RCEME Bizkaia

Leuzemiak Bizkaian. 1986-2013.

2016ko bigarren hiruhilabetekoaren txostena

Bizkaiko Zaintza Epidemiologikoaren Unitatea 2016/05/22

(ICD 10: C91-95)

B zelulen leuzemia linfoblastiko akutua (Wright)

Tumore hematologikoen ezaugarri bereziek minbizi erregistroetarako erronka berezia suposatzen dute. Hauen diagnostiko eta tratamendurako bestelako ibilbide sanitarioak erabiltzen dira eta sarritan berandu arte ez dute Ospitaletako erregistroetan agertzerik.

Bestalde, etengabeko aurrerakuntza eman da minbizi hauen ezaugarrien zehaztapenetan eta honek ondorioak izan ditu erabili ohi diren sailkapenetan; RCEMEn erabiltzen den ICD-O-3an hainbat sailkatze-irizpide aldaketa eman dira azken urteetan.

Beraz RCEMEk minbizi hauei buruzko jasotako informazioak, hein batean aurreko zailtasunen ondorioz, guztiz ez osoa izateko arriskua du. Beraz hurrengo datuak interpretatzerakoan aurreko guzti hau kontutan hartu behar da.

Leuzemiak Bizkaian

INTZIDENTZIA

Euskadiko Minbizi Erregistroa (RCEME) ezarri zenetik, datu osotuez eskuragarri dugun urtera arte, hau da 1986tik 2013ra arte, Bizkaiko biztanlerian 3665 leuzemia erregistratu dira.

Sexuen arteko banaketari dagokionez 2106 (%61) gizonezkoengan diagnostikatu dira eta beste 1559ak (%39) emakumeengan.

Bizkaian leuzemiak 2013. urtean erregistratutako minbizi guztien %2 izan ziren; proportzio hau mantentzen da bai gizonezkoen minbiziengan baita emakumezkoen minbiziengan.

2013ean intzidentzia tasa gordina gizonengan 16,55 kasu/100.000ko izan zen, eta 10,08 kasu/100.000ko emakumezkoengan. Intzidentziaren goranzko bilakaera izan du, gizonezkoen %1,23 Urteroko Aldatze Portzentajea (UAP) zuten 2013. urtera arte eta emakumezkoen tasak, %0,93eko UAPaz igo egin dute 1986tik.

TG: Tasa Gordina; TE: Tasa Estandarizatua (Europar populaziora); UAP: Urteroko Aldatze Portzentajea. (*: estatistikoki esanguratsua)

0

5

10

15

20

25

0

50

100

150

19

86

19

87

19

88

19

89

19

90

19

91

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

kasuak x 100 000 kasu kopurua

Leuzemiak. Intzidentziaren bilakaera Bizkaian 1986tik 2013ra. RCEME

kasuak Emakumeak kasuak GizonakTG Emakumeak TG GizonakTE Emakumeak TE GizonakJoin-Point joera Emakumeak Join-Point joera Gizonak

UAP Gizonak %+1,23* UAP Gizonak %+1,23*

UAP Emakumeak %+0,93*

UAP Emakumeak %+0,93*

Beste herrialdeekin konparatzeko Europako populazioari doitu dira tasak. Bizkaiko tasa estandarra 12,55 kasu/100.000 biztanleko zen gizonezkoengan eta 6,6.65 kasu/100.000 emakumeengan zen 2013an. Bizkaiko tasok Europako herrialdeekin konparatuta agertzen ditugu hurrengo grafikoan.

Leuzemien intzidentzia eta hilkortasuna. Europako herrialdeetako tasak eta Bizkaikoak Tasa estandarrak 100 000 biztanleko; adin guztiak.

Gizonak Emakumeak

Iturria: EUCAN (IARC/OME). 2012rako intzidentzia proiekzioak. Erreferentzia-populazioa: Europa. Bizkaiko datuak: RCEME (2013)

Hurrengo mapetan Europan leuzemien 2012rako estimatutako intzidentzi tasen banaketa agertzen dugu.

Gizonak Emakumeak

iturria: EUCAN (MOE). 2012rako intzidentzia-proiekzioak. Tasa Estandarrak (erreferentzia populazioa: Europa).

20 15 10 5 0 5 10 15

Cyprus

Ireland

Greece

Slovakia

Lithuania

France

Belarus

Belgium

Estonia

Switzerland

Norway

UK

Germany

Italy

BIZKAIA

Luxembourg

European Union (27)

Austria

Latvia

Malta

Finland

Europe

Hungary

Sweden

Serbia

Netherlands

Slovenia

Spain

Iceland

Denmark

Portugal

Croatia

Russia

Czech Republic

Poland

Romania

Ukraine

Montenegro

Bulgaria

Albania

FYR Macedonia

Moldova

Bosnia and Herzegovina

Intzidentzia - Gizon Hilkortasuna Gizon Intzidentzia - Emakume Hilkortasuna Emakume

Bizkaiko Tasa Estandarrek, munduko populazioari doitzean hurrengo datuak ematen dituzte 2013rako: 10,59 kasu / 100.000 biztanleko gizonengan eta 5,30 kasu / 100.000 biztanleko emakumeengan. Hurrengo Mapetan intzidentzi tasak herrialdeka agertzen dira.

Munduko eta Europako intzidentzia mapak

Leuzemiak (C91-95) Gizonak Emakumeak

Iturria: GLOBOCAN (OME). 2012rako intzidentzia proiekzioak.Erreferentzia-populazioa: Munduko Pop.l

Bizkaian bertako espazioaren araberako banaketa aztertzeko Erakunde Sanitario Integratuekiko (ESI) kalkulatu ditugu tasak. Zenbaki txikiez ari garenez tasak nahiko aldakor agertzen dira; tasen ezegonkortasuna leuntzeko azken bost urteko bataz bestekoak erabili ditugu hurrengo mapetan.

Leuzemiak ESIen arabera

Tasa estandarizatuak. Azken bost urteetako batezbestekoa (2009-2013) Gizonak Emakumeak

Iturria: RECEME. 2009-2013 tasa estandarizatuen urteroko batez bestekoak.Erreferentzia-populazioa: EAE ESIetako leuzemien bilakaera aztertzeko, hauen tasak 5 urtetako batez-besteko mugikorren bitartez leundu ditugu.

Hurrengo grafikoetan agertu bezala tasak goranzko joera izan dute 90. hamarkadatik aurrera, bai gizon zein emakumeengan. ESIen arteko alderaketa egitean ez dira estatistikoki esanguratsuak diren alderik antzematen.

EAEko populazioari doitutako tasetako 5 urteko batezbesteko mugikorrak. EAEko tasetako %95eko konfidantza tarteak.

EAEko populazioari doitutako tasetako 5 urteko batezbesteko mugikorrak. EAEko tasetako %95eko konfidantza tarteak.

0

5

10

15

20

25kasuak/100.000 Leuzemia tasen bilakaera Bizkaiko ESIetan

Gizonak 1991-2013

ESI Barakaldo-Sestao ESI BarrualdeaESI Bilbao ESI Ezkerraldea-EnkarterriESI Uribe EAE

0

5

10

15

20kasuak /100.000 Leuzemia tasen bilakaera Bizkaiko ESIetan

Emakumeak 1991-2013

ESI Barakaldo-Sestao ESI Barrualdea ESI Bilbao

ESI Ezkerraldea-Enkarterri ESI Uribe EAE

RCEME - Euskadiko Minbizi Erregistroko datuak; Tasa ± desbideratze estandarra; Tasa estandarizatuak, bosturteko bataz bestekoa: erreferentzi populazioa: EAEko gizonezkoak 1989-2013 (EUSTAT)

RCEME - Euskadiko Minbizi Erregistroko datuak; Tasa ± desbideratze estandarra; Tasa estandarizatuak, bosturteko bataz bestekoa: erreferentzi populazioa: EAEko emakumeak 1988-2012 (EUSTAT)

Hurrengo grafikoan RCEMEn erregistratutako Bizkaiko leuzemien banaketa azaltzen da adin taldeen arabera. Adin taldeen banaketan haur eta gaztaroko kasuak agertzen dira. Gizonezkoen tasak, ia adin talde guztietan emakumezkoen tasen gainetik daude.

*Adin taldeko tasa espezifikoak, erregistratutako azken hamar urteetako tasa espezifiko metatuak.

0

5

10

15

20

25

1989-1993 1994-1998 1999-2003 2004-2008 2009-2013

kasuak x 100.000

+ (%95 KT)

Bosturteko leuzemien intzidentzi tasak. Erakunde Sanitario Integratuak. Gizonak. 1989-2013 bilakaera.

Bizkaia Barrualdea Ezkerraldea-Enkarterri Uribe Bilbo Barakaldo-Sestao

0

5

10

15

20

1989-1993 1994-1998 1999-2003 2004-2008 2009-2013

kasuak x 100 000

+ (%95 KT)

Bosturteko leuzemien intzidentzi tasak. Erakunde Sanitario Integratuak. Emakumeak. 1989-2013 bilakaera.

Bizkaia Barrualdea Ezkerraldea-Enkarterri Uribe Bilbo Barakaldo-Sestao

0

20

40

60

80

100

120

140kasuak 100.000 biztankeko

Leuzemiak Bizkaian, adin-taldekiko banaketa. Adin-taldeko tasa espezifikoak 2004-2013* RCEME

Gizon Emakume

TOPOGRAFIA

Leuzemia oro, berez hezur muineko tumore bezala erregistratu ohi da.

HEDADURA, DIFERENTZIAZIOA ETA TUMOREEN MORFOLOGIA

Leuzemiak, sistema hematopoietikoko tumoreak, tumore solidoek ez bezala sailkatzen dira hedadura, diferentziazioa eta morfologian.

Hedadura

Hedaduraren kontzeptua ez da aplikagarria leuzemien kasuan, barreiatuak diren tumoretzat hartzen

dira leuzemiak.

Diferentziazioa

Leuzemien diferentziazio maila, zelulen leinua, erregistratutako kasuen erdian baino gutxiagotan jaso egin da. Jaso denean, leuzemien diferentziazio mailan %95 B edo pre-B zelula motakoak dira eta %4 T zelulenak.

Morfologia

Erregistroaren urteetan aurreratu ahala leuzemien morfologiak zehaztuagoak azaltzen dira. Urtez urte morfologia taldeen banaketaren arabera leuzemia mieloideak eta linfoideak pareko tartea hartzen dute banaketan.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

19

86

19

87

19

88

19

89

19

90

19

91

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

Leuzemien morfologiaren bilakaera RCEME Bizkaia 1986-2013

Leuzemiak, BZG (980) Leuzemia linfoideak C42.1 (981-983)

Leuzemia mieloideak (984-993) Bestelako leuzemiak (994)

B, PRE-B zelulak; 1527; 95%

NK zelulak; 1; 0%

T zelulak; 62; 4% Beste; 13; 1%

Leuzemiak zelulen leinuaren arabera. RCEME 1986-2013. Bizkaia

Hurrengo taulan morfologien banaketa zehaztuagoa agertzen dugu; Gaixotasunen Nazioarteko 10. Sailkapenaren araberakoa:

Leuzemien morfologia. RCEME Bizkaia 1986-2013 Gaixotasunen Nazioarteko Sailkapena-(GNS10) arabera*

Leuzemiak, BZG (GNS-O-3: 980) C950 Zelula-tipo zehaztugabeko leuzemia akutua / Blastozitoena / Leinu-zelulena / Stem zelulena 165

C959 Leuzemia, zehaztugabea 179

Leuzemia linfoideak (GNS-O-3: 981-983) C910 Leuzemia linfoblastiko akutua 385

C911 Leuzemia linfozitiko kronikoa 1326

C913 Leuzemia prolinfozitikoa 17

C915 Helduen T-zelulen leuzemia 10

C919 Leuzemia linfoidea, zehaztugabea 30

Leuzemia mieloideak (GNS-O-3: 984-993) C920 Leuzemia mieloide akutua 709

C921 Leuzemia mieloide kronikoa 349

C923 Sarkoma mieloidea / Kloroma / Sarkoma granulozitikoa 5

C924 Leuzemia promielozitiko akutua 129

C925 Leuzemia mielomonozitiko akutua 50

C929 Leuzemia mieloidea, zehaztugabea 29

C930 Leuzemia monozitiko akutua 62

C942 Leuzemia megakarioblastiko akutua 6

C944 Panmielosi akutua 2

Bestelako leuzemiak (GNS-O-3: 994) C914 Zelula iledunen leuzemia / Erretikuloendoteliosi leuzemikoa 68

C921 Leuzemia mieloide kronikoa 144

Total orokorra 3665 *Gaixotasunen Nazioarteko Sailkapen Onkologikoaren 3. bertsiotik (GNS-O-3·tik) GNS-10era itzulia

BIZI-IRAUPENA

5 urterako bizi iraupen aktuarial eta erlatiboaren estimazioak kalkulatu eta urteetako bilakaera aztertu dugu.

5 urterako bizi-iraupena %50aren ingurukoa da; ez da sexuen arteko desberdintasunik antzematen, eta 2000tik 2009rako bizi irautearen hobekuntza apala da; tendentzia leuna da.

40%

66%

47% 48%

61%

69%

49% 49% 52% 50%

53%

41%

55%

66%

45%

56%

43%

63%

50% 50%

y = 0.0005x + 0.5276 R² = 0.0003

y = 0.0012x + 0.5157 R² = 0.0019

0%

25%

50%

75%

100%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Leuzemien 5 urterako bizi iraupenaren bilakaera RCEME eta Hilkortasun erregistro. Bizkaia. 2000-2009.

Bizi iraupen erlatiboa. Emakumeak Bizi iraupen erlatiboa. Gizonak Bizi iraupen aktuariala. Emakumeak

Bizi iraupen aktuariala. Gizonak Lineal (Bizi iraupen erlatiboa. Emakumeak) Lineal (Bizi iraupen erlatiboa. Gizonak)

Hurrengo grafikoan leuzemien urtez urteko bizi iraupena:

HILKORTASUNA

Grafikoan azken urteetan erregistratutako leuzemiengatik hildakoak eta dagozkien tasa estandarizatuak agertzen ditugu. Hilkortasuna GNS-10ez kodetua dago, hildako kausen artean hurrengoak jaso dira: C91-95.

TG: Tasa Gordina; TE: Tasa Estandarizatua (Europar Populazio berrira); TE(z): Tasa Estandarizatua (Europar Populazio zaharra)

Hildakoen kopuruak eta tasak txikiak eta aldakorrak dira, ezin daiteke joerarik antzeman.

77%

68%

61% 58%

53%

82%

70%

61%

55% 52%

0%

25%

50%

75%

100%

1 2 3 4 5

Leuzemien bizi iraupena 1, 2, 3, 4, eta 5 urteetara RCEME eta Hilkortasun erregistro. Bizkaia. 2000-2009.

Emakume Gizon

49

26

38

48 52 52 50

39 47

52 45

67 61

28 32

43

26 23

29

45

39 37

43

53

44

36

0

2

4

6

8

10

12

14

16

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

heriotzak / 100.000 heriotza kopurua

Leuzemien hilkortasunaren bilakaera. (CIE-10: C91-95)

Hilkortasun Erregistroa 2001-2013

Heriotza kopurua. Gizon. Heriotza kopurua. Emakume.

TG Gizon TG Emakume

TE Gizon TE Emakume

TE(z) Gizon TE(z) Emakume