neurobiologia i regulaciÓ del cicle vigilia-son · dopamina nuclis de la base aceticolina...

28
NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON Grup Interdisciplinari de Trastorns del Son , febrer abril 2011 Dra. Sandra Giménez i Badia. Hospital Sant Pau

Upload: hoangdiep

Post on 09-Dec-2018

213 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

NEUROBIOLOGIA I

REGULACIÓ DEL CICLE

VIGILIA-SON

Grup Interdisciplinari de Trastorns del Son ,

febrer –abril 2011

Dra. Sandra Giménez i Badia. Hospital Sant Pau

Page 2: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina
Page 3: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

EEG, son REM

Page 4: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina
Page 5: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

PER QUÈ ESTUDIEM EL SON?

Page 6: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

• Vigilia

• Son NREM

• Son REM

Estats comportamentals

Page 7: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

…i perquè dormim?

…1/3 de la vida!

Foto gorila

Page 8: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

• Funció vital?

• conservació d’energia

• termorregulació

• recuperació dels teixits i creixement

• sistema inmunitari

• regulació d’ emocions i regulació psíquica (somnis)

• maduració neuronal

• teoria de reprogramació dels components innats

• consolidació de la memoria i nous aprenentatges

Funcions del son

Page 9: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

..importància adaptativa

Page 10: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

Teoria passiva

Teoria activa (SRAA, Moruzzi i Magoun, 1949)

El son NO és un estat passiu, sinó que constitueix

un estat actiu on es succeeixen nombroses

funcions físiques i mentals, imprescindibles per a

una bona vigília.

xarxes neuronals específiques

per a cada estat de vigilància

Neurobiologia del son

Page 11: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

Imatge nature 437 2005

Despertar autonòmic i somatomotor

Despertar cognitiu

Sist. promotors de la vigília

SRAA (FR+HP+BP)

via indirecta, talàmica o dorsal : desincronitzacio EEG

via directa, hipotalàmica o ventral: comportament del despertar

Informació sensorial,

somàtica,visceral

Page 12: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

Eferencies Vigilia NREM REM Regulació

vigilancia

NA(LC)

córtex,

tàlem..

++++ + - - - - - - - Atenció, estímuls

nous,alerta

↑modafinil

↓prazosin

DA(vPAG)

SNC ++++ - - - - - - - - recompensa ↑cocain,anfet

↓antipsicòtic t

↓parkinson

5-HT (RD,RM)

↑ SNC +++ + - - - - - V: m.estereotipats

S: permissiu REM

↑5-HT1A, IRSS

↓antipsicòtic,

Ach(LDT-PT,BF)

tàlem

↓córtex

+ + + + - - - + + + processament inf,

atenció i

aprenentatge

↑ nicotina

↓ Alzheimer

HA(TMN)

↑ ↑ SNC + + + + - - - - - - - Noves situacions ↓ Anti H1

Hcrt/Ox (HPL)

↑ ↑ SNC,

SRAA

+++ + - - ?¿ v motora

transicions v-s

narcolepsia

NT del SRAA(sistema reticular activador ascendent)

Page 13: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

transició vigilia-son

Page 14: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

• HP: “centre de vigília”

• HA: àrea preòptica ventrolateral (VLPO) : ”centre de son”

• (HA reb informació del SCN : control circadià )

transició vigilia-son: hipotàlem

L’hipotàlem es “l’interruptor” on es regulen les

interaccions recíproques entre els sist. de vigília-son

Page 15: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

SON NREM (s. lenta)

desaferentització tàlem-cortical:EEG sincronització corticalestats de son profunds

Page 16: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

Area

Tegmental

VentralDopamina

Nuclis de la

baseAceticolina

Hipotàlem LateralHipocretinas

Hipotàlem

PosteriorHistamina

Locus ceruleusNoradrenalina

Rafe dorsal

serotonina

Formacio

reticularGlutamat

Tecmentum

pontinumacetilcolina

Sistemes de vigilia

VLPO

GABA

galaninaadenosina

Regulació vigilia- son :

interacció recíproca

Promotors de son

Hcrt

f. c

ircad

ian

es

i

ho

meo

stàti

qu

es

Page 17: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

Son REM

Page 18: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

Regulació son REM

Page 19: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

VLPO(Hipotàlem anterior)

GABA

galanina

Hipotàlem PosteriorHA

vPAG

TLDGABA

Glicina

LC-DRNNA

5-HT

LcαGABA glutamat

LDT-PPTAch

Hipotàlem lateralHcrt/MCH

e s f e r a p o n t o – b u l b a r

REM-OFF REM-ON

REGULACIONS

CIRCADIANES

REGULACIONS

HUMORALS

Regulació son REM

Page 20: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

Desincronització cortical

Page 21: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

ATONIA MUSCULAR:

Peri-LCGLU

N. Magnocel.lular bulbar

GLY

Interneurona inhibidora motoneuronamúscul

ACTIVITAT FÀSICA: Ondes cerebrals Ponto-Geniculo-Occipitals (PGO)

Originades tegmentum pontine (LDTP) n. talàmic geniculat córtex occipital

Aquesta ona fàsica es transmet al mateix temps cap als n. oculomotors i altres

sistemes sensorials del córtex cerebral.

Fenòmens fàsics son REM

Ach

Page 22: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

FACTORES ENDÒGENS

SCN

HIPOTÀLEM ANTERIOR

COMPONENT HOMEOSTÀTIC

MODEL A DOS PROCESSOS

COMPONENT CIRCADIÀ

FACTORS EXÒGENS

Regulació cicle vigilia-son

Page 23: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

(RGCs)

Ciclos endocrinos

VLPO

(infor. cir, homs i endògena)

Sueño

Termorregulacion

melanopsina

I. Regulació circadiana

Page 24: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

(Neuroendocrinologia del son)

Page 25: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

II. Regulació

homeostàtica

Page 26: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

Control succesió de vigilia- son

Variacions en la Vigilancia

Modelo a DOS PROCESOS”

1982: Bobérly

MODEL DE PROCESSOS OPOSATSFactors

socials

III.Regulació cvs-vigilancia

Page 27: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

ICSD

Page 28: NEUROBIOLOGIA I REGULACIÓ DEL CICLE VIGILIA-SON · Dopamina Nuclis de la base Aceticolina Hipotàlem Lateral Hipocretinas Hipotàlem Posterior Histamina Locus ceruleus Noradrenalina

C’est là un bien grand mystère...