf tmfieo su propio jorrm`hto mf Jci`m' m

cmjco, `h iftmrhjjiúf mftrm `hs fumvhs UIJ hsojihehs h Iftmrfmt y òs novinimftos sojih`ms ch tmfieo

krhf inporthfjih, h sh!imfehs #um `hs ifsthfjihs em phrtijiphjiúf y joftro` emnojr1tijo, por phrtm em

`h jiuehehfîh, rmsu`thf smr thf msjhshs, jono pojo sikfidijhtivhs phrh m` krumso em `h sojimehe' $stm

1& $HZ5M@@Z (1777

16 Mmnò em msto smrîh m` jofufto em orkhfihjiofms sojih`ms rmsmftms hjtuh`nmftm mf $i`m,Eum jumfthf jof uf h`to krheo em rmrmsmfthti%iehe D+ìjh, jono m` No%inimfto 0uriosos$ijìsths, Euimfms emsìmkhf mf su sitio mf ftmrfmt (tt*XXX'#uriosos'j` ufh smrim emif#ornhjiofms m ifsthfjihs em jonufijhji!f 9ifjùieo su roio nhfiQmsto9, h Qf em inu`shr m`rmsmto or òs jijìsths y rono%mr m` uso em `h +ijij`mth jono nmeio em trhfsortm mf `h jiueheem Zhftihko, jof ufh jofsiemrh+`m jhftiehe em nimn+ros mf 0hjm+ooB y tXittmr'

82

http://www.furiosos.cl/

http://www.furiosos.cl/



ch sieo m` rmsu`theo em `h mstrujturh` situhjiúf em nhrkifhìehe em `h jiuehehfîh h ò `hrko em !umfh

phrtm em su cistorih fhjiofh`'

$f mstm smftieo, Jhstm``s iemftidijh trms rhskos dufehnmfth`ms mf `h iftmrhjjiúf mftrm Iftmrfmt

y novinimftos sojih`msM $` prinmro, hsojiheo h `h jrisis em `hs orkhfi"hjiofms sojih`msmstrujturhehs= m` smkufeo, iemftidijheo jof òs fumvos novinimftos sojih`ms #um sm emshrro``hf jheh

vm" n1s mf torfo h júeikos ju`turh`ms y vhòrms= m` tmrjmro, hsojiheo h `h trhsjmfemfjih y proymjjiúf

em `hs rmems em jonufijhjiúf mf m` nufeo kò!hì"heo' Uoeos mstos, chf sieo mviemfjiheos mf

Jci`m, yh smh em dornh mn!riofhrih m` .7, eurhftm `h ;*mvoùjiúf 5ifk3ifh9, y ùmko, jof nujch

n1s nheurm" y trhsjmfemfjih, eurhftm `hs ;noviì"hjiofms sojih`ms por `h meujhjiúf9 eurhftm m`

.88&.8..>M

$` prinmro em mstos rhskos, surkieo em `h rm`hjiúf mftrm Iftmrfmt y novinimftos sojih`ms, smrm`hjiofú jof `h jrisis em `hs orkhfi"hjiofms sojih`ms mstrujturhehs, jono ch ojurrieo mf Jci`m jof

`h Ik`msih Jhtúìjh, òs phrtieos po`îtijos y `hs orkhfi"hjiofms em orimfthjiúf eirmjthnmftm po`îtijh,

#um timfemf h dufehrsm iemo`úkijhnmftm mf ;visiofms noemò9 o phrheikn1tijhs em `h sojimehe'

$` eisjurso em `hs ifstitujiofms trheijiofh`ms, thfto mf Jci`m jono mf m` nufeo, ch tmfeieo h

smr jumstiofheo, sifo rmsistieo, thfto por òs fumvos, jono por òs vimos hjtorms sojih`ms, nujcos

em òs juh`ms jorrmspofemf h niforîhs, #um mf su nonmfto, dumrof postmrkhehs, eisjrinifhehs o

pmrsmkuiehs, y #um hcorh, jono phrtm em òs jonpronisos hsunieos por m` $stheo mf uf joftm%to ememnojrhjih, y por òs jofvmfios iftmrfhjiofh`ms joftrhîeos mf nhtmrih em mrmjcos Eunhfos, chf

joftheo phu`htifhnmftm jof nhyor iftmrs, inporthfjih y dikurhjiúf p!ìjh'

@h rmspumsth em `h sojimehe jivi` jci`mfh h msth jrisis em `hs orkhfi"hjiofms sojih`ms

mstrujturhehs sm mviemfjih mf `h jheh vm" n1s h th h!stmfjiúf jiuehehfh mf òs projmsos

m`mjjiofhrios, trheujieh msth jono hphtîh o ifeidmrmfjih em òs vothftms por `h hjtiviehe po`îtijh mf

kmfmrh`, y hsinisno, mf m` surkinimfto em fumvos novinimftos sojih`ms #um, emsjofdiheos em `h

ifstitujiofh iehe po`îtijh trheijiofh`, ``1nmsm rmprmsmfthftms po`îtijos y/o phrtieos po`îtijos,emsjofojmf iftmfjiofhehnmftm m` ro` em rmprmsmfthtiviehe y nmeihjiúf em mstos, !usjhfeo #um òs

iftmrmsms y emnhfehs surkiehs h` iftmrior em `h sojimehe, smhf hkrmkheos o soùjiofheos mf dornh

eirmjth por `hs ifsthfjihs rmsoùtivhs, ``1nmsm nifistros em $stheo o 5rmsiemftm em `h *mp!ìjh'

12 $HZ5M@@Z (1777

17



$` smkufeo rhsko jhrhjtmrîstijo em òs novinimftos sojih`ms jci`mfos mf rm`hjiúf jof

Iftmrfmt, timfm #um vmr jof #um mstos sm chf emshrro``heo jheh vm" n1s mf torfo h júeikos ju`turh`ms

y vhòrms #um chf emnostrheo tmfmr `h jhphjiehe em jocmsiofhr h `h sojimehe jivi`, jofjithfeo su

hpoyo h trhvs em` ch!ituh` uso em ufh krhf eivmrsiehe em rmjursos y soportms jonufijhjiofh`ms,

mftrm òs #um emsthjhf `hs ;rmems sojih`ms9'

$sths ;rmems sojih`ms9 chf pmrnitieo pr1jtijhs em sojih i"hjiúf mf torfo h vhòrms,

prifjipios m iemhs jonphrtiehs, #um dhvormjmf `h jrmhjiúf em ufh hnpìh rme em jonproniso,

mftmfeieh jono hpoyo o rmsphèo sojih`, jono ch ojurrieo jof m` novinimfto sojih` por `h

meujhjiúf mf Jci`m eurhftm m` .88 y .8.' $f mstm msjmfhrio, `hs rmems sojih`ms jono ifeoGs

@ivm 4mssmfkmr (+?ypm emsem m` .8C), 6hjm!oo?, 0ook`mN, UGittmr, chtsBpp y Houtu!m, mftrm

otros, sm chf jofstituieo mf m`mnmftos inprmsjifei!`ms phrh `h trhfsnisiúf ifsthft1fmh em iemhs,

pmrnitimfeo ufh hnpìh johìjiúf jiuehehfh mf torfo h òs vhòrms noviì"heos por `h hjjiúf sojih`'

$` tmrjmr rhsko jhrhjtmrîstijo em òs novinimftos sojih`ms jci`mfos, pofm fdhsis mf `h

trhsjmfemfjih em `hs rmems em jonufijhjiúf mf m` nufeo kò!hì"heo, `hs #um si !imf pumemf surkir

emsem m` msphjio òjh`, timfmf `h jhphjiehe potmfjih` em h`jhf"hr r1piehnmftm rmpmrjusiúf fhjiofh` o

iftmrfhjiofh` kò!h`& em dornh ifnmeihth krhjihs h Iftmrfmt, juyo htri!uto dufehnmfth` ms &jono sm

ch sostmfieo rmjurrmftmnmftm&, `h eivu`khjiúf ifsthft1fmh em `h jonufijhjiúf kmfmrheh o

hutokmfmrheh por òs provmmeorms em joftmfieos, mftrm òs #um sm mfjumftrhf, emsem ùmko, òs

propios usuhrios o iftmrfhuths, yh smh jono henifistrheorms em òs eistiftos sitios Gm!, o jonojo`h!orheorms mf `h hkrmkhjiúf em joftmfieos, fotijihs, mtj'

@h iftmrhjjiúf mftrm òs trms eistiftos rhskos hsojiheos h `h rm`hjiúf mftrm Iftmrfmt y

novinimftos sojih`ms, chf jofdikurheo uf fumvo msjmfhrio po`îtijo mf Jci`m, jhrhjtmri"heo por m`

rmhjonoeo em `hs posijiofms em poemr em òs eistiftos hjtorms sojih`ms, po`îtijos, mjofúnijos y

ju turh`ms&, juyh jofvmrkmfjih rmeufehrîh mf `h preieh em `mkitiniehe em `hs ifstitujiofms

eonifhftms mf `h sojimehe, y mf uf fumvo msjmfhrio em emshdîo y oportufiehe phrh m`

mnpoemrhnimfto mdmjtivo em h sojimehe jivi`'

@os fumvos novinimftos sojih`ms jci`mfos chf surkieo, por thfto, jono ufh dornh em

rmspumsth y rmsistmfjih emsem `h sojimehe jivi` hftm `hs emdijimfjihs y msjhsh hehpth!iìehe em `hs

ifstitujiofms em poemr eonifhftms mf uf hjtuh` msjmfhrio em jrisis em `mkitiniehe em `hs ifstitujiofms

trheijiofh`ms h fivm` fhjiofh` y kò!h`'

18



Em,"'h'ih : Fum*h) UIJ mf J.i`m< .h'ih uf 'h,5i" m)&u'&uh` !m` )i)&m,h "`=&i'" '.i`mf"

@h rm`hjiúf mftrm `hs fumvhs UIJ m Iftmrfmt, jono proeujto em `h 0ò!hì"hjiúf, ch

rmprmsmftheo uf jhn!io mstrujturh` mf `h dornh em mftmfemr `hs rm`hjiofms em poemr mf m` msphjio

òjh`, fhjiofh` y kò!h`' $`ò por#um òs m`mnmftos #um chf emdifieo trheijiofh`nmftm h` $stheo&

fhjiofh` noemrfo, jono `h johjjiúf, m` tmrritorio y `h fhjiúf, sof rmjofdikurheos por m`

rmoremfhnimfto em `hs posijiofms em poemr #um h`jhf"hf òs eistiftos hjtorms sojih`ms mf uf

msjmfhrio #um ms sinu`t1fmhnmftm thfto ò òjh` jono kò!h`'

idîji`nmftm sm pumem ch!`hr em òs mdmjtos em `h 0ò!hì"hjiúf mf Jci`m sif hùeir h `hs

rmdornhs mstrujturh`ms mf òs 1n!itos po`îtijo y mjofúnijo, ifijihehs por `h eijtheurh niìthr

jci mfh eurhftm `h ejheh em 8>A y #um n1s threm dumrof joftifuhehs por òs ko!imrfos

emnojr1tijos h phrtir em 8>>'

@h rmmstrujturhjiúf em `h mjofonîh jci`mfh eurhftm `h eijtheurh em Bukusto 5ifojcmt, #um

puso dif h` $stheo mshrro`ìsth, eio uf r1pieo kiro h` inp`mnmfthr em scoj? m` sistmnh em ì!rm

nmrjheo, ifsmrthfeo emjieiehnmftm h Jci`m mf m` joftm%to em `h 0ò!hì"hjiúf, jof ufh eo!`mjofsmjumfjih emrivheh em `h ifjorporhjiúf em` phîs h` nmrjheo&nufeo, y #um rmjofdikurú `hs

rm`hjiofms em poemr mf m` msjmfhrio po`îtijo y sojih` jci mfo, jof jhphjiehe sudijimftm phrh

emshrtiju`hr `hs hftikuhs dornhs y m%prmsiofms em jonufijhjiúf mftrm m` $stheo y `h sojimehe jivi`,

h` timnpo #um joftro`ú y ìnitú òs nmeios em jonufijhjiúf y `hs dornhs em m%prmsiúf,

nhfidmsthjiúf, y em phrtijiphjiúf jiuehehfh mf m` msphjio p!ìjo'

@h prinmrh jofsmjumfjih emrivheh em` projmso kò!hì"heor, ch sieo `h hkuei"hjiúf em `hs

joftrheijjiofms mstrujturh`ms mf `h rm hjiúf mftrm $stheo y sojimehe jivi`, h` rmemdifir `hsjhrhjtmrîstijhs jmftrh`ms em` nisno $stheo&fhjiúf, sustmftheo mf `h rmivifeijhjiúf m%itosh em`

nofopoìo `mkîtino em `h vio`mfjih, m` tmrritorio y `h fhjiúf, trms m`mnmftos, #um por ò emn1s, chf

sieo j`hvms phrh `h jofdornhjiúf em` $stheo 4oemrfo'

11



$` projmso em kò!hì"hjiúf em `h mjofonîh fhjiofh`, #um rmemdifm òs m`mnmftos jmftrh`ms

em` $stheo (vio`mfjih, tmrritorio y fhjiúf), jhrmjm em uf nhrjo em rmdmrmfjih emsem m` nonmfto mf

#um òs m`mnmftos j`hvms em `h kò!hì"hjiúf emhf em smr òjh`ms y/o fhjiofh`ms, phrh smr òjh`ms,

fhjiofh`ms y kò!h`ms h` nisno timnpo' Bsî, `h 0ò!hì"hjiúf h-hem ufh smrim em fumvos pro!`mnhs

h `hs rm`hjiofms m%istmftms mftrm $stheo y sojimehe jivi`, jof mdmjtos eirmjtos mf m` projmso em`mkitiniehe emnojr1tijh, mftmfeimfeo #um `h Jofstitujiúf 5o`îtijh em Jci`m, jono ifstitujiúf

emdifitorih y rmku`heorh em `h vieh fhjiofh`, sm mfdrmfth h òs `înitms em su eonifio h` trhthr jof

dumftms em poemr #um sm jofstituymf, jheh vm" n1s, mf `h msdmrh suprhfhjiofh`C

$` projmso em rmemdifijiúf em` $stheo&fhjiúf, mf m` joftm%to em `h 0ò!hì"hjiúf, hjmfth

òs msjmfhrios em jrisis so!rm `h `mkitiniehe em` $stheo, jof jofsmjumfjihs eirmjths phrh `h pr1jtijh

emnojr1tijh, toeh vm" #um `h emnojrhjih rmprmsmfthtivh noemrfh, jono khrhftm em mdijhjih, joftro`

y `mkitiniehe, ch eisnifuieo prokrmsivhnmftm su jhphjiehe phrh joftro`hr `hs rmems kò!h`ms emri#um"h, poemr m ifdornhjiúf, jofeijiofhfeo òs htri!utos em` nisno $stheo phrh provmmr jocmsiúf

sojih`'

@h `mkitiniehe em` $stheo, thn!if sm vm hnmfh"heh por m` surkinimfto em fumvos sumtos

ju`turh`ms, jhrhjtmri"heos por iemftiehems cmtmrokfmhs #um rivhì"hf jof `h hjjiúf

conokmfmi"heorh em` $stheo #um prmsiofh, h su vm", por h`jhf"hr ufh iemftiehe fhjiofh` #um

pmrnith nhftmfmr uf joftro` mdmjtivo so!rm `h sojimehe, h o!mto em mvithr m` surkinimfto em

jofdìjtos sojih`ms #um jonpronmthf hs ifstitujiofms em` $stheoC8

'

$f m` joftm%to em `h 0ò!hì"hjiúf, `hs rm`hjiofms em poemr yh fo sm emdifmf emftro em òs

`înitms tmrritorih`ms prmmsth!`mjieos por m` $stheo, sifo h trhvs em fumvhs dornu`hs surkiehs jof

ifjùsiúf em toeos òs hjtorms ifvoùjrheos y #um jorrmspofemf h rmems sojio&msphjih`ms em poemr

supmrpumsths #um iftmrhjthf mftrm sî' 5or thfto, mf ùkhr em !usjhr òs `înitms tmrritorih`ms phrh m`

mmrjijio em` poemr, ch!rîh #um iemftidijhr n1s !imf `hs rmems em poemr sojio&msphjih`ms, mftmfeiehs

hcorh jono òjh`ms, fhjiofh`ms y kò!h`ms, mf juyh iftmrsmjjiúf sm jofdikurhrîh `h sojimehe hjtuh`C.'

:7 $HZ5M@@Z (1772 ' .1

:8 $#r' $HZ5M@@Z (1772 ' :27

:1 $HZ5M@@Z (1772 ' .:

1:



Fo o!sthftm, m` projmso em rmemdifijiúf em `hs mstrujturhs po`îtijhs iftroeujiehs por `h

0ò!hì"hjiúf fo prmsupofm m` dif em` $stheo&fhjiofh` jono dornh mspmjîdijh em orkhfi"hjiúf

sojiopo`îtijh, sifo n1s !imf, jofeijiofh su m%istmfjih h `hs jofeijiofms hehpthtivhs emifjùsiviehe

#um mstm em!imrh nhftmfmr jof otros hjtorms #um emtmfthf rmjursos em poemr jonp`mnmfthrios h mstm,

mvoùjiofhfeo krheuh`nmftm chjih ufh fumvh dornh em $stheo, m` ;$stheo *me9CC'

$f mstm msjmfhrio em rmmstrujturhjiúf em `hs rm`hjiofms em poemr òjh`ms, fhjiofh`ms y

kò!h`ms, `h sojimehe phrtijiph emsem òs 1n!itos n1s prú%inos h m``h, jono ò sof `hs rm`hjiofms em

proeujjiúf y m` jofsuno, `hs rm`hjiofms em m%pmrimfjih cunhfh h trhvs em `h rmproeujjiúf y `h

dhniìh, y `hs rm`hjiofms em poemr mmrjiehs emsem `h inposijiúf em rmk`hs sojih`ms eonifhftms'

$sths, jristhì"hf mf ifstitujiofms #um m%prmshf su poemr h trhvs em júeikos ju`turh`ms #um emdifmf

`h jonufijhjiúf mf sojimehe y juyos m`mnmftos, h su vm", mstrujturhf `h sojimehe y `hs eistifths

eisposijiofms orkhfi"htivhs #um msth he#uimrm' $sth smrîh por thfto `h ;+ojimehe *me9'

@h ;+ojimehe *me9 h `h #um sm rmdimrm 4hfum` Jhstm``s, ms, hsinisno, h#um``h juyh

mstrujturh sojih` mst1 jofstituieh em rmems inpu`shehs por `h jonufijhjiúf nijrom`mjtrúfijh !hsheh

mf `h ifdornhjiúf y `hs fumvhs UIJ, `hs #um sof dhvormjiehs por `h pmfmtrhjiúf y nhsidijhjiúf em

IftmrfmtC2'

$f m` joftm%to em `h ;+ojimehe *me9, Iftmrfmt fo ms ufh tmjfoòkîh n1s, sifo #um sm jofvimrtm mf m`

nmeio em jonufijhjiúf #um jofstituym ;`h dornh orkhfi"htivh em fumstrhs sojimehems, ms m`m#uivh`mftm h ò #um dum `h dhjtorîh mf `h mrh ifeustrih` o `h krhf jorporhjiúf mf `h mrh ifeustrih`'

Iftmrfmt ms m` jorh"úf em uf fumvo phrheiknh sojiotjfijo #um jofstituym mf rmhìehe `h !hsm

nhtmrih` em fumstrhs viehs y em fumstrhs dornhs em rm`hjiúf, em trh!ho y em jonufijhjiúf' @o #um

chjm Iftmrfmt ms projmshr `h virtuhìehe y trhfsdornhr`h mf fumstrh rmhìehe, jofstituymfeo `h

sojimehe rme, #um ms `h sojimehe mf #um vivinos9CL.

@h smkufeh jofsmjumfjih emrivheh em` projmso kò!hì"heor, jorrmspofem h` emshrro`ò em

`hs fumvhs UIJ, #um chf mvoùjiofheo vmrtikifoshnmftm jono rmsu`theo em `h fmjmsiehe em

:: +ie' ' .:

:. $HZ5M@@Z (177. ' :

:/. JB+U$@@+ (.)

1.



mstrmjchr `hs einmfsiofms msphjih`ms em òs nmrjheos mf m` joftm%to em `h kò!hì"hjiúf, y por otro

`heo, em optini"hr m` dhjtor timnpo mf eijcos projmsos' $f th` smftieo, `hs jonufijhjiofms chf

rmprmsmftheo simnprm uf m`mnmfto ifcmrmftm h `h hjtiviehe mjofúnijh nufeih`'

Jono rmsu`theo em `h rmemdifijiúf em` $stheo mf m` joftm%to em `h 0ò!hì"hjiúf, y `hvmrtikifosh mvoùjiúf y hpropihjiúf em `hs fumvhs UIJ por `h sojimehe jivi` emsem ifijios em` sikò

I mf Jci`m, sm ch ieo jofdikurhfeo uf fumvo msjmfhrio em hustm y jhn!io mf `hs ifstitujiofms

trheijiofh`ms em eonifio em` $stheo, òs phrtieos po`îtijos, y mf `hs jhphjiehems em `h sojimehe jivi`

phrh proporjiofhr joftmfieo h `h hjjiúf msthth`, yh fo súò emsem m` msphjio p!ìjo, sifo thn!if

emsem `h msdmrh privheh'

@h ``mkheh em Iftmrfmt h Jci`m mf 8>>. y `h Gm! .' chjih m` .2 C7, posi!iìtú h `h

jiuehehfîh kmfmrhr rmems em jonufijhjiúf, ifdornhjiúf y puftos em visth jhrhjtmri"heos, por ufh phrtm, por `h nu`tieirmjjiofhìehe em òs dùos em ifdornhjiúf, y por otrh, por `h hutokmstiúf em òs

joftmfieos, ò #um potmfjih `h mnhfjiphjiúf ifdornhtivh em òs ifeivieuos rmspmjto h` ro`

cmkmnúfijo em òs krhfems jofkònmrheos jonufijhjiofh`ms, òs #um, por ò emn1s, sum`mf msthr mf

joffivmfjih jof `h j`hsm po`îtijh y òs krupos em poemr mjofúnijo fhjiofh`ms m iftmrfhjiofh`ms'

$` hjm`mrheo prokrmso em `h tmjfoòkîh, sm ch jofvmrtieo mf uf dhjtor msmfjih` phrh m`

emshrro`ò proeujtivo mf m` joftm%to em `h 0ò!hì"hjiúf, mftrm òs #um emsthjhf `hs fumvhs UIJ,

mftmfeiehs jono rmjursos o cmrrhnimfths #um pmrnitmf h `h sojimehe jivi`, por uf `heo, `hjofdornhjiúf em rmems em iftmrmsms mf !hsm h `h hutokmfmrhjiúf em ifdornhjiúf y joftmfieo, jof

ifempmfemfjih em òs krhfems jofsorjios jonufijhjiofh`ms, y por otro, m` potmfjih` ro` em

phrtijiphjiúf y joftro` #um rmprmsmfthf `hs fumvhs UIJ jof `h hkrmkhjiúf em `h Gm! .', y `hs rmems

sojih`msCK'

:< @h Gm! .' (.2), h eidmrmfjih em `h m! 8' (8>>8&.C), #um pmrnitm súò `h `mjturh por phrtm em` usuhrio em

Iftmrfmt, sif fifkfh posi!iìehe em rmtrohìnmfthjiúf, surkieh jono phrtm em h mvoùjiúf y emshrro`ò em h o`re iemm!, pmrnitm h os usuhrios em Iftmrfmt fivm`ms em iftmrhjjiúf y jo`h!orhjiúf jheh vm" n1s jrmjimftms h` ifjorporhr hsrmems sojih`ms, jono thn!if `h jrmhjiúf em joftmfieo hutokmfmrheo por òs propios usuhrios, ò #um ch sieojofjmptuhì"heo por Jhstm``s jono ;hutojonufijhjiúf em nhshs9, por#um ufo nisno kmfmrh m` nmfshm, emdifm os

rmjmptorms y sm`mjjiofh os nmfshms jofjrmtos o os joftmfieos em h Gm! y em hs rmems em jonufijhjiúf m`mjtrúfijh #um#uimrm ojuphr' $fM JB+U$@@+ (.>) p' AA

:& $s inporthftm sm-h`hr #um prmvio h `h nhsidijhjiúf em Iftmrfmt, thfto m` ro` em m`h!orhjiúf em joftmfieos, jono m` em

ifdornhr, ch!îhf sieo emsmnpm-heos cmkmnúfijhnmftm por m` pmrioeisno, m` #um sm mfjhrkh!h em disjhì"hr hftm h opifiúf p!ìjh `h kmstiúf em` $stheo, m` ko!imrfo y em òs rmprmsmfthftms po`îtijos, `h!or #um mf `h hjtuhìehe, y krhjihs h `h Gm!.' ms jonphrtieh jof `h jiuehehfîh, #uimf sm ch hpropiheo em òs rmjursos eispofi!`ms phrh m`òs' Fo ms nmfor, por thfto,#um mf Jci`m, jhrhjtmri"heo por hs ìnithehs jhphjiehems em mnpoemrhnimfto em h sojimehe jivi` phrh phrtijiphr y

1/



$` h`to krheo em pmfmtrhjiúf em Iftmrfmt jono nmeio em ifdornhjiúf, jonufijhjiúf y jono

rmjurso em hrtiju`hjiúf phrh `h orkhfi"hjiúf em `h sojimehe, h-hem `h oportufiehe ifikuh`h!`m phrh

donmfthr m` mnpoemrhnimfto, hutofonîh y mnhfjiphjiúf em `h sojimehe jivi` jci`mfh rmspmjto h `h

hjjiúf jmftrîpmth em` $stheo, mf visths em òs hftmjmemftms cistúrijos em nhrkifhjiúf y/o rmprmsiúf por phrtm em mstm `tino, thfto mf ò #um sm rmdimrm h `h phrtijiphjiúf po`îtijh n1s h``1 em òs

ifstrunmfth`ms projmsos m`mjjiofhrios phrh h`jhf"hr `mkitiniehe&, jono mf m` joftro` em `h kmstiúf

p!ìjh y em òs rmprmsmfthftms po`îtijos'

5msm h ò #um hjtuh`nmftm phrmjimrh smr uf msjmfhrio dhvorh!`m phrh ifijihr uf projmso em

produfei"hjiúf o jhn!io mstrujturh` mf ò #um sm rmdimrm h phrtijiphjiúf jiuehehfh, sm em!m rmjorehr

#um !umfh phrtm em `h sojimehe jivi` jci`mfh, mspmjih`nmftm m` jortm mthrio n1s ovmf, phrmjimrh msth

vm" trhfsithr, phrheúijhnmftm, chjih m` msjmptijisno y `h prmsjifemfjih em `hs ifstitujiofms po`îtijhstrheijiofh`ms phrtieos po`îtijos y rmprmsmfthftms po`îtijos&, emsjofojimfeo m` ro` nmeiheor #um

msths posmmf mftrm m` $stheo y `h sojimehe jivi`, h` jofstituirsm mf `h msmfjih nisnh em` sistmnh

emnojr1tijo rmprmsmfthtivo'

5or m` joftrhrio, `h fumvh jiuehehfîh jci`mfh, mnpoemrheh em `hs juhìehems phrtijiphtivhs,

ì!mrthrihs y orkhfi"htivhs #um odrmjm Iftmrfmt, prmdimrmf h#um``hs ifsthfjihs em phrtijiphjiúf eirmjth

y vifju`hftm' $mnpò em m`ò dum m` mnp`h"hnimfto #um m` novinimfto sojih` em` .88&.8. ci"o h`

sistmnh em phrtieos, y h` nisno ko!imrfo em +m!hsti1f 5i-mrh, phrh #um sm rmhì"hrh uf p`m!isjitojiuehehfo vifju`hftm h dif em rmso`vmr, fo súò m` duturo em `h meujhjiúf p!ìjh jci`mfh, sifo

hsinisno, `h jofdornhjiúf em ufh Bshn!`mh Fhjiofh` Jofstituymftm, h dif em m`h!orhr ufh fumvh

jofstitujiúf po îtijh mf emnojrhjih, #um pusimrh dif h `h Jofstitujiúf em 8>A, m`h!orheh y

pronu`kheh eurhftm `h eijtheurh em Bukusto 5ifojcmt'

Fo o!sthftm, `h j`hsm po`îtijh, mrr1tijh mf m` hf1ìsis em `h rmhìehe fhjiofh`, mspmjih`nmftm

trhs `h hnpìh phrtijiphjiúf em òs úvmfms mf òs novinimftos mstueihfti`ms y sojih`ms eurhftm m`

.88, phrmjiú rmjurrir fumvhnmftm h sus pr1jtijhs trheijiofh`ms em ifstrunmfthì"hjiúf po`îtijh, h`

joftro`hr hs ifstitujiofms em $stheo, ko!imrfo y h h j`hsm po`îtijh mf kmfmrh`, m` pmrioeisno sm chyh mftmfeieo h ò hrkoem toeo m` sikò jci`mfo jono m` `mkîtino rmprmsmfthftm y emdmfsor em `h jiuehehfîh, jof `h jhphjiehe em iftmrpm`hr mifvmstikhr em dornh p!ìjh o hphrmfthr chjmrò&, h hs ifstitujiofms y hutoriehems po`îtijhs, simnprm y juhfeo h#um`ò m

proporjiofhsm m` jofsuno em h ifdornhjiúf kmfmrheh, ò #um mf `h hjtuhìehe sm emfonifh ;rhtifk9, y #um emsem òsifijios em `h tm`mvisiúf mf Jci`m chjih `h ejheh em 8>7 ch sieo iftmrprmtheo fo súò jono uf nmjhfisno emjuhftidijhjiúf em` iftmrs jiuehehfo por h ifdornhjiúf, sifo thn!if, jono phrtm em` projmso em nmeihti"hjiúf y

!hfhì"hjiúf p!ìjh em `h hjtiviehe po`îtijh'

1<



pmfshr mf ifjorporhr h òs úvmfms, jono fumvo y funmroso m`mjtorheo, h `hs m`mjjiofms em h`jhèms

y jofjmh`ms eurhftm ojtu!rm em .8.' 5hrh m`ò, òs phr hnmfthrios h`jhf"hrof m` jofsmfso

sudijimftm phrh rmhì"hr noeidijhjiofms h `h `my m`mjtorh` em ifsjripjiúf y vothjiúf, ``mkhfeo h

hpro!hr `h ;`my em ifsjripjiúf huton1tijh y voto voùfthrio9 m` C8 em mfmro em .8.'

@os rmsu`theos, mf trnifos em phrtijiphjiúf mdmjtivh em òs úvmfms mf `hs m`mjjiofms em

h`jhèms y jofjmh`ms .8. fo dumrof òs mspmrheos, mspmjih`nmftm tmfimfeo mf jumfth hnpìh

phrtijiphjiúf em` krupo mthrio n1s ovmf mf `hs noviì"hjiofms sojih`ms em .88' $`ò, chjîh supofmr

`h hnpìhjiúf em` m`mjtorheo h dif em ;jhn!ihr `hs joshs9, jono sm emjîh' +if mn!hrko, dum `h

h!stmfjiúf mf `h urfhs, mftrm uf LLW y 7WCA, ò #um nhrjú m` projmso m`mjjiofhrio nufijiph`,

situhjiúf #um prmojupú thfto h `h j`hsm po`îtijh jono h m%pmrtosC>'

m ò hftmrior, sm pumem jo`mkir #um, n1s h``1 em rmdornhr m` sistmnh m`mjtorh`, smh mstmvoùfthrio u o!ìkhtorio, ò #um mspmrhf òs úvmfms &sifo !umfh phrtm em `h jiuehehfîh&, ms ufh

ifstitujiofhìehe emnojr1tijh n1s eivmrsidijheh, eirmjth y vifju hftm, ms emjir, ufh mdmjtivh

phrtijiphjiúf m ifjùsiúf jiuehehfh' +if mn!hrko, m` hjtuh` sistmnh po`îtijo trheijiofh` phrmjm

smkuir uf ritno jonp`mthnmftm eidmrmftm &m ifeidmrmftm& h` rm#umrieo por `h sojimehe' 5msm h toeo ò

hftmrior y h `hs ;!umfhs iftmfjiofms9 em `h j`hsm po`îtijh jci`mfh, `h phrtijiphjiúf jiuehehfh joftifh

rmeujieh dufehnmfth`nmftm, y chsth m` eîh em coy, h` nmro hjto m`mjjiofhrio'

@os hftmriorms mmnpòs, rm`htivos h uf m`mvheo porjmfthm em h!stmfjiúf jiuehehfh mf òs projmsos m`mjjiofhrios, mspmjih`nmftm mf m` smknmfto n1s ovmf, poerîhf mfjoftrhr m%pìjhjiúf mf

`h ifjhphjiehe em` sistmnh po`îtijo emnojr1tijo jci`mfo phrh rmjofojmr oportufhnmftm òs jhn!ios

m%pmrinmftheos por `h sojimehe jci`mfh trhs m` rmtorfo h `h emnojrhjih mf 8>>, h` timnpo #um

pmrnitm rmjofojmr h`kufhs trh!hs #um inpiemf ufh nhyor emnojrhti"hjiúf em `h ifstitujiofh iehe

po`îtijh, h dif em h`jhf"hr fo súò nhyorms fivm`ms em ko!mrfh!iìehe, sifo #um prifjiph`nmftm,

ko!mrfhf"h'

Iftmrfmt, jono sistmnh em jonufijhjiúf iftmkrheo h `hs fumvhs UIJ, sm ch posijiofheojono uf dhjtor trhfsvmrsh` mf òs projmsos em trhfsnisiúf y kmfmrhjiúf em ifdornhjiúf y

jofojinimfto h fivm` nufeih` eurhftm òs prinmros h-os em` sikò I'

:6 ]> (1781

:2"=OM= 4M $C@M (1781

1&



@h inporthfjih em Iftmrfmt mf jofm%iúf jof `hs fumvhs UIJ, jono sistmnh em jonufijhjiúf

kò!h , ch sieo th`, #um sm ch jofstituieo fo súò mf uf mrmjco Eunhfo, sifo #um,

dufehnmfth`nmftm, mf uf rmjurso em poemr ì!mrthrio phrh ifeivieuos y hkruphjiofms sojih`ms

fhjiehs emsem `h sojimehe jivi`, jof uf h`tîsino potmfjih` phrh `h iftmkrhjiúf mftrm ifeivieuos mf !hsm h iftmrmsms jonufms, smhf mstos iemftithrios, rmivifeijhtorios o mnhfjiphtorios'

5msm h` mfornm potmfjih` ì!mrthrio #um posmmf `hs fumvhs UIJ m Iftmrfmt phrh `h sojimehe

jivi`, msths timfemf thn!if h smrvir jono cmrrhnimfth em poemr ifstrunmfthì"heh, thfto por òs

iftmrmsms em `h j`hsm po`îtijh, jono por òs krhfems krupos mjofúnijos fhjiofh`ms y/o

iftmrfhjiofh`ms, h dif em jofsmrvhr sus posijiofms em poemr h` iftmrior em `h sojimehe'

Fo o!sthftm ò hftmrior, òs vhòrms ì!mrthrios y joftrh&cmkmnúfijos #um chf sustmftheo h`hs fumvhs UIJ m Iftmrfmt, chf joifjieieo jof m` projmso em emnojrhti"hjiúf em msths `tinhs mf

trnifos em jo!mrturh, nhsidijhjiúf, y pmfmtrhjiúf, jono thn!if, em hpropihjiúf em Iftmrfmt por

phrtm em `h sojimehe jivi`, jofvirtifeoòs, mf situhjiofms em msj1fehò sojih`, mf uf rmjurso

h`tmrfhtivo em phrtijiphjiúf, orkhfi"hjiúf y rmsistmfjih jiuehehfh em dhjto'

@h hjtuh` jiuehehfîh jci`mfh em` sikò I, nujco n1s mnpoemrheh #um kmfmrhjiofms

hftmriorms, numstrh mf `h hjtuhìehe, sîftonhs em uf produfeo nh`msthr sojih` y emsjreito chjih òs

krupos em poemr eonifhftms, jof jofsmjumfjihs eirmjths mf `h preieh prokrmsivh huf#umsostmfieh& em jrmei!iìehe rmspmjto h `hs mstrujturhs em poemr po`îtijo y mjofúnijo, ifsth`hfeo mf `h

sojimehe jivi`, mspmjih`nmftm emsem òs noviì"hjiofms sojih`ms em` .88, uf dumrtm jumstiofhnimfto

h òs dufehnmftos so!rm `h `mkhìehe y `mkitiniehe em` nisno sistmnh emnojr1tijo jci`mfo'

Zi)&m,h !m,"'4&i'" '.i`mf" mf m` )ik`" SSI< &h5h); !m)h+=") : ""&ufi!h!m) !m 'h,5i"$

Xfo em òs hspmjtos #um mst1f hjtuh`nmftm mf em!htm h` iftmrior em òs $stheos, jono

thn!if, mf `hs orkhfi"hjiofms po`îtijhs suprhfhjiofh`ms, pofimfeo mf mftrmeijco m` uso sojih` y

po`îtijo em `hs fumvhs UIJ m Iftmrfmt, ms m` hjm`mrheo m ifjmshftm emshrro`ò tmjfo`úkijo em msths

`tinhs, `hs #um por su vmrtikifosh mvoùjiúf sm chf ch``heo jof ufh `mkis`hjiúf ifjipimftm o

16



ifm%istmftm mf òs eistiftos 1n!itos em `h vieh' $sto ch provojheo #um nujchs eisposijiofms

`mkis`htivhs em òs $stheos timfehf h joìsiofhr jof `hs propihs fornhtivhs fhjiofh`ms o jof otrhs h

fivm` iftmrfhjiofh`, susjit1feosm ufh situhjiúf emsrmku`hjiúf ;o vhjîo `mkh`9, mspmjih`nmftm mf

h#um`òs phîsms #um chf mftrheo threîhnmftm h `h mrh eikith`'

@h situhjiúf em emsrmku`hjiúf mf m` joftm%to em `hs fumvhs UIJ m Iftmrfmt, ch hdmjtheo thfto

h ifstitujiofms em $stheo, jono h òs propios ifeivieuos' +of mstos `tinos òs #um sum`mf rmsu`thr

hdmjtheos, mspmjih`nmftm juhfeo vmf vio`mftheos h`kufos em sus emrmjcos jono rmsu`theo em

posijiofms em poemr hsintrijhs h` iftmrior em `h sojimehe' $sth situhjiúf timfem h smr nujco n1s

pro!`mn1tijh mf sojimehems eofem òs fivm`ms em emsikuhèhe emrivhf mf m` h!uso sistmn1tijo em

ifeivieuos, krupos o ifstitujiofms em poemr eonifhftm'

@h ì!mrthe em m%prmsiúf ch soìeo smr m` prinmr emrmjco mf smr ìnitheo o johrtheo mfsituhjiofms em jrisis mjofúnijhs y/o po`îtijhs' $f `h hjtuhìehe, m`ò ojurrm jof òs smkuinimftos em

timnpo jonp`mto h òs jiuehehfos&iftmrfhuths' m cmjco, sm chf nhsidijheo por phrtm em h`kufos

$stheos smh joftrh otros $stheos o ifeivieuos& !ho eistifto tipo em hrkunmftos, nmjhfisnos em

viki`hfjih y joftro` em Iftmrfmt, h trhvs em` smkuinimfto em rmprmsmfthftms po`îtijos y orkhfisnos

p!ìjos o privheos #um poerîhf rmsu`thr hnmfh"hftms, thfto h `h ;smkuriehe fhjiofh`9 o h òs

iftmrmsms po`îtijos u mjofúnijos em h`kufos ifeivieuos2' +if ùkhr h euehs, mstm tipo em pr1jtijhs fo

súò ìnith `h hutofonîh y privhjiehe em `h jiuehehfîh eikith`, sifo #um vio`h m` smftieo nisno por

m` juh` Iftmrfmt dum jofshkrheo jono mrmjco Eunhfo'

*msu`th dufehnmfth` `h jrmhjiúf em ufh `mkis`hjiúf iftmrfhjiofh` y suprhfhjiofh` mf nhtmrih

em utiì"hjiúf em `hs fumvhs UIJ m Iftmrfmt, mftmfeimfeo `h hjtuh` trhsjmfemfjih kò!h` em òs

nisnos jono cmrrhnimfths #um pmrnitmf m` ì!rm mmrjijio em òs emrmjcos jiuehehfos' $f mstm

smftieo, rmsu`th inprmsjifei!`m m` jonproniso em` $stheo em Jci`m, mf uf nhrjo em $stheo em

mrmjco, h dif em vm`hr por `h protmjjiúf em `h ì!mrthe y privhjiehe em òs jiuehehfos&iftmrfhuths'

.7 Mf mstm smftieo,

sm em+m rmjorehr `h ifeikfhji!f Eum, hjih ufio em` 1788, jhuso mf òsiftmrfhuths ji`mfos `h fotijih surkieh emsem m` "o+imrfo em` rmsiemftm Zm+hstiJf Wi)mrh, mf`mfo joftmKto em `hs no%iìhjiofms sojih`ms, ùmko em Eum sm hfufjihrh m` nofitormo %irtuh` mf`hs rmems sojih`ms, m`ò h rh!f em `h +DsEumeh em jonmfthrios so+rm `h kmsti!f em` Mmjuti%o (Fmr*$@H;'$=N, 1788' 4îhs nJs threm, jono rmsumsth h` hfufjio em` "o+imrfo, h orkhfihji!fiftmrfhjiofh` em hjBmrs, jofojieh jono Hfofynous, mf rmrmsmfthji!f em os iftmrfhuthsji`mfos y `h rotmjji!f em `h ì+mrthe em mKrmsi!f mf ftmrfmt, #umrof òs rmsofsh+`ms em `hjhîehI em h Jkifh Xm+ em h Zu+smjrmthrîh em 5m`mjonufijhjiofms em $i`m (Z]O5M@,jofjrmthfeo hsî `h omrhji!f em rmrmshìh jofojieh jono Hfems @i+rmI' Fmr* @H "H$M5H (1788

12



$sto, h su vm", tmfemrîh h dorth`mjmr h` nisno timnpo m` potmfjih` jiuehehfo phrh `h phrtijiphjiúf em

òs jiuehehfos mf `h sojimehe&rme, phso dufehnmfth` phrh `h ;jiuehehfîh eikith`9'

$` $stheo em Jci`m em!imrh pronovmr uf nhrjo em emrmjcos mf torfo h khrhfti"hr m` mnp`mo

em Iftmrfmt jono mrmjco Eunhfo, ò #um rmsu`thrîh dufehnmfth` phrh `h sojimehe jci`mfh, toeh vm"#um chsth `h dmjch m%istm uf e!i` mnpoemrhnimfto y hutofonîh em `h sojimehe jivi` rmspmjto h` ro`

jmftrhì"heor y su!sieihrio em` $stheo' Fo o!sthftm, msth situhjiúf phrmjimrh trhfsithr chjih m`

jhn!io mstrujturh`, mspmjih`nmftm trhs hs ;4oviì"hjiofms +ojih`ms por h $eujhjiúf9 (.88&.8.)'

Xfo em òs dhjtorms poerîh m%pìjh m` tr1fsito em `h sojimehe jivi` jci`mfh emsem su posijiúf

nhrkifh` chjih ufh nujco n1s phrtijiphtivh y hsojihtivh mf rm`hjiúf h `h ifstitujiofhìehe po`îtijh

emnojr1tijh, ch``hrîh rh"úf mf `h produfeh y trhfsvmrsh` hpropihjiúf em Iftmrfmt y `hs fumvhs UIJ

por phrtm em `h sojimehe jci`mfh'

@h sojimehe jivi` jci`mfh, h` ifjorporhr `hs fumvhs UIJ m Iftmrfmt mf `hs hjtiviehems

jotieihfhs, ch hpropiheo, hsinisno, òs nisnos vhòrms #um inpu`sú `h jrmhjiúf y emshrro`ò em

Iftmrfmt' m m`ò sm pumem sostmfmr #um òs jiuehehfos, mspmjih`nmftm rmprmsmftheo por m` jocortm

mthrio ovmf y ;heu`to&ovmf9, propmfemf, jono rmsu`theo em `hs virtuems em `h emnojrhjih y su

rm`hjiúf jof m` dorth`mjinimfto em òs vhòrms ì!mrthrios potmfjiheos por Iftmrfmt y `hs fumvhs UIJ,

h `h rmivifeijhjiúf em dornhs em phrtijiphjiúf po`îtijo emnojr1tijhs n1s eirmjths m ifjùsivhs'

5msm h` huspijioso phforhnh #um odrmjmf `hs fumvhs UIJ m Iftmrfmt mf `hs eistifths

einmfsiofms em òs smrms cunhfos, ms em sunh inporthfjih rmjofojmr #um n1s h``1 em sus hvhfjms,

y em òs !mfmdijios #um phrmjmf rmprmsmfthr h òs sistmnhs emnojr1tijos h dif em nmorhr `h jhìehe

em `h phrtijiphjiúf jiuehehfh, smrîh nuy prmnhturo vhtijifhr su triufdo'

$%istmf jimrtos emshdîos em sunh inporthfjih #um em!mf smr jofsiemrheos mf nhtmrih em

;mnojrhjih ikith`9, mftrm òs #um sm mfjumftrhfM eisnifuir `h !rmjch y m` hfh`dh!mtisno eikith`,

#um timfem h chjih `h rmproeujjiúf mf phîsms jof m`mvheh emsikuhèhe mf `h eistri!ujiúf em òsifkrmsos jono Jci`m= m` dorth`mjinimfto em `h ifstitujiofhìehe emnojr1tijh, h dif em ifjorporhr h `hs

niforîhs mf òs projmsos em i!mrhtivos, mvithfeo jono yh sm ch sm-h`heo `h hnmfh"h em `h

;eijtheurh em `h nhyorîh9= jofukhr `h ifjorporhjiúf y nhsidijhjiúf em m%pmrimfjihs virtuh`ms em

phrtijiphjiúf, jof msphjios p!ìjos em emì!mrhjiúf y fmkojihjiúf mf òs ko!imrfos òjh`ms, h dif em

kmfmrhr òs hprmfei"hms ifstitujiofh`ms fmjmshrios phrh pronovmr `h phrtijiphjiúf y donmfthr `h

:7



meujhjiúf jîvijh mf `h sojimehe jivi`, !ho m` mftmfeieo em `h jorrmspofsh!iìehe em òs hsuftos

p!ìjos'

5hrh ]ohf Drio` 5rhts y Tsjhr em` [`hno, m` jrmjinimfto em `h ifm#uiehe em hjjmso y

mmrjijio em `h ifdornhjiúf hnmfh"h eirmjthnmftm `h phrtijiphjiúf jiuehehfh= `h viki`hfjihm`mjtrúfijh h `h sojimehe jivi`, pofimfeo mf rimsko `h privhjiehe y òs emrmjcos ifeivieuh`ms por

phrtm em` $stheo y `hs jorporhjiofms= `hs fumvhs dornhs em phrtijiphjiúf jiuehehfh y vieh p!ìjh

jorrmf m` rimsko em smr rmstrifkieos por òs iftmrmsms em` nmrjheo o òs nmjhfisnos em viki`hfjih= `hs

jofsthftms rmvoùjiofms tmjfo`úkijhs h dif em jonpmtir mf m` nmrjheo, pumem m%jùir h h#um`òs #um

fo pumemf smkuir su ritno, kmsthfeo o ifjrmnmfthfeo `h !rmjch eikith` mftrm òs ;jofmjtheos y fo

jofmjtheos9'

+i fo sm pronumvm `h ifjùsiúf mf nhtmrih eikith`, sm jorrm m` rimsko em #um #umemf h`nhrkmf em` uso em Iftmrfmt y em `hs fumvhs UIJ, toeos h#um`òs #um fo chf sieo ch!iìtheos mf `h

utiì"hjiúf em `hs fumvhs tmjfoòkîhs, mspmjih`nmftm krupos ;eikith`nmftm vu`fmrh!`ms9 jono òs

hfjihfos y po!rms, #um tmrnifhf por smr j`hsidijheos mstheîstijhnmftm jono hfh`dh!mtos eikith`ms 28'

@h fmjmsiehe em hsmkurhr `h emnojrhti"hjiúf em `hs fumvhs UIJ m Iftmrfmt, h dif em h`jhf"hr

nhyorms fivm`ms jo!mrturh y h`dh!mti"hjiúf eikith` #um pmrnithf jon!htir `h hphtîh po`îtijh em `h

jiuehehfîh, mspmjih`nmftm em `hs kmfmrhjiofms n1s úvmfms, em!imrh jofthr jof `h phrtijiphjiúf y

jonproniso em toeosM $stheo, phrtieos po`îtijos y sojimehe jivi`'

Xrkm jumstiofhrsm, coy mf eîh, si msth fumvh rmhìehe em` msphjio&timnpo, jono ò ms Iftmrfmt

y sus su!proeujtos, em!m smr ifjorporheh jono ufh cmrrhnimfth po îtijh dornh` chjih m`

pmrdmjjiofhnimfto em` sistmnh emnojr1tijo rmprmsmfthtivo jci`mfo &o eirmjthnmftm, !okhfeo por `h

phrtijiphjiúf n1s hjtivh phrh òs n1s ;m`mjtrúfijhnmftm rheijh`ms9& y em `hs rm`hjiofms mftrm

m`mjtorms y m`mkieos, h` sunhr m` dhjtor iftmrhjtiviehe em `h sojimehe mf rme' $sto em!imrh smr

hjujioshnmftm mstueiheo, msmfjih`nmftm por `h dornh sikfidijhtivh mf #um chf sieo hpropihehs `hs

fumvhs UIJ m Iftmrfmt por òs úvmfms jci`mfos eurhftm `hs noviì"hjiofms mstueihfti`ms em` .7 y.88&.8.'

Bftm ò yh eijco, jh!m rmitmrhr `h fmjmsiehe pmrmftorih em dornu`hs fumvhs #um fo súò

pmrnithf jumstiofhr y rmpmfshr, jof eifhnisno y d`m%i!iìehe, fumstrh hjtuh` emnojrhjih, mf

.8 ==@ WH5Z 4M@ G@HN= (1781

:8



jorrmspofemfjih h `h mvoùjiúf vmrtikifosh em `hs eistifths sojimehems em` sikò I' 5or m`ò, `h

urkmfjih em nmjhfisnos, nmeios y jhfh`ms &#ui"1s jonp`mnmfthrios, #ui"1s sustitutos&, jhphjms em

ifjorporhr y dorth`mjmr `h phrtijiphjiúf emì!mrhtivh thfto em òs po`îtijhnmftm postmrkheos por `h

emnojrhjih rmprmsmfthtivh, jono em h#um`òs hjtorms sojih`ms #um !okhf por ufh phrtijiphjiúf n1s

eirmjth, y em nmor jhìehe, jono ojurriú jof òs úvmfms prothkofisth em` novinimfto mstueihfti`jci`mfo eurhftm m` .88&.8.'

@h hjtuh` iftmrempmfemfjih mftrm `hs fumvhs UIJ m Iftmrfmt, prmsmftm coy mf eîh mf jhsi

toeos òs nmeios em jonufijhjiúf em nhshs, sm prmsmfthf jono ufh cmrrhnimfth em phrtijiphjiúf

ifeivieuh` y jo`mjtivh, !hsm em `hs propumsths chjih sistmnhs em emnojrhjih phrtijiphtivh o eirmjth,

#um fo súò prmtmfemf smr uf ifsuno v1ìeo hftm `h hjtuh` jrisis em `hs emnojrhjihs rmprmsmfthtivh,

sifo uf jonp`mnmfto h sths, h sh!imfehs #um mf `h hjtuhìehe fo sm pumem prmsjifeir em m``hs'

+m chjm oportufo prmjishr, por thfto, `h fmjmsiehe em noemòs y nmjhfisnos emnojr1tijos

;hjtuhì"heos9, #um khrhftijmf `h ì!mrthe, ikuhèhe y ustijih sojih`, sif emsjofojmr `hs hnmfh"hs

#um pumehf surkir emsem m` nisno $stheo&fhjiúf, `h sojimehe jivi` o em `h eif1nijh nufeih`' $f th`

smftieo, `h emnojrhjih em!m smr mftmfeieh jono uf jofjmpto mf jrmjimftm jofstrujjiúf y

trhfsdornhjiúf, hustheh h òs eistiftos nonmftos em `h cistorih, y emvoth em `hs phrtiju`hrms propihs

em òs pum!òs, jhrhjtmrîstijhs #um, coy n1s #um fufjh, sm emdifmf emsem uf eo!`m msjmfhrio,

fhjiofh` y nufeih` h `h vm"'

+urkm mf mstm fumvo nhrjo em rmemdifijiúf kò!h`, mftrm $stheo, phrtieos po`îtijos, sojimehe

jivi`, y sistmnh nufeo, `h fmjmsiehe em inhkifhr posturhs h`tmrfhtivhs h `h emnojrhjih ì!mrh`

rmprmsmfthtivh, #um sm m%tmfeiú, ufto h `h kò!hì"hjiúf, emsem òs 5hîsms em` Fortm (prinmr nufeo

emshrro``heo), jono phrtm em` ph#umtm noemrfi"heor #um em!imsmf smkuir òs 5hîsms em` +ur (phîsms

em` tmrjmr nufeo, su!emshrro``heos y mf vîhs em emshrro`ò) h dif em h`jhf"hr `h smfeh em` emshrro`ò'

+m em!m rmpmfshr ò #um sm mftimfem &y #uimrm& juhfeo ch!`hnos em emnojrhjih mf Jci`m,

rmjofojimfeo #um `hs trhymjtorihs cistúrijhs eivmrkmftms ifjorporhf hprmfei"hms ifstitujiofh`ms #umem!imsmf smr vhòrheos y ;rmprmsmftheos9 jof jritmrios n1s d`m%i!`ms y pùrhìsths, #um iftmkrmf thfto

òs !mfmdijios em h kò!hì"hjiúf, jono hs phrtiju`hrms m%pmrimfjihs cistúrijhs em os pum!òs2.'

.1 4M Z=]>H ZH5=Z (177. ' .6

:1



#I#@IOKQHD3H

& JB+U$@@+, 4hfum` (.2)M Ucm Fmtor! "ojimt#< H $ross%$u`turh` &mrspmjti'm (Fortchnptof,

4hsshjcusmttsM $eGhre $`khr) 272 p'

& JB+U$@@+, 4hfum` (.>)M $onufijhjiúf # &oemr (4herie, Bìhf"h $eitorih`) 77K p'

& $ +DXSB +BFUD+, <ohvmfturh (.2)M Emnojrhti(hr `h Emnojrhjih) @os jhnifos em `h

emnojrhjih phrtijiphti'h (4%ijo '6', 6ofeo em Ju`turh $jofúnijh) L>8 p'

& 0B*JO+, 4hrio (.8.)M M` emspmrthr em `h sojimehe< òs no'inimftos sojih`ms mf Hnérijh

@htifh # $ci`m (+hftihko em Jci`m, @D4) 8L. p'

& @$ 4DF$ I5@D4BUIQX$ (.8)M Emnojrhjih M`mjtrúfijh< ¿qué emshdîos phrh

Hnérijh @htifh? (+hftihko em Jci`m, $eitorih` huf jrmmnos mf òs sum-os) K7 p'

& 5B*D <', 4ikum` [fkm` (.82)M ;m `h cmkmnofîh em` sistmnh emnojr1tijo rmprmsmfthtivo, h su

hphrmftm jumstiofhnimfto y jrisis mf Jci`m9' *mvisth em $stueios 5o`îtijos y $strhtkijosM $spmjih`

mnojrhjih y 0o!mrfh!iìehe, Xfivmrsiehe Umjfo`úkijh 4mtropoìthfh XU$4& (o`' 8/ FY .,

+mkufeo +mnmstrm .8C)M pp' C>&78

::



E"'u,mf&") M`m'&(fi'")<

& B*BHB, Jhro ifh (.88)M ;$stueihftms !hi`hf Ucri``mr phrh pmeir ufh nmor meujhjiúf9' @h

Umrjmrh, .L em ufio, .88, jofsu`theo m` L em nhr"o, .8C, eispofi!`m mfM

cttpM//eihrio'`htmrjmrh'jon/.88/7/.L/8/joftmfieo/phis/C8&K2LC&>&mstueihftms&!hi`hf&tcri` mr& phrh&pmeir&ufh&nmor&meujhjiof'sctn`

& JB<B@IF, Jristi1f (.88)M ;mspitm cmr emdmht, Jhni`h h``mo\s ifdùmfjm ?mmps kroGifk9' Ucm

*uhrei+f, . em eijimn!rm, .88, jofsu`theo m` L em nhr"o, .8C, eispofi!`m mfM

cttpM//GGG'kuhreihf'jo'u?/jonnmftisdrmm/jidhnmrijh/.88/emj/./jhni`h&vh``mo&ifdùmfjm&

kroGifkIFUJ45R+*JE

& JB+U$@@+, 4hfum` (.)M ,ftmrfmt # `h "ojimehe -me. @mjjiúf ifhukurh` em` prokrhnh emeojtorheo so!rm `h sojimehe em `h ifdornhjiúf y m` jofojinimfto JhthùfyhM Xfivmrsitht D!mrth em

Jhthùfyh XDJ&, K&8&., jofsu`theh mf .K em 6m!rmro, .8C, eispofi!`m mfM

cttpM//GGG'uoj'meu/Gm!/jht/hrtij`ms/jhstm` s/jhstm``snhif.'ctn`

& J@B*PF'JD4' ;$sj1fehò mf Jci`mM 5i-mrh #uimrm viki hr rmems sojih`ms9' $`hrîf.jon, .. em

ufio, .88, jofsu`theo m` 7 em nhr"o, .8C, eispofi!`m mfM

cttpM//GGG'j`hrif'jon/nufeo/$sjhfehò&Jci m&5ifmrh&viki`hr&sojih`ms::LC>2>7LC'ctn`

& JD4+JD*$ (.88)M ;$stheo em Iftmrfmt mf Jci m, ]uìo .889' jon"jorm, eispofi!`m mfM

cttpM//GGG'jonsjorm'jon/ms /Ifsikcts/5rmsmfthtiofs:hfe:citmphpmrs/.88/+thtm:od:tcm:Iftmrfmt

:Jci`m'

:.

http://diario.latercera.com/2011/06/25/01/contenido/pais/31-74053-9-estudiantes-bailan-thriller-para-pedir-una-mejor-educacion.shtml


http://www.guardian.co.uk/commentisfree/cifamerica/2011/dec/20/camila-vallejo-influence-growing?INTCMP=SRCH


http://www.clarin.com/mundo/Escandalo-Chile-Pinera-vigilar-sociales_0_503949653.html

http://www.comscore.com/esl/Insights/Presentations_and_Whitepapers/2011/State_of_the_Internet_Chile







http://www.clarin.com/mundo/Escandalo-Chile-Pinera-vigilar-sociales_0_503949653.html





& 6$**BFD J', ^hrifh (.8)M ;5mfmtrhjiúf em òs snhrtpcofms ``mkh h 8W mf m` nmrjheo

jci`mfo9' @h Umrjmrh, 8L em fovimn!rm, .8, jofsu`theo m` L em 4hr"o, .8C, eispofi!`m mfM

cttpM//eihrio'`htmrjmrh'jon/.8/88/8L/8/joftmfieo/fmkojios/8&22A.2&>&pmfmtrhjiof&em&òs&

snhrtpcofms&``mkh&h&8&mf&m`&nmrjheo&jci`mfo'sctn`

& 0B*JO+, 4hrio (.88)M ;@os mstueihftmsM em novinimfto sojih` h `h !s#umeh em ;soùjiofms

po`îtijhs99' $H-$H) rm'isth m`mjtrúfijh em @/7 M (+hftihko em Jci`m, C em ]uìo em .88)'

ispofi!`m mfM cttpM//GGG'jhrjh'j`/.88/K/òs&mstueihftms&em&novinimfto&sojih`&h&`h&!us#umeh&

em&W$.WAW>Jsoùjiofms&poìtijhsW$.WAW>/ , Jofsu`theo K em dm!rmro, .8C,

& 0D<I$*FD $ JEI@$ (.8.)M ;4hfehthrio ``hnh h rmd`m%iofhr hftm `h h`th h!stmfjiúf mf `hs

4ufijiph`ms phrh #um ;tmfkhnos ufh emnojrhjih n1s súìeh99' *o8imrfo em $ci`m, .> em Djtu!rm,

.8., jofsu`theo m` 7 em nhr"o, .8C, eispofi!`m mfM

cttpM//GGG'ko!'j`/emsthjheos/.8./8/.>/nhfehthrio&``hnh&h&rmd`m%iofhr&hftm& h&h`th&h!stmfjiof&

mf&`hs&nufijiph`ms&phrh&#um&tmfkhnos&ufh&emno'ctn

& IF+UIUXUD FBJIDFB@ $ $+UBP+UIJB+ &IF$& (.K)M ;Urhfsportm y JonufijhjiofmsM $f

Jci`m m%istmf K,A jmù`hrms por jheh 8 ch!ithftms'9 V`tinh noeidijhjiúf, .K em dm!rmro, .K,

eispofi!`m mfM cttpM//GGG'ifm'j`/jhfh ms/sh`h:prmfsh/fotijihs/.K/dm!rmro/fot.K.K'pcp

& @B 0BJ$UB (.88)M ;Bfofynous hthjú `h su!smjrmthrîh em Um`mjonufijhjiofms em

Jci`m9' @h *hjmth, .C em ufio, .88, jofsu`theo m` 7 em nhr"o, .8C, eispofi!`m mfM

cttpM//GGG'`hkhjmth'jon'hr/foth/22.8>./4ufeo/Bfofynous&hthjo&su!smjrmthrih&

Um`mjonufijhjiofms&Jci`m'ctn`

& _BFJX5[F, 4úfijh (.8.)M ;Jci`mfos prmdimrmf jofmjthrsm emsem sus snhrtpcofms y

eispositivos Gm!9' U1F , K em 4hyo, .8., jofsu`theo m` L em 4hr"o, .8C, eispofi!`mmfM cttpM//GGG'.2corhs'j`/tmfemfjihs/nufeoeikith`/jci`mfos&prmdimrmf&jofmjthrsm&emsem&

sus&snhrtpcofms&y&eispositivos&Gm!&8.K.2K

:/

http://diario.latercera.com/2010/11/15/01/contenido/negocios/10-44824-9-penetracion-de-los-smartphones-llega-a-10-en-el-mercado-chileno.shtml


http://www.carcaj.cl/2011/07/los-estudiantes-de-movimiento-social-a-la-busqueda-de-%E2%80%9Csoluciones-politicas%E2%80%9D/




http://www.gob.cl/destacados/2012/10/29/mandatario-llama-a-reflexionar-ante-la-alta-abstencion-en-las-municipales-para-que-tengamos-una-demo.htm


http://www.ine.cl/canales/sala_prensa/noticias/2007/febrero/not270207.php

http://www.lagaceta.com.ar/nota/442192/Mundo/Anonymous-ataco-subsecretaria-Telecomunicaciones-Chile.html


http://www.24horas.cl/tendencias/mundodigital/chilenos-prefieren-conectarse-desde-sus-smartphones-y-dispositivos-web-127247









http://www.ine.cl/canales/sala_prensa/noticias/2007/febrero/not270207.php







& D*ID@ 5*BU+, ]ohf y $@ [@B4D, Tsjhr (.8.)M Emnojrhjih m`mjtrúfijh< jofjmpto)

tipos # posijiofhnimftos' .8.' Jofsu`theo m` C em nhr"o, .8C, eispofi!`m mfM

cttpM//GGG'ko!mrfh!iìehe'j`/noeu`ms'pcpfhnmRFmGsgdi`mRhrtij`mgsieR87LA

& *XIS, hfim`h' ;4ufijiph`ms .8.M Jof m` 7W triufdh `h h!stmfjiúf9' Eihrio

M`mjtrúfijo rheio.uemjci`m.j` , .A em ojtu!rm, .8., jofsu`theo m` 7 em nhr"o, .8C,

eispofi!`m mfM cttpM//rheio'ujci`m'j`/fotijihs/8KK8A>/

& UI4$' ;5mrsof od em Hmhr9' Ucm Uinm, .88, jofsu`theo m` 7 em nhr"o, .8C, eispofi!`m

mfM cttpM//GGG'tinm'jon/tinm/pmrsof&od&tcm&ymhr/.88/

& B@BO+, <mrtîf' ;Jofjmptuh i"hr m` phpm` em `hs rmems sojih`ms mf iftmrfmt mfnovinimftos sojih`ms y hjjiofms jo`mjtivhsM 5ropumsth hpìjheh h ò eikith`9' -h(úf #

&h`h8rh< @h prinmrh rm'isth m`mjtrúfijh mf Hnérijh @htifh Mspmjihì(heh mf

$onufijhjiúf, Fnmro KK, (Bkosto&Djtu!rm .88), jofsu theo 87 em dm!rmro, .82,

eispofi!`m mfM cttpM//GGG'rh"ofyph`h!rh'ork'n%/vhrih/KKW.Lh

W.phrtm/72:h`hems:KK'ped

& SB5BUB, @ormfh' $mù`hrms< *"7 ' <rhsi`M 5ro Umstm, Bssojihao <rhsi`mirh em mdmsh eo

Jofsunieor, .8.' Jofsu`theo m` L em nhr"o, .8C, eispofi!`m mfM

cttpM//ms'sjri!e'jon/eoj/8.K>L>87/mstueio&snhrtpcofms&ped

http://www.gobernabilidad.cl/modules.php?name=News&file=article&sid=1658

http://radio.uchile.cl/noticias/177189/

http://www.time.com/time/person-of-the-year/2011/

http://www.razonypalabra.org.mx/varia/77%205a%20parte/64_Valades_V77.pdf


http://es.scribd.com/doc/127959106/estudio-smartphones-pdf

http://www.gobernabilidad.cl/modules.php?name=News&file=article&sid=1658

http://radio.uchile.cl/noticias/177189/

http://www.time.com/time/person-of-the-year/2011/



http://es.scribd.com/doc/127959106/estudio-smartphones-pdf

nuevas formas de participación ciudadana en chile: hacia una democracia del siglo xxi

Documents