jendaurreko irakurketa

ZAINDU ETA MAITATU BEHARREKO

HIRU ELEMENTUAK

IRAKURLEA MEZUA ENTZULEA

NOLA IRAKURRI JENDAURREANMODU ERGINKORREAN


1- Irakurlea…

•Komunikatzaile, bitartekari•Esatari, antzezlari•Sortzaile •Sinesgarri, gozatu eta gozarazi•Emozio eta sentimenduen adierazle

Irakurlea ez da jaiotzen. Egin egiten da. Jardunak bihurtzen du trebe irakurlea.Beldurretik plazerera

Irakurlea ez da komunikatzen esaten duenarekin, esaten duenaz sentitzen duenarekin baizik



2- Mezua:

•Ulergarria: ahoskera, isiluneak; ahotsaren modulazioa, bolumena, abiadura…•Adierazgarria: tonu aldaketak, enfasiak… •Zentzuzkoa: testuaren egitura, hasera eta bukaera, loturak, progresioa, mintzaira zuzena eta zeharkakoa…•Sinesgarria: bizi eta biziarazi. Pertsuasiboa.



2 - Mezuaren prestaketa:Prestatu seguru sentitzeko

•Zailtasun linguistikoak:

•ahoskera, azentua, intonazioa

•zentzu egokia eman:testua ezagutu

•Gorputz hezkuntza:•Begirada: autoritatea eta konfiantza eskaintzen du.•Eskuak: adierazkortasuna ziurtatzen dute. •Ahotsa: tonua, abiadura, bolumena, enfasia…•Gogo bizia: irakurketa pertsuasiboa, sinesgarria, kutsakora… izan behar da.

Beldurretik plazerera.



3 - Entzulea:

•Zer, zertarako eta norentzat irakurri•Interesa piztu, erakarri•Kokapen egokia ziurtatu•Zutik irakurri: bizitasuna, hurbiltasuna…•Paperari eta entzuleari begiratu•Giro egokia eta konfiantzazkoa sortu



IRAKURKETAN PARTE HARTZEN DUTEN GAITASUN KOMUNIKATUBOAK

GAITASUN SOZIOLINGUISTIKOA GAITASUN ESTRATEGIKOA

Testu egokiak hautatu.

Irakurketa zertarako den erabaki.

Entzuleen ezagutza maila eta interesak kontuan izan.

Irakurlearen eta entzuleen kokapen egokia ziurtatu.

Entzulea erakartzeko begiradak, keinuak, galderak… erabili.

Keinuak, begirada… erabili.

Ahotsaren bolumena erabaki.

Abiadura azkarragoa edo motelagoa erabiltzen jakin.

Ideia edo kontzeptu bat nabarmentzeko intonazioarekin jokatu.

Ideia edo kontzeptu bat nabarmentzeko ahots bolumenarekin jokatu.

Arreta galtzeko arriskuak konpondu.

Irudien edo audioaren laguntza izan.

GAITASUN DISKURTSIBOA GAITASUN LINGUISTIKOA Testuaren egitura orokorra ezagutu.

Testuaren zatiak ongi bereizi.

Hasera eta bukaera egokiak eman.

Une garrantzitsuak nabarmentzeko baliabide adierazgarriak erabili.

Mintzaira zuzena eta zeharkakoa bereizi.

Hainbat markadore edo konektore nabarmendu.

Ahoskera zuzena erabili:

Bokal bilkurak eta kontsonanteak.

Kontsonante bilkurak.

Hitz elkarketak…

Azentu zuzena erabili.

Esaldien intonazioa: hitz kateen arteko etenak eta tonuak ongi markatu.

Hitz klabeak enfatizatu.

Etenak eta isiluneak egin.

Ahotsaren bolumena aldatzen jakin.

1. Ahoskeran:1. Ahoskeran: kontsonante bilkuretan ahoskatze egokia egitea.

Adibide gisa:

1. Ez daukagu lanik eta ez legoke gaizki atseden bat.2. Ez litzateke gaizki egongo irtenaldi bat egitea.3. Har ezazue arkatza eta egin ezazue irudi bat.

AHOTS GORAKO IRAKURKETAN IZAN OHI DIREN ZAILTASUN LINGUISTIKO NABARMENENAK

Ez+badator Ezpadator / Ezbadator

Ez+dakite Eztakite / Ezdakite

Ez+litzateKe Elitzateke / Ezlitzateke

Ez+badator Ezpadator / Ezbadator

Ez+dakite Eztakite / Ezdakite

Ez+litzateKe Elitzateke / Ezlitzateke

Edozein mailatan: HH-LH

EZ+BEZP

Ez baduzu ekarri; ez kezkatu! Neuk utziko dizut.

Ez badakar dirurik, ez diot ezer ere emango.

EZ+DEZT

Ez daukate lotsarik, egun osoa alferkerian!

Irratiak dioenez, ez dirudi elurrik egingo duenik..

EZ+GEZK

Ez genekien hona etortzekoa zinenik.

Ez geneukan astirik eta bertan behera utzi genuen

EZ+ZETZ

Dirudienez, ez zaudete batere gustura gure artean.

Zer egin ez zekitela zeuden ni joan nintzenean.

EZ+NEN

Ez nuen ulertu. Beraz, ez nekien zer egin.

Antartidara? Ez nintzateke sekula santan joango!

EZ+LEL

Irteera bat egitea? Ez litzateke batere gaizki egongo.

Egizu igerian. Ez lizuke batere kalterik egingo.

L+ZLTZ

Isil zaitez behingoz, astakeriak besterik ez dituzu esaten eta!

Nire aitona-amonak aspaldi hil ziren.

R+ZRTZ

Har ezazu atsedena lan handia egin duzu eta!

Ekar ezazu apalean dagoen hiztegi lodikote hori.

N+ZNTZ

Ez zuela ezer ulertu esan zidan.Halere, zerbait egin zuen.

Jan ezazu, mesede egingo dizu eta!

Kontsonante bilkurak.


2. Azentuan:2. Azentuan: - azentu nabarmenenak leku egokian ematea.

- bi edo hiru hitzeko azentu unitatea etenik gabe irakurtzea.

Adibide gisa:1.Irakasle gelan omen dago gure tutorea.2.Gozoa dago irakasleak ekarri duen sagar pastela.3.Giza Zientziak emango dizkigu Miren Edurnek.

..+2……..…-1_ _ _ _ _ _

..+2……..…-1_ _ _ _ _ _

GELAIRAKASLEA

IRAKASLE GELA

GELAIRAKASLEA

IRAKASLE GELA


Miren EdurneCosta RicaCoca Cola

Giza eskubideakKultura-astea

Garapen-maila

Iragarki-taulaJaiotza-dataBilera eguna

Eskerrik asko!Gero arte!

Arratsalde on!

Ez dakiguBadakigu

Asko dakigu

Arrain-zopaSagar-tarta

Sagardo-botila

Seme-alabakSenar-emazteak

Zuri-gorriak

Tarteka-martekaZehatz-mehatzBanan-banan

Kezka-aurpegiaGaizto-itxura

Zintzo-aurpegia

Esan zidaten Ikusi zaituztetEtorri da eta!

Pausoz pausoKalez kale

Aurrez aurre

Liburu bilaDiru eskeLotsa falta

Etxe aurreanArmairu azpian

Ate ondoan

Gaizto samarraSeguru askoAzkar asko

AZENTU UNITATEAK


1. Esaldi batean hainbat galderari erantzuna ematen dien sintagmak egon ohi dira.

2. Galdera bati erantzuten dion sintagma hitz-kate bat da, eta geldiunerik gabe irakurri behar da:

3. Hitz kateen arteko geldiuneetan tonu egokia eman behar da.

4. Testuaren haria kontuan izanda, galdegaia zein den jakin behar da, geldiunea non egin eta tonua nola eman behar den jakiteko.

5. Galdegaia aditzaren aurrean dagoenean, biak segidan irakurri behar dira.

6. Galdegaia luzea bada, hitzik esanguratsuena nabarmentzea komeni da.

Intonazioan:Intonazioan:

Argi bat iluntasunean

Izaroko fraile batek kutun bat ei eban Bermeon. Fraile maite-mindu hori, besteak lotaratu ondoren, igerian joaten ei zan gabero, Bermeora. Itsasoan eta inguruan ilun egon arren, zuzen heltzen ei zan bere kutunak kandela-argia ipinten eutsalako leihoan, gidaritzat. Baina behin deabrua sartu ei zan bitartean. Kutunaren krisailu-argia amatau, eta askoz urrunagoko auzo batean argia biztu. Eta frailea, indarrak galduta, ezin helduta, ito egin ei zan.

Peru eta Mari Gureak - Agustin Zibikarai – (Ondarru, 1914)“SAUTRELA” saiotik hartua. Hasier Etxeberriak irakurria


Intonazioan:Intonazioan:Adibide gisa:

1. Atzo zuk utzi zenidan liburua irakurri dut gaur goizean. (Zer…?)

2. Gaur goizean atzo zuk utzi zenidan liburua irakurri dut. (Zer…?)

3. Zuk utzi zenidan liburua irakurri dut gaur goizean. (Irakurri duzu, bai ala ez?)

4. Bai! Irakurri dut zuk utzi zenidan liburua. (Irakurri duzu, bai ala ez?)

5. Gaur goizean irakasleak esan dit beste liburu bat irakurri behar dudala.

(Zer…?

6. Kontua da ez dakidala non daukadan zure liburua.

------------------------ G+A ----------------------- ------------------------ A -----------------------

------------- A G-------------------- ------

------------------------ G+A ----------------------- ------------------------ A -----------------------

------------- A G-------------------- ------


Ama etorri da # Ama etorri da. Etorri da ama.

Egunsentian benta bakarti batean gelditu ginen, baseliza txiki batetik hurbil samar. Hala esan nion Carmeni:— Begira, dena ahaztuko dut. Ez dizut ezer aipatuko; baina gauza bat agindu behar

didazu: nirekin Ameriketara etorri eta han lasai egongo zarela.— Ez –esan zuen berak zapuztuta bezala– ; ez dut Ameriketara joan nahi. Ondo nago

hemen.— Lucasen ondoan zaudelako. Baina pentsa ezazu ondo, zeren, sendatzen bada ere, ez

baita luzaro biziko. Eta gainera, zergatik botatzen diot errua berari? Nekatuta nago zure maitale guztiak hiltzeaz; oraingo honetan zu hilko zaitut.

Berak, bere begirada basatia nigan jarri, eta hala esan zidan:— Beti pentsatu dut hil egingo ninduzula azkenean. Aurreneko aldiz ikusi zintudanean,

apaiz bat aurkitu berria nuen nire etxe atarian. Eta gaur gauen, Cordobatik ateratzerakoan, ez al duzu ezer ikusi? Erbi batek bidea zeharkatu du zure zaldiaren hanken artetik. Idatzita dago.

— Carmencita –galdetu nion nik– , ez al nauzu jadanik maite?Ez zuen ezer erantzun.

P. Merimée-ren CARMEN nobelatik hartua.Jose Manuel Goikoetxeak irakurria

Egunsentian benta bakarti batean gelditu ginen, baseliza txiki batetik hurbil samar. Hala esan nion Carmeni:

— Begira, dena ahaztuko dut. Ez dizut ezer aipatuko; baina gauza bat agindu behar didazu: nirekin Ameriketara etorri eta han lasai egongo zarela.— Ez –esan zuen berak zapuztuta bezala– ; ez dut Ameriketara joan nahi. Ondo nago hemen.— Lucasen ondoan zaudelako. Baina pentsa ezazu ondo, zeren, sendatzen bada ere, ez baita luzaro biziko. Eta gainera, zergatik botatzen diot errua berari? Nekatuta nago zure maitale guztiak hiltzeaz; oraingo honetan zu hilko zaitut.Berak, bere begirada basatia nigan jarri, eta hala esan zidan:— Beti pentsatu dut hil egingo ninduzula azkenean. Aurreneko aldiz ikusi zintudanean, apaiz bat aurkitu berria nuen nere etxe atarian. Eta gaur gauen, Cordobatik ateratzerakoan, ez al duzu ezer ikusi? Erbi batek bidea zeharkatu du zure zaldiaren hanken artetik. Idatzita dago.— Carmencita –galdetu nion nik– , ez al nauzu jadanik maite?Ez zuen ezer erantzun.P. Merimée-ren CARMEN nobelatik hartua.Jose Manuel Goikoetxeak irakurria

jendaurreko irakurketa

Documents