MATERIARENPROPIETATEAK

Zer da materia?

Masa eta bolumena duen guztia.

Zeintzuk dira bere propietateak ?

Propietate orokorrak: Materia guztiaren ezugarriak

dira. MASA eta BOLUMENA Berariazko propietateak: Substantziak bereizteko

erabiltzen dira. KOLOREA, USAINA,

ZAPOREA, DENTSITATEA,…..

NEURTZEA, zer

da ?????

Neurtu

Materia, neurri unitate batekin konparatzea da.

Magnitude fisikoak: Neur edo kuantifika daitezken

propietateak magnitudeak dira. Neurtzeko tresnaren bat

erabiltzen da (patroi bat), esaterako: balantza, probeta, termometroa etabar

Emaitza kopuru eta unitate batekin adierazten da, adibidez: 5 litro, 67 zm, …

Propietate guztiak neurtzen al dira ?

Edertasuna Erosokortasuna ……..

Oinarrizko magnitudeak eta

magnitude eratorriak Oinarrizko magnitudeak: Elkarrekiko independienteak

dira Neurri zuzen baten bidez

adierazten dira Esaterako: luzera, masa,

denbora, … Magnitude eratorriak: Oinarrizko magnitudeen

konbinazio matematikoak dira, adibidez: abiadura (luzera eta denbora), dentsitatea (masa eta bolumena),…

Nazioarteko Unitate SistemaZer da ?

Magnitude bat neurtzeko unitate asko dauzkagu eta adostu ahal izateko unitate bera erabiltzen da.

Horretarako Nazio Unitate Sistema erabiltzen da.

Magnitude nagusienak eta bere unitateak:

- Luzera: metroa (m) - Denbora: segundua (sg)

Masa: kilogramoa (kg) - Tenperatura: Kelvin (k)

Bolumena: metro kuboa (m3)

LUZERA

Bi punturen arteko distantzia. Zinta metrikoa erabiltzen da. Metrotan adierazten da, baina

askotan multiploak eta azpimultiploak erabiltzen dira.

km hm dam m dm zm mm

X 10

: 10

AZALERA

Gorptz baten hedadura bi dimentsioetan (luzera eta zabalera)

Luzeratik eratorritako magnitudea. Metro karratuetan (m2) neurtzen da.

km2 hm2 dam2 m2 dm2 zm2 mm2

X 100

: 100

BOLUMENA

Gorputz batek hartzen duen espazioa da.

Hiru dimentsioetan oinarritzen da (luzera zabalera eta altuera)

Probetaz neurtzen da. Metro kuboetan (m3) neurtzen da

km3 hm3 dam3 m3 dm3 zm3 mm3

X 1000

: 1000

EDUKIERA

Batzuetan, likido baten bolumenaren ordez, likidoa duen ontziaren edukiera neurtzen dugu.

Bere unitatea litroa da.

kl hl dal l dl zl ml

x10

:10

1 litro = 1 dezimetro kubiko1L = 1 dm3

MASA

Gorputz baten materia kantitatea da. Balantzaz neurtzen da, eta bere

unitatea kg da.

kg hg dag g dg zg mg

X 10

: 10

DENTSITATEA

Masa eta bolumenaren arteko erlazioa da.

Magnitude eratorria da eta bere unitatea kg/m3

D=M/B M=DxB B=M/D

kg/m3 gr/zm3

:1000

x1000

TENPERATURA

Gorputz baten egoera termikoa adierazten du.

Termometroz neurtzen da eta ºKelvinetan adirtazten da

ºC ºK ºC ºF

+273

-273 -32/18000

x18000+32

DENBORA Denbora gertaeren irapena neurtzen

duen magnitudea da. Kronometroz neurtzen da eta bere

unitatea segundua (sg).

seg min ord

:60 :60

x60 x60

x3600

:3600