irakurketa eta idazketarako tresna: kinestemak
TRANSCRIPT
AHOLKULARI MINTEGIA
Maiatzaren 12, 26a
Marisa Revilla 1
KINESTEMAK: HELBURUAK
1. Kinestemak zer diren jakitea.
2. Kinestemen erabilera ezagutzea.
3. Kinestemen erabileraren oinarrizko gaitasuna lortzea
Marisa Revilla 2
ZER DIRA KINESTEMAK?
1.- Ahozko soinuak ikusteko keinua da.
2.- Ahozko artikulazio puntua eta modua adierazteko keinua da.
3.- Ahozko Soinuen ezaugarri fisikoak bizitzeko aukera ematen duen keinua da: nola eta non kokatzen diren ahozkatzeko organoak, nola eta nondik irteten den airea, giharreen tentsioa eta erlajazioa, kilikiliak,…
Marisa Revilla 3
ZER DIRA KINESTEMAK?4.- Soinua bizitzeko aukera.
Propiozepzioaren lana.Kontzienteak izateko 5.- Aurpegiaren laukian zentratzen dira. 6.-Hitzen egitura fonologikoa ikustarazteko
eta bizitzeko oso lagungarriak dira. 7.- Aho hizkuntza memorian finkatzeko
lagungarriak dira. Eta idazketarako ere bai.
Marisa Revilla 4
ZER DIRA KINESTEMAK?8.- Ahozkeraren soinuen katea astiro astiro
egitea uzten dizkigun keinuak dira. Kontzienteagoak izanez.
9.- Esaldien markadore morfosintaktikoak eta
atzizkiak ikustarazteko eta erabiltzeko lagungarriak dira.
10.- Kinestemen bitartez bai entzumen,
ikusmen zein motorearen feedbacka lortzen da
11.- Askoz erakargarriagoak dira: ikaskuntza-
irakaskuntza egoeratan ikasleen inplikazioa lortzen da.
Marisa Revilla 5
ZER DIRA KINESTEMAK?12.- Irakurketa eta idazketa aldi berean
lantzen da.13.- Zerbait egiteko irakurtzen eta idazten
da, ez irakurri eta idatzi egiteagatik.Testuingurua ezinbestekoa
14.- kinestema bakoitzak soinu bakoitzaren errepresentazioa da:
IDENTIFIKAZIOA===ASOZIAZIOA15.- Fonema eta grafemaren arteko
asoziazioa indartzen saiatzen da.16.- Ikusmen eta entzumen arteko zubia
dira.Marisa Revilla 6
ZERTARAKO?
Irakurketa–idazketarako prozeduran erabiltzeko. Laguntza bezala.
Ondo egiteko berba. Entzumen diskriminazioa lantzeko.
Metafonologiaren ariketak errazteko.Marisa Revilla 7
kinestemakPraktikak eta ariketak
SONIDOS CONSONÁNTICOS:
/ b / Mejilla hinchada, dedo índice sobre ella.
/ z / Lengua posición interdental, mano en comisura labial, a la vez que se realiza la emisión de aire, movimiento rápido y seco de la mano hacia delante.
/ d / Lengua posición interdental, dedo índice desde la
barbilla, movimiento hacia delante suavemente. / j / Dedo índice sobre la garganta. / g / Dedos índice y pulgar sobre la garganta, para
sentir las vibraciones. / k / Dedo índice empuja barbilla hacia abajo
emitiendo el sonido.Marisa Revilla 8
kinestemakPraktikak eta ariketak
/ l / Dedo índice y pulgar extendidos, los otros en puño. El pulgar sobre mandíbula inferior lateral. Movimiento hacia arriba de la mano y descender suavemente.
/ ll / Doble movimiento. / m / Palma de la mano en la mejilla, sintiendo
vibraciones. / n / Índice sobre la aleta de la nariz. / ñ / Posición / n / apretando la narina y soltando. / p / Labios cerrados. Explosión con la mano
desde palma a puño y debajo de la barbilla.
Marisa Revilla 9
kinestemak
Praktikak eta ariketak
/ r / Movimiento articulado con el índice y corazón al lado de la boca y labio superior.
/ r / El mismo que para la / r/ repetidamente
vibrándolo.
/ ch / Ponemos el puño en la comisura de la boca y extendiendo los dedos con fuerza al emitir el sonido y expulsar el aire.
/ s / Sonriendo, dientes juntos, expulsar el aire lentamente, movimiento suave desde comisuras labiales hacia delante con la mano extendida y plana.
/ x / Participa de los dos kinestemas / ks /.
Marisa Revilla 10
kinestemakPraktikak eta ariketak
/ t / Puño cerrado y pulgar levantado, golpe seco, debajo de la barbilla. Posición de la lengua alveolo-dental.
/ f / Dientes superiores sobre labio inferior, emitir el sonido soplando a la vez que con la mano se hacen zarpazos de gato al lado de comisuras labiales.
/ y / Repetir rápidamente io-io-io-io-io-io.
Marisa Revilla 11
kinestemakPraktikak eta ariketak
SONIDOS VOCÁLICOS: / a / Circunducción de brazos, simultáneamente abrir bien
la boca emitiendo: aaaaaaaaaaaa................. / o / Pulgares e índices de las dos manos haciendo la / o /
colocados alrededor de los labios y emitiendo: ooooooooooooooo.....................
/ u / Un dedo índice en cada mejilla, apuntando hacia la
boca, van hacia delante y siguen en paralelo emitiendo la: uuuuuuuuuuuuu..........................
/ e / Palma detrás de la oreja, la lengua queda caida y
emitiendo: eeeeeeeeeeeee............................. / i / Palma encima de la cabeza, se hacen sentir las
vibraciones al emitir la / i /, o bien, dedo índice en nariz y emitiendo la: iiiiiiiiiiiiiiiiiiiii.....................
Marisa Revilla 12
kinestemakPraktikak eta ariketak
EUSKERAZ:
/s/ Idem. Gaztelaniaz egiten dugun bezala. /z/ Idem. Gaztelaniaz egiten dugun bezala. /x/ Eskuko hatzamarrak lotuak. Ahoaren aloban.
Atzerantz eramaten ditugu eskua hatzamarrak zakabanatzen. Dedos de la mano cerrados y apiñados. A la altura de comisuras labiales. Movimiento hacia atrás extendiendo los dedos.
/ts/ Idem bi kinestemak bata bestearen atzetik.
/tz/ Idem bi kinestemak bata bestearen atzetik. /tx/ Idem bi kinestemak bata bestearen atzetik.
Marisa Revilla 13
PRAKTIKA
Marisa Revilla 14
K.F. lantzeko eta lortzeko abileziak:
1. Fonemak eta silabak identifikatzea2. Antzeko hizak grafiaz zein eztzumenaz
diskriminatzea3. Hitzetatik fonemak kentzea.4. Hitz baten zein leku duen fonemak identifikatzea5. Hitz bateko silabak identifikatzea6. Hitzak silabaka eta silabak fonemaka banatzea7. Silabak lekuz aldatzea eta beste hitzak egitea8. Zenbat bider agertzen den fonema bat emandako
hitz zerrendan diskriminatzea.9. Sakabanatutako silabekin hitzak egitea10.Ahokorapiloak, onomatopeiak, errimak.
Marisa Revilla 16