Termatalia colaboraco Observatorio deTurismo de Saúde,Benestar e Spa

Vázquez-Monxardín,novo académico da Real Academia

Galega

XORNAL CULTURAL PARA O LECER

Nº23Novembro de 2018

Prezo: 2 euros

Proxectaninstalar unhatirolesa sobreo río Sil

Páxina IV

Páxina VII

Páxinas X

Páxina XII

ExpoLugoRural 2018, amáis completamostra degando

Expediente dehonra á Coralde Ruada

Viborg CartoonAward 2018

Páxina XVIIPáxina IX

Páxinas XIV

Páxinas XIX a XXI

10º Salón doAutomóbilNovo

Especial RiósFesta daCastaña e doCogumelo

Nova rehabilitación no conxuntohistórico de Lugo Páxina III

O FARELO | Novembro de 2018II

GaliciaRedacción A CORUÑA

Socialistas e nacionalis-tas remitiron cadansúapregunta á Comisión Eu-

ropea sobre as medidas aadoptar para evitar o pechedas factorías de Aldecoa naCoruña e Avilés, recentementeanunciado pola multinacionalnorteamericana e que afectaráa case 700 postos de traballodirectos. Ambas formaciónscoinciden en sinalar que asmedidas anunciadas polo Exe-cutivo Europeo en 2016 amo-rásonse insuficientes parasolventar a situación.

Así, o eurodiputado socialistaJosé Blanco demandou a adop-ción de novas medidas paraatallar as causas que están de-

trás dos peches anunciados,así como unha estratexia defuturo para a política industrialeuropea. Blanco calificou a si-tuación que atravesa o sectorsiderúrxico europeo como “máisca preocupante”, pois ao anun-cio de Alcoa súmanse taménos peches das factorías de Ca-terpillar e Alstom. “É inacep-table que a industria perdapeso en Europa cando un dosseus objetivos é o de elevar opeso industrial ata o 20% delPIB en 2020”, censurou.

Pola súa banda, a eurodi-putada nacionalista Ana Mi-randa trasladoulle á ComisiónEuropea a súa preocupaciónpola perda dos postos de tra-

ballo. “Neste caso atopámonoscun dobre paradoxo”, denun-ciou, “o peche dunha empresatras recibir unha gran cantidadede cartos públicos e o riscoque supón para o industrialgalego ter unhas facturas daluz das máis caras de Europa”.A continuación, engadiu: “Etodo isto mentres os lobbysdas grandes empresas eléctricasacadaron uns beneficios mul-timillonarios, 5.600 millóns oano pasado”.

Miranda sinalou tamén queGalicia é dobremente prexudi-cada polos elevados custes daelectricidade. Por un lado, coneste caso da ameaza de pechepor parte de Alcoa, que tamén

afecta a Asturias. E por outro,creando unha bolsa de pobrezaenerxética entre as familias ga-legas. “O propio Eurostat afirmaque o Estado Español, con Ga-licia á cabeza, ten a luz máiscara de Europa, cun 15% dapoboación que non poden sa-tisfacer as necesidades domés-ticas de acender a luz, lavarsecon auga quente ou utilizar acalefacción”, apunta.

Cuestión de interese na-cional

Tamén o secretario xeral doPSdeG, Gonzalo Caballero, se

manifestou contra o peche du-rante a masiva manifestaciónque tivo lugar días atrás naCoruña, e fixo un chamamentoa converter o mantemento doemprego nunha “cuestión deinterese nacional” e a facer“causa común” entre partidos,sindicatos e administracións.

Caballero reclamou a Alcoa“vontade” e “tempo”, para quenon presente o ERE a fin deque “haxa un tempo” que per-mita “buscar todos os meca-nismos posibles” de cara a ga-rantir os postos de traballo.

Socialistas e nacionalistas levan aoParlamento Europeo o peche de AlcoaGonzalo Caballero chama a converter o mantemento do emprego en

Alcoa “nunha cuestión de interese nacional

Oalcalde da Coruña, XulioFerreiro, participou namanifestación convo-

cada polo cadro de persoal daplanta de Alcoa na cidade e naque reafirmou o compromisodo Concello na defensa dosseus postos de traballo e con-tra o peche da fábrica. “A Co-ruña sempre demostrou queestá coa súa xente e desde odía de hoxe ata que o conflitoestea solucionado todos os co-ruñeses e coruñesas imos sertraballadores de Alcoa”, afir-mou. O rexedor quixo transmi-tir ao persoal da planta queconta co respaldo do Gobernolocal e de toda a corporación,que aprobou onte unha decla-ración institucional unánime

neste sentido. “Toda a corpo-ración municipal, toda a ci-dade, vai a estar unida, non vaihaber faccións ou división, enos comprometemos a pelexarxuntos cos traballadores e coastraballadoras ata que isto sesolucione. O persoal non estásó, ten toda unha cidade de-trás ata que isto se solucione”,recalcou.

Ferreiro considerou que épreciso negociar esta actuación“unilateral da empresa” porque“non se pode permitir queunha decisión que se toma enalgún lugar distante afectedeste xeito a tantos centosde familias en Avilés e na Co-ruña”. E mais, incidiu, cando“non está xustificada econo-

micamente, que é unilateral einxusta, porque a planta deAlcoa ten viabilidade econó-mica, produce con criterios deviabilidade recoñecidos no mer-cado global e cremos que ten

futuro”. Neste sentido, o rexe-dor afirmou que o primeiropaso preciso “é retirar o EREde enriba da mesa porque nonten sentido abrir ningún pro-ceso cun despedimento colec-

tivo plantexado”. “Despois,xunto co Goberno de España exunto coa Xunta de Galiciahai que avaliar alternativas.Calquera alternativa que pasepola viabilidade da planta edos postos de traballo é unhaalternativa positiva”, concluíu.O alcalde sumouse ás 6.000persoas que percorreron a dis-tancia entre a praza

da Palloza e a Delegacióndo Goberno, onde o presidentedo comité de empresa de Alcoa,Juan Carlos López Corbacho,reclamou o apoio das admi-nistracións e Ferreiro pechouo acto reafirmando o respaldodo Concello para crear unhafronte común contra o pecheda empresa.

Ferreiro salienta que “todos e todas as coruñesas serán traballadorasde Alcoa ata que o conflito estea solucionado”

www.novasdoeixoatlantico.com

GaliciaIIIO FARELO | Novembro de 2018

Colaboradores: GALIZA: Rocio Rodríguez – Montserrat Rodríguez – Porto Ucha – Raquel Vázquez – C. Méixome –

M. Xiraldez – M. Rguez. Alonso – X. Maure – Uxío Breogán – Pérez Lema – X. Glez. Mtnez. – M. Bragado – B. Iglesias (Mero) – Nemesio Barxa – Andrea Goro – Anxo Mena – I. Otero Varela – SusiRodríguez – Jesús Témez Fernández – Isidoro Gracia – Roberto Carlos Mirás – Rafael José Adalid –Laura de Cáceres – Kiko Neves – Ramón Mariño – Manuel Estévez – PORTUGAL: Hilaria AlbertinaDantas Antelo - Viale Moutinho – Manso Preto – Isabel Varela – João Martinho – MADRID: Juan Lou-zán – BARCELONA: Fdez. Valdeorra – PAIS BASCO: Nicolás Xamardo – CANARIAS: Fco. Puñal – NOVAIORQUE: Fco. Álvarez (Koki).

Fotografía: Hernández – A. Gutiérrez – M. Preto – Dpto. Propio.Humor: Tokio, Martirena – Pepe Carreiro – X. Marín – Xosé Manuel Fernández Montes (Hermanager

Producións) – Ignacio Hortas – Francisco Puñal –Felix Ronda – Fuco Prado – Sex – Ortifus (España) –Omar Pérez (Galicia) – Mauricio Parra (Colombia) – Cébula (Polonia) – J.Bosco e Fernández (Brasil) –Marlene – Pohle (Arxentina) – Guy Badeaux (Canadá).

Depósito legal: VG-14/2017

Imprime: Publicaciones Tameiga S.L.Publicidade: Departamento propio e axencias publicidade@novasdoeixoatlantico.comFotografía: Hernández e departamento propioDeseño e maquetación: Fran Eiró

Director: Guillermo Rodríguez Fdez. T. 658 58 50 49 guillermo@novasdoeixoatlantico.comEdita: Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L. Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD

36860 PONTEAREAS - GALIZA - T. 986 64 12 69 redaccion@novasdoeixoatlantico.com

Xornal Cultural para o Lecer

Aconselleira de Medio Ambiente,Territorio e Vivenda, Ángeles Váz-quez, dixo en Lugo que a Área de

Rehabilitación do Conxunto Históricorecibirá un novo pulo coa achega demáis de 322.000 euros, dos que140.000 euros son fondos propios dodepartamento que dirixe e o resto doEstado. A conselleira de visita no barrioda Tinería, recordou que a Xunta reser-vou esta partida para Lugo, da convo-catoria de fondos correspondentes aoactual exercicio para as áreas de reha-bilitación integral.

Vázquez Mejuto salientou que asáreas de rehabilitación son unha pezafundamental na política de vivenda de-señada pola Xunta; tal e como demostranas 69 áreas de rehabilitación declaradasen 41 concellos de Galicia a día dehoxe, que se elevan a 107 concellos, sise suman as áreas dos Camiños de San-tiago, é dicir, máis do 40% dos concellosgalegos contan polo menos cunha áreade rehabilitación.

No caso concreto de Lugo, o Gobernogalego achegou máis de 2,60 millónsde euros para a ARI do Sagrado Corazóne para a ARI do Conxunto Históricodende a declaración destas áreas. Unhaliña de acción que permite recuperar emellorar o xa construído, xerar un nú-mero de postos de traballo significati-vamente superior á nova construciónde vivendas e reduce a presión urbani-zadora sobre a contorna.

Destacou que o Consello da Xuntaautorizou a sinatura dos convenios decolaboración que permitirán ao Gobernogalego repartir case 18 millóns de eurospara actuar en 54 áreas de rehabilitaciónde 35 concellos galegos e -así- sumarnovas iniciativas e incrementar o parquesde vivendas nas que se actuou que as-

cende a máis de 12.000 desde a creacióndas áreas integrais, co fin de que asgalegas e os galegos acaden as mellorescondicións de vida nunhas vilas e cidadescoidadas e humanizadas.

Recuperación da TineríaA conselleira de Medio Ambiente vi-

sitou as obras da Tinería-15, que xa co-mezaron, e ás que se destina un orza-mento de 700.000 euros, para disporde 5 vivendas de promoción pública eun local en planta baixa. Esta actuaciónsúmase ás iniciadas en setembro, naTinería-30, Recanto do Miño-17 e Re-canto do Miño-11-13; polo que no cóm-puto global estas suman un total de1,20 millóns de euros que darán comoresultado nove novas vivendas de pro-moción públicas e dous locais máis ádisposición dos veciños.

A conselleira reiterou o esforzo doGoberno galego por mellorar o estadodeste barrio tán emblemático de Lugo,

un compromiso que queda patente nosorzamentos en firme que a Xunta deGalicia ten comprometidos para A Tinería,máis de 26 millóns de euros para obter96 vivendas, 25 locais e 2 edificios deoficinas, contabilizando actuacións aca-badas e en execución.

Por último, destacou que outro ele-mento que potenciará esta liña de traballoserá a futura Lei de Rehabilitación, untexto que se atopa en tramitación e coque se pretende mellorar e axilizar osprocedementos e trámites necesarios. “OGoberno galego quere que a rehabilitaciónde vivendas resulte cada vez máis atractivapara os cidadáns e as medidas adoptadasnesta materia sexan máis eficaces”, de-fendeu, e explicou que actualmenteexisten dúas vías para levar adianteaccións de rehabilitación: por medio deaxudas aos propietarios de vivendas oucon actuacións de urbanización e reur-banización que leve a cabo o Concello.

Técnicos e autoridades no barrio da Tinería.

Nova rehabilitación no conxunto histórico de Lugo

Ovicepresidente e depu-tado de Medio Am-biente, Argelio

Fernández Queipo, inaugurouna Estación Científica do Courel,a xornada de agroecoloxía Unhamontaña de oportunidades. Tra-touse dun foro organizado polaUSC en colaboración coa Depu-tación, no que participaronmáis de 20 persoas, e a travésdo que se procura favorecer odebate e a reflexión desde aperspectiva da agroecoloxía nodeseño de agroecosistemas concriterios ecolóxicos.

Literatura deTradición Oral

Inaugurouse a XI Xornadade Literatura de TradiciónOral, baixo o título “O rol

da muller na literatura de tra-dición oral”. A Deputación co-labora coa Asociación deEscritores en Lingua Galega(AELG) cunha achega de25.000 euros, para a organiza-ción de actividades literariasna provincia, entre as que des-taca esta xornada que naceuno ano 2008. Seis investiga-doras e creadoras revisarondesde unha perspectiva críticao rol da muller nos diversosxéneros da literatura oral.

Unha montaña deoportunidades

Redacción LUGO

O FARELO | Novembro de 2018IV

Redacción LUGOGalicia

OConcello de Sober re-aliza un importanteplan de mellora de ca-

miños con máis de 400.000euros de investimento. Asactuacións están financiadascon fondos propios munici-pais e coa colaboración dou-tras administracións echegarán á práctica totali-dade das parroquias. Finali-zaron os traballos do PlanMarco de camiños 2017-2018cunha inversión de 85.000euros dos que a Conselleríade Medio Rural aportou70.000 euros e o Concello os15.000 restantes. Este planincluía o acondicionamentodos accesos desde SantaMarta (Barantes) por O Taroata Suairexa en Figueiroá, oremate da estrada entre OCadaval e Mourentán enDoade, a estrada que comu-nica Casar de Cima co Cru-ceiro en Lobios e oaglomerado da estrada dendeSistín do Mato a Canaval.

Acaba de saír a licitacióno Plan Marco 2018-2019, do-tado tamén con 85.000 eurosde orzamento. Neste caso asactuacións inclúen a renova-ción do camiño que vai dendeVilloriz (Bolmente) por O Taroe Camilo ata Arxemil en SanMartiño de Anllo, a mellorada estrada dende Naz porFondo de Vila ata a Lama dosCampos (Rosende) e o aglo-merado dos accesos a Outeiro(Proendos) dende a estradaSober-Doade e a estrada que

comunica Francos e Sansillaodende a estrada Sober-Arxe-mil. Así mesmo, iniciáronseas obras de mellora da Travesíade Belan e da Rúa do Colexioque comunica a estrada So-ber-Gundivós coa estrada So-ber-Monforte. Estes traballoscontan cun orzamento supe-rior aos 80.000 euros e sonfinanciados pola Axencia Ga-lega de Infraestruturas daXunta de Galicia.

Con algo mais de 50.000euros de fondos propios mu-nicipais están acometéndosetamén traballos en O Campo,O Pacio, A Torre e Sante deAbaixo en Bulso e A Carboeiraen Gundivós e van continuaren A Boca (San Martiño deAnllo), A Pena de Gundivós,Hortás en Anllo San Estevo,Sanmil en Santa Cruz de Bros-mos, A Igrexa en Bolmente,Moreda en Vilaescura, A Lam-paza en Doade. Tamén se re-novará con aglomerado o ca-miño dende O Barrio a Suai-rexa en Figueiroá.

Accesos a viñedosA Consellería do Medio Ru-

ral, ademais, vai sacar a lici-tación dentro do Plan de In-fraestruturas Rurais os tra-ballos de aglomerado da pri-meira fase da estrada que vaidende Vilanova en Gundivósata O Ventorrillo en Neirascon 60.000 euros de presu-posto. Por último, a Deputa-cion de Lugo ven de levar acabo melloras de rexeneraciónpor mais de 25.000 euros naestrada dende As Gandaras aSampil en Pinol.

O alcalde de Sober, LuisFernández Guitián, puxo envalor todas estas actuacións“que teñen como obxectivomellorar o día a día dos nososveciños”. Destacou ademaisque benefician “á práctica to-talidade das parroquias”. O re-xedor tamén avanzou que nospróximos días se van a aco-meter melloras en accesos aviñedos nas Ribeiras do río Sile do Cabe con 25.000 eurosde fondos propios.

Camiños entre viñedos.

Sober rexenera camiños nas parroquias

Oconselleiro de Econo-mía, Emprego e In-dustria, Francisco

Conde, subliñou en Monfortena presentación dos proxec-tos da terceira edición do es-pazo coworking da RibeiraSacra a importancia de que

os novos emprendedores in-noven para conquistar aoconsumidor, ofrecendo unproduto ou servizo alterna-tivo que cubra un oco nomercado.

Nesta edición do espazocoworking da Ribeira Sacra,

impulsado pola Xunta a travésdo Igape e a Escola de Orga-nización Industrial (EOI), par-ticiparon 25 emprendedorescon 22 proxectos, centradosen ámbitos como o turismo,a agricultura ecolóxica, o de-seño ou a hostalería.

Innovar para conquistar ao consumidor

Intervención do conselleiro monfortino.

Omirador do Duque, noConcello de Monfortede Lemos, foi escenario

dunha nova xuntanza de traba-llo entre o alcalde, José Tomé,o presidente da Deputación deLugo, Darío Campos, a alcal-desa de Castro Caldelas, SaraInés Vega, e o vicepresidenteda Deputación de Ourense, Ro-sendo Fernández. O obxectivodeste encontro era avanzar ennovos proxectos que axuden ádinamización da Ribeira Sacra.

José Tomé destacou que“esta reunión é unha conti-nuidade doutra que mantivemosen Castro Caldelas o pasadoonce de setembro. O que fixe-mos foi estudiar a viabilidadede proxectos conxuntos entreas dúas Deputacións e os con-cellos de Monforte e CastroCaldelas, que sirvan para pro-mocionar a Ribeira Sacra”.

Un destes proxectos é co-

nectar os miradoiros do Duque,en Monforte, co de Matacás,no Concello de Castro Caldelas,cunha tirolesa que sería a se-gunda máis longa de Europalogo da de Pena Aventura, enVila Real (Portugal). O pro-yecto dos concellos de Mon-forte e Castro Caldelas, apoiadopolas deputacións de Lugo eOurense, sería moito menoscustoso que o teleférico quese barallou no seu día (entrePantón e Nogueira de Ramuín)e ademais apenas tería impactovisual sobre a zona na quesería instalada.

Os miradoiros do Duque eMatacás sitúanse á altura daponte próxima ao embarcadoirodo catamarán, que sinala afronteira entre a Ribeira Sacralucense e ourensá. Sobre esazona discorrería a tirolesa, quetería mil metros de lonxitudepara atravesar o río Sil.

Reunión no mirador do Duque, sobre o río Sil.

Proxectan instalar unhatirolesa sobre o río Sil

VO FARELO | Novembro de 2018

Redacción LUGO

Galicia

OConcello de Sober ini-ciou, en colaboracióncoas Xuventudes Musi-

cais, o ciclo “Música no Ou-tono” cun concerto damezzosoprano portuguesa He-lena Ressurreiçao acompañadado pianista Marc Serra. A ac-tuación vespertina foi no Cen-tro Sociocultural da localidadee a entrada, de balde. A voz eo piano únironse para un per-corrido musical polo lied de fi-nais do século XIX e principiosdo século XX, descubrindo te-souros que evidencian a ri-queza do desenvolvementodeste xénero musical consa-grado por Schubert. O espec-táculo, que levou por nome“Lied a tres dimensiones” pre-sentou o seguinte programa:Gustav Mahler (1860-1911) |Kintertotelieder (27’). Anto-nín Dvorák (1841-1904) | Cua-tro canciones, B. 124, Op. 2.Xavier Montsalvatge (1912-2002) | Cinco canciones ne-gras (12’).

Helena RessurreiçaoNacida en Portugal, rematou

a súa formación académica noConservatori Liceu con Marisa

Roca e traballa actualmentecon Nuno de Araújo Pereira.Recibiu masterclasses de DoloraZajcik e Grace Bumbry, e clasesde Francisco Lázaro e MariaJoão Matos. Interpretou o roltitular en “La Cenerentola” deG. Rossini e terceira dama en“Die Zauberflöte” de W. A. Mo-zart baixo a dirección artísticade Teresa Benzanga e FranciscoAraiza; Zia Principessa en “SuorAngelica” de G. Puccini, brujaen “Um sonho mágico” deStela Lalova e madre en “Hänselund Gretel” de E. Humperdink.Foi dirixida por Mireia Barrera,Filipe Veríssimo, Jorge Matta,Manel Valdivieso, Daniel Mestre

e Esteve Nabona. Actuou coaOrquesta Simfònica Victoriados Ángeles, Orquesta de Cá-mara de Vic, Orquestra SineNomine e Orquestra XXI.

Recibiu o primeiro premioda modalidade de canto no88º Concurso Permanente deJuventudes Musicales de Es-paña, e foi finalista no XIIIConcurso Internacional de Mú-sica de Les Corts. Destacan osseus recitais no festival ‘LIFEVictoria’, no Jardí dels Tarongersou no Teatro Gil Vicente. For-mando dúo con Marc Serra,recibiu masterclasses de SholtoKynoch, Manuel García Morantee Francisco Poyato.

Música no outono en Sober

Helena Ressurreiçao.

AOficina de Turismo doConcello de Sober inau-gurou a primeira expo-

sición “Cultura que Une:Ribeira Sacra – Douro” de fo-tografía, escultura, pintura epoesía na que participan doceartistas. Organiza a FundaciónVicente Risco e o Concello deSober e estará aberta ata o 30de novembro.

A mostra é o resultado decase dous anos de relación entre

autoras e autores da obra ex-posta, e máis concretamentedúas visitas a terras da RibeiraSacra (Monforte de Lemos eSober) e do Douro (Peso da Ré-gua. Portugal). Expoñense obrasde Alexandre Marinho, AntonioCunha, Anxo Cabada Alvarez,Arancha Nogueira, Carlos DaAira, Carmo Paulino, IsabelBabo, Iván Alvarez Merayo, Ma-nuel Busto, Marília Lopes, NoeliaGómez e Xosé Luís Alonso.

Exposición en Sober de“Cultura que une”

Inauguración da mostra en Sober.

Obarista Óscar de ToroSantos impartiu na “Es-cola de Hostalería Be-

larmino Fernández Iglesias”, enRosende (Sober) un obradoirosobre o emprego do leite nahostalería. A sesión consistiununha charla teórica sobre osdiferentes tipos de leite queexisten no mercado hoxe en díae as súas propiedades e mos-

trou ao alumnado cómo empre-gar correctamente o leite naelaboración de cafés e en com-binados especiais para hostale-ría a base de leite e iogures. Oponente Óscar de Toro Santos éun barista compostelano pro-pietario do Venecia Café, enSantiago de Compostela, de re-coñecido prestixio a nivel ga-lego, nacional e internacional.

O leite na hostalería

Óscar de Toro Santos.

Oconselleiro de Econo-mía, Emprego e In-dustria, Francisco

Conde, participou en Mon-forte de Lemos na inaugura-ción do centro de día Vida,unha iniciativa empresarialque supuxo a creación decinco postos de traballo eque xurdiu da man de dúasmulleres emprendedoras queparticiparon con este pro-xecto no coworking que,nesta comarca lucense, apoiaa Xunta coa colaboración daEscola de Organización In-dustrial (EOI).

Conde destacou as oportu-nidades para emprender norural que nacen con progra-mas como os espazos cowor-

king. Nas tres edicións cele-bradas na provincia lucense–a través dos dous espazos,localizados nas comarcas daRibeira Sacra e A Mariña–participaron 160 emprende-dores con 124 proxectos, dosque un 60% xa iniciaron a

súa actividade como empresa.O conselleiro indicou que parao Goberno galego é unhaprioridade poñer os máximosrecursos ao alcance de quenquere iniciar unha idea denegocio, o que contribúe arevitalizar o rural galego.

Acto de inauguración do centro de día.

Monforte inaugura o centro de día Vida

O FARELO | Novembro de 2018VI

Redacción LUGOGalicia

Celebrouse a Festa daFaba de Lourenzá, unproduto de primeira

categoría e que conta conIndicación Xeográfica Prote-xida (IXP). A faba de Lou-renzá está considerada entreas de maior calidade detodas cantas se producen naPenínsula Ibérica. Esta le-gume conta cunha peculiari-dade que é a de absorber osabor como ningunha, ade-mais, unha vez cociñada,

queda cremosa e suave comopoucas. Son de gran ta-maño, entre 19 e 26 mm., ecun peso entre 0,8 g. e 1,2g. por unidade.

A semente, deste produtode primeira calidade, realizaseentre os meses de maio exuño, con semente certificadae a recolección realízase des-de finais de agosto a finaisde novembro, aínda que sepoden atopar nos mercadosdurante todo o ano.

Lourenzá celebrou a Festada Faba

A festa xa alcanzou a XXVIII edición.

Lugo acolleu unha pro-xección especial da lon-gametraxe “La sombra

de la ley”, o novo “thriller” domonfortino Dani de la Torre,rodado en boa parte na ci-dade amurallada e en Mon-forte de Lemos, e que contouco apoio da Deputación e doConcello.

O presidente da instituciónprovincial e da TIC, DaríoCampos Conde, amosou a súasatisfacción “por colaborarcon filmes que dan unha pro-xección nacional e interna-cional a Lugo”. Ademais afir-mou que “para nós é un or-gullo que tres lucenses donivel de Dani de la Torre,Luis Tosar e Jorge Coira esteanneste proxecto, e que sexaunha produtora galega, VacaFilms, capitaneada por unhamuller, Emma Lustres, a queo faga posible”.

Antes de asistir ao pasenos cines do centro comercialAbella, o presidente da Depu-tación participou no acto depresentación da película noCírculo das Artes, unha daslocalizacións da rodaxe, xunto

ao voceiro do goberno pro-vincial, Álvaro Santos, a al-caldesa de Lugo, Lara MéndezLópez, o director Dani de laTorre, a responsable de VacaFilms, Emma Lustres, e partedo equipo artístico.

A película proxectouse no Círculo das Artes de Lugo.

Estrenouse “La sombra de la ley”rodada en Lugo e Monforte

Oalcalde de Monforte,José Tomé Roca, e opresidente da Confede-

ración Hidrográfica do Miño-Sil, José Antonio Quiroga Díazreuníronse en Ourense paraanalizar os asuntos que o Con-cello ten pendente de resolverco anterior equipo do Orga-nismo de Conca. Na reunión,que durou case dúas horas, omandatario local planteoulle ópresidente da ConfederaciónHidrográfica cinco cuestiónsde interese para o Concello.

A presa da Pinguela e oacondicionamento da zona dalagoa; a mellora ou ampliaciónda depuradora de Piñeira paramellorar a calidade da augasdepuradas que volven ó ríoCabe e teñan a calidade dedepuración suficiente para non

contaminar o cauce fluvial.Tamén, o proxecto de mellorada rede de saneamento queestá en proceso de redacciónque corresponde ó conveniosubscrito entre o Concello deMonforte, a Deputación deLugo e a propia Confederación;para ver as posibilidades deestendelo a outras actuaciónsque sigan mellorando a redede saneamento

Un asunto sensible que oalcalde quixo tratar especial-mente, é o cambio de ubicacióndo aliviadoiro do colector darúa Cardenal, que verte á alturado Parque dos Condes paracambiar a saída dos residuoscando se produce chuvias abun-dantes, de tal xeito que secambie a ubicación dese ali-viadoiro para un lugar posterior

á presa. Outro dos asuntos so-bre o que alcalde ten moitointerese e que se analizou nareunión, é o desbroce das mar-xes dos regatos que discorrenpolo casco urbano da cidadede Monforte, co obxecto deque se manteñan libres de ma-leza e cun ornato axeitado.

O presidente da Confedera-ción Hidrográfica amosouse re-ceptivo a estudiar, en profun-didade, os asuntos propostospolo alcalde, dado que o lucenseJosé Antonio Quiroga é coñe-cedor da contorna da cidadede Monforte e comprometeusea ir dando os pasos pertinentespara satisfacer as necesidadesdo municipio monfortino, tanpronto como sexa posible.

O presidente comprometeusea facer unha visita oficial ó

Concello para ver sobre o terreoas demandas plantexadas polorexedor e ir dando solucións aaquelas cuestións que sonmáis prioritarias e que se podenresolver con maior celeridade,en función da tramitación ad-ministrativa e do financiamentoque requira cada una delas.Acordaron dirixirse á Conselleríade Medio Ambiente, que noseu momento, comprometeraa súa participación no convenioxa asinado entre a Deputación,

a Confederación Hidrográficae o Concello, por importe de1.400.000 euros, no que fi-nalmente este departamentoda Xunta non participou.

O alcalde e o presidente daConfederación manifestaron oseu desexo de que agora aConsellería sí participe no con-venio e aporte recursos parair solucionando, coa colabo-ración de todos, a problemáticamedioambiental que se vénarrastrando dende hai tempo.

José Antonio Quiroga Díaz e José Tomé Roca.

A Confederación Hidrográfica estudarámelloras para Monforte

VIIO FARELO | Novembro de 2018

Redacción LUGO

Galicia

Celebrouse en Lugo, dotres ao catorce de ou-tubro, a décimo no-

vena mostra doArteSanFroilán, que reuniu ascreacións de 25 artesáns. Adeputación financiou con26.600 euros esta cita, co ob-xectivo de promocionar e im-pulsar o traballo dos artesánsgalegos.

A deputada de Cultura, PilarGarcía Porto, destacou que“o ArteSanFroilán é xa unclásico das festas patronaisda capital e actúa de escapa-rate de luxo artesanía da pro-vincia, pois son miles as per-soas que durante as festasvisitaron a mostra nalgún mo-mento”. Catro dos artesánsparticiparon por primeira vez.O resto xa o fixeran en ante-riores edicións. Os postosofreceron produtos de coite-

lería, cerámica, madeira emarroquinería, entre outros.

Para a selección dos 25 ar-tesáns puntuouse favorable-mente a calidade e coherenciano uso de técnicas, tecnolo-xías, materiais, cores e tódoloscompoñentes do proceso deelaboración das pezas. Ade-mais valorouse a utilizaciónde materias primas autóctonas;

pezas que permitan unha fácilinterpretación e ligazón coterritorio; ou a innovacióntanto nos procesos e materiaisempregados como no uso dastecnoloxías de información.Tamén se tivo en conta a an-tigüidade da Carta de Artesáe se o Obradoiro está inscritono Rexistro Xeral de Artesaníade Galicia.

Artesáns galegas no ArteSanFroilán 2018

Artesáns participantes da edición de 2018.

No Pazo de Feiras eCongresos de Lugocelebrouse a primei-

ros de outubro “ExpoLugoRural”. A mostra foi a máiscompleta exposición gan-deira de Galicia xa que nelaparticiparon as principaisrazas autóctonas galegas,así coma outras de ámbitonacional, coa presenza dassúas asociacións xestoras ede animais en vivo. Razasde bovino, caprino, equino,porcino e avícola, nunacercamento e revaloriza-ción do eido rural á cidade.O programa tamén incluiuunha mostra agroalimenta-ria de razas autóctonas eunha exposición de produ-tores de razas autóctonascon venda de produtos di-rectamente do produtor aoconsumidor.

Na feira participaronstands de empresas relacio-nadas co sector rural e gan-deiro, no que destacaron asúltimas innovacións e ser-vizos nos sectores gandeiroe agrario que, na provinciade Lugo, supoñen unha parteesencial tanto a nivel eco-nómico como social, axu-dando a mellorar a súa com-petitividade, converténdose

así nunha boa oportunidadede negocio tanto para em-presas e entidades comopara os propios gandeiros.

NovidadeAdemais da zona exposi-

tiva agrogandeira, agroali-mentaria e artesá, esta feiracompletouse con outras ac-tividades sempre relaciona-das co sector primario. Destexeito, presentaronse produ-tos e novidades no sectoren servizos como ferramen-tas, aplicacións e maquina-ria. Tamén houbo charlastécnicas, celebración deasembleas e xuntanzas desocios, desfile do gando derazas autóctonas pola rúasde Lugo, concurso- exposi-ción provincial da Galiña deMos, concursos de Raza Por-co Celta, de Xuíces de razaRubia Galega, de gando deraza Rubia Galega, no queparticipan máis de 105 ani-mais, así como e degusta-cións de produtos de razaautóctona.

Ruben López Fernández,xerente de Pazos e Congre-sos de Lugo, agradeceu acolaboración da Deputacióne do Concello de Lugo nacelebración desta nova edi-ción.

Vista xeral da exposición gandeira edición 2018.

ExpoLugo Rural 2018, a máiscompleta mostra de gando

OMuseo do Ferrocarrilde Galicia (Muferga)amplía a súa oferta

para os visitantes acondicio-nando as instalacións e in-corporando novas actividadespara atraer ao público. O de-legado territorial da Xunta enLugo, José Manuel Balseiro,presidente de Muferga, parti-cipou na reapertura da an-tiga nave de mecanizado,que foi recentemente remo-delada coa intención de am-pliar a superficie expositivado museo. Balseiro subliñoua aposta da Xunta por estecentro, “ao que lle sobran ar-gumentos para seguir me-drando en medios, oferta eproxección”.

Neste sentido, valorou po-sitivamente a coincidencia dedous eventos que se celebraronnas instalacións durante estaponte festiva do Pilar. Dunhabanda, a terceira edición da

Feira de Modelismo Ferroviario,na que os afeccionados ato-paron material a escala, ob-xectos de regalo e publica-cións, novas e antigas. E dou-tra, a exposición de automó-biles clásicos, que incluiu mo-delos icónicos como o Chev-rolet Corvette e varios Mase-rati, Jaguar ou Porche.

A feira estivo organizadapola Asociación de Comer-

ciantes de Mercadillos Ferro-viarios de Madrid, a exposi-ción Auto-Tren Retro, Volvenos 60 pola Asociación AmigosTerras do Incio. Balseiro su-bliñou que o Muferga “datestemuña dunha parte danosa historia e debemos pro-mover o seu enorme potencialpara que sexa coñecido e vi-sitado dende dentro e fórade Galicia”.

O Museo do Ferrocarril amplíainstalacións en Monforte

A antiga nave de mecanizado foi remodelada.

O FARELO | Novembro de 2018VIII

Redacción OURENSEGalicia

Adiante Ourense anunciaque considera precisoreducir á metade a can-

tidade que os concelleiros ou-rensáns cobran das arcasmunicipais, á vez que acusa oalcalde, Jesús Vázquez, degastar o ano pasado un 67%máis do previsto en persoalde confianza e un 20% máisdo orzado en salarios de con-celleiros e no persoal contra-tado por eles.

Segundo “Adiante Ourense”,Jesús Vázquez Abad cobra aoano 9.000 euros menos que opresidente da Xunta, AlbertoNúñez Feijóo, e que un minis-tro. O alcalde deOurense cobra aomes 4.602,25 edous extras doutrotanto de salariobruto. Ao ano to-taliza un salariode 64.431,50 eu-ros. Á parte estáa Seguridade So-cial do alcalde quetamén se abonacon cargo ás arcasmunicipais e queincrementa consi-derablemente acantidade citada.

A formación política xaanuncia que é preciso rebaixara cifra de non menos de900.000 euros ao ano que cus-tan os salarios que se abonana concelleiros, persoal de con-fianza e asignacións aos grupospolíticos (167.400 euros óano). Se a esa cantidade en-gadísenselle as percepciónsdos concelleiros sen dedicaciónpor asistencia a órganos mu-nicipais (plenos e comisións),a cantidade final pasa o millónde euros e os catro millóns aolongo do mandato.

O grupo político que lideraBenito Igresias cualifica estas

retribucións de "desproporcio-nadas e inxustas", máximetendo en conta os niveis derenda e pensións dos veciñosdesta cidade. “Cabe lembrarque, segundo os datos do IGE,máis do 20% dos fogares destaprovincia ingresan menos de1.500 euros ao mes", sinala“Adiante Ourense”. Unha re-dución da metade do gastopermitiría, segundo os de Be-nito Igresias, atender ao dobrede usuarios do Comedor Sociale duplicar as axudas ás familiasmonoparentais e para a ad-quisición de libros de texto,aseguran.

“Adiante Ourense” cre necesario reducirsalarios do Concello

Asignacións a concelleiros segundo consta na web do Concello de Ourense.

Ogrupo municipal Ou-rense en Común,mantivo o primeiro

encontro oficial co novoresponsable provincial doGoberno do Estado, e tras-ladarlle algunhas cuestiónsda cidade que dependen di-rectamente de diferentesministerios do Gobernocentral.

Miguel Doval e MontserratValencia, edís do grupo,trasladáronlle a Emilio Gon-zález Afonso a súa preocu-pación pola prórroga da sub-vención do Ministerio deFomento para a rehabilita-ción da Praza de Abastos,concedida en 2015, peroaínda sen contratar nin exe-cutar, e sobre a que o sub-delegado, tras a súa incor-poración ao posto, non dis-pón de documentación. “Asubvención continúa rodeada

de incertezas”, asegura Mi-guel Doval ao remate dareunión.

As concelleiras de Ourenseen Común plantexáronlle ta-mén ao subdelegado peti-cións referidas á integraciónda alta velocidade na cidade,defendendo que as obras davariante exterior se licitenantes de acondicionar o ac-tual corredor como soluciónprovisional, xa que “perpe-tuará a brecha que divide ocasco urbano”.

O grupo tamén se intere-sou polas obras de reformano Museo Arqueolóxico, acircunvalación Norte, e aprotección do río Barbaña,confirmando o subdelegadoo seu compromiso para poñeren marcha unha comisiónde vixiancia do río e nospróximos anos chegar a erra-dicar os vertidos e sanealo.

Miguel Doval e Montserrat Valencia con Emilio González.

Incerteza sobre asubvención para rehabilitar

a Praza de Abastos

Rematou a undécimaedición do FestivalInternacional de Tea-

tro de Ourense (FITO) naque participaron catorcecompañías que representa-ron quince espectáculos, noTeatro Principal e no Audi-torio Municipal, duranteonce días. Participaron setedirectoras e oito directores,ademais de vintecinco actri-ces e dezaseis actores. "Ocriterio da representaciónfemenina para nós é moi im-portante, e é moi bonito ver

que o conseguimos", expli-caba Sabela Gago, directorado festival.

En canto á afluencia depúblico a directora destacoua "boísima acollida" das com-pañías Clara Sanchís ("Unhahabitación propia"), Pana-daría ("Elisa e Marcela") eMatarile ("Os limóns, a nevee todo o demais"). "Decatá-monos de que fomos en au-mento, cada día había máisespectadores que nas obrasanteriores", puntualiza. "Osourensáns saben moi ben

que é o que máis lles gusta,por iso cambia tanto o tipode persoa que vai ver unhaspezas e outras". "A pesardos problemas que tivemospara organizar o FITO esteano pola nova lei de contra-tación, podo dicir que poloque nós mesmas vimos, esteano tivemos maior afluenciade público que na ediciónpasada".

Na XI edición do FITO par-ticiparon compañías teatraisde España, Portugal, Arxen-tina, Israel e Chile.

Rematou o Festival Internacional de Teatro

IXO FARELO | Novembro de 2018

Redacción OURENSE

Galicia

No restaurante Ágapedo Liceo celebrouse arolda de prensa para

presentar a carta en brailleque a Once elaborou paraeste establecemento. Trá-tase da primeira carta-menúen braille que ofrece actual-mente un restaurante ou-rensán.

Ademais do xerente do es-tablecemento José GómezPérez, estivo presente ManuelMartínez Pan, delegado daOnce en Galicia. Gómez Pérezpuxo de manifesto a impor-tancia deste acto, dado queco mesmo quedaba constan-cia do reto asumido por esterestaurante en canto a am-pliar o seu nivel de presta-cións e oferta, redundandoen beneficio da calidade da-quelas, ofrecendo un servizode calidade a calquera clientecego ou con discapacidadevisual grave. Agradeceu acolaboración recibida porparte da delegación territorialen Galicia da Once, non sócoa elaboración da carta-menú en braille, senón polasesión de asesoramento para

o persoal de sala que im-partiu a técnica en rehabili-tación desta organización.

Martínez Pan destacou estainiciativa por parte do res-taurante Ágape e que facilitaa integración aos servizos derestauración ofrecidos a todaa poboación afectada, asícomo a calidade dos mesmos.Tamén comentou que a propiaweb do restaurante estabaadaptada para os invidentes.“Con esta acción ofreceraseun trato preferente a estesclientes, que sen dúbida seatoparán máis cómodos e aosque se lles está dando unhamensaxe positiva”, engadiu

Manuel Martínez salientandoademais as características es-paciais do restaurante en cantoa insonorización, tipo de ilu-minación ou mesmo a propiamantelería.

Igualmente fixo referenciaás actuacións que a Onceleva a cabo para conseguirunha sociedade máis inclu-siva, avanzada e moderna eque se vaian erradicandodeterminadas barreiras, sen-do necesario cumprir coapropia Lei de Accesibilidadeque pronto cumprirá un anodesde que se implantou,pero que aínda queda moitopor facer.

A Once presentou a carta-menú en braille

Degustación de alimentos a cegas explicada polo camareiro.

Azona axardinada queconta con dúas parte-rres que ocupan unha

superficie total 160 m2 desa-parecerá, o que supón a perdado 15% do total da superficieaxardinada do interior do Cen-tro histórico. Eliminarase esteespazo axardinado para queno seu lugar sitúese un peiraode carga e descarga para darservizo ao Museo Provincial.

O goberno de Jesús Vázquezen Xunta de Goberno do pasado18 de setiembre aprobaba alicenza para o proxecto básicode execución e de rehabilita-

ción do Museo ArqueolóxicoProvincial, dando así luz verdeá desaparición deste espazo,facendo caso omiso ao informeque o Xefe do Servizo de MedioAmbiente no que manifestabaa súa non conformidade coaeliminación deste espazo axar-dinado.

Democracia Ourensana la-menta “que leve a cabo estedesaguisado que mesmo se-gundo afírmase no informeapártase das últimas sentenzasdo Tribunal supremo nas queeste órgano vén sinalar que"cando se trata de facer desa-

parecer en todo ou en parteunha zona verde non bastacon explicar por qué se situarátal edificación (neste caso opeirao) na zona axardinada,senón que han de expresarseas razóns polas que non podeser construído noutros terreospara cumprir substancialmenteesa mesma finalidade."

“Cremos –sostén DO- quenon están suficientementeacreditadas estas razóns. Sendoconscientes que o peirao faci-litaría ese labor, o noso grupoconsidera que non é tal o vo-lume nin as necesidades de

carga e descarga do Museo Ar-queolóxico, que xustifique quese haxa de construír un peiraoe para iso cargarse un dosescasísimos espazos verdes do

Centro histórico. Cremos quehan de considerarse outras al-ternativas antes que ésta tandrástica”, asevera.

Actual xardín na rúa Bispo Carrascosa.

Democracia Ourensana denuncia quedesaparecerá o xardín da rúa Bispo Carrascosa

Termatalia, Feira Inter-nacional do TurismoTermal, Saúde e Benes-

tar, colaborou un ano máis naedición do International We-llness, Spa & Travel Monitor(IWSTM), Estudo Internacio-nal sobre os sectores we-llness, spa e viaxes de saúde.O IWSTM é xa nunha referen-cia internacional para os pro-fesionais do turismo de saúdexa que proporciona informa-ción da industria de gran uti-lidade para investidores,operadores, planificadores,responsables da elaboraciónde políticas e analistas.

Trátase dunha enquisa ela-borada polo Observatorio deTurismo de Saúde e Benestar(TOHWS) en cooperación coaconsultora europea Resourcesfor Leisure Assets ( RLA) quecontou co apoio dos seus part-ners estratéxicos de varios paí-ses e entre os que destacaTermatalia para o mercado defala hispana. De feito, foi du-rante a celebración da últimaedición da feira en Brasil, can-do un dos directores deste es-tudo, László Puczkó, fíxolleentrega do estudo á directorade Relacións Internacionais deTermatalia, Emma González.

Termatalia colabora coObservatorio de Turismo de

Saúde, Benestar e Spa

László Puczkó con Emma González.

O FARELO | Novembro de 2018X

Redacción OURENSEGalicia

Oexpediente de honraincoado polo Concellode Ourense a prol da

Coral de Ruada inicia o pe-ríodo de información pública.Desde o 11 de outubro, ate odía 9 de novembro, todas aspersoas e entidades que o de-sexen podarán participar noexpediente, adherirse a el,achegar a documentación xus-tificativa dos méritos que es-timen oportunos ou efectuaras propostas ou informaciónsque procedan para a xustifica-ción dos merecementos dacoral ourensá.

O Concello de Ourense, ensesión plenaria do día 8 dexuño de 2018, acordou, porunanimidade, aprobar a incoa-ción de expediente de honra afavor de Coral De Ruada como

recoñecemento ao labor levadoa cabo ao longo dos 100 anosde existencia en prestixio damúsica galega e das tradicións,nomeando xuíza instrutora paraas dilixencias á concelleira deCultura, Belén Iglesias.

Segundo se pon de mani-festo no expediente, o día 5de outubro cumpriuse o cen-tenario da fundación da Coralde Ruada, e o próximo 24 dexuño de 2019 cumpriranse cenanos da súa presentación aopúblico. Baixo a batuta doprimeiro director, Daniel Gon-zález, despois dunha longatempada de reunións e ensaiosdun grupo de amigos amantesda música, trataron e conse-guiron crear unha masa coralpropia adicada a música galega,capitaneados polo galeguista

e creador literario Xavier Prado“Lameiro”·.

Desde os seus primeirosanos de vida acadaron éxitotras éxito en todo o país eAmérica, recibindo numerosose prestixiosos recoñecementos

públicos e distincións, entreas que destaca a Garabata daBandeira e a praca de ourodo Centro Galego de Bos Aires,a bandeira do Concello de Ou-rense, a Medalla de Ouro doLiceo Ourensán, a Medalla de

Ouro da cidade de Ourense,entre outras, ademais de tergravado nos seus discos e in-terpretado en auditorios detodo o mundo as canciónsmáis fermosas e populares danosa música.

Actuación de Coral de Ruada no Parlamento de Galicia.

Expediente de honra á Coral de Ruada polo seu labor enprestixio da música galega

Os socialistas do Concellode Xunqueira de Ambíaestán a atender as quei-

xas dos veciños e veciñas, antea invasión que, desde faimeses, se estende descontrola-damente polo municipio porculpa da vergoñenta pasividadedo goberno local do PP e dosresponsables da Consellería deMedio Rural. Unha absolutadeixadez de funcións que moti-vou que sexa a propia veci-ñanza a que retirase as grandescolmeas desta especie invasora,poñendo en risco a súa saúde,no lugar de encargar este tra-ballo a técnicos especializados.

En numerosas ocasións ma-nifestáronlle ó secretario daAgrupación Socialista de Xun-queira de Ambía, FranciscoQuintas, que son os propiosveciños e veciñas os que, arris-cando a súa integridade, vensena obriga de retirar as colmeas

coas súas mans sen dispor dosmedios materiais e de seguri-dade adecuados. O malestar daveciñanza é crecente, pois venangustiados como desde o Con-cello se lles remite, como únicasolución a un problema destagravidade, ó servizo telefónicodo 012, escudándose en quenon teñen medios para com-bater a praga da velutina.

Desde a Agrupación Socialista

manifestan que “na loita contraa vespa asiática debe implicarsetamén o ente local, pois nonse pode permitir que esta es-pecie se converta nunha ameazapara a poboación, xa que cadavez está colonizando entornosmáis próximos ás vivendas, coconseguinte risco para a súaintegridade física”. Os socialistasconsideran que, independente-mente das actuacións da Con-

sellería do Medio Rural, o Con-cello de Xunqueira de Ambíadebe dotar ó seu persoal cosequipos necesarios para a reti-rada das colmeas desta especieinvasora ou ben contratar osservizos de empresas especiali-zadas, para o cal debera ter su-ficiente dotación orzamentaria.

O secretario do PSdeG-PSOEdeste municipio ourensán,Francisco Quintas, asegura que

“unha vez máis o alcalde po-pular, o señor Gavilanes, de-mostra o seu nulo interesepolas preocupacións veciñais,mantendo ó noso Concellonun permanente estado deabandono e desleixo, con ser-vizos cada vez máis precariose escasas posibilidades de su-pervivencia ante o reto dodespoboamento rural que es-tamos a sufrir”.

O Concello de Ambía ignora as queixas da veciñanza sobre avelutina, asegura o PSdeG

Colmea de velutina en Xunqueira de Ambía.

XIO FARELO | Novembro de 2018

GaliciaRedacción OURENSE

Adelegada territorial daXunta en Ourense, Mari-sol Díaz Mouteira,

acompañada do alcalde deXunqueira de Espadanedo,Carlos Gómez, comprobou asactuacións que se están a exe-cutar ao abeiro de dúas axu-das da Consellería de Culturae Turismo, por un importetotal de 26.000 euros destina-das á creación e posta en ser-vizo do arquivo municipal.

A maior parte do investi-mento destínase ao acondi-cionamento dun local das de-pendencias do Concello deXunqueira de Espadanedo, em-prazadas no mosteiro de SantaMaría, para acoller o arquivomunicipal, con cargo ás sub-vencións concedidas este ano

a concellos de Galicia e ássúas entidades públicas conpersonalidade xurídica propia,e agrupacións de concellos,para o equipamento e a melloradas instalacións e locais utili-zados para a realización deactividades culturais. Os tra-ballos que se están a executarconsisten en labores de elimi-nación de humidades, instala-ción eléctrica e melloras noillamento térmico, así comoequipamento de mobiliario etecnolóxico que permita o fun-cionamento do arquivo.

Cultura e Turismo taménconcedeulle ao Concello deXunqueira de Espadanedo outraaxuda, cifrada en 6.000 euros,para a contratación dunha per-soa cualificada para a realiza-

ción das funcións propias dexestión do arquivo, é dicir, aorganización, colocación e des-crición dos seus fondos docu-mentais.

Marisol Díaz indicou queesta colaboración institucionalpermite garantir unhas in-fraestruturas de carácter so-ciocultural en condicións óp-timas ao servizo da cidadaníae, de forma xeral, asegurar oacceso á cultura en igualdadede condicións de todos os ga-legos e que estas actuaciónsrespondan ás demandas sociaisda poboación.

Outros concellosEste ano, ao abeiro desta

liña de subvencións, na pro-vincia de Ourense beneficiá-ronse 11 concellos e unha

mancomunidade por un importe83.000 euros. Os beneficiariosson: Bande, Baños de Molgas,O Barco de Valdeorras, Paradade Sil, O Pereiro de Aguiar, APeroxa, Quintela de Leirado,Ramirás, Verín, Xinzo de Limia,Xunqueira de Espadanedo e aMancomunidade Terra de Ce-

lanova. Entre as actuaciónsapoiadas por estas axudas fi-guran desde iniciativas demellora da accesibilidade eseguridade a acondicionamen-to acústico dos locais, equi-pamento de mobiliario ou fi-nanciamento de equipos deiluminación.

Esta dependencia acollerá o arquivo municipal.

Xunqueira de Espadanedo terá arquivo municipal

Ovoceiro de Ribeiro enComún ven de trasladarao grupo de En Marea

no Parlamento de Galicia novasreclamacións de investimentospara Ribadavia co obxectivo deque sexan incluídos nos Orza-mentos 2019 da Xunta de Gali-cia. Despois de que o Pleno deRibadavia aprobara as mociónsde Ribeiro en Común relativasa investimentos para Ribada-via, e de que o goberno muni-cipal non conseguira ningunhadas melloras de infraestruturase servizos públicos aprobadosno Pleno a proposta de Ribeiroen Común, este grupo munici-pal continúa reclamando novosservizos e investimentos im-prescindibles para Ribadavia.

“Son moitas as necesidades,pero priorizamos as que podenser unha realidade a moi curtoprazo se hai vontade política,e centramos a atención en dúasáreas imprescindibles para osnosos veciños e veciñas” sinalaRibeiro en Común. “Por unhabanda a necesidade imperiosa

que existe en Ribadavia de terun posto de traballo no propiomunicipio coa nosa demandade liberar solo industrial noPolígono, e por outro, a melloranos servizos sociais ofertadosen Ribadavia coa nosa propostade creación dun Centro de Día”,concretan.

Polígono industrial“Unha vila e un municipio

só terá vida e futuro se existetraballo para os seus veciños eveciñas. Ribeiro en Común le-vamos toda a lexislatura recla-mando a necesidade que tenRibadavia de dispor de solo in-dustrial no parque empresarialque se atopa na actualidadebloqueado e sen oferta de solo.É dicir, no posible caso de queveña unha empresa a interesarsepolo noso polígono para crearpostos de traballo en Ribadavia,a dura realidade é que non po-derán facer xa que desde oConcello non son capaces deconseguir solo industrial”.

Recorda Ribeiro en Comúnque “xa é coñecido o caso dal-

gunha empresa que demandaampliar as súas instalacións ecrear postos de traballo novosen Ribadavia é non poder porculpa desta situación. Recor-damos que a situación actualde desemprego en Ribadavia éalarmante”.

Centro de DíaRibeiro en Común reclama

un Centro de Día en Ribadaviae faino concretando un lugaraxeitado e idóneo que conxugao aproveitamento dun edificiopúblico, da Xunta, xa existentecoa posibilidade de realizalonun curto prazo de tempo polo

seu baixo custe. Esta propostaxa foi aprobada polo Pleno, apesar da negativa do gobernolocal de Ribadavia. E por istoagora Ribeiro en Común traslá-dao ao Parlamento para quesexa incluído nos Orzamentos2019 da Xunta de Galicia.

Existen máis demandas pen-dentes con Ribadavia, peroRibeiro en Común entendeque resulta imprescindible co-mezar por estas dúas áreas:traballo e servizos sociais, porser aspectos fundamentais nasvidas dos veciños e veciñasde Ribadavia.

Voceiros de Ribeiro en Común e de En Marea.

Ribeiro en Común reclama investimentos para Ribadavia

Oxurado nomeadopola Coral de Ruadaacordou, por unani-

midade, outorgar o premioXabier Prado “Lameiro” nasúa novena edición ao pro-grama Lume na Palleira daRadio Galega. Consideraronque dalgún xeito o pro-grama Lume na Palleiravincula a todas as forma-cións de música tradicionale popular e difunde o seutraballo e compromiso, ofai con sensibilidade notrato e cunha importantedifusión que trascende áradio e a Galicia, ademáisde através das ondas, através de internet en todoo mundo.

O acto de entrega dopremio terá lugar o mérco-res, día 14 de novembrode 2018, a partir das 20,00horas, no Teatro Principalde Ourense.

A Coral deRuada premia aLume na Palleira

Por Francisco Puñal Suárez

OViborg Cartoon Award 2018,realizado en Dinamarca, xaten vencedores nesta nova

edición, que recibiu máis de 1200debuxos de 80 países, co tema daIntelixencia Artificial.

Os mellores caricaturistas com-piten neste evento, que xa tenunha tradición na cidade dinamar-quesa de Viborg, e que nesta ocasióngalardoou unha obra do artistabelga Constantin Sunnerberg, de48 anos, co máximo recoñecemento.

O segundo lugar foi para o ira-niano Shahrokh Heidari, de 40 anos,quen en 2012 escapouse de Irán ehoxe traballa como refuxiado polí-tico en París, Francia.

O caricaturista brasileiro Cau An-

tonio Gomes, de 47 anos, gañou oterceiro lugar. Cau traballa para di-versos medios e gañou varios premiosen competicións internacionais enBrasil, España, Turquía, Grecia, Italia,Portugal, China entre outros países.

"Sempre é difícil elixirun gañador, cando tes60 debuxos finalistasnunha competencia apre-tada. As tres obras ga-ñadoras provocan que oespectador pense e exer-cite a súa mente. Os tresvencedores que eliximos,gañaron porque, ao nosomodo de ver, tocaron otema á perfección e ex-presan ideas que perma-necen” -di o presidentedo xurado, Lars Refn.

O municipio de Viborg continúaa competencia internacional ante-riormente coñecida como " NielsBugge Cartoon Award" despois daquebra do hotel Niels Bugges Innna primavera de 2018.

O FARELO | Novembro de 2018XII

Humor

Viborg Cartoon Award 2018

Alexsandr Kostenko - UcraniaPepe Sanmartín - PerúAndrei Popov - Rusia

Terceiro Premio - Cau Gomez, Brasil Segundo Premio - Shahrokh Heidari, Irán.

Primeiro Premio - Constantin Sunnerberg, Bélgica

Ángel Boligán - México Elena Ospina - Colombia Marco de Angelis - Italia Vasco Gargalo - Portugal

XIIIO FARELO | Novembro de 2018

HumorMARTIRENA

FUCO PRADO

LUIS MAC-BEATH

O FARELO | Novembro de 2018XIV

Redacción OURENSEGalicia

O10º Salón do Automó-bil Novo foi unha cele-bración boa para

todos. Para o público, porquetivo a oportunidade de mercarun coche novo coas mellorescondicións de prezo, financia-mento e servizos post-venda epara os concesionarios da pro-vincia, porque este salónsupón “un valor seguro á horapechar as vendas anuais xaque supón un gran pulo notramo final do ano”, tal ecomo indican den A.C.A.U.T.O.

A Expourense achegáronseó redor de 7.350 visitantespara coñecer a ampla ofertaque estivo composta por 300vehículos de máis de 22 marcasde todalas gamas, modelos eprezos. As 16 empresas parti-cipantes fixeron unha forteaposta neste salón ampliandoas opcións de selección á horade elixir un coche, xa que ameirande parte deles ofreceronimportantes descontos espe-ciais de feira que superabanen moitas ocasión o 30% do

prezo de venda no concesio-nario.

Unha vez máis quedou de-mostrada a afición da poboa-ción ourensá por todos oseventos relacionados co mundodo motor. “O cliente ourensáné moi esixente e chega coasideas moi claras”, explicandende a asociación de conce-sionarios. A boa acollida destesalón radica tamén en que a

oferta está moi estudada porparte dos expositores que ofre-cen os modelos máis deman-dados.

Esta cita conseguiu satis-facer as expectativas dos ex-positores e, segundo afirmandende A.C.A.U.T.O., “polo mo-mento parece que se superanlixeiramente os datos da últimaedición”. Os datos finais devehículos vendidos darase o

vindeiro domingo na clausurado Salón do Vehículo de Oca-sión, xa que “ao longo destasemana, moitas das visitasque viñeron a Expourense enon se decidiron no momento,pecharán a compra nestes días”.

O feito de poder atopar nomesmo espazo toda a ofertaen vehículos da provincia e osorteo dun desconto de 6.000euros (que supón o desconto

máis grande realizado en feirasdeste tipo en Galicia) entreos que mercaran aquí o seucoche contrubuíu a acelerar oproceso de decisión dunhacompra que require dun im-portante desembolso econó-mico.

Cun amplo abano de prezosentre os 9.490 e os 230.000euros, este salón ofrecía mo-delos de coches para todas asnecesidades. Preguntándolleaos expositores cál foi o mo-delo máis vendido no salónnon pode sacarse unha con-clusión clara, xa que se ven-deron modelos de todas asgamas, se ben parece que des-tacan os denominados “Cros-sover” ou SUV e aqueles queofrecen máis eficiencia e menorconsumo.

Repetiu presenza neste salóno Road Show de Mazda quepermitía probar todas as no-vidades da marca acompañadosdunha ducia de monitores damarca chegados dende distintaspartes de España.

Son de Trives e Son deManzaneda sumaron assúas pingas ao mar

para que medre a marea nosconcellos e nas deputaciónsno 2019. Son de Trives e Sonde Manzaneda seguen así ocamiño tomado xa pola MareaVeciñal de Culleredo, MareaPontevedra, Somos En MareaSanxenxo, Somos Cambados,Marea Ponte Caldelas, Lugo-novo, Asamblea Cidadá deBueu, Somos Cabanas e Xentede Rois, nun acordo no queson as propias mareas muni-cipais as que deciden adhe-rirse.

Mediante este acordo de

colaboración, En Marea ofre-cerá cobertura, visibilidade eapoio ás mareas locais repec-tando sempre a súa indepen-dencia e as súas decisións. "Aúnica alternativa que as can-didaturas municipalistas temospara manter a nosa indepen-dencia local e recursos propiosdos partidos, é En Marea",precisou Jorge Vázquez, con-celleiro de Son de Trives, queengadiu que "o feito de estaralonxados do modo de fun-cionamento dos partidos clá-sicos, danos a garantía e aindependencia de facer as po-líticas máis cercanas ás po-boacións que aspiramos a go-

bernar, sen imposicións dic-tadas polas cúpulas".

Pola súa banda, Félix Do-mínguez, alcalde de Manza-neda, subliñou que neste tem-po "fixemos unha aposta de-cidida polos servizos sociais,sendo dos concellos que máisinvestimos en políticas sociais,pondo as necesidades das per-soas no centro das políticas".E concluiu afirmando que "aXunta fomenta cada vez máisa privatización de servizos,mentres que nós promovemosa xestión directa: así fixemosco comedor escolar, coa resi-dencia de maiores...".

Luís Villares, voceiro de En

Marea, pechou o acto inci-dindo na sobeanía de En Mareacomo organización política,sen inxerencias, e onde sonas bases as que teñen semprea última palabra. "Celebramoshoxe a república do mar, por-que este acordo baséase nosprincipios republicanos deigualdade, fraternidade e li-

berdade e mediante o cal da-remos cobertura e apoio ásmarea locais para devolver aspoliticas á xente do comúnno 2019", porque se algúnvalor caracteriza a En Mareaé a súa horizontalidade, "anosa forma de facer, de abaixoa arriba, e que nos diferenzado resto dos partidos.

Son de Trives e Son de Manzaneda preparanas eleccións municipais

O público coñeceu as novidades no mercado do automóbil

Vista xeral do salón, en Expourense

XVO FARELO | Novembro de 2018

Redacción OURENSE

Galicia

En Marea critica o escasoinvestimento que, unano máis, a Xunta de

Galicia destinará á provinciade Ourense. A deputada Ánxe-les Cuña denuncia xunto aovoceiro de Ourense en Común,Martiño Vázquez, a nula aten-ción que os orzamentos do go-berno de Feijóo prestan ásnecesidades dunha provinciacaracterizada polo dispersiónxeográfica e o elevado grao deavellentamento da súa poboa-ción. E insta á administraciónautonómica a optar por unhadiscriminación positiva quepermita reverter a discrimina-ción á que ven sendo sometidaa provincia.

Para En Marea resulta evi-dente que os orzamentos daXunta deberán caracterizarsepor unha maior atención ácobertura de servizos, sobretodo en áreas como a educa-ción e o ensino. "As necesi-dades son maiores, pero oque se fai dende o PP non épara nada ter en conta esanecesaria discriminación po-sitiva", indica Cuña.

A última da fila"Tendo en conta o enorme

impacto social que tivo a crise

nas clases máis desfavorecidas,toda a poboación en risco deexclusión ou en situación depobreza enerxética, así como aenorme cantidad xente que che-ga con dificultades a fin demes; parece evidente que osorzamentos deberán priorizarestas cuestións, pero non éasí", lamenta a deputada deEn Marea, que lembra que "o70% da poboación de Ourensevive no 17,6% do territorio.Esto supón que o outro 30%se atopa disperso. Sen embargo,a Xunta non resolve problemasde transporte ou servizos, bá-sicos para atender esa realidadee contribuír a fixar poboación".

Para a deputada os orza-mentos da Xunta de Galiciapara o vindeiro ano non sonsenón a constatación de que"Ourense continúa sendo a úl-tima da fila", pois é a quemenos recibe tanto das dis-tintas consellerías do gobernogalego como das axencias de-pendentes del.

"Ourense é a última conrespecto á Axencia Forestal. Apesar de que estamos nunhaprovincia que arde, é a queconta con menos orzamento,e cunha diferencia ben grande

respecto ás demais provincias.Tamén é a última en desen-volvemento rural, así como noque respecta á Axencia de In-dustrias Culturais", explica adeputada de En Marea, quetamén criticou as repercusiónsnegativas que o redeseño dasáreas de Cultura e Turismo terápara o tecido cultural, “quenos últimos anos xa vivir unrecorte de máis de 65%”.

"Con respecto ás conselle-rías, Ourense sitúase á colano que atinxe a Sanidade, SER-GAS, Educación, Economía eIndustria e Territorio e Vivenda.Curiosamente, o Goberno ga-lego si lle dá a mesma consi-deración que ás demais pro-vincias no orzamento corres-pondente á Consellaría do Mar".

Para Ánxeles Cuña resultaincomprensible que o PartidoPopular non teña en contaque se trata "da provincia naque temos as pensións máisbaixas do Estado, os salariosmáis baixos e as mulleres máiscastigadas debido á tremendafenda de xénero existente. Te-mos altísimos niveis de de-pendencia e pouquísimas co-berturas", explica a deputadade En Marea, quen lamenta

que a pesar de todo isto Ou-rense sexa a terceira provinciano que respecta ao gasto pre-visto en Política Social.

Outro exemplo da discrimi-nación á que o Goberno doPartido Popular somete á pro-vincia de Ourense é a escasaporcentaxe de investimento querecibirá a Estación Intermodalourensá: únicamente 3 millónsde euros, dos 26,16 contem-plados para a creación destasinfraestruturas na Comunidade."Para xestión económica, or-denación administrativa, efi-ciencia enerxética ou equipa-mentos, cero. Atención primaria:cero, e loita contra as drogas omesmo", lamenta Ánxeles Cuña.

A deputada de En Marea des-ta tamén a falta de profesoradoe as carencias con que comezouo curso escolar. Ao igual queas que padece a sanidade. Nese

eido, Cuña puxo o foco sobreas modificacións que o PP in-troducirá a través da Lei deAcompañamento, e que entreoutras cousas suporá unha "re-percusión enormemente nega-tiva" coa nova modalidade depediatra de área. "Resulta ina-ceptable que se decida algoasí sin que existise interlocucióndirecta cos profesionais nesteámbito, que se enteraron polosmedios desta modificación",denuncia a deputada.

Ánxeles Cuña tamén amosoua súa preocupación pola pri-vatización do urbanismo e dasexplotacións ao introducir unhamodificación na Lei de Solo"que abre a porta a que unhaempresa ou persoa física poidatramitar e executar expropia-cións. Cousa que ata o deagora era competencia da Ad-ministración".

Ánxeles Cuña e Martiño Vázquez, de Ourense en Común, en rolda de prensa.

En Marea denuncia o escaso investimentoque a Xunta dedica a Ourense

Adeputada do BNG porOurense, Noa Presas,participou da delega-

ción de deputados e deputa-das que visitou as instalaciónsdos centros de Monteledo,Montealegre e Montefiz. Paraa nacionalista "se ben agrade-cemos a visita e o trato dis-pensado polos traballadores etraballadoras e non dubidamoso máis mínimo do seu bonfa-cer e compromiso, tamén écerto que puidemos compro-bar de primeira man as moitas

melloras que precisan as ins-talacións para adaptarse aoque debe ser unha infraestru-tura deste século, polo quedesde o BNG comprometémo-nos a emendar os orzamentosde 2019 que entran esta se-mana na cámara en caso deque non haxa unha partida es-pecífica e suficiente"

Por outra banda Presas afir-mou que "desde o BNG segui-mos pensando que non existeningunha razón que xustifiquea privatización do centro de

protección de menores Mon-tealegre despois de telo pe-chado seis anos e investir máisde 1,6 M de euros polo queseguiremos a reclamar que serecupere a xestión pública acomezar por este centro". Asímesmo "desde o BNG seguimosinsistindo en que é precisoestabilizar unha liña de in-vestigación coa universidade,nomeadamente o campus deOurense, unha relación quevaia máis alá de cuestiónspuntuais e de prácticas".

O BNG reclamará a recuperación de Montealegre como centro público

Centro de menores Montealegre.

O FARELO | Novembro de 2018XVI

Redacción OURENSEGalicia

Aportavoz socialista noConcello de Allariz, ZaidaRodríguez, denuncia a

perda de normalidade democrá-tica no municipio desde a tomade posesión da nova alcaldesa.Rodríguez Camba considera quexa pasaron máis dos cen díasde cortesía para coa nova rexe-dora e que son horas de que seconvoque un pleno ordinariodespois de que pasaran os tresmeses preceptivos. A voceirasinala que: “Despois de termosunha conversa informal na queme comunicou a súa intenciónde suspender o pleno ordinarioque tocaba en setembro a cam-bio de convocar unha xunta deportavoces e que esta aíndanon se producise, consideramosque xa son horas de reclamarque se restaure a normalidadedemocrática que sempre impe-rou en Allariz”.

A voceira do PSOE resolveuenviarlle unha carta á alcaldesa,de xeito oficial e formal, naque lle reclama que se volvan

celebrar as sesións ordinarias,tal como establece a normativa,polo menos cada tres meses.“Desde que tomou posesión docargo xa no pasado mes dexuño, non se celebrou nin unsó pleno ordinario, tivemos só3 convocatorias extraordinariasnas que, como é sabido, se res-trinxe moito o dereito de fisca-lización da oposición ao go-berno”, sinala a portavoz. Ossocialistas consideran que aoter pasado máis de 109 díasdesde que a alcaldesa tomou omando xa chegou o momentode reestablecer a periodicidadedos plenos.

Asemade, desde o grupo mu-nicipal socialista, destacan quena sesión de organización dacorporación, celebrada en xuñodo 2015, xa se aprobara porunanimidade a celebración deplenos ordinarios os últimosvenres de mes, "en atención apropia natureza xurídica do Ple-no da Corporación, órgano deexpresión e debate da política

municipal e, para facilitar asúa tarefa de control dos demaisórganos da corporación".

Dereitos de participaciónPorén, desde o PSOE destacan

que se están incumprindo acor-dos internos da corporación asícomo a lexislación básica local,onde se recolle o dereito a for-mular rogos, preguntas e a pre-sentar mocións na parte espe-cífica dedicada ao control daacción de goberno nos plenosordinarios. “Esta parte segundorecolle a normativa municipal,ten substantividade propia ediferenciada da parte resolutiva.As regras de funcionamento daentidade local, deben garantirde forma efectiva a participaciónde tódolos grupos municipaisna formulación de rogos, pre-guntas e mocións nas sesiónsordinarias. Como concelleira daoposición así o fixen sempre,presentando dúas mocións evarios rogos e preguntas porescrito e "in voce" tal e comoasí consta nas propias actas,

por iso considero que se estántentando eliminar a parte defiscalización e participación daoposición nos plenos”, sinalaZaida Rodríguez.

A falla de convocatoria dassesións ordinarias do pleno, su-pón a vulneración do dereitode participación política dosrestantes concelleiros, ademaisde constituír unha actuaciónmaterial ou vía de feito, plena-mente fiscalizable pola xuris-dición contencioso-administra-tiva, incluso a través do proce-demento especial de proteccióndos dereitos fundamentais. “Nonqueremos ter que chegar a re-correr a outras medidas nunconcello no que, máis ou menos,sempre se respectaron os nososdereitos como representantespúblicos, ata o de agora, pero

non nos vai quedar outro re-medio se esta situación deanormalidade democrática per-siste. Estase a vulnerar o dereitoque me asiste a participar nosórganos municipais con voz evoto e o dereito de control efiscalización dos órganos degoberno. Mal empezamos secontinuamos por este camiñode cercenar os dereitos de par-ticipación da oposición”, conclúea portavoz.

Os socialistas esperan que apartir de agora, a normalidadedemocrática impere no Concellode Allariz e se proceda a res-pectar a celebración das sesiónsordinarias do Pleno tal e comoestán preestablecidas (unhacada mes) e os dereitos funda-mentais dos representantes dacidadanía.

Desde xuño non se celebraron plenos ordinarios no Concello de Allariz.

O PSOE reclama que se recupera anormalidade democrática en Allariz

Noa Presas, deputada do BNGpor Ourense, volveu preguntarno Parlamento á Xunta de Ga-

licia polo atraso na apertura do al-bergue. “Ourense leva anosagardando un albergue propio e pú-blico na zona vella, prometeron unhae outra vez vostede (referíndose aNava Castro, directora de Turismo) eo alcalde Jesús Vázquez que estaríalisto en 2017, imos acabar 2018 esegue pechado”

Presas recordou que “o BNG xa pe-guntou en febreiro e aseguraron queestaría en verán, despois duns im-previstos. Construír en zona vella im-plica riscos e isto demostra quefallaron na planificación, pero é quepor riba recepcionan a obra en xuñoe segue pechado”.

A directora de Turismo xustificou

a demora na necesidade de asinarun novo convenio de cesión despoisdun informe xurídico do Concello deOurense. Porén “para o BNG se eseconvenio está xa actualizado é im-presentable que continúen sen ace-lerar a apertura, espero que non es-tean agardando a facer unha vezmáis con recursos da Xunta campañaelectoral”.

Para o BNG “a hemeroteca está aíe tanto o alcalde como a Xunta deGalicia aseveraron públicamente enrepetidas ocasións que estaría listoen 2017, polo que ao non ser así de-berían explicar as causas do novo in-cumprimento do PP con Ourense einformar dos prazos de apertura xaque oito meses despois da nosa pre-gunta seguimos con escurantismo econ desculpas”

O BNG pregunta no Parlamentopolo Albergue de Ourense

OBNG cuestiona o proceso deelección de persoal realizadapolo Concello de Ourense para

cubrir un posto de interino no Pro-grama Geoatlantic. A formación na-cionalista considera que "se fixo unhapraza á medida do candidato que re-sultou elexido". O que "non é unhanovidade", tendo en conta casos an-teriores e, en concreto, o do xefe dePersoal, Francisco Javier Rodríguez-Novoa, sostén o BG.

No caso do posto de interino domencionado Programa Geoatlantic, oBNG di que “obtivo a maior puntuacióndo concurso o aspirante Raúl GonzálezCastro, a persoa que era vox populi eque entraba en todas as quinielascomo candidato a gañar a praza".

Con todo, este aspirante non posúe otítulo de enxeñeiro nin de técnico daárea, senón que é titulado en empre-sas. "O que nos fai sospeitar que,como noutras ocasións, a praza foideseñada á súa medida", engade oBNG.

O gañador da praza, ademais, xaestivo a traballar na Cámara de Co-mercio e, desde un primeiro momento,segundo indica o BNG, "estivo exer-cendo de maneira oficiosa como talmesmo en actos públicos de Termataliae outras institucions ligadas á Depu-tación desde antes da adxudicación,claro", engade o Bloque NacionalistaGalego. O BNG mantén que "para nóseste proceso está baixo sospeita eresulta escandaloso".

O BNG considera "escandalosa" aselección do interino doPrograma Geoatlantic

XVIIO FARELO | Novembro de 2018

GaliciaRedacción OURENSE

Na cafetería El Cercanopresentouse o libro“Tankas habitados”,

de Francisca García Yáñez. Opúblico tivo a ocasión de es-coitar recitar os tankas enespañol ao poeta Carlos Ba-rrajón e en xaponés, idiomaorixinal, a Masakazu Shida,que se acompañaron á guita-rra de Ana García Betrán.

A autora do libro, FranciscaGarcía Yáñez (Madrid, 1962)é doutora en Filoloxía Hispá-nica pola UCM na especialidadede Arte e Literatura. Escritora,docente e investigadora, co-laborou como documentalistade imaxes e asesora lingüísticaen varias editoriais. No campoda literatura e da arte publicouentre outros libros unha edi-ción anotada do Libro de BoAmor, un Repertorio icono-gráfico de escritores románti-cos españois e o percorridourbano Tres itinerarios pola

cidade de Madrid. Como investigadora e re-

latora levou a cabo desde oano 1985 estudos sobre a re-lación entre a imaxe plásticae a literaria. Cando escribe,explora a esencia humanadesde unha perspectiva visual.A disciplina teatral taménsignificou para ela un indis-pensable aliciente na vida.

O seu coñecemento domundo oriental levouna a co-laborar cos seus haikus entres exposicións de pinturana Coruña coas artistas AnaAdoitar Fernández e YanoYoro. Neles indaga no estadode ánimo de emotivos e vitaisretratos de mulleres nipoasonde reina a contemplación,a quietude e a esencia. Naactualidade reside na Coruñae alterna a docencia co estudodas relacións entre imaxe etexto desde un enfoque lite-rario, pictórico e fotográfico.

Francisca García presentou oseu libro Tankas habitados

Afonso Vázquez-Monxardín (Ou-rense, 1960) ven de ser nomeadoacadémico correspondente da

Real Academia Galega, segundo infor-mou a RAG nun comunicado. O pleno dainstitución votou favorablemente a pro-posta de incorporación do catedráticode Lingua e literatura galegas, autor dedestacadas investigacións de fondosdocumentais relacionados con persoei-ros da cultura galega -nomeadamentedas gravacións de intelectuais comoOtero Pedrayo- e activista cultural dereferencia na súa cidade natal.

O novo académico correspondenteé licenciado en Xeografía e Historia edesde 1983 é docente de Lingua e li-teratura galegas, profesión que exercecomo catedrático no IES As Lagoas deOurense. Os seus primeiros traballosestán moi relacionados coa carreiraque estudou, na que se especializouen Prehistoria e Arqueoloxía. Colaborou

co Museo Arqueolóxico de Ourense,nos xacementos de Castromao, San Ci-brao de Las e A Lanzada, e taménnoutros en territorio portugués e ita-liano. En 1983 incorporouse á docenciade Lingua e literatura galegas perocontinuou a súa relación coa historia,cursando novas especialidades e man-tendo a condición de colaborador doMuseo Arqueolóxico de Ourense.

Como profesor visitante de lingua ecultura galegas, Afonso Vázquez-Mon-xardín Fernández está moi vencelladoa universidades e centros galegos deAmérica do Sur. Tras participar a finaisdos anos 70 na comisión cidadá quegravou entrevistas para a radio a CelsoEmilio Ferreiro, Blanco Amor ou XaquínLorenzo, foi en 1991 un dos impulsoresdo proxecto Arquivo Sonoro de Galiciano seo do Consello da Cultura Galega,concibido para rescatar a memoria so-nora de distintas sociedades da Galicia

territorial e emigrante e integrala conoutros exemplos da memoria sonoraculta e popular nunha fonoteca pública.Foi ademais o organizador da primeiracampaña de microfilmación de prensae rescate de publicacións no CentroGalego de Buenos Aires para o Arquivoda Emigración.

A tradución é outro dos camposque ten cultivado o profesor. En 1985participou na creación da AsociaciónGalega de Tradutores e verteu ao galegodurante dous anos a serie "Magnum"para a súa emisión na TVG.

Polo seu labor como articulista me-receu o Premio de Xornalismo LiterarioCarlos Casares (2017) e o PremioAurelio Carracedo de Xornalismo (2009).Como creador literario tamén colleitouo Premio Ourense de Contos para aMocidade (1987) e foi finalista no Pre-mio de Narraciones Breves AntonioMachado (1989).

Roteiros literarios, guías didácticasde escritores ou guións de vídeos sonoutras das achegas realizadas por Afon-so Vázquez-Monxardín en relación coarealidade cultural ourensá e do conxuntode Galicia. Desde hai un ano é secretarioda Fundación Otero Pedrayo, onde or-ganizou recentemente a terceira edicióndo Abril Oteriano.

Afonso Vázquez-Monxardin.

Vázquez-Monxardín, novo académico da Real Academia Galega

Adegas Docampo entre-gou os premios do XXII“Certame de Fotografía

Viña do Campo” na cafeteríaLe Bon Vivant (Parque de SanLázaro, 11), onde permaceránexpostos os mellores traballosata o 30 de novembro.

Na devandita exposición,integrada por quince fotos,participan as seguintes obras:“A Padroeira”, primeiro premio,de Beatriz Cabanelas González(Pontevedra); “Yoduro de pra-ta”, segundo premio, de CosmeMuñoz Ortega (Yecla-Murcia)e “Sen formación”, terceiropremio, de Angel Benito Zapata(Logroño).

Ademais forman parte destamostra as fotos finalistas: Sentítulo, de Eleazar Veledo Pérez(Alcobendas-Madrid); Sen títulode Carlos Giménez Pradas (Za-ragoza); Sen título de AntonioJosé Gómez Rodríguez (Ouren-se); “Acompáñame” de Pablo

Pérez Ferreiro (Urretxu-Guipús-coa); “O xogo das canicas” deDavid Martín Pardo (Cantalpi-no-Salamanca); “Uvas” deAgustín Gurruchaga Garagarza(Bergara-Guipúscoa); “Xogo desombras” de Kristin Pineda(Coria del Río-Sevilla); “Mikelo”de Miguel Cavero Carazo (Or-

dizia-Guipúscoa); “ConvivenciaI” de Francisco José FernándezHernanz (Madrid); “Choiva” deFernando Curral Ortuño (Cin-ceiro-A Rioxa); “Totem” de Ru-bén Vilanova Romeu (Ourense)e “Extraendo os soños” deJuan Miguel Ortuño Martínez(Yecla-Murcia).

Pontevedra, Murcia e Logroño levan os primeirospremios no XXII Certame de fotos Viña do Campo

Gerónimo Docampo entregando o primeiro e segundo premio.

O FARELO | Novembro de 2018XVIII

RedacciónGalicia

Adenominación deorixe recolleu seis mi-llóns de quilos de va-

riedades tintas e brancasTras un ano no que os vi-

ticultores da denominaciónde orixe Ribeira Sacra tiveronque loitar contra o mildiu ea saraiba que afectaron pun-tualmente a algunhas adegas,os traballos desta vendima2018, que se iniciaron o pa-sado 11 de setembro, víronsefavorecidos por unhas exce-lentes condicións meteoro-lóxicas que contribuíron aoestado óptimo da uva e á fi-xación da súa acidez.

Foron un total de 39 díasde intensa actividade nos vi-ñedos e nas adegas onde osviticultores afanábanse na re-collida e o transporte dasuvas. A vendima da RibeiraSacra converteuse, de feito,nun verdadeiro motor econó-mico que xera miles de em-pregos directos e indirectoscontribuíndo a un desenvol-vemento sustentable do te-rritorio. Calcúlase que xeroupreto de 3.000 empregos di-

rectos e producido uns tresmillóns de euros en salarios.

Este ano tivo lugar a pri-meira vendima nocturna enRibeira Sacra da man de dúasadegas pertencentes á de-nominación de orixe: DonCosme e Leira Cuarta. Lonxede ser unha excentricidadevangardista, a elección danoite para vendimiar estáxustificada desde o punto devista enolóxico. A parcela avendimiar iluminouse cunhaluz específica durante os díasanteriores de modo que asvides non deixasen de realizara fotosíntesis durante anoite e que a savia fluíseata as puntas superiores dasvides levando ás uvas os me-llores minerais da terra deforma natural. Ademais disto,as temperaturas baixas danoite, favorecen que a uvachegue á adega a unha tem-peratura baixa, tamén de for-ma natural, de forma que sepotencien valorar aromáticosda variedade godello. Endefinitivas contas, a expe-riencia é outro exemplo máis

de como na Ribeira Sacra seaúnan tradición e vangardapara mellorar a calidade dosnosos viños.

93 adegasNesta campaña elaborarán

viño baixo o amparo da de-nominación de orixe 93 ade-gas e cumpríronse as expec-tativas que barallaba o Con-sello Regulador ao comezoda campaña en canto a cali-dade e cantidade.

Os datos oficiais de reco-llida a data 19 de outubro,finalizada xa a recollida deuva no territorio da D.O. é:total de quilogramos reco-llidos: 6.170.995. Por varie-dades: Variedades tintas:Mencía: 5.207.735 quilo-gramos. Brancellao: 42.912.Merenzao: 48.946. Caiño:28.899. Garnacha: 282.751.Mouratón: 6.231. Sousón:84.906. Tempranillo: 50.945.Variedades brancas: Albariño:74.246 quilogramos. DoaBranca: 3.936. Godello:303.009. Loureira: 2.543.Torrontés: 2.835. Treixadura:31.101.

Vendimadores de Adega Vella logo de rematar o traballo.

Ribeira Sacra realizou a primeiravendima nocturna

Xantar, Salón Interna-cional de Turismo Gas-tronómico, participou

como convidado especial napresentación da 11ª edicióndas Fin de semana Gastronó-micas organizadas pola Enti-dade de Turismo Porto eNorte, o principal socio es-tratéxico de Expourense enPortugal.

Este acto tivo lugar en Es-posende e contou coa pre-senza do vicepresidente deTurismo Porto e Norte, JorgeMagalhaes; do vereador deTurismo de Esposende, SérgioMan; do coordinador das Finsde semana, Agostinho Peixotoe do director de Xantar, Ale-jandro Rubín. Este últimolembrou que Portugal será opaís convidado na próximaedición como mostra de agra-decemento a este país queestivo presente no eventodesde o principio e que cadaano aumenta o seu nivel departicipación.

A presentación desta cam-paña de dinamización da gas-tronomía e os viños de Portoe Norte contou coa partici-pación de máis dun centenarde persoas entre as que seatopaban alcaldes e repre-sentantes de cámaras muni-cipais que son expositoreshabituais de Xantar, que ce-lebrará a súa 20ª edición enExpourense entre o 6 e o 10

de febreiro de 2019. Este é o caso de municipios

como Esposende, anfitrióndesta presentación, Braga,Ponte de Lima, Montalegre,Vila Real, Ponte da Barca,Felgueiras e Alijó, entre ou-tros. Tamén participaron re-presentantes de confraríasgastronómicas e enófilas quecada ano teñen en Xantar oseu punto de encontro. Asis-tiron representes da Cebolade Maia ou a do Sarrabulhode Ponte de Lima.

Durante este evento que-dou patente un ano máis aaposta que Porto e Norte re-aliza por Xantar como plata-forma internacional de pro-moción da súa gastronomíae os seus viños. Os XI Finsde semana Gastronómicas ce-lébranse desde o 2 de no-vembro ata o 2 de xuño de2019. Haberá eventos nunhaou varias das 78 cámaras mu-nicipais e máis de 1.000 res-taurantes e 290 adegas quese sumaron a este proxectodurante cada fin de semanacomprendida neste período,excepto os días 9 e 10 de fe-breiro, que son as datas deXantar. Trátase dunha defe-rencia dos organizadores parapermitir que esa fin de se-mana todas as cámaras queo desexen poidan asistir eparticipar activamente no sa-lón internacional.

Xantar foi convidado especial napresentación das Fins de semana

Gastronómicas de Portugal

Portugal será país invitado en Xantar 2019.

XIXO FARELO | Novembro de 2018

Especial Riós

OConcello de Riós, estásituado no sueste daprovincia de Ourense,

nas fronteirizas comarcas deVerín e Conso-Frieiras, nunhazona de montaña, de superfi-cie ondulada e enmarcada porpequenas depresións fluviaisentre a Serra Seca e a dePenas Libres. O seu territorioé de 112 quilómetros cadra-dos cunha poboación de máisde 2.000 habitantes. O muni-cipio consta de 35 entidadesde poboación que se agrupanen dez parroquias: Castrelo deAbaixo (Santa María), Cas-trelo de Cima (Santa María),Fumaces (Santa María), ATrepa (Santa Maria), O Nava-llo (San Vicente), Progo (SanMiguel), Riós (Santa María),Rubiós (San Pedro) , Florde-rrei (Santa María) e Trases-trada (Santo Estevo).

É un concello montañosocon altitudes que oscilan apro-ximadamente entre os 700 eos 975 m sobre o nivel domar. A máxima elevación estáno punto de Fumaces. Trátasedunha zona de transición caraao val de Monterrei. No relevocombínanse formas onduladase depresións sucadas por nu-merosos ríos pouco caudalosose moi encanados, todos per-tencentes á rede fluvial queconforma o Mente, o cal notramo final do seu percorridofai de fronteira natural con

Portugal para, unha vez inse-rido no territorio luso, de-sembocar no Douro.

Debido á gran cantidadede ríos, dicía González Sánchezde Ulloa, que na antigüidadeos habitantes desta terra cha-mábanse Iteranenses. O medioambiente está pouco alterado,abundan os bosques de fron-dosas, carballo, bidueiros, pi-ñeiros e sobre todo soutosde castiñeiros que constitúenun importante atractivo parao municipio. O clima sitúaseentre o oceánico e o medite-rráneo nas súas variedadesdo interior, con invernos moifríos e longos e veráns moiquentes e secos. A tempera-tura media anual é de 10º C.

GastronomíaOfréce a comarca unha

gran variedade de produtoscaracterizados todos eles polasúa excelente calidade. Tantoa carne como os embutidoslogran satisfacer os máis ex-quisitos padais, pódese diciro mesmo da caza e das troitasdo río Mente. Produtos comoo mel, as noces, tamén sonunha boa mostra das exce-lencias desta terra. Non obs-tante é a castaña o máis des-tacado da nosa gastronomíasendo, xunto cos cogomelos,a protagonista da feira anualque se celebra o primeiro do-mingo de novembro.

A economía está baseada

na gandaría, na agricultura ena explotación forestal. Outrafonte de ingresos moi impor-tante son as pequenas indus-trias que conviven co sectorprimario. Destacan pequenasempresas de construción, ta-lleres e o sector servizos, conrestaurantes, hoteis e unharesidencia da terceira idade.

Actualmente a recolleita dacastaña é a actividade agrícolana que recae o peso da eco-nomía de Riós. É o centro derecepción da produción destefroito dos municipios limítrofes.Dende as diferentes empresaslocalizadas no Concello co-mercialízase a castaña por di-ferentes países do mundo. Pro-ba da importancia do castiñeiroe a súa rendibilidade son asnumerosas plantacións que seestán a realizar actualmente.

Como complemento ás cas-

tañas, os cogomelos e, con-cretamente, as distintas va-riedades de boletos, boletusedulis e boletus pinicola sonoutro dos produtos importan-tes na economía deste Con-cello, pois a abundancia ecalidade deste produto con-seguen que tamén a súa co-mercialización sexa un éxito,sendo demandados dende to-das as cociñas dos restauran-tes máis selectos. O restau-rante Bayona, ubicado na áreade servizo As Ferreiras (Ven-das da Barreira) ten sona polasúa comida tradicional e nestatemporada polos cogumeloscon castañas. O prezo domenú é de 12 euros neste barrestaurante que conta cos ser-vizos de aparcadoiro, internetwifi e acceso para discapaci-tados. Acepta pago con tar-xetas de crédito.

Os soutos de castiñeiros constitúen un importanteatractivo para o municipio de Riós

No restaurante Bayona preparan os cogumelos con castañas.

Na actualidade, o Conce-llo do Riós conta condiversos itinerarios de

sendeirismo, entre os quecabe destacar a “Ruta Europeada Castaña”, da que formanparte Italia, Francia e Portu-gal. Con esta iniciativa pre-téndese dar a coñecerdiversos aspectos relaciona-dos co produto estrela: a cas-taña. A “Ruta Europea daCastaña”, que combina tra-xectos a pé, de a cabalo e enbicicleta, comeza nas proximi-dades da Igrexa de SantaMaría do Riós e remata naIgrexa de Santo Estevo de Tra-sestrada, ao carón do Centrode Interpretación da Castaña(antiga reitoral). Os visitantesque decidan achegarse pode-rán descubrir lugares marabi-llosos, percorrer soutos decastiñeiros con exemplarescentenarios e gozar dunhapaisaxe engalanada por ríos eregachos.

Camiño de SantiagoUn camiño, que forma parte

do itinerario da Vía da Pratado Camiño de Santiago, pasapor este Concello ao vir deCastela, percorrendo aldeas acarón da estrada N-525: O Men-te, Navallo, As Vendas da Ba-rreira, Valfarto, A Veiguiña, Do-mez, Sarreaus, San Pedro deTrasverea, Miróns, e sae porFumaces en dirección a Verín.

Riós na RutaEuropea daCastaña

O FARELO | Novembro de 2018XX

Especial Riós

Adelegada territorial daXunta en Ourense, Mari-sol Díaz Mouteira, acom-

pañada do alcalde de Riós,Francisco Armando Veiga, su-pervisou os traballos executa-dos para a construción dunhanova captación e acometida deaugas ao depósito de Vendas daBarreira. Esta actuación hidráu-lica supuxo un orzamento demáis de 348.000 euros, cofi-nanciados polo Fondo EuropeoAgrícola de DesenvolvementoRural (Feader).

O Concello de Riós abasté-cese dende o depósito xeralde Vendas da Barreira, ali-mentado ata agora por unbombeo de auga situado norío Mente. O alcalde solicitouá Consellería de Infraestruturase Mobilidade, a través de Augasde Galicia, a execución doproxecto dado os altos custos

que supoña o anterior sistemade abastecemento, polo con-sumo de enerxía eléctrica egastos de mantemento dobombeo.

Os traballos consistiron naconstrución dunha nova cap-tación e as conducións nece-sarias, que permiten o trans-porte da auga por gravidadedende os nacentes dun afluentedo río onde se captaba ante-riormente. A nova tubaxe con-ducirá as augas captadas ataa caseta de bombeo e, poste-riormente, ata unha arquetade reunión, que fai as vecesde depósito de cabeceira, paralogo conectarse á rede xeralmediante tubaria de PVC efundición. Dótase así ao mu-nicipio dun novo sistema deabastecemento por gravidade,aproveitando parte da infraes-trutura de bombeo, que aforrará

nos gastos de consumo eléc-trico durante a maior parte doano e subministrará un caudalteórico medio de 3,3 l/s, quesupón ao día 285m3.

Este proxecto desenvolveusetamén co fin de cubrir as de-

mandas actuais e futuras deauga dos veciños de Riós. Así,prevese garantir o abastece-mento a unha poboación de1.800 veciños no horizonte doano 2038.

Segundo destacou a dele-

gada territorial, estas obrasdeben enmarcarse no com-promiso do Goberno galegocoa mellora dos servizos pú-blicos que se presta á veci-ñanza, en colaboración coaAdministración local.

Riós conta cunha nova captación de augas en Vendas da Barreira

Os técnicos dando conta da acometida de augas.

OCentro de Interpreta-ción da castaña, nolugar de A Igrexa, pa-

rroquia de Trasestrada, é oresultado dunha eficaz reha-bilitación da antiga casa rei-toral. Á beleza exteriorúneselle o carácter funcionale equilibrado do seu interior,

ofrecendo múltiples posibili-dades aos visitantes que seacheguen ao lugar. Tradicióne modernidade son os ingre-dientes cos que xoga o Cen-tro para achegarnos máistodo o referente á castaña eaos distintos aspectos doConcello de Riós.

Centro de Interpretaciónda Castaña

XXIO FARELO | Novembro de 2018

Redacción VIGO

Especial Riós

OConcello de Riós organiza a XXIV edi-ción da Festa da Castaña e do Cogu-melo que se celebra os días 3 e 4 de

novembro. O sábado ás 18,30 no salón de actosdo edificio multiusos pasarase un video promo-cional do municipio ao que seguirán as actua-cións do grupo musical “Os da Trisca”,Pandereiteiras de Riós e a Coral Camerata de Ou-rense. As 19,30 horas comezará na Praza do Tou-ral o magosto popular que estará composto de:castañas, chourizos, empanada, pan, bica e be-bidas ao prezo de 5 euros.

O domingo día 4 ás 10,30 abriranse no edificiomultiusos os stands e as exposicións sobrevespa velutina e Crabro; mulleres rurais eprodutos elaborados con castañas. Media horamáis tarde no recinto feiral o grupo musical OsTámega ofrecerá o pasarrúas. Ás 12 haberá re-cepción ás autoridades que visitarán stands eexposicións. Actuará a Banda de Gaitas do Con-cello de Riós. Logo, no salón de plenos do Con-sistorio, entregarase a “castaña de ouro” a JoséLuís Baltar Pumar, que foi presidente da Depu-tación, e a María Josefa Lombardero Díaz.

A unha da tarde no recinto feiral haberá de-gustación de productos típicos, chourizo e cas-tañas asadas e bebidas, ao prezo de 4 euros.Venderase polbo a prezos populares. A partirdas dúas da tarde os restaurantes locais ofreceránmenús especiais con productos de temporada.Desde las 17,30 horas actuará a charangaTámega no recinto feiral.

Música,exposicións e

magosto popular

O FARELO | Novembro de 2018XXII

RedacciónNovas da Raia

ABiblioteca Municipal deMonção disponibiliza, apartir do 22 de outubro,

Dia da Biblioteca Escolar, umcatálogo on-line, com 42.860livros, acessível no portal muni-cipal www.cm-moncao.pt, pos-sibilitando aos leitores daqueleequipamento cultural aceder aum conjunto de serviços atravésda Internet.

Desta forma, acedendo aocatálogo online, os leitoresterão a oportunidade de pes-quisar os documentos existentesna biblioteca, efetuar reservasde livros, renovar os emprésti-mos, ou apresentar sugestõesde novas aquisições. Tudo àdistância de um clique.

Podem também exportar, im-primir e gravar registos, con-sultar o histórico de pesquisa ede empréstimos, e gerir prefe-

rências de leitura. Operaçõesque garantem uma maior “cum-plicidade” entre a biblioteca eos seus leitores, estendendo-aalém do seu espaço físico.

Este novo serviço, que apro-funda o relacionamento entrea biblioteca e os seus utiliza-dores, integra também as seisbibliotecas escolares existentesno concelho, juntando-se a umserviço semelhante oferecidopelo Arquivo Municipal, ondetambém é possível consultar oacervo documental daquela es-trutura.

“O catálogo online é maisum passo do Município parauma maior aproximação dosutilizadores à biblioteca muni-cipal e escolares, disponibili-zando um conjunto de serviçosacessíveis em qualquer local ea qualquer hora”

Biblioteca disponibilizacatálogo on line

Andainas organizadas entre a Câ-mara de Caminha e o Concello daGuarda entre os meses de setem-

bro e novembro co obxectivo de coñecera paisaxe e o patrimonio da comunidadegalega e o país veciño.

O pasado 20 de outubro celebrouse asegunda saída; unha andaina duns 15km polo Monumento Natural de Pena Cor-neira. A andaina foi de ascenso desdeLeiro de case 500m. de desnivel. A PenaCorneira é unha gran rocha ou penedo,situada no alto do monte, como un granmiradoiro sobre a comarca do Ribeiro. Oseu bosque, de gran extensión, está ca-talogado como espazo natural de Galiciaxa que está formado por árbores autóc-tonos. Outros atractivos da ruta foron o

conxunto de hórreos de Paredes e asigrexas románicas de Leiro, Lebosende eSerantes.

O peche do calendario deste ano 2018terá polas terras veciñas rosaleiras coaruta de 18 km polos Muíños do Folón edo Picón, o vindeiro 10 de novembro.Os Muíños do Folón e do Picón son ungrupo de 60 muíños en fervenza, decla-rados Ben de Interese Cultural ao constituírparte do rico patrimonio etnográfico, xamencionados en documentos do séculoXVII. Recorrido de gran beleza con exce-lente panorámicas ao val do Rosal eEsteiro do Miño. Tamén se coñecerá aCapela na véspera da celebración de SanMartiño e pechará o calendario de An-dainas 2018.

Veciños da Guarda e Caminhaparticiparon nunha andaina poloMonumento natural Pena Corneira

XXIIIO FARELO | Novembro de 2018

Redacción

Novas da Raia

Numa alusão às primeiras in-tervenções artísticas afetasàs bienais de arte de Cerveira

realizadas no Parque de Lazer doCastelinho, a artista Gabriela Alber-garia vai criar um rasgo graníticojunto à margem do rio Minho, me-taforizando a ousadia de um eventoque há 40 anos rasgou horizontes.Esta é uma das 10 obras que inte-gram a 2ª edição do Desencamin-harte – DES’18.

Promovido pela CIM Alto Minho,o DES’18 procura colocar a arte emdiálogo com o território e com apopulação, potenciando a sua missãode serviço público - arte democrática,aberta e pensada à escala humanae do lugar – e, assim, transmitindoaos cidadãos a noção de pertença,partilha e espírito de comunidaderural e urbana.

Em cada um dos 10 concelhosalto-minhotos vai nascer uma ins-talação artística pública a funcionarcomo leitores de paisagem, passandoa integrar um tipo de roteiro queprocura atrair visitantes e expo-nenciar as identidades próprias decada local.

No caso concreto do concelho deVila Nova de Cerveira conhecido, na-cional e internacionalmente, comoa ‘Vila das Artes’, fruto da ousadia edo exemplo de resiliência das bienais

de arte e dos seus fundadores, a ar-tista Gabriela Albergaria inspirou-sena conjugação entre a arte e a na-tureza para plena contemplação eusufruição da população. No Parquede Lazer do Castelinho vai nasceruma fenda no solo, entre choupos ebétulas, emulando as marcas, naterra, das cheias do rio Minho, etransportando, para a margem, a ru-gosidade granítica das montanhasem volta, com as pedras que supor-tarão esta obra que marca a sua es-treia numa peça ao ar livre.

Para o Município de Vila Nova deCerveira, a utilização daquele parquecomo meio d eintervenção artística,não só promove a valorização dopatrimónio natural e construído com

ligação à água, como assume umaforte relação com a Comemoraçãodo 40º aniversário da Bienal deArte, cujas primeiras edições deco-rreram no Castelinho.

Os promotores do ‘Desencaminharte’- o Coletivo Hodos - pretendem en-xertar no território alto-minhotonovos pontos de interesse, com aassinatura de artistas reconhecidose outros emergentes, que foram de-safiados a conceber obras que, paraalém do seu valor intrínseco, funcio-nassem como leitores de paisagem.

As 10 obras do ‘Desencaminhar-te’18 serão inauguradas à medidaque forem instaladas, até 15 de de-zembro. O evento culminará com aedição de um catálogo já em 2019.

Gabriela Albergaria vai ‘Desencaminharte’ em Cerveira

Vila Nova de Cerveira acolhe, nosdias 9 e 10 de novembro, o IX Sim-pósio Ibérico sobre a Bacia Hidro-

gráfica do Rio Minho. Encontro bienalvisa a divulgação de projetos em curso oujá concluídos, para além do debate emtorno da gestão dos recursos naturais epreservação da biodiversidade associadaao rio Minho.

Dinamizada pelo Aquamuseu do Rio Min-ho, através da Câmara Municipal de VilaNova de Cerveira, em coorganização como Centro Interdisciplinar de InvestigaçãoMarinha e Ambiental (CIIMAR) – U. Porto,esta 9ª edição versa temáticas multidisci-plinares na área de intervenção da baciahidrográfica do rio Minho, nomeadamenteEcologia, Educação Ambiental, Exploraçãode Recursos, Legislação e Turismo.

Desde a sua abertura ao público em2005, o Aquamuseu tem vindo a desenvolverum trabalho de divulgação do patrimónionatural e etnográfico associado à pescaartesanal do rio Minho. Para além das par-cerias com instituições portuguesas e ga-legas, nomeadamente Universidades e Cen-tros de Investigação, o Aquamuseu tempor missão divulgar a informação científica,dando a conhecer ao público em geral, aestudantes, a professores, a investigadores,a pescadores, às autoridades locais, entreoutras, o ponto de situação de investigaçõese estudos realizados na bacia hidrográficado rio Minho.

IX Simpósio Ibérico sobrea Bacia Hidrográfica do

Rio Minho

Com o intuito de trocarexperiências e partilharproblemas comuns em

torno da crise económica e doeuroceticismo, dois jovenscerveirenses estiveram emItália, entre 12 e 16 destemês, para participar num en-contro de definição de políti-cas da União Europeia comdestaque para o envolvimentosocial, intercultural e de vo-luntariado. Oportunidade sur-giu pela parceria da CâmaraMunicipal de Vila Nova de Cer-veira no projeto STRinGS.

Município envolve jovens emprojeto europeu de cidadania

Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L.Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA)

T. 986 64 12 69redaccion@novasdoeixoatlantico.com

Tentación sonora, a novacolección pictórica daartista coruñesa María

Xesús Díaz poderá contemplarsepor vez primeira durante o mesde novembro en Vigo, na sedeAfundación (Policarpo Sanz 24-26, sala de exposicións I).

A inauguración terá lugar odía 2 ás 20:00h e permaneceráaberta ata o día 29.

Aínda que non é a primeravez que María Xesús Díaz expónna cidade olívica, sí que é aprimeira vez que elixe a cidadepara mostrar en primicia unhanova colección.

“Nos meus cadros expreso aliberdade de interpretar a trans-formación do que puidera serreal. E abordo escenarios ima-xinados que rematen en sen-timentos reconfortantes. Amiña obra caracterízase por oxogo da mancha e da cor através da espátula. A ténicaque empregue nesta nova ex-posición é óleo sobre lenzo esobre táboa, traballando sem-pre, como xa apuntei, coa es-

pátula, e parto de dunha re-ferencia musical para fusionarsons e artes plásticas. A pinturaé a miña vida e forma partedela. Síntome plena candocreo” – di María Xesús.

En Tentación sonora, citandoliteralmente al licenciado enHistoria de Arte, ensaísta ecrítico, Carlos. L Bernárdez, aartista “desenvolve na súa obraun diálogo plástico-musical quea leva á creación de obras queligan intimamente ambos osmundos (…) Neste caso a ten-tación funciona como auténticoxogo de vasos comunicantesentre o musical e o pictórico(...) O traballo de María XesúsDíaz ofrécenos, pois, un puntode vista singular, ben afastadoda rixidez de moitas receitaspictóricas, cheo de sutileza, dereferencias e matices que alar-gan a comprensión de dousmodos de expresión”

Trátase dunha exposiciónmoi coidada e traballada, quechega nun momento de ma-durez artística que aporta no-

vidades importantes á súa obra.Unha mostra moi esperada queagarda ter boa acollida.

CurriculumMaría Xesús Díaz chega moi

nova ao mundo do debuxo eda pintura por unha temperávocación artística. Cursa es-tudos na “Escola das Artes”de A Coruña a súa cidade natale durante anos complementaa súa formación co ensino. En1987 expón por vez primeiraen Madrid, na “I Mostra deUnión Fenosa de Arte Contem-poránea”, e mais no Concelloda Coruña.

Despois dunha primeira tomade contacto co espectadoralleo, a creación e a procuradun estilo propio ocupan oseu tempo durante anos. É nadécada dos noventa cando xaencontramos unha producióndefinitoria da artista, carac-terizada por unha marcadatendencia naïf e por cores moivivas. Durante estes anos expónen diversas salas da cidade edos seus arredores: no Hércules

Coruñés, na Asociación de Ar-tistas e no Liceo de Betanzos.

Deseguido a súa obra comezaa percorrer o resto da xeografíagalega, e o estilo naïf deixa ca-miño a paisaxes dun impresio-nismo crecente, no cal se debesalientar o alargamento do trazoe a aparición de novas tonali-dades, azuis e verdes. Expón,entre outros lugares, na Xuntade Galicia, en Lugo e en dife-rentes puntos de Pontevedra.

Co novo século chega a ple-nitude da artista, que xa atra-vesa fronteiras. A cor prevalecesobre o debuxo, a paleta con-

vértese na ferramenta esenciale os escenarios imaxinadoscheos de misterio soidade ecalma adquiren moita forza,desembocando sempre en sen-timentos reconfortantes. Acer-carse a súa pintura é acercarseo seu interior.

A obra da pintora visita di-ferentes cidades, dentro e fórado Estado español, e está re-partida en distintas colecciónspúblicas e privadas.

Actualmente segue a traballarno seu estudo da Coruña en no-vos proxectos, sempre crecendono ámbito artístico e persoal.

María Xesús Díaz expón en Vigo

María Xesús Díaz, pintora galega.

OConcello da Guarda in-forma que remataron ostraballos previstos no

proxecto “A Guarda, Mar de Sal”de escavación das Salinas doSeixal e, seguindo indicaciónsda Dirección Xeral de Patrimo-nio, procedeuse á cubrición doxacemento con fibra xeotéxtilpara evitar o seu deterioro. Pró-ximamente, unha vez que ar-queológos e restauradoresvaloren e decidan o xeito máisaxeitado de intervención, pro-cederase á súa restauración econsolidación definitiva.

O proxecto Mar de Sal tenun carácter bianual polo queno 2019 se levarán adianteoutras iniciativas como a mu-

sealización do xacemento e sepublicarán os resultados dasinvestigacións iniciadas.

Dende o Concello da Guardaqueremos agradecer a dedica-ción e entusiasmo mostradopolo numeroso equipo de ar-queólogos e alumnos en prác-ticas de diversas universidadesde Coimbra, Vigo e Santiagoque fixeron posible que, nuncurto espazo de tempo, A Guar-da poda coñecer un pouco me-llor o seu pasado romano.

«A Guarda, Mar de Sal» éun proxecto de recuperación eposta en valor das salinas dazona do Seixal e Camposancos,na fachada atlántica sur dotermo municipal da Guarda e,

que se levará a cabo en dúasanualidades ao amparo das es-tratexias de desenvolvementolocal participativo EDLP GALP7-066 aprobadas polos Gruposde Acción Local do Sector Pes-queiro para o desenvolvementosostible das zonas de pescano marco do Fondo EuropeoMarítimo e da Pesca 2014-2020, baixo a coordinacióncientífica de D. Brais Currás.

O obxectivo do proxecto é odesenvolvemento económicolocal a partir da posta en valordas paisaxes do sal da Guardacomo ben patrimonial concibidocomo ferramenta para a pro-moción dun turismo sustentablee de calidade, pero tamén como

un medio cultural para o reforzoda identidade mariñeira e a co-hesión social das comunidadesligadas ao mar.

O proxecto «Mar de Sal»fundaméntase na necesidadede sustentar o desenvolve-mento patrimonial sobre unsólido respaldo científico. O

estudo rigoroso das paisaxesdo sal e a súa posta en valorpermitirán crear un recursopatrimonial posto ao servizoda cidadanía.

O importe subvencionado porparte da Consellería do Mar éde 74,496,68€, repartidos endúas anualidades (2018 e 2019).

Rematan os traballos de escavación das Salinas romanas da Guarda