MANUEL MARIacuteA

LETRAS GALEGAS

2016

Alfonso

Carneacute de identidadeEu son Manuel Mariacutea

Naciacuten no 29 o 6 de Outonoen Outeiro de Rei da Terra Chaacute

Son dunha caste rexa de labregosFieles aacute suacutea terra e ao seu Deus

Agora son un namorado

Eu son Manuel MariacuteaCantor da Terra Chaacute que algunhos din

Cantor da terra chaacute que leva unclavada nas entrantildeas

Penso eu

Eu son Manuel Mariacutealabrego con algo de poeta

Por eso gardo as albasno fondo dos meus ollos

e ando de vagar o meu camintildeoe piacutedolles aacutes cousas a suacutea tenrura

e aos homes piacutedolles verdade

Non tentildeo maacuteis tarefaSon unha humilde folla que salaia

Na noite escura movida polo ventoEu son Manuel Mariacutea

Un son tan soacute lonxano e feble

Documentos persoais 1958

Carneacute de identidade

Manuel Mariacutea cos seus pais e irmaacutens en 1940 Na casa familiar seu pai tintildea os Cantares Gallegos de Rosaliacutea de Castro

Manuel Mariacutea Fernaacutendez Teixeiro nace en Outeiro de Rei da Terra Chaacute (Lugo) o 6 de outubro de 1929 no seo dunha familia de labregos ben acomodada Prepara o ingreso no Instituto cun mestre co que le e comenta textos poeacuteticos galegosInicia o Bacharelato no curso 1942-43 no Instituto Masculino de Lugo En maio de 1943 morre o seu pai e faise cargo da suacutea educacioacuten o seu tiacuteo paterno paacuterroco e profesor de Filosofiacutea no Instituto Sempre que pode retorna a Outeiro de Rei onde se integra no mundo labrego e aprende a facer versos cun magniacutefico narrador oral que traballa na suacutea casa como xornaleiro Manuel de Paderna

Os anos 30 e 40

Manuel Mariacutea aos 11 anos altura aacute que decubriu a literatura galega a traveacutes da antoloxiacuteaa de Aacutenxel Mariacutea de las Casas e da Literatura Gallega de Carreacute Aldao

Manuel Mariacutea con 16 anos no internado dos Maristas (1945) e posteriormente no equipo de futbol do instituto de Lugo (1949)

Os anos 30 e 40

Con soacute dezanove anos pronuncia no Ciacuterculo das Artes de Lugo a suacutea primeira conferencia que lle permitiraacute inteacutegrase nas tertulias (uacutenicos foros de debate que naquela eacutepoca escapaban ao control do poder) do cafeacute Meacutendez Nuacutentildeez nas que participan escritores como Luis Pimentel Aacutenxel Xohaacuten Aacutenxel Fole Ramoacuten Pintildeeiro Aquilino Iglesia Alvarintildeo Aacutelvaro Cunqueiro ou Carballo Calero

Os anos 50 e 60

Conveacutertese en editor da revista Xistral e escribe o seu primeiro poema Cantiga derradeira Ese veraacuten escribe tameacuten o seu primeiro poemario (surrealista oniacuterico imaxinista existencialista saudosistahellip) Muintildeeiro de breacutetemas que sairaacute ao ano seguinte (1950) na coleccioacuten Benito Soto e que marcaraacute a aparicioacuten dunha nova corrente poeacutetica na liacuterica galega a Escola da Tebra

Os anos 50 e 60

Marintildeeiro de luaressoacute sinto o teu influxoai amor a sotavento

iexclAacutes veces vou muintildeandoo teu querer nun muiacutentildeo

que me move a barlovento

Cuntildea Novaacutes

Bernardi

no Grantildea

Ramoacuten Lorenzo

Alexandre CribeiroMeacutende

z Ferriacuten

X L

Fr

anco

Gr

ande Raimun

do Patintildeo

Carneacute de identidadeEu son Manuel Mariacutea

Naciacuten no 29 o 6 de Outonoen Outeiro de Rei da Terra Chaacute

Son dunha caste rexa de labregosFieles aacute suacutea terra e ao seu Deus

Agora son un namorado

Eu son Manuel MariacuteaCantor da Terra Chaacute que algunhos din

Cantor da terra chaacute que leva unclavada nas entrantildeas

Penso eu

Eu son Manuel Mariacutealabrego con algo de poeta

Por eso gardo as albasno fondo dos meus ollos

e ando de vagar o meu camintildeoe piacutedolles aacutes cousas a suacutea tenrura

e aos homes piacutedolles verdade

Non tentildeo maacuteis tarefaSon unha humilde folla que salaia

Na noite escura movida polo ventoEu son Manuel Mariacutea

Un son tan soacute lonxano e feble

Documentos persoais 1958

Carneacute de identidade

Manuel Mariacutea cos seus pais e irmaacutens en 1940 Na casa familiar seu pai tintildea os Cantares Gallegos de Rosaliacutea de Castro

Manuel Mariacutea Fernaacutendez Teixeiro nace en Outeiro de Rei da Terra Chaacute (Lugo) o 6 de outubro de 1929 no seo dunha familia de labregos ben acomodada Prepara o ingreso no Instituto cun mestre co que le e comenta textos poeacuteticos galegosInicia o Bacharelato no curso 1942-43 no Instituto Masculino de Lugo En maio de 1943 morre o seu pai e faise cargo da suacutea educacioacuten o seu tiacuteo paterno paacuterroco e profesor de Filosofiacutea no Instituto Sempre que pode retorna a Outeiro de Rei onde se integra no mundo labrego e aprende a facer versos cun magniacutefico narrador oral que traballa na suacutea casa como xornaleiro Manuel de Paderna

Os anos 30 e 40

Manuel Mariacutea aos 11 anos altura aacute que decubriu a literatura galega a traveacutes da antoloxiacuteaa de Aacutenxel Mariacutea de las Casas e da Literatura Gallega de Carreacute Aldao

Manuel Mariacutea con 16 anos no internado dos Maristas (1945) e posteriormente no equipo de futbol do instituto de Lugo (1949)

Os anos 30 e 40

Con soacute dezanove anos pronuncia no Ciacuterculo das Artes de Lugo a suacutea primeira conferencia que lle permitiraacute inteacutegrase nas tertulias (uacutenicos foros de debate que naquela eacutepoca escapaban ao control do poder) do cafeacute Meacutendez Nuacutentildeez nas que participan escritores como Luis Pimentel Aacutenxel Xohaacuten Aacutenxel Fole Ramoacuten Pintildeeiro Aquilino Iglesia Alvarintildeo Aacutelvaro Cunqueiro ou Carballo Calero

Os anos 50 e 60

Conveacutertese en editor da revista Xistral e escribe o seu primeiro poema Cantiga derradeira Ese veraacuten escribe tameacuten o seu primeiro poemario (surrealista oniacuterico imaxinista existencialista saudosistahellip) Muintildeeiro de breacutetemas que sairaacute ao ano seguinte (1950) na coleccioacuten Benito Soto e que marcaraacute a aparicioacuten dunha nova corrente poeacutetica na liacuterica galega a Escola da Tebra

Os anos 50 e 60

Marintildeeiro de luaressoacute sinto o teu influxoai amor a sotavento

iexclAacutes veces vou muintildeandoo teu querer nun muiacutentildeo

que me move a barlovento

Cuntildea Novaacutes

Bernardi

no Grantildea

Ramoacuten Lorenzo

Alexandre CribeiroMeacutende

z Ferriacuten

X L

Fr

anco

Gr

ande Raimun

do Patintildeo

Carneacute de identidade

Manuel Mariacutea cos seus pais e irmaacutens en 1940 Na casa familiar seu pai tintildea os Cantares Gallegos de Rosaliacutea de Castro

Manuel Mariacutea Fernaacutendez Teixeiro nace en Outeiro de Rei da Terra Chaacute (Lugo) o 6 de outubro de 1929 no seo dunha familia de labregos ben acomodada Prepara o ingreso no Instituto cun mestre co que le e comenta textos poeacuteticos galegosInicia o Bacharelato no curso 1942-43 no Instituto Masculino de Lugo En maio de 1943 morre o seu pai e faise cargo da suacutea educacioacuten o seu tiacuteo paterno paacuterroco e profesor de Filosofiacutea no Instituto Sempre que pode retorna a Outeiro de Rei onde se integra no mundo labrego e aprende a facer versos cun magniacutefico narrador oral que traballa na suacutea casa como xornaleiro Manuel de Paderna

Os anos 30 e 40

Manuel Mariacutea aos 11 anos altura aacute que decubriu a literatura galega a traveacutes da antoloxiacuteaa de Aacutenxel Mariacutea de las Casas e da Literatura Gallega de Carreacute Aldao

Manuel Mariacutea con 16 anos no internado dos Maristas (1945) e posteriormente no equipo de futbol do instituto de Lugo (1949)

Os anos 30 e 40

Con soacute dezanove anos pronuncia no Ciacuterculo das Artes de Lugo a suacutea primeira conferencia que lle permitiraacute inteacutegrase nas tertulias (uacutenicos foros de debate que naquela eacutepoca escapaban ao control do poder) do cafeacute Meacutendez Nuacutentildeez nas que participan escritores como Luis Pimentel Aacutenxel Xohaacuten Aacutenxel Fole Ramoacuten Pintildeeiro Aquilino Iglesia Alvarintildeo Aacutelvaro Cunqueiro ou Carballo Calero

Os anos 50 e 60

Conveacutertese en editor da revista Xistral e escribe o seu primeiro poema Cantiga derradeira Ese veraacuten escribe tameacuten o seu primeiro poemario (surrealista oniacuterico imaxinista existencialista saudosistahellip) Muintildeeiro de breacutetemas que sairaacute ao ano seguinte (1950) na coleccioacuten Benito Soto e que marcaraacute a aparicioacuten dunha nova corrente poeacutetica na liacuterica galega a Escola da Tebra

Os anos 50 e 60

Marintildeeiro de luaressoacute sinto o teu influxoai amor a sotavento

iexclAacutes veces vou muintildeandoo teu querer nun muiacutentildeo

que me move a barlovento

Cuntildea Novaacutes

Bernardi

no Grantildea

Ramoacuten Lorenzo

Alexandre CribeiroMeacutende

z Ferriacuten

X L

Fr

anco

Gr

ande Raimun

do Patintildeo

Manuel Mariacutea Fernaacutendez Teixeiro nace en Outeiro de Rei da Terra Chaacute (Lugo) o 6 de outubro de 1929 no seo dunha familia de labregos ben acomodada Prepara o ingreso no Instituto cun mestre co que le e comenta textos poeacuteticos galegosInicia o Bacharelato no curso 1942-43 no Instituto Masculino de Lugo En maio de 1943 morre o seu pai e faise cargo da suacutea educacioacuten o seu tiacuteo paterno paacuterroco e profesor de Filosofiacutea no Instituto Sempre que pode retorna a Outeiro de Rei onde se integra no mundo labrego e aprende a facer versos cun magniacutefico narrador oral que traballa na suacutea casa como xornaleiro Manuel de Paderna

Os anos 30 e 40

Manuel Mariacutea aos 11 anos altura aacute que decubriu a literatura galega a traveacutes da antoloxiacuteaa de Aacutenxel Mariacutea de las Casas e da Literatura Gallega de Carreacute Aldao

Manuel Mariacutea con 16 anos no internado dos Maristas (1945) e posteriormente no equipo de futbol do instituto de Lugo (1949)

Os anos 30 e 40

Con soacute dezanove anos pronuncia no Ciacuterculo das Artes de Lugo a suacutea primeira conferencia que lle permitiraacute inteacutegrase nas tertulias (uacutenicos foros de debate que naquela eacutepoca escapaban ao control do poder) do cafeacute Meacutendez Nuacutentildeez nas que participan escritores como Luis Pimentel Aacutenxel Xohaacuten Aacutenxel Fole Ramoacuten Pintildeeiro Aquilino Iglesia Alvarintildeo Aacutelvaro Cunqueiro ou Carballo Calero

Os anos 50 e 60

Conveacutertese en editor da revista Xistral e escribe o seu primeiro poema Cantiga derradeira Ese veraacuten escribe tameacuten o seu primeiro poemario (surrealista oniacuterico imaxinista existencialista saudosistahellip) Muintildeeiro de breacutetemas que sairaacute ao ano seguinte (1950) na coleccioacuten Benito Soto e que marcaraacute a aparicioacuten dunha nova corrente poeacutetica na liacuterica galega a Escola da Tebra

Os anos 50 e 60

Marintildeeiro de luaressoacute sinto o teu influxoai amor a sotavento

iexclAacutes veces vou muintildeandoo teu querer nun muiacutentildeo

que me move a barlovento

Cuntildea Novaacutes

Bernardi

no Grantildea

Ramoacuten Lorenzo

Alexandre CribeiroMeacutende

z Ferriacuten

X L

Fr

anco

Gr

ande Raimun

do Patintildeo

Manuel Mariacutea con 16 anos no internado dos Maristas (1945) e posteriormente no equipo de futbol do instituto de Lugo (1949)

Os anos 30 e 40

Con soacute dezanove anos pronuncia no Ciacuterculo das Artes de Lugo a suacutea primeira conferencia que lle permitiraacute inteacutegrase nas tertulias (uacutenicos foros de debate que naquela eacutepoca escapaban ao control do poder) do cafeacute Meacutendez Nuacutentildeez nas que participan escritores como Luis Pimentel Aacutenxel Xohaacuten Aacutenxel Fole Ramoacuten Pintildeeiro Aquilino Iglesia Alvarintildeo Aacutelvaro Cunqueiro ou Carballo Calero

Os anos 50 e 60

Conveacutertese en editor da revista Xistral e escribe o seu primeiro poema Cantiga derradeira Ese veraacuten escribe tameacuten o seu primeiro poemario (surrealista oniacuterico imaxinista existencialista saudosistahellip) Muintildeeiro de breacutetemas que sairaacute ao ano seguinte (1950) na coleccioacuten Benito Soto e que marcaraacute a aparicioacuten dunha nova corrente poeacutetica na liacuterica galega a Escola da Tebra

Os anos 50 e 60

Marintildeeiro de luaressoacute sinto o teu influxoai amor a sotavento

iexclAacutes veces vou muintildeandoo teu querer nun muiacutentildeo

que me move a barlovento

Cuntildea Novaacutes

Bernardi

no Grantildea

Ramoacuten Lorenzo

Alexandre CribeiroMeacutende

z Ferriacuten

X L

Fr

anco

Gr

ande Raimun

do Patintildeo

Con soacute dezanove anos pronuncia no Ciacuterculo das Artes de Lugo a suacutea primeira conferencia que lle permitiraacute inteacutegrase nas tertulias (uacutenicos foros de debate que naquela eacutepoca escapaban ao control do poder) do cafeacute Meacutendez Nuacutentildeez nas que participan escritores como Luis Pimentel Aacutenxel Xohaacuten Aacutenxel Fole Ramoacuten Pintildeeiro Aquilino Iglesia Alvarintildeo Aacutelvaro Cunqueiro ou Carballo Calero

Os anos 50 e 60

Conveacutertese en editor da revista Xistral e escribe o seu primeiro poema Cantiga derradeira Ese veraacuten escribe tameacuten o seu primeiro poemario (surrealista oniacuterico imaxinista existencialista saudosistahellip) Muintildeeiro de breacutetemas que sairaacute ao ano seguinte (1950) na coleccioacuten Benito Soto e que marcaraacute a aparicioacuten dunha nova corrente poeacutetica na liacuterica galega a Escola da Tebra

Os anos 50 e 60

Marintildeeiro de luaressoacute sinto o teu influxoai amor a sotavento

iexclAacutes veces vou muintildeandoo teu querer nun muiacutentildeo

que me move a barlovento

Cuntildea Novaacutes

Bernardi

no Grantildea

Ramoacuten Lorenzo

Alexandre CribeiroMeacutende

z Ferriacuten

X L

Fr

anco

Gr

ande Raimun

do Patintildeo

Conveacutertese en editor da revista Xistral e escribe o seu primeiro poema Cantiga derradeira Ese veraacuten escribe tameacuten o seu primeiro poemario (surrealista oniacuterico imaxinista existencialista saudosistahellip) Muintildeeiro de breacutetemas que sairaacute ao ano seguinte (1950) na coleccioacuten Benito Soto e que marcaraacute a aparicioacuten dunha nova corrente poeacutetica na liacuterica galega a Escola da Tebra

Os anos 50 e 60

Marintildeeiro de luaressoacute sinto o teu influxoai amor a sotavento

iexclAacutes veces vou muintildeandoo teu querer nun muiacutentildeo

que me move a barlovento

Cuntildea Novaacutes

Bernardi

no Grantildea

Ramoacuten Lorenzo

Alexandre CribeiroMeacutende

z Ferriacuten

X L

Fr

anco

Gr

ande Raimun

do Patintildeo

Tras fracasar nos exames de Filosofiacutea e Letras (mesmo suspende Literatura) o seu tiacuteo obriacutegao a estudar Dereito da dor pola renuncia aacute carreira que queriacutea nacen os versos de Morrendo a cada intre (1950)A morte atropelado por un coche do seu irmaacuten maacuteis novo produacutecelle unha profunda crise iacutentima e relixiosa que o leva a escribir Libro de pregos (1951) que non publicaraacute ateacute 1962 En 1954 publica Advento que escribira entre estes dous libros anteriores Tameacuten publica un libro de contos e catro obras de teatro entre as que destaca Barriga verde (1968)

Os anos 50 e 60

Morrendo a cada intre (1950)Inquiriacuten a mintildea inocencia no cabalosen brida do meu verso

Neste veraacuten apaacutetico rachei florescoa mintildea carraxe de verdade verbeneiraMintildea nai confesoume que eu tintildeaunha alma moi modernaAs mintildeas verbas tiveron agullassecretas para aquel xoven profesorque me suspendeu literaturaAgacheime de min mesmo algunha veze respirei aacutevidos ventos nacidosmaacuteis aloacute da cursi primavera

Escribireille lindas cartasaacute mintildea simpaacutetica monadapomba de verbas sen sentidoDe aquiacute para diante seguirei facendo versos cumprirei 50 anose morrerei unha noite de invernosen silencio de estrelas nin de flores

Quixera poder escribir un poema sinxeloemocionado puro e branco

Un poema perfecto ausente de ritmocase sen palabras

Un poema leve e fino que contentildea todasas dimensioacutes imprecisas do meu ser

iexclSe puidera escribir un gran poema-espiacuterito carne lume- que pecharaas mintildeas tristezas as propias baacutegoas

Sei que nunca endexamais lograreiun poema puro puro total e misterioso

iexclSe fora capaz de despir o meu espiacuteritonun maacutexico poemafeito soacute de amor de luz e de nostalxia

Advento (1954)

iexclTentildeo medo

iexclDe todo cantoollocase nadacomprendo

iexclE tremo

iexclTremoSentildeorcomo a follintildeamovida polo vento

Libro dos pregos (1962)

Fai o servizo militar en Compostela onde coincide con Uxiacuteo Novoneyra Manteraacute unha grande relacioacuten cos galeguistas especialmente con Otero Pedrayo e Carlos Masidequen o achega aacute realidade do pensamento marxistaPublica o seu segundo poemario e gantildea o Premio Castelao de Poesiacutea do Centro Galego de Bos Aires No veraacuten de 1953 escribe a primeira redaccioacuten de Terra Chaacute que eacute un verdadeiro reencontro coa vida chairega e coas suacuteas raigames labregas

Os anos 50 e 60

Con Uxiacuteo Novoneyra e Ramoacuten Pintildeeiro en Compostela

Terra Chaacute (1953)iexclHei de ir aacute Feira do Monteaacute de Raacutebade e aacute de CastroiexclHei de ir aacute Feira do Monteanque tentildea que ir de arrastro

Despois se o tempo deixaa Moimenta irei mercariexclVendiacuten en Vilalba a Teixaquedei sen vaca para arar

iexclHei de ir aacute Feira do Monteque eacute proacute domingo que veacuteniexclE ti mintildea dona disponteque te hei de levar tameacuten

Uxiacuteo Novoneyra Ramoacuten Pintildeeiro A Bonet Pura Vaacutezquez Manuel Mariacutea e Carlos Maside en Compostela 1952

Os anos 50 e 60En 1956 Manuel Mariacutea contildeece a Saleta Goi Casan en Lugo tres anos maacuteis tarde e pouco despois instaacutelanse os dous en Monforte de Lemos onde o poeta exerceraacute a actividade profesional de Procurador ateacute a suacutea xubilacioacuten

Os anos 50 e 60Entre 1959 e 1963 manteacuten unha grande relacioacuten con Vicente Risco Otero Pedrayo Cuevillas e asiste aacutes primeiras reunioacutens para reorganizar o nacionalismo galego un proceso poliacutetico no que eacute clave a figura de Meacutendez Ferriacuten Eacute a eacutepoca do Consello da Mocedade e da ruptura co pintildeeirismo Intensifica asiacute mesmo a suacutea creacioacuten non soacute como poeta senoacuten tameacuten como narrador e dramaturgo Desta eacutepoca coacutempre destacar libros como Documentos persoaes (1958) e Mar Maior (1963)

A Iglesia

AlvarintildeoFranco

Grande Meacutendez

Ferriacuten

Meacuten

dez

Ferriacute

n

Ramoacuten

Lorenzo

Fran

co

Gran

de

Documentos personaes (1958)

Guiacutea comercial

Dende agora os poetas non precisanandar ollando a luacutea para inspirarseaboacutendalles con leros nosos ANUNCIOS POR PALABRASVeacutendense angurias estrelasalbas luacuteas e solporesVeacutendense diccionarios da rimatenros como nataTemos almas de florese chiacuteos de paxarosTodo moi barato Damos 30 prazosRemesamos os pedidos a reembolsoen gran velocidade e porte pago

Estaacuten foacutera da lei as estrelas a Primaveraas flores e os paxaros Daacutese este bando en tal e cal para que se cumprade orde do alcalde Asinado carimbado e rubricado

Bando

Prohiacutebese por orde da Alcaldiacuteaque medren porque sias rosas do xardiacuten municipalDende agora as pombas tentildeenque pedir licenza para voar Prohiacutebeselle aacute luacutea andar ceiba de noite polo ceoA luacutea eacute unha tola que anda espidadando mal exemplo aacutes nenas castase aos fillos de familiaPagaraacuten trabucos os poetasProhiacutebese sontildear de 10 a 11Prohiacutebese tameacuten derramar baacutegoasPoacutedese chorar tan soacute cando hai sequiacuteapra que non fiquen baldeiros os pantanosUn soacute se pode emocionaros Xoves e os Domingos cando toca a Banda do Concello no quiosco

Documentos personaes (1958)

Mar maior (1963)

iquestQue importa irmao que morra o diacutease a suacutea morteabre en noacutes a esperanza do mencerNon temasAiacutenda o paxaron ten cancioacutese as estrelas se alcenden cada noite

Verbas a un irmao

Escoita irmao as mintildeas verbasson sinxelas e impurascomo as verbas feridasco coitelo dos beizos cada diacutea

Vouche dicir tan soacute que tentildeoa mintildea mao tendidaaberta nuacutea e viva como o mar

Que tentildeo irmao maduro o corazoacutenpara gardar nel as verbas tuacuteas

Que a vida eacute moi fermosaaiacutenda que hai homes que tentildeen os beizos emporcadoscon verbas de falsiacuteae o corazoacuten podre polo odio

e as maos pingando sanguee agachados no fondo dos seus petosen vixiacuteacoitelos e pistolas asasinas

Manuel Mariacutea estaacute comprometido coa resistencia cultural que caracterizou as primeiras etapas da ditadura e que agora se incrementabullAparecen os primeiros partidos nacionalistas galegos a Unioacuten do Povo Galego (UPG) e o Partido Socialista Galego (PSG)bullDesenvoacutelvense as primeiras folgas obreiras a loita labrega contra FENOSA e as revoltas na Universidade

Os anos 60 e 70

bullParticipa na presentacioacuten de Raimon e da Nova Cancioacuten GalegabullParticipa na creacioacuten da coleccioacuten de poesiacutea Val de LemosbullPariticipa na edicioacuten de discos en colaboracioacuten coa discograacutefica EDIGSAbullInaugura a Librariacutea Xistral

Os anos 60 e 70

Nestes anos a suacutea literatura eacute cada vez maacuteis comprometida e combativa Os sontildeos na gaiola Versos para un paiacutes de minifundios Versos para cantar en feiras e romaxes Remol Cancioacutes do lusco ao fuscohellipTameacuten publica duacuteas narracioacutens e tres obras dramaacuteticas entre as que destaca Aventuras e desventuras dunha espintildea de toxo chamada Berenguela (1979)

Os anos 60 e 70

En 1975 presenta a suacutea renuncia como membro correspondente da Real Academia Galega dada a total ineficacia desta institucioacuten en defensa da lingua galegaDona a propiedade de Edicioacutens Xistral ao receacuten creado Frente Cultural da AN-PG organizacioacuten da que Manuel Mariacutea seraacute un activo militante

Os anos 60 e 70

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Morrendo a cada intre (1950)Inquiriacuten a mintildea inocencia no cabalosen brida do meu verso

Neste veraacuten apaacutetico rachei florescoa mintildea carraxe de verdade verbeneiraMintildea nai confesoume que eu tintildeaunha alma moi modernaAs mintildeas verbas tiveron agullassecretas para aquel xoven profesorque me suspendeu literaturaAgacheime de min mesmo algunha veze respirei aacutevidos ventos nacidosmaacuteis aloacute da cursi primavera

Escribireille lindas cartasaacute mintildea simpaacutetica monadapomba de verbas sen sentidoDe aquiacute para diante seguirei facendo versos cumprirei 50 anose morrerei unha noite de invernosen silencio de estrelas nin de flores

Quixera poder escribir un poema sinxeloemocionado puro e branco

Un poema perfecto ausente de ritmocase sen palabras

Un poema leve e fino que contentildea todasas dimensioacutes imprecisas do meu ser

iexclSe puidera escribir un gran poema-espiacuterito carne lume- que pecharaas mintildeas tristezas as propias baacutegoas

Sei que nunca endexamais lograreiun poema puro puro total e misterioso

iexclSe fora capaz de despir o meu espiacuteritonun maacutexico poemafeito soacute de amor de luz e de nostalxia

Advento (1954)

iexclTentildeo medo

iexclDe todo cantoollocase nadacomprendo

iexclE tremo

iexclTremoSentildeorcomo a follintildeamovida polo vento

Libro dos pregos (1962)

Fai o servizo militar en Compostela onde coincide con Uxiacuteo Novoneyra Manteraacute unha grande relacioacuten cos galeguistas especialmente con Otero Pedrayo e Carlos Masidequen o achega aacute realidade do pensamento marxistaPublica o seu segundo poemario e gantildea o Premio Castelao de Poesiacutea do Centro Galego de Bos Aires No veraacuten de 1953 escribe a primeira redaccioacuten de Terra Chaacute que eacute un verdadeiro reencontro coa vida chairega e coas suacuteas raigames labregas

Os anos 50 e 60

Con Uxiacuteo Novoneyra e Ramoacuten Pintildeeiro en Compostela

Terra Chaacute (1953)iexclHei de ir aacute Feira do Monteaacute de Raacutebade e aacute de CastroiexclHei de ir aacute Feira do Monteanque tentildea que ir de arrastro

Despois se o tempo deixaa Moimenta irei mercariexclVendiacuten en Vilalba a Teixaquedei sen vaca para arar

iexclHei de ir aacute Feira do Monteque eacute proacute domingo que veacuteniexclE ti mintildea dona disponteque te hei de levar tameacuten

Uxiacuteo Novoneyra Ramoacuten Pintildeeiro A Bonet Pura Vaacutezquez Manuel Mariacutea e Carlos Maside en Compostela 1952

Os anos 50 e 60En 1956 Manuel Mariacutea contildeece a Saleta Goi Casan en Lugo tres anos maacuteis tarde e pouco despois instaacutelanse os dous en Monforte de Lemos onde o poeta exerceraacute a actividade profesional de Procurador ateacute a suacutea xubilacioacuten

Os anos 50 e 60Entre 1959 e 1963 manteacuten unha grande relacioacuten con Vicente Risco Otero Pedrayo Cuevillas e asiste aacutes primeiras reunioacutens para reorganizar o nacionalismo galego un proceso poliacutetico no que eacute clave a figura de Meacutendez Ferriacuten Eacute a eacutepoca do Consello da Mocedade e da ruptura co pintildeeirismo Intensifica asiacute mesmo a suacutea creacioacuten non soacute como poeta senoacuten tameacuten como narrador e dramaturgo Desta eacutepoca coacutempre destacar libros como Documentos persoaes (1958) e Mar Maior (1963)

A Iglesia

AlvarintildeoFranco

Grande Meacutendez

Ferriacuten

Meacuten

dez

Ferriacute

n

Ramoacuten

Lorenzo

Fran

co

Gran

de

Documentos personaes (1958)

Guiacutea comercial

Dende agora os poetas non precisanandar ollando a luacutea para inspirarseaboacutendalles con leros nosos ANUNCIOS POR PALABRASVeacutendense angurias estrelasalbas luacuteas e solporesVeacutendense diccionarios da rimatenros como nataTemos almas de florese chiacuteos de paxarosTodo moi barato Damos 30 prazosRemesamos os pedidos a reembolsoen gran velocidade e porte pago

Estaacuten foacutera da lei as estrelas a Primaveraas flores e os paxaros Daacutese este bando en tal e cal para que se cumprade orde do alcalde Asinado carimbado e rubricado

Bando

Prohiacutebese por orde da Alcaldiacuteaque medren porque sias rosas do xardiacuten municipalDende agora as pombas tentildeenque pedir licenza para voar Prohiacutebeselle aacute luacutea andar ceiba de noite polo ceoA luacutea eacute unha tola que anda espidadando mal exemplo aacutes nenas castase aos fillos de familiaPagaraacuten trabucos os poetasProhiacutebese sontildear de 10 a 11Prohiacutebese tameacuten derramar baacutegoasPoacutedese chorar tan soacute cando hai sequiacuteapra que non fiquen baldeiros os pantanosUn soacute se pode emocionaros Xoves e os Domingos cando toca a Banda do Concello no quiosco

Documentos personaes (1958)

Mar maior (1963)

iquestQue importa irmao que morra o diacutease a suacutea morteabre en noacutes a esperanza do mencerNon temasAiacutenda o paxaron ten cancioacutese as estrelas se alcenden cada noite

Verbas a un irmao

Escoita irmao as mintildeas verbasson sinxelas e impurascomo as verbas feridasco coitelo dos beizos cada diacutea

Vouche dicir tan soacute que tentildeoa mintildea mao tendidaaberta nuacutea e viva como o mar

Que tentildeo irmao maduro o corazoacutenpara gardar nel as verbas tuacuteas

Que a vida eacute moi fermosaaiacutenda que hai homes que tentildeen os beizos emporcadoscon verbas de falsiacuteae o corazoacuten podre polo odio

e as maos pingando sanguee agachados no fondo dos seus petosen vixiacuteacoitelos e pistolas asasinas

Manuel Mariacutea estaacute comprometido coa resistencia cultural que caracterizou as primeiras etapas da ditadura e que agora se incrementabullAparecen os primeiros partidos nacionalistas galegos a Unioacuten do Povo Galego (UPG) e o Partido Socialista Galego (PSG)bullDesenvoacutelvense as primeiras folgas obreiras a loita labrega contra FENOSA e as revoltas na Universidade

Os anos 60 e 70

bullParticipa na presentacioacuten de Raimon e da Nova Cancioacuten GalegabullParticipa na creacioacuten da coleccioacuten de poesiacutea Val de LemosbullPariticipa na edicioacuten de discos en colaboracioacuten coa discograacutefica EDIGSAbullInaugura a Librariacutea Xistral

Os anos 60 e 70

Nestes anos a suacutea literatura eacute cada vez maacuteis comprometida e combativa Os sontildeos na gaiola Versos para un paiacutes de minifundios Versos para cantar en feiras e romaxes Remol Cancioacutes do lusco ao fuscohellipTameacuten publica duacuteas narracioacutens e tres obras dramaacuteticas entre as que destaca Aventuras e desventuras dunha espintildea de toxo chamada Berenguela (1979)

Os anos 60 e 70

En 1975 presenta a suacutea renuncia como membro correspondente da Real Academia Galega dada a total ineficacia desta institucioacuten en defensa da lingua galegaDona a propiedade de Edicioacutens Xistral ao receacuten creado Frente Cultural da AN-PG organizacioacuten da que Manuel Mariacutea seraacute un activo militante

Os anos 60 e 70

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Quixera poder escribir un poema sinxeloemocionado puro e branco

Un poema perfecto ausente de ritmocase sen palabras

Un poema leve e fino que contentildea todasas dimensioacutes imprecisas do meu ser

iexclSe puidera escribir un gran poema-espiacuterito carne lume- que pecharaas mintildeas tristezas as propias baacutegoas

Sei que nunca endexamais lograreiun poema puro puro total e misterioso

iexclSe fora capaz de despir o meu espiacuteritonun maacutexico poemafeito soacute de amor de luz e de nostalxia

Advento (1954)

iexclTentildeo medo

iexclDe todo cantoollocase nadacomprendo

iexclE tremo

iexclTremoSentildeorcomo a follintildeamovida polo vento

Libro dos pregos (1962)

Fai o servizo militar en Compostela onde coincide con Uxiacuteo Novoneyra Manteraacute unha grande relacioacuten cos galeguistas especialmente con Otero Pedrayo e Carlos Masidequen o achega aacute realidade do pensamento marxistaPublica o seu segundo poemario e gantildea o Premio Castelao de Poesiacutea do Centro Galego de Bos Aires No veraacuten de 1953 escribe a primeira redaccioacuten de Terra Chaacute que eacute un verdadeiro reencontro coa vida chairega e coas suacuteas raigames labregas

Os anos 50 e 60

Con Uxiacuteo Novoneyra e Ramoacuten Pintildeeiro en Compostela

Terra Chaacute (1953)iexclHei de ir aacute Feira do Monteaacute de Raacutebade e aacute de CastroiexclHei de ir aacute Feira do Monteanque tentildea que ir de arrastro

Despois se o tempo deixaa Moimenta irei mercariexclVendiacuten en Vilalba a Teixaquedei sen vaca para arar

iexclHei de ir aacute Feira do Monteque eacute proacute domingo que veacuteniexclE ti mintildea dona disponteque te hei de levar tameacuten

Uxiacuteo Novoneyra Ramoacuten Pintildeeiro A Bonet Pura Vaacutezquez Manuel Mariacutea e Carlos Maside en Compostela 1952

Os anos 50 e 60En 1956 Manuel Mariacutea contildeece a Saleta Goi Casan en Lugo tres anos maacuteis tarde e pouco despois instaacutelanse os dous en Monforte de Lemos onde o poeta exerceraacute a actividade profesional de Procurador ateacute a suacutea xubilacioacuten

Os anos 50 e 60Entre 1959 e 1963 manteacuten unha grande relacioacuten con Vicente Risco Otero Pedrayo Cuevillas e asiste aacutes primeiras reunioacutens para reorganizar o nacionalismo galego un proceso poliacutetico no que eacute clave a figura de Meacutendez Ferriacuten Eacute a eacutepoca do Consello da Mocedade e da ruptura co pintildeeirismo Intensifica asiacute mesmo a suacutea creacioacuten non soacute como poeta senoacuten tameacuten como narrador e dramaturgo Desta eacutepoca coacutempre destacar libros como Documentos persoaes (1958) e Mar Maior (1963)

A Iglesia

AlvarintildeoFranco

Grande Meacutendez

Ferriacuten

Meacuten

dez

Ferriacute

n

Ramoacuten

Lorenzo

Fran

co

Gran

de

Documentos personaes (1958)

Guiacutea comercial

Dende agora os poetas non precisanandar ollando a luacutea para inspirarseaboacutendalles con leros nosos ANUNCIOS POR PALABRASVeacutendense angurias estrelasalbas luacuteas e solporesVeacutendense diccionarios da rimatenros como nataTemos almas de florese chiacuteos de paxarosTodo moi barato Damos 30 prazosRemesamos os pedidos a reembolsoen gran velocidade e porte pago

Estaacuten foacutera da lei as estrelas a Primaveraas flores e os paxaros Daacutese este bando en tal e cal para que se cumprade orde do alcalde Asinado carimbado e rubricado

Bando

Prohiacutebese por orde da Alcaldiacuteaque medren porque sias rosas do xardiacuten municipalDende agora as pombas tentildeenque pedir licenza para voar Prohiacutebeselle aacute luacutea andar ceiba de noite polo ceoA luacutea eacute unha tola que anda espidadando mal exemplo aacutes nenas castase aos fillos de familiaPagaraacuten trabucos os poetasProhiacutebese sontildear de 10 a 11Prohiacutebese tameacuten derramar baacutegoasPoacutedese chorar tan soacute cando hai sequiacuteapra que non fiquen baldeiros os pantanosUn soacute se pode emocionaros Xoves e os Domingos cando toca a Banda do Concello no quiosco

Documentos personaes (1958)

Mar maior (1963)

iquestQue importa irmao que morra o diacutease a suacutea morteabre en noacutes a esperanza do mencerNon temasAiacutenda o paxaron ten cancioacutese as estrelas se alcenden cada noite

Verbas a un irmao

Escoita irmao as mintildeas verbasson sinxelas e impurascomo as verbas feridasco coitelo dos beizos cada diacutea

Vouche dicir tan soacute que tentildeoa mintildea mao tendidaaberta nuacutea e viva como o mar

Que tentildeo irmao maduro o corazoacutenpara gardar nel as verbas tuacuteas

Que a vida eacute moi fermosaaiacutenda que hai homes que tentildeen os beizos emporcadoscon verbas de falsiacuteae o corazoacuten podre polo odio

e as maos pingando sanguee agachados no fondo dos seus petosen vixiacuteacoitelos e pistolas asasinas

Manuel Mariacutea estaacute comprometido coa resistencia cultural que caracterizou as primeiras etapas da ditadura e que agora se incrementabullAparecen os primeiros partidos nacionalistas galegos a Unioacuten do Povo Galego (UPG) e o Partido Socialista Galego (PSG)bullDesenvoacutelvense as primeiras folgas obreiras a loita labrega contra FENOSA e as revoltas na Universidade

Os anos 60 e 70

bullParticipa na presentacioacuten de Raimon e da Nova Cancioacuten GalegabullParticipa na creacioacuten da coleccioacuten de poesiacutea Val de LemosbullPariticipa na edicioacuten de discos en colaboracioacuten coa discograacutefica EDIGSAbullInaugura a Librariacutea Xistral

Os anos 60 e 70

Nestes anos a suacutea literatura eacute cada vez maacuteis comprometida e combativa Os sontildeos na gaiola Versos para un paiacutes de minifundios Versos para cantar en feiras e romaxes Remol Cancioacutes do lusco ao fuscohellipTameacuten publica duacuteas narracioacutens e tres obras dramaacuteticas entre as que destaca Aventuras e desventuras dunha espintildea de toxo chamada Berenguela (1979)

Os anos 60 e 70

En 1975 presenta a suacutea renuncia como membro correspondente da Real Academia Galega dada a total ineficacia desta institucioacuten en defensa da lingua galegaDona a propiedade de Edicioacutens Xistral ao receacuten creado Frente Cultural da AN-PG organizacioacuten da que Manuel Mariacutea seraacute un activo militante

Os anos 60 e 70

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

iexclTentildeo medo

iexclDe todo cantoollocase nadacomprendo

iexclE tremo

iexclTremoSentildeorcomo a follintildeamovida polo vento

Libro dos pregos (1962)

Fai o servizo militar en Compostela onde coincide con Uxiacuteo Novoneyra Manteraacute unha grande relacioacuten cos galeguistas especialmente con Otero Pedrayo e Carlos Masidequen o achega aacute realidade do pensamento marxistaPublica o seu segundo poemario e gantildea o Premio Castelao de Poesiacutea do Centro Galego de Bos Aires No veraacuten de 1953 escribe a primeira redaccioacuten de Terra Chaacute que eacute un verdadeiro reencontro coa vida chairega e coas suacuteas raigames labregas

Os anos 50 e 60

Con Uxiacuteo Novoneyra e Ramoacuten Pintildeeiro en Compostela

Terra Chaacute (1953)iexclHei de ir aacute Feira do Monteaacute de Raacutebade e aacute de CastroiexclHei de ir aacute Feira do Monteanque tentildea que ir de arrastro

Despois se o tempo deixaa Moimenta irei mercariexclVendiacuten en Vilalba a Teixaquedei sen vaca para arar

iexclHei de ir aacute Feira do Monteque eacute proacute domingo que veacuteniexclE ti mintildea dona disponteque te hei de levar tameacuten

Uxiacuteo Novoneyra Ramoacuten Pintildeeiro A Bonet Pura Vaacutezquez Manuel Mariacutea e Carlos Maside en Compostela 1952

Os anos 50 e 60En 1956 Manuel Mariacutea contildeece a Saleta Goi Casan en Lugo tres anos maacuteis tarde e pouco despois instaacutelanse os dous en Monforte de Lemos onde o poeta exerceraacute a actividade profesional de Procurador ateacute a suacutea xubilacioacuten

Os anos 50 e 60Entre 1959 e 1963 manteacuten unha grande relacioacuten con Vicente Risco Otero Pedrayo Cuevillas e asiste aacutes primeiras reunioacutens para reorganizar o nacionalismo galego un proceso poliacutetico no que eacute clave a figura de Meacutendez Ferriacuten Eacute a eacutepoca do Consello da Mocedade e da ruptura co pintildeeirismo Intensifica asiacute mesmo a suacutea creacioacuten non soacute como poeta senoacuten tameacuten como narrador e dramaturgo Desta eacutepoca coacutempre destacar libros como Documentos persoaes (1958) e Mar Maior (1963)

A Iglesia

AlvarintildeoFranco

Grande Meacutendez

Ferriacuten

Meacuten

dez

Ferriacute

n

Ramoacuten

Lorenzo

Fran

co

Gran

de

Documentos personaes (1958)

Guiacutea comercial

Dende agora os poetas non precisanandar ollando a luacutea para inspirarseaboacutendalles con leros nosos ANUNCIOS POR PALABRASVeacutendense angurias estrelasalbas luacuteas e solporesVeacutendense diccionarios da rimatenros como nataTemos almas de florese chiacuteos de paxarosTodo moi barato Damos 30 prazosRemesamos os pedidos a reembolsoen gran velocidade e porte pago

Estaacuten foacutera da lei as estrelas a Primaveraas flores e os paxaros Daacutese este bando en tal e cal para que se cumprade orde do alcalde Asinado carimbado e rubricado

Bando

Prohiacutebese por orde da Alcaldiacuteaque medren porque sias rosas do xardiacuten municipalDende agora as pombas tentildeenque pedir licenza para voar Prohiacutebeselle aacute luacutea andar ceiba de noite polo ceoA luacutea eacute unha tola que anda espidadando mal exemplo aacutes nenas castase aos fillos de familiaPagaraacuten trabucos os poetasProhiacutebese sontildear de 10 a 11Prohiacutebese tameacuten derramar baacutegoasPoacutedese chorar tan soacute cando hai sequiacuteapra que non fiquen baldeiros os pantanosUn soacute se pode emocionaros Xoves e os Domingos cando toca a Banda do Concello no quiosco

Documentos personaes (1958)

Mar maior (1963)

iquestQue importa irmao que morra o diacutease a suacutea morteabre en noacutes a esperanza do mencerNon temasAiacutenda o paxaron ten cancioacutese as estrelas se alcenden cada noite

Verbas a un irmao

Escoita irmao as mintildeas verbasson sinxelas e impurascomo as verbas feridasco coitelo dos beizos cada diacutea

Vouche dicir tan soacute que tentildeoa mintildea mao tendidaaberta nuacutea e viva como o mar

Que tentildeo irmao maduro o corazoacutenpara gardar nel as verbas tuacuteas

Que a vida eacute moi fermosaaiacutenda que hai homes que tentildeen os beizos emporcadoscon verbas de falsiacuteae o corazoacuten podre polo odio

e as maos pingando sanguee agachados no fondo dos seus petosen vixiacuteacoitelos e pistolas asasinas

Manuel Mariacutea estaacute comprometido coa resistencia cultural que caracterizou as primeiras etapas da ditadura e que agora se incrementabullAparecen os primeiros partidos nacionalistas galegos a Unioacuten do Povo Galego (UPG) e o Partido Socialista Galego (PSG)bullDesenvoacutelvense as primeiras folgas obreiras a loita labrega contra FENOSA e as revoltas na Universidade

Os anos 60 e 70

bullParticipa na presentacioacuten de Raimon e da Nova Cancioacuten GalegabullParticipa na creacioacuten da coleccioacuten de poesiacutea Val de LemosbullPariticipa na edicioacuten de discos en colaboracioacuten coa discograacutefica EDIGSAbullInaugura a Librariacutea Xistral

Os anos 60 e 70

Nestes anos a suacutea literatura eacute cada vez maacuteis comprometida e combativa Os sontildeos na gaiola Versos para un paiacutes de minifundios Versos para cantar en feiras e romaxes Remol Cancioacutes do lusco ao fuscohellipTameacuten publica duacuteas narracioacutens e tres obras dramaacuteticas entre as que destaca Aventuras e desventuras dunha espintildea de toxo chamada Berenguela (1979)

Os anos 60 e 70

En 1975 presenta a suacutea renuncia como membro correspondente da Real Academia Galega dada a total ineficacia desta institucioacuten en defensa da lingua galegaDona a propiedade de Edicioacutens Xistral ao receacuten creado Frente Cultural da AN-PG organizacioacuten da que Manuel Mariacutea seraacute un activo militante

Os anos 60 e 70

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Fai o servizo militar en Compostela onde coincide con Uxiacuteo Novoneyra Manteraacute unha grande relacioacuten cos galeguistas especialmente con Otero Pedrayo e Carlos Masidequen o achega aacute realidade do pensamento marxistaPublica o seu segundo poemario e gantildea o Premio Castelao de Poesiacutea do Centro Galego de Bos Aires No veraacuten de 1953 escribe a primeira redaccioacuten de Terra Chaacute que eacute un verdadeiro reencontro coa vida chairega e coas suacuteas raigames labregas

Os anos 50 e 60

Con Uxiacuteo Novoneyra e Ramoacuten Pintildeeiro en Compostela

Terra Chaacute (1953)iexclHei de ir aacute Feira do Monteaacute de Raacutebade e aacute de CastroiexclHei de ir aacute Feira do Monteanque tentildea que ir de arrastro

Despois se o tempo deixaa Moimenta irei mercariexclVendiacuten en Vilalba a Teixaquedei sen vaca para arar

iexclHei de ir aacute Feira do Monteque eacute proacute domingo que veacuteniexclE ti mintildea dona disponteque te hei de levar tameacuten

Uxiacuteo Novoneyra Ramoacuten Pintildeeiro A Bonet Pura Vaacutezquez Manuel Mariacutea e Carlos Maside en Compostela 1952

Os anos 50 e 60En 1956 Manuel Mariacutea contildeece a Saleta Goi Casan en Lugo tres anos maacuteis tarde e pouco despois instaacutelanse os dous en Monforte de Lemos onde o poeta exerceraacute a actividade profesional de Procurador ateacute a suacutea xubilacioacuten

Os anos 50 e 60Entre 1959 e 1963 manteacuten unha grande relacioacuten con Vicente Risco Otero Pedrayo Cuevillas e asiste aacutes primeiras reunioacutens para reorganizar o nacionalismo galego un proceso poliacutetico no que eacute clave a figura de Meacutendez Ferriacuten Eacute a eacutepoca do Consello da Mocedade e da ruptura co pintildeeirismo Intensifica asiacute mesmo a suacutea creacioacuten non soacute como poeta senoacuten tameacuten como narrador e dramaturgo Desta eacutepoca coacutempre destacar libros como Documentos persoaes (1958) e Mar Maior (1963)

A Iglesia

AlvarintildeoFranco

Grande Meacutendez

Ferriacuten

Meacuten

dez

Ferriacute

n

Ramoacuten

Lorenzo

Fran

co

Gran

de

Documentos personaes (1958)

Guiacutea comercial

Dende agora os poetas non precisanandar ollando a luacutea para inspirarseaboacutendalles con leros nosos ANUNCIOS POR PALABRASVeacutendense angurias estrelasalbas luacuteas e solporesVeacutendense diccionarios da rimatenros como nataTemos almas de florese chiacuteos de paxarosTodo moi barato Damos 30 prazosRemesamos os pedidos a reembolsoen gran velocidade e porte pago

Estaacuten foacutera da lei as estrelas a Primaveraas flores e os paxaros Daacutese este bando en tal e cal para que se cumprade orde do alcalde Asinado carimbado e rubricado

Bando

Prohiacutebese por orde da Alcaldiacuteaque medren porque sias rosas do xardiacuten municipalDende agora as pombas tentildeenque pedir licenza para voar Prohiacutebeselle aacute luacutea andar ceiba de noite polo ceoA luacutea eacute unha tola que anda espidadando mal exemplo aacutes nenas castase aos fillos de familiaPagaraacuten trabucos os poetasProhiacutebese sontildear de 10 a 11Prohiacutebese tameacuten derramar baacutegoasPoacutedese chorar tan soacute cando hai sequiacuteapra que non fiquen baldeiros os pantanosUn soacute se pode emocionaros Xoves e os Domingos cando toca a Banda do Concello no quiosco

Documentos personaes (1958)

Mar maior (1963)

iquestQue importa irmao que morra o diacutease a suacutea morteabre en noacutes a esperanza do mencerNon temasAiacutenda o paxaron ten cancioacutese as estrelas se alcenden cada noite

Verbas a un irmao

Escoita irmao as mintildeas verbasson sinxelas e impurascomo as verbas feridasco coitelo dos beizos cada diacutea

Vouche dicir tan soacute que tentildeoa mintildea mao tendidaaberta nuacutea e viva como o mar

Que tentildeo irmao maduro o corazoacutenpara gardar nel as verbas tuacuteas

Que a vida eacute moi fermosaaiacutenda que hai homes que tentildeen os beizos emporcadoscon verbas de falsiacuteae o corazoacuten podre polo odio

e as maos pingando sanguee agachados no fondo dos seus petosen vixiacuteacoitelos e pistolas asasinas

Manuel Mariacutea estaacute comprometido coa resistencia cultural que caracterizou as primeiras etapas da ditadura e que agora se incrementabullAparecen os primeiros partidos nacionalistas galegos a Unioacuten do Povo Galego (UPG) e o Partido Socialista Galego (PSG)bullDesenvoacutelvense as primeiras folgas obreiras a loita labrega contra FENOSA e as revoltas na Universidade

Os anos 60 e 70

bullParticipa na presentacioacuten de Raimon e da Nova Cancioacuten GalegabullParticipa na creacioacuten da coleccioacuten de poesiacutea Val de LemosbullPariticipa na edicioacuten de discos en colaboracioacuten coa discograacutefica EDIGSAbullInaugura a Librariacutea Xistral

Os anos 60 e 70

Nestes anos a suacutea literatura eacute cada vez maacuteis comprometida e combativa Os sontildeos na gaiola Versos para un paiacutes de minifundios Versos para cantar en feiras e romaxes Remol Cancioacutes do lusco ao fuscohellipTameacuten publica duacuteas narracioacutens e tres obras dramaacuteticas entre as que destaca Aventuras e desventuras dunha espintildea de toxo chamada Berenguela (1979)

Os anos 60 e 70

En 1975 presenta a suacutea renuncia como membro correspondente da Real Academia Galega dada a total ineficacia desta institucioacuten en defensa da lingua galegaDona a propiedade de Edicioacutens Xistral ao receacuten creado Frente Cultural da AN-PG organizacioacuten da que Manuel Mariacutea seraacute un activo militante

Os anos 60 e 70

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Terra Chaacute (1953)iexclHei de ir aacute Feira do Monteaacute de Raacutebade e aacute de CastroiexclHei de ir aacute Feira do Monteanque tentildea que ir de arrastro

Despois se o tempo deixaa Moimenta irei mercariexclVendiacuten en Vilalba a Teixaquedei sen vaca para arar

iexclHei de ir aacute Feira do Monteque eacute proacute domingo que veacuteniexclE ti mintildea dona disponteque te hei de levar tameacuten

Uxiacuteo Novoneyra Ramoacuten Pintildeeiro A Bonet Pura Vaacutezquez Manuel Mariacutea e Carlos Maside en Compostela 1952

Os anos 50 e 60En 1956 Manuel Mariacutea contildeece a Saleta Goi Casan en Lugo tres anos maacuteis tarde e pouco despois instaacutelanse os dous en Monforte de Lemos onde o poeta exerceraacute a actividade profesional de Procurador ateacute a suacutea xubilacioacuten

Os anos 50 e 60Entre 1959 e 1963 manteacuten unha grande relacioacuten con Vicente Risco Otero Pedrayo Cuevillas e asiste aacutes primeiras reunioacutens para reorganizar o nacionalismo galego un proceso poliacutetico no que eacute clave a figura de Meacutendez Ferriacuten Eacute a eacutepoca do Consello da Mocedade e da ruptura co pintildeeirismo Intensifica asiacute mesmo a suacutea creacioacuten non soacute como poeta senoacuten tameacuten como narrador e dramaturgo Desta eacutepoca coacutempre destacar libros como Documentos persoaes (1958) e Mar Maior (1963)

A Iglesia

AlvarintildeoFranco

Grande Meacutendez

Ferriacuten

Meacuten

dez

Ferriacute

n

Ramoacuten

Lorenzo

Fran

co

Gran

de

Documentos personaes (1958)

Guiacutea comercial

Dende agora os poetas non precisanandar ollando a luacutea para inspirarseaboacutendalles con leros nosos ANUNCIOS POR PALABRASVeacutendense angurias estrelasalbas luacuteas e solporesVeacutendense diccionarios da rimatenros como nataTemos almas de florese chiacuteos de paxarosTodo moi barato Damos 30 prazosRemesamos os pedidos a reembolsoen gran velocidade e porte pago

Estaacuten foacutera da lei as estrelas a Primaveraas flores e os paxaros Daacutese este bando en tal e cal para que se cumprade orde do alcalde Asinado carimbado e rubricado

Bando

Prohiacutebese por orde da Alcaldiacuteaque medren porque sias rosas do xardiacuten municipalDende agora as pombas tentildeenque pedir licenza para voar Prohiacutebeselle aacute luacutea andar ceiba de noite polo ceoA luacutea eacute unha tola que anda espidadando mal exemplo aacutes nenas castase aos fillos de familiaPagaraacuten trabucos os poetasProhiacutebese sontildear de 10 a 11Prohiacutebese tameacuten derramar baacutegoasPoacutedese chorar tan soacute cando hai sequiacuteapra que non fiquen baldeiros os pantanosUn soacute se pode emocionaros Xoves e os Domingos cando toca a Banda do Concello no quiosco

Documentos personaes (1958)

Mar maior (1963)

iquestQue importa irmao que morra o diacutease a suacutea morteabre en noacutes a esperanza do mencerNon temasAiacutenda o paxaron ten cancioacutese as estrelas se alcenden cada noite

Verbas a un irmao

Escoita irmao as mintildeas verbasson sinxelas e impurascomo as verbas feridasco coitelo dos beizos cada diacutea

Vouche dicir tan soacute que tentildeoa mintildea mao tendidaaberta nuacutea e viva como o mar

Que tentildeo irmao maduro o corazoacutenpara gardar nel as verbas tuacuteas

Que a vida eacute moi fermosaaiacutenda que hai homes que tentildeen os beizos emporcadoscon verbas de falsiacuteae o corazoacuten podre polo odio

e as maos pingando sanguee agachados no fondo dos seus petosen vixiacuteacoitelos e pistolas asasinas

Manuel Mariacutea estaacute comprometido coa resistencia cultural que caracterizou as primeiras etapas da ditadura e que agora se incrementabullAparecen os primeiros partidos nacionalistas galegos a Unioacuten do Povo Galego (UPG) e o Partido Socialista Galego (PSG)bullDesenvoacutelvense as primeiras folgas obreiras a loita labrega contra FENOSA e as revoltas na Universidade

Os anos 60 e 70

bullParticipa na presentacioacuten de Raimon e da Nova Cancioacuten GalegabullParticipa na creacioacuten da coleccioacuten de poesiacutea Val de LemosbullPariticipa na edicioacuten de discos en colaboracioacuten coa discograacutefica EDIGSAbullInaugura a Librariacutea Xistral

Os anos 60 e 70

Nestes anos a suacutea literatura eacute cada vez maacuteis comprometida e combativa Os sontildeos na gaiola Versos para un paiacutes de minifundios Versos para cantar en feiras e romaxes Remol Cancioacutes do lusco ao fuscohellipTameacuten publica duacuteas narracioacutens e tres obras dramaacuteticas entre as que destaca Aventuras e desventuras dunha espintildea de toxo chamada Berenguela (1979)

Os anos 60 e 70

En 1975 presenta a suacutea renuncia como membro correspondente da Real Academia Galega dada a total ineficacia desta institucioacuten en defensa da lingua galegaDona a propiedade de Edicioacutens Xistral ao receacuten creado Frente Cultural da AN-PG organizacioacuten da que Manuel Mariacutea seraacute un activo militante

Os anos 60 e 70

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Uxiacuteo Novoneyra Ramoacuten Pintildeeiro A Bonet Pura Vaacutezquez Manuel Mariacutea e Carlos Maside en Compostela 1952

Os anos 50 e 60En 1956 Manuel Mariacutea contildeece a Saleta Goi Casan en Lugo tres anos maacuteis tarde e pouco despois instaacutelanse os dous en Monforte de Lemos onde o poeta exerceraacute a actividade profesional de Procurador ateacute a suacutea xubilacioacuten

Os anos 50 e 60Entre 1959 e 1963 manteacuten unha grande relacioacuten con Vicente Risco Otero Pedrayo Cuevillas e asiste aacutes primeiras reunioacutens para reorganizar o nacionalismo galego un proceso poliacutetico no que eacute clave a figura de Meacutendez Ferriacuten Eacute a eacutepoca do Consello da Mocedade e da ruptura co pintildeeirismo Intensifica asiacute mesmo a suacutea creacioacuten non soacute como poeta senoacuten tameacuten como narrador e dramaturgo Desta eacutepoca coacutempre destacar libros como Documentos persoaes (1958) e Mar Maior (1963)

A Iglesia

AlvarintildeoFranco

Grande Meacutendez

Ferriacuten

Meacuten

dez

Ferriacute

n

Ramoacuten

Lorenzo

Fran

co

Gran

de

Documentos personaes (1958)

Guiacutea comercial

Dende agora os poetas non precisanandar ollando a luacutea para inspirarseaboacutendalles con leros nosos ANUNCIOS POR PALABRASVeacutendense angurias estrelasalbas luacuteas e solporesVeacutendense diccionarios da rimatenros como nataTemos almas de florese chiacuteos de paxarosTodo moi barato Damos 30 prazosRemesamos os pedidos a reembolsoen gran velocidade e porte pago

Estaacuten foacutera da lei as estrelas a Primaveraas flores e os paxaros Daacutese este bando en tal e cal para que se cumprade orde do alcalde Asinado carimbado e rubricado

Bando

Prohiacutebese por orde da Alcaldiacuteaque medren porque sias rosas do xardiacuten municipalDende agora as pombas tentildeenque pedir licenza para voar Prohiacutebeselle aacute luacutea andar ceiba de noite polo ceoA luacutea eacute unha tola que anda espidadando mal exemplo aacutes nenas castase aos fillos de familiaPagaraacuten trabucos os poetasProhiacutebese sontildear de 10 a 11Prohiacutebese tameacuten derramar baacutegoasPoacutedese chorar tan soacute cando hai sequiacuteapra que non fiquen baldeiros os pantanosUn soacute se pode emocionaros Xoves e os Domingos cando toca a Banda do Concello no quiosco

Documentos personaes (1958)

Mar maior (1963)

iquestQue importa irmao que morra o diacutease a suacutea morteabre en noacutes a esperanza do mencerNon temasAiacutenda o paxaron ten cancioacutese as estrelas se alcenden cada noite

Verbas a un irmao

Escoita irmao as mintildeas verbasson sinxelas e impurascomo as verbas feridasco coitelo dos beizos cada diacutea

Vouche dicir tan soacute que tentildeoa mintildea mao tendidaaberta nuacutea e viva como o mar

Que tentildeo irmao maduro o corazoacutenpara gardar nel as verbas tuacuteas

Que a vida eacute moi fermosaaiacutenda que hai homes que tentildeen os beizos emporcadoscon verbas de falsiacuteae o corazoacuten podre polo odio

e as maos pingando sanguee agachados no fondo dos seus petosen vixiacuteacoitelos e pistolas asasinas

Manuel Mariacutea estaacute comprometido coa resistencia cultural que caracterizou as primeiras etapas da ditadura e que agora se incrementabullAparecen os primeiros partidos nacionalistas galegos a Unioacuten do Povo Galego (UPG) e o Partido Socialista Galego (PSG)bullDesenvoacutelvense as primeiras folgas obreiras a loita labrega contra FENOSA e as revoltas na Universidade

Os anos 60 e 70

bullParticipa na presentacioacuten de Raimon e da Nova Cancioacuten GalegabullParticipa na creacioacuten da coleccioacuten de poesiacutea Val de LemosbullPariticipa na edicioacuten de discos en colaboracioacuten coa discograacutefica EDIGSAbullInaugura a Librariacutea Xistral

Os anos 60 e 70

Nestes anos a suacutea literatura eacute cada vez maacuteis comprometida e combativa Os sontildeos na gaiola Versos para un paiacutes de minifundios Versos para cantar en feiras e romaxes Remol Cancioacutes do lusco ao fuscohellipTameacuten publica duacuteas narracioacutens e tres obras dramaacuteticas entre as que destaca Aventuras e desventuras dunha espintildea de toxo chamada Berenguela (1979)

Os anos 60 e 70

En 1975 presenta a suacutea renuncia como membro correspondente da Real Academia Galega dada a total ineficacia desta institucioacuten en defensa da lingua galegaDona a propiedade de Edicioacutens Xistral ao receacuten creado Frente Cultural da AN-PG organizacioacuten da que Manuel Mariacutea seraacute un activo militante

Os anos 60 e 70

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Os anos 50 e 60Entre 1959 e 1963 manteacuten unha grande relacioacuten con Vicente Risco Otero Pedrayo Cuevillas e asiste aacutes primeiras reunioacutens para reorganizar o nacionalismo galego un proceso poliacutetico no que eacute clave a figura de Meacutendez Ferriacuten Eacute a eacutepoca do Consello da Mocedade e da ruptura co pintildeeirismo Intensifica asiacute mesmo a suacutea creacioacuten non soacute como poeta senoacuten tameacuten como narrador e dramaturgo Desta eacutepoca coacutempre destacar libros como Documentos persoaes (1958) e Mar Maior (1963)

A Iglesia

AlvarintildeoFranco

Grande Meacutendez

Ferriacuten

Meacuten

dez

Ferriacute

n

Ramoacuten

Lorenzo

Fran

co

Gran

de

Documentos personaes (1958)

Guiacutea comercial

Dende agora os poetas non precisanandar ollando a luacutea para inspirarseaboacutendalles con leros nosos ANUNCIOS POR PALABRASVeacutendense angurias estrelasalbas luacuteas e solporesVeacutendense diccionarios da rimatenros como nataTemos almas de florese chiacuteos de paxarosTodo moi barato Damos 30 prazosRemesamos os pedidos a reembolsoen gran velocidade e porte pago

Estaacuten foacutera da lei as estrelas a Primaveraas flores e os paxaros Daacutese este bando en tal e cal para que se cumprade orde do alcalde Asinado carimbado e rubricado

Bando

Prohiacutebese por orde da Alcaldiacuteaque medren porque sias rosas do xardiacuten municipalDende agora as pombas tentildeenque pedir licenza para voar Prohiacutebeselle aacute luacutea andar ceiba de noite polo ceoA luacutea eacute unha tola que anda espidadando mal exemplo aacutes nenas castase aos fillos de familiaPagaraacuten trabucos os poetasProhiacutebese sontildear de 10 a 11Prohiacutebese tameacuten derramar baacutegoasPoacutedese chorar tan soacute cando hai sequiacuteapra que non fiquen baldeiros os pantanosUn soacute se pode emocionaros Xoves e os Domingos cando toca a Banda do Concello no quiosco

Documentos personaes (1958)

Mar maior (1963)

iquestQue importa irmao que morra o diacutease a suacutea morteabre en noacutes a esperanza do mencerNon temasAiacutenda o paxaron ten cancioacutese as estrelas se alcenden cada noite

Verbas a un irmao

Escoita irmao as mintildeas verbasson sinxelas e impurascomo as verbas feridasco coitelo dos beizos cada diacutea

Vouche dicir tan soacute que tentildeoa mintildea mao tendidaaberta nuacutea e viva como o mar

Que tentildeo irmao maduro o corazoacutenpara gardar nel as verbas tuacuteas

Que a vida eacute moi fermosaaiacutenda que hai homes que tentildeen os beizos emporcadoscon verbas de falsiacuteae o corazoacuten podre polo odio

e as maos pingando sanguee agachados no fondo dos seus petosen vixiacuteacoitelos e pistolas asasinas

Manuel Mariacutea estaacute comprometido coa resistencia cultural que caracterizou as primeiras etapas da ditadura e que agora se incrementabullAparecen os primeiros partidos nacionalistas galegos a Unioacuten do Povo Galego (UPG) e o Partido Socialista Galego (PSG)bullDesenvoacutelvense as primeiras folgas obreiras a loita labrega contra FENOSA e as revoltas na Universidade

Os anos 60 e 70

bullParticipa na presentacioacuten de Raimon e da Nova Cancioacuten GalegabullParticipa na creacioacuten da coleccioacuten de poesiacutea Val de LemosbullPariticipa na edicioacuten de discos en colaboracioacuten coa discograacutefica EDIGSAbullInaugura a Librariacutea Xistral

Os anos 60 e 70

Nestes anos a suacutea literatura eacute cada vez maacuteis comprometida e combativa Os sontildeos na gaiola Versos para un paiacutes de minifundios Versos para cantar en feiras e romaxes Remol Cancioacutes do lusco ao fuscohellipTameacuten publica duacuteas narracioacutens e tres obras dramaacuteticas entre as que destaca Aventuras e desventuras dunha espintildea de toxo chamada Berenguela (1979)

Os anos 60 e 70

En 1975 presenta a suacutea renuncia como membro correspondente da Real Academia Galega dada a total ineficacia desta institucioacuten en defensa da lingua galegaDona a propiedade de Edicioacutens Xistral ao receacuten creado Frente Cultural da AN-PG organizacioacuten da que Manuel Mariacutea seraacute un activo militante

Os anos 60 e 70

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Documentos personaes (1958)

Guiacutea comercial

Dende agora os poetas non precisanandar ollando a luacutea para inspirarseaboacutendalles con leros nosos ANUNCIOS POR PALABRASVeacutendense angurias estrelasalbas luacuteas e solporesVeacutendense diccionarios da rimatenros como nataTemos almas de florese chiacuteos de paxarosTodo moi barato Damos 30 prazosRemesamos os pedidos a reembolsoen gran velocidade e porte pago

Estaacuten foacutera da lei as estrelas a Primaveraas flores e os paxaros Daacutese este bando en tal e cal para que se cumprade orde do alcalde Asinado carimbado e rubricado

Bando

Prohiacutebese por orde da Alcaldiacuteaque medren porque sias rosas do xardiacuten municipalDende agora as pombas tentildeenque pedir licenza para voar Prohiacutebeselle aacute luacutea andar ceiba de noite polo ceoA luacutea eacute unha tola que anda espidadando mal exemplo aacutes nenas castase aos fillos de familiaPagaraacuten trabucos os poetasProhiacutebese sontildear de 10 a 11Prohiacutebese tameacuten derramar baacutegoasPoacutedese chorar tan soacute cando hai sequiacuteapra que non fiquen baldeiros os pantanosUn soacute se pode emocionaros Xoves e os Domingos cando toca a Banda do Concello no quiosco

Documentos personaes (1958)

Mar maior (1963)

iquestQue importa irmao que morra o diacutease a suacutea morteabre en noacutes a esperanza do mencerNon temasAiacutenda o paxaron ten cancioacutese as estrelas se alcenden cada noite

Verbas a un irmao

Escoita irmao as mintildeas verbasson sinxelas e impurascomo as verbas feridasco coitelo dos beizos cada diacutea

Vouche dicir tan soacute que tentildeoa mintildea mao tendidaaberta nuacutea e viva como o mar

Que tentildeo irmao maduro o corazoacutenpara gardar nel as verbas tuacuteas

Que a vida eacute moi fermosaaiacutenda que hai homes que tentildeen os beizos emporcadoscon verbas de falsiacuteae o corazoacuten podre polo odio

e as maos pingando sanguee agachados no fondo dos seus petosen vixiacuteacoitelos e pistolas asasinas

Manuel Mariacutea estaacute comprometido coa resistencia cultural que caracterizou as primeiras etapas da ditadura e que agora se incrementabullAparecen os primeiros partidos nacionalistas galegos a Unioacuten do Povo Galego (UPG) e o Partido Socialista Galego (PSG)bullDesenvoacutelvense as primeiras folgas obreiras a loita labrega contra FENOSA e as revoltas na Universidade

Os anos 60 e 70

bullParticipa na presentacioacuten de Raimon e da Nova Cancioacuten GalegabullParticipa na creacioacuten da coleccioacuten de poesiacutea Val de LemosbullPariticipa na edicioacuten de discos en colaboracioacuten coa discograacutefica EDIGSAbullInaugura a Librariacutea Xistral

Os anos 60 e 70

Nestes anos a suacutea literatura eacute cada vez maacuteis comprometida e combativa Os sontildeos na gaiola Versos para un paiacutes de minifundios Versos para cantar en feiras e romaxes Remol Cancioacutes do lusco ao fuscohellipTameacuten publica duacuteas narracioacutens e tres obras dramaacuteticas entre as que destaca Aventuras e desventuras dunha espintildea de toxo chamada Berenguela (1979)

Os anos 60 e 70

En 1975 presenta a suacutea renuncia como membro correspondente da Real Academia Galega dada a total ineficacia desta institucioacuten en defensa da lingua galegaDona a propiedade de Edicioacutens Xistral ao receacuten creado Frente Cultural da AN-PG organizacioacuten da que Manuel Mariacutea seraacute un activo militante

Os anos 60 e 70

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Estaacuten foacutera da lei as estrelas a Primaveraas flores e os paxaros Daacutese este bando en tal e cal para que se cumprade orde do alcalde Asinado carimbado e rubricado

Bando

Prohiacutebese por orde da Alcaldiacuteaque medren porque sias rosas do xardiacuten municipalDende agora as pombas tentildeenque pedir licenza para voar Prohiacutebeselle aacute luacutea andar ceiba de noite polo ceoA luacutea eacute unha tola que anda espidadando mal exemplo aacutes nenas castase aos fillos de familiaPagaraacuten trabucos os poetasProhiacutebese sontildear de 10 a 11Prohiacutebese tameacuten derramar baacutegoasPoacutedese chorar tan soacute cando hai sequiacuteapra que non fiquen baldeiros os pantanosUn soacute se pode emocionaros Xoves e os Domingos cando toca a Banda do Concello no quiosco

Documentos personaes (1958)

Mar maior (1963)

iquestQue importa irmao que morra o diacutease a suacutea morteabre en noacutes a esperanza do mencerNon temasAiacutenda o paxaron ten cancioacutese as estrelas se alcenden cada noite

Verbas a un irmao

Escoita irmao as mintildeas verbasson sinxelas e impurascomo as verbas feridasco coitelo dos beizos cada diacutea

Vouche dicir tan soacute que tentildeoa mintildea mao tendidaaberta nuacutea e viva como o mar

Que tentildeo irmao maduro o corazoacutenpara gardar nel as verbas tuacuteas

Que a vida eacute moi fermosaaiacutenda que hai homes que tentildeen os beizos emporcadoscon verbas de falsiacuteae o corazoacuten podre polo odio

e as maos pingando sanguee agachados no fondo dos seus petosen vixiacuteacoitelos e pistolas asasinas

Manuel Mariacutea estaacute comprometido coa resistencia cultural que caracterizou as primeiras etapas da ditadura e que agora se incrementabullAparecen os primeiros partidos nacionalistas galegos a Unioacuten do Povo Galego (UPG) e o Partido Socialista Galego (PSG)bullDesenvoacutelvense as primeiras folgas obreiras a loita labrega contra FENOSA e as revoltas na Universidade

Os anos 60 e 70

bullParticipa na presentacioacuten de Raimon e da Nova Cancioacuten GalegabullParticipa na creacioacuten da coleccioacuten de poesiacutea Val de LemosbullPariticipa na edicioacuten de discos en colaboracioacuten coa discograacutefica EDIGSAbullInaugura a Librariacutea Xistral

Os anos 60 e 70

Nestes anos a suacutea literatura eacute cada vez maacuteis comprometida e combativa Os sontildeos na gaiola Versos para un paiacutes de minifundios Versos para cantar en feiras e romaxes Remol Cancioacutes do lusco ao fuscohellipTameacuten publica duacuteas narracioacutens e tres obras dramaacuteticas entre as que destaca Aventuras e desventuras dunha espintildea de toxo chamada Berenguela (1979)

Os anos 60 e 70

En 1975 presenta a suacutea renuncia como membro correspondente da Real Academia Galega dada a total ineficacia desta institucioacuten en defensa da lingua galegaDona a propiedade de Edicioacutens Xistral ao receacuten creado Frente Cultural da AN-PG organizacioacuten da que Manuel Mariacutea seraacute un activo militante

Os anos 60 e 70

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Mar maior (1963)

iquestQue importa irmao que morra o diacutease a suacutea morteabre en noacutes a esperanza do mencerNon temasAiacutenda o paxaron ten cancioacutese as estrelas se alcenden cada noite

Verbas a un irmao

Escoita irmao as mintildeas verbasson sinxelas e impurascomo as verbas feridasco coitelo dos beizos cada diacutea

Vouche dicir tan soacute que tentildeoa mintildea mao tendidaaberta nuacutea e viva como o mar

Que tentildeo irmao maduro o corazoacutenpara gardar nel as verbas tuacuteas

Que a vida eacute moi fermosaaiacutenda que hai homes que tentildeen os beizos emporcadoscon verbas de falsiacuteae o corazoacuten podre polo odio

e as maos pingando sanguee agachados no fondo dos seus petosen vixiacuteacoitelos e pistolas asasinas

Manuel Mariacutea estaacute comprometido coa resistencia cultural que caracterizou as primeiras etapas da ditadura e que agora se incrementabullAparecen os primeiros partidos nacionalistas galegos a Unioacuten do Povo Galego (UPG) e o Partido Socialista Galego (PSG)bullDesenvoacutelvense as primeiras folgas obreiras a loita labrega contra FENOSA e as revoltas na Universidade

Os anos 60 e 70

bullParticipa na presentacioacuten de Raimon e da Nova Cancioacuten GalegabullParticipa na creacioacuten da coleccioacuten de poesiacutea Val de LemosbullPariticipa na edicioacuten de discos en colaboracioacuten coa discograacutefica EDIGSAbullInaugura a Librariacutea Xistral

Os anos 60 e 70

Nestes anos a suacutea literatura eacute cada vez maacuteis comprometida e combativa Os sontildeos na gaiola Versos para un paiacutes de minifundios Versos para cantar en feiras e romaxes Remol Cancioacutes do lusco ao fuscohellipTameacuten publica duacuteas narracioacutens e tres obras dramaacuteticas entre as que destaca Aventuras e desventuras dunha espintildea de toxo chamada Berenguela (1979)

Os anos 60 e 70

En 1975 presenta a suacutea renuncia como membro correspondente da Real Academia Galega dada a total ineficacia desta institucioacuten en defensa da lingua galegaDona a propiedade de Edicioacutens Xistral ao receacuten creado Frente Cultural da AN-PG organizacioacuten da que Manuel Mariacutea seraacute un activo militante

Os anos 60 e 70

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Manuel Mariacutea estaacute comprometido coa resistencia cultural que caracterizou as primeiras etapas da ditadura e que agora se incrementabullAparecen os primeiros partidos nacionalistas galegos a Unioacuten do Povo Galego (UPG) e o Partido Socialista Galego (PSG)bullDesenvoacutelvense as primeiras folgas obreiras a loita labrega contra FENOSA e as revoltas na Universidade

Os anos 60 e 70

bullParticipa na presentacioacuten de Raimon e da Nova Cancioacuten GalegabullParticipa na creacioacuten da coleccioacuten de poesiacutea Val de LemosbullPariticipa na edicioacuten de discos en colaboracioacuten coa discograacutefica EDIGSAbullInaugura a Librariacutea Xistral

Os anos 60 e 70

Nestes anos a suacutea literatura eacute cada vez maacuteis comprometida e combativa Os sontildeos na gaiola Versos para un paiacutes de minifundios Versos para cantar en feiras e romaxes Remol Cancioacutes do lusco ao fuscohellipTameacuten publica duacuteas narracioacutens e tres obras dramaacuteticas entre as que destaca Aventuras e desventuras dunha espintildea de toxo chamada Berenguela (1979)

Os anos 60 e 70

En 1975 presenta a suacutea renuncia como membro correspondente da Real Academia Galega dada a total ineficacia desta institucioacuten en defensa da lingua galegaDona a propiedade de Edicioacutens Xistral ao receacuten creado Frente Cultural da AN-PG organizacioacuten da que Manuel Mariacutea seraacute un activo militante

Os anos 60 e 70

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

bullParticipa na presentacioacuten de Raimon e da Nova Cancioacuten GalegabullParticipa na creacioacuten da coleccioacuten de poesiacutea Val de LemosbullPariticipa na edicioacuten de discos en colaboracioacuten coa discograacutefica EDIGSAbullInaugura a Librariacutea Xistral

Os anos 60 e 70

Nestes anos a suacutea literatura eacute cada vez maacuteis comprometida e combativa Os sontildeos na gaiola Versos para un paiacutes de minifundios Versos para cantar en feiras e romaxes Remol Cancioacutes do lusco ao fuscohellipTameacuten publica duacuteas narracioacutens e tres obras dramaacuteticas entre as que destaca Aventuras e desventuras dunha espintildea de toxo chamada Berenguela (1979)

Os anos 60 e 70

En 1975 presenta a suacutea renuncia como membro correspondente da Real Academia Galega dada a total ineficacia desta institucioacuten en defensa da lingua galegaDona a propiedade de Edicioacutens Xistral ao receacuten creado Frente Cultural da AN-PG organizacioacuten da que Manuel Mariacutea seraacute un activo militante

Os anos 60 e 70

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Nestes anos a suacutea literatura eacute cada vez maacuteis comprometida e combativa Os sontildeos na gaiola Versos para un paiacutes de minifundios Versos para cantar en feiras e romaxes Remol Cancioacutes do lusco ao fuscohellipTameacuten publica duacuteas narracioacutens e tres obras dramaacuteticas entre as que destaca Aventuras e desventuras dunha espintildea de toxo chamada Berenguela (1979)

Os anos 60 e 70

En 1975 presenta a suacutea renuncia como membro correspondente da Real Academia Galega dada a total ineficacia desta institucioacuten en defensa da lingua galegaDona a propiedade de Edicioacutens Xistral ao receacuten creado Frente Cultural da AN-PG organizacioacuten da que Manuel Mariacutea seraacute un activo militante

Os anos 60 e 70

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

En 1975 presenta a suacutea renuncia como membro correspondente da Real Academia Galega dada a total ineficacia desta institucioacuten en defensa da lingua galegaDona a propiedade de Edicioacutens Xistral ao receacuten creado Frente Cultural da AN-PG organizacioacuten da que Manuel Mariacutea seraacute un activo militante

Os anos 60 e 70

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Os sontildeos na gaiola (1968)GALICIA

Galicia docementeEstaacute ollando oacute mariexclten vales e montantildeasE terras pra labrarTen portos marintildeeirosCidades e labregosiexclcargados de traballosCargados de trafegosGalicia eacute unha naiVellintildea sontildeadoraiexclna voz da gaita riseNa voz da gaita choraGalicia eacute o que vemosA terra o mar o ventoiexclpro hai outra galiciaQue vai no sentimento

Galicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- laGalicia somos noacutesA xente e mais a falaiexclsi buscas a galiciaEn ti tes que atopa- la

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Versos para un paiacutes de minifundios (1969)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SENtildeORITO

Aiacutenda que un non sexa moi bonitonon eacute difiacutecil chegar a sentildeoritoPrimeiro hai que odiar o comunismoe pensar somentes en un mismonon facerlle moito caso aos paistratar con certo desprecio aos demaisHai que ter en conta o que conveacutenadequirir modales finoscodearse soacute con xente benaproveitados cucos e cretinosser socio de todos os casinosmercar sempre autos deportivose traxes e corbatas elegantescontildeecer toda claacutes de aperitivossaberse comportar nos restaurantes

distinguir os wiskis ao cheiralosentender de bridge e de canastade golf de tenis e cabalosnon alternar con xente doutra castaTameacuten eacute convenente ter queridaxantar e cear sempre a deshorasabusar o que se poida da bebidae ser moi galante coas sentildeorasNon falar galego endexamais(eacute idioma do pobo moi vulgar)vivir do que suacutean os demaisiexcle denantes morrer que traballar

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Cancioacutens do lusco fusco (1970)CANCIOacuteN PRA CANTAR TODOS OS DIacuteAS

Hai que defender o idioma como sexacon rabia con furor a metrallazosHai que defender a fala en loita rexacon tanques avioacutens e a puntildeetazos

Hai que ser duros peleoacutens intransixentescos que tentildeen vocacioacuten de sentildeoritoscos porcos desertores repelentescos cabras cos castroacutens e cos cabritos

Temos que pelexar cos renegadoscos que intentan borrar a nosa falaTemos que loitar cos desleigadosque desexan matala e enterrala

Seriacuteamos sen fala unhos ningueacutenunhas cantas galintildeas desplumadasOs nosos inimigos saben benque as palabras vencen aacutes espadas

O idioma somos noacutes povo comunvencello que nos xungue e ten en peacuteherencia secular de cada unfogar no que arde acesa a nosa fe

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Coa chegada da democracia Manuel Mariacutea regresa ao amor e aacute Terra Chaacute como temas de creacioacuten literaria Inicia un novo rumbo poeacutetico con Poemas ao Outono Manteraacute o seu compromiso activo co nacionalismo galego asiacute o recolle o seu poemario Poemas para construiacuter unha patriaFormaraacute parte das candidaturas ao Senado e ao Concello de Monforte

Os anos 60 e 70

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilinguumlistamoi apaixonadoun colonialistaben colonizadoTentildeo lingua naie unha lingua paie unha lingua fillaque marabilla Son un alleadofino e progresistaben domesticadoiexclSon un castrapistacomo estaacute mandado

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Nestes anos escribe e publica a suacutea poesiacutea maacuteis intimista e humanista Medra a suacutea producioacuten dramaacutetica ateacute 16 obras E continuacutea a suacutea producioacuten en prosa ateacute 7 novas obrasParticipa activamente nas actividades da Asociacioacuten Socio-Pedagoacutexica Galega e da Asociacioacuten de Escritores en Lingua Galega

Os anos 80 e 90

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Viaxa por por EuropaRecibe homenaxes e premios Especialmente significativos foron a homenaxe que a AS-PG lle tributou no Teatro Rosaliacutea de Castro en 1995 e a entrada como acadeacutemico numerario na Real Academia Galega en 2003

Os anos 80 e 90

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

As ruacuteas do vento ceibe (1979)

A FALA

O idioma eacute a chavecoa que abrimos o mundoo salouco maacuteis febleo pesar maacuteis profundo

O idioma eacute a vidao coitelo da doro murmurio do ventoa palabra de amor

O idioma eacute o tempoeacute a voz dos avoacutese ese breve ronselque deixaremos noacutesO idioma eacute un herdopatrimonio do pobomaxicamente velloeternamente novo

O idioma eacute a patriaa esencia maacuteis nosaa creacioacuten comuacutenmeirande e poderosa

O idioma eacute a forzaque nos xungue e sosteacuteniexclSe perdemos a falanon seremos ningueacuten

O idioma eacute o amoro latexo a verdadea fonte da que agromaa maacuteis forte irmandade

Renunciar ao idiomaeacute ser mudo e morreriexclPrecisamos a linguase queremos vencer

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Os derradeiros anos (2000-04)En 1998 Manuel Mariacutea e Saleta deciden vivir na Coruntildea onde pasa os seus uacuteltimos anos e onde manteraacute unha tertulia no Kirs Tameacuten manteraacute o seu activismo cultural poliacutetico e social ateacute o final

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Os derradeiros anos (2000-04)Publicaraacute as suacuteas derradeiras obras Breacutetemas do muintildeeiro Os carreiros do sontildeo e Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildeaEn 2001 publiacutecase a suacutea Obra Poeacutetica Completa da man da editorial Espiral Maior que dirixe Miguel Anxo Fernaacuten Vello

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Os meus inimigoscando falan de minpontildeen xofre nas suacuteas verbastan iacutentimas tan sinxelastan saiacutedas dese anaco de carneque leva por nome corazoacutenE eu case son felizcoas suacuteas intrigascoa suacutea dozuracoa suacutea morte que non ma dan a min por covardiacuteaO seu sorriso amargoesvara pola mintildea carne como un peixe e as suacuteas frases amarelas finxen rosascando me chaman amorosamentemeu querido amigoldquoEu e mais elesimos andando distraiacutedos pola vidaimos ao mesmo cafeacuteao mesmo cinema

Elexiacuteas aacute mintildea vida pequenintildea (2004)

e agachamos as mesmas mentirasdebaixo dos mesmos estuacutepidos sorrisose aacutes veces ateacute me convidan a fumar cerimoniosamenteOs meus inimigos cando me acoitelenaiacutenda me han de seguir chamandomeu querido amigo

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

O adeus (2004)O 8 de setembro de 2004 falece na Coruntildea O seu corpo foi velado no Panteoacuten de Galegos Ilustres e enterrado en Outeiro de Rei no medio dunha multitude de galegos e galegas que quixeron dar o seu derradeiro adeus ao poeta nacional de GalizaDeixou tras de si arredor de 1500 versos espallados em 49 obras poeacuteticas 13 narracioacutens 26 obras dramaacuteticas e 10 ensaios

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

AlfonsoENDL do IES Feacutelix Muriel - Rianxo

Fontes das imaxes

Fontes das imaxes

Fontes das imaxes

FONTESbullPara elaborar esta presentacioacutenhellipbull Casa Museo Manuel Mariacutea (Imaxes e

contidos)bull Real Academia Galega (Biografiacutea)bull 365 diacuteas para Manuel Mariacutea (Textos)bull Son de poetas (Muacutesica)

Para saber maacuteishellipbull Primavera das Letras bull Mercedes Queixas

bullPara atopar todos os recursoshellipbull CENDLG