iraiz aparatua fisiologia
TRANSCRIPT
Iraizketaren fisiologia
Gernu Aparatua
Anatomia
Fisiologia
Makroskopikoa Mikroskopikoa
Giltzurruna
Ureterra
Maskuria
Uretra
Nefrona
Hondakin-produktuak kentzen ditu Gorputzeko likidoen konposizioa erregulatzen du. Organo endokrinoa Honako hauekin elkarlanean aritzen da: •Digestio-aparatuarekin •Arnas aparatuarekin •Larruazalarekin, etab.ekin
2
Iraizketaren fisiologia
Gernuaparatuak hiru eginkizun ditu:
• Metabolismotik datozen hondakin-produktuak kanporatzen edo iraizten ditu.
• Gorputzeko likidoen konposizioa erregulatzen du: ura, elektrolitoak,...
• Organo endokrino txiki gisa aritzen da.
3
Iraizketaren fisiologia
Iragazketa glomerularraren
% 99 gutxi gorabehera,
tubuluetatik at metatzen da
eta sistema baskularrera
itzultzen da; gainerako % 1a
gernu modura kanporatzen
da
4
Iraizketaren fisiologia
Gernuaparatuak beste zenbait iraitzsistemekin batera lan egiten du, liseri
aparatuarekin (egarria, ...), arnasketa-sistemarekin (CO2 ekoizpenagatik) eta
larruazalarekin (izerdiketa).
Ondoko taulan iragazketaren, eskrezioaren eta ura, glukosa, sodioa eta urea
metatzearen batez besteko zifrak adierazten dira
SUBSTANTZIA
IRAGAZITAKOA
KG/EGUN
IRAITZITAKOA
KG/EGUN
METATUTAKOAREN
EHUNEKOA
Ura 180 1,8 % 99
Glukosa 0,180 0,180 % 100
Sodioa 0,630 0,0032 % 99,5
Urea 0,056 0,028 % 50
5
Iraizketaren fisiologia
Nefrona giltzurrunaren unitate funtzionala da eta hauek ditu:
• Giltzurrunkorpuskulua
Giltzurrun-korpuskulua. Giltzurrunkorpuskulua edo Malpighiren
korpuskulua, honako zati hauek osatzen dute:
Giltzurrunglomerulua, kapilarrez osatutako multzoa da
Browman-en kapsula, ehun epitelialez osatutako
bilgarria da
• Tubuluak
Bowmanen kapsulatik hasita honako tubulusorta dugu.
Tubulu bihurgunetsu proximala
Henleren lakioa
Tubulu distala
Tubulu biltzailea
6
Iraizketaren fisiologia
NEFRONA
7
Iraizketaren fisiologia
Bowman-en kapsula
Arteriola eferentea
Glomerulua
Arteriola aferentea
Tubulu
proximala
Henle-ren
lakioa
Kapilar peritubularra
Tubulu
distala
Hodi
biltzailea
Arteriola
eferentea Arteriola aferentea
Kapilar
peritubularra
Bowman-en
kapsula
(1)
(2)
(3) Tubulu
bihurgunetsu
proximala
Glomeruluko
kapilarrak
Giltzurrunaren unitate funtzionala: NEFRONA
8
Iraizketaren fisiologia
GILTZURRUNAREN ITXURA MIKROSKOPIKOAREN ESKEMA
•– Unitate funtzionala: nefrona
•– Nefrona
• – Korpuskulua
•– Glomerulua
•– Bowman-en kapsula
• – Tubuluak
•– Tubulu bihurgunetsu proximala
•– Henle-ren lokia • Beherazko p.
• Goranzko p.
•– Hodixka distala
•– Hodixka biltzailea
• (Malpighi-ren piramidea)
Nefrona baten zatiak
9
Iraizketaren fisiologia
Arteriola
eferentea
Arteriola aferentea
Kapilar
peritubularra
Bowman-en
kapsula
(1)
(2)
(3)
Tubulu
bihurgunetsu
proximala
Glomeruluko
kapilarrak
• Iragazketa Lehenengo gertaera da. Aorta
abdominaletik datorren odola
giltzurrunarteriara igarotzen da eta hortik
glomerulu-kapilarretara. Bertan iragazi
egingo da. Tamaina txikiko substantziak
(glukosa, bitaminak, azido urikoa, urea, ura,
gatzak, ioiak, hormonak, aminoazidoak…)
Bowman-en kapsulara sartzen dira, ez
ordea pisu molekular handiko proteinak
ezta odol zelulak re. Iragazketa pasiboa da
gernu primarioa sortzen da (plasmaren
antzerakoa proteinarik gabe)
10
Iraizketaren fisiologia
Bowman-en
kapsula Arteriola
eferentea
Glomerulua
Arteriola
aferentea
Tubulu
proximala
Henle-ren
lakioa Kapilar
peritubularra
Tubulu distala
Hodi biltzailea
• Berriz xurgatzea eta jariatzea
Iragazi ondoren, geratzen den likidoa Bowmanen
kapsulatik tubuluetara igarotzen da, ondoko
ordena jarraituz:
Tubulu bihurgunetsu proximala • Gernu primarioaren 2/3a birxurgatzen
da: glukosa, aminoazidoak eta ioi asko
(Na, K, Cl…) odolera igarotzen dira
berriro garraio aktiboaren bidez
Henleren lakioa • Gehien bat ura birzurgatzen da
Tubulu bihurgunetsu distala • Ioi batzuk eta ura birzurgatzen da
Tubulu biltzailea
Prozesu honen bidez glukosa, aminoazidoak eta
uraren %99 zirkulazio aparatura bueltako dira
11
Iraizketaren fisiologia
Nefronan ematen den
iragazketa berxurgapenaren
eskema
12
Iraizketaren fisiologia Iragazketa, berxurgapena
eta gernu eraketa
13
Iraizketaren fisiologia
Egunero, gutxi gorabehera 180 litro iragazten dira eta 1,5 litro inguru gernu
kanporatzen dugu. Beraz, likidoaren berxurgapen bat egonda.
IRAGAZPEN GLOMERULARRAREN KONPOSIZIOA
Ura Aminoazidoak
Urea Gatz mineralak
Azido urikoa Glukosa
Sodio kloruroa Kreatinina
Bikarbonatoa Pisu molekular baxuko proteinak
Orokorrean, eritrozitoak, leukozitoak eta plasmako proteinak ez dira
iragazten.
14
Iraizketaren fisiologia
• Gernuaren %95 ura da, eta gainerako %5a, berriz, solutoak dira.
• Hondakin produkturik nagusiena urea da.
• Gernuaren batazbesteko konposizioa (g/l)
15
Iraizketaren fisiologia
• Gernua eta izerdiaren konparaketa.
16
BUKAERA
17