nº 192 decembro 2019 chega o nadal á...

decembro 2019 nº 192EXEMPLAR GRATUÍTO

Un ano máis volve a Feira do Capón

Vilalba vivirá o 22 unha nova xornada festi va. Pax. 6

Chega o Nadal á ChairaOs concellos da comarca teñen preparado xa o seu programa festi vo, que desenvolverán a parti r do día 20 e que contempla acti vidades variadas

O Pleno da Corporación pro-vincial aprobou os seus orza-mentos para o ano 2020, que ascenden a preto de 92 millóns de euros cos que se busca im-pulsar as políti cas sociais, xa que a este capítulo desti naran-

se un total de 30 millóns, 9 dos cales serán para sufragar os gastos das resiencias abertas e as que se abrirán. As contas foron aprobadas cos votos a favor de PSdeG e BNG e a abs-tención do PP. Pax. 32

A Deputación aproba un orzamento de 92 millóns

friol. O Concello bonifi cará un 95% as licenzas para novos negocios. Pax. 24

castro de rei. Acometi da unha nova fase das obras do campo de fútbol. Pax. 14

cospeito. O Pxom, que foi aprobado inicialmente, será exposto. Pax. 8

rábade. Licitada a nova pasarela sobre a vía do tren. Pax. 9

riotorto. O Concello aprobou o orzamento para o 2020. Pax. 27

vilalba. Arrinca a primei-ra campaña en favor do comercio local. Pax. 5

abadín. Substituirán a ponte derrubada no mes de setembro. Pax. 11

A Pastoriza acolle Nadal de Cine

O Nadal está á volta da esqui-na e os concellos chairegos teñen xa listo o seu programa para estes días festi vos, nos que os nenos son os protago-nistas xa que as acti vidades van na maior parte dos casos orientadas a eles. Aínda que a cabalgata de Reis segue a ser a estrela das programacións, Papa Noel comeza a ter un amplo protagonismo, e conta xa nalgúns concellos coa súa propia festa. Ademais, habe-rá actuacións nas rúas con tí -teres, teatro, panxoliñas, mú-sica, campamentos e visitas a Xuvenlugo. Tampouco haberá que esquecer as tradicionais carreiras de San Silvestre de Vilalba e Rábade.

Este ciclo precederá ao resto das acti vidades. Pax. 18

O Belén de Begonte abriu as súas portas

Tamén convocou diferentes certames culturais. Pax. 22

Conti núan as diferentes ac-cións que coordina o comité de crise, ao que pertencen empresarios, traballadores e veciños da vila, e que es-tán a ter un respaldo multi -tudinario contra o peche de Endesa. A últi ma acción rea-lizada foi unha andaina or-ganizada polos transporti stas ata Coruña. Pola súa banda, a empresa comprometeuse cos representantes sindicais das compañías auxiliares da central térmica a manter todos os postos de traballo durante o primeiro trimestre do 2020. Durante este mes de decembro, os traballadores das auxiliares teñen previsto volver concentrarse. Pax. 29

Seguen as protestas de traballadores e veciños polo anuncio do peche de Endesa

actualidade2 decembro 2019

NOVAS vilalba

O Concello de Vilalba está a acon-dicionar o percorrido do Camiño Norte polo polígono indutrial, así, esta primeira actuación será para mellorar paisaxisti camente o Cami-ño ao seu paso por Vilalba.Nesta zona, á beira da rotonda da N-634, no acceso do centro urbano por Campo de Ponte e a LU-861, será a primeira actuación, que con-templa unha zona de uso peonil. Neste lugar, o Camiño Norte pasa preto da parte posterior das naves e dun espazo usado como aparca-mento e onde se recolle a instala-ción dun espazo verde.Este proxecto, que xa se mandou a Xunta de Galicia, contempla a crea-ción dun espazo verde con bloques

de pedra e árbores.O orzamento para este traballo as-cende a 19.858,02 euros.A solución baséase na disposición dun elemento diáfano pétreo combinado con material vexetal. Co gallo de miti gar o moi negati vo impacto que iso xera no Camiño proponse a súa delimitación me-diante perpiaños dereitos fi ncado no terreo, dispostos cada 2 metros e intercalados con elementos vexe-tais a modo de setos con arbustos ti po Photi nias.Este proxecto foi criti cado pola aso-ciación de empresarios Sete Pontes que considera que a eliminación da zona de aparcamento creará un gran caos de tráfi co.

Inician os traballos para acondicionar o Camiño Norte ao seu paso polo polígono

A Consellería de Infraestruturas e Mobilidade, a través da Dirección Xeral de Mobilidade, iniciou o proce-so para a cesión da estación de au-tobuses ao Concello, ao tempo que proxecta a instalación dunha nova parada no exterior da instalación, que suporá un investi mento autonó-mico de 40.000 euros.A Xunta e o Concello acordaron ini-ciar a correspondente tramitación para reversión desta infraestrutura a favor da Administración local, pro-posta que posibilitará o peche da mesma como estación de autobús e permiti rá o uso do edifi cio para ou-tros fi ns municipais.Neste senti do, na actualidade a esta-ción, aínda que está aberta ao públi-co e serve de base para os autobuses

de transporte regular, non está a fun-cionar como tal estación. No marco do tratado co Concello, o departamento de Mobilidade da Xunta ten previsto iniciar a trami-tación do correspondente permiso

municipal para acometer as obras necesarias para habilitar no exterior da terminal a nova parada para a es-pera e recollida dos viaxeiros, para o que se prevé a instalacións de dúas marquesiñas.

A Xunta inicia o proceso de cesión da estación de autobuses

Imaxe do proxecto da futura estación

O Concello de Vilalba vén de comu-nicar o inicio das obras no vial mu-nicipal que comunica as parroquias de Sancovade, Noche e Oleiros co núcleo urbano de Vilalba e a estrada Vilalba-Rábade, dentro do plan de mellora de camiños da Agader.Esta primeira actuación realizarase sobre un vial que soporta unha den-sidade de tráfi co intensa no munici-pio debido ao seu labor vertebrador dentro da parroquia, comunicando os disti ntos núcleos entre si e co cas-co urbano. Ademais, trátase dunha

vía de paso empregada pola veciñan-za doutras dúas parroquias, Noche e Oleiros, para o acceso ás súas viven-das.Por outra banda, existen na contorna explotacións agrícolas e gandeiras e o paso frecuente de vehículos des-ti nados á explotación madeireira, o que provoca un rápido deterioro do pavimento actual. Todo isto deter-mina a urxencia da posta en marcha das obras “cun aglomerado de 5 cm de espesor, procedéndose tamén á súa sinalización horizontal e verti cal”,

asegurou o edil de Infraestruturas, Luis Fernández.Este traballo de pavimentación e asfaltado, xunto con outro que se levará a cabo na parroquia de Bele-sar, teñen un presuposto de execu-

ción de 133.851,41 euros e un prazo dun mes segundo o establecido no proxecto. Ademais, algunhas das vías secundarias das zonas de actua-ción son suscepti bles de mellora nun futuro para o novo goberno local.

Comezan as obras das estradas en Sancovade

A alcaldesa de Vilalba, visitando as obras

O FIV de Vilalba celebrará a súa 13ª edición os días 24 e 25 de abril de 2020. Tras catro anos consecuti vos esgotando todas as súas entradas e abonos, o míti co festi val galego regresará esta pri-mavera aos escenarios vilalbeses para mostrar o mellor da música indie do momento. Moi pronto se darán a coñecer as primeiras con-fi rmacións do festi val e sairán ta-mén á venda os primeiros abonos.O FIV de Vilalba 2020 contará, un ano máis, cun completo programa de acti vidades, que incluirá char-las, unha exposición e cine.

O FIV celebrarase o 24 e 25 de abril

decembro 2019actualidade 3

O Concello de Vilalba vén de pre-sentar o programa para este Nadal 2019-2020 cunha morea de acti vida-des pensadas para todos os públicos, incluíndo novidades como obradoi-ros na biblioteca, festa acuáti ca na piscina municipal, o torneo de cartas Magic, ou a proxección de películas. O primeiro dos espectáculos terá lu-gar este mesmo sábado, O lobo e a lúa, para público familiar.A alcaldesa de Vilalba, Elba Veleiro, xunto coa concelleira de Cultura, Va-nesa Siso, e a concelleira de Infancia e Mocidade, Antí a Rama, presenta-ron o programa con preto de 30 citas ao longo do mes de decembro e na primeira semana de xaneiro, subli-ñando que “intentamos introducir cousas disti ntas pensando nos gus-tos e intereses da veciñanza, desde os máis pequenos aos maiores”.

PROGRAMA. O programa xa deu comezo o sábado 7 de decembro co espectáculo famliar O lobo e a lúa, que ti vo lugar no auditorio ás 18.00 horas. Durante a primeira semana destacaron a actuación do contra-bandista de historias Lois Pérez, a presentación do novo libro de Ra-món Villares, a andaina solidaria de Cruz Vermella, a actuaación do Circo Esencial, a actuación da coral Voces da Chaira pou un obradoiro ecolóxi-co de nadal, entre outras.O mércores 18 conti nuará a progra-mación cun contacontos de Raquel Queizás, espectáculo de narración oral con obxectos, debuxos e moni-creques para nenas e nenos a parti r de 3 anos e público familiar.O sábado 21 retomarán as acti vi-dades na Casa da Cultura, ás 20.00 horas, co recital poéti co solidario internacional na súa sexta edición, organizado por Culturalia GZ e A.V Nete, coa colaboración do Concello de Vilalba e Somos Unidos por el Cáncer. Sobre as 23.00 horas será tempo de música e de tributo á noite

vilalbesa coa actuación de Dj Zalo, Dj Kiko, Antonio Currás, Dj Sito, Pedro Anido, Dj Friso e Marcos Peón no campo da feira.O domingo víspera de nadal será o momento da Feira do Capón, a par-ti r das 10.30 horas con entrega de premios, showcocking, degustación do capón de Vilalba con razas autóc-tonas galegas, música de grupos lo-cais, sorteo de agasallos de produtos agroalimentarios da comarca, pho-tocall, postos con produtos tí picos da zona, foodtruck, e outras sorpresas.Pola tarde, concretamente ás 18.00 horas, no auditorio haberá concerto

de Gramola Gominola, unha banda de auténti co Rock&Roll en galego para público cati vo. Non faltará a visita de Papá Noel e do Apalpador. O primeiro estará de 16.30 a 19.00 horas e o segundo de 18.30 horas a 20.00 horas, os dous na praza da Consti tución. Finalizará o 25 cunha actuación da Banda de Música no seu tradicional concerto de Nadal, ás 20.00 horas no auditorio.A parti r do 26 haberá diferentes ac-ti vidades para os máis pequenos na praza da Consti tución. Así comeza-rán co proxecto Vigalame de 16.00 a 20.00 horas. Lecer e aprendizaxe a

través do xogo, un espazo habilitado para peques de entre 1 e 14 anos no que poderán desfrutar de colchone-tas, zona multi media e carpa de fút-bol puntería co xogo da ra, ou mes-mo táboa de surf mecánica.Ao día seguinte será a vez do Humor Amarillo con obstáculos, pista ame-ricana, gladiadores, loitadores de sumo (+ 10 anos) e zona infanti l para peques con inchables, karts a pedais, rokódromo, rampa e xincanas. Ese mesmo día, ás 19.00 horas celebra-rase a I Gala Benéfi ca Vilalba Máxica.O día grande para os pequenos será afesta acuáti ca infanti l preparada na psicina municipal para o sábado 28 de decembro, durante toda a tarde, para rapaces de 7 a 12 anos. Ese mis-mo día, ás 20.30 horas, presentarase o espectáculo De Vacas, na casa da cultura, unha mistura de voces e gui-tarra, harmonías e versións. Cantan en todos os idiomas e inventan ou-tros. Retranca, xuventude, frescura e moita música.O domingo 29 representarse no au-ditorio pola tarde a comida musical premiada como o mellor espectácu-lo infanti l A nena e o grilo máis aló.

CAMBIO DE ANO. Trala celebración da tradicional carreira e andaina do

San Silvestre o últi mo día do ano, a programación volverá iniciarse o 2 de xaneiro na praza da Consti tución co espectáculo Ludovilalba, acti vi-dade imparti da polas tres ludotecas con 3 obradoiros divididos por tra-mos de idades e dous espazos de lecer para os máis pequenos.Ao día seguinte será tempo de cine-ma coa proxección no auditorio das películas Hotel Transilvania 3 e Cam-peones, ás 17.30 e 20.30 horas.O 4 de xaneiro sábado será o día do Torneo Magic, ás 10.30 horas no pa-villón municipal. Sellado de Magic, cada xogador recibirá seis sobres do Trono de Eldraine, o que lles levará a un mundo de contos co que cada un terá que montar a súa propia baralla de 40 cartas. Con elas, xogarase todo o día con outras persoas e poderá gañar máis sobres desta edición.Tamén no pavillón terá lugar ás 20.30 horas O Sister, grupo de swing que recrea a idade de ouro do jazz vocal, a música popular dos anos 20 e 30 en Norteamérica, unha homenaxe aos grupos femininos daquela épo-ca, con máis de 300 concertos por todo o mundo desde a súa estrea.A programación terá o seu momento álxido coa clausura o día 5 de xaneiro e a celebración da popular cabalgata de Reis que sairá ás 18.00 horas da estación de autobuses e chegará ás 19.00 á praza da Consti tución, onde recibirán aos máis pequenos ata as 21 horas. Entre as 18 e as 21 horas haberá obradoiros na carpa para en-tretemento praza Conti tución”.

EXPOSICIÓN. O Insti tuto de Estudos Chairegos abriu o pasado día 12 a Exposición de Esculturas de Leandro Seixas na casa da cultura de Vilalba.A mostra confórmana 11 pezas es-cultóricas realizadas a maior parte delas en mármore. Permanecerá aberta ata o día 15 de xaneiro de 2020. Con moti vo desta exposición, o Iescha publica un libro-catálogo.

Un programa de Nadal para todos os públicos

Na primeira imaxe, a presentación do programa e, á dereita, a árbore de Nadal do Concello

O Centro Cultural e Recreati vo de Vilalba prepara varias acti vidades arredor do Nadal. Así o día 20 será o tradicional sorteo da cesta de Na-dal, que leva un capón incluído.O domingo 22, o propio día da Feira do Capón, haberá unha degusta-ción na cafetaría a cal será de balde.O sábado 28 haberá unha festa infanti l con merenda, e os peque-nos desfrutaran de obradoiros de manualidades e reciclaxe, karaoke,

xogos, inchables e moito máis. Ade-mais Frozen e Mickey Mouse farán unha visita moi especial.O martes 31 será a festa de fi n de ano, que contará cun coti llón e música en directo co grupo Los Al-cántara. E xa a parti r das 4.30 horas poderase desfrutar dun delicioso chocolate con churros. O sábado 1 de xaneiro ás 17.30 será a presenta-ción do libro O Rati ño Pérez, que re-matará cunha festa infanti l de Reis.

Centro cultural e Recreati vo


O Concello está a realizar cambios no sistema de recollida de lixo, a cargo de Urbaser, para coñecer a súa viabilidade. Unha das actua-cións é a colocación de novos con-tedores, que se instalaron nalgúns casos en siti os disti ntos.A medida non é defi niti va, aínda que si se pretende buscar o mellor funcionamento posible, tal e como explicou o concelleiro responsa-ble da área, Rodrigo Pavón. Así, creáronse tamén illas con varios contedores nalgúns lugares men-tres que Urbaser colocou máis de medio centenar dos novos. Estes teñen a apertura por un lado, o que obrigou a trasladar algúns deles para facilitar o baleirado.As modifi cacións que se introdu-ciron nas últi mas semanas están pendentes ata unha data defi niti va, o 2020, cando vence o contrato da concesionaria. O Concello, asegu-rou Rodrigo Pavón, tentará que os cambios previstos queden recolli-dos no prego de cláusulas que re-gulará o novo contrato, aínda que os cambios que agora se ensaian, dixo, non teñen por que ser os que acaben sendo elixidos.

PARTIDO POPULAR. O grupo mu-nicipal do Parti do Popular manifes-tou que as “supostas probas” que está a realizar o concello no servizo de recollida de lixo “plantexan dú-bidas sobre a súa legalidade”. Ase-gura que os cambios que están fa-cendo implican unha modifi cación do servizo.Asegura Baamonde que os veciños están molestos polo cambio de lugar dos contedores, pero criti ca especialmente que ao haber un cambio na modalidade do servizo, coa implantación da carga lateral con camións diferentes “requírese un procedemento que non se está a facer”. Engade tamén o popular que si o cambio é ata marzo, que van facer cando chegue ese día, “volver poñer os vellos?, sería un contrasenti do”. Defende o PP as melloras do servizo “que non impli-quen un cambio no contrato e de ser así, hai que xusti fi calo”.Agustí n Baamonde indicou que a recollida lateral é cara, “ofrecéron-nola o ano pasado pero supoñía por riba de 200.000 euros implan-tala e co contrato a piques de rema-tar non se amorti zaba o cambio”.

O Concello estuda cambios para mellorar a recollida de lixo que o PP non ve legal

A dirección provincial do PP nomeou á deputada autonómica Sandra Váz-quez presidenta da xestora do parti -do en Vilalba, que rexerá a formación popular na localidade ata a convoca-toria dun novo congreso. Vázquez substi túe a Agustí n Baamonde, que presentou a súa renuncia como pre-sidente.Baamonde, que conti núa a formar parte da corporación municipal e tamén da provincial, sinalou que “o cambio na dirección do PP local res-ponde á necesidade de dar paso a outras caras á fronte do parti do des-pois de que non lograran revalidar a maioría absoluta dos últi mos 40 anos nos últi mos comicios”.A nova xestora “abre unha nova eta-pa co obxecti vo de reacti var a forma-ción da vila natal de Manuel Fraga, o fundador do parti do”. Elena Candia, presidenta do PP, des-tacou a fi gura de Agustí n Baamonde como “persoa de parti do e, sobre todo, persoa entregada aos vilalbe-ses”. A ese respecto, recordou os seus 18 anos de labor á fronte do Concello así coma a súa profesio-nalidade durante o tempo no que formou parte do Parlamento e da Deputación”. Un dos exemplos que citou a mandataria popular foron,

precisamente, as disti ntas iniciati vas que lidera Baamonde ante a incerte-za sobre a central térmica de Endesa nas Pontes que afecta a moitos tra-balladores -principalmente do sector do transporte- de Vilalba e dos con-cellos da súa contorna”.Vázquez, pola súa banda, quixo agra-decer ao Parti do Popular e, máis concretamente á presidenta pro-vincial, por “confi ar na miña persoa para afrontar este reto” para o que “conto con toda a familia do Parti do Popular de Vilalba –alcaldes, con-celleiros, afi liados, simpati zantes e colaboradores-”. Nese senti do, a de-putada e concelleira ti vo palabras de recoñecemento “ao traballo desen-

volto por todos eles, moitas veces de forma desinteresada”, sinalou.Así mesmo, a nova presidenta da comisión xestora vilalbesa apuntou “o esforzo, o traballo e a dedicación” coma os tres elementos nos que cre se basea calquera proxectos para lograr os seus obxecti vos que neste caso, explicou, pasan por “converter ao PP nun equipo gañador en Vilal-ba”. Para iso, é preciso contar con “persoas de dilatada experiencia e tamén con xente nova que repre-sente o senti r dos veciños e veciñas no noso municipio”. De feito, Sandra Vázquez aposta por “conti nuar a po-ñer o parti do á disposición dos vilal-beses e vilalbesas”.

Sandra Vázquez foi nomeada presidenta da xestora do PP

Sandra Vázquez, ao lado de Elena Candia e Agustí n Baamonde

O Parti do Popular de Vilalba aler-tou sobre a situación na que se ato-pa o proceso de licitación do SAF. O prego de condicións aprobouse na comisión de Goberno e saíu a licitación pero ti veron que anular o proceso pola falta duns documen-tos segundo reclamou CC.OO. Tra-la anulación do proceso iniciarase outro pero o prazo de fi nalización do contrato actual remata o 31 de xaneiro “e vemos que urxe facer todo rápido para que non se que-den sen servizo todos os usarios”, recalca o voceiro do grupo, Agustí n Baamonde.O PP pide tamén que se revisen

as cuantí as da licitación para, por unha parte cubrir ben o servizo e que non quede deserto e, pola ou-tra, para que non se pague de máis con cargo aos orzamentos.“Hai que ir a unha licitación axus-tada. Hai qu ebuscar a posibilidade de elevar o prezo pero sen dispen-dios”, insiste.O valor da adxudicación do SAF de Vilalba é de 15,2 millóns de euros. É un dos máis grandes da zona, xa que conta actualmente con cen tra-balladores e un gasto anual para o Concello de dous millóns de euros.O Servizo de Axuda no Fogar (SAF) contempla un valor esti mado do

contrato de 15.284.049,48 euros e un prazo de execución de 3 anos, máis 2 anos divididos en dúas po-sibles prórrogas. A contí a do prezo/hora incrementarase en máis de 4 euros , pasando a ser de 15,96 eu-ros/hora a hora ordinaria e 17,95 a festi va. Debido ao importe da con-tratación realizarase mediante pro-cedemento aberto harmonizado.O Concello autorizará o gasto do orzamento pola contí a anual de 2.838.740 euros, adquirindo o compromiso de habilitar o crédito para dar cobertura á prestación deste servizo e evitar os problemas cos pagos ás traballadoras.

Urxen a contratación do SAFA IV Gala do Deporte será o 25 de xaneiro no auditorioO Concello de Vilalba celebrará o sábado 25 de xaneiro a súa tradi-cional Gala do Deporte, que chega á súa cuarta edición mantendo os cambios do ano pasado, cando se celebrou xaneiro para fomentar a parti cipación na mesma. A cita será no Auditorio Carmen Estévez, ás 20.00 horas con entra-da de balde.O prazo para presentar as candi-daturas xa rematou e aínda non e coñecen as categorías nas que se dividirá nin quen será o padriño do evento. O importe total desti -nado ás axudas é de 3.000 euros.


O Concello de Vilalba puxo este Na-dal en marcha a campaña En Vilal-ba, comercio local coa colaboración da Asociación de Empresarios Sete Pontes e Caixa Rural Galega. O Con-celleiro de Comercio e Turismo, Mo-desto Renda, explica as liñas mestras do amplo programa de acti vidades da que será a primeira campaña de apoio ao comercio local organizada dende o Concello de Vilalba.

Como se deseñou este campaña? Trátase da culminación dunha idea á que comezamos a darlle forma hai meses e que non tería sido po-sible sen o traballo de comunicación constante que, dende a Concellería, se estableceu co comercio asociado dende o mesmo intre da nosa toma de posesión. Ninguén mellor que os propios comerciantes para defi nir as necesidades e problemáti cas do sec-tor e é por isto sempre ti vemos claro que esta primeira campaña munici-pal ou era con eles ou non sería.

Cal é o seu obxecti vo a curto prazo? E a longo? Ao curto: proxectar as vantaxes de comprar no pequeno comercio, así coma o benefi cio social, económico e ambiental que representa. Ao lon-

go: Impulsar e dinamizar o comercio local e de proximidade, en tanto que sector estratéxico para a pequena e mediana economía de Vilalba. Cóm-pre non esquecer que, a diferenza das grandes superfi cies comerciais, os nosos comerciantes contribúen ao progreso do noso Concello pa-gando aquí os seus impostos e taxas. Ademais, promovendo a compra no comercio máis próximo estamos, ao tempo, contribuíndo a frear o des-poboamento, que é un dos grandes problemas.

Terá unha conti nuidade? Non só estamos en disposición de garanti r a súa conti nuidade. Dende xa, traballamos para que nos orza-mentos de 2020 se recolla a necesi-dade a ampliar.

Que outros proxectos e ideas hai para o sector?Unha vez remate esta campaña fi xa-remos a seguinte xuntanza co co-mercio asociado, ademais de outra dirixida aos comerciantes que non o están. Será nese intre cando come-cemos a darlle forma a todas aquelas iniciati vas que dende a Concellería cremos que poden botar a andar a cargo dos orzamentos da anualidade

2020. Con todo, e a risco de me pre-cipitar, a posibilidade de centralizar nunha mesma plataforma online a nosa oferta comercial vinculándoa á turísti co-hostaleira; é unha idea que, estou seguro, suporía un pulo impor-tante para o noso comercio nun con-texto de auxe das novas tecnoloxías vinculadas ao Camiño Norte.

Das diferentes iniciati vas da campa-ña cal é a máis destacada e por qué? O concurso de escaparates está a ter un retorno incrible, mais eu queda-ríame co Merca, Bule e Gaña co Co-mercio Local, isto é, por compras su-periores a 20 euros nun mínimo de 7 establecementos parti cipantes, veci-ños e visitantes entrarán nun sorteo de 1500 euros de compras gratuítas durante 2 horas no comercio local. Destacaría tamén o éxito que ti vo o propio vídeo promocional da campa-ña, do que poderiamos falar xa coma un fenómeno viral.

Estades tendo respaldo nas vosas iniciati vas?Persoalmente non podería pedir máis. Escoitando aos comerciantes e veciños antes do deseño e execución das nosas iniciati vas, o marxe de erro redúcese considerablemente.

Arrinca a primeira campaña en favor do comercio local

Modesto Renda, á esquerda e, á dereita, o cartel da campaña

• A campaña arrincou cun vídeo promocional promocional da campaña que se está a difundir a través das redes sociais do Concello

• Colocación das 60 bandeirolas co logoti po da campaña nas diferentes rúas comerciais e a entrega dos disti nti vos e selos co logoti po aos parti cipantes.

• Posta en marcha do concurso de escaparates, que estará acti -vo ata o 6 de xaneiro.

• Programa Merca, Bule e Gaña co Comercio local. Por compras superiores a 20 euros nun míni-mo de 7 establecementos par-ti cipantes, os clientes entrarán nun sorteo de 1500 euros de compras gratuítas en 2 horas.

• O venres 20 de decembro, ás 20.30 horas na casa da cultura inaugurarase a exposición O co-mercio vilalbés ao longo do sé-culo XX. Pechará a sesión unha mesa redonda sobre comercio.

• Venres 27, ás 17.00 horas, re-presentación do espectáculo Ao teatro, ao comercio.

• O sábado 28 ás 12.00 horas, Cantos de Comercio. A forma-ción Saraghallada fará un per-corrido polas rúas comerciais.

• O domingo 5 anunciarase o ga-ñador do Merca, Bule e Gaña co Comercio local coincidindo coa cabalgata de Reis.

• Día 7 de xaneiro, ás 13.00 ho-ras, entrega de premios do con-curso de escaparates.

AS ACCIÓNS


O Concello de Vilalba vén de pre-sentar unha das citas máis emble-máticas para a localidade, a Feira do Capón, que terá lugar o 22 de decembro con algunhas novidades “para darlle un aire novo e atraer a distintos públicos que se acheguen a Vilalba para coñecer este evento”.Segundo a concelleira de Feiras e Mercados, Antía Rama, “este ano centrámonos exclusivamente no ca-pón e nos produtos típicos da zona, ademais ofreceremos unha degus-tación e haberá demostracións en directo sobre o cociñado”.“Teremos postos do mel de San Simón ata o liño das nosas mulle-

res de Insua, pan de feitura local, xinebra rosa elaborada nesta zona, e por suposto non poderán faltar cousas tan típicas como o queixo de San Simón e o roscón de Vilalba”, aseverou Rama.A feira abrirase ás 10.30 horas am-bientada pola Charanga de Vilalba, cun recinto pechado baixo carpa cos diferentes postos. Ás 11.30 da-ranse os premios aos criadores ga-ñadores e grupo de música Buxos Verdes animará as rúas. A continua-ción dará comezo o showcooking e un sorteo de agasallos. A foodtruck ofrecerá unha degustación de balde de porco celta e galiña de Mos.

Van participar na Feira do Capón?Claro que si, nós participaremos como criadores de capón como nestes 5 ou 6 anos. Somos os únicos que levan galos de Mos e este ano non haberá moitas pezas, unhas 8, e andarán por 90 euros cada unha.

Sobre que prezo oscilan as pezas?Os galos andan sobre 45 ou 60 eu-ros e as galiñas 30 euros, pero sem-pre dependo do peso.

Porque ten tanto renome?Esta raza é unha raza autóctona galega e a máis numerosas en Espa-ña. Hai galiña e galo, pero o que se vende para consumo é o galo, e das galiñas aprovéitanse os ovos. Des-pois de que as galiñas levan o seu periodo de posta, que será duns 3 ou 4 anos, si que se utilizan para comer xa que poden pesar 2 kg. Esta raza atópase en perigo de ex-tincion e destaca pola súa rusticida-de, os seus ovos, que son moi bos, e a súa exquisita carne. Xa que ao estar sempre ao aire libre ten moita masa muscular e é máis consistente e máis escura. Aos galos matámolos con 9 meses co cal teñen unha car-ne cun sabor forte e pouca graxa.

Cantos criadores ten Avimos?Dentro de Avimos hai varios op-

cións, hai os que teñen o REGA, Regra de Avicultura Artesana que pode vender ovos e carne e haberá uns 170 ou 180 en Galicia, e despois socios de Avimós que teñen Gali-ñas de Mos e que haberá uns 400. Pero despois moita xente por toda España que son criadores desta raza pero que non se atopan dentro da asociación.

Hai moito consumo desta raza?O crecemento da raza fóra de Gali-cia é espectacular. Hai moita xente de toda España que están apostan-to por esta raza e nos están a pedir ovos ou pitos para poder criar direc-tamente. A xente empeza a valorar

máis o produto e a calidade cárnica e ovípara. Neste último ano o ovo pegou un impuslo forte, xa que a xente descoñecía o bo que é. De feito, no meu caso estou mandando moita da miña produción, por non dicir o 100%, a dous restaurantes de Madrid. E non lle dou servido, por-que ao ter a Rega limita o espacio.

Participan en moitas feiras?Seguimos partipando nas feiras e concursos xa que son unha maneira de visibilizar o noso produto. Unha das importantes de Galicia, é que sempre coicide coa Semana Verde de Silleda, é un concurso no que participan criadores de toda Galicia. Tamén estamos en concursos e fei-ras máis pequenas e máis locais, e ademais en moitisimas citas. Imos onde nos chaman e onde podemos, pero imos representar e presentar este bo produto.

Como segue o tema das matanzas?Seguimos á espera de que o Minis-terio autorice as salas de matanzas domiciliarias, para poder atender moito mellor a demanda. Non hai matadoiros suficientes e os que hai ou están lonxe ou son caros ou non o fan ben, é dicir, non deixan aos animais como os deixamos nós can-do os matamos nos mesmos.

“Neste último ano o ovo de Mos pegou un forte impulso”Francisco Monasterio, presidente da asociación Galiña de Mos (Avimós)

Francisco Monasterio

A Feira do Capón estará centrada este ano nos produtos autóctonos

decembro 2019 7actualidade

rábade

O Concello de Rábade vén de pre-parar unha completa programación cultural para Nadal, dirixida a todos os públicos. Comezará o día 18 cun-ha visita do Apalpador, que chegará ao Centro Sociocultural ás 17.30 con contacontos con música. Ademais acenderase o alumeado de Nadal. O venres 20 será o Musical do Nadal a cargo da Escola de Música ás 17 ho-ras no centro sociocultural.O día 21, a fortuna chegará a Rábade da mán dos recheos, que serán ás 19 horas, e ademais, haberá agasa-llos e chocolate con churros. Ao día seguinte, Feireando cos nosos nenos dará a coñecer a feira do pobo, os costumes ou a etnografí a. Esta acti -vidade será de 10 a 13 horas e está desti nada a nenos de 4 a 12 anos.O 27, a acti vidade Cociñando Xuntos xuntará a cati vos de 4 a 12 anos coas Mulleres Águeda nun obradoiro pola tarde. Conti nuarán ao día seguinte co baile do Nadal. Unha actuación en directo que porá o apartado mu-sical ás 22 horas ao concurso Móvete a ritmo... e leva un xamón!Os días 30 de decembro e 2 e 3 de xaneiro haberá obradoiros de paxe-landia de 10 a 13.30 horas no centro

sociocultural. Rematarán o ano coa Don Silvestre.Xa en xaneiro, o día 4 será o Encon-tro de corais do festi val de panxoli-ñas, que será no centro sociocultural ás 18 horas. Contará coa Coral Poli-fónica Luar de Vilalba e o Coro Mú-sico Crisanto de Rábade, Outeiro e Begonte.Por últi mo, o día 5 chegará a espe-rada cabalgata de Reis, que fará un percorrido polas rúas do pobo, para máis tarde dar a benvida ás súas Maxestades na praza do Concello ás 18.15 horas. Tamén haberá unha entrega de agasallos na igrexa parro-quial ás 19.00 horas.

Rábade prepara unha completa programación para Nadal

O alcalde de Rábade, Francis-co Fernández Montes, anunciou que estes días se abrirá o prazo de licitación para a execución do proxecto de construción dunha nova pasarela sobre a vía do tren, no lugar que ocupa a actual, que se encontra nun avanzado estado de deterioro. Esta obra estará ao car-go de Adif e pasarán despois a ser ti tularidade do Concello, quen se ocupará do seu mantemento.Esta actuación é froito dun con-venio, que inclúe tamén o acondi-cionamento da zona e eliminación do paso a nivel sito na zona do cemiterio. No mes de xaneiro fi r-mouse ese convenio para redactar o proxecto e facer as obras antes de que rematara o ano. Unha das esixencias do Concello Aínda que non se puido adiantar tanto como se esperaba, o proxecto está en licitación. Trátase dunha obra moi demandada dende fai dez anos.

CINE MAN. Por outra banda, o Con-cello de Rábade está a negociar co

GDR o fi nanciamento para realizar unha primeira fase da adecuación do Cine Man, que queren conver-ti r nunha sala de usos múlti ples inspirado no salón rexio do Círculo das Artes recuperando a estéti ca da época do cine. Xa encargaron o proxecto que constaría dunha pri-meira fase que tería un orzamento de preto de cen mil euros, para os que se busca fi nanciamento.

DR. FLÉMING. A rúa Dr. Fléming de Rábade será unicamente de saída hacia a avenida de Galicia segundo

anunciou o Concello, que tomou dita decisión “debido aos proble-mas que ocasionaba o cruce de vehículos nunha rúa tan estreita”.O moti vo de facela de saída hacia a avenida de Galicia “derívase de que o enlace con esta dende o centro da vila ofrece maior segu-ridade para os condutores dende a rúa Doutor Fléming que dende a rúa Fernando Arias, que dispón de menor visibilidade”.En vindeiras datas levaranse a cabo novas modifi cacions.

Xa está en licitación a nova pasarela sobre a vía do tren

A actual pasarela sobre a vía do tren de Rábade está moi deteriorada


O Concello de Cospeito organiza unha serie de acti vidades de balde para Nadal baixo o tí tulo LecerNadal, e que deu comezo co acendido do alumeado o día 13. A programación conti nuará o 20 cunha festa infanti l organizada pola Anpa do CPI Pluri-lingüe Virxe do Monte. Será no pavi-llón municipal de Feira do Monte de 18.00 a 21.00 horas.O domingo 22, Papá Noel visitará Cospeito e fará parada na casa da cultura de Feira do Monte ás 18.00. Na de Muimenta o luns 23 haberá un obradoiro de Nadal ás 17.00 ho-ras. Trala Noiteboa, o 27, o Proxecto Ludus fará o desfrute do tempo de lecer dos pequenos, no que haberá proxección infantí s, obradoiros, en-contros de xadrez e merenda. Será a parti r das 16 ás 20 horas na casa da cultura de Feira do Monte.O sábado 28, no mesmo lugar, habe-rá un bingo infanti l, que dará come-zo ás 16.00, acto seguido será o de adultos e xa pola noite será a quen-da do Festi val de Panxoliñas. Tamén o luns 30 haberá unha proxección de cine infanti l en Muimenta ás 17.00 horas.

Xa en xaneiro, o día 2 o Proxecto Aus-picium visitará o Museo das Aves ás 16.00 horas e o día 3 a súa Maxesta-de o rei Melchor visitará o centro de día Vila de Valverde.O día 5 chegará a esperada cabalga-ta de Reis, que percorrerá as rúas do pobo nas súas carrozas, para despois facer parada no pavillón ás 18.00 horas e reparti r agasallos aos pe-quenos. Ademais, haberá inchables e chocolate con churros. Por últi mo, o día 19 volverá o bingo de Nadal, nesta ocasión ao centro de día Vila de Valverde ás 12.00 horas.

MUIMENTA. Por outra banda, xa está en marcha unha nova edición do Mercado de Nadal, que remata-rá o domingo 5 de xaneiro do 2020 coa parti cipación de 24 negocios. Trátase dunha acti vidade que se re-pite todos os anos e que forma parte das concretadas na reunión da Xunta Directi va da Asociación de Empresa-rios de Muimenta, a cal engloba a gandeiros, profesionais e autóno-mos da vila.Os premios a reparti r serán vales de 100 euros cada un deles aos donos das papeletas que coincida cos tres últi mos números do primeiro pre-mio da lotería de Reis que se celebra o 6 de xaneiro. Ditos vales deben ser consumidos nos negocios perten-centes ao colecti vo empresarial, en trintas días.

CAMPAMENTO. A anpa A Granda de Muimenta organiza un campamento de Nadal para os días 23, 24, 26, 27, 30 e 31 de decembro en horario de 10 a 14 horas e a cargo de Vingolea. O prezo é de 60 euros o campamen-to completo e 12 euros se tan só queren acti vidades dun día.

cospeito

O Museo das Aves de Cospeito acolleu a presentación do libro que recolle os poemarios gañadores na primeira edición do Certame Torre de Caldaloba. Trátase da obra Cal-daloba en terras de Valverde, do cospeités Xesús Rábade Paredes; e Na pel das árbores do vento, do ourensán Paulino Peña.Ao evento asisti ron os autores e o director da editorial Alvarellos, Henrique Alvarellos, a cal se encar-gou de editar os libros. Presidiou o acto o alcalde local, Armando Cas-tosa, acompañado do responsalbe de Culturalia GZ Marti ño Maseda e da representante da asociación de veciños de Pino Inés Lozano, enti -dades convocantes do premio.

Nesta presentación, os asistentes volveron lembrar a esta torre, en estado de deterioro, que son un símbolo do seu pasado señorial. Xa se coñecen tamén os gañadores da segunda edición, que xa reci-biron os seus galardóns, o escritor Xurxo Alonso, de Vilagarcía de Arou-sa, co poemario Hora de penumbra na categoría de maiores de 18 anos, e a pontevedresa Mariña Maceira Segovia, coa obra Unha fraga de laios, na de menores de 18.O segundo premio na categoría de adultos recaeu en De casa queima-da, de Iria Collazo (Moaña), e en menores de 18 anos foi para E sigo pensando en ti , da monforti na San-dra Rodríguez.

Editados os poemas gañadores do certame Torre de Caldaloba

Arrinca o Nadal cunha festa infanti l

Un momento da presetación da edición dos poemas do ano pasado

Os socialistas criti can o deterioro da rede viaria do ConcelloOs socialistas de Cospeito acusan ao goberno local de descoidar a rede viaria do Concello traslas últi mas ac-tuacións realizadas en zonas como Roás. Segundo indican, durante o mes de setembro, foron “numero-sas” as queixas dos veciños de Roás sobre as estradas da parroquia. “Es-pecialmente os gandeiros, dado que durante a tempada de recollida do millo, as numerosas e profundas fo-chancas retardaban o desprazamen-to e impedían a monobra da maqui-

naria agrícola; feito que encarecía o prezo dos traballos relacionados coa recollida do millo”, din.No pleno do mes de setembro, o PSOE preguntou se se ía asfaltar o tramo da estrada que vai dende Os curros ata a Ponte do Somo e o concelleiro de Obras e a propia Al-caldía afi rmou que se asfaltaría de inmediato en outubro pero “unha vez rematado o período de recollida do millo, tapáronse algunhas das fo-chancas con grixo e nada máis”.

A Corporación de Cospeito apoiou con unanimidade a aprobación ini-cial do PXOM, un documento que leva en proceso dende 2001 e no que se abriron máis de 140 expe-dientes. O alcalde de Cospeito, Armando Cas-tosa, manifestou a súa sati sfacción con este plan xeral ao que califi cou de “instrumento importantí simo de ordenación e planifi cación urbanís-ti ca”, que se poderá consultar, unha vez que se publique no BOE/BOP, durante os dous meses que durará a exposición pública.O Concello ten previsto abrir unha ofi cina para que os propios veciños

podan consultar o Plan Xeral, pre-sentar as súas propostas ou alega-cións ou mesmo resolver as dúbidas que poidan xurdir. A nova ofi cina aínda non se sabe si estará no propio Concello ou na casa da cultura, nin tampouco está claro aínda o horario xa que se acotará en función da de-manda existente.Por outra banda, decidiron tamén reparti r as reunións informati vas en-tre Feira do Monte e Muimenta, os dous núcleos urbanos máis impor-tantes do termo municipal, a pedi-mento da oposición.Os grupos da oposición mostraron a súa sati sfacción polo Pxom e explica-

ron que o seu voto a favor é “un voto de confi anza porque ou Pxom é de todos e queremos que sexa o mellor posible. Non vai ser fácil nin vai que-dar ao gusto de todos e hai moito que moldear, polo que pido que con-ti núe a colaboración entre todos”, expresou a portavoz do PSOE, Rosa Morán, na mesma liña que a conce-lleira nacionalista, Iolanda García.O maior reto do PXOM é a delimi-tación dos núcleos rurais xa que se trata “dun plan vivo” e Cospeito é un Concello rural e moi disperso.Neste mesmo Pleno aprobouse a adhesión ao Pacto de alcaldes polo o clima e a enerxía.

Unha ofi cina expoñerá o Pxom, que xa foi aprobado inicialmente

decembro 2019 9publicidade


outeiro de rei

O Concello de Outeiro de Rei pre-para varias acti vidades para estas semanas. Así, o día 21 haberá un concerto de Nadal ás 11.30 horas no salón de actos de Geriatros a cargo da Escola de Música de Ou-teiro, Rábade e Begonte.O día 23 e o 27 de decembro, os nenos de infanti l e 1º de primaria e de 2º a 6º de primaria poderán parti cipar nun obradoiro de Na-dal en horario de 11.30 a 13.00, no que farán adornos, postais, fofuchas navideñas en goma eva e moitas cousas máis. Este curso, que será no centro cultural, ten 40 prazas, e é preciso anotarse para asisti r. Os días 30 de decem-bro e 3 de xaneiro será o curso de Cestería creati va para nenos de 7 a 12 anos. Será imparti do no cen-tro cultural en horario de 11.00 a 13.00 e consta de 15 prazas para cada día.O día 5 celebrarase a Festa de Reis, que dará comezo ás 18.00 coa actuación do Mago Rafa no salón de actos do Concello. Se-guirá ás 19.00 horas cunha me-renda no pavillón municipal e ás 19.30 horas os Reis Magos che-garán ao pavillón para falar cos nenos e desfrutar de sorpresas.

CONCURSO POSTAIS. O Conce-llo deu a coñecer a relación de premiados do Concurso de Pos-tais Nadal 2019, que contou cun total de 107 parti cipantes e que se desenvolveu durante o mes de decembro.Así, na categoría de 1º a 3º de primaria, os gañadores foron Ro-que Vilela García de 1º, Paula Campos Rozas de 2º e Carla Hernando González de 3º de pri-maria. Houbo dous accesits, un para María Vila Ares de 3º e ou-tro para Mario Yáñez González

de 2º de primaria.Na categoría de 4º a 6º de prima-ria, os gañadores foron Iris Peña Piñeiro e Olivia Vázquez Zapa-ta, ambas de 4º de primaria. E tamén houbo dous accesits, un para Diego Escolante Fernández de 6º e outro para María García Barreiro de 5º de primaria.O participante que acadou co seu traballo a maior puntua-ción e cuxa postal será utilizada como felicitación de Nadal foi Gustavo González López de 4º de primaria.

Listos para o Nadal

A árbore do Concello de Outeiro de Rei e o programa municipal

O BNG de Outeiro de Rei manifes-tou a súa sorpresa “porque o alcalde se negue a pedir á Deputación que amañen a estrada de Mosteiro”.Segundo indican os nacionalistas trá-tase dunha vía que uti lizan moitos vehículos e que o seu estado non di-fi culta o paso dos peóns pola mesma así como bicicletas.Indica o BNG que se trata dunha

zona semi-urbana polo que é urxen-te a súa reparación.Os nacionalistas presentaron no ple-no unha moción para solicitar á De-putación o amaño desta rúa “aínda así, o alcalde negouse. Parece incrí-bel, non lle custaría nin un cénti mo, tan só se propoñía solicitar á Depu-tación o seu arranxo e aínda así o PP votou en contra”.

Os nacionalistas demandan o amaño da estrada de Mosteiro

A Casa-Museo Manuel María con-voca unha edición máis, a sexta, do concurso escolar de recitado poéti -co Rosalía sempre viva. Segundo as bases que se veñen de publicar, os centros educati vos teñen até o 27 de xaneiro para se inscribir nun certame que o ano pasado reuniu en Outeiro de Rei máis dun centenar de alum-nado de toda a xeografí a galega.Centrado no recitado de versos da obra en galego de Rosalía ou da am-pla produción poéti ca de Manuel María, o concurso escolar ten como obxecti vo potenciar a expresión oral e a creati vidade do alumnado a tra-vés do coñecemento e o recitado da

poesía de dúas das voces máis im-portantes e populares da literatura galega. A fase fi nal do certame celebrarase

no auditorio da Casa-Museo Manuel María o 14 de marzo do próximo ano e as bases pódense ver na web da asociación.

Volve o concurso ‘Rosalía sempre viva’

Unha imaxe da edición do ano pasado

O Concello de Outeiro de Rei implan-tará a recollida selecti va separada da fracción orgánica dos residuos municipais, proxecto subvencionado pola Consellería de Medio Ambien-te, Territorio e Vivenda ao abeiro da convocatoria de axudas desti nadas a enti dades locais de Galicia para o fi nanciamento de actuacións en materia de residuos de competen-cia municipal, axudas cofi nanciadas polo Fondo Europeo de Desenvol-vemento Rexional con cargo ao programa operati vo FEDER Galicia 2014-2020.Dito proxecto consiste na recollida de forma separada da fracción orgá-nica dos residuos xerados nos foga-res, para o cal o Concello de Outeiro dotará no ámbito municipal de con-tedores de cor marrón co disti nti vo de Só orgánica e procurará a súa re-collida. Non obstante, para o bo fun-cionamento desta nova iniciati va é precisa a colaboración dos veciños e veciñas do municipio para que boten neste novo colector marrón unica-mente os residuos axeitados.Nun primeiro momento, esta cola-boración será especialmente pre-cisa no caso das persoas residentes da urbanización Santa Isabel, barrio piloto seleccionado para iniciar esta nova experiencia de implantación do 5º contedor desti nado á recollida da fracción orgánica dos residuos,

para logo estender a experiencia a diferentes puntos do municipio e ta-mén será especialmente importante nos establecementos xeradores de canti dade destes residuos (grandes produtores). Non obstante, esta im-plantación será progresiva no resto do municipio e en todos os casos de carácter voluntario.

BNG. Pola súa banda, o BNG de Outeiro vén de denunciar unha vez máis problemas coa recollida de lixo e a súa reciclaxe. “O pasado mes de agosto xa se denunciaba o problema dos contedores do vidro que non se baleiraban a pesares de estar to-talmente cheos e de estarse a ti rar o vidro nos contedores xenéricos e tres meses despois, a situación volve repeti rse e os contedores de vidro están totalmente ateigados”, din.

Comeza a recollida selecti va de lixo orgánico


abadín

Ramón Ramil volverá á corporación de Abadín trala renuncia da anterior concelleira de Mocidade, Educación e Escolas Infantí s de Abadín, Edita Casti ñeira. Este políti co volve a unha Corporación na que esti vo os últi -mos 32 anos xunto ao alcalde, José María López Rancaño. Ramón Ramil, tamén do Parti do Popular, é xubila-do da gandeiría e recibirá as funcións cando o pleno o aprobe.Edita Casti ñeira anunciou a renuncia ao seu cargo para regresar ao seu posto de traballo antes de pertencer

á corporación no Punto de Atención á Infancia (PAI).A ex concelleira volverá ao PAI, ao que se pretende ampliar o horario, segundo explicou o alcalde, para suprimir a pausa do mediodía. Esta medida farase efecti va cando a ex concelleira volva da baixa médica. O novo horario do PAI será de 8.00 a 20.00 horas. O alcalde valorou “posi-ti vamente” o paso de Edita Casti ñei-ra polo Concello e considerouna “a persoa idónea pola súa experiencia” para ocupar o cargo non PAI.

Ramón Ramil suplirá a Edita Casti ñeira no grupo de goberno

O Concello de Abadín aprobou en Pleno os orzamentos do Concello para o ano 2020, que ascenden a 2.114.813,98 euros. Son uns orza-mentos que o alcalde, José María López Rancaño, califi cou de “rea-listas, porque refl icten o que real-mente hai, non están infl ados por subvencións”.O Concello terá este ano un orza-mento novo trala prórroga do de 2018 durante o ano en curso, que foi de 1.089.494,52 euros.Así, para o ano que ven, o Concello de Abadín, no capítulo de ingresos, obterá 1.089.788,99 euros de im-postos directos e 160.240,89 dos indirectos, aos que haberá que sumar outros 189.707,41 euros de taxas. Outra das parti das desta-cadas no tema de ingresos son os 675.368,15 euros procedentes de transferencias correntes.

Do total das cartas recadados, o Concello de Abadín desti nará 1.640.590,05 euros a gastos co-rrentes en benes e servizos, onde se inclúen os investi mentos. Para persoal desti narán 420.776,93 eu-ros, que será algo menos do 20% do orzamento. Finalmente, para transferencias teñen reservados máis de 53.000 euros.Ademais, José María López Ran-caño afi rma que quedan fóra do orzamento os 800.000 dos que disporá o Concello en concepto de transferencias da Xunta e da Depu-tación como subvencións e que se desti narán a disti ntas actuacións.O orzamento foi aprobado nun pleno que volveu a ter un ambien-te difí cil entre o PSOE e o equipo de Goberno e no que os socialistas abandonaron a sesión desconten-tos coas respostas do alcalde.

Aprobado un orzamento de 2,11 millóns de euros

O Concello de Abadín organizará este Nadal un campamento para os nenos co obxecti vo de axudar a conciliar a vida familiar e labo-ral neste tempo de lecer. O cam-pamento desenvolverase os días non lecti vos entre o 23 de de-cembro e o 6 de xaneiro durante as mañás, nas que os pequenos realizarán acti vidades de lecer e educati vas.Pero esta acti vidade comple-menta tamén un programa no que a cabalgata de Reis será o eixe do Nadal. O día 5 os Reis chegarán tamén a Abadín, onde serán recibidos polo equipo de Goberno no salón de usos múl-ti ples do novo Concello. Depois subirán nos seus vehículos, co-ches clásicos como teñen por costume, e acudirán ao pavillón,

onde haberá unha gran festa con chocolate con churros e in-chables.Ademais, como en anos anterio-res, todos os nenos recibirán o seu

agasallo adaptado á súa idade.A vila conta xa este ano coa ilu-minación de Nadal posta, que destaca na noite e que pode verse dende lonxe.

O Concello terá un campamento urbano e a tradicional cabalgata

A nova iluminación de Nadal de Abadín

Substi tuirán a ponte derrubada en setembro por unha novaA empresa Xardinor, de Xerma-de, vén de colocar a nova ponte que substituirá ao derruido en setembro na área recreativa de Gontán, unha peza que foi en-cargada e realizada por parte da Confederación Hidrográfica, sendo presidente Francisco Li-ñares.O Concello vén de investi r na susti -tución da ponte un total de 10.100 euros. Trátase dunha construción en madeira con base de formigón

para salvar os 7,5 metros lineais que ten o río de ancho nesa zona. Está realizado en pino con dúas zancas de madeira laminada e tarima radiada con baranda e qui-tamedos “con todas as normas de seguridade”, asegura José María López Rancaño.A peculiaridade da nova ponte é que ten forma de arco e foi rea-lizada por esta empresa de Xer-made, que está especializada en construcións de madeira.Portada do proxecto para a ponte


Logo de seis meses de mandato fala-mos coa alcaldesa de Guti riz sobre a actualidade do Concello.

Que proxectos levaches a cabo nes-tes primeiros meses de mandato?Pois basicamente executamos os proxectos xa comprometi dos como non podia ser doutra maneira, ade-máis xa os orzamentos do 2020 fo-ron aprobados en prazo. Temos que decir que as inversiós que realizamos depeden de subvencións doutras enti dades xa que os nosos recursos vanse en gran medida en persoal e en gasto corrente, no noso caso con máis razón xa que temos a meirande parte dos servizos municipalizados ou en xesti ón directa. De cara ao mo-mento actual estamos centrados en solucionar o problema da auga.

Cal é a situación actual e cales se-rían as inversións necesarias para solucionar o problema?Na actualidade non temos o proble-ma do ferro debido ás abundantes chuvias. Pois como mínimo falamos dunha inversión de 200.000 euros na Estación de Tratamento de Auga Po-table así como afrontar algunha ac-tuación no pantano porque é precisa esa captación sobre todo en estapa esti val, pero aí xa dependemos dou-tras insti tucións. De cara ao 2020 en novas captacións de traídas estamos realizando proxectos para poder in-verti r parte do Fondo de Compensa-ción Ambiental.

Falando de inversións do 2020, que outras prioridades están recollidas nos orzamentos?Temos un concello moi extenso, cunha rede de estradas moi grande, imos intentar facer un plan onde to-das as casas teñan un bo.

Cal é a actualidade do PAI?Precisamos 40 prazas e na actualida-de temos a metade, este ano, e xa

é o terceiro consecuti vo, quedaron nenos que non puideron ter o hora-rio que precisaban, concretamente 14. No verán reuninme co xerente do consorcio, posteriormente coa conselleira de Políti ca Social da Xun-ta. Durante a reunión díxome que se podía estudar a ampliación do PAI, entón os técnicos visitaron o empra-zamento actual, informaron que non é viable facer as modifi cacións sobre as edifi cacións existentes, pero si vi-ron xunto coa técnica de urbanismo do Concello que sería viable facer unha nova edifi cación na mesma fi n-ca que o colexio. Resultaría moi có-modo para as familias xa que pode-rían levar ao mesmo emprazamento ao neno que vai ao PAI e o que está xa escolarizado. Na actualidade en-contrámonos que cando solicitamos aos técnicos do consorcio que nós axudaran no proxecto do Consorcio para que este cumplira os requisitos non teñen permiso para facelo. Falei varias veces co Xerente do Consorcio nas últi mas datas pero aquí segui-mos a espera da contestación. Agora precisamos asesoramento técnico para que o proxecto leve todo en regra para ter informes favorables. Da a sensación de que os técnicos si queren facer o traballo, pero non teñen instruccións políti cas para co-

mezar. Non podemos permiti r que os nenos teñan que ir a outros con-cellos por falta dun servizo, ademáis seguimos mantendo unha natalida-de aceptablemente boa. No colexio temos dúas unidades de 3 anos que facía tempo que non existí an.

No referente ao GES, logo da re-solución xudicial, o Concello debe asumir unha serie de traballadores, como o afronta?Pois atopámonos en que agora te-mos que asumir 3 traballadores a maiores dos 3 que xa asumimos para facer tarefas do Concello. O problema de base radica en que o concello de Guiti riz ten que facerse cargo duns empregados que realiza-ban tarefas no GES e que por tanto afectaban a máis concellos que o de Guiti riz. A Xunta traslada unhas competencias que debía de xesti o-nar ela directamente aos concellos, esto é inasumible. Se prestas un ser-vizo a varias enti dades municipais o normal é que asumas plenamente as competencias, se precisa dun emprazamento e non dispón del, pois un concello pode poñerllo o seu servizo, pero non ten xeito que para unha competencia autonómi-ca nós asumamos custes coma o de vesti ario ou ter unhas instalacións

adaptadas cunha inversión feita polo Concello para uns traballadores que fan varios turnos cando estes pres-tan uns servizos a outras enti dades.

Guiti riz vai seguir a ser un concello dinámico, con diferentes eventos?Temos moitos eventos xa consolida-dos e que para o ano repeti rán. Imos cambiar as datas da festa da Torta de Millo, pasará a ser na últi ma semana de maio logo de conversar cos pro-dutores e incorporaremos máis acti -vidades paralelas como pode ser un torneo de fútbol. Tamén teremos un evento vinculado aos coches clásicos preferiblemente en primavera, esta-mos cerrando datas. Tamén vincula-do á automoción colaboraremos na organización dun slalom que será o 28 de marzo. Por suposto tamén terá lugar a Feira de Callos e Artesanía, e colaborar cos colecti vos das dife-rentes parroquias, festi vais coma o de Pardiñas, seguimos colaborando para que se fagan as saídas de ciclis-

mo co BTT Cova da Serpe, realizamos andainas, etc...

Como está a situción do Balneario?Parece ser que está moi avanzado o decreto de venda a través do xulga-do. Presentáronse ofertas e espero que o antes posible se adxudique, unha vez que esto suceda espero que a enti dade gañadora que o poña en marcha o antes posible xa que é un negocio que chegou a xerar máis de 30 postos de emprego. Cando te-ñamos novas poñerémonos en con-tacto con eles prar tratar de axudar a que a súa implantación sexa o máis rápida posible. Tamén a principio de ano falaremos con Ingemarga que é unha enti dade que aínda xera un vo-lume de emprego importante para ver cal é a situación.

Cales son os proxectos máis ilusio-nantes que lle gustaría executar?Pois nesta lexislatura acadar a escola infanti l, deixar solucionado defi ni-ti vamente o problema da auga que tanto afecta ao núcleo urbano de Guiti riz pero que tamén debemos mellorar en Parga por exemplo. Ou-tro proxecto imprescindible é rema-tar o Pxom, estamos moi cerca de poder levalo a aprobación inicial, contamos que sexa en xaneiro, des-pois esperamos que a Xunta nos de o visto bo nun prazo razonable e a nosa idea é intentar telo nun prazo dun ano aproximadamente. Para que o concello avance debemos su-perar estes trámites, deixar as nor-mas subsidiarias que tanto limitan e poder aprobar este Plan.

guiti riz

A alcaldesa de Guiti riz, Marisol Morandeira

“Finalizar o Pxom e mellorar o PAI son proxectos imprescindibles”Marisol Morandeira, alcaldesa de Guiti riz dende o mes de xuño

O pleno aprobou os orzamentos do Concello para o ano 2020 cos votos a favor de PSOE e PP e a abstención do BNG. Un documento equilibrado en gastos e ingresos que ascende a 4.396.699,01 euros.O crecemento con respecto ao exercicio anterior é de 2.717,53 euros, que se debe a que en 2019 houbo un ingreso por atrasos no IBI.O apartado de gastos correntes

ascende a 4.200.399,01 euros nos que destacan os desti nados ao per-soal municipal e que se xusti fi can en que a maior parte dos servizos ofréceos o Concello. Para o servizo de Axuda no Fogar contémplase unha parti da de 40.000 euros para sufragar os gastos de desprazamen-to e se valora unha nova modifi ca-ción da RPT. Tamén se inclúen neste apartado 85.500 euros para a con-

cesión de subvencións a asociacións e de emerxencia social a familias e parti culares, e tamén para bolsas de formación, material escolar e axudas ao transporte.O anexo de investi mentos ascende a 183.800 euros, unha canti dade á que hai que sumar as obras con car-go ao Plan Único, as do canon am-biental e as subvencións que se poi-dan obter doutras administracións.

Un orzamento de 4,3 millóns “moi social”


O Concello de Guitiriz elaborou unha completa programación cultu-ral e de lecer para a época do Na-dal, dirixida a todos os públicos con opcións musicais, de teatro, talleres e tamén excursións. Así, comezou coa segunda edición de Guitiriz vive a noite e as xornadas gastronómicas de caza. Tamén tivo lugar o acendi-do do alumeado de Nadal, feito que marcou o comezo das actividades. O venres 20 de decembro, a Esco-la Municipal de Música celebrará o seu Festival de Nadal ás 20.30 horas na Casa Habanera. Ao día seguinte, sábado 21 de decembro, o Apalpa-dor visitará aos máis pequenos do municipio: estará ás 11.30 horas no campo da feira de Parga e ás 12.30 horas no Campo da Feira de Guitiriz.Xa o luns, 23 de decembro, a Casa Habanera acollerá ás 17 horas a ac-tuación musical Pakolas en Concer-to. No mesmo lugar representarase a cabo a obra O Cachopo máxico o venres 27 de decembro ás 17.30 horas.Haberá unha excursión a Silleda Park o luns 30 de decembro. A saí-da está fixada ás 15 horas desde o campo da feira de Guitiriz. O 2 e 3 de xaneiro de 11 a 12.30 horas cele-brarase un taller de Origami na Casa

Habanera dirixido a nenos e nenas maiores de 7 anos.Ademais, inclúese na programación do Nadal a exposición Os Xoguetes dos meus avós de Pepe de Pígara, que estará na Casa Habanera desde o 21 de decembro ata o 10 de xa-neiro.A cabalgata dos Reis Magos será, como sempre, o 5 de xaneiro en Parga e Guitiriz.

COMERCIO. O goberno local de Guitiriz continúa impulsando ini-ciativas co obxectivo de potenciar as compras nos establecementos do municipio. Agora, deseñou unha campaña de Nadal titulado Dálle

vida a túa vila na que se repartirán premios por un total de 700 euros.Esta acción desenvolverase desde o 13 de decembro ata o 5 de xaneiro e participarán un total de 42 empre-sas de distintos sectores: comercios de roupa, mercerías, droguerías, li-brerías, talleres, fruterías ou super-mercados.Durante estas datas, por cada com-pra nun destes establecementos, entregaranse rifas para poder parti-cipar no sorteo dun cheque regalo de 300 euros e catro de 100 euros para gastar nos establecementos de Guitiriz. O sorteo realizarase o día da cabalgata de Reyes no pavillón municipal.

Os Reis Magos e o Apalpador visitarán o Concello este Nadal

A casa consistorial co acendido de Nadal

O Concello de Guitiriz compromé-tese coa accesibilidade cognitiva, dentro do programa de implanta-ción de Obxectivos de Desenvolve-mento Sostible (ODS), que marcan a pauta para cumplimentar acción da Axenda 2030 fixada pola ONU. A accesibilidade cognitiva designa a propiedade que teñen contor-nas, procesos, bens, produtos, obxectos, servizos, instrumentos, ferramentas e dispositivos que re-sultan intelixibles ou de difícil com-prensión, porque algo é cognitiva-mente accesible soamente cando resulta de entendemento sinxelo.As dependencias municipais, servizos do Concello, empresas privadas, locais de hostalaría, co-mercios… farán accesible a súa presenza cun pictograma que po-ñerán de xeito visible nas entradas para deseñar así unha contorna máis accesible.Nun primeiro termo desta implan-tación, levaranse a cabo tarefas de concienciación e formación dos traballadores e traballadoras municipais, para que cada área do Concello de Guitiriz poida desen-volver esta tarefa no ámbito co-rrespondente.O proxecto realízase en colabora-ción co Ceip Lagostelle.

Guitiriz vólcase coa accesibilidade cognitiva

CANTANDO AS 40. Xermolos ven-derá cds e dvds de Cantando as Corenta Xl Festival de Pardiñas. Este CD recolle concerto de tres horas que interpretaron creadores que fixeron grande o Festival de Pardi-ñas e co que se celebrou este ano o aniversario do 40 festival. Os cds estarán á venda no café Soa, Casa Gaibor, Foto Suso, floristería Teixi-do, libería Castaño, nas cafeterías Xoldra de vilalba e Guitiriz, na Tra-descola de Lugo e na Cova Céltica da Coruña.

OS VILARES. A asociación Lareira de Soños rematou a primeria fase dunha nova iniciativa para recla-mar o coidado dos frescos dos Vi-lares, un libro colectivo no que 20 poetas prestan os seus versos para defender o patrimonio. Xa finalizou o prazo para recibir os poemas e agora acometerán a segunda fase, a elaboración do poemario.

CURSO DE PROTECCIÓN CIVIL. O Concello de Guitiriz promove un curso básico de Protección Civil, cuxo obxectivo básico é adquirir a formación necesaria para exer-cer as funcións de Protección Civil. O curso será realizado durante o 2020, e para anotarse pódese cha-mar ao 982370109. O prazo para inscribirse remata o 22 de decem-bro. É de balde.

EN BREVE


O Concello de Castro de Rei des-ti nará un total de 274.000 euros do Plan Único de Deputación Provincial de Lugo para seguir o proceso de mellora das vías de comunicación das parroquias do Concello, que se están a fa-cer en aglomerado en quente. Estas obras reparti ranse por diferentes puntos do termo mu-nicipal.Estes traballos veñen a comple-tar os realizados recentemente na parroquia de Triabá, onde se investi ron na mellora de vías un

total de 92.000 euros con cargo a unha subvención da Xunta de Galicia.Así mesmo, o Concello acome-terá o cambio de luminarias mediante unha subvención do IDAE para a renovación de ins-talacións e o regulamentario cambio a LED por importe de 143.000 euros que se executa-rán antes da primavera. Poste-riormente tamén se investi rán outros 30.000 euros para rea-lizar esta mesma operación en Castro de Rei.

Cambio de luminarias en Castro de Rei e de Ribeiras de Lea

O presidente da Deputación anun-ciou que no primeiro semestre do 2020 a enti dade provincial asinará un convenio de colaboración coa Asociación de Criadores de Gando Porcino Celta, Asoporcel, e o Cam-pus Terra para crear unha explota-ción desta raza nas instalacións da Granxa Gayoso Castro. Fíxoo ante gandeiros e representantes do sec-tor primario durante a inauguración da III Xornada Técnica Monográfi ca do Porco Celta no Pazo de Feiras e Congresos de Lugo.José Tomé rati fi cou o compromiso da Deputación con Asoporcel para poñer en marcha estas instalacións, que funcionarán como centro de reprodución e mellora xenéti ca de animais, proverá aos produtores da provincia de novos exemplares e servirá tamén para a transferencia de coñecementos sobre a raza, gra-zas aos proxectos que desenvolva o Campus Terra e que se poñerán a disposición do sector.Na Granxa Gayoso Castro, a Depu-tación leva tempo colaborando con éxito coa Universidade e cos gandei-ros para impulsar o sector leiteiro. Con esta nova iniciati va, a enti dade provincial estenderá este modelo de

éxito tamén ao sector porcino, co fi n de impulsar a cría e a comercializa-ción do porco celta, un produto de calidade que coti za á alza.O presidente puxo neste senso en valor o traballo da Asociación de Criadores de Gando Porcino Celta, que ten nas xornadas técnicas cele-bradas hoxe no Pazo de Feiras “só unha representación do amplo labor que desenvolve en favor do impulso e a profesionalización da cría de Por-co Celta e da comercialización dos seus produtos derivados”. “Non hai tanto que esta raza quedou relegada por mor da gandería intensiva e a mecanización, que case acaban con ela. Hoxe estamos na tendencia con-traria, e no auxe que está a vivir esta acti vidade gandeira, ten moito que ver o papel de Asoporcel”.O mandatario provincial asegurou que a recuperación do porco celta “vai aparellada á recuperación da biodiversidade, á mellora da xesti ón do territorio, contribuíndo á preven-ción de incendios, e tamén á crea-ción de emprego e, con elo, ao asen-tamento da poboación no rural”. De feito, recalcou, “a demanda cada vez máis alta deste produto abre posibi-lidades reais á xente nova”.

A Granxa Gayoso acollerá unha explotación de porco celta en 2020

castro de rei

O Concello de Castro de Rei está a acometer as obras para instalar as torres de iluminación no futuro campo de fútbol de adestramento de Castro de Ribeiras de Lea. A ac-tuación, que conta cun orzamento de 46.250 euros fi nanciado pola Secretaría Xeral para ou Deporte da Xunta de Galicia, “permiti rá aforrar, porque todos os focos que se colocan son LED, e ter unha boa iluminación das instalacións”, tal e como explica o rexedor de Castro de Rei, Francisco Balado, que indi-ca que en total colocaranse catro torres de iluminación e que as obras deberán estar fi nalizadas ao longo desta semana.A administración local, ademais, xa adxudicou á empresa Calfensa as obras da terceira fase do cam-po de fútbol de herba arti fi cial, co que se avanza para a posta en marcha dunha instalación munici-pal “moi necesaria e demandada” que poderán uti lizar para adestrar “moitos equipos de disti ntas ca-tegorías” do municipio, explica o alcalde. A terceira fase das obras, que xa

empezarán o mes que vén, conta cun orzamento de 133.000 euros, unha parti da que subvencionará a Deputación de Lugo. A actuación centrarase na colocación dunha base sintéti ca de caucho en todo o terreo de xogo, un primeiro paso de cara á colocación do céspede arti fi cial, a últi ma fase do proxec-to que dende o Concello queren executar o próximo ano pero que están á espera de fi nanciamento. Como asegura Francisco Balado, alcalde, esta últi ma fase tería un custe de 160.000 euros polo que

haberá que esperar para acome-tela.Ademais do céspede arti fi cial, esa fase contemplaría a colocación do valo perimetral e as porterías.As obras empezaron no ano 2012 a través dun taller de emprego no que os alumnos executaron o va-lado. Uns anos despois, en 2016, os veciños de Duarría cederon o material de recheo para a primei-ra fase das obras (movéronse 400 camións de jabre) e a Xunta desti -nou 50.000 euros para o enchido e a drenaxe do terreo.

Acometi da unha nova fase das obras do campo de fútbol

A biblioteca de Castro de Rei acolle-rá os días 18 e 19 de decembro un obradoiro de Nadal.Os parti cipantes están citados nas instalacións do centro Poeta Crecen-te Vega ás 17.00 horas para apren-der a decorar a biblioteca.O taller está dirixido a nenos e nenas de entre 4 e 10 anos.Os interesados en parti cipar poden avisar por teléfono (982 314 356) ou polo Facebook para poder deste xeito dispoñer o material necesario.

A biblioteca celebrará un obradoiro de decoración de Nadal

O alcalde, visitando os traballos xunto ao secretario xeral para o Deporte

O Concello de Castro de Rei, en co-laboración coas asociacións Zoelas de Castro Ribeiras do Lea e Amigos da Feira de Castro de Rei, prepa-ran un variado programa de Nadal para desfrute de todos.Así, o día 26 dará comezo Minichef Nadal de 17 a 18.45 na casa da cul-tura de Castro Ribeiras do Lea.Ao día seguinte, un obradoiro de plasti lina máxica fará desfrutar aos cati vos de 17 a 18.45 horas no centro sociocultural Xosé Manuel Carballo. O luns 30 de decembro, as escolas deporti vas visitarán Xuvenlugo e o martes 31 haberá un obradoiro de manualidades de 16.30 a 18 horas na casa da cultura de Castro Ribeiras do Lea.Xa en xaneiro, o día 2 voltará Mi-nichef Nadal de 17 a 18.45, pero

nesta ocasión trasladarase ao cen-tro sociocultural Xosé Manuel Car-ballo. O venres 3 serán a quenda dos inchables no pavillón deporti -vo municipal de Castro Ribeiras do Lea en horario de 17 a 18.30 horas.O domingo 5, as súas Maxestades os Reis Magos comezarán coa súas cabalgata ás 18.00 desde o río Lea en Castro Ribeiras do Lea, para trasladarse polas rúas da vila ata a casa da cultura para agasallar aos cati vos e desfrutar dunha choco-latada.Por últi mo, o día 6, os Reis Magos farán a súa visita aos nenos de Cas-tro de Rei e saudarán aos peque-nos no centro sociocultural Xosé Manuel Carballo para desfrutar da súa compañía, sacar unha foto e tomar unhas larpeiradas.

O Nadal opta polas acti vidades infantí s


muras

O Concello de Muras organizará este Nadal un campamento para rapaces durante os días non lecti vos e non festi vos do mes de decembro e xa-neiro, agás o día de Noiteboa e o de Fin de Ano.Este campamento desenvolverase no local social de Muras con 25 pra-zas para as que é necesaria a inscri-ción no Concello. Trátase dunha ac-ti vidade coa que se pretende axudar a conciliar a vida laboral dos pais coa época de vacacións dos máis pe-quenos e, ao mesmo tempo, darlles unha ocupación atracti va e formati -va para estes días. O campamento rematará o sábado 4 pola tarde cun-ha festa para os pequenos, aberta a todos, coa parti cipación dos paxes e dos cabaleiros da asociación Ati la, que terán algunha sorpresa para os asistentes.O programa de Nadal arrincará xa o día 22 cunha representación de tí -teres a cargo de Mircromina Teatro,

que porá en escea a obra 5 historias para unha man. Será o domingo 22 ás 17.00 na sala de actos da Casa do Médico. Dita actuación está subven-cionada pola Deputación. O día que remata a escola os rapaces recibirán no centro ao apalpador, que lles con-tará uns contos.Muras contará tamén con alumea-

do de Nadal que xa está instalado e novamente unha árbore na praza do Concello volverá lucir adorna-do como o ano pasado, xa que foi unha atracción demandada polos propios veciños. De feito, outra árbore, no Viveiró, será adornada “para descentralizar as acti vidades e facer partí cipes ás parroquias”.

Muras terá un campamento de Nadal e adornará dúas árbores

Os veciños da parroquia da Balsa afectados polo foco de tuberculo-se no seu gando estan convoca-dos a unha reunión co conselleiro de Medio Rural, José González Vázquez, o 10 de xaneiro.Coñecedores como son estes ve-ciños de que se trata dunha cue-sión de saúde pública, plantexa-ranlle ao conselleiro cambios en varias cuesti óns, en especial nas compensacións, que “non son co-herentes coa situación real”.

Segundo lle trasladarán, reciben un pagamento por cada vaca en-ferma moi inferior ao seu prezo de mercado. Por outra banda, o protocolo establece o sacrifi cio dos animais de contacto polos que non se recibe a compensa-ción regulamentaria. Preto de 750 animais na Balsa es-tán inmobilizados por este brote de tuberculose co obxecti vo de evitar o contaxio xerando uns cus-tes elevadísimos para o gandeiro.

Os afectados pola tuberculose reuniranse o 10 co conselleiro

Reunión dos veciños afectos co veterinario que lles informou do proceso

A Xunta de Galicia acometerá a me-llora da cuberta do Ceip Antí a Cal de Muras o vindeiro verán. Así o anun-ciou a concelleira popular Eugenia Requeijo trala reunión que manti -vo en días pasados co delegado da Xunta, José Manuel Balseiro.Eugenia Requeijo recolle “o senti r da comunidade educati va que, a través de disti ntas vías, expresou a necesidade de realizar esta mellora, dando traslado ao organismo que

ten competencias na materia pero, sobre todo, obtendo solucións que é o que lles importa aos pais, mes-tres e ao Parti do Popular”, explica.O PSOE de Muras, que dirixe Ma-rio Rouco, explicou que eles xa solicitaron a reparación da cuber-ta do colexio na reunión manti da no mes de setembro co delegado da Xunta “xunto a outros temas tamén de interese para o conce-llo de Muras”.

Vaise mellorar a cuberta do colexio Antí a CalO Concello de Muras oferta clases

de apoio para rapaces e rapazas que teñen difi cultades cos seus estudos. Para isto, haberá un profesor par-ti cular que axudará cos deberes a aqueles nenos que o soliciten.O programa, que non terá ningún coste adicional para os alumnos, abrangue os ciclos de Primaria e Se-cundaria e refí rese a todas as mate-rias que se imparten no seu centro escolar. O obxecti vo é evitar que os pequenos teñan que desprzarse fóra do municipio.

O Concello pon un profesor de apoio

O Concello de Muras, que preside o seu alcalde, o nacionalista Ma-nuel Requeijo, celebrará o últi mo pleno do ano o día 26 de decem-bro, no que se someterán a apro-bación os orzamentos municipais e tamén os pregos para a licitación do Servizo de Axuda no Fogar. Así mesmo, tamén se modifi cará a ordenanza do cemiterio muni-cipal, que xa se anunciara con an-terioridade.

OBRAS. Así mesmo, Requijo, tamén anunciou que se adxu-dicaron as obras do Plan Único. Nesta parti da inclúense o arranxo de estradas do Mouriscón, a de Bostelo a Abeledo e a estrada de Ceilán.As obras teñen un orzamento de 99.000 euros e darán comezo este mes cun prazo de execución de tres. A empresa adxudicataria é Caferlo.

Os orzamentos irán ao últi mo Pleno do ano

Unha vista da praza diante do Concello coa árbore acendida


O Concello de Pol conti núa co seu proceso de mellorar os servizos dos que dispoñen os veciños polo que actualmente está a levar a cabo diferentes actuacións en diversas parroquias do termo municipal.Así, na parroquia de Balonga estase a acondicionar e mellorar o acceso ao cemiterio. A obra está dividida en dúas fases, unha para a desafec-tación dun camiño público o cal se cedeu para poder aumentar a zona de aparcamento ao pé do cemite-rio, e a segunda vai encamiñada a mellorar o acceso da estrada que une Rioxoán co San Bernabé, coñe-cida coloquialmente como pista do San Bernabé. Trátase dunhas obras que teñen un custe aproximado de 60.000 euros dos cales 30.000 están integrados dentro dos Fondos do Plan Único da Deputación. A mellora vén sen-do unha das demandas reiteradas no tempo polo actual alcalde, o socialista Lino Rodríguez Ónega, á Xunta de Galicia, porque entende que ese acceso debera ser feito pola administración autonómica cando se fi xo a estrada. O concello decidiu fi nalmente acometer esa reforma xa que as empresas que traballan con camións, coma por exemplo as madeireiras, na zona de Balonga, Susá ou Milleirós non podían saír por aí xa que non da-ban realizado o xiro na rotonda. A obra permiti rá o acceso e mano-bra dos diferentes vehículos. O al-calde espera que a Xunta colabore nestas obras asumindo o custe do fi rme duns 200 metros que pode ter a pista.Doutra banda, o Concello de Pol leva tempo mellorando a rede de auga nas parroquia de Caraño e Fraialde así coma unha mellora da traída cara as piscinas de Mosteiro, que se foi facendo en diferentes treitos. Segundo unha valoración inicial dun proxecto, as obras po-dían supoñer un custe aproxima-do dun 425.000 euros, a vista de que o concello dispón dun parque de maquinaria amplo, decidiron acometer esta obra con recursos propios, é dicir, maquinaria e per-soal do Concello. Na actualidade o alcalde esti ma os custos das obras nuns 150.000 euros. Esta traída pódese dividir en tres tramos, o

últi mo executado ti vo un custe de aproximadamente 72.000 euros, e antes houbo un de 30.000 e outro de algo máis de 40.000 euros. “Na actualidade está feita a canaliza-ción principal e irémola levando a diversos barrios coma o de Pacios, de Mirón ou Regodeiros se o pre-

cisan”. Desde o Concello aseguran que están levando a auga a quen a solicite. Trátase en palabras de Lino Rodríguez “dun proxecto ambicio-so e que neste verán estará a auga a disposición dos veciños, de feito salvo algún barrio, moitos xa van estar rematados na primavera”.

pol

O Concello de Pol vén de recibir o resultado fi nal do proxecto de dixitalización dos seus fondos documentais.Este traballo realizouse sobre se-ries tan destacadas como son o rexistro de defuncións, matrimo-nios e nacementos ou as Actas de Sesións.Así, Lorena Martí n entregou o proxecto a Goretti González, en-

cargada da execución do traballo por parte do Concello, e a Sonia Cervantes, concelleira de Pol.

Remata a dixitalización

Un momento da obra de Balonga

Dúas imaxes das obras da traída de auga en FraialdeA parroquia de Caraño tamén ten as súas obras en marcha

Pol despide o ano co traballo feitoO Concello está a levar a cabo diferentes actuacións en varias parroquias para poder mellorar os servizos dos que dispoñen os veciños

As Mulleres Rurais de Pol en colaboración co Concello, or-ganizan para o día 4 de xaneiro a Cabalgata de Reis.As súas Maxestades os Reis Magos chegarán ás 16.00 á praza do Concello, onde se reunirán con eles e farán en-trega dos agasallos aos peque-nos da vila.O Centro de Maiores recibirá

tamén a visita dos Reis Magos como parte da programación de Nadal.A Cabalgata de Reis é unha das actividades imprescindibles no Concello de Pol pero realízase un día antes da habitual para que os pequenos podan acu-dir a outras cabagaltas o pro-pio día 5 en outras vilas máis grandes.

Os Reis Magos recibirán aos pequenos da vila o sábado 4


O concelleiro nacionalista, Oscar Carballés, e a parlamentaria por Lugo, Olalla Rodil, xuntáronse para comprobar o estado de abandono da estrada LU-760 no tramo que une Mosteiro con Rioxán, na que denunciaron o seu mal estado e o perigo que implica aos usuarios.As nacionalistas reclaman que a Xunta proceda a súa reparación e conti nuar co proxecto do mesmo xeito que se fi xo no trazado que une Ludrio (Castro de Rei) ata Mosteiro.“Non podemos xogar coa segurida-de das persoas que transcorremos por esta estrada frecuentemente, xa que esta estrada é a que une Pol

coa zona da Montaña e Meira” dixo o concelleiro nacionalista.Neste mesmo senti do, Rodil puxo de manifesto que existe un total abandono e unha falta de proxecto de vertebración na provincia “vese claramente que o goberno do Par-ti do Popular carece de proxecto para vertebrar as localidades e as comarcas, e por riba, ese abandono reclíctese no estado dos viais como é este caso, no que podería unir a veciñanza con vías que se achegan por exemplo a A-6, a parte da in-completa inseguridade que posúe o mal estado desta estrada para os usuarios”.

O BNG denuncia á Xunta o mal estado da estrada LU-760

Visita de Olalla Rodil e Óscar Carballés á zona deteriorada

O alcalde de Pol, Lino Rodríguez Ónega, manifestaou o seu malestar cotra a Confederación Hidrográfi ca Miño- Sil polo estado no que se ato-pan os ríos.“Estes días percorrín varias parro-quias do concello xa que recibín varias queixas de veciños que ma-nifestaban a conti nua desborda dos ríos, puiden comprobar de primeira man a situación actual dos cursos de auga do Concello. Eu quero facer unha reividicación, instando a que en vez de inculcar tanto o medo a políti ca de sancións aos veciños, que ao día de hoxe non saben nin se poden cortar unha árbore do río, moti vo que fai que se esté a dar unha situación de abandono dos cursos dos río, coiden o río”.Asegura o alcalde que nos propios treitos dos ríos nacen de forma in-controlada multi tude de árbores “aos que ninguén lles pon coto nin límites”. As correntes o que fan nes-te caso é buscar unha saída natural, “e conségueno a base de saír do seu tramo e arrastrar terras de culti vo e creando uns danos moi cuanti osos aos gandeiros e agricultores do con-cello”.

“Temos regatos en Pol que non te-ñen curso para pasar a auga, e ver-dade que choveu moito esta tem-pada, pero foi unha choiva conti nua que se os ríos esti veran coidados non terían desbordamentos desta magnitude. Esto vén provocado pola situación de mantemento dos ríos e senón que as enti dades com-petentes se acheguen a velo.Rodríguez Ónega demanda á Confe-deración e ao Goberno central que autorice e se permita, dentro dos controis necesarios, que a xente poda cortar e manter esas árbores. “Non pedimos limpezas millonarias

da administración, porque o pouco tempo volveríamos ter o proble-ma con nós. Tan só equilibrio no mantemento dos ríos que permita as persoas do medio rural poder seguir vivindo e obtendo recursos do sector primario”. Asegura que debe evitarse o abandono dos ríos, “e coa políti ca de sancións estamos a ver que non se consigue, deben implementar outras medidas”. Eu comprométome, se me autorizan, a limpar algún río en Pol coa axuda dos veciños como se facía histórica-mente sen ningún ti po de proble-ma”, conclúe.

Lino Rodríguez pide á CHMS que deixe manter os ríos aos veciños

Desborde dun dos ríos de Pol trala enchente dos últi mos días


O concello da Pastoriza realizará este ano o ciclo Nadal de Cine, que se complementará ao resto da progra-mación habitual. Este ciclo, que foi presentado polo alcalde, Primiti vo Iglesias, consiti rá na proxección de tres películas os venres.Un Nadal de Cine está dirixido a maiores e pequenos e se iniciará o día 20, ás 21.00 horas, coa película O que arde, película falada en galego máis vista nas salas comerciais, con presenza en múlti ples festi vais e no-minada aos premios Goya.A conti nuación, o venres 27 será a vez dos pequenos, que poderán ver, ás 16.30 horas El Grinch. Finalizarán o programa con Peter Rabbit, o 3 de xaneiro á mesma hora.Para poder asisti r hai que solicitalo no Concello xa que o aforo é limita-do. Todas as películas serán na casa da cultura de balde.

PROGRAMA DE NADAL. O Concello da Pastoriza propón en Nadal 2019 un amplo programa de acti vidades dirixidas a todos os públicos.Esta programación dará comezo os días 23, 24, 26 e 27 de decembro na piscina municipal, onde poderase

desfrutar de acti vidades lúdico-de-porti vas de 11 a 13.30 horas espe-cialmente dirixidas aos máis peque-nos. Xa en xaneiro, o día 3, os nenos pastoricenses maiores de 7 anos visi-tarán Xuvenlugo pola tarde.Ademais, o día 4 haberá unha repre-sentación de tí teres baixo o tí tulo O agasallo de Anya ás 16.00 no salón de actos.Por últi mo, o día 5 os Reis Magos achegaranse ata a Pastoriza ás 16.00 facendo o seu percorrido habitual entre o Concello e o local social ve-ciñal, onde comparti rán un rato cos pequenos.

REIGOSA NADAL. A Asociación de Veciños de Reigosa da Pastoriza, or-ganiza para o día 22 de decembro ás 15.30 horas unha xornada de cociña.Este curso será imparti do por Ana Muinelo, técnica en dirección de cociña, e pdegustaranse pratos de patacas bravas con mexillóns, bom-bóns de xamón, paté de cabracho, tacos de lagosti no e cóctel Bellini.O prezo para as persoas non socias é de 10 euros e para as persoas socias será de balde.Ademais, o 28 coincidiendo coa fei-ra, a asociación oreganiza unha serie de acti vidades infanti s polo Nadal.

Un ciclo de cine e a cabalgata centran a programación de Nadal

a pastoriza

Veciños da Pastoriza denuncian no-vamente diante do Servizo Galego de Saúde os “graves problemas” que teñen para seren atendidos no Centro de Saúde da localidade des-de que se xubilou este verán un dos tres médicos de atención primaria que había, unha redución na pres-tación sanitaria que se engade aos problemas existentes na atención pediátrica e no servizo de urxencias no PAC de Meira.Nun escrito dirixido ao xerente da área sanitaria de Lugo, Ramón Ares, co que xa se reuniron o pasado 16 de outubro (“comprometéndose este a solucionar o problema, algo que a día de hoxe non se ten produ-cido”), os presidentes de 5 asocia-cións de veciños do concello, per-tencentes ás parroquias de Úbeda, Lagoa, Álvare, Reigosa e Rigueira, explican que “a praza do terceiro médico, que se viña cubrindo de xeito temporal, non será cuberta durante este mes de decembro, se-gundo informan no propio centro de saúde no momento de pedir a cita, polo que só quedan 2 médi-cos para atender a 3.000 pacientes que hai no concello, producíndose esperas de até unha semana para

poder ser atendidos por un dos fa-cultati vos”.Por iso, os veciños demandan á Xe-rencia do Sergas “que dea solución a este problema á maior brevidade, posto que a calidade do servizo se ve mermada, entre outras causas, con longas esperas para ser atendi-dos os pacientes na consulta e coa saturación dos facultati vos”.Os veciños lembran que o xerente da área sanitaria de Lugo, Ramón Ares, e o delegado da Xunta en Lugo, José Manuel Balseiro, com-prometéronse en outubro a cubrir defi niti vamente a praza do terceiro médico no Centro de Saúde da Pas-toriza. “Pero non só non se cubriu a día de hoxe esta praza, senón que a situación vivida estes días volve xerar incerti dume na veciñanza ao sospeitar que a intención real do Sergas é eliminar a praza, ao con-trario do que ti ñan prometi do”, sospeitan os veciños.No que se refi re á atención pediá-trica, lembran que o Concello da Pastoriza conta co servizo compar-ti do co Concello de Meira, pero cando o pediatra ti tular colle vaca-cións ou está de baixa queda a pra-za descuberta.

Veciños denuncian de novo esperas dunha semana para o médico

O Concello da Pastoriza abriu un novo prazo de presentación de soli-citudes de novo ingreso para o Pun-to de Atención á Infancia no presen-te curso ao ter seis prazas vacantes sen que exista lista de espera.O prazo de presentación de solicitu-des remata o 20 de decembro e esta ten que facerse pola vía habitual no Rexistro do Concello. Ademais de cubrir o impreso correspondente de solicitude, os interesados de-berán presentar fotocopias dos DNI dos pais e do libro de familia, certi fi cados de empadroamento e

documentos xusti fi cati vos da súa situación económica así como das incidencias familiares e sociais que

podan infl uír na súa selección como seren familia numerosa, persoas con discapacidades ou similares.

O PAI abre un novo prazo de solicitude

O circuíto da Pastoriza acolle este mes de decembro unha dobre se-sión de formación de parti culares. O primeiro curso xa se celebrou o do-mingo 15 de decembro e o segundo será o sábado 21. O curso terá unha duración dunha xornada e dará co-mezo ás 9.00 horas ata as 18.00 con sesión teórica a primeira hora e dúas sesións de prácti cas ás 10.45 e 15.30.

O parti cipantes recibirán formación sobre posición de condución, ma-nexo do volante en diferentes situa-cións, trazados e traxectorias, uti liza-ción correcta do freo e acelerador, sistema ABS, dinámica de pesos no vehículo e comportamento do ve-hículo. Pode facerse a inscrición no teléfono 650 367 521 ou no correo [email protected].

O circuíto terá este mes dous cursos para parti culares

Unha imaxe do PAI da Pastoriza

decembro 2019 19publirreportaxe

Polo Centro de Interpretación da Pastoriza ou CIN de Bretoña faise un percorrido polo fin da Antigüidade e o inicio da Idade Media en Galicia, unha época descoñecida e apenas docu-mentada. A partir de diferentes personaxes, britano-romanos e galaico-romanos, bispos galai-cos e célticos e os traballos ar-queolóxicos desenvolvidos nos anos setenta por Manuel Cha-moso Lamas, dáse resposta aos numerosos interrogantes que a chegada destes inmigrantes abriron na historia.

O centro consta dunha soa planta con paneis informativos en galego e castelán, figuras de cartón das distintas poboacións que se estudan e dúas pantallas con vídeos en galego con subtí-tulos en castelán.O primeiro vídeo trata sobre o contexto europeo no que se producen as invasións bárbaras e posterior inmigración britona, e o segundo consta de entrevis-tas ao profesor da Universidade

de Santiago de Compostela José Carlos Sánchez Pardo e ao ar-queólogo Felipe Senén Gómez, os cales falan das características da organización eclesiástica da sé britoniense e da figura e obra de Manuel Chamoso Lamas.Ademais, atópanse diversas re-producións de cerámicas reco-llidas nas escavacións, de orixe galaico-romana e medieval, así como a arracada, cuxa peza orixinal atópase no Museo Pro-vincial de Lugo. O CIN de Bre-toña sitúase na coñecida como Casa de Galocha, edificación

centenaria que foi restaurada logo de moitas décadas en com-pleto abandono.Este centro é o único onde se trata a historia dos bretóns en Galicia, desde a súa chegada ao norte do territorio cunha orga-nización eclesiástica singular dentro do reino suevo e a súa incerta desaparición nas fontes e rastros arqueolóxicos. Tamén, trátase tamén do único lugar onde se pon en valor a figura de

Manuel Chamoso Lamas, con-siderado o pai da arqueoloxía galega. A finais de outubro chegou ao CIN de Bretoña a maqueta do castro, unha reconstrución hi-potética do castro de Bretoña segundo as fontes arqueoló-xicas. Trátase dun castro de chaira cun só muro e foxo de-bido á gran altura da muralla (3 metros de alto e 1 metro de ancho), desta parte consérvase intacta a entrada polo lado oes-te da vila. A maqueta, propiedade da Aso-ciación Cultural Auruxeira, é obra de Eva Seoane, realizada no ano 1998, utilizando mate-riais naturais como cortiza, ma-deira, pedra da propia Bretoña, coiro, brión e estopa. Foi res-taurada no ano 2019 pola auto-ra, Eva Seoane.Ademais, en novembro tamén engadiuse unha nova peza: unha réplica da vasilla de ce-rámica castrexa galaica atopa-da no Castro de Sáa, realizada a man por Sandra Obarrio coa técnica do colombino sobre tor-no lento ou torneta.O CIN está aberto desde o día 2 de agosto e no mes de decem-bro superou os 500 visitantes. En canto á súa procedencia, destacan sobre todo os prove-nientes da Mariña lucense, con-tando tamén con numerosos chegados de terras asturianas e leonesas, así como viaxeiros de todos os puntos da comunidade (Lugo, Narón, Ferrol, Ponteve-dra ou Ourense).Nos meses de verán tamén fo-ron moitos os turistas barcelo-neses e madrileños que pasaron polo CIN de Bretoña para coñe-cer un pouco máis do pasado da terra que lles acolle temporal-mente.

O CIN de Bretoña acada en catro meses os primeiros 500 visitantes O centro fai un percorrido pola etapa histórica que precede á Idade Media

Praza do Campo da Igrexa, Breto-ña (A Pastoriza), 27286, Lugo43º 20´ 15.2” N - 7º 19´ 04.1” W

HORARIOVenres, sábados, domingos e luns de 10 a 18 horas.

CONTACTOTwitt er: @CINBritoniaFacebook: CIN BretoñaInstagram: @cinbritonia Web: htt ps://britonia.gal/Email: [email protected]éfono: 636 83 62 50

DATOS

20 decembro 2019

A Asociación para o Desenvolve-mento Rural Comarca de Lugo, (GDR4 Comarca de Lugo), nace no ano 2016, co obxecti vo principal de xesti onar fondos europeos dos programas Leader e Feader, den-tro do PDR 2014-2020, sendo o seu ámbito de actuación os concellos de Friol, O Corgo, Castroverde, Guntí n, Outeiro de Rei, Rábade, e Lugo-Zona rural.O presidente do GDR4 Comarca de Lugo, José Angel Santos Sánchez, sinala que as axudas concedidas no ámbito de actuación do GDR4, neste período, desde 2017 a 2019, ascen-den á canti dade de 2.334.963,64 euros, para unha totalidade de 20 proxectos, o que supón un investi -mento privado de 4.082.365,33, así como unha creación e consolidación de 71 postos de emprego.En canto ás iniciati vas aprobadas, trátase de 13 proxectos produti vos, 5 proxectos non produti vos públicos e 2 proxectos non produti vos priva-dos, orientados a diversas iniciati -vas de traballo e desenvolvemento, en todos os sectores fi nanciables a través do programa LEADER.Ademais o GDR4 desti nou a for-mación, animación e dinamización do territorio un total de 80.048,08 euros, en diversos proxectos, de-mandados pola poboación en xeral e para colecti vos diversos.Hase de destacar que o total acu-mulado nas convocatorias de sub-vencións de 2017, 2018 e 2019 arroxa a cifra de 97 proxectos presentados no GDR4, cun inves-ti mento de 14.367.096,87 euros, dos cales puideron ser mobilizados desde o GDR4 Comarca de Lugo

4.082.365,33 euros.Nestes momentos a convocatoria de axudas segue aberta e prevese que antes de fi nalizar 2019, publí-quese no DOG o orzamento asig-nado a cada un dos grupos galegos

de desenvolvemento rural, para as convocatorias 2019-2020.José Angel Santos Sánchez, comen-ta que se embarcou como presi-dente neste proxecto “xa que esta metoloxía penso que pode axudar

ao desenvolvemento da comarca, penso que o máis importante no noso territorio son as persoas e o noso traballo”. “Na nosa extra-texia inclúense as nosas principais posibilidades e oportunidades, e

baseamonos en catro exos: o apoio ao sector agrogandeiro, o sector forestal e medio ambiente, a oferta turísti ca e os servizos para mellorar a calidade de vida” di o presidente.Dende o GDR4 apostan pola in-novación e a investi gación para analizar a viabilidade de novas pro-ducións. Para eles é fundamental innovar para diferenciarse. Ademais, confí an nas novas tex-noloxías como ferramenta para mellorar a competi vidade e favo-recendo a igualdade de oportuni-dades. Como na posta en valor dos recursos naturais cos que conta o territorio, como a parte da Reserva da Biosfera Terras do Miño, o LIC Serra de Careón e Parga-Ladra-Tá-moga, e o ZEC Miño-Neira.“Aos potenciais emprendedores dígolles que conten connosco e co noso aopio, e que contacten co GDR para estudar o seu proxectp e ver de que manera podemos axu-darlles. O importante é que saiban que as nosas portas están abertas”.

publirreportaxe

Solicita a axuda para o teu proxecto

Xornada de dinamización en Lugo Accións formati vas

Poderase adherir calquera en-ti dade pública ou privada Documentación-Solicitude de adhesión. -Certi fi cado do órgano compe-tente da enti dade solicitante no que se expresa a vontade de asociarse á ADR Comarca de Lugo e o nomeamento do seu representante e substi tu-to.-Copia dos estatutos da enti -dade solicitante.-Copia da Acta de Consti tución da enti dade solicitante.-Copia do CIF da enti dade soli-citante e do NIF do seu repre-sentante e substi tuto.-Ingreso da cota anual de so-cio.-Acreditación de acti vidade no territorio por un período mínimo dun ano cando a en-ti dade solicitante non teña o domicilio social no territorio de actuación da ADR Comarca de Lugo.-Ficha de asociado

COMO SOLICITAR

O GDR4 COMARCA DE LUGO E O SEU TERRITORIO

Dinamizando a economía de LugoO GDR4 mobilizou 4 millóns de euros no período 2017-2019, xerando emprego e favorecendo o asentamento da poboación

Xunta directi va da Asociación para o Desenvolvemento Rural Comarca de Lugo, GDR4 Comarca de Lugo

decembro 2019 21publirreportaxe

Asociación de mulleres rurais Andarela

Pista de pádel cubierta

Acondicionamento despacho de pan, pastelería e queixos

Gardería infantil

Modernización do mercado gandeiro

ACTUACIÓN CONCELLO AXUDA INVESTIMENTO

Taller mecánico Friol 65.119,36 146.544,46

Suministro almacenamento de bens agrícolas e de construcción Friol 200.000,00 406.259,81

Acondicionamento despacho de pan, pastelería e queixos Friol 82.915,92 170.090,72

Anteproxecto de mellora da eficiencia enerxética Sat Pedrolas, Pumariega

Castroverde 175.825,00 425.150,00

Proxecto de queixería con aula de formación Friol 200.000,00 421.151,78

Tanatorio e crematorio Outeiro 200.000,00 649.018,95

Venta ao por menor de zoosanitarios e fitosanitarios e semillas Castroverde 24.257,68 60.219,01

Ecotenda Traloagro Friol 160.889,37 389.352,26

Servizo de limpeza de cisternas Castroverde 120.845,77 344.821,77

Creación albergue e residencia, veterinario e perruqueria Outeiro 70.772,00 171.268,24

Casa da Galbana - hotel cultural con encanto Friol 196.731,55 525.945,50

Clinica especialidades médicas Friol 68.717,13 165.906,87

Modernizacion e mellora de establecimento hoteleiro existentes Corgo 49.504,18 122.756,40

TOTAL PRODUCTIVOS 1.615.577,94 3.998.485,77

Resumo proxectos produtivos privados2017-2018-2019


Gardería infantil Outeiro 180.309,85 165.573,78

Modernización do mercado gandeiro Castroverde 44.090,27 48.989,19

Creación dun punto de atención a infancia Corgo 190.420,10 229.919,07

Pista de pádel cubierta en Guntín Guntin 47.687,35 68.124,79

Espacio colaborativo para o impulso económico e tecnolóxico Friol 200.000,00 294.947,85

TOTAL NON PRODUTIVOS PÚBLICOS 662.507,57 807.554,68

Resumo proxectos non produtivos públicos 2017-2018-2019


Melloras do local da asociación de mulleres rurais Andarela Corgo 8.573,29 12.247,56

Local para actividades socioculturales Guntin 48.304,88 71.632,00

TOTAL NON PRODUTIVOS PRIVADOS 56.878,17 83.879,56

Resumo proxectos non produtivos privados 2017-2018-2019

ACTUACIÓN CONCELLO

Total investimento privado 4.082.365,3

Total axuda pública 2.334.963,68

Emprego consolidado/creado 70,68

Total anos 2017-2018-2019

Creación dun punto de atención a infancia Tanatorio e crematorio

Solicita a axuda para o teu proxecto

22 decembro 2019 actualidade

O Centro Cultural de Begonte con-vocou un ano máis unha serie de certámenes culturais paralelos á programación do Belén de Begonte, que abriu as súas portas o día 5 de decembro e que se manterá ata fi -nais de xaneiro. Como novidade este ano, a loita contra a violencia faise un oco no concurso de arte, xa que será o eixe da temáti ca das obras.

CERTAME DE POESÍA. Xa está aberto o certame de poesía sobre o nadal, no que poderán parti cipar todos os poetas que o desexen con textos en galego e en castelán, valorándose especialemente os que fagan refe-rencia ao Belén e non hai limitación na medida dos versos nin no ti po de construción. O premio estará dotado con 600 euros e estatuíña de Sarga-delos e haberá tamén un segundo, que recibirá 300 euros e estatuíña. O prazo de presentación, en sobre pe-chado, remata o 6 de xaneiro.

CERTAME DE ARTE. O premio de José Domínguez Guizán de arte convócase este ano cunha impor-tante novidade, xa que as obras que se presenten deberán promover a igualdade e loitar pola erradicación da violencia sexual. Estará dotado con 1.500 euros e estatuíña de Sar-gadelos e se adxudicará a unha obra pictórica que decida un xurado de especialistas. O certame está aberto a todos os pintores galegos, de pro-cedencia ou residencia, con tema

libre, que deberán presentar un máximo de dúas obras antes do 25 de decembro. Ao fi nalizar o certame organizarase unha mostra con todas as obras presentadas.

CERTAME DE XORNALISMO. Así mesmo está convocada a XLIV edi-ción do Certamen xornalísti co, no que podrán tomar parte todos os que publiquen en calquera medio escrito e internet en lingua galega e castelá un traballo sobre o Nadal de Begonte ou o Nadal en Galicia.O primeiro premio estará dotado tamén con 600 euros e o segundo con 300, ambos os dous con estatuí-ña. O prazo de entrega dos traballos está fi xado tamén no 6 de xaneiro no Centro Cultural e deberá facerse en sobre pechado.

CERTAMEN DE DEBUXO INFANTIL. Para os máis pequenos xa está con-

vocado tamén o XLIV Certame de debuxo infanti l sobre o nadal no que poderán parti cipar todos os nenos que o desexen a través dos colexios.Como en anos precendentes, haberá dúas categorías, para menores de 10 anos e para os que teñan entre 11 e 15 anos. Nas dúas categorías haberá tres primeiros premios, dotados con 60 euros e trofeo, e 5 segundos, con 30 euros.Os temas dos traballos serán libres sempre con referencia ao nadal e cada colexio deberá escoller un máximo de 25 para presentar. O últi -mo día de recepción de debuxos é o 24 de decembro.Tamén están montados na entrada da Biblioteca Provincial de Lugo os seis paneis da exposición No Belén de Begonte, con fotografi as do be-lén electrónico e anacos de poesías premiadas no Certame Nacional de Poesía.

Convocadas novas edicións dos certames do Belén de Begonte

O Belén de Begonte permanecerá aberto ata fi nais de xaneiro

O Concello de Begonte ten xa apro-bado o orzamento para o próximo ano 2020, que ascende a un total de 2.996.042 euros. O goberno local do PP refrendou en solitario as contas.Nestes orzamentos destaca unha das parti das máis importantes, de 552.000 euros, que se desti nará a servizos sociais cunha suba de 200.000 euros. Avanzou o alcalde que en 2020 sairá a concurso o Ser-vizo de Axuda no Fogar, xa refl ecti da a suba do prezo ao que se pagan as horas do persoal. Engadiu tamén o alcalde que nin a Xunta nin o Estado están a cumplir co 5% que deberían aportar no apoio á dependencia polo “que ten que ser o Concello o que aumente o seu orzamento”.Sobre os gastos, a parti da de persoal supón só o 19,85% do orzamento, posto que no cadro de persoal mu-nicipal só fi guran unha decena de traballadores, máis alá dos contratos temporais.

O capítulo de investi mentos ascende a 501.353 euros, cos que se custea-rán obras de acondicionamento en centros culturais (15.000 euros) e educati vos (5.000 euros), a mellora de espazos públicos (40.000 euros), o construción dunha nova cuberta e reparación da fonte de San Benito en Baldomar (16.500 euros), unha subvención para a capela de Damil (6.000 euros), a reparación de vías municipais (254.000 euros) e unha nova parti da que se desti nará a fi -nalizar as obras de remodelación da praza de Baamonde (48.000 euros).Ulla detallou que o Concello achega 37.000 euros para o centro de día, 20.000 euros para a escola de músi-ca, comparti da con Rábade e Outei-ro de Rei, e 45.000 euros para a aso-ciación As Canicas, que xesti ona as escolas deporti vas municipais. O ple-no tamén aprobou por uninimidade a adhesión de Begonte ao pacto dos alcaldes polo clima.

Aprobados os orzamentos por preto de 3 millóns de euros

begonte

O Concello de Begonte rematou os traballos de acondiciona-mento da planta baixa da Cá-mara Agraria, situada fronte ao Concello, que pasa a ser agora un telecentro que contempla un aula de formación.O Concello investiu os últimos anos no acondicionamento des-te edificio en varias fases varias axudas e tamén o traballo do obradoiro de emprego de al-

bañilería e xardinería realizado xunto con Rábade e Friol.O novo telecentro acollerá a aula de informática e a pro-gramación do telecentro dará comezo unha vez que remate o Nadal. Tamén se destinará un espazo para as asociacións para que realicen cursos ou outras actividades.Por outra banda, o alcalde anunciou tamen que remata-

ron as obras da rúa que une o centro de saúde e o polígono industrial, que ten as súas beir-arrúas novas e á que só lle resta o alumeado. O alcalde indicou que as obras estiveron subven-cionadas pola Consellería de Industria pero que o alumeado, que non entraba no orzamento, realizarase aproveitando a obra pero con fondos propios, que ascenden a 140.000 euros.

O telecentro da Cámara Agraria comeza a funcionar tralo Nadal

O Concello de Begonte prepara varias acti vidades para este Nadal que darán comezo o día 19 cun-ha actuación na casa da cultura ás 20.00 horas das Escolas Municipais de Música.O día 24 de decembro Papá Noel visitará o Concello ás 17.00 horas e tamén poderán degustar dunha chocolatada na praza do Concello.O día 26 os cati vos teñen unha visi-ta a Xuvenlugo ás 16.00 horas e vol-verán ás 20.00 horas e o 29 o grupo Mircromina representará Gyrova-gus ás 17.30 na casa da cultura.Xa en xaneiro, o día 3 haberá un contacontos do Rati ño Pérez ás 12.30 horas, e o día 4 presentarase o libro D’María, de Emilio R. Pérez.O día 5 chegará a esperada cabal-gata dos Reis, que fará a súa saída ás 16.30 da casa do Concello, para despois pasar polas rúas e saudar aos pequenos no pavillón ás 17.00.Ademais, as súas Maxestades farán entrega duns agasallos e desfruta-rán dunha festa de Nadal cos cati -vos na que haberá pintacaras, glo-bofl exia e moitas sorpresas.

Por outra banda, o Concello de Be-gonte prepara un campamento de Nadal para nenos de 3 a 13 anos, que será o 23, 26, 27 e 30 de de-cembro e 2 e 3 de xaneiro, haberá talleres artí sti cos no Ceip de Begon-te, unha visita a Xuvenlugo, obra-doiros musicais, maxia, multi depor-te e contacontos. O horario será de 9 a 14 horas, facendo un pequeno descanso de media hora.Para parti cipar é necesario apuntar-se antes do 20 de decembro e terá un prezo de 30 euros.

Arrinca o programa de Nadal o 19 cun concerto das escolas


Momán e Labrada contan cun belén reivindicati vo e críti co coa sociedadeUn ano máis, a capela de San Antón, en Momán, acolle un belen reivindi-cati vo, co que se pretende lembrar as principais carencias ou proble-mas da sociedade actual.O Belén de Momán conta tamén con varias recriminacións este ano. Así, o despoboamento do rural é unha das cousas que se tratan neste Belén, no que haberá aldeas aban-donadas. Non faltan tampouco a discriminación racial e a preocu-pación polo medio ambiente. Ade-mais, quéixanse ante o Casti llo de Herodes da falta de escolas e de atención sanitaria e lembran que hai vivendas de sobra.En Labrada tamén se vive o Nadal lembrando os principais problemas

da sociedade. Neste caso, un prezo xusto polo leite dos gandeiros e un gran espazo dedicado á violencia de xénero. O terceiro gran tema serán os dereitos do rural reivindicando

máis axudas e menos impedimentos para poder vivir nestes lugares.Ademais, xunto ao nacemento de Labrada se recollen alimentos para a cociña económica de Ferrol.

xermade

O Concello de Xermade conta-rá no 2020 cun orzamento de 1.705.635 euros, un pouco me-nos que o ano pasado, que as-cendeu a 1.711.331 euros. Segundo explica o alcalde, Ro-berto García, o maior cambio con respecto ao pasado exercizo está no capítulo de gastos, con-cretamente no de gasto social, na parti da desti nada ao Servizo de Axuda no Fogar e á depen-dencia, que esti vo a medrar nuns últi mos tres anos dende os 430.000 euros do ano 2018 ata os 633.160 do próximo (no 2019 foi de 555.290 euros).Como di o alcalde “o concello está a realizar un esforzo ímpro-vo por manter e incrementar este servizo para cubrir as nece-sidades da nosa envellecida po-boación”. Para este capítulo vai o 36,9% do presuposto.

Aumentan tamén o pago de sala-rios aos funcionarios para acoller a subida que marca a lei.Tamén hai modifi cacións no ca-pítulo de infraestruturas, que se reduce para asumir o aumento do custe do SAF. Segundo explica Roberto García “temos proxec-tos deseñados pero estamos á espera das axudas doutras admi-nistracións”. O alcalde afi rmou tamén que se producirá un aumento do 25% das taxas de recollida de lixo e saneamento e na de suministro de auga. Aclara que a subida será pouco signifi cati va “xa que temos uns prezos moi baixos con respecto a outros concellos”. Ex-plica que nunha casa unifamiliar incrementarase en menos de 2 euros ao trimestre no relati vo áauga e de 3 euros/trimestre no servizo de recollida de lixo.

O Concello de Xermade organizará un ano máis unha viaxe gratuíta a Xuvenlugo dentro da programa-ción de Nadal. A viaxe terá lugar o día 2 de xaneiro con saída da praza ás 15.30 horas e chegada a Lugo unha hora máis tarde. A vol-ta será ás 20.30 horas.Trátase dunha acti vidade de balde na que os pequenos deberán ir acompañados polos seus pais.Ademais, o día 5 haberá festa de Reis no pavillón municipal de Xer-made, con animación e merenda, que consisti rá en chocolate cun doce para mollar.Os Reis recibirán aos pequenos a parti r das 16.00 horas para gozar destas festas de Nadal. Non falta-rán as sorpresas para que grandes e pequenos gocen desta celebra-ción.Para os nenos que desexen enviar as súas solicitudes aos Reis Ma-gos, hai colocado un buzón espe-

cífi co para as súas Maxestades, ao lado do de Correos. As cartas que se reciban por esta vía enviaranse rapidamente aos Reis Magos para preparar os agasallos para o día 6.

TÍTERES. Outras das acti vidades previstas neste tempo de Nadal

será o espectáculo de tí teres di-rixido a público infanti l e familiar a cargo de Mircromina Teatro.Nesta ocasión porán en escea a obra de tí teres 5 historias para unha man na biblioteca munici-pal de Xermade. A representaicón será o día 21, ás 12.00 horas.

Unha viaxe a Xuvenlugo e unha festa de Reis, para este Nadal

Unha imaxe do nacemento de Momán na súa apertura

O PP volve reclamar bonifi cacións no IBI para as edifi cacións de uso agrogandeiroO Grupo Municipal do PP levará a pleno, unha vez máis, a elabo-ración e aprobación dunha modi-fi cación da ordenanza municipal do Imposto de Bens Inmobles (IBI) que recolla a bonifi cación na cota íntegra deste tributo ás edifi ca-cións de uso agrogandeiro e do sector primario en solo rústi co. Con esta proposta que defenden os populares aseguran que “se unifi carían os criterios de bonifi -cación” co obxecti vo de que “os ti tulares de edifi cacións en solo rústi co teñan os mesmos benefi -cios e tratamento que aquelas ins-

taladas no solo clasifi cado como núcleo rural”.O voceiro dos populares, Antonio Riveira, recorda que “xa foi apro-bada por unanimidade na sesión ordinaria do 14 de abril de 2016 unha moción do Parti do Popular que recollía este mesmo acor-do” despois de que os veciños do Concello de Xermade recibiran a comunicación dun procedemen-to de regularización catastral que procedía a dar de alta todo ti po de edifi cacións que non constaban nesa situación, entre elas as de uso agrario.

Unha vista do Concello de Xermade co alumeado de Nadal

Os orzamentos recollen o aumento do gasto social e a mínima suba das taxas


AO NOSO CARÓN friol

Instalar unha empresa de calque-ra acti vidade no centro urbano de Friol a parti r do 1 de xaneiro de 2020 non supoñerá custo algún. Desde o Concello está a ulti marse unha orde-nanza para bonifi car o 95% do custo da licenza de obra dos devanditos proxectos que estean interesados en asentarse en Friol, a maior bonifi ca-ción que permite a lei.Desde o equipo de Goberno que preside o alcalde José Ángel Santos están “sensibilizados co asentamen-to de maior tecido empresarial no municipio, por tanto, apoiarase en todo o que desde a administración local permita a todos os interesa-dos en establecer o seu negocio en Friol”.Segundo o alcalde, é fundamental que os empresarios, autónomos ou calquera parti cular interesado

en crear unha acti vidade empre-sarial “senta o apoio incondicional da administración Local”, de aí, que “desde o Concello de Friol esta-mos a facer un importante esforzo económico para conseguir que al-gún interesado en crear acti vidade empresarial se decante por elixir o noso municipio para a localización da mesma”.Desde o Concello consideran que dar apoio informati vo, asesorati vo, técnico que a parti r do 1 de xaneiro apenas existan taxas para o asen-tamento de calquera negocio “é básico para gañarse a confi anza de calquera empresario, e polo tanto é unha maneira de asentar tecido empresarial no municipio, con todo o que iso conleva”.“Con novas empresas conséguese un maior desenvolvemento do teci-

do empresarial na capitalidade, xé-rase maior movemento económico en todos os sectores que xa están asentados, como tamén se crearán postos de traballo directos e indi-rectos. Outro dos obxecti vos que desde o equipo de Goberno pre-téndese é o de conseguir con esta medida atraer poboación, algo fun-damental para a supervivencia dos municipios do interior da provincia de Lugo”, engade Santos.O alcalde lembra que tamén están bonifi cadas co mesmo porcentaxe as licenzas de obra no Polígono Industrial de Friol, e dada a boa acollida que ti vo esta medida pre-téndese manter dita bonifi cación e prolongar de novo a ordenanza no mesmo senti do, polo cal, como mínimo estará vixente outros catro anos máis.

O Concello bonifi cará un 95% a licenza para novos negocios

O Concello de Friol vén de adxudi-car o proceso de equipamento do centro sociocultural da localidade por un valor de 106.000 euros divi-dido en dúas parti das.A subministración do mobiliario para todo o edifi cio inclúe as buta-cas do salón de actos e mesas, ca-deiras, armarios, bancadas, andel, sofás, etc. co que se acondicionarán a planta baixa, a primeira planta, que albergará a biblioteca munici-pal, e o segundo piso, que contará con salón social e sala de televisión entre outras cousas. O importe deste suministro supera os 93.000 euros e foi adxudicado á empresa Sutega S.L. Neste apartado inclúen-se varias melloras, como son a apor-tación e colocación de estores nas xanelas do edifi cio e de plantas nos vestí bulos. O prazo total de execu-ción será de dous días.O subministro dos equipos tecnoló-xicos, que inclúen un televisor de 65 polgadas e 20 computadores, supe-ra os 13.000 euros e foi adxudicado

á empresa Global PCH Lugo SLU. A oferta que presentou a empresa adxudicataria inclúe varias mello-ras, como 3 impresoras láser, 2 pan-tallas HP e a redución do prazo de entrega de 5 días hábiles.“É unha adxudicación de gran im-portancia para a poboación de Friol, pois se trata de acondicionar o cen-tro sociocultural despois da gran re-forma realizada no edifi cio”, indicou o alcalde, José Ángel Santos.Coa instalación deste mobiliario e os equipos tecnolóxicos, o centro poderá reabrir a biblioteca munici-pal, que permanece pechada desde que se iniciaron as obras, e tamén poderá albergar as acti vidades que os veciños e veciñas do municipio desexen organizar, así como cursos e xornadas solicitadas ao Concello polos habitantes de Friol.Entre as acti vidades atópase un curso de informáti ca para maiores, “que moitas persoas levan pedindo desde que se terminou o últi mo”, engade.

Adxudican a dotación do centro sociocultural

O Concello de Friol organiza un obradoiro teatral para traballar a igualdade entre xéneros.Esta acti vidades desenvolverase os venres de 19 a 20.30 horas no Centro Sociocultural e dará co-mezo o 17 de xaneiro.Este obradoiro está desti nado a persoas de todas as idades a par-ti r de 16 anos.

Organizan un obradoiro teatral para traballar a igualdade de xéneros

Arriba, unha vista aérea de Friol e abaixo, o polígono

O ano que vén volverán as axudas á natalidadeO alcalde de Friol, José Ángel San-tos, está a preparar as liñas básicas do que será o orzamento do 2020, entre as que se atopa de novo o apoio á natalidade, “dada a boa acollida e os bos resultados que obti vo esta axuda durante este pri-meiro ano”, indica. Desde o equipo de Goberno con-sideran a importancia de facer de novo o “esforzo económico que implica o manter, e mesmo aumen-tar”, o importe subvencionable por segundo ano consecuti vo. Desde o Concello consideran que habilitar axudas deste ti po serve “como me-canismo para fi xar poboación”.“No ano 2020 Friol converti rase nun dos municipios punteiros en canto a prestar axuda á materni-dade. Isto pode facerse desde o Concello”.“O que pretendemos é conti nuar con este mecanismo, do que se benefi ciaron doce familias durante o primeiro ano de implantación no

noso municipio”, di o alcalde.Desde o Concello pensamos que “se debe dar un paso máis e deste xeito imos incluír no orzamento do ano 2020 unha parti da duplicada, con respecto ao ano anterior, para conceder unha axuda directa de 1.000 euros a todos os nacementos e adopcións do municipio para par-ti r do día 1 de xaneiro, como tamén se obsequiará ás familias cun lote de produtos de primeira necesida-de para o recentemente nado, va-lorado nuns 200 euros.Ditas familias deben cumprir uns requisitos mínimos establecidos na base reguladora, que serán pú-blicas a parti r do 1 de xaneiro, por exemplo que os pais deben ter unha anti güidade no padrón muni-cipal como mínimo de dous anos e un compromiso de que despois de percibir dita axuda, tanto os pais como os fi llos, deben conti nuar no padrón polo menos durante dous anos máis, entre outros requisitos.

decembro 2019 25publicidade


O PSOE de Meira aprobou o orza-mento para o 2020, que ascende a 1,9 millóns de euros. Segundo o al-calde en funcións Agustí n Méndez, “este ano vai máis axustado”.Este orzamentos inclúe 209.000 euros para investi mentos en obras como a traída á Corota con 140.000 euros, as melloras de camiños en Grañanova por un importe de 38.000 euros e 28.000 euros que sumará o Concello ao convenio coa Confederación Hidrográfi ca e a De-putación de Lugo para a mellora do saneamento e a depuración de Mei-ra, que ascende a un total 570.000

euros. Na parte social vanse desti nar 80.000 euros para aumentar as ho-ras do SAF, que sairán a concurso e no Pleno aprobouse o expediente inicial. O gasto en persoal mantense, en 496.000 euros. No Pleno tamén se aprobou a adhesión ao convenio para incluír a biblioteca de Meira no sistema Koha.Como di o alcalde en función “estas son obras importantes ao igual que a da residencia de maiores ou a pro-moción da anti ga Vía Rexia do Norte, e así a todo, este orzamento non foi aceptado polos outros grupos políti -cos da oposición”.

O Pleno aproba un orzamento valorado en 1,9 millóns de euros

O Concello de Riotorto organiza un baile de fi n de ano para todos os veciños.Así, a parti r das 00.30 horas do día 1 de xaneiro 2020, a casa da cultura acollera o festi vo baile.A entrada é de balde e haberá servizo de bar, ademais, a festa estará amenizada polo dúo Es-trellas.A organización lembra que a par-ti r das 05.30 horas os asistentes poderán degustar un chocolate con churros.Ademais desta acti vidade, o Concello está a preparar outras como unha comida de usuarios de centros sociais, que será an-tes de nadal, así como unha via-xe a Xuvenlugo.

XANTAR. Gamesport en colabo-ración co Concello de Riotorto organiza unha comida de Nadal para o xoves 19 de decembro ás 14.30 horas, na casa da cultura. O xantar ten un prezo de 15 eu-ros por persoa e consta de callos, costela asada, tarta de Riotorto, café, bebidas e chupito.

Terán preferencia as persoas ins-critas nas acti vidades dos cen-tros veciñais.

Riotorto organiza un baile de fi n de ano para os veciños

O polígono de Friol conta cun centro con acti vidade industrial de procesado de carne ecolóxica, tanto de Ternera Gallega como de polo campeiro, e unha ecotenda con servizo de exposición e venda ao público de diferentes produtos alimentarios de orixe ecolóxico.O delegado territorial da Admi-nistración autonómica en Lugo, José Manuel Balseiro, e o alcalde de Friol, José Ángel Santos -entre outras persoas-, parti ciparon na inauguración das novas instala-cións, promovidas pola sociedade Traloagro e desti nadas á elabora-ción e transformación de produtos cárnicos procedentes da explota-ción gandeira da mesma empresa, maioritariamente gando vacún e avícola en produción ecolóxica.A iniciati va conta co apoio da Xun-ta a través da Consellería do Medio Rural, que concede unha achega de arredor de 300.000 euros para a acti vidade industrial de procesa-do de carne; e tamén do Grupo de Desenvolvemento Rural (GDR) da comarca de Lugo, a través dunha axuda de 160.800 euros xesti ona-da pola Axencia Galega de Desen-volvemento Rural (Agader) para o proxecto de comercialización.Na obra investí ronse 1,5 millóns de euros para levartar este centro, situado na parcela 55 do polígono cunha superfi cie de 2.480 metros cuadrados. A nave construída pola

empresa conta con dúas edifi ca-cións adosadas que suman unha superfi cie duns 1.300 metros ca-drados. Na edifi cación principal están as instalacións industriais e o segundo volume acolle a ecoten-da, na que ademais dos produtos elaborados por Traloagro se porán á venda outros alimentos diversos de orixe ecolóxico, dende marme-ladas e conservas ata produtos frescos da horta e ovos.

As obras ti veron o seu inicio no mes de xuño do pasado ano e son un proxecto innovador considera-do o máis importante da provincia.“Somos produtores de tenreira galega ecolóxica e decidimos crear esta nova vía de distribución xa que non existí a ningunha”, afi rma Isabel Belga, unha das socias do proxecto que aúna os esforzos de varios propietarios de explotacións de gando vacún.

Friol abre no polígono un centro de procesado de carne ecolóxica

Arriba, un momento da inauguración e, abaixo, o exterior da instalación

O Concello de Friol organiza a Festa de Reis que será o día 5 de xaneiro, de 17 a 19 horas.Está dirixido a rapaces de 5 a 14 anos acompañados por un adulto e haberá 13 monitores que farán desfrutar aos máis cati vos de esta especial data. Ademais, haberá 4 inchables, coti llón para os nenos con caramelos e photocall, sorteos de bicicletas, pati netes e moitos agasallos.Tamén haberá unha chocolatada para os asistentes e biscoito sen gluten, e as súas Maxestades po-derán fotografi arse cos pequenos aos cales se lles entregarán para que teñan un bonito recordo.Por outra banda, o Concello tamén

organiza Obradoiros de Nadal, que dará comezo o 23 de decembro e rematará o 3 de xaneiro. Esta acti -vidade será no centro sociocultural en horario de 11 a 14 horas e está

desti nada para nenos de 4 a 13 anos. O Concello inugurará a expo-sición e fará entrega dos premios dos obradoiros de Nadal o día da Festa de Reis.

Os Reis estarán no Concello

Unha imaxe da celebración da festa de Reis do ano pasado


meira

Meira contará este ano novamente cun belén vivente e coa cabalgata tradicional como actos centrais da celebración das festas de Nadal, organizadas en colaboración coa anpa do colexio e a confraría local.A primeira cita coas celebracións será a do belén vivente, que terá as súas representacións o día 25 de decembro e o 6 de xaneiro, como todos os anos na igrexa de Santa María. Formarán parte deste belén os rapaces do colexio, que encar-narán as diferentes personaxes do nacemento, que volverá ter unha temáti ca que unirá a todos.Ademais, o día 5 de xaneiro terá lugar de novo a cabalgata de Reis, que sairá pola tarde dende a praza

do concello e paseasará polas rúas de Meira ata o pavillón, onde os Reis Magos se sumarán á festa que se organiza para poder recoller as cartas dos pequenos e escoitar as

súas peti cións. A festa contará con mereda a base de chocolate.Como todos os anos, os Reis per-correrán o camiño ata o pavillón sobre as súas carrozas.

Meira contará un ano máis co seu tradicional belén vivente

Unha imaxe do belén vivente do ano pasado

A Deputación está a ulti mar a apertura da residenciaA Deputación está a axudar a preparar a residencia de maio-res de Meira, cunha achega de 30.000 euros para o peche do re-cinto e fomentar a súa apertura o antes posible.O alcalde en funcións, Agustí n Méndez, contou que “está pre-visto que as obras se inicien ra-pidamente”, e a Deputación con-fi rma que o seu obxecti vo é telas fi nalizadas antes de que acabe este ano.Nos orzamentos da Deputación para este 2020, inclúense fondos para dotar as instalacións de todo o equipamento necesario, e din que “a previsión é equipala pouco a pouco e ir dando os pasos nece-

sarios para a súa apertura”.O xeriátrico meirego dispoñerá de 30 prazas para internos e 20 máis no centro de día, e tan só quedan pendentes o peche pe-rimetral e o mobiliario, por iso desde o Concello de Meira xa están inmersos na elaboración da documentación e os trámites correspondentes.O custo da praza calcularase en base á capacidade económica de cada usuario, así todo isto ga-rante aos maiores da provincia o acceso universal ás prazas deste centro. A Deputación desti nou 1,6 millóns para estas obras, mentres o Concello achegou 200.000 euros e os terreos.

Xa foron entregados os premios da V Ruta das Tapas

O Concello de Riotorto fi xo en-trega dos premios da V Ruta das Tapas, celebrada os días 29 e 30 de novembro .Así, o primeiro premio, de 200 euros, foi para Enrique Méndez de Acebro, o segundo de 100 levouno Dominica Vidueiro, de Riotorto, o terceiro cun vale de

50 euros de queixos Don Hilario foi para Manuel Andión de Mei-ra, o cuarto premio da mesma canti dade por produtos cárnicos O Mazo levouno Alberto Cazolga de Lourenzá e o quinto, tamén de 50 euros, para gastar na panade-ría Carteire foi para Iria Goyos, de Riotorto.

O alcalde, xunto aos gañadores dos premios da últi ma edición

riotorto

O Pleno do Concello aprobou o or-zamento, que ascende a 1.234.800 euros e diminúe respecto ao ano 2019, que foi de 1.344.500 euros, xa que no pasado exercizo prevíase recadar 230.000 euros polo imposto de construcións, instalacións e obras e pola taxa de licenzas urbanísti cas, tributos que debían de pagar as em-presas ás que se lles concedeu as li-cenzas municipais para a instalación de parques eólicos.En materia de gastos correntes, con-témplanse os gastos de persoal e de servizos, así como o pago dos prés-tamos. Dentro do capítulo de gastos fi guran tamén a atención a servizos de cultura, deporte e acti vidades recreati vas e festi vas. As acti vidades no centro sociocultural, a celebra-ción da festa da Croa e a feira do Ferro, así como as subvencións ás

enti dades culturais e deporti vas.Aumentará o gasto dirixido ao Servi-zo de Axuda a Domicilio, que o ano pasado, contando coa contratación de persoal, foi de 226.000 euros, e pasa no 2020 a ser de 277.800 euros. En materia de inversións prevense investi mentos en mellora das redes de saneamento, cun orzamento de 30.000 euros; acondicionamento de pistas municipais, con 25.000 euros; mellora de accesos aos núcleos, con 15.000 euros; aglomerado de vías municipais, por valor de 25.000 eu-ros, e sinalización da Vía Rexia do Norte, na que investi rán 5.000 euros.Na comparati va co ano pasado, ás principais modifi cacións introduci-das nas parti das de orzamento de gastos para 2020, en relación co presuposto anterior, é o aumento do gasto de persoal, que pasa de

531.500 euros en 2019 a 600.100 euros en 2020 debido á contrata-ción de novo persoal para o servizo de axuda a domicilio. Diminúe lixei-ramente o gasto corrente en 20.000 euros. O alcalde asegura que se trata “dun orzamento real, onde garanti -mos a prestación de servizos básicos aos veciños”. O obxecti vo do equipo de goberno é asinar acordos ou convenios coa Xunta de Galicia para rehabilitar dúas anti gas vivendas de mestres para ser desti nadas a centros sociais ou vi-vendas que poidan ser arrendadas aos veciños. Tamén pretendemos acometer obras como as sinalización da ruta do Ferro e outras como a si-nalización da vía Rexia do Norte.No capítulo de ingresos, manterán a transferencia corrente da Xunta co Fondo de Cooperación Local.

O Concello aproba un orzamento por valor de 1,2 millóns de euros

A Asociación de veciños de Santa Comba da Órrea presentará o li-bro dos Xogos da Órrea e da Terra de Miranda o día 28 de decembro.Esta presentación será no local so-cial da parroquia á 18.00 horas, e nela parti ciparán todas as persoas que interviron na investi gación

para a elaboración do libro.Os promotores da publicación son a asociación cultural Arrincadeira e a Asociación Galega do Xogo Po-pular e Tradicional.A asistencia é gratuíta e están in-vitados todos os veciños que o desexen.

A asociación de veciños de Santa Comba da Órrea presentará un libro sobre xogos


as pontes

O Pleno do Concello das Pontes aprobou en sesión extraordinaria urxente, e por unanimidade, a con-cesión de dúas subvencións nomi-nati vas, unha para a agrupación Protección Civil e outra para a Aso-ciación de naturais de As Pontes na Habana, coa que se renova tamén o convenio anual.A agrupación local de Protección Civil percibirá 12.000 euros, unha achega a través da que o goberno local que-re apoiar o traballo que desempeña a asociación de servizo público. Esta subvención irá desti nada a cubrir gastos de vesti ario, material, dietas e manutención dos voluntarios.Hijos del Ayuntamiento de A Golada y As Pontes recibirá 2.105 euros des-ti nados a sufragar os gastos deriva-dos das acti vidades culturais.

O concello respalda o traballo de Protección Civil

O programa de Nadal do Conce-llo das Pontes contará este ano con máis dunha vintena de actos entre os que se inclúen actua-cións musicais, teatro, maxia ou cine e que unha vez máis conta-rá coa pista de patinaxe de xeo, que estará ubicada en Santa Ma-ría ou mesmo as actividaddes dirixidas ao máis pequenos no mercado de abastos.O programa arrincou coa inau-guración da exposición da aso-ciación Artpo, que se pode ver na Casa Dopeso, e co musical Bella y Bestia, así como a proxec-ción de Frozen II ou o concerto das escolas municipais de pan-deireta e de acordeón, no centro sociocomunitario.A música continuará o 19, coa banda e a orquestra do conser-vatorio, e o 20 coa asociación cultural Alende que se encargará de cantar os aguinaldos. Tamén haberá actuacións da Rondalla Vila das Pontes e da Sociedad RC de Sada o 20 e a fin de semana poderá verse Last Christmas no cine, e o auditorio acollerá o mu-sical Vaya Santa Claus’.O programa continuará o 23 con teatro da man de Magín Blanco, o 26 haberá actuación da ban-da de música local e o 27 será o turno da compañía Ghazafelhos. Tamén haberá cine: Star Wars. El ascenso de Skywalker. En xanei-ro está programada a proxección de Jumanji e a Cabalgata de Reis o día 5, que sairá da rúa Monte Caxado, ás 18.00 horas.

MUSICAL. O 21 de decembro no

auditorio municipal Alovi, a par-tir das 18.00 horas.Neste Nadal, pequenos e maio-res poderán desfrutar deste es-pectáculo, onde aprender a vivir o espírito do Nadal e os seus valores. Descubrirán cómo se fa-brican os xoguetes e voltarán a casa sabendo que o mellor rega-lo que podemos ter é a familia.As entradas, a un prezo de cinco euros, estarán dispoñibles en ta-quilla todos os venres ata a data en horario de 12.00 a 14.00 ade-mais de poder mercarse onoine en www.tickentradas.com.

CAMPAMENTOS. O Concello das Pontes abriu o prazo de incrición para participar nos campamen-tos urbanos de Nadal 2019-2020, unha iniciativa da Concellería de Igualdade que ten como obxec-tivo prioritario permitir ás fami-lias do municipio conciliar a vida laboral, persoal e familiar.Os campamentos, dirixidos as

nenas e nenos nados entre 2007 e 2015, desenvolveranse os días 23, 26, 27 e 30 de decembro e os días 2, 3 e 7 de xaneiro e inclúen diferentes propostas de activi-dades lúdico-educativas orienta-das a promover valores como o respecto mutuo, a tolerancia, a igualdade e a colaboración, en-camiñados a facilitar a conviven-cia entre os menores.As actividades levaranse a cabo en horario de mañá, de 09:00 a 14:00 horas, no Ceip A Fraga. Hai 30 prazas dispoñibles e a cota de inscrición é de 40 euros por cada menor inscrito.As persoas interesadas en inscri-bir aos seus fillos e fillas nestes campañamentos deben estar empadroados no Concello das Pontes e trallabando (un ou os dous membros da parella) no período de vacacións e no caso de non estar traballando con-templarase a circunstancia de coidar a unha persoa depen-

dente, realizar algún curso de formación ou enfermidade da persoa coidadora.

MAGO EDGAR. O venres 3 de xaneiro de 2020, ás 18.00 horas, o Concello das Pontes acollerá o espectáculo Deja Vu, do mago Edgar.Esta espectáculo será no audito-rio municipal Cine Alovi e a ven-ta das entradas farase en taqui-lla os venres de 12 a 14 horas, aínda que tamén pódese mercar anticipada na web de tickentra-das.Déjà Vu, é un espectáculo de gran formato e estética gótica onde domina a elegancia en-volta dunha inspirada posta en escena. Un espectáculo de tea-tro onde se funden a maxia e a ilusión.Edgard introducirá aos asisten-tes nunha aventura que sorpren-de polo seu impacto máxico e plástico.

As Pontes contará cun intenso programa de Nadal e un campamento para nenos

Arriba, a pista de xeo e á dereita, o programa

A Xunta de Goberno Local aprobou o expediente de licitación das obras de reparación e mellora da área de xogos infantí s da rúa covelos, nas Campeiras.O proxecto, que ten un orzamento de 23.200 euros está desti nado a renovar e axeitar a área de xogos coa restauración dos elementos deteriorados e a dotación dun novo elemento de xogo.Asemande, entre os traballos pre-vistos tamén se atopan a reposición do valado de seguridade, delimi-tando todo o perímetro da área de xogo, seguindo a mesma proposta estrutural e estéti ca dos diferentes parques municipais.

Licitadas as obras de mellora do parque das Campeiras


Decembro está a ser un mes de moita acti vidade no Concello das Pontes. As diferentes accións que coordina o comité de crise, ao que pertencen empresarios, traballa-dores e veciños da vila, están a ter un respaldo multi tudinario. A últi ma acción realizada foi unha andaina organizada polos trans-porti stas ponteses ata Coruña re-parti da en catro etapas e tamén en catro días e que deu comezo o martes 10 de decembro.A primeira etapa parti u das Pon-tes e fi nalizou na Capela, a segun-da foi entre ese municipio e Miño; a terceira foi o xoves 12, entre Miño e Bergondo. A últi ma, que ti vo que ser suspendida o venres 13 polo temporal, celebrouse o 17 rematando cunha concentración no Viceconsulado de Italia na Co-ruña.Para completar estas etapas, sairon autobuses desde a estación das Pontes a diario para chegar ao momento de parti da e todos os concellos ofreceron recepcións aos manifestantes cuns pinchos, e regreso ao municipio pontés en bus.Como vén sendo habitual os ma-nifestantes vesti ron o chaleco amarelo que xa é un símbolo en todas as concentracións.

COMPROMISO DE ENDESA. Pola súa banda, Endesa comprome-teuse cos representantes sindicais dos traballadores das compañías auxiliares da central térmica a manter todos estes postos de tra-ballo durante o primeiro trimestre do ano 2020. Así llo trasladaron aos traballadores responsables da comisión de auxiliares, composta por CC.OO., CIG e UXT, durante a concentración que desenvolve-ron na rotonda da Vilabella, onde

reclamaron que a central de car-bón conti núe producindo enerxía eléctrica, co obxecti vo de así eles poder manter os seus empregos.Na actualidade son ao redor dunha ducia de compañías as auxiliares que ten Endesa contratadas para diversas tarefas no complexo indus-trial, que implican ata 250 opera-rios. Estes traballadores encárganse do servizo de limpeza, mantemento industrial, control de calidade e ta-mén control ambiental.Ata o momento, os operarios só ti ñan o compromiso da compañía eléctrica de que non executaría rescisións de contratos ata o 31 de decembro, prazo que agora

quedou ampliado en tres meses, ata polo menos o 31 de marzo.Durante este mes de decembro, os traballadores das auxiliares te-ñen previsto volver concentrarse.Por outra banda, a empresa anun-ciou que dará outra oportunidade ao uso de lodos e outros biocarbu-rantes para manter a posible ope-rati vidade da fábrica reducindo o uso de carbón.Endesa xa dixera que non era via-ble pero tras poñerse en entredito a as conclusións do estudo reali-zado, anunciou que procederá a revisar os datos. Estes análises repeti ranse nun prazo de tres se-manas.

Centos de persoas fi xeron unha andaina polo futuro de Endesa

O Concello das Pontes iniciou as obras de mellora e modernización dos servizos básicos municipais na avenida da Habana, no tramo com-prendido entre a praza do Hospital e a rúa Monfero.O proxecto, fi nanciado a través do Plan de Obras e Servizos da Depu-tación da Coruña do ano 2019, cun orzamento de 170.818 euros, contri-buirá a humanizar a zona, mellorán-doa estrutural e esteti camente.Os traballos, adxudicados a Cano-sa Construcciones S.L permiti rán a execución dunha nova rede de re-collida de augas pluviais separati va, nas dúas marxes da rúa. Esta rede, que irá dotada dos correspondentes sumidoiros, con arquetas de recolli-da de acometi das das vivendas, ten como obxecti vo prioritario o control do aporte de augas limpas ao siste-ma de depuración nas épocas de máis choivas evitando inundacións.A actuación tamén contempla a substi tución das actuais luminarias

por novos puntos con tecnoloxía LED. A nova iluminación pública ins-talarase sobre báculos dobres, cun punto de luz sobre a estrada e outro de paso para a beirarrúa. Así mesmo, procederase á renovación das beira-rrúas, seguindo o mesmo deseño da zona, apostando pola eliminación das barreiras arquitectónicas.

AVENIDA DE GALICIA. A Xunta de Goberno Local adxudicou á empresa local Construcciones Canosa S.L as obras de mellora de pavimentos e servizos na avenida de Galicia, Fase III. Os traballos, cun orzamento de 188.069 euros, levaránse a cabo no tramo comprendido entre a ponte de Isabel II e a praza do Hospital.Os traballos contemplan a elimina-ción do desnivel entre a estrada e as beirarrúas, o aglomerado dan vía, a mellora da iluminación, a renovación da rede de saneamento e a instala-ción de mobiliario urbano.

Dous intres das concentracións e da andaina realizada fai uns días

Colaboración lusa. O Concello das Pontes acolleu a visita de re-presentantes da cámara municipal de Maia (Portugal) para coñecer, de primeira man, exemplos de boas prácti cas e as políti cas públicas que se están adaptando en diferentes territorios, para implementar os obxeti -vos de desenvolvemento sustentable fi zado pola ONU na Axenda 2030.

Comezan as obras na avenida da Habana e adxudican as de Galicia


DEPORTES

O grupo Lago DVSport das Pon-tes organiza en colaboración do Concello o seu II Campus de Na-dal. Neste campus, que será o 2 e 3 de xaneiro de 10 a 18 horas, tratarase a tecnifi cación de fút-bol sala e haberá adestramentos específi cos para porteiros, visi-tas de xogadores e adestradores profesionais, e moitas máis sor-presas. O xantar está incluído, e ademais, os parti cipantes leva-rán de regalo unha equipación.Para parti cipar haberá que cha-mar ao 679 371 472.

II Campus de Nadal das Pontes de tecnifi cación de fútbol sala

Os veciños de Castro de Rei así como o seu alcalde, Francisco Ba-lado, conti núan impactados polas desfeitas provocadas no campo de adestramento do club de fútbol lo-cal, que milita na Primeira Rexional, ao meter un coche no terreo de xogo e realizar numerosas buxainas no mesmo.Este feito, que foi denunciado ante a Garda Civil, foi atribuído a un vánda-lo que meteu o seu coche no campo e fi xo varias buxainas ata deixalo im-pacti cable para a prácti ca deporti va.Ese terreo de xogo, no que tamén se adestran os rapaces das catego-

rías inferiores do Castro, non está valado pero si claramente delimi-tado pola propia trama urbana , de modo que a persoa que conducía atravesou a beirarrúa para entrar e para saír do terreo.Segundo as investi gacións o condu-tor puido acceder ao campo, situado á beira do centro médico da localida-de e da estrada LU-113, desde a par-te de atrás da Casa da CulturaEstí mase que a reparación terá un custe de preto dos 2000 euros impe-dindo tamén os adestramentos dos pequenos no campo ata que este se recupere.

Indignación pola desfeita no campo de adestramento de Castro

Co obxecti vo de seguir a desenvol-ver o Trail das Bestas no Concello de Muras, a organización decidiu adiantar no tempo a súa nova edi-cion, a IV, que será o 11 de xullo, un sábado pola tarde, cando ata o de agora celebrouse o primeiro domin-go de novembro pola mañá.Esta competi ción, unha das máis duras, está subvencionada polo Concello co obxecti vo de poñer en valor o Concello de Muras e a Serra do Xistral. Esta importante novida-de na organización traerá aparalla-dos tamén outros cambios como a limitación a 500 parti cipantes, acti vidades postevento e zona de acampada, das que se irán infor-mando ao longo deste tempo.O Trail das Bestas de Muras soe ter un percorrido circular con saída e

meta na área recreati va da Veiga despois de percorrer un circuíto marcado con cinta de balizamento e con sinais de dirección nos cru-ces a carón da localidade de Muras chegando á Serra do Xistral no seu punto máis lonxano. A organización establece catro distancias diferen-tes para percorrer. A máis dura, de 43 quilómetros; a media maratón, de 24,5 km, e a curta e a andaina, de 15 km. Todas elas teñen tramos con desnivel.Tamén se establecen diferentes ca-tegorías, sénior masculino ou femi-nino -dende os 18 ata os 45 anos- e veterano ou veterana -a parti r dos 46 anos, tendo en conta a idade que terá o corredor ou corredora a fi nal do ano. Haberá trofeos para os tres primeiros de ambas categorías.

A IV edición do Trail das Bestas adiántase ata o 11 de xullo

Estado do campo

A Escola de Movemento de Vilal-ba xa ten listo o equipo de com-peti ción 2020 e as 16 coreografí as coas representarán a Vilalba no clasifi catorio do Mundial que se levará a cabo en Burgos do 16 ao 19 de abril de 2020.Así, na categoria mini, nenos de 4 a 9 anos farán na modalidade hi-phop Baila como el dinosaurio, na acro We will rock you, na nati onal Antroido, na ballet Dinosaurus e na modalidade jazz faran Me due-la la cara de ser tan guap@. Ta-mén na mini pero esta vez nenos de 6 a 9 anos, bailarán na moda-lidade comercial Lacasitos, men-

tres que na super mini, de 4 a 5 anos, e na modalidade acro farán Walk like the dinosaur.Na categoría children, que son nenos de 8 a 12 anos, bailarán na modalidade jazz Coco, na acro Fadas do mar e na comer-cial All day. Na modalidade na-ti onal de 4 a 12 anos, bailarán Penlas e na modalidade ballet neoclásico, de 9 a 12 anos, Re-member me.Na júnior de 11 a 14 anos bailarán Madre ti erra. Na categoría senior, de 4 a 22 anos, modalidade acro, bailarán The lion king e na nati o-nal de 11 a 22 anos Pandereteiras.

A Escola de Movemento presenta as coreografías para o mundial 2020 Excelente actuación dos deporti s-

tas do Atleti smo Friol no Campio-nato Galego de Marcha en pista, disputado na Pobra do Caramiñal con 4 podiums.Así, Alba Menán fí xose co tí tulo de campioa galega na categoría sub 10, mentras que Lucas Casti ñeira adxudicábase a medalla de prata na proba masculina sub 12. Ramón Loureiro conquería a medalla de bronce na mesma categoría e Eva Freire tamén lograba o bronce na sub 18. Na categoría sub 10, Mar-tí n Iglesias foi sexto ao igual que Grace Gainsford. Na categoría sub 12 femenina, nutridísima parti ci-pación das deporti stas friolenses con resultados a parti r da quinta posición.

Catro podiums para o Club de Atleti smo de Friol na Pobra


RÁBADE. Rábade contará un ano máis coa súa tradicional carreira po-pular de San Silvestre, que chega á súa VII edición e que sairá da praza do Concello.Así, a VII Don Silvestre Rabadense 2019 será o martes 31 de decembro e dará asaída ás 11:15 para os meno-res e para os adultos será ás 12:00. A carreira dos máis pequenos estará dividida en catro grupos. Os que na-ceron no 2015 e en anos posteriores serán os que abrirán a competición, que terá 50 metros. 600 será a dis-

tancia que percorrerán os nados entre 2010 e 2014, que sairá cinco minutos despois. O resto, os que naceron entre 2004 e 2009 sairán ás 11.30 e terán que facer 1.100 metros de percorrido.O prazo de inscrición xa está aberto e é ata o 27 de decembro, podendo facer efectiva a mesma dende www.championchipnorte.com. A inscri-ción será gratuita. Ao ser unha proba non competitiva non haberá clasifi-cación pero si, ao remate do evento, farase entrega dos premios aos catro mellores disfraces.

CATRO DE REI. O Concello de Castro de Rei acollerá a terceira edición da Carreira Popular o domingo 12 de xaneiro, con saída na Casa do Con-cello e meta na carballeira de Castro Riberas de Lea.A proba, que conta con 14,6 qui-lómetros, estará aberta a todos os atletas, federados ou non, sen dis-tinción de sexo ou nacionalidade e o prazo para anotarse, que xa está aberto, remata o mércores 8 de xa-neiro ás 23:59 horas.A organización poñerá a disposición dos participantes na proba un ser-vicio de autobuses para trasladar os

deportistas dende a zona de meta á saída. O servicio de autobuses come-zará ás 09.30 horas, sendo o último servizo ás 10.00 horas. Prégase a to-dos os participantes que non espe-ren ao último servizo posto que po-derán ir abrigados e despois deixar a roupa no servizo de roupeiro.Haberá catro categorías. A absoluta, ás 10.30 horas, fará todo o percorri-do, de 14,6 quilómetros. Os rapa-ces entre 18 e 12 anos percorrerán 2 quilómetros a partir das 12.25. Cinco minutos antes correrán os de promoción (0,6 quilómetros) e os

primeiros serán os pitufos, con 0,15 quilómetros de percorrido, que sai-rán ás 12.15 horas. As probas serán na Carballeira de Castro de Rei.Esta segunda edición repartirá premios aos tres primeiros clasifi-cados masculinos e femininos da carreira absoluta. Tamén daranse medallas aos participantes. Ao fi-nalizar, pinchos e bebidas para to-dos os atletas.

VILALBA. Vilalba volverá celebrar a súa carreira popular de San Silvestre e volverá facelo o propio día último de ano novamente combinada cun-ha andaina.Así, a primeira actividade serán as carreiras para menores, que se des-envolverán a partir das 16.30 horas mentres que a andaina e a carreira de adultos dará comezo ás 17.30 para a carreira absoluta. A cita, como todos os anos, será na praza da Cons-titución e contará con 2,5 quilóme-tros para os que queiran camiñar e de cinco para os que corren.O prazo de inscrición será ata o 27 de decembro e os prezos para a carreira de adultos será de 3 euros para os que se inscriban antes do 24 de decembro subindo a 5 euros para

os que se apunten despois. A cuota para a andaina será de 2 euros para todas as idades. A participación nas categorías de menores será gratuíta e abrangue a todos os que naceran entre 2006 e 2016.As distancias que recolle o regula-mento para as categorías menores son de 400 metros para a categoría A (2013), 400 metros para a B (2012-2011), 1.000 metros para a C (2010-2009-2008) e 1.600 metros para a D (2007-2006-2005). A inscrición é gratuíta en calquera caso.

Despedir o ano correndo pola vilaVilalba e Rábade despedirán o ano coa popular carreira de San Silvestre mentres que Castro de Rei terá a súa o 12 de xaneiro


TERRA CHÁ

A Deputación asinou cos 38 conce-llos da provincia o convenio de cola-boración do plan de aforro enerxéti -co Ilumin@. A insti tución provincial desti na un investi mento de 723.000 euros a este proxecto, a través do que as enti dades locais recibirán axuda económica para a substi tución de preto de 3.200 luminarias por ou-tras de tecnoloxía LED, o que supo-ñerá un aforro conxunto de 62.000 euros ao ano, isto é, ata un 63% da facturación eléctrica das instalacións municipais nas que se actuará, fun-damentalmente alumeados públicos exteriores. A tecnoloxía LED permiti -rá reducir ademais o consumo nun

total de 450.000 quilovati os ao ano, o que minimizará tamén a pegada de carbono. A Xunta de Goberno apro-bou sacar a licitación o subministro e a instalación do material necesario para á substi tución das luminarias. A previsión é que os traballos poidan comezar a principios de ano.Pensado para axudar aos concellos de menos de 20.000 habitantes, o Ilumin@ suporá un investi mento de 723.000 euros, distribuídos entre os 38 municipios adheridos en base a criterios obxecti vos para garanti r equidade e proporcionalidade: po-boación, superfi cie, dispersión ou esforzo fi scal.

Asinado o convenio do plan de aforro Ilumin@

O Pleno da Corporación provincial aprobou este mes, cos votos a favor de PSdeG e BNG e a abstención do PP, os orzamentos da Deputación para o ano 2020, uns presupostos de preto de 92 millóns de euros que, segundo destacou a deputada de Economía, Recadación, Facenda e Contas, Mayra García Bermúdez, “plasman o proxecto de provincia do Goberno” e aplican “a mellor políti ca demográfi ca”, que consiste en “dotar de servizos aos veciños e veciñas e favorecer a creación e mantemento de emprego sosti ble e de calidade”. A deputada explicou que para dar resposta ás necesidades e aprovei-tar as oportunidades da provincia, os orzamentos do vindeiro ano, que suben preto dun 4% con respecto aos deste 2019, priorizan as políti cas sociais, a cooperación cos concellos, a mellora da rede viaria e o impulso dos sectores producti vos, nomeada-mente o primario e o turísti co.Deste xeito, afi rmou, os orzamentos do 2020 son “profundamente so-ciais”. Reservan máis de 30 millóns de euros, o que supón o 33% do total, para políti cas sociais, dende benestar, igualdade e emprego a cultura, deporte e educación. Con este investi mento “suplimos nunha parte moi importante á Administra-ción que ten as competencias nestas materias, a Xunta de Galicia”, indicou Mayra García.Dentro do investi mento social, o pre-suposto dedica 9 millóns para o fun-cionamento das residencias de Pol, Trabada e Ribadeo, e para a apertura das da Fonsagrada, Castroverde e

Pedrafi ta do Cebreiro, e, se fose posi-ble, Meira e Ribas de Sil.As políti cas de emprego contarán con 5 millóns de euros para plans de axudas directas á contratación, para formación e para apoio ao em-prendemento. Así como outros 2,6

millóns para a defensa dunha edu-cación pública, gratuíta e universal como base da igualdade de oportu-nidades. 1,5 millóns de euros está desti nado o TIC.Os orzamentos do 2020 teñen a coo-peración cos concellos como acción

transversal. O Plan Único contará cunha dotación de algo máis de 20 millóns, entre os recursos previstos nos propios orzamentos (de 11,2 mi-llóns) e a previsión de incorporación de remanentes.Os orzamentos priorizan a mellora da rede viaria con ata 14 millóns de euros para mantemento e conserva-ción dos 4.200 quilómetros da rede viaria provincial, para obra nova e para o Parque Móbil.Os orzamentos impulsan sobre todo os sectores produti vos de maior peso, o sector primario e o turísti co. En canto á acti vidade agrogandeira e forestal, reservan 2 millóns de euros para, entre outras actuacións, im-pulsar o centro de recría da Granxa Gayoso Castro; poñer en marcha e manter o funcionamento da Granxa Experimental de Leite; impulsar a creación nas instalacións de Gayoso Castro dunha explotación para po-tenciar a raza porco celta e acti var novas liñas de axuda aos produtores para que poidan aumentar a base territorial das súas explotacións e mellorar así a súa competi ti vidade.En canto ao sector turísti co, os pre-supostos contemplan 2,4 millóns de euros para incorporar as tecnoloxías ao sector; manter as rutas fl uviais en catamarán e a promoción en encontros de proxección nacional e internacional; dar un novo impulso á candidatura da Ribeira Sacra a Patri-monio da Humanidade; aproveitar o potencial que representa o turismo do Camiño de Santi ago, e integrar á provincia na Rede Europea de Iti ne-rarios Culturais.

A Deputación desti na o 33% do seu orzamento de 2020 a políti cas sociais

José Tomé, entre Maite Ferreiro e Mayra García Bernúdez

Medio Rural propón o levanta-mento da prohibición de plantar pataca nun total de nove conce-llos das provincias da Coruña e Lugo afectados pola couza gua-temalteca, ao cumprirse o prazo de dous anos, establecido pola normati va, desde que se rexistrou nestes municipios algunha captu-ra do insecto. En canto aos conce-llos chairegos trátase de Abadín e as Pontes.A proposta de levantamento le-varase á xuntanza prevista para principios de xaneiro en Madrid con responsables do Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación e representantes do Principado de Asturias. Na reunión da comisión tratouse a situación da couza nas zonas demarcadas en 2017, tras detectarse o primeiro foco. Así, constatouse unha evolución moi positi va na redución de cap-turas en todos os municipios da zona infestada e en nove deles non se rexistrou ningunha nos últi mos dous anos, razón que permite le-vantar as restricións, de forma que os citados concellos pasen de estar en zona infestada á zona tampón. Isto supón que se permiti rá plantar pataca, pero que se fará un segui-mento exhausti vo das plantacións e manteranse as demais medidas de control e vixilancia.Para reforzar a coordinación en-tre Galicia e o Principado na loita fronte á couza da pataca fi xose unha xuntanza entre o director xeral de Gandaría, José Balseiros, e a súa homóloga asturiana, Bego-ña López.

Levantarán a prohibición de plantar pataca en Abadín e As Pontes

Na presentación dos orzamentos da Deputación de Lugo para 2020, a vicepresidenta, Maite Ferreiro, subliñou a presentación das contas “dentro do ano” e remarcou a con-tribución do BNG “á estabilidade e ao funcionamento normalizado que tanto precisaba a enti dade”.A vicepresidenta nacionalista ex-plicou que se trata “dunhas contas artelladas arredor do Plan Único” para o que se contempla un incre-mento do 3 por cento.Adiantou a vicepresidenta que para acceder en 2020 aos recursos

desti nados ao Servizo de Axuda no Fogar (SAF) dentro do Plan Único, os concellos deberán asumir o pa-gamento dos desprazamentos aos domicilios das traballadoras, direc-tamente ou a través das empresas concesionarias, algo que, explicou, “ ata agora non se fai en todos os casos e que supón unha discrimi-nación para as mulleres nun sec-tor feminizado”. “Trátase de facer políti cas con visión de xénero, algo que asumimos como un elemento transversal ás tres áreas xesti ona-das polo BNG”, engadiu Ferreiro.

Desprazamentos do SAF

decembro 2019 33opinión

COLABORACIÓNS

Estase celebrando a principios de decem-bro o cumio sobre o clima na cidade de Ma-drid, ó que veu derivado

desde Chile, por mor das revoltas producidas nas rúas desa nación por parte de cidadáns fartos duns mandatarios que en absoluto pen-san neles á hora de lexislar e ter en conta os seus problemas. Infor-man os medios que acuden a dito encontro da presenza duns vinte e cinco mil representantes de máis de dous centos países, nos que se inclúen ducias de xefes de estado e primeiros ministros. Tamén apa-receu, logo dunha viaxe complexa, a mediáti ca rapaza sueca, Greta Thumberg. Sen dúbida, non es-tamos a referírmonos a calquera evento. Mais non imos aquí expli-car, nin moito menos profundizar

sobre fenómenos como o efecto in-vernadeiro ou o cambio climáti co, xa que se nos escapan das nosas competencias. Son temas dema-siado complexos e correspóndelles ós expertos na materira analízalos

e propoñer medidas efi caces que redunden en benefi cio de tódolos seres humanos e de tódalas áreas xeográfi cas do mundo.No entanto, si nos atreveremos

–coma sempre- a opinar sobre si-tuacións e realidades que son moi próximas a nosoutros. Un destes asuntos é a suposta contribución da gandeiría, especialmente de va-cún, á contaminación da atmosfe-

ra, debido ás emisións de metano que producen; é dicir, que as seño-ras vacas teñen por costume cagar e fano en canti dades considera-bles. E iso, segundo algúns estudos,

que tamén resultan ser moi contra-ditorios, ven sendo unha elevada porcentaxe das emisións de gases de efecto invernadeiro de todo o noso querido planeta. Non imos discuti r estas teorías, que pensamos son sustentadas baixo criterios cientí fi cos. Pero a un non se lle escapa que estes razoamen-tos, culpabilizando o sector gan-deiro do progresivo quecemento gloval que se está a producir nas últi mas décadas, canto menos re-sultan un chisco esaxerados. Aínda así, nos medios de comunicación observamos como en certas zonas do mundo, normalmente corres-pondente ós países que denomina-mos en vías de desenvolvemento, levan a cabo prácti cas agrícolas e gandeiras moi cuesti onables, xa que conlevan a aniquilación de zonas de bosque para decicalas a culti vos e pastos para o gando. Es-tamos a falar, como exemplo, de fi ncas no norte de Arxenti na, cun tamaño tal que caberían nelas os concellos de Outeiro de Rei e Be-

gonte xuntos, pertencente a unha mesma familia, onde teñen máis de cinquenta mil vacas e culti van unicamente a soia –soja- e millo para alimentar ese volume de ani-mais e para exportar os exceden-tes. Situacións inimaxinables, polo de agora, no noso campo.E coma sempre, destas ameazas poden xurdir oportunidades, con-vertendo as debilidades en fortale-zas. Así, estamos a contemplar con admiración, aquí en Galicia, como algúns proxectos de investi gación derivan en múlti ples posibilidades para acadar unhas granxas moito máis sustentables. O aproveita-mento das bostas, esterco e puríns que producen os animais para con-verti los en biogás ou en sistemas que produzan calor, poden ser op-cións de futuro que redundarían en benefi cio propio dos gandeiros e, por derivación, contribuirían a mellorar o medio ambiente. Gaña-riamos todos, polo que estas inicia-ti vas deberían contar co máximo apoio posible.

Pablo Veiga

O efecto do gas metano das vacasCOA NOSA VOZ

Chegamos señores e señoras, ao término da nosa programación de hoxe, día tal de tal. Estaremos de novo

con vostedes ás equis horas coa carta de axuste. Hasta ese mo-mento, despedímonos desexán-dolles unhas moi boas noites. Cando en España só existían unha ou dúas canles de televi-sión, as emisións interrompíanse durante o horario nocturno esta era a mensaxe que se repetía to-das as noites. Cando consultába-mos a programación televisiva, a última liña a ocupaba ese breve espazo “despedida e peche” que precedía ao himno nacional. Despedida e peche é parte da me-moria colecti va de moitos de nós, un clásico. ¿Pode haber mellor tí tulo para esta últi ma colabo-ración? Si, últi ma. Co fi n de ano chega tamén o remate dunha etapa profesional na miña vida. Unha etapa estupenda na que aprendín moito, moití simo, tanto

de min mesma a todos os niveis como de todas aquelas persoas que pasaron pola miña consulta. Deixo atrás unha etapa con al-gún fracaso e moitos éxitos. ¿Por qué? Porque sempre pensei que a vida son ciclos, etapas que vamos pechando para deixar paso a ou-tras novas. Nalgúns casos estes ciclos vanse sucedendo de forma case impercepti ble, cambiamos o colexio polo insti tuto, o insti tuto pola universidade, ou polo traba-llo. Cambiamos de casa, de co-che, de cidade, mudamos de pa-rella, de amigos, de traballo.... Xa o dicía Heráclito, todo fl úe, nada permanece. Lembro o análise de esa frase na clase de fi losofí a de COU fai moitos anos, a idea de que nunca te poderías bañar dúas veces no mesmo río porque a segunda vez nin ti nin as augas do río serían as mesmas sempre me resultou curiosa e certa, aín-da que tardara en entendela de todo.Cambio porque o preciso, porque sinto que é o momento e porque coido que as oportunidades hai que saír a buscalas e aínda que sei que a incerteza é unha sensa-ción complexa ten ao seu favor que todo está por ver, por facer e

por vivir. E non podo negar que to-mar esta decisión fai que sinta ao mesmo tempo medo e emoción

porque todo o novo dame un pou-co de verti xe pero ningún mar en calma fi xo experto a un mariñeiro.

Quero aproveitar estas liñas para agradecer de verdade e de cora-zón, a todas esas persoas que con-

fi aron en min e que me deixaron entrar nas súas vidas para tentar facelas un pouquiño máis doadas

e felices. Gracias en especial aos nenos e nenas que me permiti ron entrar nos seus mundos, que comparti -ron os seus medos que nalgúns ca-sos ata conseguimos superar xun-tos ou polo menos facelos máis pequeniños. Gracias a eses ado-lescentes que pese a estar nunha etapa complicada da súa vida fi xéronme partí cipe de parte das súas vivencias e dos seus soños. Gracias polos debuxos, polas fi gu-riñas de plasti lina, polos abrazos. Gracias por lerme e por servirme de inspiración en moitos casos.En realidade isto tampouco é unha despedida, é un ata logo, o mundo é pequeno e ao fi nal acabaremos atopándonos. En fi n, me quedan moitas cousas por dicir pero se me acaba o espazo e non quero pa-sarme de dramáti ca.En defi niti va, gracias por todo.

Lara Real LemaPsies Psicoloxía

Despedida e pecheMARABILLOSA-MENTE

34 decembro 2019 opinión

Hoxe vendo as noti cias, vimos a posibilida-de dun caso de Ra-bia pola mordedura dun gato en Biscaia

e para aclarar certos detalles , hoxe imos falar dá rabia. A rabia é unha enfermidade infecciosa, producida polo virus dá rabia, póde ser transmisible entre vos animais de sangue quente, incluí-do ou home, polo que se clasifi ca

como zoonose. Afecta ao sistema nerviosoe causa encefalite, (infl a-mación do cerebro). En España non detectáronse casos de rabia entre animais salvaxes terrestres dende 1975, Ou últi mo caso es-pañol de rabia humana mortal foi en Melilla, en 1979. A parti r de 1987 diagnosti couse a presenza do virus nos morcegos insectí vo-ros dá península, e desde entón houbo máis casos nestas especies.En Galicia, ou últi mo caso diag-nosti couse en 1962 aínda que ata 1994 non se declarou ofi cialmente ou territorio libre de rabia. O prin-cipal reservorio do virus de rabia en España é ou raposo, desde ou

que pasa ao can e deste ao ser hu-mano a través de trabadas ou por contaminación de feridas externas (rabuñazos, abrasións) a parti r do cuspe dun animal enfermo. Aínda así son posibles outras vías e fon-tes de contaxio, coma vos gatos (coma a sospeita que hai en Eus-kal Herria) ou morcegos. Ou virus dá rabia é incapaz de atravesar a pel intacta, polo que necesita pe-netrar a traverso dá trabada dun animal efermo ou mediante ou contacto do seu cuspe con rabu-ñazos, feridas . A posibilidade de contaxio pode darse antes de que ou animal enfermo manifeste sín-toma ningún (cans e gatos trans-

miten a rabia ata 10 días antes de mostrar sintomatoloxía) Ou perío-do de incubación (tempo dende que ou virus entra ata que appa-recen vos primeiros síntomas) é variable segundo a especie ani-mal, a profundidade e amplitude dá ferida, ou a zona na que se pro-duciu. Non home oscila entre 2 e 8 semanas, pero déronse casos de períodos máis curtos ou ata supe-rar ou ano. Non can, gato e aves é de 14 a 60 días; non porco, ovella ou cabuxa, de 21 a 60 días; nas va-cas, de 14 a 28 días; non cabalo, de 21 a 90 días. Non raposo oscila entre vos 25 e 30 días. A sintoma-toloxía máis característi ca está representada polo aumento dá agresividade do animal enfermo. Pero vos sintomas varian un pou-co en función dá especie dá fase dá enfermidade. Non can #des-cribir unha fase inicial, chamado período melancólico. Vén durar 1-3 días e adoita pasar isen darse conta. Non caso de manifestarse síntomas, consisti rian en irritabi-lidade, alteracións respiratorias e deposicións e miccións dolorosas.Na segunda fase, de excitación, é moi curta ou mesmo pode fal-tar. Caracterizar pola tendencia á agresión a outros animais ou á xente, fuxida do seu fogar e pará-

lise progresiva dous músculos dá gorxa, que se manifesta con ladri-do rouco, e difi cultade de tragar que fai que semelle rexeitar comer ou beber. Esta acti tude de excita-ción #ante a auga, pola sede que padece sen poder beber, é a orixe dá denominación de hidrofobia.Na terceira fase, que dura uns 3-8 días, esténdese a parálise muscu-lar amandíbula, logo ao corpo e ás extremidades, rematando con parálise total, convulsións e a mor-te. Non caso do gato, ou síntoma máis característi co é a agresivida-de e a tendencia a agocharse nun agocho protexido. A parálise e a morte acontece aos 10-12 días. Non ser humano adoita ser mortal se non actúase antes dá aparición dúas primeiros síntomas clínicos. A enfermidade durade de 2 a 10 días e manifesta as tres fases clásicas: unha primeira fase melancólica, con formigueo na zona dá mordedura, tristeza e abatemento; fase de exci-tación, ao cabo de 24-48 horas, con sensibilidade esaxerada #ante estí -mulos sonoros ou luminosos, saliva-ción conti nua e espasmos dolorosos farínxeos cando tentan tragar ou cuspe; a últi ma ou fase paralíti ca, con convulsións e parálise muscular, que remata coa morte por parada cardiorrespiratoria.

Breixo González

APUNTAMENTOS VETERINARIOS

Rabia

A Asociación de Em-presarios Sete-Pontes nace no ano 1991, como unha enti dade sen ánimo de lucro. A

día de hoxe, conta con máis de 200 socios e asociados dentro do tecido empresarial de Vilalba que dan tra-ballo en torno a 2000 persoas. Este dato mostra claramente a importan-cia e repercusión do traballo e das acti vidades que dende a Asociación se realizan. Un dos nosos principais cometi dos, é a defensa dos intereses dos nosos socios e asociados a través dun labor de unión cas Administracións, axen-tes sociais e empresariais e outras asociacións sectoriais, atendendo sempre ás necesidades de informa-ción, asesoramento, formación, pro-moción e innovación; e así contribuír ó desenvolvemento económico de Vilalba e a súa zona de infl uencia. É por esta razón que nos vemos na obriga de poñer de manifesto o des-contento da Asociación polas deci-sións que se están a tomar recente-

mente dende o Concello de Vilalba e a Concellería de Economía, Facenda, Infraestruturas e Urbanismo en rela-ción co Polígono Industrial Sete Pon-tes, xa que como aparece publicado na prensa destes días, se vai a iniciar un proxecto cun custo de 20.000 € para humanizar unha zona do Po-lígono que dende hai anos ven sen-do uti lizada tanto polas empresas, como polos seus clientes, como polos usuarios do Camiño de Santi ago, sen producirse ningún ti po de problema nin de prexuízo a ningunha das par-tes. E mais, creemos que o problema que se pode crear e moito peor que a moti vación da decision adoptada nos seguintes aspectos: - Crearíase un gran fl uxo de vehículos cara as rúas interiores do Polígono, que afectaría directamente á seguri-dade viaria tanto dos usuarios como dos Peregrinos, nos que se xusti fi ca esta actuación do Concello, e que fi -nalmente estaría poñendo en maior risco a súa integridade a cambio dunha suposta humanización con pedras de granito e arbustos. - A multi tude de vehículos que usan e aparcan nesa zona, tanto das pro-pias empresas de Vilalba como de

clientes dos negocios do Polígono, non terían unha zona de aparcamen-to e descanso habilitada e de capaci-dade sufi ciente. - Os días de afl uencia ao Tanatorio que está na zona, xeraríase un caos de vehículos e persoas que tería un impacto impredecible na circulación dentro do Polígono, poñendo en risco as persoas que alí acoden, e malestar nas empresas colindantes por esa falta de aparcamento. - Os días de concurrencia na Asociación (charlas, reunións, formacións,..) e na cafetería tanto os usuarios como os socios e asociados non terían es-pacio para aparcar. Dende a Asociación, somos perfec-tos coñecedores da importancia económica e social que supón en Vilalba o Camiño de Santi ago e que entre todos os axentes temos que traballar para que o noso pobo dé unha boa imaxe aos peregrinos, pero esta decisión prima uns moti -vos contrarios ás necesidades dos nosos socios e en defi niti va do pobo de Vilalba sin dar ningunha solu-ción, e recordando que estamos a falar de unha zona industrial e prio-ritaria para a comarca. Ademais creemos que dentro de

esa suposta miti gación do impacto negati vo ós peregrinos ó que fai re-ferencia o concelleiro Luis Fernandez e no que basea o proxecto e o gasto de 20.000€, poderíase empregar na mellora e humanización de outras zonas do Polígono máis urxentes, como xa temos solicitado e para o cal non temos resposta, por riba disto, chámanos a atención que se criti que o uso de esta zona, cando e ahí onde aparcan e incluso lavan os camións de recollida de lixo dende hai seis meses, como se pode apre-ciar nas imaxes adxuntas (chegadas por algunhos socios). Por todo isto, é de primordial ne-cesidade unha colaboración direc-ta entre a Asociación e o Concello nos puntos comúns que afectan ós sectores económicos dos nosos so-cios: primario, industrial, servizos e comercio. Un claro feito de que isto non e así polo momento, é que dende Outubro, a primeira, e No-vembro, a segunda, temos varias solicitudes para solucionar temas de vital importancia para o tecido empresarial que nestes momentos aínda non foron contestadas por parte da Administración. Ademáis, consideramos un agravio maior

o feito de decidir unilateralmente acerca das dotacións de infraestru-turas do Polígono sen tan sequera consultar ou polo menos comuni-car a ningún órgano do consello rector da Asociación este ti po de medidas e sen propoñer ningunha outra opción nin solución ante os graves inconvintes que vai a xerar, xa que a Asociación e a principal coñecedora das necesidades do Polígono. Un exemplo positi vo de que traba-llando da man o Concello coa nosa Asociación se acadan melloras para o noso pobo temos a Campaña de comercio do Nadal, onde se colabo-rou estreitamente coa Concelleira de Turismo para promover o comercio local e o resultado si que é sati sfac-torio para os nosos veciños e comer-ciantes. Dende a Asociación de empresario Sete Pontes de Vilalba desexamos que este proxecto poda ser modifi -cado para evitar que se produzcan incidencias na seguridade viaria das personas e vehiculos que entran no Polígono diariamente e que os no-sos socios e asociados non se vexan inxustamente damnifi cados por esta decisión.

Asociación de Empresarios Sete Pontes

CARTA ABERTA

Descontento coas decisións tomadas con respecto ao Polígono

decembro 2019 35opinión

O pedreiro e canteiro Pepe de Correo de Novás

A parroquia dos Vila-res sempre foi terra de canteiros, xa que a pedra graníti ca é moi abundante nes-

ta comarca. Na década dos anos corenta do século pasado chegou a haber ata 50, cando no resto do concello so había corenta e dous. Un dos mais famosos foi o padri-ño de Díaz Castro, Eustaquio dos Manchás, que fi xo as caveiras que dan entrada ao cemiterio vello da parroquia, o cruceiro de Río Torto do Buriz, o de Saa de Labrada e o mesmo poeta me asegurou que labrou tamén o cruceiro central do calvario do adro vilarego.Outro foi Pepe de Correo, espe-cialista en arrincar pedras e que, conxuntamente con Secundino da Solteira, de Vilasuso, -que logo se-ría seu sogro- arrincaron, sendo eu

un neno, as canterías para a casa de meus pais a fi nais dos anos cin-cuenta, na chousa da Bouza Nova, xunto ó Porto de Mende. A min, cando non ti ña que ir coas vacas, gustábame ir para onde eles e ver como facían as pociñas co pico e o cicel para meter as cuñas de aceiro e despois como lles ían dando golpes coa marra; primeiro a unha e logo a outra, facendo un son metáli-co harmonioso e agradable ao oído coma si fora un piano ou a txalapar-ta vasca*, ata que a pedra escacha-ba. De maior quería ser coma eles, xa que daquela para min eran un exemplo a imitar, unha especie de ídolos, pouco menos que un Messi para os nenos de hoxe.Tempo despois dedicouse -ademais de traballar o lugar- a facer escul-turas e tallas de pedra, mais que aos traballos tí picos de canteiro ou pedreiro, traballos que tamén foron esmorecendo debido á moda do cemento e do ladrillo.Era un home sinxelo e moi bo conversador. Dicía que había que

ver na pedra a fi gura que conti ña dentro e despois quitarlle coidado-samente o que lle sobraba. Así de doado, dicía. El foi, cos seus ánimos e consellos, quen fi xo que me en-trara o verme de poñerme tamén a traballala.A primeiros dos anos oitenta do século pasado esti ven varias veces con el, graveino, traballando na pedra, con un “tomavistas” de Su-per-8 que había naqueles tempos e merqueille unhas cantas pezas de pequenas esculturas, xa que daquela exercía eu de Delegado de

Cultura na Casa de Galiza de San-turtzi e andabamos coa nosa teima de facer rexurdir a nosa cultura popular, os nosos ofi cios e darlle valor a nosa etnografí a; polo que, ademais da pedra labrada, tamén mercabamos cerámica dos alfarei-ros de Bonxe, Buño, Niñodaguia,... que logo vendíamos ó público nos actos que organizabamos para poder subvencionar outras acti vi-dades culturais. Foi así como varias obras súas chegaron a Euskal He-rria.Despois faleille del ao amigo Feli-

pe Senén, quen o cita no libro “12 anos na búsqueda da nosa iden-ti dade”, editado por Xermolos en 1995.Ao igual que Díaz Castro, Pepe do Correo era un amante das herbas mais miúdas, das cousas mais pe-quenas e dos animais mais insigni-fi cantes. Proba desa humanidade franciscana é o que lle aconteceu cando foi de caza con meu primo Evaristo das Mourelas e atopouse de fronte con unha lebre que dur-mía placidamente na súa cama e veuse incapaz de dispararlle, ma-lia a que meu primo lle insinuaba que o fi xera. Esti vo quieto ata que se espertou a lebre e na vez de dis-pararlle ti rou a escopeta ao chan e insti nti vamente fi xo un ademán de correr detrás dela.Moitos mais anos mais tarde, ao falarlle eu deste tema, para saber si fora verdade ou non, díxome: Mecágona vida! Eu non podía dis-pararlle na cama e despois e cando espertou ti rei a escopeta ao chan.Seica nunca volveu ir de caza.

Raul Río

FAÍSCAS QUE ESPALLA O VENTO

Unha das cousas que máis impactaron a Mario Xosé cando saíu de Cuba foi o alto grao de violencia que

se instalara na sociedade, total-mente crispada polos excesos co-meti dos por Machado durante o seu segundo mandato, entre eles as acusacións, denuncias anóni-mas e informes falsos, como o que provocara o seu despedimento do pazo presidencial. De volta en Vi-lalba, soubo pola prensa do acon-tecido co xefe corrupto da Policía cubana, segundo a información publicada nas páxinas de ABC o 22 de agosto de 1933: “Un grupo de estudiantes, según se dice, después del enti erro del jefe de la Policía de Machado, don Antonio Anciarte, que se suicidó, ha desenterrado el cadáver y lo ha llevado a la Univer-sidad, colocándolo fuera del edi-fi cio, sobre la escalinata que da a la calle, dejándolo así expuesto al público. Cuando unas cien perso-nas presenciaban todas estas ma-niobras le colocaron en los labios un trozo de cigarro puro. Luego, la muchedumbre se apoderó del ca-dáver y lo colgó de una columna de tranvías, pero la cuerda se rompió y cayó al suelo. Finalmente intenta-

ron quemarlo, pero no lo consiguie-ron. Por últi mo, intervino la Policía y consiguió llevarse los restos al depósito, donde quedaron custo-diados por un retén extraordinario de fuerzas para impedir más des-manes. Más tarde los restos fueron de nuevo enterrados” (informe da axencia United Press).O ambiente que se vivía na illa fi xo que o regreso a Vilalba fora para Mario como un bálsamo de aire fresco. Agora tocaba descansar e formar unha familia con María, pois a vida pasaba e xa non eran precisamente uns rapaces; el con-taba trinta e seis anos de idade e a súa namorada trinta e catro. Ca-saron e abriron un ultramarinos na rúa Xardíns, ao que denominaron “Coloniales Mario Paz”, onde co-mercializaban café, azucre, cacao, especias, bacallau e outros pro-dutos de importación, preferen-temente de orixe cubana. Tamén ti ñan viños e licores. Instalaron un gran mostrador de mármore branco, que lle confería ao local unha imaxe moderna, entre alma-cén e tenda tradicional. Ademais da xente de Vilalba e da bisbarra chairega, ti ñan clientes proceden-tes doutros puntos da provincia, como Muras, Mondoñedo, Vivei-ro ou Ribadeo. O primeiro fi llo, ao que chamaron Mario, naceu o 4 de setembro de 1935. Mario Xosé e María pospuxeron entón a idea de volver a Cuba, a pesar dos ánimos

manifestados pola familia Yáñez Paz para que se estableceran na Habana, onde as cousas estaban agora máis calmas. En Vilalba e outras localidades a tranquilidade truncouse de súpe-to polo golpe de Estado de Franco do 18 de xullo de 1936 contra o goberno democráti co da Segunda República, dando lugar á guerra civil. Nese intre, as vendas do ultra-marinos ían ben, pero co confl ito armado chegou tamén o tempo dos oportunistas, daqueles que aproveitaron a espiral de xenreira para crear un ambiente irrespira-ble, especialmente coas persoas que amosaran algunha simpatí a republicana. Houbo sectores, como o ensino, que foron someti dos a un duro proceso de depuración, argu-mentando que era necesaria unha revisión do maxisterio público para exti rpar as supostas falsas doutri-nas arraigadas durante o período republicano (relati vismo, laicismo, etc.). Os libros foron substi tuídos nas aulas por símbolos relixiosos.O meu avó Mario Xosé regresara de Cuba cunha maleta chea de li-

bros, a maioría de tendencia pro-gresista e ilustrada. Ávido lector e gran conversador, non ti ña mili-tancia políti ca, aínda que simpa-ti zaba coa Unión Republicana, na que se fusionara o Parti do Repu-blicano Radical Socialista, presidi-do en Vilalba por Xesús M. Álvarez Martí n-Taladrid e representado en Lugo polo médico Plácido Orosa Peña, bo amigo da nosa familia, que lideraba o Comité Executi vo provincial. Era unha organización de tendencia socialdemócrata, que defendía un liberalismo so-cial de raíces xacobinas e contaba entre os seus afi liados cunha ele-vada proporción de membros da masonería.Mario Xosé non soportaba ver o paso dos convois que transpor-taban aos republicanos deti dos en disti ntas localidades e que se dirixían con desti no ao cárcere de Lugo. Unha das escenas que máis o afectou foi o día no que reco-ñeceu, nun dos camións que atra-vesaban a vila, ao mestre de Ri-badeo Gregorio Sanz, que era un dos seus clientes habituais. Non

puido evitar saudalo coa man, desexándolle sorte, e alguén da vila percibiu aquel xesto de ami-zade. Un veciño denunciouno. O feito de ser un home viaxado e aberto a outras ideas fi xo que inmediatamente fose eti quetado como sospeitoso e trasladado ás dependencias municipais, de onde puido saír antes de ser “pa-seado” grazas a unha interven-ción de últi ma hora do tenente coronel Pena, comandante mili-tar da praza e alcalde provisorio, a quen foi visitar con urxencia a miña avoa María, en avanzado estado de xestación, ante os ru-mores de traslado que circulaban polo pobo. Algo parecido aconte-ceulle a Plácido, a quen abriron un expediente e foi sancionado por responsabilidades civís e polí-ti cas. Salvaron a vida de milagre, pero quedaron sinalados polo novo réxime como parti darios da República. Poucos días despois de ser liberado, chegaba a este mun-do convulso o seu segundo fi llo, Cándido, nado na mañá do 25 de novembro de 1936.

Moncho Paz

Outro de tantosA CASA DOS MARIOS

36 decembro 2019 sociedade

De arriba a abaixo e de esquerda a dereita, algunhas das moitas imaxes que deixou o 25N, Día Internacional pola Eliminación das Violencias na Chaira: Rábade, As Pontes, Vilalba, Xermade, Muimenta, Riotorto, Guitiriz e Begonte

decembro 2019 37sociedade

Os veciños de Pena de Rodas xuntáronse nun xantar Os veciños de Árbol participaron nun campionato de tute

Varios guitiricenses fixeron a ruta do muíño da Ruxida O curso sobre micoloxía da Pastoriza foi todo un éxito

Estudantes do IES Pedregal de Irimia participaron no programa Referentes Galegas nas AulasInauguración do supermercado Claudio na área de servizo de Abadín

38 decembro 2019 cultura

TELÉFONOS DE INTERESE

Os arti gos de opinión publicados refl icten unicamente posturas persoais dos seus autores. O conti do dos arti gos será responsabilidade do seu autor. Este medio non se responsabiliza das opinións e ideas incluídas no mesmo.

A PASTORIZAConcello: 982 33 21 97 / 982 33 21 60Garda Civil: 982 34 90 20Centro de Saúde: 982 33 21 41

COSPEITOConcello: 982 52 00 01 / 982 50 40 57Garda Civil: 982 52 00 17Centro de Saúde (cita previa): 982 52 01 20Feira do Monte: 982 50 34 69Consultorio de Muimenta: 982 50 40 57

CASTRO DE REIConcello: 982 31 40 34 / 982 31 41 32Garda Civil: 982 31 40 02Centros de Saúde (cita previa) 982 21 10 18Castro de Rei: 982 31 42 11Ribeiras de Lea: 982 31 11 14

BEGONTEConcello: 982 39 61 43Garda Civil: 982 39 80 08Centro de Saúde: 982 39 69 02

XERMADEConcello: 982 50 10 01 / 982 50 20 03

/ 982 50 10 27Garda Civil: 982 50 10 08Centro de Saúde: 982 50 11 34 / 982 50 10 55

RÁBADEConcello: 982 39 00 62 / 982 39 00 52Garda Civil: 982 39 00 05Centro de Saúde: 982 39 01 01

MURASConcello: 982 50 00 01Garda Civil: 982 50 00 20Centro de Saúde: 982 50 01 23

GUITIRIZConcello: 982 37 01 09 / 982 37 58 00Garda Civil: 982 37 00 01Centro de Saúde: 982 37 21 10Parga P.A.C: 982 37 05 00

VILALBAConcello: 982 51 03 05 / 982 51 07 16Policía Local: 982 51 07 67 / 608 08 00 50Garda Civil: 982 51 03 07Centro de Saúde (cita previa): 982 51 03 11

FRIOLConcello: 982 37 50 01Garda Civil : 982 37 50 02Centro de Saúde: 982 37 10 98Cita Previa 982 37 10 05

OUTEIRO DE REIConcello: 982 39 32 81 / 982 39 30 55Garda Civil: 982 39 00 05Ambulancia: 982 23 16 13Centro de Saúde: 982 39 25 98Cita previa: 982 39 32 67P.A.C.: 982 39 34 00

MEIRAConcello: 982 33 01 02Garda Civil: 982 33 00 04Centro de Saúde: 982 35 69 27 Cita previa: 982 33 02 40

POLConcello: 982 34 50 29Garda Civil: 982 33 00 04Centro de Saúde: 982 34 59 20 / 982 34 53 76

ABADÍNConcello: 982 50 80 21Garda Civil: 982 50 80 11Centro de Saúde: 982 50 81 22

Emerxencias: 112Urxencias Sanitarias: 061

Incendios Forestais: 085Garda Civil: 062

TELÉFONOS DE INTERESE

Teléfonos: www.terrachaxa.com+

AS PONTESConcello: 981 45 31 16Policía Local: 981 45 31 91Garda Civil: 981 45 00 05Centro de Saúde (cita previa): 981 45 12 51

RIOTORTOConcello: 982 34 62 22Garda Civil: 982 34 22 22Centro de Saúde (cita previa): 982 34 66 63

AXENDA DA TERRA CHÁ

OBRADOIRO DE NADAL18 e 19 de decembroCastro de Rei

COMIDA DE NADAL19 de decembroRiotorto

NADAL DE CINE20 e 27 de decembro e 3 de xaneiroA Pastoriza

VAYA SANTA CLAUS21 de decembroAs Pontes

CENA DO CASTRO21 de decembroCastro

TÍTERES21 de decembroXermade

FEIRA DO CAPÓN 22 de decembroVilalba

CAMPAMENTO DE NADALDo 23 de decembro ao 3 de xaneiroAnpa a Granda, Muimenta

CAMPAMENTO DE NADALDo 23 de decembro ao 3 de xaneiroAbadín

EVENTOSCAMPUS BALONCESTODo 27 ao 30 de decembroAs Pontes

RELLENOS DO CASTRO27 de decembro e 3 de xaneiroCastro Ribeiras de Lea

PRESENTACIÓN LIBRO28 de decembroÓrrea, Riotorto

SAN SILVESTRE31 de decembroVilalba

DON SILVESTRE31 de decembroRábade

BAILE DE FIN DE ANO1 de xaneiroRiotorto

CAMPUS DE NADALDo 2 e 3 de xaneiroAs Pontes

CARRERA POPULAR12 de xaneiroCatro de Rei

MAGO EDGAR3 de xaneiroAs Pontes

OBRADOIRO IGUALDADEA parti r do 17 de xaneiroFriol

CURSO PROTECCIÓN CIVIL22 de decembroGuiti riz

CURSOS

Máis eventos en:www.terrachaxa.com

LEANDO SEIXASAta o 15 de xaneiroVilalba

XOGUETES ANTIGOSDo 21 de decembro ao 10 de xaneiroGuiti riz

EXPOSICIÓNS

decembro 2019 39cultura

RECOMENDACIÓNS

a elección de...

Isidro CilleroLiga Santaballesa

un libro un disco

Cien años de Soledadde García Márquez

Clandestinode Manu Chao

unha película unha personaxe histórica

Calquera de Tarantino Rosalía de Castro

un lugar para visitar un sitio onde vivir

Cádiz Santaballa

unha comida unha bebida

Cocido Un viño tinto

que ler?

que ver?

L. C. é unha rapaza de quince anos que traballa desde os oito nunha fábri-ca téxtil de Londres en plena Revolución Industrial, onde as nenas escra-vas son parte da produción en cadea. A vida de L. C. dá un xiro cando cae nas súas mans unha carta escrita por Prometea Stoner, unha muller de familia acomodada propietaria dunha cadeira de rodas motorizada, unha saúde fráxil, toda unha lenda sobre as costas e unha vontade de ferro. As súas vidas non poden ser máis diferentes, pero ambas as dúas buscan a liberdade, a existencia e o recoñecemento que a sociedade lles negaba a elas e a todas as súas compañeiras.

Os corpos invisiblesEmma Pedreira

que escoitar?

Despois de 7 anos de silencio discográfico, Heredeiros da Crus volven con Derretidos. Un disco con 12 novos himnos que farán vibrar ao público amante do bo rock. Con letras ácidas como en Ameixa Vermella, Tanga Do Revés, pasando por Linchú e máis axilmente polo máis a rock clásico, rematando cunha balada de imponentes letras como Soñei.

Herdeiros da CruzDerretido

As aventuras continúan no fantástico mundo do xogo Jumanji, onde nada é o que parece. Nesta ocasión, os xogadores volven ao xogo, pero as súas personaxes intercambiáronse entre si, o que ofrece un curioso plantel: os mesmos heroes con distinta aparencia. Pero, onde está o resto da xente?

Jumanji: siguiente nivelFantasía e acción

40 decembro 2019 reportaxe

O vidro no Castro de ViladongaDESCUBRINDO O PATRIMONIO CHAIREGO

C omo referente pa-trimonial e arqueo-lóxico da Terra Chá, e de toda Galicia, o Castro de Viladonga é

un xacemento que conta cunha gran riqueza de restos materiais realmente interesantes para co-ñecer a forma de vida dos habi-tantes dos castros. Os distintos obxectos que foron aparecendo ata día de hoxe dende as primei-ras escavacións, alá polos anos 70, permitiron neste caso o estu-do pormenorizado dunha socie-dade autóctona que vivía unha etapa de transformación cultural marcada polo contacto e asimi-lación das novidades achegadas cos conquistadores romanos, cunha cronoloxía enmarcada entre os séculos III e V d.C. Entre a gran cantidade de res-tos arqueolóxicos que nos falan dos traballos diarios e a forma de vida no poboado (machadas, sachos, pesas de tear, coitelas de cestería, osos de gando, cerámi-ca, ourivería, amuletos, xogos, etc.,), existen outros elemen-tos de uso cotián que pola súa singularidade invitan a reparar neles en detalle, como son os diferentes fragmentos de vidro expostos na vitrina 3 da sala 2 do Museo. Os cacharros e distintos utiles de vidro son uns elementos moi co-múns nos xacementos de época romana, máis cabe indicar que soe resultar estraño atopalos en contextos castrexos. A pesar desta tendencia, Viladonga pre-senta unha ampla gama de frag-mentos de vidro que permitiron identificar e constatar a exis-

tencia de recipientes e formas tipicamente romanas no xace-mento, testemuñando por tanto a forte influencia dos gustos e costumes romanas implantadas no castro e nas súas xentes, así coma a máis que probable inci-dencia dos intercambios comer-ciais. No século I d.C. comezará tamén a xeralizarse o uso da técnica do soprado sobre molde, producíndose a grande escala e abaratando os custos de produ-ción, feito que influiría directa-mente na súa adquisición fora do contexto do luxo en calque-ra lugar do imperio, tal e como

aconteceu en Viladonga. Algúns dos vidros son por tanto de im-portación, máis outros tantos, en base ás súas características, posiblemente teñan a súa orixe en obradoiros rexionais do No-roeste peninsular.Os recipientes ós que pertencen os vidros de Viladonga corres-

póndense con xerriñas, cuncas, vasos, botellas, unha lámpada de base cónica, posibles ungüen-tarios e tarriños de perfume, etc., dos cales se poden percibir distintas cores (principalmen-te gamas de azuis, amarelos e verdes), decoracións (cabuxóns, costelas, gravado, nacarado, etc.) e formas (bordes engrosa-dos, en aresta, con ou sen as, etc.). Algúns destes fragmentos foron reaproveitados nalgún mo-mento para usos diversos, como o de ficha de xogo, ademais de terse atopado tamén unha serie de doas de colar feitas de pasta

vítrea (douradas, azuis e negra).En termos xerais os vidros do Castro de Viladonga pódense clasificar en dous grandes gru-pos que corresponden coas dúas principais fases de ocupación: Altoimperial e Tardorromana. No primeiro dos grupos atopa-ríase a cunca coa decoración

“de costelas”, unha técnica na que se emprega un molde onde se vertía ou se sopraba a masa de vidro fundido creando unhas costelas verticais en relevo que reproducen modelos metálicos. Esta técnica decorativa foi unha das máis recoñecibles e difun-didas de todas as formas roma-nas.Por outra banda, do grupo Tar-dorromano podemos destacar os vaso de “cabuxóns”, técnica de-corati va tí pica do s. IV d.C. consis-tente en deixar caer unhas gotas de vidro, xeralmente doutra cor máis forte, sobre un vaso aínda

quente, creando unha serie de de pingas de disti ntos tamaños que tentan imitar pedras preciosas e un ti po de vaixela metálica de luxo empregada durante a Épo-ca tardía. Este ti po de recipientes soen ter unha forma semiesfé-rica, bastante altura, con boca recta e labio lixeiramente aberto,

cunha tonalidade clara ou incolo-ra sobre os que destacan as goti -ñas escuras.Deste período tamén se recolle-ron pequenos fragmentos do que foi un fermoso vaso reti culado ou esti lo diatetron, elaborados en base ó engadido de barriñas e fi ligranas de vidro xa sobre a su-perfi cie do obxecto.Aínda que a a fraxilidade do vidro marcou irremediablemente a po-sibilidade de ollar as pezas com-pletas, os fragmentos de vidros do Castro de Viladonga permiti -ron de igual maneira coñecer en profundidade este ti po de obxec-

tos, a súa incidencia ou uso que ti veron neste xacemento, demos-trando unha vez máis que du-rante a Anti güidade os obxectos e as ideas viaxaban moito máis aló do que adoitamos imaxinar, achegando deste xeito territorios e contextos distantes baixo unha mesma tendencia.

Á esquerda, vidro gravado e, á dereita, un artesán soprando vidro

nº 192 decembro 2019 chega o nadal á...

Documents