kontsumitu kontzientziaz

7/23/2019 Kontsumitu kontzientziaz

1/8

Kontsumitu kontzientziaz

Hur r engo el kar teko kideek egina:

El Cabs (Santa Coloma de Gramenet)

Apassos (Santa Coloma de Gramenet)

Lankideak:

Observatorio de la Deuda de la GlobalizacinEk imen Krit ik oa Izateko Heziketa


2/8

Zer dir a?Herrialde desberdinetanaldi berean lan egiten duten, eta

haien artean merkataritzan ari diren enpresa handiak.Mugitzen duten diru kopura oso handia da, munduko 100

ekonomi handien artean 51 transnazionalak dira.

Zein da ber e l ogika?

Dirua irabazi ahalik eta ezkarren, ondorioz arduratu gabe.

Kontrol-demokratikotik ihes egiten dute, (bakarrikakziodunen m enpean dago), eta gobernuen jarduket a

murrizteko tresnak dituuzte.

Non dago ar azoa?Txiroen eta aberatsen arteko desberdintasunen igoera parte

hartzen dute. Klima-aldaketaren lan-estutasunaren, tokikoekonomiaren apurketaren eta herri kulturaren galtzearenarduradunak dira. Esandakoaz gainera gerlak bult zaten

dituzte (petrol iogat ik , baliabide naturalagatikedo armak salmentagatik).

Tr ansnazional ak


3/8

Zer egiten dute mul tinazional ek?Zer egin dezakegu?

PRODUKTUEN KALITATEA MURRIZTEN DUTE

Edari et a janari indust rialen erabilera , elik agarriak ez diren gainera,kont sumoa bultzatuzdiet a medit erraneoren ordez aldatzen dute (koipeak ,

koloragarriak , kont serbatzaileak , anti oxidatzaile, emult sionatzailek )

# Ba al zenekien ez dak igun nolak oa den elikagaitransgenik oen eragina gure osasunean?. Bainaargi dago naturaren oreka eta nekazariaren

ekonom ia apurt zen dutela.

! Transgenikorik gabeko elikagaiak bila itzazu, ekologikoak batez ere

(pestizidarik gabe eta l urrarekik o errespetut suak).

INGURUMENA HONDATZEN DUTE, ETAEGURALDIA ALDATZEN DUTE.

Ekologia babest eko legeak ez dauden herrialdeetan lanegi ten dute. Ingurumenaren a ldeko neurr iak ez

hart zeko hegora eramat en dute ekoizpena.

# Ba la zenekien col tan kanporatzeko (eskuko telefonoak egi teko)Afrikako gudarosteekin lankidetzan ari diren? Gudaroste hauetan umesoldaduak daude et a em akuemak bortxatzen dit uzte.

! Ekologiaren aldeko enpresak eta produktu ingurumena babestekodauzkan legeak herrialdeetan eginak auk era itzazu.

Okindegiko madalenak olioa,arrautzak, azukrea eta irina

ditu osagaiak.Pasta honekauskalo zer daukan!.

Garbigailu haugarestiago da, baina

ura aurreztu du,%40 hain zuzen ere.


4/8

TOKIKO EKONOMIA APURTZEN DUTE

Deslokalizazioa du izena. Produktuak urrutit ik datoz, nahizeta hemen ere egin. Ez dira egiten beharraren arabera,

merk atuaren nahieraren arabera baizik .# Ba al zenekien laranja-zuku ontziratua

Brasi lgo laranjaz egina da eta ez

Valentziakoak?

! Etik etei so egin itzazu jakit eko:

produkt uak nongoak diren eta freskoak diren. Aukeraitzazu hurbilagoak direnak .

LAN-ESTUTASUNA BULTZATZEN DUTE

Zenbait jatetxetan, alde batet ik zabor-jana eskaintzen dietebezeroei eta beste aldetik zabor-kontratuak eskaintzen dizkiete

langileei. (Sindik aturik gabe et a Lan-estut asunean)

# Ba al zenekien ja tetxe hauetan gauekotxandan eta jaieguentan lan egiten gazteek ,gutxieneko soldata kobratzen duten eta ezdaukate pisu alokatzeko modurik?

! Kanpoan bazkaltzen baduzu fam ili jat etxeetara joan. Soldataduinak ordaintzen dituztenak aukera it zazu.

Hemen bakarrikurte-sasoiko fruta eta

berdura aurki dezakezu,eta bertokoa gainera.

Fastfood honetan osogutxi kobratzen dut eta

gainera ez dut ezerikasten.


5/8

TOKIKO EKOIZLEEI SALNEURRIAK INPOSATZEN DIZKIETEKakao salneurr ia Chicagoko edo Londreseko bur tsat ikfink atzen dute. Benetako onuradunak haiek dira.

# Ba al zenekien Costa de Marfi len lortzenduten kakao txoko la tea eg i teko, ume

esklaboek egina den?

! Bidezko m erkatari t zan erosket ak egin.Osasuntsuagoak , sostengagarriagoak , eta

kal i t ate handiagoak dira, eta ek oizlearekik oelkart asuneko erakuspena da.

PUBLIZITATEAREN BIDEZ LILURATZEN DUTE

Haien produktuei lotuta dauden i rudiak eta baloreak

asmat zen dit uzte, beharrak ez diren sort zeko.

# Ba a l zenek ien jogur t ba t edo kremabathartuko bagenu gorputz l i ra in izango

genukela guk sinestea nahi duten,?

! Tokiko produktuei, eskuz egindakoei eta

marka zuriei lehent asuna eman iezaiezu, honelabakarrik produk tua ordainduk o duzu eta ez publizit atea.

Emazteak nik kafesolidarioa erostea

nahi du.

Ez dut erosiko iragarkibakoitzean emakume

bezala iraintzen nauenmarkak.


6/8

GOBERNUAK BEHARTZEN DITUZTE,

ETA LANPOSTUAK KENTZEN DITUZTE

Orubeak et a abant aila f iskalak jaso arren, beste herrialde batera

joaten dira nahi dutenean. Gehien irabasten dutenak dira et aenpresen it xieraren arduradunak dira.

# Ba al zenekien etekinak mult inazionaletarako diren, lanist rupuen aurreko ardura enpresaazp ikont ra ta tuetarako e ta ga lerak -

badaude- gobernuetarako.! Enpresa txik iet an erosi, herriarekin

arduratsu daude, eta l anpostu

eskaint zeari balio gehiago eman diote.

HEGOKO LANGILEAK USTIATZEN, DITUZTE ETA

GIZA ESKUBIDEAK BORTXATZEN DITUZTE

Industralde i txiak dauzkat e, eta han batzutan umeek egiten dutelan. Soldatak ez dira duinak , ordutegiak nekagarriak dira, ez

dauzkate j airik ezt a eskubiderik ez (gaixotasun edo haurdunaldi

baten ondorioz laneti k bot atzen dit uzte)

# Ba al zenek ien galt zerdi hiru pare euro baten erosten badituzu,egit en dit uztenek i a ez dut e ezer kobrat zen? (haria, salt zaileari ,

bit art ekariari, et a Asiatik egindako garraioa ordaindu behar da)

! Tokiko ek onomia bult zatu. Nahiz eta gehiago

ordaindu, hemengo enpresei lagunduko diezu(lanpostuak eskaintzen dizkigut enak)

Langileak, ehunka, kale

gorrian usten dute,akziodunek gehiago irabazdezaten.

Zergatik dena euro baten hainmerkea da? Gauza askoespetxeratu txinatarrek eginakdirelako, kobratu gabe halaber.


7/8

Pertsonak eta ez enpresek agindutakomundua sortu nahi dugu, non kontsumoak

hobe dezan gure bizitza eta ustia ez ditzan

beste gizakiak edo natura honda ez dezan.

Hau lortzeko kontuan izan behar ditugun

gomendioak:

! Produktu freskoak erosi, ontziratuakedo industrialak erosi beharrean.

! Azokan edo betiko dendetan gehiago

erosi, eta gut xiago supermerkat uetan.! Enpresa txik iak aukeratu, eta m ult ina-

zionalak badira, portaera et ikoenak

dauzkatenak.

! Produktu ekologikoak, usadiozkoak,eskuz eginak edo guk eginak edaneta jan.

! Bakarrik beharrezkoa den kontsumitu,munduaren orekan eragin handiko pro-

duktuen kontsumo murriztea (petrolio,harag ia, ura...)

Guk badugu zer esanik eta zer eginik


8/8

Zer, non eta nola kont sumit u erabak i ahal izateko.Egit en dutenez informa zait ez. Hau egiteko, haiek

erabilt zen dituzten kanalak , hau da publizit atea etabestelakoak , ez dira bal iagarriak izango. Jarraian

inform azio lagungarria aurk i dezakezu.

Enpr esa Handiei bur uz ikasi

LiburuakEl sutil poder de las t ransnacionales (Verger) Icaria, 20 03

El libro negro de las marcas (Werber-Weiss) Debate, 2004

Aldizkariak Opciones ww w.opcions.org

Webguneak

Obs. de la Deuda de la Globalizacin ww w.observat oriodeuda.orgBoicot Prevent ivo ww w.boicotprevent iu.org

Ek im en Krit ik oa Izat ek o Hezik et a w ww.edpac .org

Yo no com pro ww w.yonocom pro.infoGreenpeace www.greenpeace.org

kontsumitu kontzientziaz

Documents