karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela udalean ordezka-ritza duten alderdiek...

28
Orioko eta Aiako aldizkaria 2013ko apirilaren 26a 335. zenbakia. 24. urtea karkara 05 Orioko kontuak Euskaraz bizi-bizi plana 09 Kirolak Binakako lasterketa mistoa 10 Aiako elkarrizketa Aitziber Lizarralde 25 Herritarra Mikel Rodrigo Herrira begira jarrita pentsakor Orioko Udaleko arkitektoa izan zen Jabier Lertxundi 1981etik 1989ra. Zarautzen bizi da aspaldian, baina ez du Oriorekin duen lotura galdu.

Upload: others

Post on 07-Oct-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

Orioko eta Aiako aldizkaria2013ko apirilaren 26a

335. zenbakia. 24. urteakarkara

05Orioko kontuakEuskaraz bizi-bizi plana

09KirolakBinakako lasterketa mistoa

10Aiako elkarrizketaAitziber Lizarralde

25HerritarraMikel Rodrigo

Herrira begirajarrita pentsakor

Orioko Udaleko arkitektoa izan zen

Jabier Lertxundi 1981etik 1989ra. Zarautzen bizi da

aspaldian, baina ez du Oriorekin duen lotura galdu.

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 1

Page 2: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

publizitAteA

2 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 2

Page 3: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A K A R K A R A 3

jOKiN zumetA (dOinUa: nOrteKO ferrOKarriLLa)

1Udaberria etorri zaigu barrezka degu bihotza, epeltasuna ere badator bazterrean utziz hotza. Galtza motz ta tirante nikiak jazteko galduaz lotsa, euzki berriak urtzen dunean negu beltzeko izotza.

2Txoriak ere txorrotxioka etortzen dira ta hona beren kantuek ekartzen dute poza eta zoriona. Udaberria baitare ez al da oso margolari ona? koloreztatu egiten baitu zuri beltzean zegona.

3Hala ta guztiz udaberria dena polita al da ba? Asmatikoek polenarekin badituzte mila traba. Martxoko eguzki zitalak ere mazoarekin jo danbata apirialean euriak milaaterkirik ezin laga.

HASi beRtSOtAN

Udaberriari

karkaraOrioko eta Aiako aldizkaria

Kultur EtxeaEusko Gudari, 2620810 Orio943 831 [email protected]

Editorea karkara taldea kultur elkartea

Zuzendaria Lore Berasaluze

Erredakzio taldea irati Agirreazaldegi, onintza Aiestaran,iñigo Gaiton,iker Gurrutxaga, Eli Lasaeta idurre Lizarralde

Publizitatea iker Gurrutxaga

Publizitatearen diseinuaiker Gurrutxaga

Testuen zuzenketaElizabete Manterola eta Rikardo Uzkudun

Ale honetakolaguntzaileakMiren Andueza, itziar Barrenetxea,karlos Mintegi,Ekiñe Saizarixabel Unsain,Eli Urdangarin,Asier Zubizarreta,eta Jokin Zumeta

Laguntzaileakiñaki ituraineta Xabier Sukia

Diseinuakarkara taldea

Banatzaileakkattalin Bollain etaEsti Uranga (orio)Eli irureta (Aia)

InprimategiaGertu koop. E. (oñati)Lege gordailua SS-346/90iSSn 1132-1105Tirada 3.050 ale

kARkARAk ez du bere gainhartzen aldizkarianadierazitako esanen edotairitzien erantzukizunik.kARkARAn argitaratutakoaberreman daiteke, osorik edozatika, baldin eta iturriaaipatzen bada.

Iragarkia alero jarritaModulu bat 12,00 €

Bi modulu 24,00 €

Hiru modulu 36,00 €

Lau modulu 48,00 €

Sei modulu 72,00 €

Zortzi modulu 96,00 €

Orrialde erdia 120,00 €

Orrialde osoa 204,00 €

Iragarkia behin jarritaModulu bat 16,00 €

Bi modulu 31,00 €

Hiru modulu 47,00 €

Lau modulu 64,00 €

Sei modulu 95,00 €

Zortzi modulu 127,00 e

Orrialde erdia 174,00 €

Orrialde osoa 306,00 €

Publizitatea kontratatzekoIker Gurrutxagarekin hitz egin (943 831 527) [email protected] hauei BEZa gehituko zaie

publizitAte pReziOAK

335

lAGuNtzAileAK

EUSKO JAURLARITZA

Kultura Sailakdiruz lagundutako

hedabidea

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 3

Page 4: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

GutuNAK

4 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A

Oriok Zero Zaborlurraldea izatea merezidu!

Bada ia urte eta erdi Orion hondakinenmahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EAJk, Bilduk etaOrainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok birziklatze mai-la egokia ahalik eta azkarren lortzea izandugu helburu, baita herritarrei horreta-rako baliabideak ematea ere.

Egunero eta lotsarik gabe, ongi sailka-tu eta bereizi daitezkeen materialakedukiontzi ezberdinetan nahastuta di-tugu %30 inguru birziklatuz; eta gauregun axolagabekeria hori onartezinazaigu.

Alderdi politikoen helburuak jakinik,ordea, ez dirudi batzuei ez birziklatzeakaxola handiegirik dienik. 2015 amaiera-rako %65 birziklatzeko asmoa azaldu duEAJk; 2014 amaierarako %70koa Bil-duk; eta Orainek 2013 amaierarako%35ekoa. Orio Zero Zaborrek ezinbes-tekotzat jotzen du materialak berresku-ratzeko neurriak hartzea hondakinenmahaiak, eta ez, inola ere, Orain alderdiabultzatzen ari den inmobilismo egoeransartzea.

Jada badira urte mordoska Zero Za-borreko kideok hainbat lan eta ekintzajorratzen ari garela herrian, Zero Zaborlurralde bat bihurtzeko Orio; eta ez duguonartuko gaur egun Oriok egunero sor-tzen duen zabor pilak eta guri, edo bene-tan eredu egoki baten alde lanean ari di-renei, leporatzerik. Ezta ere gure asmo-ak utopikoak direla salatzerik,Europako hainbat lurraldek gainditutaedo bideratuta baitute arazo hori; aurre-kariz inguratuta gaude. Gure partetik,momentuz, hondakinen mahaia lantzenjarraitzeko gogoak amaitu zaizkigu. Ins-tituzioen eta norbanakoen betebeharraizan behar du ingurugiroa eta gure etor-kizuna zaintzea.

Horrez gainera, EAJk eta Bilduk onar-tutako auzokonposta guneak eraikitzenjarraitzeko asmoa dugula adierazi nahidugu eta herritarrak ekintza horretanparte hartzera gonbidatzen ditugula.Ziur baikaude merezi duela.

Besterik gabe, hondakinak konposta-tzeko asmoa azaldu dutenei eta horre-tan ari direnei, guk lanean jarraitzekoauspoa izan direla adierazi nahi diegu le-rro hauetatik.

Bestalde, elkarte gastronomikoek erezaborra gaika biltzeko asmoa erakutsidutela jakinarazi nahi dugu. Guk mate-rial bakoitza bere bidean jartzen lagun-duko diegu. Beraz, badakizue, ongi sail-katu. A! Eta zaborrik onena sortzen ezdena dela gogoratu! Orio Zero Zabor

Hertzainak eta ErtzainakJoan ginen bai askegunera. Ezin dutonartu zortzi donostiar gazteri ezarrita-ko kondena. Herri harresi bat eraiki etakondenatuak babesteko deia entzun etaahal bezain laster gerturatu ginen Bule-barrera. Osteguna zen, ostegun iluntzea.500 bat gazte lo sakutan h-ak noiz eto-rriko. Guztiak ere h-en eraso bortitzenbeldur. Egun batzuk lehenago, Ekaitzenatxiloketa egunean, burua ireki zioten h-ek gazte bati, besteak beste. Gauekohamabiak ziren eta Aske Guneko sirenajoka. Tentsio une izugarria, badatoz h-ak. Eutsi ondokoari eta barren barre-netik ateratako oihuak kanporatzenhasi ginen Ez gaituzte geldituko!Segi-tuan h-en bi furgoneta eta patrulla batekalde egin zutela jakin genuen. Txalo za-parradak eta oihuak irten ziren gure ba-rrenetik. Goizeko lauretan jokaldi berdi-na egin zuten h-ek. Hbihotzgabeak ten-tsioa areagotu nahian zebiltzan.

Ostiralean izugarrizko jendetza bilduginen egun osoan zehar Aske Gunean.Eguerdian h-en furgoneta mordo batDonostia alderantz zetozela zabaldu zeneta edozein unetan espero genuen h-enetorrera. Bertan geunden jendetza ten-tsioa apur bat lasaitzeko arrazoia bihur-tu zitzaidan. Inguruko herrietako gaztepila bat bildu ginen. Bilbotik autobus bateta Kataluniatik hiru autobus etortze-koak zirela entzun genuen. Jende hel-dua ere ugari bildu zen. Oriotik ere bagi-nen gerturatutakoak. Tartean herrikoalkatea eta udal ordezkariak, zoritxarrezguztiak Bildukoak. Poztu ninduen haiek

ere Aske Gunean ikusteak. Azkeneangoizeko seiretan ikusi genituen Donos-tiako Abenidaingurutik h-ak etortzen.Aske Gunera abisua eman eta korrikabetean joan ginen herri harresia eraiki-tzera. Beranduegi, h-ek jada beren ha-rresia eraikia zuten herri harresia ez in-dartzeko. Muturren aurrean genituenkondenatuak, herri harresia eta jesu-kristoren hmordoa.

Zortzi errugabek seina urteko kartze-la zigorra bete beharko dutela jakiteare-kin nahikoa samin ez, eta orduan area-gotu zen gure amorrazioa. H-ak etenga-be gu grabatzen hasi ziren eta berehalafurgoneta bat jarri zuten gure pareanguri herri harresian gertatzen ari zenaikustea oztopatuz. Gure erantzuna bat-batekoa izan zen. Iñigo Cabacas gogoanzaitugu!H-en kamera porrazoei eta h-en bortizkeriari bizkar ematen ari zenberriro ere. Ekintza baketsu ugari ezku-tatuarazi dituzte h-ek jendea herren, an-tzu, itsu edo hilik utziaz. H-en aurreangeundenon oihuak bat zetozen. Perrosguardianes del orden y la Ley, asesinos asueldo del poder! Zuek hil zenuten IñigoCabacas! Errepresioa ez da bidea!

Aurpegia tapatuta izaten dute h-ek etaezin jakin, baina ez dut uste gure ingu-ruan h-rik bizi denik. Guztiak bulegoe-tan egoten diren ertzainak omen dira-eta.

Bederatziak aldera eraman zituztenatxilotuak, baina egun haietan Aske Gu-nean bizitakoa oso serioa eta aberatsaizan da. Iboni

Orioko EAJ oriotarrenkezkei erantzuna ematen

Herriaren zerbitzura dagoen alderdiaizanik, herrian bertan eta bere herrita-rrei gertatzen zaizkien edo oriotarrakkezkatzen dituen gauzek arduratzen etakezkatzen dute Orioko EAJ. Horren adi-bide, aurreko asteazkenean AlkoholikoAnonimoen laguntzari esker, gaztediaeta alkoholari buruzko hitzaldia eginzen, alderdiak eta Toki Alai elkarteakerabiltzen duten egoitzan.

Guraso batzuek azaldutako kezkarenondorioz antolatu zen hitzaldia, lagun-tzeko espirituarekin. Aurrerantzean erehorrelakoak antolatzeko asmoa badu-gunez, kezkatzen edo interesatzen zaiz-kizuen gaien berri eman ahal izateko on-dorengo helbide elektronikoa jarrikodugu zuen zerbitzura:[email protected]

Bertan jasotzen ditugun iradokizuneta eskaerekin hitzaldi, lan saio edo ho-bekien dagokiona antolatuko dugu.

Orioko EAJ.

argitaratu nahi diren gutunakKarKarara bidal daitezke postaelektronikoz honako helbidera:[email protected] gure lokalera eskura ekarri –Kultur etxean– edo postaz bida-li. KarKarak ez du argitaratukoizenik gabe datorren gutunik.egileak hala nahi badu, ezizena-rekin argitaratuko dugu; baina,beti, guk egilea nor den jakinda.Gutunean norbait aipatzen bal-din bada eta norbait horrek gutu-naren egilea nor den jakin nahibadu, KarKarak esan egingo dio.

KarKarak bere egiten du esku-titzak laburtzeko eskubidea.

Gutunerako oharrak

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 4

Page 5: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

ORiOKO KONtuAK

2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A K A R K A R A 5

Euskaraz hitz egiteko nahia elikatzeaizango du xede Bizi-bizi egitasmoak

Azken urteotan euskararen normaliza-zioan asko aurreratu bada ere , bestepauso handi bat ematera dator orainEuskaraz Bizi-bizi egitasmoa, Orion. Bi-zimoduaren parterik handiena euskarazegiteko modua badugu gure herrian, bai-na, besteak beste, gaztelaniaren presen-tzia handiak erakarrita, euskara erabil-tze nahia, gure hizkuntzaren aldeko ja-rrera kontzientea, sendotu nahi duOrioko Udaleko Euskararen Aholku Ba-tzordearen azken proiektuak.

Izan ere, 2011ko otsailean egindakoOrio. Euskarazko arnasgunea sendotujardunaldiaren ondorio nagusietako batzera izan zen: gazteek ekosistema eus-kaldunean euskarari eusten badiote ere,behin hortik aterata oso erraz jotzendute gaztelaniara.

AurkezpenaApirilaren 19an, 19:00etan, aurkeztuzuen Orioko Udalak Euskaraz Bizi-biziegitasmoa. Aurkezpenean bertan izanziren, besteak beste, Jokin Azkue –Jaur-laritzako euskararen promozio zuzen-daria–, Zigor Etxaburua –Foru Aldundi-ko Euskara Zuzendaria–, Malen Belaste-gi –UEMAko lehendakaria–,IkerSalaberria –Kontseiluko koordinatzai-lea–, Jabier Zabaleta –euskara teknika-ria–, Beñat Solaberrieta alkatea, Jon Agi-rresarobe –euskara batzorde burua-Lourdes Salsamendi-EAJko zinegotzia-eta egitasmoko logoaren egile Uxoa Zu-laika.

Gure ama hizkuntza gutxiagotuta da-goen eremuan, euskarari lehentasunaeman behar zaiola eta euskaraz lan egite-ko urratsak eman behar direla adierazizuen, besteak beste, Etxaburuak.

Azkuek, berriz, bi galdera jarri zituenmahai-gainean: nola indartu euskal hiz-tunaren nahia zenbait egoeratan ereeuskaraz jarduteko? Eta, are gehiago,nola indartu egungo gazteen nahia eus-karaz gehiago egiteko?

Bestalde, orain arteko joerari bueltaemateko beharra nabarmendu zuen Sa-laberriak: euskara espazioan nahiz eza-gutzan uzkurtuz joan den bezala, zabal-tzen lagundu behar zaiola adierazi zuen,norbanakoen euskararekiko portaeraaldatuz, euskararen arnasgune berriak

sortuz eta hizkuntza politika egokiakerabiliz.

Belastegik, bere aldetik, Bizi-bizi mo-duko proiektuen garrantzia azpimarra-tu zuen eta UEMA laguntzeko prest da-goela gehitu.

Salsamendiren hitzetan, euskarakegunerokotasunean presentzia izan de-zan eta Oriok arnasgune izaten jarrai de-zan segi behar da lanean.

Agirresarobek hartu zuen hitza gero,euskararen aldeko jarrera kontzienteabarneratzeko dugula eta kaleko elkarriz-ketak irabazteko ditugula adierazi zuen.Azken batean, egitasmoaren funtsa go-gorarazi zuen: euskaraz hitz egitekonahia elikatu behar dugula Orion.

Herriko taldeak ereduDuela 20 urte sortutako Euskaraz gazteegitasmotik hona asko aurreratu dugu

euskararen normalizazioan, eta Udalakere ahalegin handia egin du bere buruaeuskalduntzen, Zabaletaren iritziz.Orioren errealitatea irudikatzeko as-moz, aurkezpenean izan ziren OriokoArraun Elkarteko Iñaki Arostegi, KAr-KArAko Lore Berasaluze eta Unai Mante-rola, elizaren ordezkaria, bakoitzak berealorrean dituen euskararen ingurukoerronkak azaltzeko.

Ekintza planaEuskararen erabileraren aldeko aldarriaplazaratzeko premiak urte osorakoekintza-plana osatzea ekarri du: martxo-tik abendura artekoa, oraingoz.

Egitasmoa jendaurrean aurkeztuta,ekintzei heltzeko garaia da, hortaz. Api-rilari dagokionez, euskarari buruzko go-goetak, gertaerak eta bizipenak argitara-tzeko Bizi-bizi bloga sortu nahi da KAr-KArA.cOM-en.

Maiatzean, berriz, soziolinguistika-gaiei buruzko aurreneko hitzaldia etanerabeentzako Zergatik ez? tailerra es-kainiko dituzte. Horrez gain, bi urtezbehin egiten den euskararen erabilera-ren kale neurketa egingo du EuskararenAholku Batzordeak.

Erakundeetako ordezkariez gain, herritarrak ere izan ziren Bizi-biziren aurkezpenean. kARkARA

ekosistema euskaldunetik ateratzean, gaztelerarako saltoa erraz ematen dugula ondorioztatuta,euskararen aldeko hautu kontzientea indartu nahi du euskararen aholku Batzordearen proiektuak

Euskararen erabilerarenaldeko aldarria plazaratzekopremiak urte osorako ekintza-plana osatzea ekarri du:martxotik abendura artekoa

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 5

Page 6: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

ORiOKO KONtuAK

6 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A

Mus txapelketak bilduko dituen Ligaantolatu du festa batzordeak

Festa batzordeak antolatuta, Mus Ligaegingo da lehen aldiz Orion, apirilaren26an hasita. Auzoko festetan edota hel-buru bereziekin egin izan dira orain arte-ko txapelketak gurean: Goiko Kalekofestetan, Anibarko Portukoetan, San-martinetan, euskal presoen alde, OriokoArraun Elkartea laguntzeko… Horiekguztiak hartuko ditu orain Mus Ligak.Irekia izango da Liga, edonorentzako.

Lau erregetara jokatu dira Ligako par-tidak. Lau hamarrekotara lau joko edoustel egiten dituen aurrenekoak irabazi-ko du lehia.

Txapelketen baturaHilean behin izango dira saioak eta hori-etako bakoitzean eman beharko du izenaparte hartu nahi duen bikoteak. Guztie-tan jokatzeko modurik ez duenak Ligan

jarrai dezake, baina jardunaldi horretanpunturik ez du izango.

Gainontzean, saioetan parte hartuahala eta izandako emaitzen arabera ba-natuko dira puntuak. Parte-hartze hutsabera saritua izango da : 10 puxtarri jasokoditu bikote bakoitzak txapelketa norma-letan parte hartzeagatik; jaietako txapel-ketetan aritzeagatik, berriz, 20 puxtarri.

Horrez gain, 100 puxtarri emangozaizkio txapelketa bakoitzeko pare ira-bazleari ; 60 puxtarri bigarren sailkatua-ri; eta 30 puxtarri hirugarrenari.Denaden, txapelketa bakoitzak tokian tokikoaraudi eta sariak izango ditu banatzeko.

Finala, SanikolasetanBederatzi jardunaldiko Liga izango daaurtengoa. Sanikolasetako egitarauarenbarruan jokatuko da azkenekoa, finala.Denboraldia txukunen egin duten 16 bi-kote sailkatuko dira finalerako.

Hilean behin izango dir mus txapelketak. Goiko kALEko fESTA BATZoRdEA

Hilean behin jokatuko dira mus saioak eta apirilaren 26an izango daestreinakoa Loretxu tabernan, Herrirak antolatuta. 21:30etik22:00etara bitartean eman beharko dute izena bikoteek

lAbuR

KulturaArtisau azokaMaiatzaren 5ean artisau azoka izango da

10:30etik 19:00etara Herriko Plazan eta

zimitorioan. Artisauek beren lanak eraku-

tsi eta salduko dituzte: bitxiak, xaboiak,

panpin etxeak, arropa, poltsak, ukenduak,

sendabelarrak, kuxinak, txotxongiloak…

Jatekorik ere izango da aukeran: taloak,

gazta, pastelak, garrapiñatuak, hortxata

eta ahate produktuak.

AisialdiaZaharren Babeslekuko bidaiaZaharren Babeslekuak bi bidaia antolatu

ditu. Batetik, irailaren 16tik 25era Maroko-

ra joango dira bidaian,Torremolinos, Al-

geciras, Tanger, Fez, Beni Mellal, Marra-

kex, Casablanca eta Rabaten barrena.

Maiatzaren 20a baino lehen eman behar

da izena 626 471 423 zenbakira deituta.

Bestalde, maiatzaren 23an Iratxera egin-

go dute irteera, 35 euroren truke.

08:30ean abiatuko dira, bodegara bisita

egin, Lizarrako azoka ikusi eta Iratxen

bazkalduko dute. Maiatzaren 9an eman

behar da izena, 16:00etatik 18:00etara.

HezkuntzaOrioko CurriculumaApirilaren 19tik 25era bitartean Orio 3ten

jardunaldiak izan dira. Oriotarren izaera

bilduko duen material pedagogikoa bil-

tzeaz eta aurkezteaz gain, beren azalpe-

nak egin dituzte euskara, hezkuntza eta

historiaren inguruko adituek. Horretaz

gain, apirilaren 20an autopista azpian zu-

tabeak margotu zituzten. Jardunaldiak

bukatzeko, maiatzaren 4an, 11:00etan, Ki-

roldegian edo Kultur Etxea atzeko plazan

ijitoen akordioa sinatuko dute herriko tal-

de zein norbanakoek festa giroan. Po-

rrotx pailazoak alaituko du jaia.

muS txApelKetAK

Apirilaren 26an: Loretxun, Herrirak an-tolatuta.Maiatzaren 24an:Loretxun –Herrira–.Ekainean: Anibarko Portuko mus txa-pelketa, auzoko jai batzordearen esku. Uztailean: Bixigu Eguneko txapelketa.Abuztuan: Loretxu tabernan, Herrirakantolatuta.Irailaren 27an:Loretxu tabernan, Herri-rak antolatuta.Urrian: Goiko Kaleko Mus Txapelketa,auzokoek antolatuta.Azaroan: Sanmartinetako Txapelketa,bailarako festa batzordeak antolatutaSanikolasetan:Mus Ligako finala

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 6

Page 7: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

ORiOKO KONtuAK

2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A K A R K A R A 7

13 helburu eta 53 proposamen ditu Orioko Berdintasun Planak

Udaleko Gizarte Ongizate Batzordeareneskariz Udal langileekin eta herriko era-gileekin berdintasun-plana landu duMurgibe Berdintasun Aholkularitzak.

Ongizatea, Enplegua eta Merkataritzazinegotzi Miriam Urangak planaren hel-buru nagusia Udal kudeaketan generoikuspegia txertatzea dela adierazi du.Berdintasunaren aurrean egun seinala-tuetan ekintza zehatzak baino ez dira egi-ten eta plana abiapuntutzat hartu beharda gai horren inguruan koherentziaz etahelburu zehatzekin jokatzeko. OriokoUdalak berdintasun teknikaririk ezean,genero ikuspegia landuko duen eragiletaldea sortzea dela asmoa gaineratuzuen eta horretarako Xaltxerak taldeaaipatu zuen aukerako eragile modura.

Planaz arduratu den Murgibe Berdin-tasun Aholkularitzako Itxasne Martine-zek jakinarazi duenez, 40 pertsonak har-tu du parte plana prestatzeko elkarrizke-ta, galdera eta abarretan, baina ondorenegindako herri topaketan hamar emaku-me eta gizonezko bat baino ez ziren izan.Emakume eta gizonezkoen berdintasungaietan dauden beharrak jaso zituztenprozesu horretan eta Martinezen ustez,behar horiei erantzuteko lehen pausoaizan liteke plana.

BeharrakBeharren artean daude, besteak beste:enplegu sustapenean emakumeen pre-sentzia bermatzea; genero indarkeriariedo emakumeekin erabili beharrekohizkuntzari buruzko heziketa bultza-tzea; Udal datuak sexuaren arabera be-reiztea; hizkuntza erabilera ez sexistasustatzea; emakumeen autonomia edoautoestimua bultzatzea; sexu estereoti-poak haustea, jostailu eta ipuin ez sexis-tekin, esaterako; ustez gizonezkoenakdiren etxeko konponketetan emakume-ak heztea ikastaroen bidez; gizonezkoaketxeko beste hainbat lanetan, sukaldean,adibidez, heztea; emakumeek nerabeza-roan kirola utzi ez dezaten animatzea;balio aldaketak lortzeko ikastetxeekinlan egitea; emakumeek historiari egin-dako ekarpenak jasotzea; jaietan berdin-tasun eta aniztasun ekintzak bultzatzeaeta eraso sexistei aurre egiteko bideakaurkitzea.

Kontziliazioari eman beharreko ga-rrantzia eta genero indarkeria gai esan-guratsuak dira planaren baitan. Horrenharira aipatu ditu Itxasne Martinezekproiektua egiterakoan eta planean ager-tutako hainbat puntu: autodefentsaikastaroak, genero indarkeriaren aurka-ko egunean ekintza bereziak eta ikaslee-kin balioen lanketa egitea. Baita herrikopuntu ilunak identifikatzea ere.

Horretaz gain, genero indarkeria ego-eretarako protokolo baten beharra ereazpimarratu dute, baita hori egoki egite-ko heziketa ere. Besteak beste udaltzain-tzako, gizarte-ongizateko edo ikastetxe-etako kideek nola jokatu behar duten ja-kin dezaten. Izan ere, orain artean EuskoJaurlaritzako protokolo orokorra bainoez da erabiltzen Orion.

Helburuak eta ekintzakBehar horiek kontuan izanda, planak 13helburu eta 53 ekintza zehatz hartu ditubere baitan eta lau ardatzetan banatuta:berdintasuna Udalean zeharkako lerrogisa; kontzientzia eta balio aldaketa;kontziliazioa; eta genero indarkeria.

Miriam Urangak, Itxasne Martinezeketa baita planaren aurkezpenera joanda-ko hainbat Udal langilek ere esan du planhau ez dutela egin udaletxeko apalen ba-tean gelditzeko, erabil dadin baizik.

Aurkezpenaren ondoren, herritarreiplanari buruzko iritzi eta ekarpenak egi-teko aukera eman bazitzaien ere, Udale-ko gizarte zerbitzuetan ez dute inolakoerantzunik jaso. Hala ere, edozein orio-tarrek ikusgai izango du Berdintasunplanaren txostena www.oriora.com-en.

Hemendik aurrera, plana udalbatza-rrean onartuz gero, Xaltxerak taldekoe-kin edo planaz arduratuko den bestenorbaitekin batzarrak egingo dituzte etaplanean zehaztutako helburuak etaekintzak lehenbailehen martxan jartzeada Berdintasun plana gauzatzen aritu di-renen asmoa.

Miriam Uranga zinegotzia eta Murgibe aholkularitzako Itxasne Martinez plana aurkezten. kARkARA

Murgibe berdintasun aholkularitzak egin du plana Udal langileekin eta herriko eragileekin. Beharrakjaso eta horiei irtenbidea emateko proposamenak aurkeztu dituzte

Protokolo baten beharraazpimarratu dute generoindarkeria egoeretarako, orainEusko Jaurlaritzako protokoloorokorra erabiltzen baita

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 7

Page 8: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

KiROlA

8 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A

Hiru jardunaldi jokatudituzte dagoenekoOrioko pala txapelketan

Lehen hiru jardunaldiak jokatu dituzteOrioko 4. pala txapelketan eta dagoene-ko sortu da nahikoa saltsa. Hiru ostirale-tan pilatutako emaitzek ezusteko batbaino gehiago eman diete antolatzaileeta jokalariei.

Lehenengo bi jardunaldietan bina ga-raipen eskuratu zituzten Aitor Matxaineta Iñaki Iturainek eta Urko Aldalur etaIosu Larrarte aiarrek osatutako bikote-ek. Estreinakoan aisa nagusitu ziren bibikoteak, aurkariak 19 tantoan utzita,baina bigarren jardunaldian gauzak es-tuago eduki zituzten.

Bikote aiarra Iñaki Beobiderekin etaEneko Etxaberekin lehiatu zen eta tantobakarreko aldeaz, 30-29 irabazi zuenpartida. Matxainek eta Iturainek, berriz,Xabier Iribar –Jagoba Solaberrietaren

ordezkoa– eta Juanjo Polo izan zituztenparez-pare. Aurretik elkarrekin txapel-dun izan dira bi aldiz Matxain eta Polo,baina oraingoan, elkarren aurka, Ma-txain nagusitu zitzaion Polori, 30-24.

Gauzak horrela, hiru jardunaldi joka-tuta, 2 partida irabazita aurrena doaz Amultzoan Iturain eta Matxain, gainon-tzeko bikoteek baino partida bat gehiagojokatu dute-eta. Bestela, partida banairabazi eta galdu dute multzoko bikote-ek. B multzoan, berriz, 2na partida iraba-zita daude hiru bikote baina Berasaluzeketa Illarramendik dute tanteo onena.

Datorren jardunaldiaApirilaren 26an izango dira hurrengopartidak, arratsaldeko 18.30ean hasita.Lehia estuko partida ugari izango da.

Aitor Matxain pilota palaz jotzen Juanjo Poloren eta Xabier Iribarren aurkako partidan. kARkARA

10 bikote ari dira txapelketa nork irabaziko lehian. Ostiraletanjokatzen dituzte pala partidak Orioko frontoian, 18:0oetan hasita, launorgehiagoka erreskadan, bata bestearen atzetik

lAbuR

ArraunaBi ontzi Euskadiko txapeldunApirilaren 20an eta 21ean jokatu zen

Euskadiko batelen txapelketa Legution.

Aurretik, astebete lehenago, Gipuzkoa-

ko batelen txapelketa irabazi zuten Pa-

saiako uretan kadete mutilek. Gipuzko-

an lortutako emaitzekin baikor izateko

moduan ziren Euskadiko txapelketan

ere. Gauzak horrela, larunbateko sailka-

penean lan ona eginda, igandean boro-

bildu zuten lana eta Euskadiko txapelke-

ta irabazi egin zuten kadete mutilek. Hi-

baika izan zen bigarren ia 8 segundora,

eta hirugarren Tolosaldea 9 segundora.

Baina mutilek ez ezik, kadete neskek ere

txapelketa irabazi zuten, beste bandera

bat ekarriz Oriora. Hibaika izan zen he-

men ere bigarren 7 segundora eta hiru-

garren Hernani 8 segundora. Gainontze-

an senior mutilek brontzezko domina

ekarri zuten etxera. Portugalete izan zen

txapeldun, bigarren Urdaibai segundo

erdira eta hirugarren Orio 3 segundora.

SofbolaGaraipen garrantzitsuakOrioko sofbol taldeak asteburuan oso

partida garrantzitsuak jokatu zituen

etxean. Espainiako Ligako aurkari gogo-

rrenak, Sant Boi taldeko kataluniarrak,

izan zituzten aurrez aurre. Halere, emai-

tza ezin hobeak lortu eta lider dira sailka-

pen nagusian. Lehenengo partida 3-0

irabazi zuten; bigarrena, berriz, 10-9. Es-

painiako titulua irabazteko itxaropena

piztu diote garaipen horiek Kirolgi OBB-

ri. Madrilen izango dute hurrengo zita.

FutbolaHirugarren postua eskuraGaraipen garrantzitsua lortu zuen Mar-

tuteneren zelaian apirilaren 20an erre-

gionaletako gizonezkoen taldeak. Lehia

0-4 irabazita, sailkapenean donostiarren

aurretik jarri eta hirugarren postua

esku-eskura jarri zaie. Bi puntura dute

Mariño taldea eta hiru jardunaldi baino

ez zaizkie geratzen Liga bukatzeko.

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 8

Page 9: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

KiROlA

2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A K A R K A R A 9

Karkara eta Berriaren aldeko binakakolasterketa mistoa izango da maiatzean

Binakako lasterketa mistoa antolatudugu KArKArAk eta Berriak lehenengozmaiatzerako. Euskal komunikabideenkrisi ekonomiko, sozial eta emozionalarierantzun nahian, festa eta aldarrikapenkutsuz, Berria egunkariaren eta KArKA-rA aldizkariaren alde korrika aritzeraanimatu nahi ditugu oriotarrak, aiarraketa inguruko herritarrak. Maiatzaren18a, larunbata, izango da horretarakoeguna.

Lasterketa berezia izango da inondikinora ere. Lehenik eta behin, heldueknahiz haurrek –ibilbidearen zati txiki bategin behar duten umeak kenduta– bina-ka, neska-mutil, egin beharko dute ko-rrika, hasi eta buka.

Horrez gain, ibilbideari erreparatuzgero, indarra hartuz joan diren OriokoHerri Lasterketatik eta San Silbestretikzertxobait urruntzen da. Ibilbide motzaeta luzea izango dira , 16:30ean eta17:00etan hasita, hurrenez hurren. Biakere Kultur Etxe atzeko plazan hasi eta

Herriko Plazan bukatuko dira. 2,5 kilo-metroren bueltan ditu haurrei zuzend-utako ibilbide motzak eta Eusko Gudari-tik eta Bikamiotatik pasata, autopista az-pian hartuko dute buelta, errio ondokopaseotik plazara joateko.

Ibilbide luzeak, berriz, 4,5 kilometroditu. Hondartzaraino joan beharko dutekorrikalariek, Bikamiotatik eta Abaro-menditik pasata. Hondartzako biribilgu-nean ezkerretara hartuko dute ahateeneremuaren ondoko egurrezko pasabidezabalenetik igaro eta Kirol portu gaine-tik, errio alboko paseora abiatuz. Ikasto-la aurretik Abeslarira; eta handik EuskoGudarira berriz. Frontoiko aldapa –Itur-bidekoa– hartuko dute ondoren gorant-za, Danbolin musika eskola aurretik Pill-likura iritsiz. Kale Nagusitik behera,Herriko Plazan bukatuko dute lasterke-ta, aldapa behera.

Badu lasterketak beste berezitasunbat: izena ematean jasoko diren dortsa-lak paperezkoak dira eta beheko aldean

du zenbakia, gainerako espazio hutsanorberak diseinatzeko edo apaintzekoizango da. Hori bai, bikotekide bakoitzakberdin kustomizatutako dortsala er-aman beharko du.

Izena ematekoKarela kiroldegian, Orioko Kultur Etxe-an, Orioko Herri Ikastolan eta ZaraguetaHerri Eskolan eman daiteke izenaOrion. Aian, berriz, Kultur Etxean daudedortsalak.

Bikoteko 10 euro ordaindu beharkodute helduek; haur eta gazteen kasuandoakoa izango bada ere, borondateaonartuko da.

Antolaketarako laguntzaLasterketa antolatuta dago, baina maiat-zaren 18rako laguntza behar dugu KAr-KArAk eta Berriak, besteak beste, bide-gurutzeak zaintzeko eta trafikoa kudeat-zeko. Eskuzabalik hartuko dugulaguntzeko prest dagoena eta gurekinharremanetan jartzeko deia egin nahidiogu, KArKArAra bertara –Kultur Etxe-ra– etorrita, 943 831 527 telefonora de-ituta edota [email protected] helbi-de elektronikora idatzita.

Kultur Etxe atzetik atera, hondartzako buelta egin eta Goiko Kaletik pasata, Herriko Plazan bukatuko da lasterketa. kARkARA

Maiatzaren 18an izango da proba. Lau kilometro eta erdiko ibilbideaegin beharko dute helduek, 17:00etan hasita; haurrena, berriz, bikilometro eta erdikoa da eta 16:30ean aterako dira KarKara atzetik

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 9

Page 10: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

1 0 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A

Aiako berri

“Guretzat kirola denaanimalien lana delaesaten dute batzuk”

iRAti AGiRReAzAldeGi

Maiatzaren 11n Ibarrako eta Ergobikotaldeen aurka arituko da Aitziber Liza-rralde kide duen Orioko taldea. Kirolariaiarra gogor eta gogoz prestatzen ari da.Noiztik hasi zinen giza-probetan?

Sanpedrotan Zumarragako neska taldebaten kontra aritu ginen aiarrak. Gero,gure taldea desegin eta Zumarragakoe-kin hasi nintzen, baina hark ere ez zuenaurrera egin eta Oriora. Orain herri as-kotako neskak gaude.

Aitziber LizarraldeGiza-probalaria

Nola animatu zineten kirol horretara?

Orain gaudenok jende aktiboa gara. Zai-lena izan da bakarkako kiroletatik talde-kora pasatzea, zortzi pertsonak pausoaberdin-berdin ematea. Jendez ere juxtuibiltzen gara, norbait falta bada kolokan.Bestalde, norbait gogorik gabe ari badadenok antzematen dugu, baina egosko-rrak izanik entrenatzeko grina dugu. Askotan entzungo zenuten: hori ez da

emakumeen kirola.

Entzundakoan pasatzen uzten dugu, as-kotan esaten dutelako. Askok ez du gai-

nera esaten gizonezkoen kirola denik,animalien lana dela baizik. Proba edoerakustaldietan horiei erakutsi nahi die-gu neskak ere bagarela horretarako gai. Nola entrenatzen zarete?

Zaila da zortzi lagun eta entrenatzaileaelkartzea; batzuk ikasten, besteak lane-an… baina saiatzen gara astean behin,igandetan, behintzat denok harriari ti-raka saioak egiten. Aste barruan entre-natzaileak, Imanol Etxeberriak, bete-tzen du falta denaren lekua . Horrezgain, bakoitzak bere aldetik egiten duentrenamendua. Ni oposaketetarakoproba fisikoak prestatzen ari naiz etatxakurrarekin mendira ere joaten naiz.

Aurrenekoz egingo duzue Aian txapel-

keta. Berezia al da herrian aritzea?

Gu beti erakustaldi eran aritu gara etaOrioko taldearekin behin jokatu genuenErgobikoen kontra, beraz, nesken hirutalde elkartzea polita izango da, gehie-netan mutilen aurka edo bakarrik erlo-juaren kontra aritu izan gara. Etxean jo-katzea ere beti da berezia eta Aiako pro-balekua bera ere lanerako zailagoa da.Ingurukoek zer esaten dizute?

Ingurukoek baino etxekoek uzteko esa-ten didate. Aita beharbada joaten ikus-tera, ama ez, sufritu egiten duela esatendit. Anaiari, berriz, ez zaio interesatzen. Txapelketarako nola dago taldea?

Ergobikoen aurka jokatu genuen Zuma-rragan eta guk plaza gehiago egin arrenez dago konparatzerik. Taldea baino hanegindako lana ezagutzen dugu. Ibarra-koak lehenagotik ari dira taldean etateknika hartua dute. Beldurra ez, bainabi taldeei diegu errespetua. Probalekua-ri ere errespetua diogu; guk lauan entre-natzen dugu eta han harriak daudenez…Bestela taldea gogor ikusten dut.Jendea nola animatuko zenuke emaku-

me probetara?

Emakumeei esango nieke ez dela kan-potik ematen duen bezain gogorra etapolitena taldeko giroa dela, beraz,proba-tzera animatuko nituzke, baita jendeaAiako txapelketa ikustera ere.

kARkARA

Beti egon izan da kirol munduan sartuta: arraunean orion eta Urkirolak-en, orain triatloiak eta mendiko lasterketak prestatzen…kirol berriak probatzeko kapritxoa izaten duten horietakoa da.Emakume probetan hasi eta gustukoa duenez horretan ari da.

“Zailena izan da bakarkakokiroletatik taldekora pasatzea,zortzi pertsonak pausoaberdin-berdin ematea. Jendezere juxtu ibiltzen gara, norbaitfalta bada kolokan”

“aiako probalekuarierrespetua diogu; guk lauanentrenatzen dugu eta hanharriak daudenez…”

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 10

Page 11: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A K A R K A R A 1 1

Aiako berri

Bizi Sagardoa elkartekokide dira Aiako Udala,Izeta eta Satxota

Azken udalbatzarrean beste hainbat gai-rekin batera Bizi Sagardoa elkartea izanzuten hizpide udaletxean. Elkartea sor-tzeko eta Aiako Udala hango partaideizateko erabakia hartu zuten aho batez.Sagardoa eta sagardotegiak oinarri

izango dituen elkartea da Bizi Sagardoa,Euskal Herrian sagardoaren kultura etaturismoa sustatzeko asmoz sortu dena.Turismo sektorera egokitu eta produktuberriak martxan jartzea izango da elkar-te berriaren eginkizun nagusia.

Bi sagardotegiEgitasmo horretan elkartu dira lehen al-diz Gipuzkoa, Bizkaia, Araba eta Nafa-rroako sagardogile gehientsuenak, 67guztira –Aiako Izeta eta Satxota tartan–. Izeta sagardotegiko Mireia Esnalen

esanetan, orain arte turismoak eta sagar-doak ez dute aparteko loturarik izan etaelkarte honekin hori bultzatu nahi dugu.Gurean oraindik bisita gidaturik egin ezarren etorkizunean horretarako asmoa

dugu, kanpotik zein Euskal Herritik etor-tzen den jendeak jan-edanean ez ezik ba-duelako interesa sagardogintzan ere.Elkarteko kide izango dira era berean

turismoa bultzatzen duten hainbat el-karte, museoak, fundazioak, garapenagentziak eta Gipuzkoako bederatzi udalere, horien artean Aiakoa. Beren eginbi-dea eta proiektu berriak zehazten duenabat datozelako onartu dute Bizi Sagar-doa elkartean sartzea Igor Iturain alka-teak adierazi duenez: gure konpromisoaelkartearen bidez sagardoa eta bere ingu-ruari bultzada ematea izango da. Aiakbetidanik izan du gertu sagardoaren kul-tura eta gaur egun, herrian bi sagardotegibaino ez dauden arren, baserritar askodira sagarra landu eta saltzen dutenak.Sagardoaren ibilbidea sortzea da el-

kartearen asmoetako bat. Aiako Udalakmomentuz ez dauka inolako ekimenikaurreikusita, baina orain ere, neurri ba-tean behintzat bi sagardotegiekin elkar-lanean ari direla esan du alkateak.

Donostiako Akuariumean izan ziren elkartearen ordezkariak –tartean Aiako alkatea–. BiZi SAGARdoA

Euskal Herrian sagardoaren kultura eta turismoa sustatzeko sortu daBizi Sagardoa elkartea. Besteak beste 67 sagardogilek eta Gipuzkoakobederatzi Udalek egin dute bat egitasmoarekin

lAbuR

HezkuntzaHaurreskolako matrikulaMaiatzaren 2tik 13ra bitartean matrikula-

zio epea zabalik izango du Kimu hau-

rreskolak. Izena emateko bete beharre-

ko paperak haurreskolan jaso beharko

dira eta zein agiri eraman orduan jakina-

raziko diete arduradunek. Bestalde, ego-

kitzapeneko kuota ordaindu behar da

matrikulazioa egiterakoan, 150 euro gu-

txi gorabehera. Haurreskolan urtebete-

ra arteko umeentzako zortzi toki daude

eta batetik birentzat 11. Datorren ikastur-

terako leku arazorik ez da izango, baina

irailean gutxienez hiru haur ez badaude

haurreskola ez dute irekiko eta oraingoz

bi baino ez daude.

AisiaLandare Berezien Azoka Landarea-zaleek hitzordua dute Iturra-

rango lorategi botanikoan asteburuan,

apirilaren 27 eta 28an; hain zuzen ere,

Landare Berezien Azoka. 49 mintegita-

ko ordezkariek hartuko dute parte aur-

ten. Azoka 10:00etatik 18:00etara egon-

go da zabalik eta sarrerak lau euro balio

du. Bestalde, Aiako plazan hainbat ekin-

tza izango dira apirilaren 28an,

10:00etatik 15:00etara. Landareekin ze-

rikusia duten produktuen erakusketa,

salmenta eta hitzaldiak, auto eta moto

elektrikoak eta gaztelu puzgarriak; Kul-

tur Etxean, berriz, Ikebana –lore apain-

keta– tailerra eta erakusketa izango dira.

MusikaBandaren kontzertuaDanbolin Musika Eskolako bandako

ikasleek, kontzertua eskainiko dute

Olaia Askasibarren zuzendaritzapean

Aiako plazan. Bandako 40 partaideek sa-

xofoia, klarinetea, flauta, tronpeta, per-

kusioa eta pianoa joko dituzte maiatza-

ren 5ean, igandearekin. Kontzertua

12:00etan hasiko da eta bertaratutakoek

honako piezak entzuteko aukera izango

dute: Sarabande, The Second waltz, Ja-

mes Bond Theme, Raiders March, Benny

Goodman-Medley, The Best of Queen,

Kantu Herrikoiak eta Deba.

AfariaSantioko eskolan ibilitakoakAfaltzeko elkartuko dira Santioko esko-

lan ikasitakoak. Altxerri jatetxean izango

dute afaria maiatzaren 4an, baina izena

emateko apirilaren 29a baino lehen dei-

tu behar da 600 743 189 zenbakira.

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 11

Page 12: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

1 2 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A

Aiako berri

aiako Lardizabalgo eta Orioko Zaragueta Herri eskolako 5. eta 6.mailako Maddi, Haizea, Miren, ane, itziar, alba, nahia, naudar, izaroeta Maialen entrenatzailea plaierotako finalean izango dira iaz be-zala, lan asko egin ondoren. Orduan galdu egin zuten. ea aurten ira-bazten duten! Larunbatean, 11:00etan hasiko da finala. Zorte on!

Txokoak eta jendeaAurten ere

finalera

Kukuak ku-ku

Kukuaren hotsa, kukuarenhotsa, urtero entzuteakpozten du bihotza, esatendu Larrañagak. Eta Joxe-miel Iztuetak nola dabilen:

zuhaitzik zuhaitz ku-kuhemen eta ku-kuhan, kalendario gabe badaki noiz etorrita noiz juan.

Martxoko Ama Birjina egunean pasa-tzen omen da Erromako zubitik, bainaaurten bezperan pasatu zelakoan gaudegu, Ostegun Santu egunean kantatuabaitio bati, gure etxearen goiko aldean,Sarobe gurutzeko pinu artetik: ku-ku,ku-ku. Horren goian askotan kantatu ga-bekoa.

Lertxundik dio urte ona datorrenarenseinale jotzen zutela aurrekoek. Pre-mian gaude ba, hara!

den tokian, eskuak garbi! Zenbat horre-lako ote da munduan. Egun pare bateandozena-hamalau bat arrautza jarri haneta hemen, bukatu lanak eta, aio! Aita-amek, kukukumeak nola jaiotzen direnez dituzte ikusiko, ez diete janik ekarri-ko, ez hegapeko goxoz eta beroz bildukoez aurreneko hegaldietarako babesa es-kaini. Ez baitituzte beren umeak ezagu-tu ere egingo.

Pentsatu hutsak ondoeza ematen du.Entzuteak poza, baina, jokabide eskaseksortzen duten egonezinaren gogoraga-rri ere bai.

Tira ba, ibiliko al gara mundu txiki ho-netan bidezkoa errespetatuz eta erres-petua bidezko eginez.

Ku-ku, ku-ku! Hor al zaude?Asteburu on.

Entzuteko desiratzen eta luze iritziz,zain eta zain dago jendea piztiaknoizkantatuko: Kukua aditu al duzue? Ez,oraindik ez. Eta, gutxien uste denean,taka! Eta bat-batean eskuak patrikara.Zer?Aurtengoak ere horrela beharkoduela, gurean kaput, alegia. Funts gabeadela, baina pasa ezak orain beste urtebe-te kontu horrekin!

Ikusi baino gehiago entzun egiten denpiztihorren izaera eta jokaera harritze-koak dira, esaten dituztenak egiak badi-ra, behintzat. Kuku emeak basoak ara-katzen igarotzen omen du denbora, berearrautzak non jarri, beste txoriek egin-dako habien bila. Besteen etxeen zelata-ri alajaina; besteenari begira; zertarakoeta norberaren premiatarako: Hor baze-gok!Dagoenetik hartu behar eta ezer ez

Aiako leihoa Ixabel Unsain

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 12

Page 13: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

ARGAzKi muNdiAlA

2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A K A R K A R A 1 3

Oraindik traineru denboraldia haste-ko pare bat hilabete falta badira ere,garai bateko estropada ondorene-koak gogoratuz aurtengoetarako

gogoa piztuko zaio beharbada bati bainogehiagori.

1979an, castroko estropadetan ateratakoargazkia da honako hau. Garai hartan ereOrioko arraunzaleek estropadak non, zarataeta animoa eramaten zuten arraunlariei inda-rra emateko.

Argazkian alai ikus daitezke zaleak musika

joz eta kantari. Argazkian, ezkerretik hasita:Aitor Etxaniz –txindatekin–, Juan ramon Li-zarralde Altxerri, Juan AntonioManterola –turutarekin–, Juan Antonio Ga-rate, Primitivo Urbieta –atzeko betaurreko-duna–, rafael Delgado Porrito –Sevillakoa–,Jose Antonio Ibarguren, VictorZinkunegi –bonboarekin–eta Inaxio Una-nue –eskusoinuarekin–.

[ ARGAZKIA ETA InFORmAZIOA: AITOR ETxAnIZ ]

karkaraTxoko honetan erakusteko

moduko argazki zaharren bat

baldin badaukazu, ekarri

kARkARAra eta gustu handiz

argitaratuko dugu, zuk

ekarritakoa dela jarrita.

ARRAuN zAleeN muSiKA

CAStRORA biSitA

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 13

Page 14: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

1 4 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A

JabierLertxundi“Etorkizunaziurtatusamar zuEnhErria zEnorio”

teStuA etA ARGAzKiAK:

iKeR GuRRutxAGA

etA RiKARdO uzKuduN

Aurten beteko ditu 70 urte Jabier Ler-txundi oriotarrak, abenduaren 27anhain zuzen ere. Dena dela urte asko da fa-milia guztia Zarautza joan zenetik. Aitazuten Andukoa eta horregatik Andu be-zala ezagutzen dute Zarautzen.Hala ere,

Etxeberrin jaiotakoa da Jabier, zortzi ur-tez Orioko Udaleko arkitekto izan zena.Zenbat urte daramatzazu Zarautzen?

1958ko irailean edo urrian Oronozerajoan nintzen ikasketak egitera eta urtehartako Gabonetarako Zarautza joan gi-nen bizitzera familia guztia. Igandeetaneta abar etortzen nintzen ni Oriora, koa-drilari bisita egitera. Goiko Kalean nuenkoadrila, Inazio Mari panadero, Joxe

Migel alkate zaharrenekoa, zaharxeago-ak ziren Joxe ramon Xordoeta XantiBenta;gaztexeagoak, berriz, AntonioAlonso eta Kandido Esoain; Joxe LuisKallabarro… Beheko kaletik gora bizi-tzera etorri zirenak ere baziren tartean:Inazio Pakolokoeta Martzelino Torre-txo. Azken horren parean bizi ziren lo-petegitarrak, baina haiek beheko kale-koak ziren guretzat.

Orioko Udal Kanpina, bigarren plan orokorra, arraun elkarteko hainbatkonponketa… Duela gutxi erretiratu da Orioko eliza berritzeko proiektuaegin zuen arkitektoa. Zarautzen bizi den arren, Oriorekin duen loturamantentzen du. Bere ibilbidea eta Oriori lotutako kontuak esan dizkigu.

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 14

Page 15: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A K A R K A R A 1 5

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 15

Page 16: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

elKARRizKetA

1 6 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A

Sanjuanetan sua egiten genuenokosatzen genituen koadrilak eta Olluane-tik gora bizi zirenak ginen Goiko Kale-koak. Hortik behera, Pillikukoak ziren,eta beheragokoak Beheko Kalekoak.Oronozen egin zenituen ikasketak or-

duan.

Laugarren batxilergoa egin nuen Oro-nozen, 1958an, 57ko plana-edo deituta-ko haren ondorioz. Aste Santuetakooporretan etxera etorri, ikasturtea bu-katu, eta handik Iruñera, Maristetara,goi mailako batxilergoa egitera. Hurabukatuta, soldadutza egitera, itsas-ko-mandantziara, Ferrolera lehendabizieta Madrilgo Ministeriora gero. Solda-dutza bukatu eta Iruñera itzuli nintzen,Nafarroako Unibertsitatean arkitekturaikastera.Nolakoa zen garai hartako Orio?

Bakoitzak duen aberriaren aitorpenaumetan egiten da eta hori geratzen dabetiko; gainera, adierazpen hori beti osopositiboa izaten da. Belarrondoko askojaso nituen, baita eman ere; baina guz-tiak ondo merezitakoak izango ziren.

Gainontzean, Orio parke handi batzen guretzako. Toki guztietan jostatzengenuen, eta bihurrikeriak egiten abilakginenez, alde guztietan jasotzen geni-tuen belarrondoak. Esate baterako,Olluaneko inguruan. Haien etxe atzekozelai zabalak berenak ziren, eta bertakoaitona gure etsaia zen, trastekeria askoegiten genizkion-eta. Gaur egun umeakez dira apenas libre ibiltzen, gurasoakizaten baitituzte beti zaindari. Gure ga-raian gurasoek goizean goizetik iluntze-ra arte ez zuten izaten egiten ari ginera-ren berri normalean. Bazkaltzean sartuatera bat egiten genuen etxean eta gutxigehiago. Senide zaharrenak zaintzenzuen gazteena. Ez ukitu anai-arrebarik,belarrondokoa emateko gu geu nahiko-ak ginen.

Altzari fabrika eta aroztegi ugari zi-tuen garai hartako Oriok; labe errefrak-tarioa zuten bi enpresa, 30 bapore, lauz-pabost ontziola… Horrez gainera, bakoi-tzak bere baratzea zuen eta baserrita-rrak ere baziren. Etorkizuna ziurtatu sa-mar zuen herria zen herri hura. Moton-do ere herriko arrantzaleena zen, dikeaegin zutenena. Han ere baratze ugarizeuden. Orain kostako legeek hartzenduten eremu guztia lantzen zuten or-duan herritarrek, jatekoa ateratzeko.

Eskabetxeria 1961-62an egin zen. Fe-lix Llanosek, falangista izanagatik ere-Gipuzkoak eman duen arkitekto onene-tako batek, Oriorako lehen plan oroko-rra idatzi zuen. Orioko Erriberanindustriagune bat eraiki nahi izan zuenhark eta garai hartakoa zen Azkue kon-tserben enpresa.

Noiz hasi zinen Orioko Udalean arkitek-

to lanetan?

1981ean edo deitu zidan Joxe Mari Liza-so orduko alkateak. Ez neukan lanaldijarrairik, ez hileko soldatarik, ez antze-rako ezer. Zenbat diru kobratu nuen ja-kitekotan, Arrizabalagari galdetu, or-duan hark eramaten zituen-eta Oriokodiru kontuak. Hasiera hartan egin ni-tuen lanen artean, Kanpina, hilerriahanditzea, arraun elkarteko aldapa,hango fosoa… halakoak izan ziren. Llanosen plana aitatu duzu.

Harena izan zen Oriorako lehen planorokorra, harik eta nik beste bat eginnuen arte. Gerora beste hiruzpalau egindira azken 20 urteotan. Kontua da Lu-rraldeko planak ere egiten direla eta he-rrietarako egiten diren planek plan oro-korragoa den hori kontuan hartu behardutela. Batak bestearekin izan behar dulotura nahitaezean. Bitakoren bat alda-tzen bada, besteari kalterik ez egiteko-tan behar luke izan.

Llanosen planarekin errepide nagusiagaur egun Arrantzale kalea den horretanegingo zen. Handik zuzen zubi bat egineta errepide nazionalarekin elkartukozen. Hori horrela egin izan balitz, moilaorain dagoen tokitik itsasalderago jarribeharko zen, eta ondorioz, ez zuten ha-lakorik onartu. Gainera, aurreko plana-rekin, lehen aitatu dudan bezala, Mun-toko gunean industriagune bat zegoenaurreikusita eta haren fruitua izan zenAzkue eskabetxeria.

Hala, Llanosek herria bitan banatuzuen. Errepidearen alde batean bizitze-ko zonaldea izango zen eta bestean in-dustriarentzako gunea; moilari eta itsa-soari lotutako industrialdea.Eta zer zuen zure planak?

Niri, esaterako, Luis de los Mozosekagindu zidan Ortzaikatik Motondo in-gururako zubia 1989rako egingo zutela.Horren harira, nik Orioko kaleak eta pa-sabideak estutu egin nituen herriko planorokorrerako. Agian batek edo bestekesango du pasabide estuegiak egin ni-tuela, baina nahita estutu nituen. TokiAlai zegoeneko bihurgunea, herriko sa-rrerakoa alegia, eta inguru hori estuakhorregatik dira, herri barruko errepideaegin genuelako eta ez errepide naziona-la. Zergatik? Zubia egin behar zutelakoeta handik bidali errepide nazionala.Behin zubi hori eginda, errepidearenarazoa konponduko litzateke.

Horrez gainera, eskatu zidaten kasko-tik hondartzara bidean eraikitako gune-ak gutxitzen joan behar zutela. Hori delaeta, txaletak egin zireneko gune hori etaordenatu nituen. Etxebizitza askotakoeraikinak, txaletak eta hondartzan etxe-rik ez. Horrela ordenatu nuen Orio.

“Sanjuanetan sua egitengenuenok osatzen genituen

koadrilak eta olluanetik gora bizizirenak ginen Goiko kalekoak.Hortik behera, pillikukoak ziren,

eta beheragokoak Behekokalekoak”

“Motondo ere herrikoarrantzaleena zen, dikea egin

zutenena. Han ere baratze ugarizeuden. orain kostako legeekhartzen duten eremu guztia

lantzen zuten orduan herritarrek,jatekoa ateratzeko”

“Llanosek herria bitan banatuzuen. Errepidearen alde bateanbizitzeko zonaldea izango zeneta bestean industriarentzako

gunea; moilari eta itsasoarilotutako industrialdea”

“ortzaikatik Motondo ingururakozubia 1989rako egingo zutela

agindu zidan Luis de losMozosek. Horren harira, nik

orioko kaleak eta pasabideakestutu egin nituen herriko plan

orokorrerako”

“kirol portuan ere diru pila batgastatu da, baina ezin al zutenlehen zeuden bezala errioan

jarraitu aisialdirako diren ontzihoriek guztiek? Jendearentzako

bestelako erakargarritasuna zuenplaia txikia kendu zuten horren

mesedetan”

“Jendea erakartzeko baserriturismoa izan daiteke modu bat:

orion, esaterako, itxaspekohotela da horren adierazgarri.

paisaiaz gozatzeko aukeraematen duen toki atsegina baita.

Gastronomia, itsas-bidaiak…oraindik zerbitzu asko dauzkagu

hemen eskaintzeko etahobetzeko”

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 16

Page 17: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

elKARRizKetA

2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A K A R K A R A 1 7

Orion asko eraiki da ordutik hona, ezta?

Hala da bai. Moila berria ere egin dute,eta geroz eta bapore gutxiago dagoOrion. Barra berria ere egin zen, bainahorrela eraiki beharra al zegoen? Aurre-tik ere bazen barra egiteko asmoa, bainadesberdin, zuzen, bueltarik eman gabe.Moila zuten herri guztietan egin zirenitsasorako sarrerak hobetzeko obrak.Orion, esaterako, hiru mutur jarri zirenolatuen eta korronteen abiadura mu-rrizteko, gaur kofradia berria eginda da-goen tokian. Kontua da Orioko moila in-dartu nahi izan zela garai hartan, bainaizatez dagoen moilarik onena Getaria-koa da eta hor ez dago zalantzarik.

Kirol portuan ere diru pila bat gastatuda, baina ezin al zuten lehen zeuden be-zala errioan jarraitu aisialdirako direnontzi horiek guztiek? Jendearentzakobestelako erakargarritasuna zuen plaiatxikiakendu zuten horren mesedetan. Herri turistikoa da Orio, ordea.

Plaia txikianik plana egin nuenerako lo-katzez beteta zegoen, ez zeukan umetanezagutu nuenaren inolako antzik. Ber-tan igerileku naturala egiteko nahia izangenuen. Horretarako, Tenerifera joanginen, Puerto de la cruz herrira. HanMartiañezeko igerileku naturalak ikusigenituen, gero Orion antzeko zerbaitegin ahal izateko. Marearekin ura berri-tuko zen igerilekua egin nahi genuen.Hodi baten bidez itsasotik ura hartukozuen igerilekua, erriotik hartuta zikinahartzeko arriskua baitzegoen.

Kanpina ere kritikatua izan zen, he-rrian dirurik utziko ez zuen jendea eto-rriko zela-eta. Gaur egun kanpinaren in-guruko etxeetan bizi diren askok bainobizi gehiago eman dio kanpinak Oriori.Gainera, kanpinaren kalitatea kaskartuegin da, etxe atzeko baratzea dirudi pa-reko etxeak eraiki dituztenetik. Autopistak ez al du kaltetzen Orioko

paisaia?

1953ko urrian Motondoko dikea hautsieta ur gazia sartu zen. Ondorioz, lurhaiek ez zuten laborantzarako balio.Baina bertako jabeek, Elosegi familiako-ek, ez zuten saltzeko beharrik izan etabere hartan geratu zen. Autopista egite-ko garaian gaur egungo ibilbidearen or-dezko bide bat aurkeztu zuen Aldun-diak. Ordezko ibilbidean, Zarauztik gauregun Azkuneren zementu fabrika dentokira, handik Jauritara, eta, han azpitikpasata, Motondotik barrena joaten zenautopista errioaren beste aldera. Han el-kartzen zen gaur egungo ibilbidearekin.Laburragoa izateaz gainera, ez zuen kos-taldea zapaltzen modu horretara. Euro-pistasek egin behar zituen lanak eta Al-dundiak ibilbidea aldatzeko gogor eginzuen lan. Hala, Orioko eta Zarauzko al-

katearen sinadurak behar zituztelaesan zieten eta, horretarako, bilera batantolatu zuten Madrilen. Bilera horre-tara Zarauzko alkaterik ez zen agertu,askok falangisten aurkako erabakiazela esan zuen arren. Arrazoirik ez da-kigu, baina horren ondorioz pasatzenda gaur egun dagoen tokitik A8 auto-pista. Egindakoa egina dago eta orain,hainbeste urte pasa direnean, bueltanjaso du autopista Aldundiak, eta 10 ur-tean sekulako zorra pilatu du Bidegik.Nola da posible? A1-ean diru gehiegigastatu delako? Aurretik 30 urtean au-topista ordaindu eta diru asko irabazizuten Europistas enpresakoek. Nola ikusten duzu Orio Zarauztik?

Oriori panorama txarra ikusten diot,baina ikuspegi orokorrean besteak be-zalaxe dago Orio. Zer egin dezakeOriok hortik ihes egiteko? Industrial-de txiki bat? Horrekin ez dago ezer egi-terik. Oriok diru-sarrerak izateko tu-rismoan egin behar du ahalegina. In-dustria batzuk ongi joango dira, bainaOriok ez du halakorik. Herritarrentzatbeharrezkoak izango diren? Bai, bainaturismoak du benetako garrantzia.Gustatu ala ez, Europaren zahar-etxeaeta festarako tokia da hau, Espainia be-zalaxe. Lehen herri turistikoa zen etaetorkizunean ere izan beharko du.Kanpotarrak etorri daitezela, eta utzidezatela behar dugun dirua. Herriarrantzalea izan behar duela? Ahaldela eutsi diezaiogun horri, baina ge-roz eta zailagoa izango da arrantza sek-torea bizirik mantentzea. Hemen pai-saia da erakargarria eta horri probe-txua ateratzen jakin beharra dago.Hori bai, turismoaz bizi nahi badugu,Europan ere gauzek ongi joan beharkodute. Gure turistak europarrak dira.Jendea erakartzeko baserri turismoaizan daiteke modu bat: Orion, esatera-ko, Itxaspeko hotela da horren adie-razgarri. Paisaiaz gozatzeko aukeraematen duen toki atsegina baita. Gas-tronomia, itsas-bidaiak… oraindik zer-bitzu asko dauzkagu hemen eskaintze-ko eta hobetzeko. Erretiratu aurreko lana Orion egin ze-

nuen, ezta?

Nire azken lana Orioko eliza izan zen.Garrantzitsua izan zen niretzat. Eske-rrak eman zizkidan apaizak, baina ni-retzako ohore bat izan zen lan horre-kin bukatzea nire ibilbide profesiona-la. Itxaspeko harriarekin egin genuenlana bertan, itsusia izan ala ez, Orio-koa. Orain ostiralero etortzen naizOriora afaltzera. Apaizarekin, esatera-ko, harreman estua dut. Oriotarra naiz,eta, esaten ez badut ere, beti izango dagogoraraziko didanen bat inguruan.

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 17

Page 18: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

1 8 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A

iRitziA

Aske Gunea

Aurpegia estalita zeramatendozenaka lagunek kalteakeragin zituzten Donostia-ko Bulebarrean apirilaren19an. Ertzainak ziren. Es-

painiako Audientzia Nazionalaren agin-dua bete behar zuten; Segikoak izateaga-tik zigortutako sei gazteak atxilotu. Milalaguneko herri harresia aurkitu zutenbertan. Giza adreiluak banaka kendu be-har izan zituzten atzean zeuden sei gaz-teak Espainiari entregatzeko. Sei urtekokartzela zigorra. Ondo kostatako atxilo-ketak izan baziren ere, Ertzaintzak zin-tzo bete zuen agindua.

Atxiloketen ostean Berria egunkariakhainbat gazte erakundetako ordezka-rien erreakzioak jaso zituen:

Alain coloma –PSE-EEko gazteria–:…ezin duela inork espetxeratua izan era-kunde politiko batean parte hartzeagatiksoilik… Espainiar Estatuari esango nio-ke… alderdien legea adostu genuenean…ETArekin amaitzea zela helburua eta ezguztia ETArekin lotzea.

Beraz ez du zentzurik… Ertzaintzak berelana egin du.

Hiru ordezkarien ustez zentzugabeke-ria hutsa da inor atxilotzea erakunde poli-tiko batean parte hartzeagatik. Kasu ho-netan Segiko kide izateagatik. Horretanados gaude. Eta zer egin behar dugu?Onartu? Isilik egon? Betikoak diraesan?

Ertzaintzari eskerrak eman gomaz-ko pilotak ez botatzeagatik? Gazte-ak ostikoka, bultzaka eta arrastakaateratzeagatik? Lerro hauek ira-kurtzerako atxilotuetako neska

bakarra, Nahikari Otaegi kartzelanegongo da bere zazpi hilabeteko alaba-

rekin. Eta hiru urteko semea etxean.Bulebarreko Aske Gunea arnas gunea

izan da. Amets gunea. Esateko eta izate-ko gunea. Badugu askatzeko gunea. Noizaskatzeko unea?

Gu ere gertatutakoaren parte gara.Oriotarrak eta aiarrak ere izan ginen Bu-lebarrean. Batzuek lanean eta besteaklanak ematen. Batzuek aurpegia estalitaeta besteak aurpegia ematen.

Gotzon Elizburu –Ernai–: …gonbida-pena egin zitzaion EAJri bake prozesuanurratsak emanez herri harresian partehartzeko, eta Ertzaintza ez bidaltzeko es-katu zitzaion. Azken finean, Auzitegi Na-zionaletik zetorren agindu hori… Jendeakolpeka, iletik tiraka atera zuten… Er-tzaintzaren jarrera erabat salagarria daeta Urkullu jaunak lotsatuta egonbeharko luke Donostian ikusitako-arekin.

Koldo Bilbao –EGI–: Guk ustedugu erakunde politiko bateanparte hartzeagatik inor ezin dela zi-gortu… Segiko kide izateagatik baka-rrik epaitzeak ez duela zentzurik, bestegauza batzuk frogatuko balira ulertze-koa izango litzateke, baina ez da frogatu.

moila bazterretik Xabier Sukia

Bulebarreko Aske Guneaarnas gunea izan da.Amets gunea. Esateko etaizateko gunea

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 18

Page 19: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A K A R K A R A 1 9

iRitziA

Ametsak

Bizitza zer den galdetzen badugu ezda erraza erantzutea, denborarenpoderioz ematen baitzaio esa-nahia, zuzendari batek film batiizenburua jartzen dion moduan.

Bizitzan ez daukagu zertan beti milimetrobakoitza neurtuz ibili beharrik, ezta marma-rra bakarrik entzunez bizi ere. Alperrikakozauriak egitea besterik ez dugu lortzen. Bizi-tzan ere hainbat eta hainbat ziabogekin topoegiten dugu, baina orduan ere arrauna apurtuala ez apurtu, handik eta hemendik mugituz,beti dago irteteko aukera.

Eta ze hobeto momentu horietatik atera-tzeko amestea baino. Nik dakidala inork ezdigu inoiz esan ezin dugunik amesten jarraitu,edo zuei bai? Zergatik orduan ume izateariuzten diogunean, amesteari ere adio esatendiogu?

Amesteko beldur garen mundu honetan,ilusioa konplize hartuz, aurrera egin beharradago. Une batean geratuz, ingurura begiratubeharrik ez dago nola bazterrak ilunez estal-tzen ari diren ikusteko. Ezin dugu beldurrezbizi, sentitu, arnastu; horretarako eguneroitsasoak ekartzen dizkigun kemenez betetakoolatu txikienak ere, mezu positibotzat hartubehar ditugu. Bada garaia ilusiorik gabekoaparra alde batera uzteko.

Bakoitzak bere denbora hartu behar du, be-giak itxi, segundo batzuetan pentsatu eta se-guruenik ttak! hortxe azalduko da zure betikoamets hori. Zergatik ez? Denok ditugu betegabeko ametsak eta berdin du zein den adina.Zer dauka ba txarra ametsez hitz egiteak? Etaingurukoekin partekatzeak?

Baina hori bai, amestearekin bakarrik ezdugu ezer egiten; borrokatu egin behar danahi dugun hori lortzeko, nahiz eta batzuetanutopikoak, fikziozkoak edo barregarriak iru-ditu. Hori bai, errealitate eta objektibitateare-kin eginez gero seguru izan posibilitate gehia-go izango ditugula.

Pentsatzen jarrita… haurren bakarrizketabaino gauza ederragorik? Eta lagun ikusezi-naren eta bien arteko sekretuak? Eta kapabizkarrean hartu eta munduaren salbatzailesentitzea?

Umeak heldua du heroitzat, eta helduakumeen kemenaz eta ausardiaz amesten du.Helduei ametsez galdetuz gero lehenengoerantzuna askotan ezezkoa da: nik ez dut ame-tsik!Baina hori ez da guztiz egia. Pertsona batametsik gabe, mezurik gabeko postala bezala-koa da.

Lehorteak euri tantak hartzen dituen mo-duan, egunen batean norberak bere ametsakbesarkatuko dituelakoan, luzatu eskua ametsei!

Adarretatik helduta Eli Urdangarin. Irakaslea

Amesteko beldur garenmundu honetan, ilusioakonplize hartuz, aurrera eginbeharra dago. Une bateangeratuz, ingurura begiratubeharrik ez dago nolabazterrak ilunez estaltzen aridiren ikusteko. Ezin dugubeldurrez bizi, sentitu,arnastu, horretarako eguneroitsasoak ekartzen dizkigunkemenez betetako olatutxikienak ere, mezupositibotzat hartu beharditugu. Bada garaia ilusiorikgabeko aparra alde baterauzteko

Azken aldian ugariaketa batez ere nabar-menak dira atez ate-

koaren aurkako protestak;nork ez ditu ikusi zabor pol-tsak balkoietan zintzilik?Deigarria bada behintzat...

Nire honetan, gaur egundagoen eztabaidarekin apur-tu nahi nuke; atez atekoa edobosgarren edukiontzia. Gureherrian erdibide bat propo-satu da eta behar bezala fun-tzionatzeko denon aldetik ja-rri behar dugu, bestela alpe-rrik ari gara. Inposaketa ez dabidea, ez, baina benetan amo-rratzen nau Orion birzikla-tzeko ditugun aukerak ikusieta jendeak oraindik kasurikez egitea, eta ez konturatuizana atez atekoa ez badanahi, behintzat orain dugunsistema garatu dezakegula,baina denon artean.

Ez dut denborarik, ezta le-kurik ere, zikina da… Zaku-rrek kalean uzten duten kakaere zikina da, baina etxetikkanpo egiten duten bitarteanez du enbarazurik sortzen…Nik uste batzuek zaborrare-kin ere pentsaera berdina du-tela, utzikeria eta axolagabe-keria galanta!

Guk sortzen dugun zabo-rra, guk bideratu behar dugu,norberaren ardura da. Ezindugu galdu gaur egun Oriondugun aukera. Orain gaineraauzokonposta guneak eraiki-tzen ari gara denon eskura egoteko. Zer gehiago egin be-har dugu?

Nire honetanIdurre Lizarralde

Zuk zergatik ez?

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 19

Page 20: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

publizitAteA

2 0 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 20

Page 21: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

iRitziA

Liburuekin konektatudeskonektatzeko

Hilabete hone-tan, 23an, hainzuzen ere, libu-ruaren egunaospatu da. Hori

dela-eta, Orioko liburutegianirakurtzen diren liburuen in-guruko azterketa egingo dut.

Umeen liburuei dagokio-nez, gehien irakurtzen direnipuinak euskarazkoak dira,batik bat etxeko txikienei zu-zendutakoak.

Helduen kasuan, gaztela-niazko nobelek dute arrakas-tarik handiena, batez ere, ar-gitaratu berri direnek. No-bela horiek normaleanarinak izaten dira, bali-teke bizi dugun egoeraikusita, arazoetatikihes egiteko irakurrinahi izatea jendeak. Horidela-eta, normalean, best se-ller-ak ekartzen ditugu, bainabeste mota bateko nobelakere izaten ditugu, bazkideennahiak bete ahal izateko.

Irakurlearen perfilari begi-ra, 30 urtetik gorako emaku-meak izaten dira gaztelaniaz

gehien irakurtzen dutenak.Euskaraz irakurtzen dute-nak gazteagoak dira.

Literaturaz gain, badirabeste gai batzuk arrakastaizaten dutenak: sukaldaritza,psikologia eta bidaia gidak.Prentsak ere arrakasta han-dia izaten du, hala ere, jasoizan ditugu kexak, eskaintzaurria dugula esanez. Entzi-klopediak gero eta gutxiagoerabiltzen dira, izan ere, in-formazio hori begiratu ahalizateko, Internetera jotzendute ikasleek.

2012an gehien irakurri zi-ren gaztelaniazko elebe-

rriak En el país de lanube blanca, El tiempoentre costuraseta Dime

quien soyizan dira; eus-karaz, Plazer bat izan duk,

Benito, Amaren eskuaketaTwist.

Ipuinei dagokionez, Krokoeta lagunak, Pupu eta Loreeta Katalin udaneuskaraz.Gaztelaniaz, berriz, Tea Stil-ton-en liburuek izan dutearrakastarik gehien.

Mailegu kopurua aztertuzgero, azken urteotan igoeranabarmena izan da. Une ho-netan, aldiz, e-book-a dela-eta, bazkide batzuk galdu di-tugu. Bestalde, krisiaren era-ginez, orain arte liburuakerosteko ohitura zutenek, li-burutegitik hartzen dituzteeta horri esker, mailegu ko-puru iraunkorra lortu dugu.

Amaitzeko, murrizketak li-burutegiraino heldu direlaesan behar dut eta garai hobe-ak iritsi direlakoan nago.

miren AnduezaLiburuzaina

Gaia emandairakurzaletasuna

Apirilaren 23an izan zen Liburuaren nazioarteko eguna eta liburuak lan tresnadituztenengana jo dugu honako galderarekin: Liburu asko irakurtzen al dugu?

Liburua noiznahi,nonahi... nahierara

Liburuaren eguna-ren harira eta ira-kurzaletasunabultzatzeko as-moz, hainbat eki-

taldi antolatzen da herri as-kotan; hala izan bedi, hau-rrengan baino gazte etahelduengan eragina izan de-zan. Hori diot, tarte horretanetendura nabarmena gerta-tzen baita irakurzaletasune-an. Haurrek pozarren hartueta irakurtzen dituzte libu-ruak edo guraso nahiz anai-arrebei irakurtarazi txiki-txi-kiak direnean, nire etxekobikotea horren lekuko.Haur izatetik nerabe-heldu izateko koxkahorretan dago etenaantza, txiki-txikitakogrina adinean aurrera eginahala galtzen baitoa. PatxiZubizarretak dio: haur etagazteei etengabe aipatzen etagoraipatzen zaizkie irakur-

tzearen onurak, baina inorgutxik irakurtzen du eta ezindiegu dastarazi guri kontrakoeztarritik joaten zaizkigun le-trazko jakiak. Gurasoek, ira-kasleek, liburuzainek, liburusaltzaileek –nik gaineratua–irakurtzen ez badute –batzue-tan idazleek ere gehiegi ez–,nola kutsatuko diegu sukarplazerezkoa den irakurzale-tasuna?

Hara hor etenaren koxka:onurak azaldu bai baina, au-keran utzi beharrean, liburujakin bat irakurtzera eta gero

lana egitera derrigortu. Le-ticia Grandes, psikope-

dagogo, irakasle etaGaltzagorriko kideakgarbi du: nahi dutena

irakurtzen uzten diet, ezdiet ezer inposatzen. Gai-

nera, istorioak ozen irakur-tzen dizkiet, entzun ditzaten,liburu bat irakurtzeak ez due-lako esan nahi gero horri bu-ruzko fitxa bete edo lana eginbeharko dutenik. Gurasookere telezaborra ikusi beha-rrean liburu on baten orrial-deetan murgilduko bagina,gure seme-alabei zaletasunakutsatuz, irakurle oparoago-ak izango lirateke, bai noski!

Dena den, egiari zor, badirahari fin hori eteten uzten ezduten gazteak, liburua plazerdutenak, liburua informazio-iturri komunikabide handi-mandien manipulazioarenaurrean, liburua fikzioa bai-no gehiago baita: gizartea,politika, ekonomia… Gorazuek! Eta irakurketa on, guz-tioi!

Karlos mintegiElkarreko langilea

Mailegu kopuruaaztertuz gero,azken urteotanigoera nabarmenaizan da. Unehonetan, aldiz,e-book-a dela-eta,bazkide batzukgaldu ditugu

Gurasook eretelezaborra ikusibeharrean liburuon batenorrialdeetanmurgildukobagina, gure seme-alabei zaletasunakutsatuz, irakurleoparoagoak izangolirateke, bai noski!

ziA bOGA

2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A K A R K A R A 2 1

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 21

Page 22: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

ezpAlAK

2 2 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A

Orioko hondartza askoaldatu da. Lehen ma-rea asko igotzen zen,

baita jaitsi ere; hondarra gar-bia zegoen, itsasoak garbike-ta lana egiten baitzuen. Bainaolatu eta korronte handiaksortzen zirela-eta, kanpokomuturrajarri zuten, eta ho-rren ondorioz, itsasoak ezindu bere lana ondo bete.

Orain marea ez da lehenbezala igotzen, ez

da jaisten ere.Hondarra beha-rrean, harriakgero eta gehiago

daude eta dagoenharea zikin zikina

dago. Nik Antillako hondar-tza horrela ikustea ez dut ba-tere gustuko, horrela jarrai-tzen badugu, ezin izangodugu gure hondartzaz goza-tu.

Hasi beharko dugu naturaerrespetatzen; nik behintzat,nire esku dagoena egingodut.

ikasleak idazleAsier Zubizarreta

Antillahondartza

Nik Antillakohondartza horrelaikustea ez dutbatere gustuko,horrela jarraitzenbadugu, ezinizango dugu gurehondartzaz gozatu

Kiroldegira joan zirenen gozamenerako, ederki uztartu zituzten bertsoa eta dantza bost dantzariek. kARkARA

dantza saioaren hasiera, etanoski, bakoitzak bere agurra.

Hortik aurrera, ikuslearenbegi zein belarriak beregana-tu zituzten protagonistek.Dantzatzeko erabiltzen zi-tuzten bertsoen letrak etadantzarien gorputz-espre-sioa etengabeko armonian.

Txalotzekoa dantzariengorputz espresioa, dantza etabertsoa uztarri berean lotutaikusgarria ikuslearengan era-giten zuen sentsazioa, gorpu-tzaren mugimenduak ber-tsoaren letrari ematen zionesanahia eta alderantziz.

Dantzatzeko moduak esa-nahi bat zuen, pauso bakoitzahitz bat izango balitz bezala,errima bat balitz bezala.

dantzari hitzak jarrita,gorputz-espresioa armonian

Kiroldegira sartu etaberehala goxotasu-na. Kiroldegi handiaareto koxkor bilaka-

tuta, eszenatokia ikuslearen-gandik gertu, bost aulki etamikro bat. Lehen begiratuan,bertso saio bat.

Ikuskizuna hasteko osoezaguna egin zen Bertsoka-bertsoka sintoniaren zirraraeta bost dantzari-bertsola-riakdantzan sartu ziren esze-natokira, natural oso. Eurenaulkietan eseri eta bertso-

Ikuslea erabat ikuskizune-an murgilduta, zentzumenguztiak erne, sentimenduakloretan, orain bero, gero hun-kituta, mugimendu bakoitza-ri arretaz begira eta tarteanbarre algarak ere bai, aulkizein ur botilen jolasei esker.

Bukaera ere gertu, hau ereezin hobea, Gu ta Gutarrak-en pupurriaren interpretaziobikaina eta amaieran ikusleaeta dantzariak kantari.

Bertsoa eta dantza uztar-tzea lortu duten emankizungustagarria Errimak Oinetanikus-entzukizuna. Bejondei-zuela eta luzaroan jarrai de-zatela errimek oinetan.

[ E. SAIZAR ETA I. BARREnETxEA ]

KritikaErrimak oinetanDantzariak: Haatik konpainia.

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 22

Page 23: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

ezpAlAK

2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A K A R K A R A 2 3

Xehetasunetan arreta handia jartzenzuen. Gustura egoten zen hemenpietatea nola lantzen nuen ikusten.niretzat ohorea izan zen oteizarekinelkarlanean proiektua egitea».

martin Perona, arotza, Urola kostako Hitza, 2013-04-11.

“Motondoko hezeguneaangulentzako tripa-festa bihurtukoda. ingurua elikagaiz bete eta angulakopurua ere asko haziko da».

marko Sierra, Aranzadi elkarteko nekazaritzako ingeniaria,

El diarioVasco , 2013-04-21.

Udaberriko bataioakUdaberriarekin batera kristautasunera loratu dira Orioko hainbat ume. apirilaren14an izan ziren azken bataioak eta, argazkian ikusi daitekeen bezala, hamar ume ba-taiatu ziren Orioko Bariko San nikolasen elizan. Gurasoak pozik ikusi daitezke argaz-kian elizkizuna bukatutakoan egiten den argazkian. Ondoren ere pozik eta gusturaibili ziren haurrak zimitorioan bataiatuen familiakoak bota zituztenak jasotzen.

HANdiK etA HemeNdiK››

zORiONAK!››OSpAKizuNA››

Amerikako Estatu Ba-tuetako Portland hi-rian bizi da gaur egun

Joseba Brit oriotarra. Iazjoan zen Oregoneko hiribu-rura eta bertan osatu zuenNext stop Greenland peliku-laren soinu banda.

Aurreko astean Bartzelo-nan egin zuten BCN SportFilm nazioarteko zinemajaialdian, abentura kiroleta-ko film onenaren saria lortuzuen Next stop Greenland-eketa horren zati ere bada Jose-ba Brit.

Joan aurretik Bilbo Hirialehiaketakon finalera iritsizen Giranice taldearekin;orain, berriz, aipatutako sariaeskuratu du pelikula eginduen lan-taldearekin batera.Zorionak Josebari. Segi deza-la hain fin musika munduan!

Joseba BritElolari

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 23

Page 24: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

ezpAlAK

2 4 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A

Irune Mugika Diez, Orion,

apirilaren 2an.

jAiOtAKOAK››

Miguel Garcia Nogales

eta Jhomara Gabriela

Moncada Espinoza, Orion,

apirilaren 6an.

ezKONdutAKOAK››

Ez da hildakorik egon.

HildAKOAK››

Eskela edourteurrenekogogoangarriakARkARAn jarri nahibaduzu, deitu guretelefonora:943 83 15 27

Goian, Inaxi, Florentino, aita Luis Treku eta Rafaelita; eta behean, Martxiel eta Mari Carmen Genova. fAUSTinA AGiRRE

an egon ginen; sareen gaineanegiten genuen lo. Gero, trenezBartzelonara joan ginen.

Bartzelona Errepublika-ren eskuetan zegoen, arteanez zen bonbardaketarik. Ho-tel batean egon ginen, gerohandik Montserrateko balne-ariora eraman gintuzten.Han, 1937-07-14an Mari Car-men jaio zen. Jaiolekuarenomenez, urte batzuetaraMontserrat izena eman zio-ten Orion egindako barkuari.Mari carmeni berriz katala-na deitzen diote.

1938ko neguan, bonbarda-ketak hasita, Frantzia alderaabiatu ginen. Trena jarri zu-ten, gainezka zihoan; gu ez gi-nen sartu, amak beldurrazuen: `sartu zazpi sartukogara, baina atera zenbat? ́As-matu egin zuen, trena bonbar-datu eta jende asko hil zen. Bi-

Genovatarrak 1936ko gerran

Gerra 1936ko uztai-laren 18an hasi ze-nean, rafaela Ge-nova Luis Treku-

ren alabak 9 urte zituen. Udahartan, Francoren tropakOrion sartu baino lehen, fa-milia osoak ospa egin zuenIparraldera, Talai Mendi ba-porean. Gurasoak lau seme-alabekin: Inaxi, Florentino,rafaela eta Martxiel. Orain-dik gogoan du rafaelak: elarca de Noé ematen zuen ba-poreak, Zakillaneko ikulukotxerria eta oiloak han sartuta.Animali bakarra ere ez zeniritsi, olatu batek eramandakubiertatik denak arrastan.San Juan de Luzen soto bate-

dai gogorra izan zen: hotzezeta abioien bonbardaketenbeldurrez, lo ahal zuten le-kuan egiten zutela. Bideangaldu egin ziren, aita alde ba-tetik, Florentino bestetik, etaama lau umerekin bestetik.Florentino Grenobleko ospi-tale batean hartu zuten. Ama-umeak Nizatik gertu egon zi-ren, errefuxiatuen kanpalekubatean. Gerra bukatuta,1939ko udan, etxera itzuli zi-ren trenez. Aita ere bai berealdetik. Florentino Greno-blen geratu zen.

Hilabete batzuetara, amaOrioko estazioan zela, trenaDonostia aldetik etorrita,zein jaitsiko eta Florentino!Aspaldiko partez, besarkatueta elkarrekin etxeratu ziren.

[ IñAKI ITuRAIn ]

Oroimenarenkutxa

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 24

Page 25: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

HeRRitARRA

2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A K A R K A R A 2 5

“Potentziako elektronikanhiru enpresa bakarrikdaude euskal Herrian”

iKeR GuRRutxAGA

Mikel rodrigo, Orion, 1981ean jaio zen.Ikasketetan urte askotan buru-belarrijardun eta gero, 5 urte daramatza inge-niari lanetan.Zer ikasi duzu zauden tokian egoteko?

Ingeniaritzako bi espezialitate egin ni-tuen Nafarroako Unibertsitateak Do-nostian duen campusean: industrialaeta elektronikoa. Hori bukatuta, karrerabukaerako proiektua ErrenteriakoNiessenen egin nuen. Hortik lan mundura egin zenuen salto.

Behin ikasketak amaituta, ItziargoSpy-

mikel RodrigoCAf power enpresako ingeniaria

cer Aira Cardanenpresan hasi nintzen.Automoziorako transmisioak egiten ge-nituen han: 4x4enak, banaketarako ka-mioi txikienak… Krisia gainera zetorre-nean, 2008 bukaeran, orduan Trainelecizena zuen enpresak berengana joatekoaukera eman zidan. Gaur bertan segi-tzen dut, baina CAF Powerdu izena.Zer egiten duzue bertan?

Potentziako elektronikan egiten dugulan eta Euskal Herrian hiru enpresa ba-karrik aritzen dira horretan: Ingeteam–Bizkaian–, Jema–Irizarrek erosi be-rria, Lasarten– eta cAF Power. Gu inge-niaritzaren atal horren barruan, trenen

trakzioan eta akumulazio energetikokosistemak lantzen aritzen gara. Trenenatal elektrikoan, alegia. Azkenean, kablebatetik argindarra hartu eta trena mugi-tzea da gure lana. Horrela esanda errazadirudi, Scalextricbaten antzeko zerbait,baina oso mundu konplexua da. Zein izan da zuen azken lana?

Efizientzia energetikoa eta poluzio bi-suala gutxitzea dira bezeroek gaur egungehien eskatzen dituzten helburuak.Katenaria –trenak argindarra hartzekobide guztian goitik daraman kablea– ga-beko tranbia eskatzen zuten eta horre-tarako bi modu ikusi ditugu. Batetik,trenbidearen bi errailez gainera hiruga-rren bat jarri eta handik eraman ziteke-en elektrizitatea. Baina gaur egun efi-zientzia elektrikoa eskatzen dute eta,horren ondorioz, bigarren sistema batgaratu dugu. Motor elektrikoek bi fun-tzio izan ditzakete: batetik motor bezalafuntzionatzeko aukera dute, eta, beste-tik, energia-sorgailu bezala. Bigarrenfuntzioa tranbiak frenatzen dueneanegiten du. Balaztatzean sortzen denenergia hori orain arte erresistentzia ba-tzuetan erretzen zuten tranbiek, bainaorain sortu dugun sistemaren bidez, su-perkondentsadoreetan jasotzen dugumotorrak sortutako energia. Zein da horren helburua?

Bada, bi aukera ematen ditu. Bata, kate-naria duten tren eta tranbietan energiaaurreztea da, eta, bestea, katenariarik ezdagoen tokietan trena edo tranbia lekuzmugitzea. Ez du distantzia luzeetarakobalio, baina gaur egun Sevillan, esatera-ko, tranbian erabiltzen dugu sistemahori. Zaragozan ere badaukagu. Han,gainera, berrikuntza bat gehitu diogu.Trenak geldialdiak egiten dituen tokianhartzen du energia eta horrela mugitzenda batetik bestera.Lan asko al duzue aurrera begira?

Bai, momentuz bi proiektu garrantzitsuditugu egiteko. Horietako batean, cuia-ban –Brasilen– energia aurreztuko duentranbia jarriko dugu martxan datorrenurterako. Sistema horri esker tranbiak%25-30 artean aurrezten du erabilitakoelektrizitatea. Bigarrena, berriz, Tai-wango Kaohsiung-en, kablerik gabekotranbia jarriko dugu. Hogei segundoantrenak behar duen energia hartzeko gai-tasuna izan beharko du geltokietan.Lan talde handia izango zarete, ezta?

Gaur egun 120 inguru lagun gabiltza la-nean cAF Powerren, tartean, AndoniLertxundi oriotarra. Ideia bat egiteko,gauden langileetatik 80 inguru gara in-geniariak, 25 inguru beste alorretako li-zentziatuak eta 15 lagun aritzen diramuntaia lanetan. Asko pentsatu beha-rreko lana, alegia.

kARkARA

Trenek ahalik eta energia gutxien gastatzeko ahaleginetan ari daCAf power enpresa. katenariarik gabeko tranbia izan daBeasaingo tren konpainiaren azken berrikuntza. Egiten dutenlanaren nondik norakoak azaldu dizkigu Mikel Rodrigok.

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 25

Page 26: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

zeRbitzuAK

2 6 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A

ApIrILA

26an, Lasa.

27an eta 28an, Azaldegi.

29an, Larrañaga.

30ean, Mutiozabal.

MAIAtZA

1ean, Lasa.

2an,

3an, Azaldegi.

4an eta 5ean, Mutiozabal.

6an, Larrañaga.

7an, Etxeberria.

8an, Gallo

9an, Azaldegi.

10ean, Zulaika

Gaueko zaintza: Iriarte

Azaldegi: Urdaneta kalea, 8.

943 13 31 83 Zarautz

Etxeberria: Gipuzkoa kalea,17.

943 83 23 98 Zarautz

Mutiozabal: Kale nagusia, 12.

943 83 29 70 Zarautz

Larrañaga: S. frantzisko, 16.

943 13 38 14 Zarautz

Lasa: Herriko plaza.

943 83 09 36 Orio

G. Artiñano: Zigordia kalea, 17.

943 13 40 19 Zarautz

Iriarte: Zinkunegi, Pilartxo

enea. 943 13 29 83 Zarautz

Zulaika: Bizkaia kalea, 41

943 13 39 94 Zarautz

EGUNA ITSASGORA ITSASBEHERA ILARGIA26 05:26 eta 17:47 11:32 eta 23:5327 06:09 eta 18:29 12:14 eta _____28 06:54 eta 19:14 00:38 eta 12:5829 07:41 eta 20:02 01:25 eta 13:4530 08:33 eta 20:57 02:16 eta 14:3701 09:33 eta 21:59 03:13 eta 15:3502 10:44 eta 23:13 04:18 eta 16:4303 12:03 eta _____ 05:33 eta 18:0004 00:33 eta 13:20 06:49 eta 19:1505 01:45 eta 14:24 07:57 eta 20:2006 02:46 eta 15:16 08:53 eta 21:1307 03:36 eta 16:00 09:39 eta 21:5808 04:19 eta 16:39 10:19 eta 22:3809 04:57 eta 17:14 10:55 eta 23:1510 05:32 eta 17:47 11:29 eta 23:51

itSASOA››

zAiNtzAKO bOtiKAK››

Iragarkietarako txokoa. iragarri nahi duzun hori telefonoz (943 83 15 27) zein e-postaz bidali dezakezu: [email protected] asko, gainera, doako zerbitzua baita gurea.

tf.: 666 116 641 (Nubis

rodriguez)

Goizetan edozein lan

egiteko prest. Esperien-

tzia zabala dut umeak

zaintzen, garbiketan eta

sukaldean. tf.: 661 231 109.

Emakumea prest etxeko

lanetarako, zaharrak edo

umeak zaintzeko eta an-

tzeko lanetarako.

tf.: 649 228 787 .

Erreferentzia onak, es-

perientzia eta paperak le-

geztatuta dituen emaku-

me arduratsua lan bila.

Barnean zein kanpoan

bizi izateko prest.

Ostalaritzan lan egin dut.

tf.: 617 789 397.

2. batxilergoko ikasleak

klase partikularrak eman-

go lizkioke behar duenari.

tf.: 689301296 (Ainara).

Lan eskaintzaEmakumea behar dugu

haurra zaindu eta etxeko

lanak egiteko.

tf.: 650495160 (Iñaki)

ErostekoLur zati bat erosiko nuke

Aia, Orio edo Zarautz

inguruan. Borda baldin

badauka hobe.

tf.: 615 790 965

BestelakoakAstelehenetik ostiralera

Oriotik Hernanira joaten

naiz autoz 07:30ean atera-

ta. Usurbil eta Errekalde-

tik pasatzen naiz. Norbai-

tek autoa partekatu nahi-

ko balu biltzen garenon

artean banatu genitzake

gasolina gastuak.

[email protected]

SaltzekoEtxebizitza berria salgai

Aian. Hiru logela, bi bainu-

gela eta garajea.

tf.: 629 680 410.

AlokatzekoBi logelako etxebizitza

alokagai Abaromendin,

garajea barne. 70 metro

koadro inguru. 650 euro.

tf.:688 617 606

Arrantzale kalean, an-

bulatorio alboan, garaje

irekia alokagai. 50 euro-

tan.tf.: 697 786 482

Lan eskaeraUdarako lan bila nabil,

astelehenetik ostiralera.

Umeak zaintzen aritua.

tf.: 697 826 689 (Itziar)

Edozein lan egiteko

prest. 10:00etatik aurrera.

AzOKA››

[ ]

DONOStIA-ZArAUtZ

Donostia 5:47 6:17 6:47 7:17 7:47 8:17 8:47 9:47 10:47 11:47 12:17 12:47 13:17 13:47 14:17 14:47 15:17 15:47 16:17 16:47 17:17 17:47 18:17 18:47 19:17 19:47 20:47 21:47

Aia-Orio 6:11 6:41 7:11 7:41 8:11 8:41 9:11 10:11 11:11 12:11 12:41 13:11 13:41 14:11 14:41 15:11 15:41 16:11 16:41 17:11 17:41 18:11 18:41 19:11 19:41 20:11 21:11 22:11

Zarautz 6:19 6:50 7:20 7:50 8:20 8:50 9:20 10:20 11:20 12:20 12:50 13:20 13:50 14:20 14:50 15:20 15:50 16:20 16:50 17:20 17:50 18:20 18:50 19:20 19:50 20:20 21:20 22:20

ZArAUtZ-DONOStIA

Zarautz 6:08 6:38 7:08 7:38 8:08 8:38 9:08 10:08 11:08 12:08 12:38 13:08 13:38 14:08 14:38 15:08 15:38 16:08 16:38 17:0817:38 18:08 18:38 19:08 19:38 20:08 21:08 22:08 22:40

Aia-Orio 6:15 6:45 7:15 7:45 8:15 8:45 9:15 10:15 11:15 12:15 12:4513:15 13:45 14:15 14:45 15:15 15:45 16:15 16:41 17:15 17:45 18:15 18:45 19:15 19:45 20:15 21:15 22:15 22:47

Donostia 6:39 6:50 7:20 7:50 8:20 8:50 9:20 10:20 11:20 12:20 12:50 13:20 13:50 14:20 14:50 15:20 15:50 16:20 16:50 17:20 17:50 18:20 18:50 19:20 19:50 20:20 21:20 22:20

Gipuzkoan garraiatzeko begira: www.mugitu.com. Grisez dauden orduetan trenak daude asteburuetan.

tReN ORduteGiAK››

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 26

Page 27: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

2 0 1 3 k o A p i R i L A R E n 2 6 A K A R K A R A 2 7

OrioBertsoak

Apirilaren 25ean, bertso

afaria. Bertsolariak: Josu

Sanjurjo, Julen Zelaieta eta

Ioar tainta. 21:00etan,

Etxeluze gaztetxean.

mus txapelketaApirilaren 26an, Mus Ligako

1. jardunaldia, Herrirak anto-

latuta. Izen-ematea: 21:30ean,

Loretxu tabernan.

KontzertuaApirilaren 26an, Josu Berga-

ra bakarlari bizkaitarraren

kontzertua. Katiuska gorriak

disko berriaren aurkezpena.

23:30ean, Kalakari tabernan.

Apirilaren 27an, Arramaz-

ka –Lasarte Oria eta Agurain–

eta Kasik –Azkoitia eta Azpei-

tia– taldeen kontzertua. Be-

ren lan berriak aurkeztuko di-

tuzte. 22:30ean, Etxeluze

gaztetxean.

Maiatzaren 2an, Urko Me-

naia bakarlari donostiarraren

entsegu irekia, 19:00etan, Kul-

tur Etxean.

AuzolanaApirilaren 27an, herrigune-

ko auzokonposta gunea au-

zolanean eraikitzeko hitzor-

dua. Antolatzailea: Orio Zero

Zabor. 09:00etan, Ikastolaren

eta Karela kiroldegiaren arte-

ko berdegunean.

FutbolaApirilaren 27an, infantil mu-

tilen kategorian, Orioko F. T.-Soraluze F.T. 10: 30ean, Mendi-beltz futbol zelaian.

ZergakApirilaren 30ean, ibilgai-

luen aurtengo zirkulazio zer-

ga ordaintzeko borondatez-

ko epearen amaiera. Ordain-

keta: banketxean edo

aurrezki kutxan. Ordainagiria

udaletxera eraman behar da,

ibilgailurako pegatina jaso-

tzeko. 08:30etatik 14:30etara.

BileraMaiatzaren 3an, Orioko Surf

taldekoen batzarra.

19:00etan, Kultur Etxean.

Maiatzaren 9an, auzokon-

postari buruzko bilera,

19:00etan, Kultur Etxean.

mendiaMaiatzaren 4an eta 5ean

mendi zeharkaldia eski edo

elur-erraketekin pirinioetan,

talai Mendi elkarteak antola-

tuta. Maiatzaren 4an: Larra-

Auñamendi- Leskun.

Maiatzaren 5ean: Leskun-An-

sabereko lepoa-pakiza-

Belagoako aterpetxea.

Irteera antolatzeko bilera,

apirilaren 30ean, 20:00etan,

talai Mendiren lokalean.

FestaMaiatzaren 4an, herriko

eragileek zein norbanakoek

IrteeraMaiatzaren 9a arte: Herri

Urratserako autobuserako

izen-ematea. txartelak salgai

Uranga eta Lore burdindegie-

tan eta Ikastolan. prezioa: 10

euro.

AiaLandare Berezien Azoka

Apirilaren 27an eta 28an,

Landare Berezien Azoka. Sa-

rreren prezioa: lau euro –12

urtetik beherakoak doan–.

10:00etatik 18:00etara, Iturra-

rango lorategi botanikoan.

Apirilaren 28an, landaree-

kin zerikusia duten produk-

tuen erakusketa, salmenta

eta hitzaldiak, auto eta moto

elektrikoak eta gaztelu puz-

garriak, plazan.

Apirilaren 28an, Ikebana

tailerra eta erakusketa,

10:00etatik 15:00etara, Kultur

Etxean.

ErromeriakApirilaren 28an, erromeria-

Ardilaurden-ekin, 18:30etik

21:30era, Aristerrazun.

Maiatzaren 5ean, erromeria

Elizagoien ahizpekin,

18:30etan, Aristerrazun.

KontzertuaMaiatzaren 5ean. Danbolin

Musika Eskolako bandako

kontzertua. 12:00etan, plazan.

ijitoen akordioa sinatuko

dute jai giroan. porrotx paila-

zoak alaituko du festa.

11:00etan, Kiroldegian edo

Kultur Etxe atzeko plazan.

AzokaMaiatzaren 5ean, artisau

azoka, Herriko plazan eta bi

zimitorioetan, 10:30etik

19:00etara.

BingoaMaiatzaren 8an, Zaharren

Babeslekuak antolatutako

bingo saioa, 16:30etik

18:30era, Kultur Etxean.

InformatikaMaiatzaren 13tik eta 21era,

irudi eta soinu ikastaroa,

11:00etatik 13:00etara,

KZgunean.

Maiatzaren 8an, It txarte-

la –Informazioaren teknolo-

gien erabilera-ziurtagiria–

lortzeko azterketa,

18:00etatik 20:00etara,

KZgunean.

IkastaroaMaiatzaren 11n eta 12an, Re-

conexion femenina tailerra.

Hizlaria: rosa Moran druida.

prezioa: 110 euro. 16:00etatik

20:00etara, larunbatean;

10:30etik 14:00etara eta

16:00etatik 20:00etara, igan-

dean, Mandalara taldearen

Antxiola kaleko lokalean.

Erreserbak: 648 487 489 edo

[email protected]

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 27

Page 28: karkara 335. zenbakia. 24. urtea · mahaia sortu genuela Udalean ordezka-ritza duten alderdiek –EEJk, Filduk eta Orainek–eta Orio Zero Zaborrek. Ibilbi-de horretan zehar Oriok

335_Karkara bikoitia 24/04/13 12:26 Página 28