Alumnado de Latín e Grego

IES FERNANDO ESQUÍO

2013

SELECTA DE POEMAS

150 aniversario do nacemento de K. Kavafis (1863-1933)

Dixeches: ‘Irei a outra cidade, irei a

outro mar. Outra cidade ha de atoparse mellor

ca esta. Todo o meu esforzo é unha condena

escrita; e está o meu corazón -como un

cadáver- sepultado. O meu espírito ata cando

permanecerá neste marasmo. Onde os meus ollos volvan, onde

queira que mire escuras ruínas da miña vida vexo

aquí, onde tantos anos pasei e destruín e

perdín'. Novas terras non acharás, non

acharás outros mares. A cidade seguirate. Vagarás polas mesmas rúas. E nos mesmos

barrios faraste vello e nestas mesmas casas branquearache

o cabelo. Sempre chegarás a esta cidade. Para

outro lugar -non esperes- non hai barco para ti, non hai

camiño. Así como a túa vida a arruinaches

aquí neste recuncho pequeno, en toda

terra a destruíches.

Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα. Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή. Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή· κ’ είν’ η καρδιά μου — σαν νεκρός — θαμένη. Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει. Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ, που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.»

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες. Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς· και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις. Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού — μη ελπίζεις— δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό. Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες.

Acalmaron o seu pracer prohibido. E do leito se erguen vestíndose ás présas sen falarse. Abandonan por separado, furtivamente a casa; e mentres camiñan algo inquedos polas rúas, parece coma se sospeitasen que algo neles traizoa en qué clase de leito caeron hai pouco.

Pero canto gañou a vida do artista. Mañá, outro día, anos despois escritos serán os versos vigorosos que aquí tiveron o seu principio.

Que esperamos reunidos na ágora? Os bárbaros chegaran hoxe.

Por que a intranquilidade do senado? Porque os bárbaros chegarán hoxe. Por que os senadores non lexislan?

Que novas leis van ditar? Cando os bárbaros cheguen farán as súas propias leis.

Por que se ergueu tan cedo o emperador? Por que está sentado á porta maior da

cidade, no seu alto trono, suntuoso e coroado?

Porque os bárbaros chegaran hoxe, e o emperador espera recibir ao seu xefe.

Preparou un pergamiño onde lle confire títulos e honores.

Por que os nosos cónsules e pretores locen hoxe as súas vermellas e rebordadas togas,

seus brazaletes de amatista e aneis con relucentes esmeraldas?

Por que empuñan bastóns riquísimos, con ouro e prata cincelados?

Porque os bárbaros chegaran hoxe, e esas cousas deslumbran aos bárbaros

Por que non acoden hoxe os oradores como sempre a pronunciar os seus discursos?

Porque os bárbaros chegaran hoxe, e abúrreos a elocuencia e a palabrería

Por que a repetina inquietude e confusión? (Os rostros volvéronse graves) Por que tan axiña os cidadáns baleiran as prazas e as rúas,

e regresan ás súas casas pensativos? Porque caeu a noite e os bárbaros non

chegaron e a xente que vén da fronteira

asegura que xa no existen os bárbaros E agora,

que sucederá sen os bárbaros? Estes homes ao menos ofrecían unha solución.

Non pasedes a vosa vida, ó damas, suspirando; a especie humana é afouta. Ten un pé na terra e o outro na auga, non mostra perseverancia nin no seu traballo nin nos seus propósitos. Non suspiredes, pois, non choredes nin sequera un intre, sede felices vivindo alleadas. Non cantedes máis con apenada voz, deixade as tristes cantigas que son coma queixas en oídos xordos; farán como que non vos escoitan, é unha crueldade tan vella como o primeiro verán. Non suspiredes, pois, non choredes nin sequera un intre, sede felices vivindo alleadas.

Alédame que se vaia o inverno coas súas néboas, temporais e fríos. A primavera entra en min, ó ledicia verdadeira. O sorriso é coma un raio de sol, todo de ouro puro, non hai outro xardín coma o do amor, a calor da canción derrete todas as neves.

Que agradable cando a primavera sementa de flores as verdes

campiñas. Pero se tes o corazón ferido é coma

se chegara o inverno. A tristura pode esvaer o máis brillante dos soles; se estás apenado, maio parecerá decembro, porque as bágoas son tan frías coma a neve.

Ámote... Que importa se es filla dun pobre pescador? Faíscan por iso menos os teus ollos? Non son máis brancas as túas mans ca o leite? E o teu corpo, non florece en amorosas gracias? Familia, nome, todo o abandono. Eu, aínda que fillo do rei, ante ti son escravo. Ámote... Cando te vexo na florecida campiña, bailando ledamente coas mozas da túa aldea, sufro de celos, e a miña cuel fortuna lamento: quixera ser o teu escravo para sempre. O destino levantou unha muralla entre nós: Implacables xeracións de príncipes e virreis.

Os días futuros érguense ante nós coma unha rea de pequenas

candeas prendidas iluminadas, mornas, vivas.

Quedan atrás os días pasados: Unha triste rea de velas

consumidas; aínda fumean as máis próximas. Candeas frías, derretidas, deformes. Non quero velas, entristécenme as

súas formas e aflíxeme o recordo da súa

primeira luz. Vexo cara adiante, as miñas

candeas prendidas. Non quero tornar ao pasado non quero estremecerme ao velo.

Que rápido se alonga a liña

sombría; que axiña se multiplican as velas

extintas.

Του μέλλοντος η μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας

σα μια σειρά κεράκια αναμένα —

χρυσά, ζεστά, και ζωηρά κεράκια.

Η περασμένες μέρες πίσω μένουν,

μια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένων·

τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη, κρύα κεριά, λυωμένα, και κυρτά.

Δεν θέλω να τα βλέπω· με λυπεί η μορφή των,

και με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαι.

Εμπρός κυττάζω τ’ αναμένα μου

κεριά.

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξω

τι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή

μακραίνει, τι γρήγορα που τα σβυστά κεριά

πληθαίνουν.

Σε κάμαρη άδεια και μικρή, τέσσαρες τοίχοι μόνοι, και σκεπασμένοι με ολοπράσινα πανιά, καίει ένας πολυέλαιος ωραίος και κορώνει· και μες στη φλόγα του την καθεμιά πυρώνει μια λάγνη πάθησις, μια λάγνη ορμή.

Μες στην μικρή την κάμαρη, που λάμπει αναμένη από του πολυελαίου την δυνατή φωτιά, διόλου συνειθισμένο φως δεν είν’ αυτό που βγαίνει. Γι’ άτολμα σώματα δεν είναι καμωμένη αυτής της ζέστης η ηδονή.

É un cuarto baleiro, pequeno, só

catro paredes cubertas con tecido verde.

Un belo candil arde e alumea, cada lapa produce unha paixón

lasciva, un luxurioso impulso.

O cuarto, só iluminado por esa luz morna do candil, produce unha calor sensual que non é para corpos tímidos.

Para algúns chega o día en que teñen que dar o gran “SI” ou o gran “NON”. Quen ten o “SI” disposto, sobresae de inmediato e entra ao glorioso camiño das súas conviccións. O que rexeita, nunca se arrepinte; se de novo lle preguntan, repetirá: “NON”; e sen embargo, ese “NON” é a derrota da súa vida.

Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Όχι να πούνε. Φανερώνεται αμέσως όποιος τόχει έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντάς το πέρα

πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησί του. Ο αρνηθείς δεν μετανοιώνει. Aν ρωτιούνταν πάλι, όχι θα ξαναέλεγε. Κι όμως τον καταβάλλει εκείνο τ’ όχι — το σωστό — εις όλην την ζωή του.

Τα χρόνια της νεότητός μου, ο ηδονικός μου βίος — πώς βλέπω τώρα καθαρά το νόημά των.

Τι μεταμέλειες περιττές, τι μάταιες ....

Aλλά δεν έβλεπα το νόημα τότε.

Μέσα στον έκλυτο της νεότητός μου βίο μορφώνονταν βουλές της ποιήσεώς μου, σχεδιάζονταν της τέχνης μου η περιοχή.

Γι’ αυτό κ’ η μεταμέλειες σταθερές ποτέ δεν ήσαν. Κ’ η αποφάσεις μου να κρατηθώ, ν’ αλλάξω διαρκούσαν δυο εβδομάδες το πολύ.

[Que claro vexo agora o sentido

da miña xuventude, da miña vida sensual. Que falso arrepentimento, que inútil... Pero non coñecía o seu valor ata entón.

E no profundo da miña vida licenciosa, formáronse as intencións da miña poesía, os límites da miña arte apareceron; por iso nin os arrepentimentos foron

duradeiros.

E os desexos de conterme, de cambiar,

nunca duraron máis de dúas semanas.]

Consumiuse o seu desviado pracer

sensual. Érguense e vístense

apresuradamente, sen falar. Furtivos, abandonan a casa por

diferentes rumbos, e mentras camiñan algo inquedos na

rúa, parece como se se sospeitara en que leito estiveron hai pouco.

Pero canto gañou a vida do artista. Mañá, pasado mañá, anos máis tarde, escribirá versos vigorosos que aquí tiveron o seu comezo.

Contemplei tanto a beleza que miña visión lle pertence.

Liñas do corpo. Beizos vemellos. Sensuais membros. Cabelos cal copiados das estatuas gregas; fermosas sempre, mesmo despeiteados, e caídos apenas, sobre as brancas tempas. Rostros do amor, tal como os dexesaba a miña poesía... Nas miñas noites xuvenís, nas miñas noites ocultas, encontradas.

Nada me retivo. Libereime e marchei.

Cara a praceres que estaban

tanto na realidada como no meu ser,

a través da noite iluminada.

E bebín un viño forte, como

só os audaces beben o pracer.

Ítaca Cando comeces a túa viaxe a Ítaca pide que o camiño sexa longo, pleno de aventuras, pleno de experiencias. Aos Lestrigóns e aos Cíclopes, ao irado Poseidón non temas: nunca atoparás criaturas tales na túa ruta se mantés o pensamento elevado, se unha selecta emoción o teu corpo e espírito ilumina. Aos Lestrigóns e aos Cíclopes, ao feroz Poseidón non acharás. Non, se non é a túa alma a que os alberga; non, se non é ela a que chos mostra. Pide que o camiño sexa longo. Que sexan moitas as mañás de estío que –con que pracer e ledicia!- te conduzan a portos nunca vistos; detente ante os mercados fenicios e adquire as mellores mercancías, madreperlas, corais, ámbar e ébano, e toda sorte de perfumes sensuais, tanta variedade deles como atopes; vai a moitas cidades de Exipto e aprende canto poidas dos seus sabios. E leva sempre Ítaca na túa mente. ela é a túa meta, o teu destino. Mais non apresures nunca a túa viaxe. É mellor que dure moitos anos e recales na illa sendo vello, rico de canto acadaches no camiño, sen agardar que Ítaca te enriqueza. Ítaca xa che deu tan fermosa viaxe. Sen ela, nunca emprenderías o camiño. Que máis pode ofrecerche? E se a atopas pobre, non é que Ítaca te enganase. Sabio como serás e con tanta experiencia ben comprenderás o significado das Ítacas.

A miña atención foi atraída por algo dito

na entrada do café.

E vin aquel fermoso corpo como feito

por Eros coa súa longa experiencia-

modelada con alegría a simetría dos seus membros;

alzando a súa presenza como unha escultura;

modelada a cara con emoción

á que impartise co toque dos seus dedos,

a paixón na súa fronte, e nos ollos, e nos beizos.

O seu simpático rostro, un pouco pálido, os seus ollos castaños, cansos. Ten vintecinco anos, pero parece de vinte; con algo de artista nas súas roupas, (a cor da gravata, a forma do seu colo). Camiña despreocupado, coma se aínda estivera hipnotizado polo desviado pracer, polo moito pracer que recibiu.

Το συμπαθητικό του πρόσωπο, κομμάτι ωχρό· τα καστανά του μάτια, σαν κομένα· είκοσι πέντ’ ετών, πλην μοιάζει μάλλον είκοσι· με κάτι καλλιτεχνικό στο ντύσιμό του — τίποτε χρώμα της κραβάτας, σχήμα του κολλάρου — ασκόπως περπατεί μες στην οδό, ακόμη σαν υπνωτισμένος απ’ την άνομη ηδονή, από την πολύ άνομη ηδονή που απέκτησε

Para asegurar a miña ardua existencia

non ingresarei moitas letras de cambio

no Banco do futuro.

Dubido ter nunca un gran capital.

E comezo a temer que na primeira crise

repentinamente se cancelen os pagos.

Deixádeme aquí. Quero mirar por un momento a natureza.

O mar do amencer, o claro ceo, os brillantes azuis, a praia amarela;

amplos, luminosos e fermosos.

Deixádeme aquí. Quero crer que todo isto vexo, (así o vin, por un momento, ao determe)

e non as miñas habituais fantasías, os meus recordos, as miñas visións de pracer.

Encantadora dama circasiana, as fermosas luminarias

cobizarían os seus ollos.

Non son nela luces de soberbia, senón de amor e

ledicia,

xenerosas regalan a súa fermosura,

doce promesa do pracer.

Foron creados para mostrar dureza ante un corazón

namorado,

e para destruír;

foron regalados á terra por un deus airado;

se tivesen sido

distintos, a bóveda celeste

xamais tivese sido humana,

o benevolente sol nunca se

tería convertido neles na radiante chama,

nin a calor no seu amante corpo.

Por temor á vulgaridade

cantas cousas deixo sen dicir.

Moitos poemas hai escritos

no meu corazón; e esas cancións soterradas

son as que eu amo.

Oh, primeira, pura, libre

xuventude ó pracer entregada!

Oh doce intonxicación dos sentidos!

Temo que algunha vulgaridade

abuse da túa forma divina.

De tódolos xeitos, non ía durar moito a experciencia demostrouno. Pero o destino chegou e detívoas. Sen embargo, que fortes foron os perfumes, que espléndido o leito onde demos pracer aos nosos corpos.

Un eco dos meus días de pracer, un eco daqueles días volveu a min, algo de lume da nosa xuventude: tomei unha carta de novo, e lin e relín ata que a luz faltou. Entón, triste, saín ao balcón. Saín para mudar os meus pensamentos, mirando, por un instante, a cidade que amo; por un momento as rúas e as tendas.

Xura unha e outra vez reparar a súa vida. Pero cando chega a noite cos seus consellos, cos seus compromisos e promesas, cando a noite chega coa forza dun corpo que pide e necesita el retorna, perdido, ao seu fatal desexo.

A ledicia e o perfume da miña vida

é a memoria das horas cando atopei

e mantiven o pracer sexual como o desexaba.

A ledicia e o perfume da miña vida, para min,

que aborrecín os praceres rutineiros.

Terá vintetrés anos,

Porén, que seguro estou hai vintedous

gocei este mesmo corpo.

Non é que me excite moito.

Hai só tres minutos que entrei no casino,

non tiven tempo de beber moito.

Eu gocei ese corpo;

se non lembro onde, iso non importa.

Agora, cando senta á mesa,

Recoñezo cada movemento, e baixo as súas roupas,

vexo de novo os membros que amei, espidos.

A habitación era pobre e vulgar,

agochada nos altos da taberna equívoca.

Dende a ventá víase a calella,

estreita e sucia. Dende abaixo

subían voces duns cantos obreiros

que distraían o seu tempo xogando ás cartas.

E alí sobre un leito barato, miserábel,

o corpo tiven do amor, os beizos

voluptuosos e rosados da embriaguez-

tal embriaguez, que aínda agora

cando escribo, despois de tantos anos!

na miña casa baleira embriágome de novo.

O silencio de ouro, de prata a palabra.

Que bárbaro pronunciou tal blasfema?

Que asiático designio, cego e mudo condena

a un silencioso destino? Que pobre tolo,

a toda humanidade estraño, insultando a virtude

chama quimeira á alma e prata á palabra?

Ti, que á palabra chamas prata e ouro ó silencio, non tes fe

nese futuro que disolverá ó silencio,misteriosa palabra.

Non te mostres fachendoso da túa sabedoría, que o progreso non te aparve;

Coa ignorancia -dourado silencio- pareces ter dabondo.

Es un enfermo. O insensible silencio e grave enfermidade;

pero máis alá de onde seguro te sentes, a Palabra é vida.

Sombra e noite e o silencio. Día de luz a Palabra.

A palabra é verdade, inmortalidade, vida.

Oh si, falaremos, oh si, falaremos – non é o noso silencio

desde que nos crearon na imaxe da palabra.

Oh, si, falaremos,falaremos – desde o noso interior

o espírito expresará divinos pensamentos.

Velaquí tedes os marcapáxinas que

repartimos.

Para que levedes a Kavafis convosco a

calquera parte, no medio dun libro.

E así viaxaredes a Ítaca sempre que o

desexedes.