mestra-titora mª isabel seijas morandeiraº e.i .pdf · programación docente. 5º e. infantil....

MESTRA-TITORA Mª Isabel Seijas Morandeira

Programación Docente. 5º E. Infantil. CPI de San Sadurniño.

2

ÍNDICE Páx.

1. Introdución e Contextualización. 3

2. Contribución ao desenvolvemento das Competencias Básicas. 5

3. Concreción dos Obxectivos para o curso. 10

4. Secuenciación de contidos 12

5. Temporalización 21

6. Criterios de avaliación. Materiais e recursos didácticos que se vaian utilizar. 51

7. Procedementos e Instrumentos de avaliación 53

8. Metodoloxía didáctica, considerando as competencias como elemento organizador. 57

9.- Materiais e recursos didácticos que se van a utilizar. 66

10.- Medidas de Atención á Diversidade. 67

11-12.- Accións de contribución aos diferentes plans de centro: Tic, convivencia etc 72

13.- Educación en valores. 83

14.- Actividades complementarias e extraescolares. 86

15.- Procedementos para avaliar a propia programación. 87

16.- Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se poidan adoptar

como consecuencias dos seus resultados.

88

17.- ANEXOS 93


3

1- INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN.

Esta Programación docente está pensada para ser levada a cabo cos nenos e nenas do 5º nivel do 2º ciclo de E. Infantil do

CPI de San Sadurniño. Centro sito na localidade do mesmo nome e ubicado nun contorno maioritariamente rural. O CPI de San

Sadurniño conta con 4 unidades de Educación Infantil, 10 unidades de Educación Primaria e 6 unidades de Educación Secundaria

Obrigatoria. Ten unha xornada mixta con 3 sesións exclusivamente de mañá e dúas tamén con sesión de tarde e conta con servizos

complementarios de transporte e comedor dos que fan uso un importante número de alumnado.

A aula do 5º nivel conta con 15 alumnos/as cumprindo polo tanto co establecido sobre a ratio máxima permitida de 25 alumnos/as por

aula, estipulada no artigo 4º da Orde do 25 de xuño de 2009.

Por outro lado na aula contaremos cunha mestra de apoio que compartirá a labor docente cos outros niveis do ciclo, o que implica a

necesaria coordinación das mestras para partir de principios iguais e traballar na mesma liña.

Dentro do horario contamos coa participación da especialista en Lingua estranxeira: Inglés, e da especialista en Música en unha

sesión respectivamente e cunha sesión tamén semanal de Psicomotricidade impartida polo mestre especialista de E. Física.

Ademais imparte docencia a mestra de E. Relixiosa nunha sesión semanal e a sesión de Valores será impartida pola titora.

Respecto á lingua empregada, o profesorado imparte as súas clases, no presente curso académico 2019-2020 seguindo as

directrices establecidas polo Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingüismo no ensino non universitario en Galicia, realizando

unha distribución que permita o máximo equilibrio nas horas semanais e nas (áreas) materias impartidas nas dúas linguas oficiais de

Galicia, co obxectivo de asegurar a adquisición da competencia en igualdade nelas. Este decreto baséase no marco lingüístico

establecido pola Constitución española de 1978 e polo Estatuto de Autonomía de Galicia de 1981. Ademais, desenvolve a Lei 3/1983,

do 15 de xuño, de Normalización Lingüística, no relativo ao uso do galego no ensino nos niveis non universitarios, e a Lei Orgánica


4

2/2006, do 3 de maio, de educación modificada nalgúns dos seus aspectos pola Lei Orgánica 8/2013, do 9 de decembro, de mellora

da calidade educativa.

Tendo isto en conta, na nosa aula de 5º de E.Infantil as clases son impartidas en castelán, a lingua materna predominante entre o

alumnado (determinada polo centro educativo de acordo co resultado dunha enquisa que se efectuou ás familias ao comezo do curso

escolar). O resultado desta enquisa aos pais/nais de educación infantil aparece na addenda ao Proxecto Lingüístico do Centro do

curso académico actual.

.

O centro oferta a ensinanza da relixión católica, opción elexida no grupo por 7 alumnos e alumnas. Dita ensinanza será impartida na

biblioteca por unha mestra especializada ( compartida con outro centro). O alumnado restante, 8, queda na propia aula para

desenvolver as Actividades Alternativas á relixión, reguladas na Orde do 4 de outubro de 1995 e impartidas pola titora. Se ben cabe

ter en conta neste punto a Educación en Valores, pois ao longo da LOE modificada pola LOMCE son numerosas as referencias a

valores significativos no sistema educativo (preámbulo, principios e fins do sistema e obxectivos das etapas), valores que impregnarán

transversalmente o noso currículo de infantil, o día a día da aula, non supeditados a unha sesión e área concretas.

Para a súa elaboración tomei como referencia o disposto na lexislación vixente así como os niveis de concreción curricular. O

primiero, o Decreto 330/2009, do 4 de xuño, polo que se establece o Currículo para a Educación Infantil (E.I.) en Galicia e o

segundo, a proposta pedagóxica, incluída no Proxecto Educativo (P.E.) de centro e que foi elaborada polo Claustro de Profesores.

Concretando así un currículo en función ademais, do entorno socio-cultural do centro.

Sen esquecerme tamén doutros documentos como: A Proposta Pedagóxica do meu Ciclo, a Programación Xeral Anual (P.X.A.), o

Proxecto de Xestión, Normas de Organización e funcionamento (NOF), Plan de Convivencia e a memoria final do curso 2016/2017.

De tal xeito, que a función de programar como unha das funcións indiscutibles do mestre, quede plasmada neste documento e que

tanto a Lei Orgánica 2/2006, do 3 de maio, de Educación (LOE) modificada nalgúns dos seus aspectos pola Lei Orgánica 8/2013, do


5

9 de decembro de Mellora da Calidade Educativa (LOMCE), o Real Decreto 1630/2006, do 29 de decembro, de ensinanzas mínimas

do 2º ciclo de E.I., o Decreto 7/99, do 7 de xaneiro, de regulamentación orgánica dos centros integrados non universitarios e a Orde 3

de outubro de 2000 que desenvolve ao decreto anterior, inclúen nos seus propósitos.

Así como a Orde do 25 de xuño de 2009, pola que se regula a implantación, o desenvolvemento e a avaliación do 2º ciclo da

Educación Infantil na Comunidade Autónoma de Galicia.e a Orde do 20 de xuño de 2019 do calendario escolar para o curso 2019-

2020 nos centros escolares sostidos con fondos públicos.

2- CONTRIBUCIÓN AO DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS BÁSICAS.

A LOE-LOMCE establece oito competencias básicas (claves para E.Primaria) que o alumnado debe desenvolver e acadar

ao longo do ensino básico sendo preciso que o seu desenvolvemento se inicie desde o comezo da escolarización, de xeito que a súa

adquisición se realice de forma progresiva e coherente. Estas competencias, polo tanto, orientarán e impregnarán o currículo de

educación infantil, téndose como referentes que guíen a práctica educativa e condicionen o tratamento das áreas. No marco da

proposta realizada pola Unión Europea establecéronse oito competencias básicas:

-Competencia en comunicación lingüística.

-Competencia matemática.

-Competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico.

-Tratamento da información e competencia dixital.

-Competencia social e cidadá.

-Competencia cultural e artística.

-Competencia para aprender a aprender.

-Autonomía e iniciativa persoal.


6

Cada unha das áreas do currículo de E.Infantil contribúe ao desenvolvemento de distintas competencias, e a súa vez cada

competencia desenvolverase como consecuencia do traballo nunha ou varias áreas, falamos dunha contribución multidisciplinar e

integrada.

Nos tomaremos como referente na nosa práctica educativa uns indicadores para cada unha das competencias básicas.

A competencia en comunicación lingüística refírese á utilización da linguaxe como instrumento de comunicación oral e escrita, de

representación, interpretación e comprensión da realidade, de construción e comunicación do coñecemento, de organización e

autorregulación do pensamento, das emocións e da conduta.

● Comunicarse cos iguais e cos adultos

● Escoitar e comprender mensaxes en lingua galega e castelá. ● Practicar a escoita activa e o resto de estratexias de diálogo. ● Expresarse oralmente de forma clara e coherente. ● Contar as súas propias experiencias e vivencias. ● Usar as normas que rexen os intercambios lingüísticos: saudar, da-las grazas, pedir por favor,…

● Adquirir progresivamente vocabulario e estruturas. ● Comprender e memorizar textos narrativos: poesías, rimas, trabalinguas, refráns,…

● Iniciarse na produción de textos escritos a partir da idea que eles teñen do que é escribir. ● Iniciarse no recoñecemento de palabras significativas: personaxes do conto, vocabulario dos proxectos. ● Usar un pequeno vocabulario en lingua estranxeira organizado en torno as rutinas de aula. ● Memorizar pequenos textos en lingua estranxeira. ● Usar a biblioteca de aula, valorando como recurso de información, entretemento, e de gozo. ● Usar as posibilidades que lle ofrece o corpo para expresarse.

A competencia matemática consiste na habilidade para empregar e relacionar os números, as súas operacións básicas, os símbolos

e as formas de expresión e razoamento matemático, tanto para producir e interpretar distintos tipos de información, como para


7

ampliar o coñecemento sobre aspectos cuantitativos e espaciais da realidade, e para resolver problemas relacionados coa vida cotiá

e co mundo laboral. Así mesmo, esta competencia implica o coñecemento e manexo dos elementos matemáticos básicos -distintos

tipos de números, medidas, símbolos,

elementos xeométricos, etc.- en situacións reais ou simuladas da vida cotiá, e a posta en práctica de procesos de razoamento que

levan á resolución dos problemas ou á obtención de información.

● Potenciar o desenvolvemento de habilidades lóxico - matemáticas en situacións contextualizadas e significativas

● Explorar obxectos e elementos do contorno , recoñecendo atributos e calidades. ● Resolver situacións da vida cotiá aplicando o coñecemento dos números. ● Facer uso dos nº en situacións funcionais e cun valor conceptual: conta obxectos, ordenar, clasificar ou cun valor notacional

(calendario, axenda, …) ● Aplicar a serie numérica. ● Aplicar as diferentes operación lóxicas (emparellar, clasificar, agrupar …) ● Identificar y asociar os nº de polo menos dun díxito. ● Recoñecer aspectos xeométricos como liña, punto …, formas xeométricas e obxectos que a representan. ● Explorar os corpos xeométricos e as formas tridimensionais. ● Resolver pequenos problemas que impliquen a aplicación de operacións de cálculo sinxelas (xuntar, quitar, repartir, ● Situar no tempo as actividades cotiás. ● Identificar conceptos básicos espaciais e temporais e aplica-los para localizar obxectos e persoas.. ● Iniciar o emprego de sistemas de medida arbitrarias de lonxitude, capacidade,peso a partir de situacións da vida cotiá.

A Competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico refírese á habilidade para interactuar co mundo físico, de modo

que se facilite a comprensión de sucesos, a predición de consecuencias, así como o coidado do medio natural e a protección da

saúde individual e colectiva sendo conscientes da influenza que ten a presenza das persoas no espazo ( modificacións da paisaxe,

desenvolvemento sostible, diversidade natural …)


8

Contribuirase, polo tanto, á adquisición desta competencia desde educación infantil iniciando o alumnado no pensamento científico,

potenciando habilidades de investigación: formular hipóteses, recoñecer evidencias, observar, formular interrogantes, descubrir

alternativas, verificar, predicir, xerar novas ideas e solucións …

● Adquirir uns bos hábitos de saúde, alimentación, hixiene,... e amosar comportamentos saudables. ● Establecer correspondencias entre cambios e modificacións dos elementos do contorno e posibles factores que os producen. ● Desenvolver actitudes de coidado na conservación do contorno. ● Favorecer o contacto co entorno. ● Adquirir hábitos de prevención tanto de enfermidades como de accidentes domésticos: educación viaria, educación para a

saúde, para o consumidor,... ● Observar o medio natural e amosar curiosidade por coñecer cousas novas: seres vivos, materiais, paisaxes.. ● Iniciar habilidades de investigación (formular preguntas, hipóteses, observar, xerar novas ideas …) ● Participar en pequenos proxectos con actitude de curiosidade, ganas de coñecer,...

A competencia no Tratamento da información e competencia dixital consiste en dispoñer de habilidades para buscar, obter,

procesar e comunicar información e mais para transformala en coñecemento. Incorpora diferentes habilidades, que van desde o

acceso á información ata a súa transmisión en distintos soportes unha vez tratada, incluíndo a utilización das tecnoloxías da

información e a comunicación como elemento esencial para informarse, aprender e comunicarse.

● Iniciar o achegamento a lingua escrita a través de variedade de textos en diferentes soportes. ● Iniciarse na Internet como ferramenta de achega de información. ● Iniciarse no uso de programas informáticos e de diferentes ferramentas tecnolóxicas: ordenador, encerado dixital,…. ● Afianzar os contidos do curso con programas axeitados a cada unidade de traballo/proxecto. ● Coñecer os diferentes elementos do ordenador. ● Acender e apagar o ordenador. ● Traballar co CD-ROM e demais xogos no recanto do ordenador. ● Respectar o tempo de uso. ● Favorecer o traballo cooperativo a través das tic


9

● Empregar diferentes fontes de información: documentais, fotografías, persoas expertas, as familias, internet nos proxectos de aula.

A Competencia social e cidadá posibilita comprender a realidade social en que se vive, cooperar, convivir e exercer a cidadanía

democrática nunha sociedade plural, así como comprometerse a contribuír á súa mellora. Nela están integrados coñecementos

diversos e habilidades complexas que permiten participar, tomar decisións, elixir como comportarse en determinadas situacións e

responsabilizarse das eleccións e decisións adoptadas.

● Usar as normas que rexen os intercambios lingüísticos e as formas socialmente establecidas: saudar, dar as grazas, ● pedir por favor,…

● Expresar os seus propios sentimentos, emocións, vivencias …

● Expresar as súas propias ideas e escoitar as dos demais. ● Resolver conflitos mediante o diálogo. ● Aceptar e respectar as diferenzas evitando actitudes discriminatorias. ● Desenvolver habilidades sociais. ● Construír, aceptar e cumprir as normas de funcionamento do grupo. ● Sentirse membro do grupo clase. ● Desenvolver actitudes de axuda, colaboración,afecto cos iguais e coas persoas adultas. ● Colaborar nas tarefas de aula.

A Competencia cultural e artística supón coñecer, comprender, apreciar e valorar criticamente diferentes manifestacións culturais e

artísticas, utilizalas como fonte de enriquecemento e de gozo e consideralas como parte do patrimonio dos pobos.

Coñecer manifestacións culturais e artísticas propias e doutras realidades valorando a súa riqueza e diversidade

Coñecer, participar e gozar nas festas tradicionais.

Proporcionar diferentes medios, materiais e técnicas das distintas linguaxes artísticas.

Coñecer obras de arte e valoralas desde os seus gustos e intereses.

Potenciar hábitos de escoita e atención (audicións musicais).

Gozar coas actividades musicais, de movemento, de plástica...

Progresar no desenrolo de actividades psicomotrices.


10

Expresarse a través do corpo e do movemento: mímica, dramatizacións, os xestos...

Achegarse a literatura mediante o recitado de poesías, trabalinguas, pareados , rimas ,…

Interpretar cancións, danzas sinxelas e xogos musicais. A Competencia para aprender a aprender supón dispoñer de habilidades para iniciarse na aprendizaxe e ser capaz de continuar

aprendendo de maneira cada vez máis eficaz e autónoma de acordo cos propios obxectivos e necesidades. Esta competencia ten

dúas dimensións fundamentais: a adquisición da conciencia das propias capacidades -intelectuais, emocionais, físicas-, do proceso e

das estratexias necesarias para desenvolvelas; e a conciencia do que se pode facer por un mesmo e do que se pode facer con axuda

doutras persoas ou recursos. Significa ser consciente do que se sabe e do que é necesario aprender, de como se aprende e de como

se xestionan e controlan de forma eficaz os procesos de aprendizaxe, optimizándoos e orientándoos a satisfacer obxectivos persoais.

● Uso da biblioteca como espazo de recursos para o coñecemento. ● Participar en proxectos de traballo. ● Adquirir uns bos hábitos de traballo: constancia, responsabilidade, iniciativa, atención, orden e limpeza, esforzo... ● Uso autónomo dos recantos da aula. ● Favorecer a toma de decisións e a iniciativa. ● Resolución de problemas relacionados coa vida cotiá. ● Favorecer actividades en grupo

● Planificar e organizar de forma conxunta o traballo. ● Iniciar as habilidades de pensamento: percepción, investigación, conceptualización, razoamento, tradución. ● Valorar o traballo ben feito e os esforzos realizados. ● Apreciar as producións propias e as dos compañeiros/as. ● Completar follas de auto-avaliación e ser consciente dos seus progresos e as súas limitacións.

A competencia na Autonomía e iniciativa persoal refírese, por unha parte, á adquisición da conciencia e aplicación dun conxunto de

valores e actitudes persoais interrelacionadas como a responsabilidade, a perseveranza, o autocoñecemento e a autoestima, a

creatividade, a autocrítica, o control emocional, a capacidade de elixir, de calcular riscos e de afrontar os problemas, así como a


11

capacidade de demorar a necesidade de satisfacción inmediata, de aprender dos erros e de asumir riscos. Por outra parte, remite á

capacidade de elixir con criterio propio, de propoñer proxectos e de levar adiante as accións necesarias para desenvolver as opcións

e plans persoais -no marco de proxectos individuais ou colectivos -responsabilizándose deles tanto no ámbito persoal, como no social

e no laboral.

● Elixir proxectos de traballo sobre os que queremos investigar. ● Adquirir autonomía nas actividades da vida cotiá: aseo, vestido, alimentación,... ● Adquirir hábitos saudables. ● Ter unha imaxe axustada das súas posibilidades e limitacións. ● Confiar nas súas propias posibilidades e superar as propias limitacións. ● Mellorar o autocontrol. ● Favorecer a toma de decisións e a iniciativa na resolución de tarefas e problemas da vida cotiá.. ● Planificar e organizar de forma conxunta o traballo. ● Desenrolar a súa creatividade e fomentar a imaxinación, ● Encargarse de pequenas tarefas. ● Iniciativa para desprazarse polo espazos habituais. ● Cumprir con responsabilidade coas tarefas asignadas.

3- CONCRECIÓN DOS OBXECTIVOS PARA O CURSO.

A finalidade da Educación Infantil é a de contribuír ao desenvolvemento físico, afectivo, social e intelectual dos nenos/as.

Atenderá polo tanto ao desenvolvemento afectivo, ao movemento e hábitos de control corporal, ás manifestacións da comunicación e

á linguaxe, ás pautas elementais de convivencia e relación social, así como ao descubrimento das características físicas e sociais do

medio. Facilitarse a elaboración dunha autoimaxe positiva e equilibrada e a adquisición de autonomía persoal e potenciaranse valores

que favorezan a liberdade, a solidaridade, a xustiza, o respecto, a prevención de conflitos e a resolución pacífica dos mesmos, a non

violencia... (artigo 3º decreto 330, 4 xuño 2009) Polo tanto, a etapa contribuirá coas capacidades que lles permitan:


12

a) Coñecer o seu propio corpo e o dos outros compañeiros/as e persoas achegadas, as súas posibilidades de acción e

aprender a respectar as diferenzas.

b) Observar e explorar o seu contorno familiar, natural e social.

c) Adquirir progresivamente autonomía nas súas actividades cotiás da escola e da su vida persoal.

d) Desenvolver as súas capacidades afectivas.

e) Relacionarse coas persoas cércanas e adquirir progresivamente pautas elementais de convivencia e de relación social, así

como exercitarse na resolución pacífica de conflitos que poidan xurdir na aula.

f) Desenvolver habilidades comunicativas en diferentes linguaxes e formas de expresión.

g) Iniciarse nas habilidades lóxico - matemáticas e acercarse a lectura e escritura como medio de información, comunicación e

gozo.

h) Utilizar o xesto, o movemento e o ritmo como recursos para a expresión e a comunicación.

i) Acercarse, na medida das súas posibilidades, o uso das tecnoloxías da información e da comunicación.

4- SECUENCIACIÓN DE CONTIDOS.

Os contidos educativos organizaranse en áreas correspondentes a ámbitos propios da experiencia e o desenvolvemento infantil

por medio de actividades globalizadas que teñan interese e significado para os nenos/as. Son espazos de aprendizaxe de conceptos,

procedementos e actitudes. As áreas do 2º ciclo de Educación Infantil que se establecen son:

-Coñecemento de si mesmo e autonomía persoal.

-Coñecemento do contorno.

-Linguaxes: comunicación e representación.


13

Na ÁREA DE COÑECEMENTO DE SI MESMO E AUTONOMÍA PERSOAL, trátase de desenvolver o proceso de construción

persoal no que resultarán relevantes as interaccións de nenas e nenos co medio, o crecente control motor, o desenvolvemento da

conciencia emocional, a constatación das súas posibilidades e limitacións, o proceso de diferenciación das demais persoas e a

independencia cada vez maior con respecto ás persoas adultas.

Os contidos educativos que atinxen a esta área agrúpanse en catro bloques que son:

BLOQUE 1. O CORPO E A PROPIA IMAXE.

A través deste bloque propiciarase que os nenos/as coñezan global e parcialmente o seu corpo, as súas posibilidades sensitivas,

perceptivas e motrices, que poidan identificar as sensacións que experimentan, gozar con elas e servirse das posibilidades

expresivas do corpo para manifestalas.

BLOQUE 2. XOGO E MOVEMENTO.

A través da experiencia do propio movemento, o alumnado irá coordinando os seus esquemas perceptivo motrices e coñecendo o

seu propio corpo, as súas sensacións e emocións. Será, pois, a partir da acción corporal como aprenda a percibir o seu corpo e a

asumilo, o que lle permitirá ademais establecer unha mellor relación coas demais persoas, ir coñecendo pouco a pouco as súas

posibilidades e descubrir os seus límites. Sobre esta base, irá construíndo a súa identidade persoal.

BLOQUE 3. ACTIVIDADE COTIÁ.

Neste bloque abórdanse os contidos relacionados co establecemento de relacións interpersoais positivas baseadas no respecto ás

persoas e ás normas e valores socialmente compartidos. Espérase potenciar a capacidade de establecer relacións e confianza,

afecto, colaboración, comprensión e pertenza, baseadas no respecto ás persoas e en normas e valores da súa sociedade.

BLOQUE 4. O COIDADO PERSOAL E A SAÚDE.


14

Este bloque inclúe unha serie de contados que favorecerán que os nenos e nenas vaian adquirindo na medida das súas posibilidades

a autonomía necesaria en actividades cotiás para atender a súa saúde, hixiene, vestido, alimentación... Así, aprenderán a recoñecer

situacións perigosas e a previr accidentes domésticos, empregando axeitadamente os instrumentos e as instalacións, así como a

colaborar nas medidas que se tomen en caso de enfermidade ou accidente, respondendo con actitudes de tranquilidade e

colaboración.

Na ÁREA COÑECEMENTO DO CONTORNO preténdese que as nenas e os nenos descubran, coñezan e comprendan, acordo co

seu nivel evolutivo, os aspectos que conforman a realidade, considerando as súas múltiples relacións e interdependencias,coa

finalidade de ir construíndo un coñecemento sobre o medio físico, natural e social cada vez máis axustado. O medio que nos rodea, o

espazo da aula, do centro e o entorno próximo do concello no que está o centro, será motivo da programación das actividades e dos

recursos que integran esta área.

É importante que a nena e o neno, ademais de identificar os distintos elementos que conforman o medio, vaian descubrindo e

comprendendo progresivamente as relacións entre os distintos obxectos, fenómenos e feitos.

Os contidos educativos que atinxen a esta área agrúpanse en tres bloques que son:

BLOQUE 1. MEDIO FÍSICO: ELEMENTOS, RELACIÓNS E MEDIDA

Este bloque recolle os contidos que potencian o desenvolvemento do pensamento lóxico matemático a través dos cales a nena e o

neno intentan interpretar e comprender o mundo, favorecendo as nocións de tempo, espazo, causalidade, cuantificación e a

resolución de problemas que se presentan na súa vida cotiá.

BLOQUE 2. ACHEGAMENTO Á NATUREZA.

O bloque de achegamento á natureza refírese ás aprendizaxes relacionadas co descubrimento, coñecemento e comprensión do

mundo animal e vexetal; ós procesos de cambio que viven os nenos e nenas no seu desenvolvemento e crecemento e ás relacións

dinámicas que establecen cos elementos e fenómenos que conforman o seu contorno. Preténdese que establezan relacións


15

identificando procesos e interdependencias co contorno inmediato, os seus elementos e fenómenos; desenvolvendo actitudes

indagatorias e de interese por aprender, permanentemente, a través dunha exploración activa.

BLOQUE 3. CULTURA E VIDA EN SOCIEDADE.

Este bloque de contidos considera a dimensión sociocultural do medio. Comprende os contidos relacionados coas formas de

organización dos seres humanos que forman parte do contorno das nenas e dos nenos -familia, escola, barrio, aldea, etcétera-,

recollendo aqueles contidos a través dos cales descobren e comprenden progresivamente as características dos grupos humanos, as

súas formas de vida, organización e acontecementos relevantes.

Na ÁREA LINGUAXES: COMUNICACIÓN E REPRESENTACIÓN, o seu propósito é contribuír a mellorar a relación entre as

criaturas e o medio, xa que será a través das distintas formas de comunicación e representación como a nena e o neno establezan

relacións co resto das persoas. A interacción, a través dos diferentes instrumentos de comunicación, permite exteriorizar as vivencias

emocionais, acceder aos contidos culturais, producir mensaxes cada vez máis elaboradas e ampliar progresivamente a comprensión

da realidade.

Os contidos educativos que atinxen a esta área agrúpanse en catro bloques que son:

BLOQUE 1. LINGUAXE VERBAL.

Este bloque de contidos refírese á capacidade para relacionarse escoitando, recibindo comprensivamente e producindo diversas

mensaxes, mediante o uso progresivo e axeitado da linguaxe, nas súas expresións oral e escrita. O dominio progresivo da linguaxe

verbal axudará as nenas e os nenos a interpretar de forma máis axeitada o mundo que os rodea. A linguaxe oral é especialmente

relevante nesta etapa, xa que pode considerarse o instrumento por excelencia aprendizaxe, de regulación da conduta e de

manifestación de vivencias, sentimentos, ideas, emocións, etc. Preténdese así mesmo que o alumnado descubra e explore os usos


16

da lectura e a escritura, espertando e afianzando o seu interese por elas. Farase un achegamento á literatura infantil, a partir de

textos comprensibles e accesibles para que esta iniciación literaria sexa fonte de gozo, de diversión e de xogo.

Así mesmo, é necesario o desenvolvemento de actitudes positivas cara á propia lingua e a dos demais, espertando sensibilidade e

curiosidade por coñecer outras linguas.

BLOQUE 2. LINGUAXE ARTÍSTICA: PLÁSTICA–MUSICAL-CORPORAL.

Este bloque inclúe todos aqueles medios de expresión artística que favorecen a sensibilidade estética, a apreciación e a

manifestación creativa das nenas e dos nenos. Recollerá todos aqueles contidos que se refiran á capacidade creativa para

comunicar, representar e expresar a realidade a partir da elaboración orixinal que fan as criaturas dende os seus sentimentos, ideas,

experiencias e sensibilidade, a través de diversas linguaxes artísticas:

• linguaxe plástica, linguaxe musical e linguaxe corporal.

BLOQUE 3. LINGUAXE AUDIOVISUAL.

A linguaxe audiovisual e as tecnoloxías da información e a comunicación presentes na vida infantil requiren un tratamento educativo

que, a partir do uso apropiado, inicie as nenas e os nenos na comprensión das mensaxes audiovisuais e na súa utilización

adecuada.A educación sobre e en especial cos medios de comunicación debe iniciarse dende idades temperás. A planificación do

uso do ordenador e de toda a tecnoloxía utilizarase como unha ferramenta máis dentro do recurso do profesorado.

UNIDADES DE CONTIDO

Tomando como referencia os obxectivos, os bloques de contido e criterios de avaliación establecidos no decreto 330/ 09 do 4 xuño

que establece o currículo de Educación Infantil e os que se establecen nesta programación para o 5º nivel de Educación Infantil na


17

nosa aula imos levar a cabo como eixe vertebrador das unidades de programación os Proxectos de traballo porque é un

procedemento de aprendizaxe globalizado que permite alcanzar uns obxectivos que o docente e os nenos/as propoñen a través da

posta en práctica dunha serie de accións integradas e planificadas dirixidas a resolver unha situación ou problema previamente

establecido, interactuando co grupo e o entorno e usando recursos variados. A través desta metodoloxía de traballo os nenos/as,

mestres/as e as familias únense coa finalidades de aprender xuntos. As razóns que xustifican esta decisión aparecen recollidas na

Programación didáctica do 2º ciclo de E. Infantil.

A programación destes proxectos (modelo anexo ) especificarase no momento que xorden os diferentes temas e se recollerán

nun anexo aparte (carpeta de proxectos) que estará na aula.

O segundo eixe vertebrador da programación son os RECANTOS DE ACTIVIDADE, entendidos como espazos organizados dentro

da aula que ofrecen diversas alternativas de traballo/xogo aos rapaces e rapazas coas que se fomentan distintos aspectos da

aprendizaxe nun ambiente cálido, lúdico e divertido. As razóns que argumentan esta decisión aparecen recollidas na programación

didáctica do 2º ciclo de E.Infantil:

Os recantos de actividade que se organizan este curso son:

RECANTOS OBXECTIVOS

LOXICA-MATEMÁTICA: matemáticas divertidas.

-Desenvolver a lóxica - matemática facendo que establezan relacións entre obxectos,accións e acontecementos. -Desenvolver conceptos matemáticos básicos (grande - pequeno, aberto - pechado...). -Desenvolver procesos matemáticos básicos: recoñecer formas, cores, tamaños, emparellar, clasificar, asociar, ordenar, secuenciar ,contar, agrupar, serie numérica... (ABN) -Adquirir destrezas básicas. -Resolver quebracabezas cada vez máis complexos.


18

CONSTRUCIÓNS

-Desenvolver o espazo topolóxico, proxectivo e euclidiano. -Desenvolver a creatividade. -Desenvolver o xogo en pequeno grupo (cooperar). -Desenvolver a manipulación e a psicomotricidade fina.

BIBLIOTECA : con dobre función, como espazo de disfrute cos libros e como espazo de ESCRITURA E DAS LETRAS.

-Potenciar a motivación e valoración pola lectura. -Interpretar imaxes dos contos acompañadas por pequenos textos escritos. -Interesarse pola linguaxe escrita e favorecer o contacto cos textos escritos. -Acercar as letras o neno. -Favorecer a discriminación auditiva e visual. -Producir textos escritos.

ARTISTAS : de pintar, recortar, picar, debuxar, modelar...

-Desenvolver o xesto gráfico e os trazos fundamentais. -Desenvolver a percepción visual, coordinación ollo - man... -Adquirir un correcto control da postura, unha prensión adecuada do útil... exercitar a psicomotricidades fina. -Iniciar o desenvolvemento do esquema gráfico. -Dominar e manipular materiais de modelado. -Experimentar coas pinturas a utilización das distintas cores e ás súas mesturas. -Favorecer a creatividade mediante o uso de materiais e técnicas plásticas variadas.

XOGO SIMBÓLICO: casiña, disfraces, perruquería...

-Vivir situacións reais no xogo e na fantasía. -Desenvolver a linguaxe e potenciar a verbalización. -Imitar os roles do adulto. -Desenvolver a creatividade.

DAS TIC

-Coñecer e usar de forma básica as partes esenciais para o manexo do hardware: pantalla, teclado e rato, do ordenador. -Empregar programas relacionados cos conceptos e proxectos traballados. -Valorar o seu uso para a búsqueda de información. -Desfrutar do uso responsable das TIC: ordenador, EDI, tablet, robot BEE-BOT

TRABALLO EN PAPEL

-Adquirir unha responsabilidade ante a tarefa. -Reforzar os obxectivos dos outros recantos dado o seu carácter variable. -Avaliar o grado de consecución das aprendizaxes.


19

Os recantos de actividade son introducidos paulatinamente, para que pouco a pouco vaian collendo a súa mecánica. Así como

estarán suxeitos a ser cambiados por outros, segundo a necesidade do proxecto a traballar así o requira. O proceso seguido é:

- Distribución espacial da aula (habilítanse os espazos).

- Preséntanse os recantos, as normas de uso ( elexir recanto comezando polo encargado, nº de participantes por recanto para

evitar a masificación, deixar recollido, falar cun tono de voz axeitado...),as actividades que se levan a cabo...

- Dótanse pouco a pouco de materiais xa que ao principio están baleiros. Materiais elaborados pola mestra ou materiais

estruturados que existen no mercado editorial. Estes materiais son coñecidos polos pequenos/as xa que se traballan con eles na

asemblea.

Como actividades - tipo dos recantos temos as seguintes:

RECANTO DE LÓXICA-MATEMÁTICA: matemáticas divertidas.

- Cos bloques lóxicos: clasificacións, xogos coas tarxetas, cadros de dobre entrada, transformacións...

- Cos números: crebacabezas de nº, bingos, lotos, dominós, xogos de asociación - cantidade, de conteo... Xogos do método ABN.

- Coas secuencias lóxicas para ordenar. - Coas regretas: torres, muros, encaixes, descomposición do nº... - Actividades de ensartado usando as de madeira, de plástico,

bolas e botóns. - Crebacabezas con distinto nº de pezas. - Mosaico color.

RECANTO DE CONSTRUCIÓNS

- Coas pezas de construción encaixables : torres altas, baixas, muros, reprodución de figuras... Xogos do método ABN.

- Coas pezas de plástico ríxido ou flexible. - Cos cubos (reprodución de formas en tres dimensións).

RECANTO DE BIBLIOTECA.

DA ESCRITURA E DAS LETRAS

- Lectura con libros de imaxes, de imaxes con pequeno texto, de elaboración propia...

- Empréstito de contos: cubrindo a ficha correspondente e o “lectómetro” (medidor do nº de libros lidos).

- Actividades cos lotos fonéticos

- Ficheiro dos nomes propios. - Ficheiro de personaxes e títulos dos contos.


20

- Xogos de letras . - Dominós de asociar inicial do nomes coas fotos. - Crebacabezas dos nomes. - Listado cos títulos de contos. - Tarxetas de vocabulario.

RECANTO DE ARTISTAS

- Modelado libre e dirixido con plastilina, arxila, masa.... - Elaboración de cadros no cabalete. - Elaboración de debuxos libres e dirixidos.

RECANTO DE XOGO SIMBÓLICO

- Actividades de imitación de roles na cociña, tenda, perruquería e cos disfraces.

RECANTO DO TRABALLO EN PAPEL

- Actividades no papel.

O terceiro eixe vertebrador é a realización de Obradoiros para a súa posta en práctica a longo prazo (trimestrais ou anuais):

● “NÓS COOPERAMOS...E TI?” no que traballaremos distintas actividades coas que potenciaremos habilidades de cooperación

(de participación, de axuda, de respecto de turnos, de atención, de razoamento e de manter certo nivel de silencio), valores e

actitudes a partir do traballo con diferentes dinámicas de grupo, láminas e xogos. Deste xeito pontenciarase un traballo conxunto

dentro das individualidades. A temporalización será ao longo do curso, os martes pola tarde e nalgunha sesión pola mañá

despois do lecer.

● “ROBÓ-TIC-ANDO ”, é un obradoiro no que tentaremos achegar as novas tecnoloxías aos pequenos/as da aula a través do

uso do encerado dixital (EDI), ordeador de aula e da aula de informática, coa Tablet, así como co robot BeeBot, traballando con

materiais de propia elaboración ( LIM) relacionados cos proxectos de traballo, os contos traballados...; ou con programas xa

editados como Jclic. A temporalización será ao longo do curso, os xoves pola tarde.


21

5.-TEMPORALIZACIÓN.

1º TRIMESTRE

ÁREA

OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS

DE AVALIACIÓN

INDICADORES

ESPECÍFICOS

COÑECEMENTO

DE SI MESMO E

AUTONOMÍA

PERSOAL

1º TRIM.

- Coñecer o seu propio corpo de

forma global e segmentaria

- Recoñecer as súas características

persoais e as dos demais evitando

actitudes discriminatorias.

- Identificar percepcións visuais,

auditivas, gustativas, olfativas e

táctiles.

- Progresar na adquisición da

confianza en si mesmo e nas súas

propias posibilidades.

B 1. O CORPO E A PROPIA

IMAXE

- Exploración do propio corpo

para o recoñecemento das

súas características faciais e

corporais principais.

-Adquisición de confianza nas

súas capacidades.

-Potenciación da construción

do propio esquema corporal …

- Desenvolvemento progresivo

da propia identidade sexual.

- Recoñecemento dos sentidos

como medio de percepción.

1- 1-Recoñecer, identificar e

representar o corpo na súa

globalidade e as súas diferentes

partes.

2-Coordinar e controlar

progresivamente o seu corpo, as

súas posibilidades motrices e

adaptalo ás características dos

obxectos, á acción e á vida cotiá.

3- Recoñecer os sentidos e

identificar sensacións e

percepcións.

4- Construír unha imaxe positiva

propia e aceptar a súa identidade.

5- Identificar semellanzas e

diferenzas entre as persoas …

6-Identificar e manifestar os

propios sentimentos, vivencias,

emocións e comprender as dos

outros.

Criterio1

● Logra un esbozo da figura

humana, diferenciando: cabeza

e corpo, brazos, mans, pernas e

pés.

Criterio 2

● Ten unha boa coordinación de

movementos.

● Confía nas súas posibilidades

de acción e movemento.

Criterio 4

● Ten autonomía nas accións

encamiñadas a satisfacción das

súas necesidades básicas.

● Actúa con decisión cando

realiza unha actividade ou xogo

e controla riscos.

Criterio 6

● Resolve positivamente os

conflitos cotiáns, regulando os

seus impulsos e emocións

-Adquirir un maior control e

coordinación de movementos en

actividades que esixen cada vez unha

maior precisión.

-Descubrir e emprega-las

posibilidades que lle ofrece o seu

B 2. XOGO E MOVEMENTO

- Participación nos xogos e na

actividade motriz …

-Potenciación das súas

capacidades motoras …

-Coordinación progresiva das

7-Participar en xogos, mostrando

destrezas motoras e habilidades

manipulativas cada vez máis

axustadas.

8-Participar en xogos e

Criterio 7

● Soluciona autonomamente as

necesidades que xorden

durante o xogo

● Gústalle participar en xogos

que supoñen exercicio motor,


22

corpo a nivel motriz, postural e

xestual.

-Participar en xogos populares da súa

comunidade e/ ou alleos cos outros

nenos, aceptando, valorando e

respectando as súas regras.

-Avanzar no desenvolvemento das

habilidades motrices finas: abotoar,

desabotoar, ensartar, resgar,…

súas habilidades psicomotrices

finas e grosas.

- Potenciación do xogo como

elemento común a todas as

culturas.

actividades colectivas aceptando

as normas que os rexen.

como carreiras e saltos

● Presenta unha boa motricidade

fina.

● Manexa as tesoiras

axeitadamente.

Criterio 8

● Intégrase en xogos de grupo

● Acepta as regras do xogo.

COÑECEMENTO

DE SI MESMO E

AUTONOMÍA

PERSOAL

1º TRIM.

- Facilitar a adaptación á escola

dos nenos/as de novo ingreso.

- Establecer relacións con outros

adultos distintos os da súa familia

e con outros nenos/as.

- Participar nas actividades da

escola con actitude de axuda,

colaboración, interese e

respecto...

- Iniciar a planificación e

organización do traballo a través

das rutinas de aula.

- Realizar de forma cada vez máis

autónoma as actividades habituais.

- Construír, aceptar e respectar

as normas de aula.

- Progresar na adquisición de

hábitos básicos de orden e

iniciativa en relación as actividades

habituais.

- Adquirir máis autonomía e

iniciativa na elección dos recantos

de actividade.

B 3.A ACTIVIDADE COTIÁ

- Satisfacción pola realización

autónoma de tarefas.

-Interese po participar en

actividades da vida cotiá …

-Hábitos elementais de

organización, constancia,

atención, iniciativa …

-Valoración polo traballo feito

9-Resolver con iniciativa e

autonomía as actividades da vida

cotiá, colaborar en tarefas e

aceptar as normas.

Criterio 9

● Coñece e acepta as normas da

escola.

● Participa activamente nas

actividades e tarefas.

● É capaz de concentrarse un

tempo na mesma actividade.

● Amósase ordenado nas súas

tarefas.

- Favorecer hábitos de traballo :

orden e limpeza, iniciativa,

responsabilidade ante a tarefa …

.


23

COÑECEMENTO

DE SI MESMO E

AUTONOMÍA

PERSOAL

1º TRIM.

- Afianzar hábitos básicos de

autonomía en relación coa

satisfacción das necesidades

básicas (vestido, hixiene,…)

- Adquirir uns bos hábitos de

alimentación: proposta de

merendas.

B 4. O COIDADO PERSOAL E

A SAÚDE

- Iniciación na práctica de

accións que favorezan a

adquisición de hábitos de

hixiene e alimentación.

-Identificación de hábitos

favorecedores ou non dunha

boa saúde.

-Recoñecemento das

necesidades básicas do corpo

10- Manifestar hábitos de saúde,

alimentación saudable, hixiene

corporal e benestar.

11-Identificar situacións de risco

e actuar coherentemente ante

elas.

ÁREA

OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS

DE AVALIACIÓN

INDICADORES

ESPECÍFICOS

COÑECEMENTO DO CONTORNO

1º TRIM.

- Utilizar as posibilidades da forma

de representación matemática e

avanzar na adquisición e desenrolo

das distintas operacións lóxicas

(emparellar, clasificar, seriar,

secuenciar imaxes, ordenar,

contar, asociar...).

- Identificar e discriminar as formas

xeométricas básicas: o círculo,

triángulo, cadrado e rectángulo. - Reforzar o trazo das formas

xeométricas básicas: círculo,

triángulo e cadrado. - Definir os bloques lóxicos

atendendo á forma, á cor e ao

tamaño. - Identificar os atributos dos

bloques lóxicos con símbolos. - Clasificar atendendo a dous

atributos: cor + forma, forma +

BLOQUE 1. MEDIO FÍSICO:

ELEMENTOS, RELACIÓNS E

MEDIDA.

- Interese pola clasificación

de obxectos e materiais e

aproximación á cuantificación

de coleccións.

- Identificación de formas

planas e tridimensionais en

elementos do contorno.

- Establecemento de relación

no espazo e emprego do

vocabulario topolóxico

axeitado.

- Achegamento a algunhas

magnitudes físicas.

- Recoñecemento do uso do

número na vida diaria a

través da identificación,

conteo , numeración …

1-Explorar os obxectos e

elementos do contorno inmediato e

actuar sobre eles. Recoñecer os

seus atributos e calidades.

Agrupar, clasificar e ordenar

estes elementos e coleccións

segundo distintos criterios.

2-Empregar os números para

identificar, contar, clasificar,

informarse e ordenar elementos

da realidade, aproximándose ao

seu valor notacional e conceptual.

3-Propoñer e resolver problemas

sinxelos.

4- Empregar e comparar

magnitudes de peso, lonxitude e

capacidade coa finalidade de

resolver problemas relacionados

con situación cotiás.

5-Recoñecer algúns aspectos

Criterio1

● Agrupa os obxectos atendendo

a posesión dalgún atributo

● Realiza series sinxelas

seguindo un criterio dado

Criterio2

● Emprega os cuantificadores

básicos

● Asocia algúns números coas

cantidades que representan.

● Escribe os números

convencionalmente

● Emprega a acción de contar

como estratexia para obter un

nº.

Criterio 5

● Recoñece algunhas figuras

xeométricas : rectángulo,

cadrado, círculo, triángulo ,


24

tamaño. - Ordenar secuencias lóxicas de 2-3

imaxes: antes e despois. - Establecer relacións de igualdade–

diferenza, e de causa-

consecuencia. - Identificar posicións: primeiro e

último. - Diferenciar os conceptos de :

arriba - abaixo, dentro – fora,

diante – detrás, encima e debaixo,

preto e lonxe, grande - pequeno e

mediano, a un lado e ao outro ,

longo e curto.

- Realizar as actividades de contar

ata vintetrés elementos (nº de

alumnado na aula + a mestra). - Identificar os números 1,2,3,4. - Asociar a cantidade - grafía deses

números. - Realizar o trazo do número 1,2,3 e

iniciar o nº 4. - Utilizar os cuantificadores:

moitos- poucos, algún –ningún, igual

que e tantos como … - Desenvolver series de dous

elementos seguindo unha orde

lóxica. - Resolver taboleiros de

clasificación: en liña e en columna

(tiras de atributo). - Iniciar o traballo coas regretas

(equivalencias). - Resolver diferentes aspectos

lóxico - matemáticos mediante a

utilización de xogos.

xeométricos básicos: liñas, puntos,

rectángulos, cadrados, triángulos,

círculos, esferas, cubos e prismas.

6-Describir e representar dun

xeito elemental a situación das

propias nenas e nenos en relación a

obxectos e ás demais persoas

usando vocabulario topolóxico

elemental.

7-Usar e comprender nocións

temporais básicas ordenando

temporalmente feitos referidos á

súa vida.

Criterio 6

● Coloca os obxectos e

localízaos empregando as

nocións ao lado (un lado e

outro) , no medio.

Criterio 7

● Diferenza as nocións pola

maña, pola tarde e pola noite.


25

- Iniciar o uso do calendario como

rutina de aula. - Descubrir e iniciar as nocións

temporais : hoxe – maña, días da

semana, meses do ano, estacións. - Descubrir a posibilidade de

rexistra-los datos do tempo.


1º TRIM.

- Avanzar no coñecemento do

entorno natural e social que lle

rodea, desenrolando actitudes de

curiosidade, respecto e coidado

cara a el

- Participar en pequenos proxectos

con actitude de curiosidade e

amosando interese por coñecer

cousas novas.

- Observar e explorar o seu

contorno percibindo

características e cambios que se

van producindo nas diferentes

épocas do ano.

- Respectar e coidar o medio natural

e valoralo positivamente.

- Amosar interese e curiosidade cara

a todo que lle rodea.

- Favorecer o contacto o entorno

máis inmediato a través de saídas

ao medio.

- Iniciar o traballo coas habilidades

de pensamento.

BLOQUE 2. ACHEGAMENTO

Á NATUREZA

- Identificación das

características atmosféricas

nas diferentes estacións.

8-Dar mostras de interesarse polo

medio natural e os seus cambios.

Identificar e nomear algúns dos

seus compoñentes, establecendo

relacións sinxelas de

interdependencia. Manifestar

actitudes de coidado e de

respecto cara á natureza e

participar en actividades para

conservala.

9-Identificar e recoñecer as

diferentes etapas da vida nas

persoas e outros seres vivos.

Criterio 8

● Gústalle participar nos

pequenos proxectos que se fan

na aula.

Criterio 9

● Coñece feitos, costumes e

obxectos relacionado coas

celebracións

Criterio 10



celebracións

Criterio 11



celebracións

- Asumir pequenas responsabilidades

na aula: tarefas do encargado.

- Construír, aceptar e respectar as

normas de aula.

BLOQUE 3. CULTURA E

VIDA EN SOCIEDADE.

- Valoración das relacións

afectivas que se establecen

10-Identificar e coñecer os grupos

sociais máis significativos do

contorno do alumnado e algunhas

características da súa organización

Criterio 12



celebracións


26


1º TRIM.

- Adquirir pautas axeitadas de

comportamento.

- Identificarse e valorar a

pertenza o grupo de aula.

- Coñecer e participar nas festas

tradicionais: Magosto, Nadal, ...

- Descubrir manifestacións culturais

propias ou alleas: arte, música,

na familia e na escola.

- Colaboración cos familiares

e compañeiros/as na vida

cotiá e na aula, con

disposición para compartir.

- Incorporación progresiva de

pautas axeitadas de

comportamento.

- Recoñecemento dalgúns

signos de identidade cultural.

11-Recoñecer, identificar e poñer

exemplos sinxelos dalgúns servizos

comunitarios

12-Recoñece algunhas

manifestacións culturais próximas

e doutras realidades, valorando a

súa diversidade e riqueza

ÁREA

OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS

DE AVALIACIÓN

INDICADORES

ESPECÍFICOS

LINGUAXES: COMUNICACIÓN E REPRESENTACIÓN

1º TRIM.

Linguaxe verbal

* Escoitar, falar e conversar

- Avanzar no desenvolvemento da

linguaxe oral na súa vertente

expresiva e comprensiva.

- Desenvolver a linguaxe oral con

intención comunicativa mellorando

o vocabulario, construción de

frases, pronunciación... - Favorecer a participación en

diálogos, iniciándose no respecto a

quen fala (actitude de escoita),

pedir quenda, resposta o que se lle

pregunta...

- Coñecer e utilizar as normas que

rexen os intercambios lingüísticos:

saudar, da-las grazas,

- Desenvolver a percepción,

BLOQUE 1. LINGUAXE

VERBAL

*Escoitar, falar

e conversar

- Uso progresivo, acorde coa

idade, de léxico variado,

aumentando a precisión na

busca dunha maior

estruturación das frases.

- Participación en situacións

comunicativas respectando

quendas e amosando atención.

- Emprego axeitado das

formas socialmente

establecidas para relacionarse

coas demais persoas.

- Acomodación progresiva dos

enunciados aos formatos

1- Utilizar a lingua oral do modo

máis conveniente para unha

comunicación positiva con iguais e

con persoas adultas, segundo as

intencións comunicativas.

2- Comprender mensaxes orais

diversas, mostrando unha actitude

de escoita atenta e respectuosa.

4- Amosar interese polos textos

escritos presentes na aula e no

contorno próximo, iniciándose no

seu uso e na comprensión das súas

finalidades. Interesarse e

participar nas situación

significativas de escritura que se

producen na aula desenvolvidas por

persoas escritoras competentes.

Criterio 1:

● Respecta as quendas de

palabra e sabe escoitar.


conversas da aula.

● Incorpora ao seu vocabulario

as palabras novas

Criterio 2:

● Comprende as ordes e

consignas habituais.

Criterio 5:

● Recoñece o nome dos

compañeiros/as

● No proceso da aprendizaxe da

lingua escrita atópase na etapa

indeterminada.

● No proceso de aprendizaxe da



27


1º TRIM.

discriminación e memoria auditiva e

visual. - Adquirir o vocabulario propio das

unidades de traballo. *Aproximación á lingua escrita :

- Interesarse pola linguaxe escrita e

valora-la como instrumento de

información e de desfrute e como

medio de comunicación. - Interpretar e producir imaxes

como forma de información e

desfrute; descubrindo e

identificando os elementos básicos

da súa linguaxe.

- Interesarse pola linguaxe escrita e

favorece-lo contacto cos textos

escritos e coas actividades de

escritura.

- Diferenciar entre debuxo, grafía

de letras e grafía de números. - Identificar o seu nome propio e

escribilo sen modelo. - Identificar o nome dos seus

compañeiros e transcribilo. - Traballar distintos tipos de texto:

listas, adiviñas, poesías, cartas, e

contos. - Favorecer actividades de copia

significativas relacionadas cos

textos que se están traballando na

aula. - Recoñecer palabras significativas

(personaxes de contos, palabras

clave dos proxectos...) - Favorecer o recoñecemento e

nomeamento correcto das letras.

convencionais.

*Aproximación á lingua escrita

- Achegamento á lingua

escrita como medio de

comunicación, información e

gozo a través de soportes

diferentes.

- Iniciación ao coñecemento

do código escrito a través de

palabras e frases empregadas

en contextos significativos e

funcionais.

- Diferenciación entre as

formas escritas e outras

formas de expresión gráfica.

- Interese e gusto por

producir mensaxes con trazos

cada vez máis precisos e

lexibles.

*Achegamento á literatura

- Escoita da lectura en voz

alta como fonte de pracer.

- Recitado dalgún texto da

tradición cultural ou de autor.

- Dramatización de textos

literarios, desfrute e interese

por expresarse con axuda de

recursos non lingüísticos.

- Participación creativa en

xogos lingüísticos.

- Introdución ao uso da

biblioteca da aula como

espazo privilexiado de

recursos para a diversión e o

coñecemento.

5- Producir diferentes textos

individualmente ou en grupo- e con

escritura convencional ou non-, con

propósitos e intencións diferentes:

recoller e transmitir información,

gozo …

6- Gozar compartindo a escoita e a

lectura en voz alta de textos

literarios: contos, relatos, lendas,

poesías, rimas, adiviñas …

7- Utilizar a biblioteca con

respecto e coidado, valorándoa

como un recurso informativo, de

entretemento e gozo.

silábica sen correspondencia

sonora.



silábica con correspondencia

sonora

Criterio 6

● Escoita con atención a lectura

de diferentes textos

literarios.

Criterio 7

● Respecta e coida a biblioteca

da aula

● Gústalle mirar e “ler” libros

autonomamente


28

- Reforzar os trazos horizontais,

verticais, en cruz e curvos e inicia-

los trazos inclinados, ondulados e

en aspa coa direccionalidade

correcta, precisión na execución... *Achegamento á literatura:

- Escoitar, comprender, aprender e

reproducir textos da cultura

popular: poesías, adiviñas, refráns...

nas dúas linguas oficiais. - Desenrola-lo gusto por escoitar,

mirar, ler contos.

- Participar en xogos lingüísticos:

adiviñas, onomatopeas,

trabalinguas....


1º TRIM.

*Linguaxes artísticas: plástica,

musical e corporal :

- Utilizar distintos materiais

plásticos: pintura de dedo,

plastilina, rotuladores, ceras punta

grosa. - Mellorar as distintas técnicas

plásticas: resgar, trochar, modelar,

colorear axustándose os límites - Favorecer a expresión mediante o

debuxo. - Estimular a libre creación do

neno/a. - Iniciarse na técnica de estampar

con partes do seu corpo e con

distintos obxectos. - Perfeccionar a técnica do picado. - Iniciar o recortado con tesoiras de

debuxos sinxelos. - Discriminar as cores primarias e

algunhas das secundarias (amarela,

B.2 . LINGUAXES

ARTÍSTICAS: PLÁSTICA,

MUSICAL E CORPORAL

- Exploración das

posibilidades plásticas e

creativas de distintos

materiais e útiles.

- Experimentación e

descubrimento dalgúns

elementos que configuran a

linguaxe plástica.

- Potenciación da imaxinación

e fantasía do alumnado para

enriquecer a actividade

creativa.

- Participación activa e gozo

na interpretación de cancións,

xogos musicais e danzas.

- Participación en actividades

de dramatización, danzas,

xogo simbólico e outros xogos

8- Expresarse e comunicarse

utilizando medios, materiais e

técnicas propios das diferentes

linguaxes artísticas audiovisuais.

9- Mostrar interese por explorar

as súas posibilidades de expresión

e representación, por gozar coas

súas produción e por compartir as

experiencias creativas, estéticas e

comunicativas.

Criterio 8

● Participa con interese en

actividades expresivas.

● Fai uso do debuxo como medio

de expresión e comunicación

de feitos, sentimentos,

emocións, vivencias, fantasías,

experiencias,…

● Valora e respecta as

producións musicais dos

compañeiros/as

● Acórdase das cancións e

fragmentos de música

traballados.

Criterio 9

● Coordina as súas accións

musicais coas das demais

nenas/os.

● Participa activamente na

interpretación de cancións e


29


1º TRIM.

vermella e azul, marrón, verde,

branco, negro, rosa. laranxa). - Observar e identifica-lo resultado

das mesturas das cores. - Achegar as obras de arte e a vida

dos pintores aos nenos/as. *Linguaxe musical

- Diferenciar ruído – silencio. - Recoñecer aos seus compañeiros

pola voz. - Escoitar e discriminar sons

corporais e do entorno. - Producir sons corporais e con

instrumentos. - Interpretar cancións sinxelas

acompañadas de xestos e

movemento. - Potenciar hábitos de escoita e

atención (audicións musicais). - Favorece-la expresión corporal

mediante xogos de adiviñar

accións, imitar personaxes, animais,

realizar accións atendendo as

consignas... - Favorecer a utilización da mímica

como parte importante da

expresión corporal. - Utilizar as posibilidades que lle

ofrece o corpo para expresarse. - Participar en pequenas

dramatizacións. - Representar a través do xogo

simbólico situacións coñecidas ou

imaxinadas polos nenos/as ( xogo

das casiñas, da tenda....)

de expresión corporal.

xogos musicais.

● Participa activamente e goza

en actividades de

dramatización, xogo simbólico

e outros xogos de expresión

corporal.

Linguaxe audiovisual e TIC’s: BLOQUE 3. LINGUAXE 10- Utilizar, na medida das súas Criterio 10


30


1º TRIM.

- Achegarse a situacións audiovisuais

como películas e xogos.

- Amosar respecto polos materiais

audiovisuais da aula.

- Achegarse ás accións de

acendido/apagado.

AUDIOVISUAL E TIC’S

- Achegamento a producións

audiovisuais como películas ou

videoxogos.

- Coidado e uso, na medida

das súas posibilidades, das

ferramentas tecnolóxicas.

posibilidades, a linguaxe

audiovisual e as tecnoloxías da

información e comunicación como

vehículo de expresión e

comunicación.

● Demostra interese e gusto

polas actividades nas que se

empregan as TIC.

SEGUNDO TRIMESTRE

ÁREA

OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS

DE AVALIACIÓN

INDICADORES

ESPECÍFICOS

COÑECEMENTO

DE SI MESMO E

AUTONOMÍA

PERSOAL

2º TRIM.

- Avanzar no coñecemento do seu

corpo de forma global e

segmentaria.


IMAXE






súas capacidades.





- Recoñecemento dos

sentidos como medio de

percepción.




partes.








percepcións.








outros.

Criterio1


humana, diferenciando:

cabeza e corpo, brazos, mans,

pernas e pés.

Criterio 2


movementos.



Criterio 4

● Ten autonomía nas accións

encamiñadas a satisfacción

das súas necesidades básicas.


realiza unha actividade ou

xogo e controla riscos

Criterio 6




31


2º TRIM.

- Afianzar as distintas

posibilidades motrices: brincar,

choutar, correr, rodar, encaixar,

enfiar... - Mellorar a coordinación e control

do seu propio corpo. - Desenvolver progresivamente a

coordinación ollo - man. - Participar en xogos populares da

súa comunidade e/ ou alleos cos

outros nenos, aceptando,

valorando e respectando as súas

regras.


- Participación nos xogos e

na actividade motriz …




súas habilidades

psicomotrices finas e grosas.



culturas.




axustadas. 8-Participar en xogos e actividades

colectivas aceptando as normas que

os rexen.

Criterio 7



durante o xogo


que supoñen exercicio motor,

como carreiras e saltos

● Presenta unha boa

motricidade fina.


axeitadamente.

Criterio 8



COÑECEMENTO

DE SI MESMO E

AUTONOMÍA

PERSOAL

- Afianzar hábitos básicos de


satisfacción das súas necesidades

básicas (vestido, hixiene,…) - Descubrir nocións espaciais e

temporais: (maña – tarde - noite,

arredor, a un lado e a outro, días

da semana, meses, estacións …) - Establecer relacións con outros

adultos distintos os da súa familia

e con outros nenos/as amosando

unha actitude de colaboración,

axuda, empatía... - Participar nas actividades da



respecto... - Iniciar a planificación e

organización do traballo a través

das rutinas de aula.


- Satisfacción pola

realización autónoma de

tarefas.






-Valoración polo traballo

feito




aceptar as normas

Criterio 9


escola.






tarefas.


32

2º TRIM.

- Revisar, aceptar e respectar as

normas de aula. - Progresar na adquisición de

hábitos básicos de orden e

iniciativa en relación as

actividades cotiás. - Favorecer hábitos de traballo:

orden e limpeza, iniciativa,

responsabilidade ante a tarefa,

constancia … - Adquirir máis autonomía e


de actividade.

COÑECEMENTO

DE SI MESMO E

AUTONOMÍA

PERSOAL

2º TRIM.

- Reforzar os hábitos básicos de

hixiene, orde e coidado do corpo. - Manter uns bos hábitos de

alimentación: proposta de

merendas - Favorecer actitudes saudables.

B 4. O COIDADO PERSOAL

E A SAÚDE


acción que favorezan a



-Identificación de hábitos


boa saúde.

-Recoñecemento das

necesidades básicas do

corpo.




11-Identificar situacións de risco e

actuar coherentemente ante elas.

ÁREA

OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS

DE AVALIACIÓN

INDICADORES

ESPECÍFICOS

- Consolidar a identificación,

discriminación das formas

xeométricas traballadas: círculo,

triángulo, cadrado, rectángulo - Identificar e discriminar o ovalo. - Reforzar o trazo das formas

B.1. MEDIO FÍSICO:


MEDIDA.




1-Explorar os obxectos e elementos

do contorno inmediato e actuar

sobre eles. Recoñecer os seus

atributos e calidades. Agrupar,

clasificar e ordenar estes

elementos e coleccións segundo

Criterio1

● Agrupa os obxectos

atendendo a posesión dalgún

atributo




33

COÑECEMENTO DO CONTORNO 2º TRIM. COÑECEMENTO DO CONTORNO 2º TRIM.

xeométricas básicas: triángulo e

rectángulo. - Identificar os atributos dos

bloques lóxicos con símbolos. - Realizar seriacións cada vez máis

complexas: abab, abcabc. - Realizar ordenacións de tamaños

ata 4 elementos. - Utilizar os cuantificadores máis

que- menos que, tantos como. - Ordenar secuencias lóxicas de 3-

4 imaxes: antes -agora- despois. - Establecer relacións de

igualdade– diferenza. - Utiliza-las regretas para traballa-

la composición e descomposición

dos números. - Resolver taboleiros de

clasificación máis complexos. - Reforzar o traballo cos nº 1,2,3,4. - Identificar e asociar cantidade -

grafía do nº 5. - Iniciar o trazo do nº 5. - Iniciar a serie numérica do 1-5. - Reforzar a actividade de conteo

ata 23 elementos (e avanzr ata

31, nº de días do mes). - Identificar posicións: primeiro,

segundo e terceiro. - Adquirir conceptos: arredor ,

xunto - separado, preto – lonxe,

alto e baixo, arriba – abaixo,

grande – pequeno e mediano,

enteiro- metade, - Resolver diferentes aspectos

lóxico - matemáticos mediante a

de coleccións.




- Establecemento de

relacións no espazo e

emprego do vocabulario

topolóxico axeitado.






conteo, numeración …

distintos criterios.



informarse e ordenar elementos da

realidade, aproximándose ao seu

valor notacional e conceptual.


sinxelos.

4- Empregar e comparar magnitudes

de peso, lonxitude e capacidade coa

finalidade de resolver problemas

relacionados con situación cotiás.





6-Describir e representar dun xeito

elemental a situación das propias

nenas e nenos en relación a



elemental.




súa vida.

Criterio2

● Emprega os cuantificadores

básicos




convencionalmente

● Emprega a acción de contar

como estratexia para obter un

nº.

Criterio 5



cadrado, círculo, triángulo.

Criterio 7

● Diferenza os días da semana

en relación coas actividades

que se fan habitualmente.

● Iniciouse no emprego do

calendario para sinalar feitos

significativos da súa vida.


34

utilización de xogos propios do

recanto de lóxica. - Iniciar o uso do calendario como

rutina de aula. - Descubrir a posibilidade de

rexistra-los datos do tempo. - Descubrir e afianzar nocións

temporais : hoxe –maña, días da

semana, meses do ano, estacións.

COÑECEMENTO DO CONTORNO 2º TRIM.





cara a el .




cousas novas.

- Observar e explora-lo seu

contorno percibindo



épocas do ano.

- Respectar e coidar o medio

natural e valoralo positivamente.

- Amosar interese e curiosidade

cara a todo que lle rodea.

- Favorece-lo contacto o entorno


ao medio.

B.2. ACHEGAMENTO Á

NATUREZA










actitudes de coidado e de respecto

cara á natureza e participar en

actividades para conservala.




Criterio 8


pequenos proxectos que se

fan na aula.

● Fai preguntas sobre obxectos,

situacións, persoas e

fenómenos. .


- Asumir responsabilidades na aula:

tarefas do encargado.

- Aceptar e respectar as normas

de aula.


comportamento.

B.3. CULTURA E VIDA EN

SOCIEDADE.











Criterio 12



celebracións


35

2º TRIM.



- Coñecer, participar e valorar as

festas tradicional: Entroido...

- Descubrir manifestacións

culturais propias ou alleas: arte,

música,....


cotiá e na aula,con



pautas de comportamento.


signos de identidade cultural

comunitarios

12-Recoñecer algunhas

manifestacións culturais próximas

e doutras realidades, valorando a

súa diversidade e riqueza

ÁREA

OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS

DE AVALIACIÓN

INDICADORES

ESPECÍFICOS


2º TRIM.

*Linguaxe verbal


- Avanzar no desenrolo da linguaxe

oral na súa vertente expresiva e

comprensiva.

- Desenvolver a linguaxe oral con

intención comunicativa mellorando

o vocabulario, construción de

frases, pronunciación... - Favorecer a participación en

diálogos, iniciándose no respecto a

quen fala (actitude de escoita),

pedir quenda, respostar o que se

lle pregunta...

- Coñecer e utiliza-las normas que

rexen intercambios lingüísticos:

saudar,da-las grazas, …

- Desenvolver a percepción,

discriminación e memoria auditiva

e visual. - Adquirir o vocabulario propio das

unidades de traballo. *Aproximación á lingua escrita

BLOQUE 1. LINGUAXE

VERBAL

*Escoitar, falar

e conversar




busca dunha maior






formas socialmente

establecidas para

relacionarse coas demais

persoas.



convencionais.

*Aproximación á lingua

escrita










3-Amosar interese polos textos




finalidades.

4-Interesarse e participar nas

situación significativas de escritura

que se producen na aula

desenvolvidas por persoas

escritoras competentes.





Criterio 1:




conversas da aula.

● Fai achegas coherentes ás

conversas en grupo.


as palabras novas.

Criterio 2:

● Presta atención ás

informacións que lle

transmiten outras persoas.

Criterio 4:


compañeiros/as

Criterio 5:


lingua escrita atópase na

etapa silábica sen

correspondencia sonora.




36


2º TRIM.

- Interesarse pola linguaxe escrita

e valora-la como instrumento de

información e de desfrute e

como medio de comunicación. - Favorecer as actividades de

escritura para ir avanzando na

construción do sistema de

escritura e lectura (pseudoletras,

etapa silábica,....) - Producir textos escritos a partir

das ideas que eles teñen do que é

escribir. - Completar textos incompletos e

escribir pequenos textos

memorizados (refráns). - Identificar o nome dos seus

compañeiros e iniciar a súa

escritura sen modelo. - Identificar e transcribir os seus

apelidos. - Identificar o nome do seu pai-nai. - Traballar distintos tipos de

texto: listas, adiviñas, poesías, e

contos. - Favorecer actividades de copia


textos que se están traballando. - Recoñecer palabras significativas

(personaxes de contos, palabras

clave dos proxectos...) - Adquirir os trazos en espiral, en

bucle cara arriba e cara abaixo,

coa direccionalidade adecuada,

precisión na execución... - Reforza-la percepción,

discriminación auditiva e visual.




diferentes.



palabras e frases

empregadas en contextos

significativos e funcionais.







lexibles.





tradición cultural ou de

autor.


literarios, desfrute e

interese por expresarse con

axuda de recursos non

lingüísticos.







coñecemento.


gozo.





7- Utilizar a biblioteca con respecto

e coidado, valorándoa como un

recurso informativo, de


etapa silábica con

correspondencia sonora

Criterio 6



literarios.

Criterio 7


de aula.


37


- Escoitar, comprender, aprender e

reproducir textos da cultura

popular: poesías, adiviñas,

refráns... nas dúas linguas oficiais. - Desenvolver o gusto por escoitar,

mirar, ler contos.


adiviñas, trabalinguas...

- Iniciar a organización e

colaboración na tarefa do

préstamo dos libros.


2º TRIM


musical e corporal

- Utilizar distintas técnicas

plásticas e distintos materiais:

plastilina, pintura de dedos,

rotuladores, ceras, punzón...

- Mellorar as distintas técnicas

plásticas: resgar, trochar,

modelar, colorear axustándose os

límites, picar. - Favorecer a expresión mediante o

debuxo. - Estimular a libre creación. - Recortar debuxos máis

complexos. - Recoñecer e discriminar cores

secundarias: morado, laranxa,

rosa, verde... - Observar e identifica-lo

resultado das mesturas das cores. - Achegar as obras de arte e a vida

dos pintores aos nenos/as. - Diferenciar ruído – silencio. - Recoñece-los seus compañeiros

B.2 . LINGUAXES


MUSICAL E CORPORAL

- Exploración das







linguaxe plástica.




creativa.


na interpretación de

cancións, xogos musicais e

danzas.









9- Mostrar interese por explorar as

súas posibilidades de expresión e

representación, por gozar coas súas

produción e por compartir as


comunicativas.

Criterio 8







experiencias,…

● Fai uso do modelado como

medio de expresión e

comunicación …



compañeiros/as.

Criterio 9



nenas/os.



xogos musicais.


en actividades de

dramatización: xogo simbólico,


38

pola voz. - Escoitar e discriminar sons

propios do entorno. - Producir sons con instrumentos

corporais. - Interpretar cancións sinxelas


movementos. - Potenciar hábitos de escoita e

atención (audicións musicais). - Participar en danzas sinxelas

propias ou alleas. - Favorecer a expresión corporal


accións, imitar personaxes,

animais, realizar accións

atendendo as consignas... - Favorecer a utilización da mímica

como parte importante da

expresión corporal. - Utilizar as posibilidades que lle

ofrece o corpo para expresarse. - Participar en pequenas


simbólico situacións coñecidas ou

imaxinadas polos nenos/as ( xogo

das casiñas, da tenda....)

2º TRIM.

* Linguaxe audiovisual e TIC’s:

- Gozar co visionado de películas e a

participación en sinxelos xogos clic.



- Achegarse ó emprego do rato.

BLOQUE 3. LINGUAXE




videoxogos.




10- Utilizar, na medida das súas

posibilidades, a linguaxe audiovisual

e as tecnoloxías da información e

comunicación como vehículo de

expresión e comunicación.

Criterio 10



empregan as TIC.


39

TERCEIRO TRIMESTRE

ÁREA

OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS

DE AVALIACIÓN

INDICADORES

ESPECÍFICOS

COÑECEMENTO

DE SI MESMO E

AUTONOMÍA

PERSOAL

3º TRIM.

- Identificar as partes principais

do seu corpo e as súas

características diferenciais. - Afianzar hábitos básicos de


satisfacción das súas necesidades

básicas.


IMAXE






súas capacidades.





- Recoñecemento dos

sentidos como medio de

percepción.




partes.








percepcións.








outros.

Criterio 1


humana.

Criterio 2


movementos.



Criterio 4


realiza unha actividade ou

xogo e controla riscos.

Criterio 6




- Afianzar distintas posibilidades

motrices: brincar, choutar,

correr, rodar, ensartar ... - Mellorar o control e coordinación

do seu corpo nas actividades que

impliquen movementos globais ou

segmentarios. - Avanzar na consecución de logros

motrices máis evolucionados:


- Participación nos xogos e

na actividade motriz …




habilidades psicomotrices

finas e grosas.




axustadas. 8-Participar en xogos e actividades

colectivas aceptando as normas que

os rexen.

Criterio 7



durante o xogo.


que supoñen exercicio motor

como carreiras, saltos..



40

dobrar. - Participar en xogos populares da

súa comunidade e/ ou alleos cos

outros nenos, aceptando,

valorando e respectando as súas

regras.



culturas.

axeitadamente.

Criterio 8



COÑECEMENTO

DE SI MESMO E

AUTONOMÍA

PERSOAL

3º TRIM.

- Descubrir e afianzar nocións

espaciais e temporais : arriba -

abaixo, xunto a – separado, hoxe

–maña - onte, días da semana,

meses do ano, estacións. - Mellorar as habilidades

comunicativas y de interacción

dos nenos/as. - Participar nas actividades da



respecto... - Revisar, aceptar e respectar as

normas de aula. - Favorecer hábitos de traballo:

orden e limpeza, responsabilidade

ante a tarefa, iniciativa,

constancia … - Participar na planificación e

organización de tarefas a través

das rutinas de aula. - Adquirir máis autonomía e


de actividade.


- Satisfacción pola

realización autónoma de

tarefas.






-Valoración polo traballo

feito




aceptar as normas

Criterio 9


escola.






tarefas.

- Reforzar os hábitos básicos de

hixiene, orde e coidado do corpo.


establecidas nas saídas e na aula.

B 4. O COIDADO PERSOAL

E A SAÚDE


acción que favorezan a





11-Identificar situacións de risco e


41

COÑECEMENTO

DE SI MESMO E

AUTONOMÍA

PERSOAL

3º TRIM.

- Adquirir actitudes saudables.


-identificación de hábitos


boa saúde.

-Recoñecemento das

necesidades básicas do

corpo.

actuar coherentemente ante elas.

ÁREA

OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS

DE AVALIACIÓN

INDICADORES

ESPECÍFICOS


- Identificar e discriminar as

formas xeométricas básicas:

ovalo. - Iniciar o trazo do rectángulo. - Consolidar a identificación,

discriminación das formas

xeométricas traballadas: círculo,

triángulo e cadrado. - Reforzar o trazo das formas

xeométricas básicas: círculo,

triángulo e cadrado. - Definir os bloques lóxicos

atendendo a 3 criterios. - Realizar seriacións cada vez máis

complexas: abcabc - Realizar ordenacións de tamaños

ata 4 elementos. - Identificar posicións: 1º,2º,3º,4º

e 5º.

B.1. MEDIO FÍSICO:


MEDIDA




de coleccións.




- Establecemento de

relacións no espazo e

emprego do vocabulario

topolóxico axeitado.





1-Explorar os obxectos e elementos

do contorno inmediato e actuar

sobre eles. Recoñecer os seus

atributos e calidades. Agrupar,

clasificar e ordenar estes

elementos e coleccións segundo

distintos criterios.



informarse e ordenar elementos da

realidade, aproximándose ao seu

valor notacional e conceptual.


sinxelos.

4- Empregar e comparar magnitudes

de peso, lonxitude e capacidade coa

finalidade de resolver problemas

relacionados con situación cotiás.


Criterio1



● Agrupa os obxectos

atendendo a posesión dalgún

atributo

Criterio2



● Coñece a serie numérica.


convencionalmente

Criterio 5



cadrado, círculo, triángulo ,

● Representa as formas

xeométricas básicas.

Criterio 7


42


- Diferenciar os conceptos: arriba -

abaixo, dentro - fora, cheo -

baleiro, alto – baixo, grande -

pequeno e mediano. - Agrupar obxectos en distintas

bases. - Ordenar secuencias lóxicas de 3-

4 imaxes: antes – agora – despois. - Utilizar os cuantificadores máis e

menos que, igual que, uno máis … - Reforzar o traballo cos nº 1 ao 5. - grafía e inicia-lo trazo do nº 6. - Construír a serie numérica

ascendente - descendente ata o 6. - Reforzar a actividade de conteo. - Reproducir composicións con

formas xeométricas. - Resolver taboleiros de

clasificación: en liña e en columna - Traballar a composición e

descomposición dos números

mediante a utilización de

regretas. - Resolver diferentes aspectos

lóxico -matemáticos mediante a

utilización de xogos propios do

recanto de lóxica. - Iniciar o uso do calendario como

rutina de aula. - Rexistrar os datos do tempo ao

longo da semana.. - Descubrir e afianzar nocións

temporais : hoxe – maña. días da

semana, meses do ano, estacións


conteo, numeración …




6-Describir e representar dun xeito

elemental a situación das propias

nenas e nenos en relación a



elemental.




súa vida.

● Diferenza os días da semana

en relación coas actividades

que se fan habitualmente.



B.2. ACHEGAMENTO Á

NATUREZA



Criterio 8



43



cara a el




cousas novas.

- Observar e explora-lo seu

contorno percibindo



épocas do ano.

- Respectar e coidar o medio

- Favorecer o contacto o entorno


ao medio.




- Interese pola exploración

do contorno, mantendo unha

actitude de respecto e

coidado cara el.





actitudes de coidado e de respecto

cara á natureza e participar en

actividades para conservala.




pequenos proxectos que se

fan na aula.

● Traduce o que observou ou

experimentou á linguaxe

verbal ou xestual

● Fai preguntas sobre obxectos,

situacións, persoas e

fenómenos. .


- Asumir pequenas

responsabilidades na aula: tarefas

do encargado.


de aula.


comportamento.



- Coñecer e participar nas festas

tradicionais: Magosto, Nadal, ...

- Descubrir manifestacións

culturais propias ou alleas: arte,

música,....

B.3. CULTURA E VIDA EN

SOCIEDADE.






cotiá e na aula, con



pautas axeitadas de

comportamento.


signos de identidade cultural.







comunitarios

12-Recoñecer algunhas

manifestacións culturais próximas e

doutras realidades, valorando a súa

diversidade e riqueza

Criterio 12



celebracións


44

ÁREA

OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS

DE AVALIACIÓN

INDICADORES

ESPECÍFICOS


3º TRIM.

Linguaxe verbal


- Avanzar no desenrolo da

linguaxe oral na súa vertente

expresiva e comprensiva.

- Comprender e expresar

oralmente feitos ou situacións

coñecidas, vividas ou imaxinadas

polos nenos.

- Participar en conversas

colectivas aceptando as normas

que rexen estes intercambios.

- Favorecer a utilización de

fórmulas de cortesía - Desenrola-la percepción,

discriminación e memoria

auditiva e visual. - Adquirir o vocabulario propio

das unidades de traballo.

*Aproximación á lingua escrita

- Interesarse pola linguaxe

escrita e favorece-lo contacto

cos textos escritos. - Favorecer as actividades de

escritura para ir avanzando na

construción do sistema de

escritura e lectura

(pseudoletras, etapa silábica,....) - Producir textos escritos a

partir das ideas que eles teñen

do que é escribir. - Completar textos incompletos e

BLOQUE 1. LINGUAXE

VERBAL

*Escoitar, falar e conversar




busca dunha maior






formas socialmente

establecidas para

relacionarse coas demais

persoas.



convencionais.

*Aproximación á lingua

escrita





diferentes.



palabras e frases

empregadas en contextos

significativos e funcionais.










4- Amosar interese polos textos




finalidades. Interesarse e

participar nas situación

significativas de escritura que se

producen na aula desenvolvidas por

persoas escritoras competentes.






gozo.





7- Utilizar a biblioteca con respecto

e coidado, valorándoa como un

recurso informativo, de


Criterio 1:




conversas da aula.

● Fai achegas coherentes ás

conversas en grupo.


as palabras novas.

Criterio 2:

● Presta atención ás

informacións que lle

transmiten outras persoas.

Criterio 4:


compañeiros/as

Criterio 5:



etapa silábica con

correspondencia sonora

Criterio 6



literarios.

Criterio 7


de aula.


45


3º TRIM.

escribir pequenos textos

memorizados (refráns). - Identificar o nome dos seus

compañeiros e iniciar a súa

escritura sen modelo. - Identificar e escribir os seus

apelidos. - Identificar o nome do seu pai e

a súa nai. - Traballar distintos tipos de

texto: listas, adiviñas, poesías, ,

contos e xornais. - Favorecer actividades de copia


textos que se están traballando

na aula. - Recoñecer palabras

significativas (personaxes de

contos, palabras clave dos

proxectos...) - Realizar trazos cada vez máis

complexos e combinados coa

direccionalidade axeitada e

precisión na execución... - Reforza-la percepción,

discriminación auditiva e visual. *Achegamento á literatura

- Escoitar, comprender, aprender

e reproducir textos da cultura

popular nas dúas linguas oficiais. - Desenrola-lo gusto por escoitar,

mirar, ler contos. - Comprender textos orais con

apoio de imaxes. (os contos). - Traballar a trama dos contos:

inicio, nodo, deselance.






lexibles.





tradición cultural ou de

autor.


literarios, desfrute e

interese por expresarse con

axuda de recursos non

lingüísticos.







coñecemento.


46


adiviñas, onomatopeas,

trabalinguas...


3º TRIM.


musical e corporal

- Utilizar distintas técnicas


plastilina, pintura de dedos,

rotuladores, ceras plastidecor,

punzón, ceras Manley ... - Avanzar no dominio das

distintas técnicas plásticas:

resgar, trochar, modelar,

colorear, picar, debuxar,.. - Utilizar distintas técnicas


esgrafiados, monotipos, collages - Favorecer a expresión mediante

o debuxo. - Estimular a libre creación do

neno/a. - Recortar debuxos máis

complexos. - Consolidar a identificación das

cores primarias e secundarias:

morado, laranxa, rosa, verde... - Observar e identifica-lo

resultado das mesturas das

cores.

- Achegar as obras de arte e a

vida dos pintores aos nenos/as. - Escoitar e discriminar sons

propios do entorno. - Interpretar cancións sinxelas

BLOQUE 2. LINGUAXES


MUSICAL E CORPORAL

- Exploración das







linguaxe plástica.




creativa.


na interpretación de

cancións, xogos musicais e

danzas.

- Discriminación de trazos

distintivos de sons do

contorno.









9- Mostrar interese por explorar as

súas posibilidades de expresión e

representación, por gozar coas súas

produción e por compartir as


comunicativas.

Criterio 8







experiencias,…

● Fai uso do modelado como

medio de expresión e

comunicación …



compañeiros/as.

● Acórdase das cancións e

fragmentos de música

traballados .

Criterio 9



nenas/os.



xogos musicais.


en actividades de

dramatización: xogo simbólico,


47


3º TRIM.


movementos. - Producir sons con instrumentos

de percusión e iniciarse na

interpretación de sinxelos

esquemas rítmicos. - Diferenciar visual e

auditivamente os instrumentos

musicais traballados. - Potenciar hábitos de escoita e

atención (audicións musicais). - Participar en danzas sinxelas

propias ou alleas. - Favorecer a expresión corporal


accións, imitar personaxes,

animais, realizar accións

atendendo as consignas... - Favorecer a utilización da

mímica como parte importante

da expresión corporal. - Utilizar as posibilidades que lle

ofrece o corpo para expresarse. - Comunicar mensaxes a través da

expresión corporal. - Favorece-la creatividade

corporal. - Participar en pequenas


simbólico situacións coñecidas

ou imaxinadas polos nenos/as (

xogo das casiñas, da tenda....) - Descubrir distintas formas de

movemento. - Favorecer actividades de


48

relaxación.


3º TRIM.

*Linguaxe audiovisual e TIC’s:

- Achegarse ó visionado de imaxes

dixitais.



- Achegarse ó emprego do rato.

BLOQUE 3. LINGUAXE




videoxogos.




10- Utilizar, na medida das súas

posibilidades, a linguaxe audiovisual

e as tecnoloxías da información e

comunicación como vehículo de

expresión e comunicación.

Criterio 10



empregan as TIC.

GRAO MÍNIMO ESIXIBLE DA CONSECUCIÓN DE CONTIDOS.

ÁREA DE coñecemento de si mesmo e autonomía persoal:

- Adquisición dunha imaxe positiva de si mesmo.

- Identificación dos segmentos e elementos no seu corpo e no dos demais.

- Avance na adquisición de hábitos de autonomía persoal.

- Actuación con seguridade e confianza nas súas posibilidades.

- Desenvolvemento progresivo na coordinación óculo – manual.

- Mantemento dun ritmo constante.

- Desenvolvemento duns bos hábitos de traballo: constancia, atención, limpeza, orden.

- Adquisición dun bo ritmo de traballo.

- Movemento autónomo polos recantos da aula.


49

ÁREA DO coñecemento do contorno:

- Observación do seu entorno físico e social máis próximo.

- Interese e curiosidade polo que lle rodea.

- Expresión daquilo que observou.

- Representación con debuxos o que observou.

- Participación en pequenos proxectos amosando unha actitude de curiosidade e de coñecer.

- Coñecemento dos contidos traballados.

- Coñecemento das características das estacións do ano.

- Identificación dos bloques lóxicos polos seus atributos.

- Realización de series de 3 elementos.

- Ordenación de secuencias de 3 imaxes.

- Ordenación por tamaños de ata 4 elementos.

- Identificación dos números ata o 6.

- Asociación da cantidade – grafía ata o 6.

- Realización de trazo dos nº ata o 6.

- Conteo de ata 20 elementos.

- Diferenciación dos conceptos traballados (alto, xunto, longo, aberto, grande, mediano,…).

- Identificación e discriminación de círculo, cadrado, triángulo e rectángulo.

- Realización do trazo das formas xeométricas básicas.

ÁREA DE linguaxes: comunicación e representación.

- Expresión de forma axeitada.

- Mellora da súa pronunciación.


50

- Participación nas conversas de grupo respectando aos outros.

- Mellora da súa comprensión.

- Escoita e comprensión de narracións curtas.

- Memorización de poesías, adiviñas, refráns,…

- Escritura do seu nome e apelidos.

- Transcrición de textos curtos.

- Recoñecemento de palabras significativas.

- Realización de trazos (horizontais, verticais, aspa, cruz, inclinados, quebrados, ondulados, bucles,…).

- Iniciación na produción de textos escritos na etapa silábica.

- Participación con interese nas actividades plásticas.

- Identificación e emprego de distintas cores.

- Expresión a través do debuxo.

- Representación de forma elaborada da figura humana.

- Coloreado axustándose aos límites.

- Picado e baleirado de figuras máis complexas.

- Progresión no recortado con tesoiras.

- Fomento da creatividade a través do uso de actividades e recursos diversos.

- Participación en actividades musicais.

- Canto de cancións sinxelas.

- Escoita con atención de audicións musicais.

- Participación en xogos de imitación.


51

6.- Criterios de avaliación.

No decreto de currículo establécense uns criterios de avaliación para cada unha das áreas e que son un referente para coñecer en

que medida o alumnado desenvolveu as capacidades enunciadas tanto nos obxectivos de etapa como nos das áreas e identificar as

aprendizaxes adquiridas e valorar o grado de iniciación das competencias básicas.

A LOE-LOMCE establece oito competencias básicas (clave para E.Primaria) que o alumnado debe desenvolver e acadar ao longo

do ensino básico sendo preciso que o seu desenvolvemento se inicie desde o comezo da escolarización, de xeito que a súa

adquisición se realice de forma progresiva e coherente. Estas competencias, polo tanto, orientarán e impregnarán o currículo de

educación infantil, téndose como referentes que guíen a práctica educativa e condicionen o tratamento das áreas.

-Competencia en comunicación lingüística. C.L

-Competencia matemática. C.M

-Competencia no coñecemento e a interacción co mundo

físico. I.M.F

-Tratamento da información e competencia dixital. TIC

-Competencia social e cidadá. S.C

-Competencia cultural e artística. C.A

-Competencia para aprender a aprender. A.

-Autonomía e iniciativa persoal.A.I.P

CRITERIOS DE AVALIACIÓN

AIP

CM

CL

SC

IMF

CA

AA

TIC

1- Recoñecer, identificar e representar o corpo na súa globalidade e as súas diferentes partes.

2-Coordinar e controlar o seu corpo, as súas posibilidades motrices e adaptalo ás características dos obxectos, á acción e á

vida cotia

ÁREA DE COÑECEMENTO DE SI MESMO E AUTONOMÍA PERSOAL


52

3- Recoñecer os sentidos e identificar percepcións e sensacións

4- Construír unha imaxe positiva propia e aceptar a súa identidade, manifestando confianza nas súas posibilidades e

recoñecendo as súas limitacións.

5- identificar semellanzas e diferenzas entre as persoas valorando positivamente a diversidade.

6-Identificar e manifestar os propios sentimentos, vivencias, emocións e comprender os das demais persoas.

7-Participar en xogos, mostrando destrezas motoras e habilidades manipulativas cada vez máis axustadas.

8-Participar en xogos e actividades colectivas aceptando as normas que rexen.

9-Resolver con iniciativa e autonomía as actividades da vida cotiá, colaborar en tarefas e aceptar as normas.

10-Manifestar hábitos de saúde, alimentación saudable, hixiene corporal e benestar utilizando adecuadamente espazos e

materiais

11-Identificar situacións de risco


AIP

CM

CL

SC

IMF

CA

AA

TIC

1- Explorar os obxectos e elementos do contorno inmediato e actuar sobre eles. Recoñecer os seus atributos e calidades.

Agrupar, clasificar e ordenar estes elementos e coleccións segundo distintos criterios.

2- Empregar os números para identificar, contar, clasificar, informarse e ordenar elementos da realidade, aproximándose ao

seu valor notacional e conceptual

3-Propoñer e resolver problemas sinxelos.

4- Empregar e comparar magnitudes de peso, lonxitude e capacidade coa finalidade de resolver problemas relacionados con

situación cotiás.

5-Recoñecer algúns aspectos xeométricos básicos: liñas, puntos, rectángulos, cadrados, triángulos, círculos, esferas, cubos

e prismas-

6-Describir e representar dun xeito elemental a situación das propias nenas e nenos en relación a obxectos e ás demais

persoas usando vocabulario topolóxico elemental.

ÁREA DE COÑECEMENTO DO CONTORNO


53

7-Usar e comprender nocións temporais básicas ordenando temporalmente feitos referidos á súa vida.

8-Dar mostras de interesarse polo medio natural e os seus cambios. Identificar e nomear algúns dos seus compoñentes,

establecendo relacións sinxelas de interdependencia. Manifestar actitudes de coidado e de respecto cara á natureza e

participar en actividades para conservala.

9-Identificar e recoñecer as diferentes etapas da vida nas persoas e outros seres vivos.

10-Identificar e coñecer os grupos sociais máis significativos do contorno do alumnado e algunhas características da súa

organización.

11-Recoñecer, identificar e poñer exemplos sinxelos dalgúns servizos comunitarios.

12-Recoñecer algunhas manifestacións culturais próximas e doutras realidades, valorando a súa diversidade e riqueza.


AIP

CM

CL

SC

IMF

CA

AA

TIC

1-Utilizar a lingua oral do modo máis conveniente para unha comunicación positiva con iguais e con persoas adultas,

segundo as intencións comunicativas.

2-Comprender mensaxes orais diversas, mostrando unha actitude de escoita atenta e respectuosa.

3-Amosar unha actitude positiva cara á aprendizaxe dunha lingua estranxeira, interesándose por participar en interaccións

orais en rutinas, xogos e situacións habituais de comunicación.

4- Amosar interese polos textos escritos presentes na aula e no contorno próximo, iniciándose no seu uso e na comprensión

das súas finalidades. Interesarse e participar nas situacións significativas de lectura e escritura que se producen na aula

desenvolvidas por persoas lectoras e escritoras competentes.

5-Producir diferentes textos individualmente ou en grupo -con escritura convencional ou non-, con propósitos e intencións

diferentes: recoller e transmitir información, gozo.

6-Gozar compartindo a escoita e a lectura en voz alta de textos literarios: contos, relatos, lendas, poesías, rimas, adiviñas...

7-Utilizar a biblioteca con respecto e coidado, valorándoa como recurso informativo, de entretemento e gozo

8- Expresarse e comunicarse utilizando medios, materiais e técnicas propios das diferentes linguaxes artísticas e audiovisuai

ÁREA DE LINGUAXES:COMUNICACIÓNE REPRESENTACIÓN


54

9-Mostrar interese por explorar as súas posibilidades de expresión e representación, por gozar coas súas producións e por

compartir as experiencias creativas, estéticas e comunicativas.

10-Utilizar, na medida das súas posibilidades, a linguaxe audiovisual e as tecnoloxías da información e comunicación como

vehículo de expresión e comunicación.

7.- PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN

Como mestras debemos avaliar o proceso de ensino, a nosa práctica docente e o desenvolvemento das capacidades dos nenos e

nenas.

A avaliación en Educación Infantil será global, continúa e formativa. Así o referente para a avaliación global son os obxectivos xerais,

e o referente para a avaliación continua son os obxectivos específicos de cada proxecto de aula.

Esta avaliación concibirase como unha reflexión activa acerca da realidade educativa diaria que terá como fin a retroalimentación das

programacións nos seguintes aspectos:

A interacción entre as persoas implicadas no proceso educativo: coordinación dos diferentes profesionais e relación cos

pais e nais.

As condicións organizativas e recursos dispoñibles.

O desenvolvemento das capacidades dos nenos e nenas.

A proposta pedagóxica e a planificación.

A proposta metodolóxica e a súa contribución á adquisición das competencias básicas.

Para o desenvolvemento do proceso de avaliación partiremos sempre da información sobre os coñecementos previos do neno ou

nena e teremos en conta a zona de desenvolvemento próximo (Vygostky), é dicir tendo en conta non só os estadios xa completados

senón tamén aqueles que están comezando a madurar.


55

A coordinación do proceso de avaliación da aprendizaxe do alumnado corresponderalle á persoa que exerza a titoría de cada

grupo, que recollerá a información proporcionada polos outros profesionais que participen no proceso educativo de cada grupo ou

dalgún alumno ou alumna en particular.

As sesións de avaliación que se realizarán ao longo do curso serán: unha inicial e tres ao longo do curso. No 4º nivel de Educación

Infantil realizarase tamén unha avaliación do período de adaptación ( ficha- informe) e que formará parte do expediente do alumno/a.

A principal técnica e fonte de información para o proceso de avaliación será principalmente a observación, coa que recolleremos

datos que consideremos relevantes relacionados coa hábitos de traballo, actitudes dos nenos/as, ....e tamén usaremos listas de

control na que recolleremos os aspectos máis relevantes do proceso de aprendizaxe . A observación indirecta farase sobre as

producións escritas, plásticas,...dos pequenos e pequenas.. As dúas son complementarias e necesarias, unha soa non dá unha

información completa.

Tamén teremos en conta á hora de realizar estas avaliacións a información obtida nas entrevistas coas familias. Así mesmo estas

serán informadas periodicamente das consideracións derivadas do proceso de avaliación dos seus fillos/as.

Realizaranse tres tipos de avaliacións: unha inicial, cando o alumno/a se incorpore por primeira vez ao centro e ao inicio de curso ;

unha avaliación continua que nos aportará a información necesaria para ir axustando a nosa intervención ás necesidades existentes;

e unha avaliación final que elaborará a titora de cada grupo ao remate de cada curso a través da formulación do informe anual. Á

finalización do ciclo recollerase nun informe final o progreso global de cada neno e cada nena. Nel considerarase o avance na

consecución dos obxectivos do ciclo e o grao de iniciación no desenvolvemento das competencias básicas.

Como Documentos de avaliación :

● Expediente persoal do alumno/a: en cada un dos ciclo abriráselle un expediente persoal a cada alumno/a ao inicio da

escolarización, no mesmo e conterá: o informe persoal, o informe de avaliación inicial, o informe anual de avaliación

individualizado e o informe individualizado de final de ciclo.


56

● O informe persoal: recollerá os datos de identificación do neno/a, datos familiares, psicopedagóxicos, médicos e sociais

máis significativos. Tamén conterá o resumo da escolaridade do segundo ciclo de educación infantil. Este informe axustarase

ao modelo establecido no anexo I da Orde do 25 de xuño de 2009 (DOG 10/07/2009).

● Informe de Avaliación Inicial: conterá os datos achegados na entrevista da familia, as observacións relevantes do período de

adaptación dos nenos/as que se escolarizan por primeira vez, as achegas dos posíbeis períodos de escolarización anteriores e

a guía de observación inicial que se fai para coñecer o momento evolutivo dos/as alumnos/as, xa escolarizados no centro en

anos anteriores, ao comezo do curso. O dito informe axustarase ao modelo establecido no anexo II da orde anteriormente

citada.

● Trimestralmente, como mínimo, e coa información recollida da avaliación continua dos rapaces e rapazas as titoras cubrirán os

Boletíns de Información para as familias. Tamén trasladará esta información ás familias de forma oral cantas veces estime

oportuno. Para a elaboración destes boletíns cubrirase o documento de información as familias que o centro ten elaborado

para tal fin a través do programa de xestión académica XADE.

● Ao finalizar o curso, e como resultado desa avaliación continua, cubrirase o Informe Anual de Avaliación Individualizado de

acordo co modelo do anexo III da orde anteriormente citada.

● Ao finalizar o segundo ciclo a titora correspondente recollerá os datos máis relevantes dos informes de cada curso nun

Informe Individualizado de Final de Ciclo axustándose ao modelo anterior do anexo III.

Todos estes documentos oficiais de avaliación rexistráranse electrónicamente a través dos módulos correspondentes incorporados ao

programa XADE.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN DO ALUMNADO

Para determinar os criterios de cualificación usaremos a:

Observación do traballo diario:


57

o Execución das actividades propostas e calidade das mesmas, que se levará a cabo mediante revisión do traballo

relacionado coas unidades ou proxectos de traballo a través do cartafol do alumnado.

o Expresión oral a través da súa participación nas tarefas propostas.

o Responsabilidade ante os seus cometidos (rutinas, normas, material, comunicados ... )

Avaliación correspondente a cada unidade de traballo e proxectos de traballo: No final de cada un deles rexistraranse

aqueles contidos traballados, empregando unha rúbrica (auto-avaliación do alumando usando a avaliación (figuro –analóxica)

que formará parte do cartafol do proxecto do alumnado e permitirá ás familias coñecer que aspectos do proxecto estamos

avaliando. Usaremos noutras ocasións listas de control valorando a súa consecución con dificultade (CD), sen dificultade (SD)

ou en proceso (EP).

Os criterios de cualificación que usaremos na etapa de Educación Infantil están establecidos na escala de valoración dos

indicadores observables específicos das diferentes áreas que aparecen recollidos na aplicación informática Xade. A valoración

expresarase en termos cualitativos que entendemos do seguinte xeito:

Con Dificultade: aquel alumnado que non acadou os obxectivos propostos sendo necesario realizar actividades de Reforzo e/ou

unha atención máis individualizada.

En Proceso: cando o alumno/a está a desenvolver axeitadamente as estratexias para o seu logro pero aínda non os acadou.

Sen Dificultade: para aqueles discentes que procuraron os obxectivos con facilidade dunha maneira autónoma.

8.- METOTODOXÍA DIDÁCTICA, CONSIDERANDO AS COMPETENCIAS COMO

ELEMENTO ORGANIZADOR.

A metodoloxía constitúe o conxunto de criterios e decisións que organizan, de maneira global as actividades de ensinanza e

aprendizaxe. Fundamentalmente, será participativa e comunicativa, non relegando a actividade do neno/a a un segundo plano, senón,

pretendendo establecer unha atmosfera de comodidade e seguridade, a través do afecto e a confianza que establezamos no grupo.


58

Para o desenvolvemento de este apartado partiremos dos seguintes puntos recollidos no decreto de currículo:

1) Principios de intervención educativa. 2) Principios de colaboración coas familias 3) Ambiente de aprendizaxe (espazos, materiais, tempo). 4) Perspectiva didáctica 5) Papel do profesorado 6) Papel do alumnado 7) Agrupamentos 8) Apertura ao entorno

1) Os principios de intervención educativa

o Partir do nivel de desenvolvemento dos alumnos/as.

o Asegurar a construción de aprendizaxes significativas.

o Construír aprendizaxes por si mesmos: como profesionais da educación temos a obriga de fomentar o interese no grupo

por aprender, a idea principal é a de motivar ao neno/a a que sexan os protagonistas dos seus propios aprendizaxes, a

que utilice a ferramenta de aprender a aprender.

o Intensa actividade manipulativa e mental (APRENDER FACENDO).

2) Principio de colaboración coa familia:

As familias participan :

o Nas titorías de nais/pais, que no noso caso, están establecidas os xoves de 5 a 6, previa cita co titor/a.

o Nas reunións que se convocan o final de cada trimestre para tratar temas de organización do curso.

o Coa creación dunha cooperativa escolar xestionada pola titoras cunha cota anual de 35 euros, para mercar material axeitado

as necesidades dos alumnos/as.

o Aportando información e materiais relacionados cos proxectos que se están levando a cabo nas aulas.


59

o Coa súa presenza, colaboración e participación en diferentes actividades complementarias planificadas no calendario escolar

(festa do peón en outono, o Magosto, Nadal, Entroido,…)

o Na participación en obradoiros, proporcionando os seus coñecementos e experiencia profesional en algunhas unidades de

traballo.

o Apoio e colaboración no proceso lecto - escritor, comprometéndose na rutina semanal de ler cos seus fillos/as o libro que se

lles envíe os venres e a devolvelo os luns, para facer a actividade proposta.

3) Ambiente de aprendizaxe:

Unha axeitada organización do ambiente, incluíndo espazos, recursos e distribución do tempo, será fundamental para a consecución

das intencións educativas.

En canto a distribución do espazo teremos en conta as distintas situacións que se dan na aula xerando un ambiente de

aprendizaxe significativo, agradable onde o alumnado sentase cómodo, acollido, seguro e lograr que participen con interese nas

actividades.

Na planificación do espazo da aula, temos en conta as seguintes consideracións:

o Deseñar espazos educativos diversificados, optamos por unha distribución da aula por recantos de actividade como espazos

organizados dentro da aula. Recantos que varían ao longo do curso e axústanse as necesidades do momento. (Proposta de

recantos para este curso recollida no apartado Unidades de contido).

En canto os materiais curriculares serán axeitados aos tipos de contidos, ás características e necesidades específicas de cada

contexto educativo e, consecuentemente, as características individuais do alumnado. Algunhas das características son polivalencia,

versatilidade, funcionalidade, diversidade.

En canto o tempo será necesario organizar o tempo baixo presupostos de flexibilidade, de xeito que permitan ao profesorado

adecualo ás necesidades dos pequenos/as e as características das tarefas, coidando a existencia de tempo libre, alternando as


60

actividades individuais coas colectivas, en definitiva respectando os diferentes ritmos e adaptándose as variadas necesidades dos

nenos/as (actividade, repouso, xogo, alimentación).

No desenvolvemento da xornada escolar combinaremos tempos de rutinas con tempos de actividades específicas segundo as

características e necesidades dos nenos e nenas.

A mellor forma de establecer unha boa organización temporal e a través das rutinas diarias, como elementos que se repiten ao

longo das diferentes xornadas escolares e que axudan ao neno/a a orientarse temporal e espacialmente, desenrolando así a súa

autonomía e evitando a necesidade de acudir ao adulto para ser orientado sobre a actividade a realizar en cada momento, algunhas

das máis usuais son:.

Hábitos de entrada: despedida dos familiares, poñerse na fila, entrar en orden, colgar o abrigo, sentarse en asemblea. Son

actividades que se realizan día tras día e que o neno/a adquire de forma autónoma no seu desenrolo.

Asemblea: elección do axudante do día, calendario, pasar lista, tempo atmosférico, actividade introdutoria ao traballo do día,…

Aseo e merenda: lavarse as man antes da merenda e comedor, comer sentados, recoller a mesa,…

Lecer: tempo de lecer onde se xoga no patio, de forma libre e espontánea.

Tempo de recantos e actividade individual : no que os pequenos/as distribúense polos recantos de aula para facer a proposta

de actividades propia de cada un deles.

Recollida de materiais e despedida: limpeza da aula, recordo do feito durante o día, despedida do grupo e reencontro cos

familiares.

Por outra banda a distribución horaria do 2º ciclo de Educación Infantil realizarase dun xeito globalizado, respectando os ritmos de

actividade dos nenos/as pero debemos contar á hora de programar coas actividades das sesións de especialistas como Lingua

Inglesa, Música, Psicomotricidade, Relixión e Atención educativa para os alumnos/as que non elixiron a opción de relixión que veñen

fixadas no horario.


61

Tendo en conta todo o exposto ata o momento a proposta de horario é a seguinte:

HORARIO

LUNS

MÉRCORES VENRES

MARTES XOVES

9:30-10:15

HÁBITOS DE

ENTRADA/ RUTINAS

E ASEMBLEA

Actividades relacionadas co mandilón e os abrigos.

Acollida, calendario, elección do encargado/a,

pasar lista, que nenos/as están ou non na escola?,

conversacións libres ou dirixidas.

9:30-10:30

HÁBITOS DE

ENTRADA/ RUTINAS

E ASEMBLEA


Acollida, calendario, elección do encargado/a, pasar lista, que

nenos/as están ou non na escola?, conversacións libres ou

dirixidas.

ABN/PROXECTO

Actividades/ Xogos ABN.

Organización dos proxectos de traballo ou da

xornada escolar.

ABN/PROXECTO

Actividades/ Xogos ABN.

Organización dos proxectos de traballo ou da xornada escolar.

10:15-11:00

RECANTOS

De ensartado e crebacabezas, de arte ( colorear,

picar, recortar, modelar) , de xogo simbólico, de

xogos cooperativos, de xogos populares, do

medioambiente...

10:30-11:30

RECANTOS

De ensartado e crebacabezas, de arte ( colorear, picar, recortar,

modelar) , de xogo simbólico, de xogos cooperativos, de xogos

populares, do medioambiente...

ESPECIALIDADE

(Os Venres)

INGLÉS

HORA DO ASEO E DA

MERENDA.

MARTES (bocata) XOVES (galletas)

11:00-11:25

ACTIVIDADE

INDIVIDUAL E

RECANTOS

Proposta de traballo en papel e feitas na asemblea

individuais coa mestra, mentras o resto de grupo

traballa nos recantos autónomamente.

11:30-12:00

TEMPO DE LECER

Xogo libre no patio.

11:25-11:45

HORA DO ASEO E DA

MERENDA.

LUNS (iogur) MÉRCORES (froita) VENRES (pauiños/cereais)

12:00-12:20

HORA DE LER

Lectura de contos individual ou en gran grupo.

11:45-12:10

TEMPO DE LECER

Xogo libre no patio.

12:20-13:05

ESPECIALIDADE MÚSICA (Os Martes) RELIXIÓN/VALORES (Os Xoves)

ACTIVIDADES DE

GRAN GRUPO

Lóxica –matemática. Aproximación a lecto – escritura e proxectos

ou unidades de programación.

12:10-12:30

HORA DE LER

Lectura de contos individual ou en gran grupo.

13:05-13:45

ACTIVIDADE

INDIVIDUAL E RECANTOS

Proposta de traballo en papel e feitas na asemblea individuais coa mestra, mentras o resto de grupo traballa nos recantos autónomamente.

12:30-13:15

ACTIVIDADES DE

GRAN GRUPO

Lóxica –matemática. Aproximación a lecto – escritura e proxectos ou unidades de programación.

13:45-14:00

HÁBITOS DE SAÍDA E

DESPEDIDA


ESPECIALIDADE

(Os Mércores)

E.FÍSICA

13:15-13:45

OBRADOIROS

Nós Cooperamos...e ti?/Robo-tic-ando.

14:00-16:00

COMEDOR

Tempo de comer na casa ou no comedor do centro.

13:45-14:00

HÁBITOS DE SAÍDA E

DESPEDIDA


Recordar o acontecido ao longo da xornada.

16:00-17:00

OBRADOIROS

Nós Cooperamos...e ti?/Robo-tic-ando.

HÁBITOS DE SAÍDA E DESPEDIDA


Recordar o acontecido ao longo da xornada.


62

4- Perspectiva didáctica

Organizaremos os contidos da etapa de Educación Infantil desde unha perspectiva globalizadora o que supón propoñer aos

neno/as secuencias de aprendizaxes, elaboración de proxectos e resolución de problemas que fagan posible o concurso simultáneo o

sucesivo de contidos de distinto tipo (relativos a feitos e nocións, de procedementos, de actitudes e normas)

e/ou contidos propios de distintas áreas.

Se trata de propoñer aos nenos/as que se impliquen na realización de proxectos que respondan ao seu interese e para os que sexa

posible detectar unha finalidade clara, que teña sentido para eles/as.

A perspectiva didáctica na que se apoia o noso proceso de ensinanza aprendizaxe baséase no enfoque constructivista que será a

nosa ferramenta de traballo. Algúns dos requisitos que debemos ter en conta son:

- conceder un papel activo ao discente na construción dos seus propio coñecementos.

- asignar ao docente o papel de mediador entre o alumnado que trata de alcanzar unha serie de coñecementos e os contidos que se

han de acadar. Ten que poñer as condicións para que os alumnos os fagan seus.

- O error como fonte de información sobre o nivel dos alumnos e como punto de partida para propoñer actividades para evolucionar

cara a conceptualizacións máis evolucionadas.

- Propoñer actividades diversas para adecuarse a diversidade dos niveis evolutivos de cada pequeno/a

Como estratexias e recursos usaremos os proxectos de traballo consensuados, negociados e levados a cabo colectivamente polo

grupo, as asembleas como lugar de encontro e de intercambio de información, o xogo e todo nun ambiente de afectividade tan

importante nesta etapa.

Pero tamén hai que ter en conta que o plan de actividades debe asegurar a relación do que os alumnos van aprender coa súa vida

real, ó que coñecen e as experiencias que teñen coas experiencias que se presentan, os aspectos que teremos en conta son:


63

● Organización do espazo e do tempo: ¿onde se vai levar a cabo actividade?, ¿en que intre?...

● Organización dos recursos ou materiais didácticos: ¿de que dispoñemos?, ¿cómo utilizalos?, ¿onde atopar novos recursos?...

● Organización da dinámica do grupo clase. Facilitando todo tipo de interaccións entre alumnos/as e mestres, e entre os

rapaces/zas (actividades individuais, en pequeno e gran grupo).

A secuencia de actividades que se leva a práctica , acorde cos obxectivos didácticos, concretase na programación da aula.

Non debemos esquecer a importancia da actividade para o desenrolo físico e psicomotor e para a construción do coñecemento polo

que facilitaremos tempos para manipular, observar, explorar ., proporcionando experiencias variadas que lles permitan aplicar e

construír os seus propios esquemas de coñecemento.

Outro recurso que usaremos moito na aula é A ASEMBLEA COMO LUGAR DE ENCONTRO E TOMA DE DECISIÓNS xa que

constitúe un momento de reunión entre o mestre/a e os alumnos/as onde se expresarán os seus sentimentos, vivencias e gustos. Se

traballarán coñecementos, valores, rutinas...., se planificará o traballo do día, se tomarán decisións e acordos sobre o que vai a

acontecer na aula, sobre os proxectos de traballo, sobre as normas de convivencia, e o máis importante, produciranse relacións

sociais entre o grupo de aula vivindo experiencias gratificantes e necesarias para o neno/a.

E outro eixe importante no desenrolo dos nenos/as e o xogo polo seu forte carácter motivador, polas posibilidades que ofrece para

que os neno/as establezan relacións significativas, como canle de relación co entorno.

E como fío condutor de toda situación de ensino - aprendizaxe a afectividade xa que a nenas e os nenos deben sentirse seguros e

construír coñecemento a partir da formación dunha autoimaxe positiva.


64

5- Papel do profesorado

Potenciar no alumnado habilidades de pensamento mediante a participación en proxectos, con xogos e actividades

relacionadas cos contos e co arte.

Seremos mediadores entre o alumnado e a cultura, para que conecte co saber, o saber facer e o saber estar de cada neno/a.

Crear un ambiente no que os nenos/as expresen libremente as súas opinións e sentimentos, onde sexan aceptados e

respectados polas súas características.

En definitiva seremos guías do proceso de aprendizaxe, mediadores, un apoio e estimuladores do desenvolvemento dos nenos e

nenas, en definitiva facilitaremos a apertura a novos camiños no proceso de aprender.

6- Agrupamentos

Para poder atender á diversidade do alumnado e á aprendizaxe de contidos de distinta natureza, organizaranse diversas formas de

agrupamento tendo en conta as potencialidades de cada unha delas Así dentro da dinámica de aula intercalaremos:

● O gran grupo que é apropiado cando se trata de planificar conxuntamente as actividades, exposicións, lectura dalgúns textos,

distribución de tarefas, explicacións, asemblea,

● O grupo pequeno que é o ideal para favorecer a interacción cooperativa, permite asignar a cada nena ou neno tarefas

concretas e estruturadas de tal xeito que a mestra ou mestre poida prestar as axudas axeitadas segundo o grao de realización

da tarefa. Deben ser variables, homoxéneos e heteroxéneos.

● A actividade individual é un bo recurso para a interacción máis específica coa persoa docente, ao tempo que promove as

estratexias de planificación da acción, a responsabilidade, a autonomía e a autoxestión.

7- Papel do alumnado

o Capacidade para explorar e descubrir novas aprendizaxes.


65

o Posibilidade de asumir responsabilidades tanto a nivel individual, como social ou no medio no que se desenvolve para motivar

o avance na autonomía persoal.

o Realización de tarefas por si mesmo, ofrecéndolle situacións de aprendizaxe que potencien a toma de decisións, a

organización de actividades e a escolla de materiais e recursos necesarios.

o Facilitar procesos de autoavaliación, unha reflexión sobre os seus progresos, responsable do aumento da autoestima.

8- Apertura ao contorno. A educación infantil acada o seu pleno sentido nun marco de colaboración e coordinación entre os elementos que inciden no proceso

educativo das nenas e dos nenos: o equipo docente, as familias e o contorno.

En canto á relación coas familias, é necesaria unha boa comunicación e coordinación con ela, xa que a eficacia da educación infantil

depende, en gran medida, da unidade de criterios educativos na casa e na escola. Nos facilitaremos esa relación a través de titorías,

reunións de pais, contactos informais que mantemos nas entradas e saídas, colaborando como axudantes de aula, aportando

información sobre os proxectos, …

En canto á apertura ao contorno, planificaranse tanto saídas como visitas de membros da comunidade educativa pero tendo unha

finalidade clara e cunha xustificación na programación, non se trata de saír por saír. Así faremos actividades de preparación da saída,

aproveitaremos a propia saída para desenrolar contidos educativos e unha posta en común xa a volta na aula.

Tamén participaremos en actividades promovidas polo Concello ( sesións de monicreques, concertos musicais…) e colaboraremos

coa Biblioteca Municipal na campaña que levan a cabo para promover a lectura.

Propiciaremos tamén experiencias nas cales teñan cabida as relacións con nenas e con nenos doutras aulas de E. Infantil ou

E.Primaria participando en festas comúns como o día do Peón, Día da Paz, saídas conxuntas…, e invitando a persoas a aula (

encontros con escritores, ilustradores, contacontos ,…), ampliando o mundo relacional dos nosos alumnos/as.


66

9- MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS QUE SE VAIAN UTILIZAR

Entendendo os recursos didácticos como todos aqueles medios que son necesarios para que o proceso de ensino -

aprendizaxe sexa ó máis eficaz e profundo posible para dotar á escola de materiais, utilizase o esquema de oferta de materiais

(Loughlin e Suina), xa que estes atópanse a disposición dos alumnos para que accedan a eles, respectando as normas habituais de

uso. O esquema que se leva a cabo é:

- Créanse os espazos na aula.

- Os recantos da aula atópanse baleiros o principio de curso.

- Dótanse de materiais pouco a pouco, materiais (xogos) que foron presentados na asemblea (actividades de gran grupo) e que os

nenos/as aprenden como utilizalos. Materiais que foron elaborados pola mestra ou ben mercados coa dotación económica do 2º

ciclo de E. Infantil

- Os materiais distribúense polos recantos (segundo o seu uso) e no tempo de xogo libre por recantos os nenos/as elixen libremente

con cales xogan (actividade individual ou en pequeno grupo).

Os materiais que se utilizan na escola:

Recursos didácticos materiais: de carácter inventariable (encerado, cortizas...) , materiais de reugallo, utensilios diversos

(ábacos, crebacabezas, regretas, abecedarios...)

Recursos didácticos impresos: xornais, revistas, carteis, folletos de propaganda, utensilios para producir textos impresos

(tampóns e tinta, etiquetas...).

Recursos didácticos audiovisuais: fotografías, láminas, carteis publicitarios, ...

Recursos informáticos: o ordenador, tablet, o visor, robot Beebot, a conexión a internet, o software adaptado ao nivel

evolutivo ( “El conejo lector”, “Pipo”, “Pelusilla”...), programas elaborados no entorno Lim, programas Jclic, etc,…


67

Os criterios para a súa utilización:

Disposición: visibles e accesibles.

Conservación: cada material terá un lugar de recollida.

Información: presentase na asemblea para que saiban como utilizalos e de vez en cando retomasen.

Almacenamento: os recursos aparecen pouco a pouco o resto gardase fora da aula.

Conservación - renovación: dedicar momentos a reparar materiais cos nenos/as, mestra e cos pais.

Como Materiais curriculares:

Diferentes métodos editoriais que forman parte da biblioteca de aula.

Materiais impresos confeccionados, deseñados e elaborados polo equipo docente para poñer en práctica os proxectos de

traballo (ficheiro de aula).

Ademais do uso de material funxible como ceras, rotuladores, lapis, tesoiras, punzóns, cartolinas, folios, pinceis... que será mercado

cos cartos da cooperativa escolar.

10- MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE.

O tratamento da atención á diversidade, tanto á diversidade do alumnado como na atención educativa con alumnos/as con

necesidades específicas de apoio educativo, contémplase no referente lexislativo para este curso 2018-2019 do D. 229/11, e

O.25/xuño de2009 (art. 15), e debe partir das premisas de INTEGRACIÓN-INCLUSIÓN, e recollerase nos diferentes documentos de

centro: PXA e Plan de Atención á Diversidade incluído no PE.

A diversidade é unha realidade. Cada alumno e cada alumna ten unhas determinadas necesidades educativas, debidas á presenza

de múltiples factores persoais e sociais (xénero, idade, etapa de desenvolvemento madurativo, motivación, intereses, estilos de


68

aprendizaxe, expectativas, procedencia socioeconómica e cultural, orixe étnica, etc.), que deben ser satisfeitas. En consecuencia, o

2º ciclo de Educación Infantil (a aula do 5º nivel de EI) ten que estar en condicións de:

1.º Adaptarse ás características individuais e sociais de cada alumno ou alumna.

2.º Ofrecer unha cultura común, respectando as peculiaridades de cada cultura propia.

3.º Adoptar unha metodoloxía que favoreza a aprendizaxe de todo o alumnado na súa diversidade.

4.º Partir dunha avaliación inicial do alumnado en cada núcleo de aprendizaxe que permita detectar os seus coñecementos previos,

para facilitar a significatividade dos novos contidos que se deben aprender.

Co fin de adaptarnos ás peculiaridades de cada caso concreto, afrontando este labor dende a xeneralidade de cada aula, dende o 2º

ciclo trataremos de aplicar as seguintes estratexias:

1.ª Adoptar organizacións flexibles dentro da aula, respectando os principios básicos da organización e do funcionamento dos grupos,

practicando estratexias inter e intragrupais, para potenciar o traballo con grupos heteroxéneos de alumnos e alumnas.

2.ª Realizar as adaptacións curriculares necesarias para asegurar que se poida manter unha escola na que teñan cabida todos, sexan

cales fosen as súas necesidades educativas ou intereses persoais específicos.

3.ª Levar á práctica o programa de orientación e acción titorial do centro.

Por conseguinte, os membros de 2º ciclo de Educación Infantil, e concretamente os mestres que imparten clase na aula do 5º

nivel, pretendemos:

1.º Facilitar, consolidar e desenvolver a socialización do alumnado, o que significa ensinarlle a aprender a convivir e a comportarse

adecuadamente en grupo, a ser solidario, a cooperar e a respectar as normas; para isto, imponse a posta en práctica das teorías

de grupo e de dinámica de grupo, aplicando os modelos, as estratexias e os estilos máis adecuados en cada caso.


69

2.º Realizar adaptacións curriculares encamiñadas a dar resposta aos distintos estilos de aprendizaxe ou dificultades transitorias do

alumnado (non significativas) e para aqueles casos nos que as diferenzas e as dificultades de aprendizaxe son máis permanentes

ou graves (significativas).

3.º Desenvolver o programa de orientación e acción titorial que facilite a resposta educativa ás súas necesidades específicas,

permanentes ou transitorias.

O profesorado utilizará os seguintes recursos como medidas de reforzo e de atención ao alumnado con necesidade de apoio

educativo:

▪ Temporais: adaptando os tempos das tarefas.

▪ Espaciais: zonas propias dispostas de maneira que posibiliten a atención personalizada, preto do profesor, alonxado de

elementos distractores,…

▪ Humanos:

- O propio mestre-titor de nivel.

- O profesorado restante, que prestará apoio en aula ao alumnado que o precise, en coordinación co titor/a.

- Estes apoios serán organizados e supervisados pola Direción do centro.

- A especialista de PT e ou AL, tanto dentro da aula ordinaria como fóra, tendo en conta as dificultades específicas do

alumnado.

- Colaboración e coordinación cos profesionais dos Servizos Externos ao centro e da zona, que puidesen estar traballando

con algún dos nosos alumnos/as (EOE, Servizos Sociais, ...).

- E as propias familias.


70

▪ Materiais:

- Os propios da aula ordinaria: Fichas de reforzo de cada unidade de traballo ou proxecto, de reforzo da comprensión

lectora e de ampliación de cada unidade. Material gráfico en imaxes (carteis de normas, vocabulario, operacións...)

- Material informático: ordenador, EDI, nos que utilizaremos diferentes programas como: “J-Clic”, “Creena”,

“Crishop/blogspot.com, Smart, propia elaboración …

- Material específico para a estimulación do razoamento lóxico- matemático; bloques lóxicos, regretas, figuras xeométricas,

tamgram...

- Material específico para a estimulación da linguaxe e a comprensión lectora: “Vocabulario básico en imágenes”, “O Dragón

Pepón” “Limugá” ...

- Xogos de distinto tipo: “Enséñame a hablar”, “Fonodil”.

Levaremos a cabo medidas ordinarias e extraordinarias.

Medidas ordinarias: Aquelas que facilitan a adecuación do currículo prescritivo, sen alteración significativa dos seus obxectivos, contidos e criterios de avaliación, ao contexto sociocultural do centro e ás características do noso alumnado do 2º ciclo de E. Infantil, e concretamente do 5º nivel. Estas medidas teñen como finalidade dar resposta ás diferenzas en competencia curricular, motivación, intereses, relación social, estratexias, estilos e ritmos de aprendizaxe, e están destinadas a facilitar a consecución dos obxectivos e competencias establecidas. Son as seguintes:

a) Adecuación da estrutura organizativa do centro (horarios, agrupamentos, espazos) e da organización e xestión da aula ás

características do alumnado.

b) Adecuación das programacións didácticas ao contorno e ao alumnado.

c) Metodoloxías baseadas no traballo colaborativo en grupos heteroxéneos, titoría entre iguais, aprendizaxe por proxectos e


71

outras que promovan a inclusión.

d) Adaptación dos tempos e instrumentos ou procedementos de avaliación.

e) Reforzo educativo e apoio do profesorado con dispoñibilidade horaria.

f) Programas de reforzo nas áreas instrumentais básicas.

No caso de alumnado con necesidades específicas de apoio educativo ( entendendo este aos alumnos/as con necesidades

educativas especiais derivadas de dificultades específicas de aprendizaxe, altas capacidades intelectuais, incorporación tardía ao

sistema educativo ou unhas condicións persoais ou de historia escolar moi desfavorables ou trastornos graves de conduta)

solicitarase, se é necesario, a intervención do Departamento de Orientación ( regulado polo Decreto 120/1998 do 23 de abril).

Os pasos a seguir serán os seguintes e atópanse recollidos no Plan de Orientación:

✓ Detección de posibles necesidades por parte do titor/a ou mestres/as especialistas.

✓ Comunicación do titor/a das posibles neae detectadas á Xefatura do DO, e solicitude de intervención do mesmo por medio do

modelo establecido.

✓ Realización da Avaliación Psicopedagóxica previa autorización das familias para determinar os recursos e apoios específicos

necesarios (atención por parte da mestra especialista de PT e/ou AL).

Medidas Extraordinarias

Así como as medidas que coñecemos como extraordinarias e que entendemos como aquelas enfocadas a dar resposta á

diversidade do alumnado con necesidade específica de apoio educativo que poden requirir modificacións significativas do currículo

ordinario e/ou supoñer cambios esenciais no ámbito organizativo así como, de ser o caso, nos elementos de acceso ao currículo ou

na modalidade de escolarización.


72

Son as seguintes:

a) Adaptacións curriculares.

b) Agrupamentos flexibles.

c) Apoio do profesorado especialista en Pedagoxía Terapéutica e/ou Audición e Linguaxe..

d) Flexibilización da duración do período de escolarización.

e) Atención educativa ao alumnado que, por circunstancias diversas, presenta dificultades para unha asistencia continuada a un

centro educativo.

f) Grupos de adquisición das linguas.

g) Grupos de adaptación da competencia curricular.

NEAE:

Na aula, no momento da realización desta programación, non está escolarizado ningún alumno/a con informe de necesidades

específicas de apoio educativo.

11-12- ACCIÓN DE CONTRIBUCIÓN AOS PLANS E PROXECTOS DE CENTRO: TIC,

CONVIVENCIA ETC.

Neste apartado quedan concretadas todas as acción encamiñadas ao traballo dos diversos plans e proxectosde centro; asemade

súa contribución no desenvolvemento da vida de aula e do noso alumnado.


73

ACCIÓNS PREVISTAS DE ACORDO CO PROXECTO LECTOR

De acordo co proxecto lector as accións que temos previstas na etapa de educación infantil e polo tanto no 5º nivel do que son

titora e a participación na” HORA DE LER”, que consiste en que durante un tempo diario todo o colexio –profesorado e alumnado-

dedicarase á lectura de lecer de xeito que cada persoa elixa voluntariamente unha lectura do seu agrado e sen que despois se lles

esixa ningún tipo de tarefa posterior. No caso de E. Infantil realizaremos a lectura en voz alta os mestres/as da etapa e nun principio

elixindo o libro para máis adiante que sexan os propios nenos/as os que colaboren na elección dos libros aportando o seu libro

preferido da súa casa. Consideramos que para estimular o pracer de ler e desenvolver actitudes positivas fronte á lectura é

importante que os nenos e nenas observen ler aos seus mestres e aos adultos cos que teñan relación.

“A lectura en voz alta é o mellor camiño para crear lectores, simplemente compartindo as palabras que nos vinculan.

Compartir a lectura é compartir a linguaxe pracenteramente, afirmándoa como vehículo de entendemento, fantasía e

civilidade” (Mempo Giardenilli - “Volver a leer” – Edhasa)

“Si el docente no lee, si no está preparado para disfrutar de la lectura, no sabrá transmitir eficazmente ninguna

estrategia, por buena que sea, porque él mismo no sabe disfrutar de la lectura y entonces jamás podrá transmitir el

placer de leer a sus alumnos" (Mempo Giardenilli - “Volver a leer” – Edhasa)

A duración da actividade será de 20 minutos, con todos os nenos/as da etapa, incluíndo actividades de preparación (poesía de inicio,

colocación dos nenos/as sentados no chan, actitude de escoita,...) de desenrolo ( lectura propiamente dita) e de peche ( fórmula de

despedida).

Para fomentar o hábito lector e contribuír a apertura da escola ao entorno participaremos nas sesións de animación da lectura

organizadas pola persoa responsable da Biblioteca municipal.

Tamén colaboraremos nas actividades propostas polo Equipo de Dinamización da Biblioteca do centro e visitaremos a biblioteca para ir

a buscar algún libro relacionado cos proxectos, contos,.....


74

Realizaremos tamén para implicar aos pais/nais nesta tarefa unha actividade de préstamo de libros que terán que ler aos seus fillos/as.

ACCIÓNS PREVISTAS DE ACORDO CO PLAN DE INTEGRACIÓN DAS TICS

Unha das competencias a desenvolver dentro do eido educativo é a competencia dixital como reflexo da demanda da sociedade

actual. O Equipo de Dinamización das Novas Tecnoloxías, tendo en conta a dotación informática do centro, que conta cunha aula

TIC, así como un encerado dixital interactivo, tablet e un ordenador en cada aula de EI con conexión a internet, decidiu desenvolver o

proxecto de xeito que o uso destas tecnoloxías se introduzan nas actividades cotiás da aula dende a educación infantil. Así:

Como Obxectivos recollidos no Plan Tic do centro:

COÑECEMENTO DE SISTEMAS INFORMÁTICOS:

Realizar correctamente a posta en marcha da computadora.

Realizar correctamente o apagado da computadora.

Coñecer e usar de forma básica as partes esenciais para o manexo do hardware: pantalla, rato e teclado.

USO BÁSICO DO SISTEMAS OPERATIVO:

Coñecer a terminoloxía básica do sistema operativo: iconas, programas,…

Iniciar o uso de programas sinxelos empregando accesos directos.

Empregar programas sinxelos (Edilim…etc)

Escribir texto nun procesador de textos coa axuda do profesorado.

Empregar formatos básicos de texto: tipo de letra.

Coñecer o uso do teclado para poñer os diferentes caracteres.

TRATAMENTO DA IMAXE /USO DO ENCERADO DIXITAL E TABLET

Usar algún programa de tratamento da imaxe para facer/colorear debuxos sinxelos coa axuda do profesorado.


75

APRENDENDO CON ROBÓTICA

Dende as aulas de Educación Infantil, 5º nivel neste caso, pretendemos estimular ao alumnado no desenvolvemento de distintos

procesos mentais, habilidades e competencias básicas (clave para E.P) a través da resolución de pequenos retos de aprendizaxe co

uso da robótica e a programación.

O noso labor docente será a de axudar aos nenos/as a reflexionar, anticipar, ensaiar e comprobar para logo repensar sobre os

resultados obtidos. Dialogan, expresan e se comunican a partir de actividades lúdicas.

Para desenvolver este proxecto contamos nas aulas cun pequeno robot en forma de abella “BEE BOT” que ten que seguir as nosas

instrucións mediante comandos (avanzar, retroceder, xirar...)que debemos secuenciar correctamente a través da pulsación de botóns

para chegar a un destino que marcamos como obxectivo. Traballando así a linguaxe direccional, xiros, lateralidade e outros

conceptos básicos. É un excelente recurso para actividades transdisciplinares e aprendizaxe significativa baseada no xogo. Unha vez

máis o alumno será o creador do seu propio coñecemento, aprendendo a aprender.

LECER E APRENDIZAXE

Controlar o tempo adicado ao lecer coas TICs e coñecer os problemas dun uso excesivo para facer un uso responsable das

mesmas.

Valorar o seu uso para a busca de información.

ACTITUDES ANTE AS TICs

Desenvolver unha actitude aberta e crítica ante as novas tecnoloxías: contidos, lecer…

Manter unha boa predisposición ante a aprendizaxe continua.

Disfrutar do uso responsable das TICs.

ACCIÓNS PREVISTAS DE ACORDO CO PLAN DE CONVIVENCIA Obxectivos do Plan de Convivencia:

- Adaptarse progresivamente á vida en grupo dentro da aula respectado aos compañeiros/as, os espazos e materiais.

- Adquirir, de xeito paulatino, valores sociais a través desta vida en grupo, como son: a solidariedade, o compartir, o compañeirismo, a

amizade, o pacifismo, a empatía, a tolerancia, etc.


76

- Iniciarse na interiorización de habilidades sociais a través da actividade diaria compartida. Saúdos, pedir as cousas por favor, dar

grazas…

- Implicar ás familias na educación dos seus fillos e fillas buscando a colaboración das mesmas en actividades indirectas, (como libros

viaxeiros, enquisas e achegas de información dos proxectos traballados dos nenos e nenas a través da súa familia...) e directas

(solicitando a súa colaboración en charlas, obradoiros, saídas, celebración de datas conmemorativas….)

Contidos do Plan de Convivencia:

- Adaptación progresiva á vida en grupo dentro da aula respectado aos compañeiros/as, os espazos e materiais.

- Adquisición, de xeito paulatino, de valores sociais a través desta vida en grupo, como son: a solidariedade, o compartir, o

compañeirismo, a amizade, o pacifismo, a empatía, a tolerancia, etc.

- Interiorización de habilidades sociais a través da actividade diaria compartida.

- Implicación das familias na educación dos seus fillos e fillas a través da súa colaboración en actividades indirectas, (como libros

viaxeiros, enquisas e buscas de información dos nenos e nenas a través da súa familia ...) , e directas (solicitando a súa colaboración

en charlas, obradoiros, saídas, celebración de datas conmemorativas, ...).

ACCIÓNS PREVISTAS DE ACORDO CO PROXECTO LINGÜÍSTICO

Na etapa de Educación Infantil a lingua materna predominante do alumnado será determinada polo centro educativo de acordo co

resultado dunha pregunta que se efectuará aos pais,nais, titores/as ou representantes legais do alumno/a antes do comezo do curso

escolar acerca da lingua materna do seu fillo ou filla. No 5º nivel de Educación Infantil a lingua empregada polo alumnado na aula

e a opción escollida polos pais é a de lingua castelá. Neste sentido aplicaremos o estipulado tanto no Decreto 330/2009 do 4 de

xuño, polo que se establece o currículo da educación infantil na Comunidade Autónoma de Galicia, no seu artigo 13 como na Orde

do 25 de xuño de 2009, no artigo 6º, e o Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingüísmo no ensino non universitario de Galicia

ambos referentes ao tratamento das linguas oficias. Así empregaremos a lingua escollida polo alumnado, tendo en conta a lingua do


77

contorno e coidando que o alumnado adquira de forma oral e escrita o coñecemento da outra lingua oficial de Galicia dentro dos

límites propios da etapa. Atenderase de xeito individualizado o alumnado tendo en conta a súa lingua materna.

As liñas de actuación son:

- Fomento do uso da lingua galega nas actividades complementarias e actos que o centro organice.

- Uso da lingua galega en diferentes momentos da xornada escolar.

- Transmitir ao alumnado o gusto pola expresión en ambas linguas e pola nosa cultura.

- Celebración das festas máis sinaladas: Magosto, Nadal, Entroido, Os Maios, Día das Letras Galegas, Día da Paz...

- Dotación da biblioteca de aula e do centro con materiais en galego.

- Participación en actividades culturais como obras de teatro, contacontos, concertos didácticos en lingua galega.

- Invitación de personaxes públicos como escritores, científicos, xornalistas … que falen na nosa lingua e que teñan un prestixio

social.

ACCIÓNS PREVISTAS DE ACORDO CO PLAN DE IGUALDADE DE HOMES E MULLERES Tomando como referencia a Lei 7/2004, do 16 de xullo, galega para a igualdade de mulleres e homes. (DOG 3 agosto 2004) que

establece no seu artigo 9:

A Xunta de Galicia adoptará, dentro das súas competencias, as medidas conducentes a lles proporcionar, tanto ás mulleres coma aos

homes, unha educación para a igualdade. Para estes efectos, o currículo regulador da práctica docente de cada un dos niveis,

etapas, ciclos, graos e modalidades do sistema educativo adaptarase ás seguintes especificacións relativas a obxectivos, contidos,

metodoloxía e criterios de avaliación:

a) A comprensión do valor constitucional da igualdade entre ambos sexos como obxectivo de especial atención, sen que, en ningún

caso, se admitan contidos, metodoloxía ou criterios de avaliación transmisores, directa ou indirectamente, dunha distribución

estereotipada de papeis entre os sexos ou dunha imaxe de dominación dun sexo sobre o outro en calquera ámbito da vida.


78

b) O enriquecemento do contido curricular coas contribucións ao coñecemento humano realizadas polas mulleres no pasado e no

presente, e co axeitado reflexo do papel das mulleres na evolución histórica.

c) A adquisición, en alumnos e alumnas, dos coñecementos e das actitudes necesarias que lles permitan, cando acaden a madurez,

atender as súas propias necesidades domésticas e os labores familiares compartidos, inclusive as cargas parentais e a atención de

familiares que, por dependencia, necesiten a asistencia doutras persoas, mulleres ou homes.

d) O fomento das vocacións femininas naquelas áreas onde se atopen infrarrepresentadas as mulleres e o fomento das vocacións

masculinas naquelas áreas onde se atopen infrarrepresentados os homes, buscando evitar as decisións profesionais derivadas de

prexuízos.

Obxectivos do Plan de Igualdade de homes e mulleres: coeducando na igualdade

Fomentar a educación na liberdade, igualdade, solidariedade, tolerancia, convivencia e respecto a calquera tipo de

diversidade promovendo un ambiente de coeducación onde non exista discriminación por razón de sexo, raza, relixión,

discapacidade, ideoloxía, diversidade sexual, diversidade familiar ou calquera tipo de circunstancias persoais.

Propiciar modelos de conduta e pautas non sexistas.

Informar, integrar e favorecer a participación das familias na labor coeducativa, facendo ver a necesidade de acadar a

igualdade de sexos e o respecto a diversidade.

Fomentar o uso non sexista da linguaxe.

Potenciar os xogos cooperativos e os xoguetes non sexistas, que desenvolvan actitudes e comportamentos de cooperación,

amizade, relacións de igualdade e respeto a todo tipo de diversidade, que lles aporten experiencias novas e que desenvolvan

habilidades e amplíen as súas capacidades.

Propoñer e realizar actividades de animación á lectura, a través de contos e lecturas coeducativas.

Resaltar a achega das mulleres ao longo da historia e actualmente nos distintos ámbitos.


79

Contidos do Plan de Igualdade de homes e mulleres: coeducando na igualdade

● Identificación, verbalización e expresión de sentimentos, emocións, vivencias, preferencias e intereses propios e das demais

persoas.

● Aceptación e valoración axustada e positiva da súa persoa, confiando nas súas posibilidades e recoñecendo as limitacións

propias.

● Valoración positiva e respecto polas diferenzas, aceptación da identidade e características das demais persoas, evitando

actitudes discriminatorias.

● Desenvolvemento da identidade sexual e aceptación do corpo sexuado feminino e masculino.

● Mantemento dunha actitude crítica ante os estereotipos ofertados a través da publicidade e outros medios de comunicación

social.

● Habilidades para a interacción e colaboración, así como unha actitude positiva para establecer relacións de afecto coas

persoas adultas e iguais, aceptando a diversidade.

● Recoñecemento progresivo da súa identidade persoal: capacidades, actitudes e coñecementos, aplicándoos nas súas

actividades diarias.

● Recoñecemento dalgúns signos de identidade cultural galega apreciando os cambios que se producen no modo de vida co

paso do tempo. Sucesos e persoas relevantes da historia da súa comunidade, do seu país e do mundo.

Os contidos terán como eixe vertebrador:

o Uso dunha linguaxe non sexista.

o Respecto a todo tipo de diversidade.

o Identidade persoal e autoestima.

o Roles e estereotipos: xogos e xoguetes, reparto de tarefas …


80

o Achegas das mulleres ao longo da historia e actualmente nos distintos ámbitos.

o Educación emocional.

o Contos e lecturas coeducativas:

“¡Me gusta como soy!” Zobel, Allia y Nola. Ediciones Beascoa.

“Cada uno es especial” Emma Damon. Ediciones Beascoa.

“Trompetita, una elefantita de mucho peso”. María Luz Pontón. Ediciones Bellaterra.

“El gran libro de las familias” Mary Hoffman. Intermón Oxfam.

“Una pareja diferente”. Daniela Kulot. Factoria K de libros.

“Por cuatro esquinitas de nada”. Jérôme Ruillier. Editorial Juventud.

“Elmer”. David Mckee. Ediciones Beascoa.

“Ni un besito a la fuerza” Marion Mebes. Editora Maite Canal.

“Una feliz catástrofe”. Adela Turín. Editorial Lumen.

“La princesa aburrida”. Ana María Romero. Editorial S.M.

“Tres con Tango”. Justin Richardson. RBA.

“El libro de los cerdos”. Anthony Browne.

“El príncipe ceniciento”

“Rosa Caramelo”. Adela Turín. Editorial Lumen.

“Está bien ser diferente”. Todd Parr. Ediciones Serres.

“Ernesto”. Lola Casas. Ediciones Serres.

“Don Caballito de Mar”. Eric Carle. Editorial Kókinos.

“La aventura de Cecilia y el dragón”. Lawrence Schimel y Sara Rojo. Editorial Bibliópolis.

As liñas de actuación

Celebración do Día Internacional contra a Violencia de Xénero (25 de Novembro), Día Internacional das Mulleres (8 de Marzo).

Dotación da biblioteca de aula e do centro con materiais que favorezan a educación na igualdade.

Participación en actividades culturais como obras de teatro, contacontos, concertos didácticos que aborden esta temática evitando

roles e estereotipos discriminatorios.


81

Invitación de mulleres que teñan un papel destacado na nosa sociedade e resaltar o papel dalgunhas mulleres ao longo da

historia.

ACCIÓNS PREVISTAS DE ACORDO CO PROXECTO “DESFRUTA DO TEU PATIO”

Na etapa de Educación Infantil, ao igual que noutras etapas educativas o PATIO ESCOLAR é o lugar máis prezado polo noso

alumnado, onde se sae a gozar dun tempo de lecer. Os patios escolares deben contribuir a iso, sendo o máis interactivos posibles, o

máis racionais no seu aproveitamento, o máis coeducativos no tocante a xénero, o máis inclusivos, e o máis integradores e

acolledores.

O xogo é unha actividade moi importante na vida de cada neno, é a súa ventá ao mundo. Xogando experimenta, intenta novas

accións e saca conclusións sobre o mundo que o rodea. O neno implícase totalmente a través do xogo polo que aporta unha

motivación clave para medrar e aprender. No tempo de recreo é onde o alumnado dispón de máis liberdade e onde se relaciona cos

seus iguais de xeito espontáneo. Polo tanto convértese non só nun espazo onde obter información relevante senón tamén nun lugar

de aprendizaxe moi valioso e tamén moitas veces nunha fonte de conflitos.

É por iso que o proxecto que se desenvolve no centro trata de dinamizar o patio escolar cunha oferta lúdica ampla e variada.

amosando diferentes xogos nun número amplo que permita ao alumnado atopar o seu oco, vivenciar e aprender novas propostas e

respectar a quen xoga “diferente”. Un proxecto inclusivo e colaborativo. Que se avalía, e se corrixen as súas eivas. Que pretende

mellorar día a día.

Os obxectivos principais do Proxecto serán:

Mellorar a convivencia e as relacións entre o alumnado.

Favorecer a inclusión de todo o alumnado.

Desenvolver as súas capacidades afectivas e habilidades comunicativas.


82

Previr, detectar e eliminar calquera actitude de discriminación, rexeitamento e/ou acoso escolar que poida xurdir no centro.

Favorecer xogos que sexan do agrado e interese do alumnado.

Solucionar os conflitos do recreo.

Dar maior participación e responsabilidade ao alumnado.

Poñer en práctica os xogos que coñecen e aprender novos.

Aproveitar de xeito óptimo e equitativo as zonas de xogo dotando o patio de máis recursos.

Todo mantendo sempre a liberdade e autonomía do alumnado dentro das normas establecidas.

Contamos cun arcón situado no patio cuberto de infantil para gardar os materiais de xogo ( pas, anciños, cubos, moldes de area,

barutos, pequenos xoguetes de plástico como coches, camións). Tamén temos balóns e bambáns.

O profesorado da etapa encargado da vixilancia do tempo de lecer será o responsable de recollelo con axuda do alumnado da etapa.

Ao principio de cada curso escolar traballaremos e lembraremos co alumnado as posibilidades de xogo nas distintas zonas e as

normas do patio recollidas nun panel de normas con Pictogramas.

AS ACCIÓNS PREVISTAS DE ACORDO CO PLAN PROXECTA

“Ríos”, “E ti sustentas? e “Meteosansa” son plans e proxectos centrados no coñecemento do contorno, tanto natural, físico como

social; no coidado do medio ambiente; na climatoloxía propia da zona e na consecución de hábitos saudables. Favorecedores do

desenvolvemento de todas e cada unha das competencias básicas/claves que contemplan os currículos de E.Infantil, E.Primaria e

ESO e a educación en valores mediante estratexias metodolóxicas activas e cooperativas centradas no desenvolvemento dun

proxecto. Devanditos proxectos forman parte do Plan de Innovación Educativa PROXECTA do que o noso centro vén formando parte

dende hai anos, a día de hoxe, no momento da realización desta programación non temos a certeza da súa continuidade, posto que

dende a consellería non os temos aprobados. Aínda así, no caso de que non o foran, dende a E.Infantil imos continuar traballando


83

dous dos tres proxectos mencionados: “Meteosansa e E ti sustentas?” a nivel de aula, recollidos no apartado de Educación en

Valores (punto 13 da programación).

13- EDUCACIÓN EN VALORES.

Faremos alusión a aqueles contidos que impregnan transversalmente esta proposta pedagóxica, é decir a adquisición dunhas

habilidades sociais e valores para a vida e a convivencia, xa dende os primeiros anos, a EDUCACIÓN EN VALORES. A súa

inclusión na aula debe ser, ante todo, unha formulación colectiva, implicando a: alumnos/as, familia, mestres, é dicir á comunidade

educativa. Consideración que nesta programación queda patente ao participaren o centro no Plan Proxecta, encamiñado á

educación cara a sostibilidade e mellora persoal. Ademais de ter en conta o Plan de Convivencia de Centro (Lei 4/2011 do 30 de

Xuño, de convivencia), o cal fomenta a resolución pacífica de conflitos.

Os diferentes valores aos que aluden estes plans son: educación para a igualdade entre homes e mulleres, para a paz e a

convivencia, ambiental e sustentabilidade, para a saúde, para o consumidor responsable, para o lecer e viaria.

Ao longo do curso traballaremos a educación en valores e para a convivencia dunha maneira continuada e integrada, co obxectivo

de educar cidadáns responsables, morais e críticos. A súa presenza será constante en tódalas áreas do currículo e na vida diaria da

aula, sendo tamén centro de interese do que parten numerosas aprendizaxes e actividades.

Educación para a paz:

Elaboración de normas de conduta nas aulas: cada aula elaborará as normas da súa aula e as asumirá con responsabilidade,

establecendo tamén as consecuencias positivas e negativas para o cumprimento ou incumprimento das mesmas. Como parte dunha

comunidade educativa que se rexe polas normas establecidas no seu NOFC, documento no que se recollen as normas de

organización e funcionamento do centro.


84

Educación moral e cívica:

Dende a Educación Infantil pretendemos potenciar unha conciencia crítica, intentando motivar á participación social, defendendo

a idea dunha educación máis integral e solidaria e promovendo unha cidadanía activa, informada e responsable. Faranse

actividades tendo en conta as colaboracións que o centro mantén con diferentes institucións: Concello, Asociacións diversas…

Educación para o medio ambiente:

Supón achegar os nenos e as nenas ao medio natural aprendendo a valorar a importancia que este ten para a vida das persoas e

desenvolvendo actitudes de respecto e coidado cara a el. E xa dende as nosas aulas contribuir coa recollida de lixo nas aulas coa

utilización axeitada das papeleiras para a reciclaxe.

Deste xeito dende Infantil poremos o noso gran de area ao PLAN PROXECTA no que participa este centro educativo nas

modalidades:

-E TI SUSTENTAS dende infantil traballamos a reciclaxe a través de:

Recollida e clasificación de materiais de refugallo na aula e no centro: pilas, cartuchos de tinta, aceite usado, tapóns cada

un con diferentes fins.

Afianzar a recollida selectiva do lixo coa familia do Reciclaxe: Cartúnez, Taponchu, Plastichín, Comilón e Pili.

Elaboración de rexistros da recollida dos diferentes materiais de refugallo: cuantificamos e pesamos.

Reutilización de material de refugallo para diversas actividades, como pode ser o uso de tapóns para ABN, lectoescritura,

obradoiros de xoguetes, etc.

ReciclArte un xogo pictórico e artístico que nos levará a tarefa de recoller materiais de refugallo, explorando as múltiples

posibilidades de cada un, para desenvolver a creatividade e recrear libremente as súas obras de arte. Traballando ao

máximo o potencial creativo do grupo ao tempo que desenvolvemos un consumo responsable e a conciencia polo medio.


85

- METEOSANSA dende infantil coñeceremos os cambios que se suceden na nosa contorna relacionados coas estacións e

afondaremos nas condicións climáticas de cada unha a través de:

o Observación do ceo e rexistro diario dos datos de precipitación, temperatura, estado do ceo mediante os símbolos

acordados na aula.

o Elaboración de gráficas sinxelas adaptadas a idade do alumnado e análise dos datos recollidos.

o Introdución ao vocabulario do proxecto.

o Posta en practica de experiencias relacionadas co tempo – clima.

o Elaboración de instrumentos de medidas como por exemplo un pluviómetro.

o Estudio das precipitacións analizando na estación meteorolóxica a cantidade de auga rexistrada no noso pluviómetro.

o Elaboración do libro dos meses con poesías e debuxos sobre as características e cambios da contorna en cada mes e

segundo o paso das estacións.

Educación para a saúde:

As aulas de E. Infantil contribuirán nunha educación saudable a través de:

“Merendas Saudables”: cada día da semana os nenos/as deberán traer uns alimentos diferentes e equilibrados coa achega de

sustancias nutritivas adecuadas para potenciar unha dieta sana.

o Reparto de lácteos os luns na hora de lecer e de reparto de froita os mércores de forma gratuíta ao longo de todo o curso.

o Semana da froita, unha vez por trimestre repártese froita ecolóxica propia da tempada.

o Merendas Terroríficas coincidindo coa celebración do Samaín en colaboración coas familias.

Educación para a Igualdade de sexos:

Ao longo do curso fomentaremos os hábitos non discriminatorios entre nenas e nenos por medio de películas, contos e

xogos nos que aprendan a convivir con respecto e igualdade, dentro das ACCIÓNS PREVISTAS DE ACORDO CO PLAN DE

IGUALDADE DE HOMES E MULLERES DE CENTRO que detallamos no apartado desta programación.


86

14-ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES.

Dentro de este programa teremos en conta as conmemoracións establecidas no calendario escolar, datas que deben ser

celebradas e reflectidas no momento da programación. Temos previstas as seguintes actividades complementarias,

1º Trimestre

● Samaín (baleirado de cabazas, lecturas de medo e merendas terroríficas)

● Festa do peón e degustación de castañas no tempo de lecer.

● Saída a ver un Belén e tomar o chocolate con churros

● Festa do Nadal (visita dos Reis Magos ou de Papá Noel, decoración do centro e concurso de tarxetas)

2º Trimestre

● Saída ao entorno para visitar un museo si existe unha proposta axeitada a idade dos rapaces/zas.

● Día da Paz.

● Entroido e os Mandados do Meco Paquito.

3º Trimestre

● Visita á Casa das Abellas de Abegondo.

● Letras galegas na que homenaxearemos o escritor dese ano.

● Concurso de debuxo e pintura X. Bonigno convocado polo E.de Normalización Lingüística e a ANPA, e concurso de contos.

● Día do libro (Apadriñando lectores)

● Festa de Fin de Curso.

Esta é unha proposta que pode sufrir modificacións ao longo do curso, incorporándose novas actividades que son ofertadas ao

centro polo Concello ou por outros organismos oficiais.


87

15.- PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROPIA PROGRAMACIÓN.

Co fin de analizar e valorar o proceso de ensino e a práctica docente teremos en conta o estipulado na Orde do 25 de xuño de

2009, que regula a avaliación nesta etapa. A revisión e avaliación da programación farase cunha periocidade trimestral e estará

íntimamente relacionada cos indicadores de logro recollidos a continuación.

A partir dos datos obtidos revisaremos aqueles aspectos nos que consideremos que é necesario introducir cambios por obter unha

valoración máis baixa, analizaremos as posibles causas e faremos unha proposta de mellora.

Si fora necesario facer unha modificación dalgún elemento do currículo farase constar na acta da sesión de avaliación correspondente

a ese trimestre.


88

16.- DESEÑO DA AVALIACIÓN INICIAL E MEDIDAS INDIVIDUAIS OU COLECTIVAS QUE SE POIDAN ADOPTAR

COMO CONSECUENCIA DOS SEUS RESULTADOS.

Coa avaliación inicial o que pretendemos é facer unha observación do nivel de competencia curricular do que parten os alumnos,

así como canto fai referencia os seus hábitos de traballo individual e de conduta, tanto no seu comportamento persoal como en

referencia cos demais.

Os procedementos para levar a cabo a avaliación inicial no 5º nivel de Educación Infantil serán:

Revisión do expediente dos alumnos no Xade: ficha informe anual de avaliación do 4º nivel de Educación Infantil que foi cuberto a

finais do curso pasado e que recolle os datos obtidos a través da avaliación continua.

Observación directa e sistemática:

De entre os procedementos de recollida de información, a observación directa e sistemática convértese nun instrumento de primeira

orde, que nos permite realizar o seguimento na avaliación inicial, ao longo do proceso educativo, valorando e axustando a nosa

intervención educativa en función dos datos obtidos. As anotacións que se fagan do desenvolvemento da clase permitiranos

finalmente avaliar .

As producións dos alumnos/as:

A conversa cos alumnos, as situacións de xogo e as producións dos nenos permitirán recoller de maneira organizada información

individual sobre ese proceso, proporcionando datos globais e pautas de actuación con cada alumno.

Avaliación dos coñecementos previos en cada proxecto ou unidade de traballo

Dentro de cada unidade ou proxecto tamén se realizará unha avaliación inicial para ter claro de onde parten os alumnos antes de

comezar, cales son os seus coñecementos previos e cales son as súas dubidas sobre o tema (que queremos saber?) a través das

conversacións dirixidas na asemblea da aula.


89

ACTA DE SESIÓN DE AVALIACIÓN DO PROCESO DE ENSINO E DA PRÁCTICA DOCENTE EN E.INFANTIL

AVALIACIÓN DO-----------º NIVEL DE EDUCACIÓN INFANTIL.

TRIMESTRE: DATA

TITOR/A:

1- ORGANIZACIÓN DA AULA, CLIMA ESCOLAR E A INTERACCIÓN ENTRE O ALUMNADO , ASÍ COMO A RELACIÓN ENTRE

PROFESORADO-ALLUMNADO

Moi

satisfactorio

Bastante

satisfactorio

Suficiente

Pouco

satisfactorio

Nada

satisfactorio

1.1 Grao de valoración da organización da aula e do clima escolar

1.2 Grao de valoración da interacción entre o alumnado.

1.3 Grao de valoración de relación entre o profesorado e o

alumnado.

2- A COORDINACIÓN ENTRE OS PROFESIONAIS DUN MESMO CICLO E A COHERENCIA ENTRE OS CICLOS

Moi

satisfactorio

Bastante

satisfactorio

Suficiente

Pouco

satisfactorio

Nada

satisfactorio

2.1 Valoración da coordinación entre os mestres do mesmo ciclo

2.2 Valoración da coordinación entre os mestres do mesmo ciclo

2.3 Valoración da coordinación entre os mestres dos outros ciclos


90

3- A REGULARIDADE E CALIDADE DA RELACIÓN COS PAIS, NAIS E TITORES LEGALES E A PARTICIPACIÓN DESTES NO

PROCESO DE APRENDIZAXE DAS SÚAS FILLAS E DOS SEUS FILLOS.

Moi

satisfactorio

Bastante

satisfactorio

Suficiente

Pouco

satisfactorio

Nada

satisfactorio

3.1 Grao de valoración da relación cos pais, nais …

3.2 Grao de valoración da participación dos pais no proceso de

aprendizaxe dos seus fillos.

3.3 Grado de valoración da solicitude titorías por parte das

familias .

3.4 Grado de valoración da asistencia as reunións convocadas.

4- A ADECUACIÓN DA PROPOSTA PEDAGÓXICA E DA PROPIA

PLANIFICACIÓN

Moi

satisfactorio

Bastante

satisfactorio

Suficiente

Pouco

satisfactorio

Nada

satisfactorio

4.1 Incidencia da avaliación inicial nos obxectivos e contidos

programados.

4.2 Adecuación dos obxectivos programados..

4.3 Adecuación dos contidos curriculares seleccionados.

4.4 Adecuación dos criterios de avaliación.


91

4.5 Desenvolvemento da programación acorde co previsto.

4.6 Adecuación das estratexias de ensino/aprendizaxe aplicadas

ao grupo.

4.7 Adecuación da metodoloxía.

4.8 Adecuación da organización dos espazos en función do grupo

clase.

4.9 Adecuación, idoneidade e suficiencia dos materiais empregados.

4.10 Elaboración de materiais curriculares polo equipo docente.

4.11 Grado de desenvolvemento das actividades propostas na

Programación Docente

4.12 Programación de actividades axeitadas as características

dos alumnos,

4.13 Uso de recursos do centro.

4.14 Uso das novas tecnoloxías

5. A ADECUACIÓN DA PROPOSTA METODOLÓXICA NA CONTRIBUCIÓN DAS COMPETENCIAS BÁSICAS.

Moi

satisfactorio

Bastante

satisfactorio

Suficiente

Pouco

satisfactorio

Nada

satisfactorio


92

5.1 Grado de adecuación da proposta metodolóxica.

5.2 Grado de contribución á consecución das competencias

básicas

6. A EVOLUCIÓN NO PROCESO DE APRENDIZAXE DO ALUMNADO.

Moi

satisfactorio

Bastante

satisfactorio

Suficiente

Pouco

satisfactorio

Nada

satisfactorio

6.1 Grado de consecución dos obxectivos propostos aos

alumnos/as.

6.2 Grado de adquisición dos contidos mínimos.

6.3 Grado de participación e implicación dos alumnos/as.

6.4 Progreso do alumno con apoio na aula.

6.5 Progreso dos alumnos con adaptacións curriculares.

6.6 Progreso dos alumnos con actividades de ampliación.

6.7 Progreso dos alumnos con actividades de reforzo.

OBSERVACIÓNS E PROPOSTAS DE MELLORA:

ASDO TITOR/A


93

17 – ANEXOS

MODELO DE PROGRAMACIÓN DE PROXECTOS.

XUSTIFICACIÓN: Este proxecto iníciase

OBXECTIVO XERAL: Dar resposta os intereses e curiosidades dos nenos/as sobre un tema proposto por eles e xuntos investigar e coñecer cousas novas

TEMPORALIZACIÓN: TRIMESTRE. Duración: -------------- aproximadamente .

OBXECTIVOS CONTIDOS

CRITERIOS DE AVALIACIÓN CONTRIBUCIÓN AS COMPETENCIAS

-

TEMA:


94

ACTIVIDADES

APROXIMACIÓN- MOTIVACIÓN DE DESENVOLVEMENTO DE AVALIACIÓN

RECURSOS EMPREGADOS

ASPECTOS POSITIVOS E PROPOSTAS DE MELLORA

mestra-titora mª isabel seijas morandeiraº e.i .pdf · programación docente. 5º e. infantil....

Documents