l'edicio de les sinodals de girona de 1512

13
L'EDICIO DE LES SINODALS DE GIRONA DE 1512 A començament d'aquest segle, l'alemany Konrad Haebler va aplegar en la seva Bibliografia Ibérica del siglo XV,' tota la infor- mació que li fou abastable sobre la nostra producció incunable. Aqueixa obra és encara útil y vigent en molts aspectes, i impres- cindible mentre no es completi el definitiu Gesamtkatalog der Wie- gendrucke. Als nostres dies, un altre estranger, el britànic Frederick John Norton, ha continuat l'obra de Haebler i en el seu A Descrip- tive Catalogue of Printing in Spain and Portugal 1501-1520 •^ ha des- crit —amb una metodologia impecable, rigorosa— gairebé tota la producció tipogràfica ibèrica dels vint anys posteriors al 1500, límit convencional, com és acceptat universalment, del període incunable. Així, gràcies al treball exemplar de Haebler (prescindeixo ara d'al- guns treballs posteriors que el completen i perfeccionen) i Norton, posseïm una informació bastant completa sobre les estampacions realitzades a la península des dels inicis de la seva impremta fins a l'any 1520. Però he hagut de dir que tenim una informació «bas- tant completa» perquè, dissortadament, de molts llibres incunables, postincunables i de qualsevol altra època, no n'ha restat cap exem- plar, o bé, en el millor dels casos, solament sabem de llur existèn- cia a través de documentació notarial o a través de referències, mol- tes vegades poc fiables, de determinats historiadors, bibliògrafs, etc, de temps passats.^ És per tot això que Norton ha de posar al peu 1 Duu com a subtítol: Enumeración de todos los libros impresos en Espafía y Portugal hasta el afio 1500 con notas críticas. 2 vols. La Haia-Leipzig, 1903-1917. 2 Cambridge 1978. 3 Heus aquí una petita relació de llibres gironins perduts totalment, l'existència dels quals ens és coneguda solament per la documentació conservada o per altres via- ranys als quals acabem d'al·ludir: 1) el Breviari de 1487, possiblement el primer llibre litúrgic gironí; sabem que el bisbe Berenguer de Pau (1485-tl506), adquirí el 1487 (any de la seva estampació?) "trescentorum voluminum de breviariis empremptatorum in papiro, de diòcesi Gerandensi" a Joan Ghorlinch, impressor alemany establert a Bar- celona, pel preu de quatre-centes cinquanta lliures barceloneses (cf. J. M. MADUXELL, 3" 26

Upload: others

Post on 21-Jul-2022

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: L'EDICIO DE LES SINODALS DE GIRONA DE 1512

L'EDICIO DE LES SINODALS DE GIRONA DE 1512

A començament d'aquest segle, l'alemany Konrad Haebler va aplegar en la seva Bibliografia Ibérica del siglo XV,' tota la infor­mació que li fou abastable sobre la nostra producció incunable. Aqueixa obra és encara útil y vigent en molts aspectes, i impres­cindible mentre no es completi el definitiu Gesamtkatalog der Wie-gendrucke. Als nostres dies, un altre estranger, el britànic Frederick John Norton, ha continuat l'obra de Haebler i en el seu A Descrip-tive Catalogue of Printing in Spain and Portugal 1501-1520 •^ ha des­crit —amb una metodologia impecable, rigorosa— gairebé tota la producció tipogràfica ibèrica dels vint anys posteriors al 1500, límit convencional, com és acceptat universalment, del període incunable. Així, gràcies al treball exemplar de Haebler (prescindeixo ara d'al­guns treballs posteriors que el completen i perfeccionen) i Norton, posseïm una informació bastant completa sobre les estampacions realitzades a la península des dels inicis de la seva impremta fins a l'any 1520. Però he hagut de dir que tenim una informació «bas­tant completa» perquè, dissortadament, de molts llibres incunables, postincunables i de qualsevol altra època, no n'ha restat cap exem­plar, o bé, en el millor dels casos, solament sabem de llur existèn­cia a través de documentació notarial o a través de referències, mol­tes vegades poc fiables, de determinats historiadors, bibliògrafs, e t c , de temps passats.^ És per tot això que Norton ha de posar al peu

1 Duu com a subtítol: Enumeración de todos los libros impresos en Espafía y Portugal hasta el afio 1500 con notas críticas. 2 vols. La Haia-Leipzig, 1903-1917.

2 Cambridge 1978. 3 Heus aquí una petita relació de llibres gironins perduts totalment, l'existència

dels quals ens és coneguda solament per la documentació conservada o per altres via­ranys als quals acabem d'al·ludir: 1) el Breviari de 1487, possiblement el primer llibre litúrgic gironí; sabem que el bisbe Berenguer de Pau (1485-tl506), adquirí el 1487 (any de la seva estampació?) "trescentorum voluminum de breviariis empremptatorum in papiro, de diòcesi Gerandensi" a Joan Ghorlinch, impressor alemany establert a Bar­celona, pel preu de quatre-centes cinquanta lliures barceloneses (cf. J. M. MADUXELL,

3 " 26

Page 2: L'EDICIO DE LES SINODALS DE GIRONA DE 1512

2 AMADEU J. SOBERANAS I LLEÓ

de nombroses notícies bibliogràfiques aquest punyent rètol: «No co-py traced».

Aqueix bibliògraf, al seu al·ludit catàleg i sota el núm. 181, copia la notícia donada per Antoni Palau i Dulcet •• sobre l'estampació d'un recull de Constitutiones sinodales antigues' que féu editar el 1512 el bisbe de Girona, fra Guillem Ramon de Boïl, O.S. Hier.,* al taller

J. RUBIÓ, Documentos para la historia de la imprenta y libreria en Barcelona (1474-1553), Barcelona 1955; docs. 44 i 46, pàgs. 95 i 97-100; 2) el Missal imprès vers el 1492/93 probablement per Joan Rosenbach, un altre alemany resident aleshores a Barcelona, del qual existiren dos-cents setze exemplars, 210 impresos en paper i 6 en pergamí (cf. MADURELL-RUBIÓ, Documentos, doc. 79, pàgs. 159-161); i 3) el Ritual o Ordinari; Jaume Villanueva ens assabenta que el 1493 "se imprimieron en Barcelona' por Juan Rosembach algunos códices rituales de esta íglesia [de Girona]. Esta noticia nos conservo la prefación al Mísal de ella misma de 1557, que prohibe el uso de estos que digo mas antiguos" (cf. J. VILLANUEVA, Viage literario a las Iglesias de Espaüa, vol. XIV, Madrid 1850; pàg. 58). Si s'han perdut tots aquests incunables litúrgics gi­ronins de l'època de Berenguer de Pau, el mateix podem dir dels mü trenta breviaris que el bisbe fra Guillem Ramon de Bo'fl, l'editor de les Constitutiones sinodales an-tique, objecte d'aquest article, va contractar el 1510 amb el llibreter de Barcelona Joan Trinxer. Tal vegada aquests breviaris gironins s'imprimiren a Barcelona el 1511. Sem­bla, per la documentació coneguda, que el 1514 el bisbe Boïl tomà a encarregar una altra edició del breviari per a ús de la seva diòcesi, i que aquesa vegada fou imprès en un taller, desconegut per nosaltres, de Lyon (cf. MADtntELL- RUBIÓ, Documentos, doc. 284, pàgs. 516-517, 693 i 757). Sota el mateix pontificat de BoB, el capítol catedra-lici de Girona contractà, el 10 d'abril de 1527, l'estampació de set-cents Officis nous, dels quals no sabem tampoc que se n'hagi servat ni un sol exemplar. Els motius de llur pèrdua són prou clars, especialment pel que fa a aqueix tipus de llibres litúrgics: per l'ús freqüent, si no quotidià, que hom en feia, i per haver perdut llur vigència en ésser subtituïts per uns altres de nous d'acord amb les noves disposicions conciliars. I n'hi ha d'altres, de motius...

i Manual del librero hispanoamericano, vol. IV, Barcelona 1951; núm. 60.225. L'exemplar que Palau repertorià fou ofert per 500 pessetes el 1935.

5 Presento un sol exemple de llur antiguitat: la darrera de les constitucions impreses (fol. a^), que en l'edició de Bo'fl es titula Quod matrone siue obstetrices in-formentur de babtiiandis pueris, és, segons Francesc Romaguera, una constitució del bisbe Ènnec de Valterra promulgada el 1368; cf. la transcripció d'aquesta constitució sota el títol Matronae instruantur qualiter debent baptizare pueros existentes in periculo mortis amb la seva glossa erudita a: Constitutiones Synodales dioecesis gerundensis in unum collectae, renovatae, & auctae sub... D. Fr. Mkhaele Pontich episcopo gerun-densi... Variis glossis, communioribusque DD. maximè recentiorum opinionibus, ac declarationibus Sacr. Congr. Cardirmlium comprobatis, exomatae a Franciscà Roma­guera..., Girona, Jeroni Palol, 1691; pàgs. 307-309. Quin seria el motiu pel qual el bisbe tornava a posar en vigor aquestes constitucions tan envellides? Segurament que les actes inèdites, si es conserven, ens l'aclaririen.

à 28-VII-1508-t28-XI-1532. Cf. sobre aquest pontificat: ANTOLÍN MERINO i JOSÉ DE LA CANAL, Espana Sagrada, vol. XLIV, Madrid 1826; pàgs 102-106; JAIME VILLA­NUEVA, Viase literario a las Iglesias de Espana, vol. XIV, Madrid 1850; pàgs. 62-73,

398

Page 3: L'EDICIO DE LES SINODALS DE GIRONA DE 1512

L'EDICIÓ DE LES SINODALS DE GIRONA 3

tipogràfic barceloní del provençal Carles Amorós. Aquesta era, fins al present, l'única testimoniança que havíem d'aquella impressió, la qual Norton, en no trobar cap exemplar —malgrat el seu esforç de molts anys d'escorcollar biblioteques públiques i privades d'ar­reu del món— va haver de transcriure-la al seu catàleg, tot indicant que esmenava, al seu criteri, alguns errors de transcripció, tan ha­bituals en el Manual de Palau.

Com sigui que a la Biblioteca de Catalunya existeix un exem­plar de l'esmentada edició de les Constiíutiones sinodales —proba­blement és el mateix exemplar repertoriat per Palau, la qual cosa el convertiria en un exemplar únic— m'ha semblat escaient de do­nar-ne una breu descripció bibliogràfica i la seva reproducció fac-similar en aquest volum d'homenatge al nostre veterà historiador i antic col·laborador del Butlletí de la Biblioteca de Catalunya, Dr. Lluís Batlle i Prats. Per altre cantó, el seu text pot contribuir a en­riquir el corpus que un dia no massa llunyà hom hauria de formar dels nostres sinodals catalans, dels quals Girona posseeix una rica i antiquíssima tradició,^ a l'estil, per exemple, del de França,^ cor-

i ENRIC CLAUDI GIRBAL, Obispos de Gerona. Cuadro cronològica de los que han ocupada esta stlla de Gerona, Girona 1882. Potser el fet d'haver estat anteriorment prior del monestir de Santa Engràcia de Saragossa explica que el famós tipògraf alemany d'aquella capital aragonesa, Jorge Coci, li dediqués el Tractatus sacerdotalis de ecclesiasticis sacramentis, de Nicolau de Plove, que acabà d'imprimir el 6 de febrer de 1512 (Norton, núm. 651. N'hi ha un exemplar complet, no registrat per Norton, a la Biblioteca de Catalunya, sign. Res. HSO-Sau). La dedicatòria de Coci, "calcogra phie artis magister", va encapçalada per un gravat amb l'escut episcopal de Boil. Coci tomà a imprimir aquesta obra, tot conservant la dedicatòria, el gener de 1514 (Norton, núm. 660).

7 Sembla que, durant el segle Xii, a Girona es convocaven dos sínodes a l'any, i que aquesta pràctica sinodal es mantingué amb gran perseverança. Ultra això, "pocas diòcesis espa,nolàs tienen unas constituciones sinodales tan completas como las que publicaron el obispo Jaime Casador en 1593, el obispo Arévalo de Zauço en 1606 y el obispo Miguel Pontich en 1691", cf. Diccionario de historia eclesiàstica de Espaüa, vol. II, Madrid 1972; pàg. 1017.

8 Cf. A. ARTONNE, L . GUIZARD i O. PONTAL, Répertoire des statuts synodaux

des Diocèses de VArwienne France du XIII a la fin du XVIII siècle, París 1963. Si més no, és urgent de posseir un repertori dels nostres sínodes impresos, com el quei féu SlLViNO DA NADRO, O . F . M . Cap., Sinodi. diocesani italiani. Catalogo bibliogràfica degli atti a stampa 1534-1878, Città del Vaticano 1960; "Studi e testi", 207. Un elenc modern dels sínodes hispànics, molt esquemàtic i amb Uacunes comprensibles, el tro­bareu al Diccionario de historia eclesiàstica de Espafía, vol. IV, Madrid 1975; pàgs. 2488-2494 (els de Girona, a la pàg. 2490). Per a alguns aspectes secundaris, cf. l'arti­cle de MANUEL VINAS, Disertación històrica y canònica sabre los sínodos diocesanos

399

Page 4: L'EDICIO DE LES SINODALS DE GIRONA DE 1512

4 AMADEU J. SOBERANAS I LLE8 •

pus imprescindible —juntament amb el recull exhaustiu dels con­cilis tarragonins!— per poder escriure en el futur la tan desitjada història eclesiàstica de Catalunya. Història que restarà sempre qui-rnèrica mentre no s'aplegui, repeteixo, tota la riquesa documental que ens fornirien els concilis i els sínodes catalans.

Descripció bibliogràfica

Per les dificultats tipogràfiques actuals, no puc reproduir, en la descripció del raríssim imprès que dono tot seguit, tots els sig­nes d'abreviatures que trobem a l'original; en aquests casos dona­ré, en cursiva, el desenvolupament de les abreviatures.

(Fol. s.n., sign. a, portada:) Constitutiones Si = //nodales anti-que TT mandata nouiter edita per / / Reuerendum in xpo paírem n dnm dfim Guillermum miseratio//ne diuina Episcopum Girunden publicata et recensita de maji//dato eiusdem dni Episcopi die jouis sanctc [5Íc] Sinodi intitulata' scd'a mensis.^" Anno nat iu i=/ / ta t i s dni .M.D.XXij." pntibus non nuUis Reuerendis Abbatibus prioribus Canoni=//cis i? clericis curatis TC non curatis in multitudine copio-sa.// [La resta de la portada és ocupada per l'escut del bisbe Boïl i per altres dos boixos que -formen l'orla.'] 11

(Fol. s.n., sign. a v.:) O mater dei me//mento vaeL/f [Boix de la Verge alletant l'infant Jesús, 130 X 98 mm.} / /

(Fol. s.n., sign. d?, comença el text:) Quod Sacrarium munde seruetwr: / / r in illo nihil ponantur nisi sacra^/ / t i ss imum corpus Christi. / / (A ) Ttendentes quam valde necessarium:... (fol. s. n., sign. a^, acaba:) ...sub pena ipsis curatis viginti solidorum -K ipsis operarijs ingressus ecclesie. / / Deo Gratias. / /

(Fol. s.n., sign. a* v., colofó:) Impressum Barchinone: per Ca-rolum A//morosum prouensal. Anno domini Mille=//simo quingen-tesimo .xij. Die vero Nona / / Mensis Aprilis. / / [Escut tipogràfic de l'impressor.'] If

de Gerona, "Revista de Gerona", VI (1881), 41-47. Duu orientacions de tipus general i bibliografia completa i moderna sobre aquest tema, l'estudi d'O. PONTAL, Les Statuts Synodaux, a "Typologie des sources du Moyen Age occidental", fase. 11. Université Catholique de Louvain, 1975, 98 pàgs.

9 Entre aquest mot i el següent, una mà coetània afegí "XXa", interlineat. '0 La mateixa mà afegí "aprilis", interlineat. " El corrector ratllà la primera X

400

Page 5: L'EDICIO DE LES SINODALS DE GIRONA DE 1512

L'EDICIÓ DE LES SINODALS DE GIRONA 5

4". 4 fulls s.n. (signs. a^). A ratlla tirada. 40 ratlles (fol. a v.). Caixa 159 X 105 mm. Tipus gòtics de quatre cossos: text, G 32/33 (10 línies); primera ratlla del títol i encapçalament del fol. a v., G 13'5 (1 línia); epígrafs, G 27 (4 línies) i G 15'5 (3 línies). Tipus de M emprades: núms. 3 i 9 de Norton (pàg. 68), i una altra, al colofó, que no hi és indicada. L'escut tipogràfic d'Amorós és el B de Norton 91 X 67 mm.

Hi ha moltes esmenes manuscrites fetes per una mà del se­gle XVI, no solament a la portada —com he indicat al seu lloc— sinó també al text, unes fetes als marges i les altres, molt més nombroses, damunt el text imprès, com si el treball del tipògraf hagués estat revisat per algun expert de la cúria episcopal. Els fo­lis a -a-* són foliats a mà, també del segle xvi, amb les xifres roma­nes Cxj a Cxiij, probablement per haver format part d'un volum factici. Al foli a", hi ha una postula al marge.

Palau, 60.225. Norton, 181. — Biblioteca de Catalunya, sign. I-III-IOO.

AMADEU-J. SOBERANAS

401

Page 6: L'EDICIO DE LES SINODALS DE GIRONA DE 1512

L'EDICIÓ DE LBS SINODALS DE GIRONA

Cóftítütíoncs ®U tiodaïce antiq c madata nom'tcr edita per Iseuerendií in tpo prem '2C>fím t>fim ;£^uiKermú mixtió

torta t>U .ca. &• M ' PüXtx» non núHv "fyxinmSía abbatfboo pdi^iDvo fsDonb c(o «ctertcfe curffio.^aoncoratfom nwWndotc coptolií,

403

Page 7: L'EDICIO DE LES SINODALS DE GIRONA DE 1512

AMADEU J, SOBERANAS I LLEÓ

Vinater Deí me mento men

HHwaa

404

Page 8: L'EDICIO DE LES SINODALS DE GIRONA DE 1512

L ' E D I C I Ó D E L E S S I N O D A L S DE GIRONA

^uodSsasríum mutide (mdx ^ in ilio nibíï ponatur nífi facra" tiïïímumcoípus Cbnílú

sïtmdMKe qu»m «aUc níCífiartom; i M«no (ït ttííin <»fa i loct il líueniíidaTinandacoDrcruarf.ftqutafuaanc molta toct rcuface anaínquibuBrccmUicam cnfÜifacrgciRimum coipueoomíiunof

I iM ^efucf^ufii tMurí cum aliqntbue inmunilic$e timmíniio ptr : ^ucKtrabinirrcacrentfCf KuoiioRí fidtUamUconoeotctnafpl j Ccopuo mandamue in vtmite rsnctc obeiiicnticw fut) pcnalQttinqaw I ginofcUdomm :&9rcbn.om rJbaéSingnUemrane noftrtCiocc t/íiseünindiufnKommlotaKitimibtta^uacttMa Mcaerobftcalo

ca (nquibae SaergtilTiniunj coipüo alüircfcruaturiaaiuia: t ninda tciuent •.línip» fíe loae níbsUlínd (xmfnaRt edttre (CiamfirtntrcliqaUKlaitaquecunqs. £tqiU _ contrarmm (tenint Dittam ptnsm qaínqussinn roltdoam co (pfo (nanstiswlft ert - t ^ rtcapçltcandain. / '-

ris fanaa mdmt fumerc facraríf rimumco^)S6£b:itU Rifí &*!«!» tannimeccleno.

eZqufsfbfmaíiia pcrfcntom confpjcttar (motfnereibi rpKfoKtcrtcaarttedl piouidsRdam p » íccurítatc torícímtít cnm nobie rclatum futrti lis>8« sUqüo*

(uruoepinrts ccckrsae r(g«nc(e:« fn Me parafccuc oomíni oc moacgAiiaaroUaini· vSotíi (<u mflTe in vna ctrim ptrücfcnKe ^ c m cadcm otcin aUacitam cccUfiatadcni p<rficcr( TMUbtarc attcRtantquod quidcm Dtfpofictonï (une valdcobuiarcvidaur gdeo noo MCCUB Cpífcopae COandamnaomnibuo:« fingalis p^fb^ime in «i;cutc f i CMOtaditniie 17 fubpcna ttcomunfcaHoniaiKqmf? (onim ceUbiens '.7 pcrfücUns D(ctaroI(nnfaafluet3olficljreamiir(0<mancinDuuMcparaic(ucin<nacccl(rfaaa< tat in alia fcdcTia cadcm DK cadem olfícis ultbmt. ifufwm contrtnum m e fiy cicno íraui íubdctur Difciptine.

Qixod qutlibct curarus íoicatur annuatim nomtna iDonenrium in

tíuopcrrocbía ulcsiiapfspcrcMtncQwm (cftaitKUiBfecuïa Sinodo I>.>inino Cpifcopt pMan.

^ QtSllntian(ra>nmtfta(nt(ep»nidart'.tconfc{cnt(tpn1ailí8 piopolTctònfirt ^.f 2-7<ummulcoticnscompcrtumluaiilegetApiCciputpienonadunpicn:ítcutpor

/ iciiaimcemandaiuurpioralnKTrcmedioanímacnmiMrBm cnmsdolficiiimnoltrus t>aitp)»l( rpcctctpia» icUsiotoi mmmtnmfiuiUtat fy ivptu nbcc carn c iv

9tj

405

Page 9: L'EDICIO DE LES SINODALS DE GIRONA DE 1512

10 AMADEU J. SOBERANAS I LLEÓ

/ Vr %ov>v>M

Mftucpe continosiT t (aíbat taitsiuar nomlmMinrum perrocManomm OKcitntíú in tovm çtopóía penocbd's t offlnft Icgata píaqwnlcecxctdcntce ofnuTcnint in co rnrn KfUmútif B« £odtdl(0ln tomm pofTc coaícate vd erflcntiboan ttfbnaita ft« ccrint? ot omnfbuo ri'ccontfiíiiittemefflotiile nobf s annnaifin (n Sbado eare tcnd cnr in rcriptia n quo mcmonalt crtam continaarc (cnnotur(i tpralcgafa fuentir «d (mplets «dqncrotant ad cofflpImdam.&rfiHKiittfl «ments «((condi(fU(fb!rannó oiitaac in co»m pofTc com nomínibao Dtccdrocftim nomfne nocaríj Ai poflï caOts tai natet3m<niar(m<odicaiooftc(r(iitK&ieT3nii(>iiob(0fBOfttomcino:(aI(Dartt«i» anturt«pwI(c<titr.£t4aicoiunriiMifK«iíri»ed(ctampnamc»fp<ii>(nciirni»aoftio mttotçUauSm,

^uodnuffusaudeat in òtepu ríütcatíortia bcatc /Uarte mtt iitrt%Baaftl·apfllo»aBcriBg>

QHiaoMnparfiímeptiiKeMRntfbitcsrrtraa tifamaimdFnfidnermgafnfeliu ,RrntiIiM:(BO(iKrfúea(crif»R(>(hv23(ocef(erecat8srn(ni!D((pBrifiícar(on(a

tcaieC^affccansnguopopalbadoittiR·audíend·-.cceoqiiiaquitflxcIumcíKnma^ img()lataim·4t(r(lh|nt(rm{cttb« (gnèlncapaioo obert'» paptrcairacómoiiacl in>tíd(tpeatiU9mmaUàto)»iwtbatl5t»téaao:ito(ReiovfttuafuilTt.^nitt^ ieitttsnKbaspalaifercndallarnirtatfoniba» piopofTeobnfartvtKnemiir. Tloa C!ti<U(nnii»m(fenticmeB(aAi»£p{rcopuB/£!fnindcnft0 bicimno t mandaimo fub pe mcixomnntattotfaomnfbaaï fifiígonsperronO tam ccderollícfB quam fecularlbua attefanu)) (bm» gnSmtúccMSuiiaié» criliant: ncot cttero aliquis ipfommqBa* «Rq5caiiraa(m<o<o('·DfctM<cetiAc» (ntractdcfiamvela'mttrcrltHnmitmíSf BcmineapiUMaltcrfnsqoed lïltetrttfiattincTpdtoir ab ecettfúnec ad eam admic* tamrperptclMcaoeipriDeecdd'ie·oiKcamdiginmfirccrtnt pcK'tOKiunfabrobttfa «cnmflvertRt aiidUo «cIBïcarfonollRKtbtfiKrtnandintee rfitl>peaa Qufnqnai gfiïtarolidcnimomnnrascoraifeiioliKflfcNecffoMtatoftattmvrpKmftttrar^ cnui^atiimbitfaffflod(anna«impiU)wiKiaKaunro(COamfa(c»to mo&aKpiae daWDfdiintMiam(tui6(Mfoiito,

^uodnotf tmeannir fcatina m t<MÍ)8 pzo mulicríbud*

SeaadaRatuflcndaifbwqaedrarabfalptt'fRqttenteranrfDntwtnM^ tia comperfmuo «o(em<3 ptopoflèí tt memorobiiiart qnia pinrcs oírco»lic:

Ccandala fecuta hienint ptopter fcamta que in aliqaibus ecden je noftre oioccTis Kiten* fitf p» muSdlbas M in eia ftdeomonm o(Rcias(nína cdefxanmr. cireo n o ^ t o piia némotMts mandamaM fob pena ercomunf eailoníe lote feneenric ne oecetero f tccIefiísnoAreZXaafiaRncancitrrmponMan'ressina TediK·rcttcatbabtrettaU·qtte 01045 var»feure0Ccrtarii|Mapaainiai(im«omuitf (pfarsra ctdtflamm ocftinata (»t>

406

Page 10: L'EDICIO DE LES SINODALS DE GIRONA DE 1512

L ' E D I C I Ó D E L E S S I N O D A L S DE GIRONA 11

iHtmííimptoiffl»wmKtrfbBg•<L.^ - , - ...- -..-^— , ttlmentumfpraram ccclcfísrunvt Sieo (ticmt fum moitm landabium aUaram cccte fiaromnoftrtDiPceftoObandsntwfubtaiStmpína ttcomuntotlonfe •.lattíoifomí pi((OUaíaiopttatt\ai!>(atumeuU(\irum·ct infra«nummenfem polipubltcattoiuj picfcntfum (tibicfancta Sinoio amoucaiit ab ccclcfi js: (nquibua fatrint rep<m fel naftualiapitdfcnoiciovrui fpfiuram tnuticrum vcpionfcprarbKcauiBaflíyBnrtii poflo.

CfH

i©uod mpmt tranfldtum vífitatíonfó. ^ ^

UN />·aiBfit(naii·íoriinatfcnt8to»Wí<wteli»<ttt!í«Bdíren^^ ,a^ v ^ lX«eflnairiíiiInrComcíjacíïiBv(Hoi(onío«(aaMl^c<dieCmoadsÍBOBT» ^ f * » * *

c / ' ' / cwcéfroi5aiiii&nHs<tuuncrtmDBp:aMnDmapffiu>0ttp!fm·<(r(ntlontca^ ' danKdcfiantni '.TqaodfbitfaaeflpifpiCdtoeiroxsnolireer·ctaedRaDcMnmaaf

mm 7 eonrematlontm (pfarum tcdcfiamm ckríconim tpanAünanm^aman bo I ntflattin ob{gno»ntlaincranani(atnt>fctas piouiTíonú Toidína.(oiin5 üetmnoaet

^••j • ctngeptfMpuopiedtcriottttnqniH'pioufattrt volmtca cOtaStmw omnfbnetfin ' BitHeopcrartíevt infra vnummenfdnipoft pnbMcattonenpttfcntioffl intedttvfítttU

ntto«(nrtonv(ritacfapaftvífitaHoncm«anun iiuMdiatcfçasaitéAibpautntcnKaf UiSrtSaetcOiíit acdpmte'ítíatifffoiaam Xnttfíammía^ibudltíiio oUtaiar OMiiitancea onulboa t finjulia coratia fab poiaquiDqaagínn fo«ilo»m: «t flada pifnuooinfnfa qoa fiítrfrf n (ccfcfUa per noe msndsram: patíict Dttmncfare ccntanf larfnmfl&RUtoif. gtPdnJcH infra oictum maifem pxüfmmnoaftKritoftitnramip/ fia cnransefcnm trtnnatnm :p«r{ii(toe^>pcrafof acccptum (pba cnft·rctciu·iW carib eomm ecdcíiiraOuo tranflaubaMco (p(i£itnti (nad:«Mimfa (n to eontam eenimctarerlcàentmsnmrpid)^» NoMDOfflíiiftt coiKiHqïúncc^^ aM)o:(nomnii>í>aqui)amliiiirftifbtiiofOfflTRnii(hftuii.

i ^ o d non ponattir m ecddtla barro ncc aliquod ^cn^berba^

—J-—tiii { nul

IEtmoimfnnaKrimtta nointti(b8eMre(ii«(tffltrfcanolirr&<«affr£((mitf d(n(ie«iUcfnmiindaep!op(triafrara1pt9(n(miitiitq·od«i^f0 6imiind(Ha)

qtum oiitmitniam (pTantmeccIdirarom Wdcatur mm fopia' pasinwimmrfpTanm ta d(fttn>;baiToaotitOoríuen)n«iiH(npouj^(a tAòtnr vokttteTqjIbMdaUsqw Indceuaitent«coAilre poflnmratloiK nctarp (TbariiàBkniuRdiciarim: r m m ^ nuUle ccckftl·faniDimnfe CXoccffaoboiart: tfígmMnMfa|^(e tvtfaf Mtgfni buaquod BoUmcr rrferimttsnunmmc.'noetaintilcaieqHHtamamaalne mino t omtamor offliKs f ringnios pidbttcne cnmtoe 711' (bCniM qwmmcsiunictdcfmm (miMarnoftrcDíoaf ^ ^ _ rofnfteleccdcrifspoóawmfinmrtnponcKTdmirrerepcrmUamrlíwraMoMit· Bnn<n(cd<qoo<{gquieerbanuiin>pt·pau(nKnwmi(pranim cuItftimliftKtfttpfe» J(4itanwlSiMiitt«8fflptooniiiloa»((nntm((ieufc(U)«sMfrpiid^

9 í í |

407

Page 11: L'EDICIO DE LES SINODALS DE GIRONA DE 1512

12 AMADEU J. SOBERANAS I LLEÓ

^

bfcnrom refHitframn'qut «Ien oeto tito% Metfe Kdcfi'fd Itarenon ptmittiint. Cnm plura rctrotabub ojnamcn» «focali a ratfonc puincrto qnt p:o p:<dtett°o caurstur T3K dt CKcerío:entiir ; igneocfictir coml>ur( poíTint piout vt p:cilfcicur indc C^nillljo t oc trtrgtoitwe (cdcfíje combuih fucrant.

Conílítütso anííqua De íííís (juí ^ snnum rel t Itra in gcomunícatío ne po-fiítum quam ídem Domínue t^xkot pu^mandatreruarí fukpena quiquagínfií

foIído2U5 tpftd curatiu.

I txKi mandotnas dcrteie otram «nímsntm batxmíbne ptedfcMtnMfwe &fo((« fie qitodgtti(ít«(02nnip]oiU3dolfrciomr(ttf(pnmBaamruiim pcmitncritmoí

ntsf pnrocfcfsnoe fnoe quitn trcomunicsnone per annum vel vlrrsraifontm comuitl CBru(nvc(tlta4]naaíecflufap'crthtneruntqnoiat>ipracrcomttmcanon(0rcnté(i8p2o> curct slücctttaliccr ft facaeabfoluí. SUoquinoenunctanrcscoainfpccíc :7nom(na« tint cixofflunfcatoe in eccUfi/e Tuíe oenancicnt nobía nòmina tpfojum crcomanfcaroi rum 7 csnfam quare fiint críomunicaci 7 rempue per quod m ípfa ereonionicarfone Ité urunc infra vnum mcnrcm: aiRmpojc piiblicarfonfe picfcnneConftituctome cótinuc ptuncraiutnm t\ qao íciuauRtco» per annum m ípíse^iccmuniotionc perriftcrc.

£2uocl clcrtci curatt no arrendct fma^bíífícíomni ftio? laFcíB»

IZTem cnmperroebfaice eccienc r clerfeoe non perfapeoe fldmtnffharícebelrfen eciam gubcrnari llaraimue <s nuUue rectoz feu dericusuuraiua venlat alïcui Ig

\\M rruccue me eedefée m tocum vet inpertem fine noflra «et ruccelToüiu tictíromm I(« ccntia.<&i vero contrarium facium fuerittalie vendicio nullan obtineac (oburfir' mttatcm % idcmrcaot feu clericusin eranfgrcniomo penamoimMiam partt lUi'anm'a Bittistqua Tendincnem feccrft rupiodictani noflro crarío aplicandanu

41sndac obferiian conftítutíonein^ dtricibenefkúti rcneant condírecta borpttiabeneficiomntrbabftenimcif (km íub pena centum folidoiuni :p:o qnahbet Ticc: qus contrafscntnt fucrit f lli a ptnsoi in !pfs (pAftiiitttonc apportnm.

^woà cíerící beneficiari K I in fa críe o:c!ínibU8í conítúurí tcncaní

408

Page 12: L'EDICIO DE LES SINODALS DE GIRONA DE 1512

L ' E D I C I Ó D E L E S S I N O D A L S D E GIRONA 13

Ítem llatutnia94rqD(Iib«cI<ricus bmcflaarasTcf criflene t'n ftaíe eidintbus ft! fuo ttftímehto bobeu íitter altos mínu mílToito poncrc feo otpucart falccm ba

nnmclmcnmmanmtiífroífinftucrecutoíítnquíclfncua ínfacríooííímibnBfonftím t u 0 ; C(iurtílciíone noAractillac >d bocvt ad rcddenduni iufl|3m rationem at geüís i admmíitracfop:-niip<rno3 comptUiraalíue: i Dilimgucr^voIuiiuccooeAinaoúin' dcbíM^tlfcrancar.

éluodmatrone fíueoblíctríccs in fozmení oe babn'sancíiopucrís»

I t m , mm anfmabus pariiuTotam bsbrfsandoiam non modi'di m immf neat (Mrí u* lum ptppKr matronarom: Teu obfletricum que (n (omm natíutcanbua futic pícni

KscumpiopicrcaruMiiiKKrcrecampiottifiontm ínccru(nientlbU3 caribuo mfírmua* tum vel sltoium ptriculomm quefrequcnccr occurrunt: abr^j babrïrmo fprí oecedant

I paruulí.'^dclrd) picfentíum fcríptomm ferit «ntucrroa clerlcoo curam ammarom infra ' V eíoamcmítatèíDiocefim noftram ZScrundínft} «cerctntte Dillriíteadmonèuoacoa

' in vi'rtuK faitcte obcdi'cnrie oicfmus x mandamuo vt oíctsa matronag: r obfltcrtcn i rute eccUfd's admoiutnt ve elrca ipros paruulog catem nbCbeanc Mlijenciain '.«t tum tncommnatiuitatibuafnttrerunc :7i'n mo:t(3 articulo fucruntautoeeotiimvitaptf) (xrcnir cum pura % naturaU actua i (ncenrtane ricramcntu; J^bttfmí confcrcndi bab.

, «ijtnt tafdtm «lía «trbapioferciido T oícendo.g^o te babtíjo 3ti aorníne patrio:« Kf i Uí7rpúfrctían>c,auffoi3f(íci>(riotbarcíi(nn»ilparccKlfUl:c&iraiKrg(t£(mó

•Tr3Ctmnwfcp«J<cta9fip(topo3m»t»itemooftriJ«ria4fngu<m£on«tBiíoii<aoí^'^ '"^ - < ^ JMinanoneatm3nd3ta(ditcr(cenlt(t:tpttbiic3tein@ínodi9annotumnaciaita« , ^ , - TÍ /1^.£U^ tteMmiítfj^lIdtniíqmngcmcnmircfiïsfS&aUffmiqtttitSèitfimotatir-í'ncranl "^ ""' ^"c, -Bnpzdftíirailítecar·WBquaBíqocnoeíimBiíinB epiTcopoeciun ptcfoKtrccQÍit ^""^^ *" « ^ » Í miw«o:d(iismiisacpwpuUiC9twbabtrífofwnu9i /ií'.4: .^>

I£ ( m manltmiM emntbi» ntraife vsAttfiUtéSli» tSmai&aS\»:«(»tfttM fijf' p:cd(ci(0 nonícer cdit(6 < o:4initfeaf occonftmtíombus rtccnfttts 11 pobUa»

t(0 copfam suctciuicam fnfratrca mcnrespwtfmc vflitimioacdpm t (Bfa(e(tt((ftj· babcrc alTidiic mcontur crpcnfis cotpodbng <pro»m curaconni i opcmrn oraidoit tcdtítanm rob pcn> ipTivomtl» v(SuaraiMo{om {^rts opciwQc i i i 0 i A » < ^ ^

I^eo0rdrí98«

409

Page 13: L'EDICIO DE LES SINODALS DE GIRONA DE 1512

14 AMADEU J. SOBERANAS I LLEÓ

fmpieflum íJarcbínonerper íCaroíüm B nio^ofum ptoumkl Bnno òomínt/tllKcv ftrnoquíngentefimaFí* ©íeWo'Bona SienííB 0ppaK^.

410