KOMUNIKAZIO LANABESAKINGURUKO KULTURA-ONDAREA

KOMUNIKATZEA

Amaia MalainaSarai Hernaez

Oihane InfanteOihana Marzana

Deiene MalaxetxebarriaIraia MadariagaNerea Martinez

Landu beharreko gaia “Inguruneko Kultura-ondarea” da. Horretarako ondare kulturalaren nondik norakoak azalduko ditugu:

Zer da kultura-ondarea? Motak.Zein da gure inguruneko kultura-ondarea?Zertarako balio du ondare kulturala? Zer ikasi

dezakegu hartatik?Nola ezagutarazi edo komunikatu behar zaie

Lehen Hezkuntzako ikasleei gure ondarea?

SARRERA

EGOERAREN AZTERKETAProiektua Gernikako kultura-ondarean

oinarritu dugu.Bertako ondare desberdinak aurkeztu ditugu.1. mailako ikasleei zuzenduta.Txotxongiloak erabili ditugu bideoaren

istorioa kontatzeko. (Hiztegi erraza erabili dugu).

DIZIPLINARTEKOTASUNA:Musika: Marijesiak eta Elai Alai dantza taldea.Arteen eta Ikusizko Kulturaren Hezkuntza

(hondar materialak, elezaharrak, mitoak eta ohiturak): Gernikako koadroa, Juntetxea, arbola, Alegria Jauregia, Andra Mari eliza, Bakearen museoa, Astra lantegia eta Urdaibai biosfera.

Komunikazio Gaitasunen Garapena: Komunikazio lanabesa, Lehen hezkuntzako ikasleei helarazteko metodo egokiena.

Informazio eta Komunikazio Teknologiak: Bideoaren muntaia (Movie Maker eta Adobe Premier).

TXOSTENA

ZER DA KULTURA ONDAREA? ZER KULTURA ONDARE MOTA DAUDE?Ondarea, gure aurrekariek, guri transmititutako, eta guk, gure seme-alabei transmitituko dieguna da. Ondasun ezberdinetan sailka daitekeena hain zuzen ere.Ondasun materialak: etxeko altzariak, instrumentu

musikalak, aulkiak, mahaiak, argazkiak, liburuak, txanpon ezberdinak etab.

Eraikinak edota lurrak. (gazteluak, udaletxe zaharrak, elizak, baserriak etab.)

Ondare ez-materialak: aholkuak, balioak, sinesmen erlijiosoa, hezkuntza bera, hizkuntza, mitoak, klase sozialak etab.

Nazioko ondare kulturala, hiru arlotan bereizten da: arkeologikoa, historikoa eta artistikoa.

ZEIN DA GURE INGURUNEKO KULTURA-ONDAREA?(GERNIKA)

Alegria jauregia/ Euskal Herriko museoa

Gernikako Bakearen Museoa

Gernikako ArbolaGernikako

Batzarretxea/Gernikako Juntetxea

Gernikako koadroa

Gernikako Marijesiak

Gernikakoa azoka eta urriko azken astelehena

GernikakoElai-Alai dantza taldea

Foruko Erromatar- Herrixka

Gernikako Andra Mari eliza.

Gernikako Astra Lantegia

Alegria jauregia:Euskal Herria museoaren egoitza 1733ko

jauregi bikaina da, 1937ko Gerra Zibileko bonbardaketan salbatu zen.

Hasiera batean, erdi-aroko dorrea izan zen, defentsa-funtzio argiak zituena.

Eraikinak, 1733an bukatuak, Euskal Herriko ohiko jauregi barrokoaren forma hartu zuen.

1982an Bizkaiko Aldundiak erosi zuen eta, tipologi elementurik garrantzitsuenak errespetaturik, historia sinbolikoarekin bat zetorren erabilera berrirako birgaitu zuen.

Gernikako Bakearen Museoa:Manuel Smithek eraikia.1998ko apirilaren 7an.Helburua bake-kulturaren oinarrizko ideiak

eta Gernika-Lumoren historiarekin izan duen eta daukan zerikusia kontserbatu, erakutsi, zabaldu, ikertu eta bisitariak ideietan heztea da.

Gernikako arbola:Gernikako arbola Gernikako (Bizkaia) Batzar

Etxearen aurrean dagoen haritza da.Zuhaitz honek bai bizkaitarren eta bai

euskaldunen askatasun tradizionala eta Euskal Foruak adierazten ditu.

Oraingo zuhaitza aurrekoaren ondorengoa da, 2005eko otsailaren 25ean landatua. Aurrekoa 1860an sartu zen zin egiteko tribunaren aurrealdean, baina 2004an hiltzat eman zuten.

Gernikako Juntetxea/Batzarretxea:1826. urtean hasi ziren eraikin neoklasikoa egiten,

eta 1833an amaitu zuten, Antonio de Etxebarria arkitektoaren zuzendaritzapean.

Bizkaiko Batzar Nagusien biltokia eta egoitzaren eraikina da.

Arbola mitikoaren ondoan eraiki zuten, euskal herritar guztion ikur eta, Erdi Arotik, Bizkaiko Jaurerriko batzarkideen bilgune den haritzaren ondoan, hain zuzen.

Antzina, haren gerizpean egiten ziren batzarrak eta, gaur egun, bertan egiten du karguaren zina Lehendakariak.

Gernikako koadroa.Gernika” Pablo Ruiz Picasso artistaren

koadro bat da, bertan Espainiako Gerra Zibilaren (1936-1939) krudeltasuna agertzen da.

Helburua: Mundu guztia Gernikak sufritutako bonbardaketaz jabetzea.

Oso tamaina izugarria duen koadroa da (3493 X 7766 zm.) eta zuri-beltzez egindakoa da.

Gernika” Espainiako errepublikaren sinboloa da, beraz, “Gernika” Espainian egoteak bere sinbolotasunaren kontrako erasoa da.

Gernikako Marijesiak:Gernika eta inguruko herrietako tradizio bat da, zeinetan

gizon eta emakume talde batek Jesusen jaiotzari buruzko bertsoak kantatzen dituzten gabon aurreko bederatzi egunetan.

Gaur egun ohiturak honela agintzen du: Erronda goizaldeko lauretan hasten da, Andra Mari elizako ate zaharraren aurrean; Erronda-kanta izeneko neguko tradizioen multzoan kokatzen da, Santa Ageda tradizioa bezala. Antzerki generoko ezaugarriak ere baditu. Marijesiak aztertu dituztenen artean, Resurreccion Maria Azkue dago tradizio honetako 90 kanta bilduz.

Gabon aurreko bederatzi gauetan doinu misteriotsu batek esnatzen ditu gernikarrak, beraien leihopetik pasatzean eta, gero, oihartzuna balitz bezala, kale artean galtzen da.

Gernikako Azoka eta Urriko Azken Astelehena:1802-tik gaur egunera arte, Baserritarren

antolatutakoa.Astero egiten da Merkatu plazan.Urriko azken astelehena dugu ordea

Gernikako garrantzitsuena. Egun horretan Euskal Herri osoko nekazariak bertaratzen dira beraien produktuak erakustera eta saltzera. Guztira mila saltoki inguru izaten dira eta 100.000 mila bisitari inguru hurbiltzen dira bertara.

Gernikako Elai-Alai dantza taldea:1927an sortua, Seber Altube eta Segundo Olaetaren

eskutik.1936an, beste leku askotan lez, Gernikan gerrak astindu

gogorra eman zuen eta taldeko kideak erbestean jarraitu behar izan zuten euren jarduna. Bonbardaketaren ostetik eta 1939ra bitartean Frantzian izan ziren berrogei bat ume, Gabino Seijó eta Rosario Torrezuriren gidaritzapean eta beranduago Segundo Olaeta berarekin. Eusko Jaurlaritzaren diru-laguntzari esker hiru hilabetez entseguak egin eta jantzi berriak prestatu ostean, Elai Alaik bere izaera berreskuratu zuen atzerrian,

Orduko dantzari berriek euren guraso, osaba-izeko eta beste lagun batzuen lekukoa hartu zuten, gaur egun arte tinko jarraitzen duen katearen ale egonkorrak izanik.

Foruko erromatar herrixka:1966an aurkitu zuten.Foruko aztarnategia Bizkaiko erromatar monumentu

nagusia da, bai bere hedadurari bai bere artapen-maila onari begira. 1966an aurkitu zen, latinezko bi epigrafe bikain Elexaldeko hegiaren zorupean aurkitzeak eman zituen pistetatik abiatuta.

Orain arte aztertu diren Foruko Erromatar-Herrixkako zazpi eraikinak aztertuta baieztatu dute herrixkako ekonomi jarduerek nekazaritza eta abeltzaintzako herrixkako ohiko erabilerak merkataritzarekin eta metalurgiaren ustiapenarekin txandakatu zituztela.

Gernikako Andra Mari Eliza:Estiloa: gotikoa eta errenazentista da ele-

izaren eraiketa prozesuan moda ezberdinak eman zirelako. 

Materialak: harri zizelatu eta harlankaitzez osaturik dago, garai hartako material propioez alajaina.

Osaketa/elementuak: absidea eta gurutze-gangadun hiru habearte eta joniar estiloko zortzi pilare klasiko  ditu.Manuel Capelasteguik egindako kanpandorre ederra ditu elizak. 

Gehigarriak: Walckler markako organoa du

Astra lantegia:Juan Esperanza Salvador eta Pedro Unceta1903Astra, Unceta y Cía fabrikaren jatorria Esperanza y Unceta

enpresa da, 1903. urtean Eibarren sortu eta pistolak fabrikatzen espezializatu zena.

Arkitektoak arlo horretan zuen trebezia erakutsi zuen, itxura bertikal nabarmena islatzen duen diseinua gauzatu baitzuen.

Astra-Unceta y Cia fabrikan Campogiro izeneko pistola sortu zuten, 1921era arte espainiar ejertzitoaren arauzko arma izan zena.

Gaur egun Eusko Jaurlaritzak 1.134.313 euro eman ditu fabrika honen berriketarako; etorkizunean sorkuntza artistiko eta kulturaleko fabrika izango da

ZERTARAKO BALIO DU KULTURA-ONDAREAK? ZER IKASI DEZAKEGU HARTATIK?Kultura ondareak arazoen aurrean

irtenbideak bilatzeko balio du, etorkizuna sortzeko baliagarria da eta gure historia propioa kontatzeko balio du.

Baloratu eta hauen garrantziaz konturatu, historian zehar gertatutakoez ohartarazi, errespetua eta balorazioa iraganagatik.

NOLA EZAGUTARAZI EDO KOMUNIKATU BEHAR ZAIE LEHEN HEZKUNTZAKO IKASLEEI GURE ONDAREA?Guk diseinatutako Komunikazio-proiektu

digitala, Lehen Hezkuntzako (1.maila) ikasleei zuzendutako bideo bat da. Proiektua kultura ondarean oinarritzen da; ikasleen gaiarekiko ezagutza maila hobetuz eta errespetuan eta erantzukizunean oinarritutako jarrera eta balioak sustatuz.

BIDEOAREN AZALPENA:

Bi txotxongiloren, Mikel eta Ane, istorioa azaltzen da bideoan. Bi txotxongilo hauek senar-emazteak dira eta Ane txikitan Gernikarra zen, beraz Mikeli erakutsiko dizkio bere herriaren nondik norakoak. Ondare guztiak azaltzen dizkio Mikeli bere gaztetako garaiak gogoratuz.

ERABILITAKO MATERIALA:

2 txotxongilo (Ane eta Mikel)

Bideo kameraTripodeaArgazki kameraBaserritar eta

dantzari jantziak

Ezkontzeko jantziakArrozaMarijesien abestien

letrak ( “Abendu santu honetan”, “María José, Jesús María” … )

GidoiaOrdenagailuaMovie maker

programa

BIDEOAREN JUSTIFIKAZIOA:Bideoa grabatzeko aukeratutako lekua Gernika da. Gure lana

bertan kokatzea pentsatu dugu, interes kultural eta historiko handiko gunea baita.

Oso herri ezaguna da mundu mailan, historian zehar eman diren gertakariengatik.

Interesgarri eta deigarriagoa iruditu zitzaigun lehengo mailako ikasleentzat zuzentzea (6-7 urteko umeak).

Kontuan hartu ditugu: gaiari buruz hartzaileek dituzten esperientziak , hizkuntza eta ikono esperientziak eta curriculum-testuingurua.

Edukiei dagokienez, kontzeptu oso konkretu, sinple eta deigarriekin aritu gara.

diseinatutako irakaskuntza- eta ikaskuntza-proposamenean balio demokratikoak sustatu.

Haurrek hobeto ulertzeko gu ere atera gara bideoan adibideak adierazten.

Bideo kamerarekin harturiko irudiez gain, zenbait argazki eta kantaren bat ere tartekatu ditugu.

GEHITUTAKO ERANSKINAK:Gidoi literarioaStory boardLanaren inguruko gogoetaBakarkako koebaluazioa (autoebaluazioak)Taldeko hausnarketaAurkibidea, portada eta bibliografia.ERANSKINAK:

Aktak, Bizkaiako-, Gipuzkoako eta Arabako-kultura ondareak eta bakoitzaren herriko kultura ondareak.

Amaiera!Amaia MalainaSarai HernaezOihane Infante

Oihana MarzanaDeiene Malaxetxebarria

Iraia MadariagaNerea Martinez

LH2.maila/ 32. magistrala