literatura galega durante o franquismo
TRANSCRIPT
Da República ao exilio
Literatura Galega durante o Franquismo
II REPÚBLICA
Contexto político
1931
• Cae a monarquía nunhas eleccións municipais• Declárase a II Repúlica• Fundación do Partido Galeguista
1933
• Apróbase o voto feminino
1936
• Gaña as eleccións o Frente Popular• Estatuto de Autonomía de Galiza• Xuño: Golpe de Estado que dará paso á Guerra Civil
e posterior Ditadura
Situación sociolingüística durante a II República
Estatuto de Autonomía de 1936
Cooficialidade Ensino primario monolingüe
Constitución de 1932Contempla a cuestión da lingua oficial e os Estatutos de
Autonomía
Decreto de 1931Oficiliza o emprego do catalán no ensino infantil e primario
Reclamación do galego. Nunca chega
GUERRA CIVIL E FRANQUISMO
Guerra Civil: Contexto
Franquismo: 1939-1975
1939 derrota militar da República
Resistencia organizada pero sen medios
Xullo de 1936: Alzamento Militar
Características da Guerra Civil en Galiza
Inexistencia dun frente bélico no espazo territorial galego
Altísima represión: máis de 5000 persoas fusiladas
Presenza dunha resistencia armada con amplo respaldo social
Contexto socio-económico e cultural durante o Franquismo
Entre 1936 e 1946 prodúcese en Galiza un silencio case absoluto na produción literaria en galego
• Edición de escritores clásicos• Tres títulos novos: costumismo
Estancamento e retroceso económico
Fluxos migratorios cunha intensidade similar á de inicio de século
• Década de 40 115.000 persoas (América)• Década de 50: 237.000 (América e países europeos como
Alemaña ou Francia)
Situación sociolingüística durante o Franquismo
EXPANSIÓN DO COÑECEMENTO DO CASTELÁN
Factores políticos• Presión exercida sobre as linguas diferentes do castelán
é moi forte
Extensión do ensino primario, secundario e universitario
• Non hai presenza do galego
Medios de comunicación e audiovisual
• Non hai presenza do galego
Franco nunca declaración ao Jornal do Brasil en 1938: el carácter de cada región será respetado, pero sin prejuicio para na unidad
nacional, que la queremos absoluta con una sóla lengua y una sóla nación: la española.
Literatura galega no exilio
Panorama cultural e político
Bos Aires
300.000 galegos
Capital e espiritual de Galiza. Anos 40
• Publicación de libros: Sempre en Galiza, Castelao (1944), A Esmorga, Blanco Amor (1944)
• Estrea de obras teatrais: Os vellos non deben de namorarse, Castelao (1941)
• Créanse editoriais• Edítanse xornais. Radio
Capital política
1944 varios deputados galegos constitúen o Consello de Galiza, presidido por Castelao
• Restauración da democracia republicana• Recuperación do Estatuto de Autonomía de 1936• Recoñecemento da pluralidade nacional do Estado
Poesía
LUIS SEOANE (1910-1979)
- Pintor, autor de teatro, poeta, editor …- Poesía de compromiso social- Temática da emigración. Formación da conciencia histórica
Fardel de eisiliado (1952)Na brétema, Sant-Iago (1956)As cicatrices (1959)A maior abondamento (1972)
LORENZO VARELA ( 1916-1978)
- Fillo de emigrantes (México)- Comezou a actividade literaria publicando
no exilio en México en castelán- Temática mítica-histórica e centrada na
Guerra Civil
Catro poemas para catro gravados (1944). Ilustrado por Luís SeoaneLonxe (1954)
FERNÁNDEZ VELHO, Rosário; SAMBADE SONEIRA, Xesús,
Literatura Galega do Século XX, Cadernos de Literatura Galega, A Nosa
Terra, Vigo 2002.
LOURIDO CALO, Francisco, Historia Xeral de Galicia, A Nosa Terra,
Vigo 2005.
MONTEAGURO ROMERO, Henrique, Historia Social da Lingua
Galega, Galaxia, Vigo 1999
VILAVEDRA, Dolores, Historia da Literatura Galega, Galaxia, Vigo
1999.
FONTES