LURRAREN ATMOSFERALURRAREN ATMOSFERA8. GAIA8. GAIA

ATMOSFERA ATMOSFERA DEFINIZIOA

PLANETEK BILGARRI MODURA DUTEN GAS-PLANETEK BILGARRI MODURA DUTEN GAS-ESTALKIAESTALKIA

AIREAAIREADEFINIZIOALURRAREN ATMOSFERA OSATZEN DUEN GAS-LURRAREN ATMOSFERA OSATZEN DUEN GAS-

NAHASTEANAHASTEA

AIREAREN KONPOSIZIOAAIREAREN KONPOSIZIOANITROGENOA: airearen % 78, gas koloregabea eta

usaingabeaOXIGENOA: airearen % 21, gas koloregabea,

ezinbestekoa arnasteko.ARGONA: airearen % 0.9, gas geldoa.OZONOA: O3 pozoitsua , kutsagarri arriskutsua,

eguzkiaren erradiazio ultramoreak iragazten ditu.KARBONO DIOXIDOA: airearen % 0.03, gas

koloregabea, ezinbestekoa fotosintesiarako, berotegi-efektua eragiten du

BEROTEGI EFEKTUABEROTEGI EFEKTUA http://www.youtube.com/watch?v=rfi4HvwMav4&feature=relatedhttp://www.youtube.com/watch?v=rfi4HvwMav4&feature=related

EGUZKIA

EGUZKI IZPIAK

LURRAK ENERGIA ZATI BAT ISLATZEN DU

ATMOSFERAK ISLATUTAKO ATMOSFERAK ISLATUTAKO ENERGIAREN ZATI BAT ENERGIAREN ZATI BAT BERRIZ LURRARA BIDALI BERRIZ LURRARA BIDALI

BESTE ZATIA ESPAZIORA IHES EGIN

http://www.youtube.com/watch?v=2U_FznW-n-U&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=L2hHqETPD1Y .

• EXOSFERA 500 Km tatik espazio hutsara satelite daude hemen•IONOSFERA

IGOTZEAN Tº IGOTZEN DA .. Izar usoak eta aurora borealak daude

MESOPAUSA -----------------------80 Km•MESOSFERA:

40 km Lodiera Igotzean Tª Jaisten da Goian -100 ºC baino Gutxiagokoa

ESTRATOPAUSA-----------------------40 Km•ESTRATOSFERA:

30 Km LODIERA Hemen ozono geruza sortzen da (ozonosfera) Ozono sortzeak tenperatura igo; ondorioz, Tª 17ºC

TROPOPAUSA-----------------------10 Km•TROPOSFERA:

10 km LODIERA Igotzean tenperatura jaitsi Goian tª -55 ºc KOA Airearen % 90 hemen dago

Presio atmosferikoaPresio atmosferikoa Grabitateak airea lurraren inguruan erakartzen du eta

aireak presioa aireak presioa sortzen du ANTIZIKLOIAK ANTIZIKLOIAK : PRESIO HANDIAGOA DUTEN EREMUAK.DEPRESIOAKDEPRESIOAK: presio gutxiagoko eremuak dira

Airea mugimenduan haizea daAirea mugimenduan haizea daAIREA ANTIZIKLOITIK DEPRESIORANTZ AIREA ANTIZIKLOITIK DEPRESIORANTZ MUGITZEN DA

haizea sortuz

HEZETASUNAHEZETASUNALURRUNTZEA: Izaki bizidunen jarduera (izerdia eta arnasketa),

ozeanoen eta kontinenteko uren lurrunketa IHINTZA: hezetasuna airearen eraginpean dauden

gauzetan kondentsatzen da.HODEIAK: ur tantatxoz egindako masakPREZIPITAZIOAK: EURIA, TXINGORRA ETA ELURRA

MARRAZTU 130 ORRIKO ESKEMAK KOPIATU

GIZA JARDUERAREN ERAGINAGIZA JARDUERAREN ERAGINA1. KARBONO DIOXIDOA:

1. 1. ERREGAI FOSIL ERRETZEAK AREAGOTZEN DU KARBONO DIOXIDOAREN KOPURUA2. 2. BEROTEGI EFEKTUA EGITEN DU3. 3. BEROTEGI EFEKTUA AREAGOTZEAK KLIMA ALDAKETA DAKAR (ZIKLOI TROPIKALAK, KASKO

POLARRAK URTZEA, ITSAS MAILA IGOTZEA, LEHORTE LARRIAK…)http://www.youtube.com/watch?v=aZEL1viKI_U

http://www.youtube.com/watch?v=P0J-u3fy8Lk&feature=related

2. SUFRE OXIDOAK ETA NITROGENO OXIDOAK1. 1. KALITATE TXARREKO ERREGAI ERRETZEAK ETA IKATZA ERRETZEAK SORTZEN DITU.2. 2. MOLEKULA HAUEK ATMOSFERAKO URAREKIN ERREAKZIONATZEN BADU EURI AZIDOA SORTZEN

DU.3. 3. EURI AZIDOAK ANIMALIAK ETA LANDAREAK HILTZEN DITU, ERAIKINAK ETA MONUMENTUAK

HONDATZEN DITU.

http://www.youtube.com/watch?v=hfGx8pF4Rhg

3. CFC GASAK1. 1. LANTEGIEK SORTU ZUTEN GAS HAUEK AEROSOLE, HOZKAILU ETA AIRE GIROTUKO TRESNETAN

ERABILTZEKO.2. 2. OZONO GERUZA SUNTSITZEN DUTE 3. 3. OZONOA GALTZEAK LARRUAZALA ERRETZEA ETA LARRUAZALAKO MINBIZIA DAKAR

http://www.youtube.com/watch?v=EMeRrGEK8m0

http://www.youtube.com/watch?v=3wSTr4xIwv8&feature=related

GIZA JARDUAREN ERAGINAGIZA JARDUAREN ERAGINA4. KEDARRA:

1. PARTIKULA SOLJDO TXIKIAK DIRA2. IKATZA ETA BESTE ERREGAI ERRETZEAK SORTZEN DITUZTE 3. ATMOSFERAN ESEKITA GERATZEN DIRA ETA AIREA GRISAXKA BIHURTZEN DUTE4. BIRIKIETAKO GAITZAK SORTZEN DITU

http://www.youtube.com/watch?v=qU2Mf47BAN0&playnext=1&list=PL6E11C4499FA31261&index=6 Planeta vivo: Atmosfera 2: http://www.youtube.com/watch?v=X5nQH73cdPo&feature=related

Planeta vivo: Atmosfera 3: http://www.youtube.com/watch?v=C5KtFOcztSk&feature=related

ATMOSFERAREN KUTSADURA ATMOSFERAREN KUTSADURA TXIKITZEATXIKITZEAENERGIA AURREZTEA

UR BEROA NEURRIZ ERABILIZ BEROKUNTZA NEURRIZ ERABILIZ ELEKTRIZITATEA AURREZTUZ GARRAIO PUBLIKOA ETA BIZIKLETA ERABILIZ

AEROSOLIK EZ ERABILTZEABIRZIKLATZEAESTATUEN NEURRIAK

KANPAINAK EGITEA KONTZIENTZIATZEKO BIRZIKLATZEA ERRAZTEALEGEAK EMATEA KUTSADURARIK EZ ERAGITEKO