nafarroako hitza - berria...2018/11/02  · aurre egiteko duen indarra jorratzeko b liburu bat eta...

8
NAFARROAKO HITZA JOSEBA ZABALZA Palestinako Markaz Tulkarem futbol taldeari buruzko proiektua abian da Iruñean, kirolak okupazioari aurre egiteko duen indarra jorratzeko b Liburu bat eta erakusketa egin nahi dituzte bultzatzaileek b 2-3 Futbola, existitzeko eta erresistitzeko Fauna Gurelurrek salatu du Ilundaingo zentroa ez dela zikoin eta sai arre gazteak artatzen ari 5 Elkartasuna Gobernuz kanpoko 400 elkarterentzako bozgorailu lana egin du Atica irratiak 4 Ostirala 2018ko azaroaren 2a IX. urtea 373. zenbakia www.nafarroa.hitza.eus [email protected]

Upload: others

Post on 28-Jun-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: NAFARROAKO HITZA - Berria...2018/11/02  · aurre egiteko duen indarra jorratzeko b Liburu bat eta erakusketa egin nahi dituzte bultzatzaileek b 2-3 Futbola, existitzeko eta erresistitzeko

NAFARROAKOHITZA

JOSEB

A Z

AB

ALZA

Palestinako Markaz Tulkarem futbol taldeari buruzko proiektua abian da Iruñean, kirolak okupazioariaurre egiteko duen indarra jorratzeko b Liburu bat eta erakusketa egin nahi dituzte bultzatzaileek b 2-3

Futbola,existitzeko etaerresistitzeko

Fauna Gurelurrek salatu duIlundaingo zentroa ez dela

zikoin eta sai arre gazteak artatzen ari

5Elkartasuna Gobernuzkanpoko 400 elkarterentzako

bozgorailu lana egin du Atica irratiak

4Ostirala

2018ko azaroaren 2aIX. urtea373. zenbakia

[email protected]

Page 2: NAFARROAKO HITZA - Berria...2018/11/02  · aurre egiteko duen indarra jorratzeko b Liburu bat eta erakusketa egin nahi dituzte bultzatzaileek b 2-3 Futbola, existitzeko eta erresistitzeko

2 NAFARROAKO HITZAOstirala, 2018ko azaroaren 2aAstekoa

Edurne Elizondo Iruñea

Existitzea erresisti-

tzea da Palesti-

nan. Okupazioa-

ren aurka egiteko

estrategia bat.

«Okupatzaile is-

raeldarrak palestinarren egune-

rokoa hankaz gora jarri nahi du»,

erran du Helena Bengoetxea ka-

zetariak. Testuinguru horretan,

eguneroko horri eusteko urratsak

egitea, zapaltzaileari erronka jo-

tzeko modu bat da. Eta baloi bat,

okupazioaren aurkako arma bila-

katzen da. Futbolean aritzea ere

existitzea eta erresistitzea baita.

Horixe ikasi du Bengoetxeak

Palestinara egindako azken bi-

daietan. Ez da bakarrik joan. Jose-

ba Zabalza argazkilaria eta Ivan

Pastor kazetaria izan ditu bidaide;

Nafarroan, gainera, Ruben Mar-

cilla errealizatzailea izan dute hi-

rurek proiektuan lagun.

Iruñean mamitzen hasitako

egitasmo baten eskutik, Palesti-

nako futbolari egin diote so, ze-

hazki, kirol horren inguruko di-

namikek eta bizipenek komuni-

tatea sendotzeko, egunerokoa

egituratzeko eta etorkizuna hel-

buru hartzeko duten indarra jo-

rratzeko asmoz.

Zisjordaniako Tulkarem hirian

ikusitakoa eta ikasitakoa parte-

katzeko eta zabaltzeko, finantza-

keta kolektiborako kanpaina jarri

dute martxan, liburu bat argita-

ratzeko eta erakusketa ibiltari bat

antolatzeko asmoz. Hamabi egun

falta dira gutxieneko kopurua

lortzeko. 7.660 eurokoa da gu-

txieneko kopuru hori, eta helbu-

rua da liburua argitaratzeko era-

biltzea. Zabalzak egindako argaz-

kiekin eta Bengoetxeak eta

Pastorrek idatzitako testuekin

osatuko dute. Gutxieneko kopu-

ru hori lortzea ezinbertzekoa dute

proiektuko sustatzaileek, biga-

rren erronda martxan jartzeko,

eta, haren bidez, erakusketa ere

osatzeko behar duten kopurua

lortzeko: denera, 19.800 euro.

2015ean, Mikel Uhartek eta

bertze hainbat pertsonak Futbola

ere lapurtu ziguten izenburupe-

ko jardunaldiak antolatu zituzten

Iruñeko Katakrak liburu dendan.

Ekinaldi horretan erein zuten Pa-

lestinako Tulkarem hiriko Mar-

kaz Tulkarem futbol taldeari bu-

ruzko proiektuaren hazia, hain

zuzen ere. «Elkar ezagutu ge-

nuen Bengoetxeak, Zabalzak eta

hirurok, eta ohartu ginen bage-

nuela kirol horri buruzko antzeko

ikuspuntua. Futbol komertziala

bazter utzi, eta balio sozialak al-

darrikatzen dituen futbol baten

alde egiten dugu guk», azaldu du

Ivan Pastorrek.

Futbolari buruzko ikuspegi ho-

rrek eraman zuen kazetaria Pa-

lestinara. Herri hori hautatu zu-

ten jardunaldietan entzundako

pasarte batek bultzatuta. «Aipatu

zuten futbolari palestinar baten

istorioa; atxilotu egin zuten, eta

hiru urtez egon zen espetxean.

Gose greba egin eta gero, askatu

zuten, baina bi hilabeteko ba-

raualdiak osasunari eragin zion,

eta ezin izan zuen profesional gisa

aritzen jarraitu», gogoratu du Jo-

seba Zabalzak.

Futbolari horren istorioak era-

man zituen Pastor, Zabalza eta

Bengoetxea Tulkarem hirira. Pas-

torrek bakarrik egin zuen lehen-

dabiziko bidaia, helburu garbi ba-

tekin: futbolaren egoera azter-

tzea. Lan horren ondorioz,

Tulkarem hiriko errefuxiatuen

kanpalekuetako batean sortuta-

ko futbol taldea hartu zuten be-

ren proiekturako ardatz: Markaz

Tulkarem izenekoa, alegia. «Bi

jokalari kenduta, gainerako guz-

tiak dira errefuxiatuen kanpale-

kuko kide», erran du Pastorrek.

Okupazioak zeharkatutaExistitzea erresistitzea da Palesti-

nan. Horixe argi dute Bengoetxe-

ak, Pastorrek eta Zabalzak. Argi

dute aurrera egiteko grina zapal-

tzaileari aurre egiteko modu bat

dela, eta, argi dute, halaber, za-

paltzailearen urrats orok baduela

egunerokoan eragina. Futbolean

ere bai. «Ez genuen okupazioa-

ren auzia bazter utzi nahi; baina

nahi izanda ere, ezinezkoa da;

okupazioak dena ukitzen du,

dena zeharkatzen du».

Markaz Tulkarem taldeak era-

biltzen duen zelaiaren izenak is-

latzen du errealitate hori: Jammal

Ghanem izena du estadioak, kor-

ner bat ateratzen ari zenean biz-

karretik tiro eginez hil zuten joka-

lariaren omenez, hain zuzen ere.

«Lehen intifadan parte hartu

zuen. Lagun arteko partida bat jo-

katzen ari zen hil zutenean»,

azaldu du Zabalzak. Markaz Tul-

karem taldeko jokalarietako ba-

ten osaba ere hil zuten israelda-

rrek, misil baten bidez bere anbu-

lantziari eraso eginez. «Jokalari

izana zen, eta epaile aritu zen

Palestinako herritarren egunerokoa islatzeko proiektua prestatzen ari dira lauargazkilari eta kazetari nafar, Tulkarem hiriko errefuxiatuen kanpalekuko futboltaldea oinarri hartuta. Finantzaketa kolektiborako kanpaina martxan dute,haren bidez liburu bat argitaratu eta erakusketa ibiltari bat egin ahal izateko.

Baloi bat ere arma bat daokupazioaren kontra

Helena Bengoetxea, Joseba Zabalza eta Ivan Pastor, Palestinako Markaz Tulkarem futbol taldeari buruzko proiektuko sustatzaileak. JAGOBA MANTEROLA / FOKU

PARTE HARTZEKO

Markaz Tulkarem futbol taldea-

ri buruzko proiektua gauzatze-

ko, finantzaketa kolektiborako

kanpaina martxan dute egitas-

mo horren sustatzaileek.

Parte hartu nahi duenak,

https://www.goteo.org/project/

markaz-tulkarem-el-retorno-

del-equipo-refugiadohelbide-

an aurkituko du behar duen in-

formazioa. Gutxieneko kopuru

bat lortu behar dute datozen

hamabi egunotan, bigarren

erronda martxan jarri ahal iza-

teko. Gutxieneko kopurua

7.660 eurokoa da, liburua argi-

taratzeko; bigarren errondara-

ko helburua da denera 19.800

euro lortzea, erakusketa ere

egiteko.

Page 3: NAFARROAKO HITZA - Berria...2018/11/02  · aurre egiteko duen indarra jorratzeko b Liburu bat eta erakusketa egin nahi dituzte bultzatzaileek b 2-3 Futbola, existitzeko eta erresistitzeko

3NAFARROAKO HITZAOstirala, 2018ko azaroaren 2a Astekoa

gero. Paramedikua zen, eta zauri-

tutako herritar bat laguntzen ari

zenean hil zuten», erantsi du ar-

gazkilariak.

«Itzulera helburu dute palesti-

nar guztiek; beren etxeetara itzuli

nahi dute. Gure proiektuaren bi-

dez herri horri buruzko istorio bat

kontatu nahi dugu; ez du zer

ikustekorik harriekin eta barri-

kadekin, baina, aldi berean, ez

dago hain urruti», nabarmendu

du Zabalzak. Baloiak ere badirela-

ko okupazioaren aurkako arma.

Komunitatea«Futbolean aritzea, finean, au-

rrera egitea da. Liga antolatzen

dute, jarraitzaileek estadioak be-

tetzen dituzte; bigarren mailan

denak lehenengora igotzea du

helburu. Horrek guztiak erakus-

ten du palestinarrek beren etorki-

zuna jorratzeko gogoa dutela, eta

horrek izorratzen ditu okupatzai-

leak», azaldu du Bengoetxeak.

Izan ere, Palestinan zer egite-

korik ez dago. «Langabezia izu-

garria da; frustrazioa, ondorioz,

handia. Baina dinamika horiek

guztiak apurtzen dira futbolean

aritzen direnean», erantsi du ka-

zetariak.

Kirol horrek jarraitzaile anitz

ditu Palestinan. Han ez dituzte,

halere, Europako ligek izan ditza-

keten baliabideak. Ronaldoren

pareko izarrik gabeko futbola da

palestinarrena. Han, taldeko kide

guztiak dira bertzeentzat ikur eta

erreferente. «Futbolak komuni-

tatea sortzeko indar handia du.

Markaz Tulkarem taldean denak

dira lagunak; jokalariei on egiten

die futbolean aritzeak, eta beren

partidak ikustera joaten direnei

ere on egiten die beren lagunak

zelaian ikusteak», nabarmendu

du Ivan Pastorrek.

Tulkarem hirian bi futbol talde

badira; bat da errefuxiatuen kan-

palekuko kideek osatua. Bertzea,

Shabab Al Khalil izenekoa, hiriko

taldea da. «Baliabide gehiago

ditu, baina errefuxiatuenak du ja-

rraitzaile gehien», azaldu du ka-

zetariak. Hori izan zen talde hori

proiektua osatzeko aukeratzeko

arrazoietako bat. Klubaren jar-

duerak, gainera, ukitzen ditu ber-

tze hainbat arlo. 1956. urtean sor-

tu zen, kirol talde gisa ez ezik, kul-

tur eta gizarte gune bat ere

izateko asmoz, hain zuzen ere.

Komunitatea sendotzeko espazio

bat da, finean.

Bengoetxeak, Pastorrek eta Za-

balzak beren egitasmoa martxan

jarri zutenean, bigarren mailan

zegoen taldea. «Azken urteotan,

gora eta behera aritu da taldea,

Osasuna bezala», azaldu dute

proiektuko bultzatzaileek. Nafa-

rren aurrean lortu zuen taldeak

lehen mailara itzultzea.

Azken partidaren atarikoek

ederki erakusten dute nafarren

proiektuak nabarmendu nahi

duen palestinarren komunitate

izaera. «Denak urduri ziren; on-

dorioz, klubeko kafetegian lo egi-

tera gelditu ziren hainbat jarrai-

tzaile, eta taldeko jokalari nabar-

menenetako batek ere haiekin

egin zuen bat», gogoratu du Pas-

torrek.

Tulkarem «hiri kontserbado-

rea» dela azaldu du Helena Ben-

goetxeak. Kazetaria Palestinan

sartu da lehendabiziko aldiz fut-

bol zelai batean. «Bi partida ikus-

ten izan nintzen, eta bietan nin-

tzen emakume bakarra».

Horrek ez du erran nahi, hale-

re, Palestinako emakumeek fut-

bola maite ez dutenik. «18 urteko

jokalari bat ezagutu genuen. Be-

tleem hirian futbolean aritzen

zen, baina Tulkaremera mugitu

behar izan zuen, amarekin. Ama

kanpalekuko errefuxiatua da.

Tulkaremen, hiriko taldearekin

entrenatzen zen tarteka. Musul-

mana da, baina beloa janzten ez

duen emakume bakarreneta-

koa», erran du Helena Bengoe-

txeak.

Futbola lapurtu«Etorkizunik gabeko herri bila-

katu nahi dute israeldarrek Pales-

tina». Palestinarrek, ordea, etor-

kizun bat pentsatzeko eta izateko

egiten dute borroka, egunero.

Horixe nabarmendu du Bengoe-

txeak. Eguneroko horretan gain-

ditu beharreko oztopoak ez dira

gutxi, ezta futbolaren esparruan

ere. «Taldeek partidaren egune-

an egiten dute bidaia; gerta daite-

ke kontrol militarrak izatea bide-

an, eta, ondorioz, norgehiagoka

bertan behera utzi behar izatea»,

azaldu du Ivan Pastorrek.

Gazan eta Zisjordanian liga

bana dutela erantsi du, eta finala

baino ez dutela jokatzen elkarre-

kin, «aukera dagoenean». Israel-

darrek palestinarrei futbola ere

kendu nahi izan dietela gaineratu

du kazetariak. «1934. eta 1938.

urteetan, Israel sortu baino lehen,

Munduko Txapelketarako sailka-

tze fasean aritu zen Palestinako

futbol selekzioa. Futbol talde ho-

rretan, ordea, arabiarrik ez zego-

en, denak ziren judu sionistak»,

azaldu du Pastorrek. «Palestina

lanean ari da FIFAk bere futbol

selekzioa onar dezan; Israelek,

berriz, hori ez gertatzeko egiten

du presioa», erantsi du.

1967an ezarritako mugaren on-

doan dago Tulkarem hiria. «1948.

urtean, 700.000 palestinar bota

zituzten beren lurretatik; berriz

mugitu behar izan zuten 1967ko

gerraren ondorioz», erran du

Bengoetxeak. Itzultzeko helbu-

ruarekin bizi dira. Eta futbolaren

bidez beren etorkizuna irudika-

tzeko saioa egiten dute palestina-

rrek. Baloikadaz baloikada.

Futbolak jarraitzaileanitz ditu palestinarrenartean; MarkazTulkarem taldean denak dira lagunak

Gazan eta Zisjordanianliga bana dute, etafinalean baino ezin duteelkarrekin aritu, aukeradagoenean

1

2

3

1 Taldea. Tulkaremgo errefuxia-

tuen kanpalekuko kideek osatzen

dute Markaz Tulkarem futbol tal-

dea.

2 Lanean. Jokalariak, zelaian,

entrenatzailearen hitzak entzuten.

3 Zaleak. Futbola pasioz bizi

dute palestinarrek.

ARGAZKIAK: JOSEBA ZABALZA

Page 4: NAFARROAKO HITZA - Berria...2018/11/02  · aurre egiteko duen indarra jorratzeko b Liburu bat eta erakusketa egin nahi dituzte bultzatzaileek b 2-3 Futbola, existitzeko eta erresistitzeko

Edurne Elizondo Iruñea

Gizartearen B aldea

ezagutzeko leiho

bat eskaintzen

dugu». Esaldi ho-

rren bidez azaldu

du Ignacio Ciscarrek zer egiten

duten Antsoaingo Atica irratiko

El cofre del capitán Morgan saio-

an. Saio solidarioa da, eta helburu

hartu du, 2015. urtean sortu zute-

netik, gobernuz kanpoko era-

kundeen lanaren bozgorailu iza-

tea. Bere laugarren denboraldia

hasi du. Martxan jarri zenetik,

laurehun erakundetako baino

gehiagotako kideak pasatu dira

irratiko mifrokonoen aurretik.

Elkarte handiei eta txikiei, eta be-

ren istorioak kontatzera joan nahi

izan duten norbanako guztiei ire-

ki dizkiete ateak, arautik kanpo-

ko edo gizarteak normaltzat jo-

tzen duen horretatik urruntzen

diren errealitateen berri emateko.

Askotarikoak izan dira irratian

bat egin dutenen bizipenak, ego-

erak, gorputzak eta buruak. Saio-

ko gidari bilakatu diren bolunta-

rioak ere halakoxeak dira, asko-

tarikoak. Maria Blascok, adibidez,

Friedreichen ataxia du. Gaixota-

sun horren ondorioz, aulki gur-

pildun batean mugitzen da Blas-

co; hitz egiteko ere, zailtasun

handiak ditu. Hala ere, El cofre

del capitán Morgan saioko esata-

ria da. Idatziz bidaltzen ditu bere

parte hartzeak, eta irratiko bertze

kideek irakurtzen dituzte mikro-

fonoen aurrean. Bosquejando en

el aquí y en el ahora izena du

Blascoren tarteak.

«Nik ezin dut hitzez nahi duda-

na adierazi; irratian, ordea, nire

testuak irakurtzen dituztenean,

bertzeek nire hitzak entzun ditza-

kete. Saioak aukera ematen dit

bertzeek errateko dudana entzun

dezaten. Ondorioz, hitz egiteko

zailtasunak izan arren, jendeak

ulertzen ahal nau, eta... normal

sentitzen naizela erran behar

nuen, baina ez dut gustuko nire

burua normaltzat jotzea».

KomunitateaBlascok irri egin du normal izatea

gustuko ez duela erran duenean.

Irratiko saioa prestatzen duten

gainerako boluntarioen aurpe-

gietan ere irribarre bat agertu da

Blascoren hitzak entzun dituzte-

nean. Saioan egin dute denek bat.

«Aurretik ez genuen elkar ezagu-

tzen, baina taldea osatu dugu»,

erran du Txema Gracia koordina-

tzaileak. Taldea baino gehiago, ia

komunitate bat osatzen dute.

«Saio solidario bat egiteko ideia

martxan jarri eta gero, gonbidatu

gisa etorritako anitz esatari mo-

duan lan egitera gelditu dira»,

erantsi du koordinatzaileak.

Ana Zabalza eta Iñigo Juango

dira lanera gelditu direnetako bi.

Ikusmen arazoak dituzte biek.

Zabalzak kazetaritzako eta gizar-

te laneko ikasketak egin ditu. Bi

esparru horien arteko harremana

aldarrikatu du, hain zuzen ere,

eta hedabide anitzetan dagoen

formakuntzarik eza utzi du age-

rian. «Komunikatzen duzunean,

irudi bat eraikitzen duzu. Heda-

bideek anitzetan egiten dute

huts; ez dira kontuz aritzen, eta

jendea etiketen pean sailkatzen

dute, etengabe», erran du Zabal-

zak.

Etiketei ihes egitea da Atica

irratiko saioan bat egin dutenen

asmoetako bat, hain zuzen ere.

«Hemen jendeak errateko duena

entzun nahi dugu. Ikaragarria da

zenbat istorio eta zenbat pertsona

ezagutu dugun. Niretzat hagitz

esperientzia aberasgarria izan

da», azaldu du Juangok.

Astean lau egunez egiten dute

El cofre del capitán Morgansaioa,

Atica irratian: astelehenetik oste-

gunera, 20:00etatik 21:00etara.

Elkartasunarentzako

bertze txoko bat du irra-

tiak: Atica Elkartasuna

izeneko ekinaldiaren

bidez, gobernuz kanpo-

ko hogei erakundek

hartzen dute hitza,

txandaka, astelehenetik

ostiralera, 13:00etatik

14:00etara.

Arratsaldeko saioan,

binaka aritzen dira esatariak. Soi-

nu teknikari lanetan Atica elkar-

teko presidente Fernando Rodri-

guez aritzen da guztietan. «Ez

gara profesionalak, baina horrek

ez du erran nahi irratiko gure lana

serio hartzen ez dugunik», azal-

du du. Rodriguezek erantsi du

boluntarioak direla irratian parte

hartzen duten guztiak, eta ez du-

tela diru laguntzarik jasotzen.

«Gure saioak aireratzeko dirua

jarri behar dugu guk». Horrega-

tik, iragarleak eta babesleak lor-

tzearen garrantzia nabarmendu

du Juantxo Martinez boluntario-

ak. «Gizartearen babesa behar

dugu orain arte egindako lana

egiten jarraitu ahal izateko».

Hedabideetara ailegatzeko

zailtasunak dituztenak lagundu

nahi dituzte Atica irratiko saio so-

lidarioetan. «Bertze toki anitze-

tan ahotsik ez dutenentzat fun-

tzio bat betetzen dugu, eta hori

erantzukizun handia da gure-

tzat», azaldu du Ignacio Cisca-

rrek. Irratia maite duela erantsi

du, baina isiluneei beldur diela

ere onartu du. «Zuzenean aritzen

gara, eta, tarteka, hedabide zaila

da irratia».

Zaila, baina esker onekoa. Saio-

ra eramaten dituztenekin sortzen

den giro berezia nabarmendu

dute esatari guztiek. Saioak pres-

tatzeko lanak duen garrantzia

jarri du agerian Alba Mañeru esa-

tariak. «Ni duela gutxi hasi naiz

lanean, baina hagitz kontent

nago. Jende zoragarria ezagutu

dut, eta hagitz berezia da beren

istorioa kontatu nahi dizuten

horiekin hitz egitea, elkarrizketa

prestatzea, eta, azkenean, elkar

ezagutzea, mikrofonoen aurre-

an».

Hasi berria da Cristina Jaurrieta

ere, eta, Mañeruk bezala, irratiak

ematen dion guztia nabarmendu

du. «Hunkitzen nau honat etor-

tzen den jendeak. Lehengoan,

adibidez, lan istripu baten ondo-

rioz ospitalean sei hilabetez egon-

dako pertsona bat etorri zen,

aurrera nola egin zuen kontatze-

ra. Bere bizipenak balio du bertze

jende anitz laguntzeko, eta hori

hunkigarria da».

Mezua zabaltzeko tresnaEl cofre del capitán Morgan saio-

ak jarraitzaile sutsuak ditu, eta

denen artean sutsuena da Daniel

Carceller. «Jarraitzaile taldeko

presidentea naiz. Saioak zer

duen? Honat etortzen den jende-

ak ez duela gezurrik erraten. Jen-

dea etortzen da laguntza behar

duelako, eta laguntza behar due-

nak ez du gezurrik erraten».

Patricia Valle eta Koldo Eneriz

ere taldeko kide dira; bat egin

dute Carcellerrekin, eta nabar-

mendu dute beren istorioen berri

eman nahi dutenen mezua zabal-

tzeko tresna bat dela beren saioa.

Badute zer kontatu. Eta horretan

aritzen dira, astean lau aldiz.

Gobernuz kanpoko laurehun erakunde baino gehiago hartu ditu Antsoaingo Atica irratiko‘El cofre del capitán Morgan’ saioak; hamaika boluntarioren artean prestatzen dute.

«B aldea» ezagutzeko leihoa

Antsoaingo Atica irratiko El cofre del capitán Morgan saioko boluntarioak, hedabidearen estudioan. IÑIGO URIZ / FOKU

4 NAFARROAKO HITZAEguna, 2018ko azaroaren 2aGaiak

Astean lau aldiz egiten dute ‘El cofre del capitán Morgan’,astelehenetik ostegunera,20:00etatik 21:00etara

‘Atica Elkartasuna’ izenekosaioa egiten dute astegunetan,13:00etatik 14:00etara; hogei erakundek dute ardura

Page 5: NAFARROAKO HITZA - Berria...2018/11/02  · aurre egiteko duen indarra jorratzeko b Liburu bat eta erakusketa egin nahi dituzte bultzatzaileek b 2-3 Futbola, existitzeko eta erresistitzeko

Edurne Elizondo Iruñea

Fauna laguntzea da

Ilundaingo zentroko

kideen zeregina, bai-

na ez dira lan hori egi-

ten ari». Horixe sala-

tu du Gurelurrek. Zehazki, talde

ekologistak agerian utzi du Ilun-

daingo zentroan ez direla artatzen

ari laguntza beharrean diren sai

arre eta zikoina gazteak. Anima-

liok, anitzetan, arazoak izaten di-

tuzte beren lehendabiziko hegal-

dietan. Kolpe txiki baten ondo-

rioz, ezin elikatu gera daitezke he-

gaztiok, eta, ondorioz, laguntza

behar izaten dute aurrera egiteko.

Ilundaingo zentroa du Nafarroa-

ko Gobernuko Ingurumen De-

partamentuak horretarako, bai-

na ez da bere ardura betetzen ari,

Gurelurrek salatu duenez. «He-

rritar anitzek deitu gaituzte, zi-

koina edo sai arre bat aurkitu eta

gero, Ilundainen ez dutelako ani-

malia hartu», salatu du Gurelu-

rreko Toño Munillak.

«Dirua da kontua; Ganasak

diru sail bat jasotzen du gober-

nuaren eskutik zentroa kudea-

tzeko; gutxieneko gastua egiten

du betebehar duen horretan, or-

dea», erran du Munillak, argi eta

garbi.

Nafarroako Gobernuko Ingu-

rumen Departamentuko ardura-

dunek ukatu egin dute Gurelur

talde ekologistak egindako sala-

keta. «Zikoinak eta saiak artatzen

ari dira Ilundaingo zentroan; be-

harra duen edozein animalia arta-

tzen dute zentroan», erran dute.

«Ez da egia», berretsi du Muni-

llak. Talde ekologistak Ilundaingo

funtzionamenduari buruzko

txosten bat egin du, 2012tik

2016ra bitarteko eperako, Ingu-

rumen Departamentuak berak

helarazitako datuak oinarri har-

tuta. 1998. urtean, adibidez, 51 sai

hartu zituzten zentroan, eta, 2012.

urtean, berriz, 54; 2015ean, 11 bai-

no ez zituzten artatu, eta, iaz, be-

rriz, hamasei. Zikoinen inguruko

datuak ere mahai gainean jarri di-

tu Gurelurrek: 1998an 258 bikote

ugaltzaile baziren herrialdean, eta

Ilundainen 46 zikoina hartu zi-

tuzten; 2012an, 889 bikote bazi-

ren, eta 40 hartu zituzten; 2016an,

berriz, 946 bikote izanda, 30 arta-

tu zituzten. «Datu horiei so egitea

nahikoa da baieztatzeko Ilun-

daingo zentroa ez dela bere lana

egiten ari», berretsi du Munillak.

Fiskaltzaren artxiboaNafarroako Parlamentuan age-

rraldia egin nahi du Gurelurrek.

Zikoinak eta sai arreak espezie

babestuak direla gogoratu du

Munillak. Talde ekologistak Kon-

tuen Ganberara eraman ditu

Ilundaingo zentroko kontabilita-

teari buruzko datuak, eta salaketa

aurkezteko asmoa ere badu.

«Bada garaia Ilundainen gerta-

tzen ari den horretan esku hartze-

ko; gobernua geldirik dago he-

gaztiak hiltzen ari diren bitarte-

an», erran du Gurelur taldeko

kideak.

Ingurumen Departamentuko

kideek gogoratu dute Gurelurrek

fiskaltzaren aurrean aurkeztu

zuela Ilundaingo zentroari bu-

ruzko salaketa, baina erakunde

horrek artxibatu egin zuela.

«Hala izan zen. Baina fiskalak ez

zuen erran guk salatutakoa gerta-

tu ez zenik; datuak eskatu zituen.

Orain, gure abokatuaren eta pro-

kuradorearen bidez joko dugu

epaitegira salaketa jartzera».

Zikoina eta sai arre gazteen es-

perientziarik ezak ekartzen du,

anitzetan, arazoak izatea. Habia

utzi eta gero, kableekin, antene-

kin edo eraikinekin kolpeak har

ditzakete hegaztiok, Munillak

azaldu duenez. «Kolpe larriak ez

badira ere, jateko modurik ez ba-

dute, laguntza beharko dute au-

rrera egiteko».

Ohikoa da sai arreak habiatik

ateratzen direnean herri eta hirie-

tatik gertu ikustea, adibidez.

Iruñean ere agertu izan dira. «Sai

arre gazte bat hartzeko aukera

izateak erakusten du animalia ez

dagoela ongi. Habiatik zortzi kilo

ingururekin ateratzen dira, eta

bost inguru izan ditzakete aurki-

tzen dituztenean». Koipea gal-

tzen dute, lehendabizi, elikatzeko

aukera ez dutenean. Gero, giha-

rra galtzen hasten dira. Ondorioz,

animaliok erreskatatzea lortzen

denean, premiazkoa da behar du-

ten arreta eskaintzea.

«Ezin dute bertzerik

gabe jaten hasi; horrek

kalte egiten ahal die, eta

heriotza eragin».

Sai arreek, adibidez, bi

hilabete inguruko proze-

sua behar izaten dute,

halako egoera batean

aurkitzen dituztenean,

berriz ere beren kabuz

hegan egin eta elikatu ahal izate-

ko. «Horretarako dago Ilundain-

go zentroa». Munillak salatu du

Ganasak ez duela sosik gastatu

nahi bi hilabeteko prozesu horre-

tan, eta, ondorioz, aurkitutako

animaliak hilikitegietan uzten di-

tuztela. «Zer jatekorik gabe, or-

dea; eta zer jan izanen balute ere,

elikatzeak kalte eginen lieke, be-

har duten arreta jaso gabe». On-

dorioz, «utzikeria» horren emai-

tza animalion heriotza dela salatu

du Munillak.

Gurelurrek salatu du fauna artatzekozentroa ez dela bere lana egiten ari, eta ez dituela artatzen sai eta zikoina gazteak.Lehen hegaldietan arazoak izan ditzakete,eta laguntza behar dute aurrera egiteko.

Behar denean,babesik gabe

Laguntza beharrean aurkitutako sai arre bat. GURELUR

5NAFARROAKO HITZAOstirala, 2018ko azaroaren 2a Gaiak

Gobernuak ukatu egin duGurelurrek egindako salaketa;beharra duten animalia guztiakhartzen dituztela erran du

Gurelurrek uste du datuek argierakusten dutela Ilundainen ez direla saiak artatzen ari: 54hartu zituzten 2012an; iaz, 16

Page 6: NAFARROAKO HITZA - Berria...2018/11/02  · aurre egiteko duen indarra jorratzeko b Liburu bat eta erakusketa egin nahi dituzte bultzatzaileek b 2-3 Futbola, existitzeko eta erresistitzeko

RHURBILDU ETA LAUSaioa Alkaiza

Orgiak eskoletan

Jostailu sexualak erabiltze-

ra bultzatuko dituzte

6 urteko haurrak. Denak

transak izanen dira, haiek

nahi ala ez. Pornoa ikusiko dute

geletako telebistan. Sexuaz baino

ez dira ariko, ikasgai guztietan.

Orgiak izanen dira eskolan.

Halako zerbait imajinatzen

dute eskuindarrek. Muturrera

eramanda, bai, baina maila ho-

rretakoak izan dira haurrak pare-

kidetasunean, hezkidetzan eta

errespetuan hezi nahi dituen

Skolae programaren kontrako

kritikak. Arriskutsua omen da.

Sexu doktrinamendua egiten

du, sexu-genero sistema ezbaian

jarriko duten haurrak hezi nahi

ditu, eta ez du familien boronda-

tea errespetatzen. «Inposizioa»

aitatu du UPNk —Euskararekin

bezalaxe—, eta «berdintasuna

bai, baina errespetuz» egin behar

dela defendatu. PPNren iritziz,

«Nafarroako familien askatasu-

na» da urratzen ari dena.

Skolae programa martxan ze-

goen jada, baina zeresana sortu

du, noiz eta orain, hauteskunde-

ak gertu diren honetan. Triki-

mailu politikoak trikimailu, eta

jakinda darabilten argudio ze-

rrenda hutsaren hurrena dela

—sexu hezkuntza ez dela eskolen

ardura, baizik eta familiena, eta

balioak ematea ez dela zentroen

zeregina, besteak beste— zaila

egiten zait sinestea pertsona hel-

du bat irits daitekeenik pentsa-

tzera sexu hezkuntza inork ho-

rrela emanen lukeenik, halako

dagoelako. Z, pelikula bat jartzen

duenean, beti klasearen atzeko

partera joaten da, berokiak hartu

eta estalita, 6. mailako mutilek

masturbatzeko ohitura hartu du-

telako, gelan. O-renean, egunean

zakila zenbat aldiz astintzen duen

kontatu du 11 urte baino ez di-

tuen Ak, ikaskide mutilen barre

artean, neskak isilik geratzen di-

ren bitartean. Hala gaude.

Gauza gogorra entzun beharko

du eskuinak, agian: haurrak

masturbatzen dira, haurrek se-

xuaz hitz egiten dute, haurrek se-

xualitatea dute eta bizitzen dute,

haurrek genero estereotipoak

irentsi eta birproduzitzen dituzte

heteropatriarkatuaren zimen-

duak berreraikiz, haurrek uste

dute mutilentzako eta nesken-

tzako gauzak daudela, haurrek

PornTube irekiko dute momen-

turen batean.

Eta gauzak horrela, arriskutsua

eta arduragabekeria hutsa den

bakarra da sexu heziketaren kon-

tra jotzea; eta ez, sekula, lantzea.

arduragabekeriaz, ikaszentroen

eta agintean dauden alderdien

oniritziz gainera. Zaila egiten zait

ulertzea inork pentsa lezakeenik

posible dela inori egokia iruditzea

adina, hizkuntza eta mezua kon-

tuan hartu gabe edozein hezkun-

tza plan diseinatzea eta eskoletan

sartzea, izan sexualitatearen eta

generoaren inguruko lanketa,

izan Pirinioetako faunaren ingu-

ruko ataza. Funtsean, ezin dut si-

netsi haiek ere beren argudioak

sinesten dituztenik.

Halakoetan, eskoletan egunez

egun gertatzen dena ikustea ge-

nuke onena. Aurrekoan, X-ek

kontatu zidan ikastetxera beti le-

poraino estaltzen duten kamise-

tekin joaten dela klase ematera,

10 urteko gelara —10 urte, bai— bi

mutil bere titiei buruz solasean

harrapatu zituelako, eta horrez

geroztik urduri jartzen dela. Bes-

te lagun batek, Y-k, ez du inoiz

kiroletarako galtzarik eramaten,

bestela klase guztia zakila mar-

katzen ote zaion begira-begira

Arriskutsua etaarduragabekeria

hutsa den bakarra da

sexu heziketarenkontra jotzea; eta ez, sekula,

lantzea

Irudiab Iruñea

Ofizialtasunaren aldeko aldarriaKontseiluak karrikara atera zituen herritarrak larunbatean, euskararen ofizialtasuna eskatzera. Hiru ardatz hartu

zituzten antolatzaileek protestaren oinarri: justizia, berdintasuna eta kohesioa, alegia. Milaka euskaltzalek egin

zuten bat hiru ardatz horien inguruan, eta herritar guztien hizkuntza eskubideak bermatuko dituen lege berri

bat eskatu zuten. Hiru zutabetan antolatu zuten larunbateko manifestazioa, bat protestaren ardatz bakoitzeko.

Autobus geltokiaren parean egin zuten bat. Kontseiluak «arduraz» jotzeko eskatu zien alderdiei. IÑIGO URIZ / FOKU

Errigorak bost urte bete ditu, eta aurtengokanpaina hasi du hilaren 14ra arte

IRUÑEA bErrigora kanpaina berri bat martxan jarrita ospatzen ari da

bere bosgarren urteurrena. Hegoaldeko euskararen arloan ari diren

eragileak laguntzea du helburu, eta, horretarako, Erriberako kontser-

baz eta olio birjinez osatutako saskiak saltzen ditu. Bost urteotan,

800.000 euro lortu ditu Errigorak, eta hegoaldeko euskalgintza lagun-

tzeko bideratu ditu. Aurtengo kanpainarekin, Erriberako ikastolak,

AEk, Sortzen eta D ereduko eskolak lagundu nahi dituzte.

1.958IRUÑEAN GIZARTE GAIETARAKO DAUDEN ERAGILEAKIruñeko gizarte gaien esparruan dauden eragileen zerrenda osatu du

udalak, eta haien mapa osatu du, Iruñategi izenburupean. Denera, gizar-

tearen arloan ari diren 1958 erakunde, elkarte, talde, zerbitzu, kolektibo

eta bertze daude. Alde Zaharrean eta bi zabalguneetan daude gehienak.

Gaz Kalo elkarteak salatu du ijitoakbaztertzen dituztela hainbat tabernatan

IRUÑEA bIruñeko hainbat tabernatako arduradunen jarrera arrazistasalatu dute Gaz Kalo Nafarroako ijitoen elkarteak eta SOS Arrazake-

riak. Joan den astean, hain zuzen, Iruñeko Alde Zaharreko taberna ba-

teko jabeari epaiketa egin zioten, ijito bati sartzen ez uzteagatik. Horre-

lakoak «maiz» gertatzen direla nabarmendu dute Gaz Kaloko eta SOS

Arrazakeriako arduradunek. Arrazakeriaren aurkako neurriak eskatu

dituzte elkarteok.

«Skolae programakberdintasunean heztea duhelburu; ez dut ulertzenhainbat sektorek eta alderdikezbaian jartzea»

Mertxe LeranozNafarroako Berdintasunerako Institutuko zuzendaria

6 NAFARROAKO HITZAOstirala, 2018ko azaroaren 2aIritzia

Page 7: NAFARROAKO HITZA - Berria...2018/11/02  · aurre egiteko duen indarra jorratzeko b Liburu bat eta erakusketa egin nahi dituzte bultzatzaileek b 2-3 Futbola, existitzeko eta erresistitzeko

MUSIKA

ATARRABIAGigatron.

bGaur, 23:00etan, Totem aretoan.

ATARRABIALos de Marras

eta Silenciados.

bBihar, 21:30ean, Totem aretoan.

BURLATAAlberto Rodriguez Purroi.b Igandean, 18:00etan, kultur etxean.

CASTEJONAdriana Olmedo

& The Disappointments.

bBihar, 20:00etan, Sarasate

kulturgunean.

IRUÑEADepedro.

bGaur, 21:30ean hasita, Indaran.

IRUÑEALos Secretos.

bGaur, 22:00etan hasita, Zentralen.

IRUÑEAOrganorako musika:

Esther Ciudad eta Juanjo Guillem.

bBihar, 18:00etan, San Nicolas

elizan.

IRUÑEALapso Producciones:

Clásicos excéntricos.

bBihar, 19:00etan, Gaiarren.

IRUÑEANafarroako Orkestra

Sinfonikoa eta Operaren Lagunen

Gaiarre Elkarteko Abesbatza.

bBihar, 20:00etan, Baluarten.

IRUÑEALagrimas de Sangre

eta Adala & The Same Song Band.

bBihar, 21:00etan, Zentralen.

IRUÑEAGod Save The Queen.

bBihar, 22:00etan, Nafarroa Arenan.

IRUÑEA Jethro Tull.

b Igandean, 20:30ean, Baluarten.

IRUÑEAEuskadiko Orkestra

Sinfonikoa.

bAsteartean, 20:00etan, Baluarten.

IRUÑEAAsier Polo biolontxelo

jotzailea.

bAsteazkenean, 20:00etan,

Baluarten.

IRUÑEANafarroako Orkestra

Sinfonikoa.

bOstegunean, 20:00etan, Baluarten.

IRUÑEASonakay.

bOstegunean, 20:30ean, Zentralen.

IRURTZUNDe Mar a Mar.

bBihar, 19:00etan, kultur etxean.

IRURTZUNOlatz Zugasti.

b Igandean, 19:00etan, kultur etxean.

OIBARBaserriko Uzta zikloa: Fermin Balentzia eta Jesus Aiesa.

bBihar, 10:30ean, Mendiko

upategietan.

IRUÑEATeatro Talo: Una plantilla

de atracadores.

bAsteazkenean, 20:00etan,

Mendillorriko Civivox aretoan.

IRUÑEAPasadas las 4: El burlador

sin sardina.

bOstegunean, 18:00etan, Gaiarren.

LOS ARCOSTDiferencia: Mujeres

con dos bemoles.

b Igandean, 19:00etan, kultur etxean.

MUTILOA Inextremis: La prueba.

bGaur, 20:00etan, kultur etxean.

SAN ADRIANTxalo: Un Dios salvaje.b Igandean, 19:30ean, kultur etxean.

TAFALLATalo: Una plantilla de

atracadores.

bBihar, 19:00etan, kulturgunean.

DANTZA

BARAÑAINMucab Dans:Blowing.

b Igandean, 18:00etan,

auditoriumean.

BURLATAAlmudena Lobon

konpainia: Suite Navarre 2.

bGaur, 20:00etan, kultur etxean.

BERTZELAKOAK

IRUÑEATailerra:Sexu osasunaren

sustapena eskubideen esparruan.

bOstegunean, 16:00etatik

20:00etara, Kondestablearen

jauregian.

Gure proposamenab Iruñea

Sonakay, Zentral aretoanSonakay euskal flamenkoa jotzen duen taldeak kontzertua emanen du

ostegunean Iruñeko Zentral aretoan. 20:00etan hasiko da emanaldia.

Sonakay denontzat izenburuko bere lehen diskoa aurkeztuko du Donos-

tiako taldeak. Zazpi abestik osatzen dute lana. SONAKAY

BERTSO SAIOAK

LESAKAAndoni Egaña eta

Nerea Ibarzabal.

bBihar, 20:00etan, Basurde

elkartean.

IRUÑEABertsoaroa: Miren Amuri-

za, Sustrai Colina, Nerea Ibarzabal,

Eneko Lazkoz, Aitor Mendiluze eta

Julen Zelaieta. Gai jartzailea: Alaitz

Rekondo.

bOstegunean, 20:00etan,

Gurutze plazako institutuan.

ANTZERKIA

ARANGUREN Inextremis:

La prueba.

bGaur, 20:00etan, kultur etxean.

ATARRABIADemode Quartet:

Musikal guztiak ia-ia.

b Igandean, 19:30ean, Francisco

Arbeloa EP eta DBH Reyno aretoan.

AZAGRAYllana: Far West.

b Igandean, 20:00etan, kultur

etxean.

CINTRUENIGOCompanhia

do Chapito: Electra.

bBihar, 20:00etan, Avenida aretoan.

IRUÑEAAtena fundazioa:

Mi propio universo.

bGaur, 20:00etan, Gaiarren.

IRUÑEATú asesina, que nosotras

limpiamos la sangre.

bGaur, bihar eta etzi, 20:00etan,

Nafarroako Antzerki Eskolan.

IRUÑEA2Princeses Barbudes:

Enaren kontuak. Haurrentzako.

bBihar, 18:00etan, Iturramako

Civivox aretoan.

IRUÑEATeatro en la Chacena:

Volpone.

bBihar, 20:00etan, Mendillorriko

Civivox aretoan.

IRUÑEAFocus: Moby Dick.

b Igandean, 19:00etan, Gaiarren.

IRUÑEAGrosso Modo: Lunáticos.

bAstelehenean, 20:00etan,

Iturramako Civivox aretoan.

IRUÑEAThe Best of Be Festival:

Take Care of Yourself, Someone

Loves You Drive With Careeta

Control Freak.

bAsteartean, 20:00etan, Gaiarren.

IRUÑEASergio de Andres ipuin

kontalaria: Cuentos a tutiplén.

bAsteazkenean, 18:00etan, Civican

aretoan.

7NAFARROAKO HITZAOstirala, 2018ko azaroaren 2a Agenda

Page 8: NAFARROAKO HITZA - Berria...2018/11/02  · aurre egiteko duen indarra jorratzeko b Liburu bat eta erakusketa egin nahi dituzte bultzatzaileek b 2-3 Futbola, existitzeko eta erresistitzeko

Ane Eslava Iruñea

Euskara ordenantza berria egite-ko proposamena aurkeztu duIruñeko Udalak. Aritz Romeo zi-negotziaren ustez (Iruñea, 1982),«pauso garrantzitsua» emandute, 1997ko ordenantzaren oi-narria berreskuratu dutelako:«Kontsentsua». Zeintzuk dira ordenantza pro-

posamenaren oinarriak?

Hiru ideia nagusitan laburbiltzendira. Alde batetik, ordenantza be-rri honek 1997ko ordenantzarenespiritua berreskuratzen du: kon-tsentsua; bestetik, oinarri juridi-koa ematen du bitartekariak jarriahal izateko euskara zerbitzu hiz-kuntza izan dadin; eta, hirugarre-nik, errealitate administratibo etaesparru juridiko berrira molda-tzen du udal arautegia.Euskara eta gaztelania berezko

hizkuntza gisa hartzen ditu.

Hori da, 1997ko ordenantzarenfuntsa zen onartzea euskara etagaztelania Iruñeko berezko hiz-kuntzak direla, eta, beraz, biekizan behar dutela berdintasunairudi korporatiboan, herritarre-kiko harremanetan… Horretara-ko oinarria jarri da, bere garaianUPNk egin zituen moldaketa mu-rriztaileak bertan behera utzita.1997tik lau aldiz aldatu da eus-

kararen ordenantza. Zer galdu

da jatorrizkotik?

UPNren aldaketen helburua zeneuskara hirian ikusezin egitea.Esate baterako, ordenantzak exi-jitzen zuen liburuxkak, kartelaketa gisakoak euskaraz egotea,baina UPNk aldaketa bat eginzuen horiek euskarri ezberdine-tan ateratzeko. Euskarazko alegutxiago ateratzen zituen, etatoki gutxitan jartzen zituen. Horiguztia bertan behera utzi dugu. Zer aldaketa egingo dira espa-

rru juridiko berrira moldatzeko?

Legedian hainbat eta hainbatgauza aldatu dira, eta ordenantzamoldatu egin behar dugu. Beste-ak beste, 2017an aldaketak eginziren Euskararen Legean, eta[euskararen] foru dekretua ereonartu zen. Bestalde, badago Eu-ropako hizkuntza gutxituen in-guruko foru dekretu bat, eta ho-rretara ere egokitu beharra dago. Izena ere aldatuko da.

Bai, vascuence-tik euskara-ra.Proposatu duzue udalaren irudi-

terian bi hizkuntzen berdintasu-

na bermatzea. Nola?

Ordenantza honek onartu egitendu iruditeriaren ikuspuntutikeuskara eta gaztelera berdinak di-rela, eta leku orekatua izan behardutela. Adibidez, joan den lege-gintzaldian oposizioan ginenokmoldaketa bat egin genuen inter-

pretazio batean, euskara eta gaz-telera tamaina eta formatu bere-an joateko, eta hori sendotuko da.Herritarrek udalarengana jotzen

dutenean, nola bermatuko dira

hizkuntza eskubideak?

Ordenantzak oinarri juridikoajartzen du hori bermatzeko. Kon-tuan izan behar dugu IruñekoUdalaren egituraketan 20 urteizan direla UPNren gobernuare-kin. Beraz, oraintxe ez dago balia-bide nahikorik eskubide hori ber-matu ahal izateko; kasik hutsetikhasi beharko dugu lanean. Orain,progresiboki, neurriak hartuzjoan behar dugu.Zer irizpideren arabera erabaki-

ko da zer lanpostu publikotan

eskatuko den euskara?

Ordenantzak foru dekretuak esa-ten duena bermatuko du, beste-rik gabe. Osoko bilkuran erabaki-ko da zer postutan exijituko den

euskara betekizun gisa, eta ikusibeharko da zeinetan baloratzenden meritu gisa. Horretarako ja-rraituko diren irizpideak izangodira, batetik, publikoari arretabermatzea, eta, bestetik, admi-nistrazio barruan zirkuitu elebi-dunak sortzen hastea. Bestalde,

udalak maila teknikoan aztertu-ko du zer lanpostuetan den beha-rrezkoa euskara. Hala ere, orde-nantza hori baina askoz haragodoa: ez da bakarrik oraingo en-

plegu eskaintza egiteko, baiziketa etorkizunerako ere bai. Bidehonen abiapuntua da.Zer proposatu duzue euskara

ikasteko laguntzei dagokienez?

Laguntzak ematen zaizkie herri-tarrei eta udal langileei, eta horiere jaso dugu.

Hezkuntzan euskaraz-

ko postu gehiago es-

kaintzea jaso duzue.

Bai. Udalak hizkuntzamailan eskaintzen di-tuen zerbitzuak dirahaur eskolak, musika es-kola eta arte eskola. Ho-rietan bitartekariak ja-rriko zaizkie berenseme-alabak euskaraz

matrikulatu nahi dituztenei, horibermatu ahal izateko. Kontuanhartu behar da orain udal musi-ka-eskolan gazteleraz ikastekoeskubidea ere ez dela bermatzen.

Postuak mugatuak izango dira,udalaren bitartekariak ez baitirainfinituak.Euskara Kontseilua sortu nahi

duzue. Zein izanen da horren

helburua?

Parte hartzea da ordenantza be-rriaren erroetako bat, eta, bidehorretan, Iruñeko Euskara Kon-tseilua osatuko da. Horren lanaizango da udalaren aholkularitza.Udalaren aholkulari ofiziala Eus-kaltzaindia da, eta kontseiluak ezdu ordezkatuko, baina herrita-rren parte hartzea kanalizatukodu, eta, euskararen inguruko pro-posamenak egin behar direnean,hortik pasatu ahal izango dira.Zer pauso eman behar dira he-

mendik aurrera, ordenantza

martxan jarri arte?

Orain, hilabetez egongo da udala-ren webgunean, herritarrek ira-dokizunak egin ahal izateko. On-doren, Gobernu Batzordeakproiektua onartuko du. Bestalde,udal taldeek joan den astetik dau-kate testua, eta posible dute ira-dokizunak, zuzenketak eta iruz-kinak egitea. Gutxi gorabehera,abenduko osoko bilkuran onar-tuko da. Gero, aldizkari ofizialeanpublikatuko da, eta behin betikoonartuko da. Zer iruditzen zaizu egindako

proposamena eta hori osatzeko

prozesua?

Euskara mailan pausoak emate-ko daude oraindik, baina uste dutorain emango dena oso handiadela, oinarri juridiko sendoa eza-rri baita etorkizunean euskarazerbitzu hizkuntza izateko. Bes-talde, kontuan hartu behar dahau lortu dugula oso indar politi-ko ezberdinen arteko adostasunalanduz. Prozesuak beti konple-xuak izaten dira, baina azkeneaninporta duena emaitza da, eta nikuste dut emaitza ona dela. Dena den, legegintzaldia amai-

tzear dago. Esango zenuke be-

randu heldu dela ordenantza?

Atera da atera ahal izan den mo-mentuan. Ni ziur naiz aldaketa-ren udal gobernua sendotzen aridela, eta 2019ko maiatzetik au-rrera jarraitu egingo duela. Beraz,jarraituko dugu lanean ordenan-tzak jasotzen.Oposizioa aurka agertu da. Ka-

surako, PSN inposizioaz mintza-

tu da, eta UPNk esan du ez direla

herritarrak kontuan hartu.

Haiei eskatuko nieke irakurtzekomomentu honetan indarrean da-goen ordenantza eta guk egin du-gun proposamena, haiek kritika-tu dituzten puntu asko jada inda-rrean baitaude. Bestalde, esangonieke euskara ez dela alderdieta-ko zerbait, baizik eta Nafarroakoeta Euskal Herriko zerbait.

«Ordenantza honek1997koaren espirituaberreskuratu du»

Aritz Romeo b Iruñeko Udaleko Hizkuntza Politikako zinegotzia

Iruñeko udal gobernuak euskara ordenantza aldatzea proposatu du.Aritz Romeo zinegotziaren hitzetan, ordenantzak oinarri juridikoaezarriko du etorkizunean euskara zerbitzu hizkuntza izan dadin.

JAGOBA MANTEROLA / FOKU

NAFARROAKO HITZAOSTIRALA, 2018ko azaroaren 2a

Zuzendaria: Edurne Elizondo. Argitaratzailea: Nafarroako Berriak elkartea.

Mundiñu 9, Arbizu 31839 Nafarroa. Lege gordailua: SS-1517-2010

www.nafarroa.hitza.eus [email protected]

«2017an aldaketak egin zirenEuskararen Legean, eta foru dekretua ere onartu zen;horretara egokitu behar dugu»

«Ordenantza atera da ateraahal izan den momentuan; ziurnaiz aldaketaren gobernuakjarraitu egingo duela»