immigrazioaren lehen plan lokala vitoria ......hitzaurrea 2005eko maiatzaren 27an onetsi zuen...

IMMIGRAZIOAREN LEHEN PLAN LOKALAVITORIA-GASTEIZKO UDALEAN

2005-2007

SUSTATZAILE TALDEA:

Dolores GarcíaGizartegintza Saileko zuzendaria

María José LecertúaGizarteratze Zerbitzuko burua – Gizartegintza Saila

Amalia GómezImmigrazio teknikaria - Gizartegintza Saila

Arantzazu ErraztiImmigrazio teknikaria - Gizartegintza Saila

Estíbaliz PeredaImmigrazio teknikaria - Gizartegintza Saila

LAGUNTZAILEAK:

Plangintza hau egiten parte hartu duten beste erakunde eta talde batzuk:

Gasteizko Udaleko Sailak:

• Hirigintza Saila

• Osasun eta Kontsumo Saila

• Ekonomia Sustapenerako Saila

• Gizartegintza Saila

• Lehendakaritza Saila

• Hezkuntza Saila

• Kultura Saila

• Estrategi Plangintzarako Saila

• Teknologia Kudeaketa eta Herritarrentzako Arreta Saila

• Udaltzaingoa

• Kirol Saila

• Sindikoa

Gasteizko Udaleko talde politikoak

Immigranteen elkarteak eta immigranteei laguntzeko elkarteak

Beste hainbat erakunde, entitate eta eragile

Argitaratzaile: Vitoria-Gasteizko UdalaDiseinua eta Maketazioa: Riaza Estudio TécnicoImprimatzaile:L.G:

HITZAURREA

HITZAURREA

2005eko maiatzaren 27an onetsi zuen Vitoria-Gasteizko Udaleko Tokiko GobernuBatzarrak gure udalerrirako Immigrazioaren Lehen Plan Lokala, 2005-2007, zeinaren bidezgure hirian bizi diren pertsona guztiekiko gizarte konpromisoa berretsi nahi baitu.

Gaur egun hiriek dituzten erronketako bat aldaketetara egokitzeko gaitasuna izateada; hain zuzen ere, migrazioak dira hirietako giza paisaia definitzen duten funtsezko osa-gaietako bat, denborarekin elkarbizitza eredu askotariko eta konplexuagoei bide ematenbaitiete.

Vitoria-Gasteizko udalerriari ez zaio arrotza fenomeno hori. Betidanik hartu ditu hain-bat jatorritako etorkinak, beraz, egungo gasteiztarren gizartea askotarikoa da dagoeneko,biztanleen sorterriei dagokienez.

Immigrazioaren Plan Lokala 2003an hasi zen taxutzen, agintaldi honen hasieran, bainaaurretik horri buruzko bi azterlan egin ziren. Horietako azkena, “Vitoria-Gasteizko immi-grazioaren errealitatea ezagutzeko diagnosi-azterlana” izenekoa, 2004an burutua eta udalbilduma honetan argitaratua, funtsezko tresna izan da udal sailek etorkizunean garatubeharreko ekintzak bideratzeko.

Jarraian duzuen 2005-2007 Immigrazio Plan Lokalak 66 neurri berri gehitzen dizkieaurretik garatzen ari zirenei, eta horien guztien bitartez erantzun zabala ematen zaie diag-nostikatutako beharrei.

Hainbat alorretako pertsona askok hartu dute parte lehen plan hau lantzen, eta horixeda bere ezaugarrietako bat; alderdi politikoek, administrazioek, erakunde pribatuek, sin-dikatuek, gobernuz kanpoko erakundeek eta elkartu gabeko herritarrek lagundu dioteUdalari xede komun hau lortzen: elkarguneak bilatzea eta sentiberatzearen eta elkar eza-gutzaren bitartez elkarbizitza harmoniatsua sustatzea.

Udalbatza ziur dago immigrazioa kultura, ekonomia eta gizartea aberasteko faktoreadela; horregatik eman dugu plan hau sustatzeko pauso erabakigarria, uste dugulako norkbere aldetik jartzeko asko daukagula eta egin beharra dugula.

Alkatea

5

HITZAURREA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

AURKEZPENA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9

I. IMMIGRAZIOAREN ERREALITATEA VITORIA-GASTEIZEN

ALDEZ AURREKO ALDERDIAK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15

1. ETORKIN-POPULAZIOAREN EGITURAKETAREN AZTERKETA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

2. BIZTANLE ETORKINEN PERTZEPZIOA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29

3. IMMIGRAZIOA BERTAKO BIZTANLEEN IKUSPEGITIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33

4. IMMIGRAZIOAREN FORO LOKALAK DIAGNOSI-AZTERLANARI EGINDAKO EKARPENAK . . . .41

II. IMMIGRAZIOAREN PLAN LOKALA

1. TESTUINGURU ARAU-EMAILEA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45

2. PLANAREN FILOSOFIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51

3. HELBURUAK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55

4. IMMIGRAZIOAREN PLAN LOKALAREN BALIABIDE ETA NEURRIAK . . . . . . . . . . . . . . . .57

Azalpena eta laburpen-taula . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58

Neurri berrien taula . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61

5. EBALUAZIOA ETA SEGIMENDUA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73

6. EGUTEGIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75

Alorraren arabera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75

Sailaren arabera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79

7. 2005EKO AURREKONTUA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83

8. METODOLOGIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87

AURKIBIDEA

7

AURKEZPENA

Gaur egungo hiriek dinamismoa eta erronka berriei aurre egiteko gaitasuna dutebereizgarri, aldaketetara etengabe moldatuz eta hiri bakoitzak bere eredua landuz.

Horrela, egungo migrazio-mugimenduena da elementuetako bat hiri berriak taxutze-an, giza-ikuspegia nola eraldatzen den ikusten baitute hiriok, eta, denboraren joanean,nola eratzen diren gizarte anitz eta konplexuagoak.

Vitoria-Gasteizko udalerriari ez zaio arrotza fenomeno hori. Betidanik hartu ditu hain-bat jatorritako etorkinak, beraz, egungo gasteiztarren gizartea askotarikoa da dagoeneko,biztanleen sorterriei dagokienez.

Iritsi berri diren atzerriko etorkinak ere etengabeko aldaketa-prozesu horren zati dira;horrek hausnartzera bultzatzen du, eta botere publikoa nahiz Vitoria-Gasteizko hiritarrakberaiek giza-kapital horren ekarpena nolako aberastasuna den balioestera animatzen ditu,ez ikuspuntu demografiko eta ekonomikotik soilik, baizik baita gizarte- eta kultura-ikus-pegitik ere.

Vitoria-Gasteizko Udalaren betebeharretako bat bertan bizi diren guztien interesak bate-ragarri egitea da; horregatik, askotariko gizartea osatzen lagundu nahi du, ImmigrazioarenPlan Lokalaren bitartez.

Plan hori Vitoria-Gasteizko hiritar guztiei zuzendua da, esparru guztietan kultura arte-ko elkarbizitza sustatzeko asmoz, eta horren adierazpenik onena gune bat partekatzenduten pertsona guztien arteko harreman erraz eta irekia da. Hori lortzeko, partaide direnalde guztiak hurbildu behar dira, eta proposamenak jarrera ireki, elkartasunezko eta erres-petuzkoaz egin.

Agiri honek Vitoria-Gasteizko etorkinen errealitatea ezagutzera zuzenduriko atal bateskaintzen du, eta bigarren atalean ezagutza horretan oinarritutako jarduteko plana; hor-taz, atal biek dute elkarrekiko lotura.

9

Agiri hau Eusko Jaurlaritzako Immigrazio Zuzendaritzaren laguntzari esker landu ahalizan da; izan ere, immigrazioaren arloko jarduerak egiteko laguntzak arautzen dituenekainaren 25eko 155/2002 Dekretuaren bidez, immigrazioan teknikari diren langileak kon-tratatu, Vitoria-Gasteizko etorkinen errealitatearen gaineko diagnosi-azterlana egin etadekretuan jasota dauden zenbait neurri hartzeko bidea eman du.

Azkenik, proiektu honetan parte hartu duten pertsona guztiei gure esker ona adierazinahi diegu, beraien ardura, ahalegin eta gogoa baitago orrialde hauetan.

10

I. IMMIGRAZIOAREN ERREALITATEAVITORIA-GASTEIZEN

ALDEZ AURREKO ALDERDIAK

ALDEZ AURREKO ALDERDIAK

Etxebizitza eta Gizarte Gaietarako Sailburuaren 2002ko uztailaren 15eko Aginduarenarabera –immigrazioaren esparruan jarduerak egiteko Etxebizitza eta Gizarte GaietarakoSailaren laguntzak arautzen dituen ekainaren 25eko 155/2002 Dekretua garatuz EuskalAutonomia Erkidegoan erakunde lokalei emango zaizkien laguntzen deialdiak egitekoa–,immigrazioaren plan lokalak lantzean, diagnosi-azterlan proiektu bat egin behar da, dela-ko udalerriko etorkinen egoera, kopurua, ezaugarriak eta kokapenaren gainean, etaIkuspegi Immigazioaren Euskal Behatokiaren ildoak jaso behar ditu.

Horregatik eta Agindu hori kontuan izanik, Immigrazioaren Plan Lokala landu aurrekofasean, hiriko etorkinen errealitatearen egoera ezagutu beharrari heldu zitzaion.

Aurretik, Vitoria-Gasteizko Udalak ikerketa-azterlan bat egina zuen, Hegoaldeko inmi-grazioa Vitoria-Gasteizen izenekoa (CEAR-Euskadi, 2001). Azterlan hori hiriko etorkinenkolektiboak zituen egoera, jardunbide eta pertzepzioetan oinarritu zen bereziki.

Oraingo honetan, horretaz gainera, era askotako gaiak jorratu dira, hala nola, egitura-ketaren azterketa xehea eta hiriko immigrazio-fenomenoaren inguruan bertako biztanle-riak duen iritziaren ikuspegia, orain arte aztertu gabe zegoena.

Azterketa horren izena Vitoria-Gasteizko immigrazioaren errealitatea ezagutzeko diag-nosi-azterlana (Ikei, 2004) da, eta ondoko gaiez dihardu:

I. Etorkin-biztanleriaren egituraketaren azterketa: hiriko immigrazio-fenomenoarenkuantifikazioa eta kualifikazioa, fenomenoak berriki izaniko bilakaera eta etorki-zuneko aukerak.

II. Etorkinek beren egoeraz duten pertzepzio subjektiboa, gizarteratze-maila, gizarte-aren harmena, harrera-zerbitzuak, etab.

III. Bertako biztanleek Vitoria-Gasteizko migrazio-fenomenoaren inguruan dituztenpertzepzio, balio eta jarrerak.

15

IV. Vitoria-Gasteizko migrazio-fenomenoaren elementu kritikoak eta kontuan izanbeharreko estrategia-gomendioak, udalaren jarduteko ildoei dagokienez.

Azterlana egiteko erabili den metodologiaren1 helburua prozesu dinamiko, praktikoeta, batez ere, parte-hartzailea sortzea izan da:

16

1. Informazio gehiago nahi izanez gero, ikusi Vitoria-Gasteizko immigrazioaren errealitatea ezagutzeko diagnosi-azterlana. Ikei, 2004.

17

Jarraian ageri diren Vitoria-Gasteizko immigrazioaren errealitatearen gaineko datuak,diagnosi-azterlana (Ikei, 2004) egiteko ardura izan duen enpresa berak eginiko laburpena-ri dagozkio.

VITORIA-GASTEIZKO IMMIGRAZIOARENERREALITATEA EZAGUTZEKO DIAGNOSI-

AZTERLANA

1. ETORKIN-POPULAZIOAREN EGITURAKETAREN AZTERKETA

1.1. IMMIGRAZIO FENOMENOAREN ZENBAKETA

a) Immigrazioa Espainia eta Euskal Autonomi Erkidegoan

• 2003ko datuen arabera, Espainian erroldatuen % 6,2 etorkinak dira.

1.1. grafikoa Etorkinek estatuan izan duten bilakaera. 1996-2003

21

• Autonomi Erkidegoak kontuan izanik eta 2003ko datuen arabera, estatuan etorkingehien bizi diren lurraldeak Madril (590.000 pertsona), Katalunia (543.000 pertsona) etaValentzia (414.000 pertsona) dira.

• Euskal Autonomi Erkidegoan erroldaturiko etorkinak 49.231 dira, 2003ko datuen arabe-ra, hau da, erroldatuen % 2,33.

• Lurralde historikoei dagokienez, Bizkaia da etorkin gehien jaso dituen lurraldea, etaAraba, berriz, erroldaturiko guztizko biztanleriatik etorkin tasa handiena daukana.

1.1 taula Lurralde historiko eta hiriburuetan erroldatutako etorkinak. 2003.

• Beste Lurralde historikoekin alderatuz gero, Araba da bertan bizitzeko baimena dutenetorkin gehien duen lurraldea.

b) Immigrazioa Gasteizen

• Azken datuen arabera (2004ko martxoa), Gasteizen 10.829 etorkin daude, hau da,Arabako etorkin guztien % 88,5.

• Bilakaeraren aldetik, 1998an etorkinek hiriburuko biztanleen % 1a osatzen zutela kon-tuan izan behar da, eta gaur egun kopurua % 4,8ra igo dela.

22

1.2. grafikoa Gasteizen erroldaturiko etorkinak. 1998-2004.

1.2. GASTEIZKO ETORKINEN EZAUGARRI OROKORRAK

a) Ezaugarri sozio-demografikoak

• Gasteizen erroldaturik dauden etorkinen artean emakumeak gehiago dira gizonakbaino; hiriko biztanle guztien artean kopuru hori parekatuagoa da.

• Gasteizko biztanleria jasaten ari den zahartze prozesu gogorrak ez du islarik etorkinen-gan, horien biztanleria piramideak bitarteko zatietan (20 eta 44 urte bitartean) erakus-ten baitu kontzentrazio altuena, beren herrialdeak lana lortzeko utzi baitituzte.

• Erroldaturik dauden etorkinen erdia baino zerbait gehiago dira ezkongabeak, eta etxe-bizitzako 3,5 pertsona bizi dira batez beste (Gasteizko familien batezbestekoa baxuagoada, 2,7koa).

b) Ezaugarriak, jatorrizko lurraldeak kontuan izanik

• Jatorrizko lurraldeak kontuan izaten baditugu, Hego Ameriketatik datozenak dira etorkinohikoenak, Kolonbiakoak batez ere, eta ondoren datoz Magrebeko herrialdeetakoak.

• Gasteizeko etorkinen kasuan, Magrebekoen kopurua altuagoa da Euskal AutonomiErkidegoko datuekin alderatzen badugu, eta baxuagoa aldiz Europar Batasunetik eto-rritako etorkinetan.

23

1.2 taula Gasteizko etorkinak, jatorrizko lurraldeak kontuan izanik 2004.

c) Etorkinak Gasteizko zonalde eta auzuneen arabera

• Hiriko eremu geografikoetan banatzen diren etorkinen kopurua kontuan hartzen badu-gu, Aldabe-Landatxo da gehien dituena, hiriko etorkin biztanleriaren % 30arekin.Europa-Arriaga-Pilar eta Judimendi-Arana datoz gero.

• Auzuneen arabera, Alde Zaharra da Gasteizen etorkin kopuru altuena duena, 1.772rekin;auzoko biztanleen % 17a osatzen dute etorkinek.

1.2. grafikoa Gasteizko etorkinen banaketa, bizi diren auzuneen arabera. 2004.

24

1.3. IMMIGRAZIOA SEKTOREEN ARABERA

a) Lan egoera eta lan merkatua

• 2001eko Biztanleria eta Etxebizitza Erroldaren arabera, 2.896 dira Gasteizen daudenetorkin aktiboak, erroldaturikoen % 59; kopuru hori Gasteizko biztanleena baino han-diagoa da (% 51). Etorkin aktiboetatik % 83k badute lanik eta % 17, berriz, lanik gabedaude.

• Kasu honetan, langabezia tasa ia bikoitza da, hiriko biztanleria osoarekin alderatzenbadugu (% 8, 2002an). Langabezian daudenetatik % 36 beren lehen lana bilatzen ari dira.

1.3 taula Etorkinen lan egoera, 2001eko errolda.

• 2004ko martxoan 6.605 etorkin zeuden Araban Gizarte Segurantzara afiliatuta, 3.956Europar Batasunetik kanpokoak eta 2.649 Europar Batasuneko herrialderen batekoak.Etorkinek Gizarte Segurantzari afiliatutakoen artean % 4,5a osatzen dute; kopuru horiEuskal Autonomi Erkidegokoa baino altuagoa da (% 2,4).

1.4. grafikoa Araban Gizarte Segurantzara afiliatutako etorkinen bilakaera. 2001-2004.

25

• 2004ko martxoan 987 etorkinek zuten Gasteizko INEMen lana eskatzen zuten langilegisa izena emanda; horietako 619 gizonak ziren, eta 368 emakumeak.

• 2000tik Gasteizen etorkinei egin zaizkien lan kontratuen kopuruak nabarmen handitudira.

1.5. grafikoa NAN gabeko eta Gasteizen erroldatutako etorkinei egindako lan kon-tratuak, 2000-2004

b) Edukitza erregimena eta etxebizitza beharra

• 2001eko erroldaren arabera, etorkinek etxebizitzak gehien bat alokatu egiten dituzte-la ikusten da: kasuen % 62,4ean, hiriko etxebizitza guztientzako % 7,3 izaten den bitar-tean.

• Gasteizen bizi diren atzerritarrek 1.423 etxebizitza-eskabide egin dituzte Etxebiden, guzti-ra2. Gasteizen Etxebiden izena emandako atzerritarrei buruzko datu horrek hauxe erakus-ten du: atzerritarren % 9 inguru izena emanda daudela; horren aldean, gasteiztarren % 7dago izen emanda.

c) Hezkuntza eta eskolaratze maila

• Etorkinen eta hiritarren ikasketa maila alderatuz gero, nahiko parekatuta daudela ikus-ten da.

26

2. Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailak emandako datuak.

1.6. grafikoa Erroldaturiko etorkinen banaketa, ikasketen arabera (2004)

• Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailak eskolara joaten diren 1.365 haur etorkin kontatuditu; ia bat dator kopuru hori erroldaren arabera derrigorrezko hezkuntza dagokienenadinean dauden haur etorkinen kopuruarekin (2 eta 16 urte arteko 1.373 haur daudegutxi gora behera).

d) Osasun zerbitzuetara jotzea

• Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailak eskainiriko 2004ko apirileko datuen arabera, 5.591etorkin helduk eta 1.313 haurrek dute osasun txartela Araban.

27

29

2. BIZTANLE ETORKINEN PERTZEPZIOA

a) Migratzearen esperientzia eta hiriarekin duten lotura

• Galdetu zaien etorkinen esanetan, hiria hautatzeko arrazoi nagusia bertan lagun edofamiliakoak egotea izan zen.

• Galdetutako askok, % 78,5k hain zuzen, Gasteizen luzaroan geratzeko asmoa erakutsidu, ahal izanez gero edo lana edukiz gero.

2.1. grafikoa Gasteiz hautatzeko arrazoi nagusia.

b) Etorkinen bizi-baldintzak

• Galdetutako etorkinen gehiengoa alokairuan bizi da (% 54,7), eta % 30,6 azpialokairuanedo gela bakarra alokatuta.

• Galdetutako gehienek (% 77,8) etorkina izateagatik etxebizitza aurkitzerakotan zailta-sunak izan dituztela aipatzen dute.

• Galdeketa egin zaienen hirutik bat baino gehiago lan bila dabil, eta % 27,4 kontratu-pean ari dira lanean. Hurrengo talde nagusia kontratu gabe lanean ari direnek osatzendute (% 15,4).

c) Hiriko zerbitzu publikoen balorazioa

• Galdetutako etorkinen gehiengo handi batek balorazio oso ona eman die osasun zer-bitzuei eta hezkuntza zentroei.

• Galdetutakoen erdiak, gutxi gora behera, erabiltzen ditu gizarte zerbitzuak. Udal zer-bitzuetatik jasotako arreta positibotzat jotzen dute galdetutako etorkinen artean horie-tara jo dutenek.

2.2. grafikoa Gizarte zerbitzuetan jasotako arretaren balorazioa

d) Bertakoekiko harremanak

• Gasteizko gizarteak etorkinei eginiko harrerari buruzko erantzunek ez dute aho batekoiritzia erakusten, nahiz eta balorazio positiboak gehiago diren.

30

31

2.3. grafikoa Gasteizko gizartearen harrera.

• Hala ere, galdeturikoen bi heren baino gehiagok Gasteizen arrazakeria edo gutxiespen ara-zoak izan dituztela aipatzen dute, bereziki Afrika-Magreb eta Hego eta Ertameriketatik eto-rritakoek.

• Galdetutako etorkinen gehiengoak (% 69k) denok (bai etorkinek baita bertakoek ere) aha-leginak egin behar dituztela uste dute, talde ezberdinen arteko bizitza errazteko.

2.4. grafikoa Bizikidetzarako egin beharreko ahaleginen protagonistak.

33

3. IMMIGRAZIOA BERTAKO BIZTANLEEN IKUSPEGITIK3

a) Hirian duen eragin-maila

• Hirian dauden etorkinen inguruan maila kuantitatiboan egiten den balioespenari dago-kionez, hiritarren gehiengoak dezente daudela uste du (%55). Auzoa bezalako inguru-ne hurbilagoan daudenen inguruan galdetuta, gutxi daudela irizten diote gehienek(%42).

3.1. grafikoa Etorkin gehiegi daudela uste duen biztanleen ehunekoa

3. Vitoria-Gasteizen bizi diren pertsona guztiak dira bertako biztanleak.

• Maila kualitatiboagoan, nahiz eta gehienen iritziz hirian dauden etorkinak gehiegi izan(% 58), aintzakotzat hartu behar da % 42k kontrakoa uste duela.

• Immigrazioak hirian dituen ondorioei dagokienez, desadostasunak daude hiritarren iritzienartean; prozesu honek abantailak baino eragozpen gehiago dituela ikusten dute gehia-gok, aldea txikia bada ere.

3.1. taula Immigrazioaren ondorio nagusiak Vitoria-Gasteizen

• Immigrazioak hiriari ekar dakizkiokeen alderdi positiboen artean, eta bultzatu duten atxiki-mendu-mailagatik, Vitoria-Gasteizko biztanleek jaiotza-tasaren gorakada, beharrezko lan-postuak betetzea eta gizarteari izaera plurala ematea azpimarratzen dute. Alderdi negati-boen artean, langabezia handitzeko aukera, segurtasunik eza eta laguntza-sistemarekikomesede/gehiegikeria harremana nabarmentzen dira.

b) Immigrazioarekin loturiko esperientzia pertsonalak

• Gasteizko gizartearen zati handi batek hiriko biztanle etorkinen benetako egoerazinformazio gutxi duela deritzo (%75).

• Biztanle etorkinen bizi-baldintzetan oinarrituz, 0tik 10erako (oso txarra-oso ona) kalita-te-eskalan, aintzat harturiko lau alderdietako batek ere ez du nahikoa lortzen, ondokografikoan islatzen den gisan.

3.2. grafikoa Vitoria-Gasteizko etorkinen bizi-baldintzen batezbesteko balioespena

34

• Gasteizko biztanleen % 40k adierazi du biztanle etorkinekin nolabaiteko harremanikbaduela, eta % 60k onartu du ez duela harremanik proposaturiko kasuetako batean ere.Garrantziaren araberako hurrenkeran, harremanik onartuena auzoko izatea da, etajarraian lankide izatea eta adiskidetasun-harremanak izatea ageri dira.

3.3. grafikoa Bertako biztanleria, Vitoria-Gasteizen EBtik kanpoko etorkinekin duten harre-man-motaren arabera (%).

c) Bi komunitateren arteko harremanak

• Gasteizko biztanle gehienen ustez, hirian, oro har, biztanle etorkinekiko diskriminazioatxikia da (% 46).

3.2. taula Vitoria-Gasteizko biztanle etorkinenganako diskriminazioa

• Halaber, gehienek ez dute uste Gasteizko gizartea arrazista denik eta are gutxiago mailapertsonalean. Dena dela, biztanleriaren % 9k oso edo nahiko arrazistatzat jotzen dubere burua.

35

3.3. taula Arrazismoaren gaineko iritzia

• Bertako hiritarren %58k uste du etorkinen kolektiboak (batez ere magrebtarren kolek-tiboak) ez daudela oso integratuak edo batere integratu gabeak direla (% 12), honenzergatien artean, desberdintasun kulturalak eta integratu nahi ez izatea aipatzen dira.

3.4. grafikoa Integratzea zailtzen duten zergatiak

d) Etorkinen eskubideak

• Inkestak erakusten duenez, biztanleria bat dator etorkinek zerbitzu publikoetarako etalan-mundurako sarbidea gainerakoek bezalaxe izateko eskubidea dutela esatean.Adostasuna ia ahobatekoa da osasunari eta hezkuntzari dagokionez; lan-baldintzen ber-dintasuna eta gizarte-zerbitzuetarako sarbidea eskuratzearen ingurukoa ere oso handiada, baina ahuldu egiten da etxebizitzaren kasuan; biztanleriaren % 23k agertu du ados-tasunik eza gai horretan.

36

3.5. grafikoa Etorkinen eskubideen gaineko iritzia, Gasteizen

• Hala eta guztiz ere, eskubide horiek erabiltzea, neurri handian, agiriak egoera erregu-larrean dituztenen kasuei lotzen zaie.

e) Askotariko gizartea eratzeko bidean

• Beste arraza (% 95), erlijio (% 94) eta herritartasun (% 96) batzuetako pertsonak etortzeaonartzeko jarrera du Gasteizko gizarteak, oro har. Baina onartze horrek txikitzeko joeradu, hurbilagoko harremanak dakartzaten egoerak proposatu ahala (auzotasuna, ikaskideizatea) edo, bereziki, familia-harremanen kasuan.

3.6. grafikoa Axolako litzaizuke leku jakin bateko etorkin bat zure auzoko, suhi/errain,ikaskide, etab. izatea?

37

38

• Azkenik, gizarte integratu bat eraikitzea guztion erantzukizuna eta guztion lana delauste du Gasteizko gehiengoak (% 60). Gehienen iritzia hori izanik ere, gizarte-konpro-misoa biztanle etorkinek sumatzen dutena baino txikiagoa da; etorkinen artean, % 70ekdio kalitatezko elkarbizitza eraikitzeko ahaleginen banaketa zuzena egin behar dela.

3.7. grafikoa Nori dagokio egokitzeko ahalegina egitea?

f) Udal-politikak

• Nabarmentzekoa da, lehenik eta behin, asko direla udalak esku hartzeko gaitasunarengainean iritzirik ez dutenak edo balioespenik egiten ez dutenak; izan ere, inkestatutakoia hiru pertsonatatik batek ez dio erantzun galdera horri. Balioespena egin denean, uda-lak eskainitako baliabideak nahikoa direla adierazi da batik bat (% 31, % 21ek gutxiegidirela iritzi dio eta % 17k gehiegi.

3.8. grafikoa Udalak etorkinen kolektiboari laguntzeko eskainitako baliabideak

• Garatu beharreko esku-hartzean arreta jarriz, prestakuntza eta enpleguarekin loturikogaiak azpimarratzen dira gehien, eta bigarren, haur eta gazteen hezkuntzarena, epeertainerako apustu estrategiko argi gisa.

3.9. grafikoa Immigrazioaren gaian jarduteko Udalaren iritziz lehentasuna duten arloak

39

41

4. IMMIGRAZIOAREN FORO LOKALAK DIAGNOSI-AZTERLANARIEGINDAKO EKARPENAK

Immigrazioaren Foro Lokalak berrikusi egin ditu diagnosi-azterlanaren emaitzak, etabertako hainbat elementu landu ditu erakunde sozial eta loturarik ez duten pertsonenikuspegitik. Parte hartzeko metodologia baten bitartez, kontraste-prozesu bat egin du,diagnosi-azterlanean islaturiko errealitate sozialaren eta foroak eguneroko lanari esker etaesparru horrekiko pertzepzioan oinarrituta duen ikuskeraren artean.

Azterlanaren zenbait ondorio zehaztu egin dira, eta horrela aberastu egin da ikerketakberak emaniko informazioa. Horrela gertatu da elkarte-mugimenduaren ezaugarriei dago-kienez; mugimenduaren hauskortasuna ez zaio zor, foroaren aburuz, elkarteak etengabesortu eta desagertzean elkarteen mapa etengabe aldatzeari, ezpada baliabiderik ezari etaantolamendu-mailako beste arrazoi batzuei. Nabaria da, halaber, sarean lan egiteko oina-rrizko beharra, eta horren erantzukizuna bere egiten du.

Immigrazioaren Plan Lokalari dagokionez, egokia dela ahobatez egiaztatuta, planakizan behar duen izaera unibertsalista azpimarratzen du; biztanle guztiei zuzenduko zaie,eta biztanle etorkinentzat bakarrik jarritako berariazko neurriak gainditu egingo dira.Hala ere, kolektibo hori ahulagoa dela ikusten dute, batik bat iristen direnetik lehen hiruedo sei hilabeteak bitartean.

Era berean, zabaldu egiten ditu, bere iritzitik abiatuz, etorkinek Gasteiz bizilekutzathautatzeko zergatiak; bertan senide edo adiskideak izatearen arrazoiari, EAEn xenofobiaeta arrazakeria txikiagoak direla sumatzea gehitzen dio, bai eta erregulartzeko prozesuakAraban bizkorrago ebaztea ere.

Diagnosi-azterlanaren ondorio nagusiak berrikusi eta zehazteaz gain, ImmigrazioarenForo Lokalak adostasunera iritsi arte eztabaidatu diren ekarpen berriak egin ditu.

Horietako bat da estatuaren atzerritartasunaren politika udal-esparruaren gainetikdagoela, eta frustrazio-sentimendu kolektiboa sortzen duela, etorkin askori enplegua etabizitza normalizatua eskuratzea mugatu, zaildu eta are galarazten zaienean.

Beste adostasun orokorrenetako bat oro har biztanleriak duen informazio-gabeziarengainekoa da (azterlanean ikusten denez, %75ek biztanle etorkinen egoeraren inguruaninformazio gutxi duela uste du), eta horrek pertzepzio kontraesankorrak eta errealitateadesitxuratzen dutenak eragiten ditu. Gauza bera gertatzen da etorkinen kolektiboan ber-tan, Immigrazioaren Foro Lokalaren arabera; izan ere, informazioa transmititzeko bideinformaletan bakarrik oinarritzen dira ia-ia, eta ez dira beti fidagarriak izaten.

Komunikazioari dagokionez, elkarbizitzan esperientziarik ez izatea diagnostiko osoanzehar agertzen dela adierazten du foroak. Estereotipo kulturaletan oinarritutako pertzepziosozialak, hein batean, biztanle etorkinen eta bertakoen artean harremana izateko espaziokomunik ez egoteari zor zaizkio.

Foroak kezka handiagoa agertu duen esparruetako bat hezkuntzarena da. Horren ingu-ruko daturik ez egotea salatzen du, eta udalaren eskumenaz kanpokoak diren hainbatneurri iradokitzen ditu.

Generoaren ikuspegia eta etorkin gazteen kolektiboari dagokionez, kontraste-prozesuosoko zeharkako elementuak biak, analisi xeheagoen beharra dagoela erabaki da: emaku-meen kasuan, beraien berariazko beharren eta gizonekiko bizipenen gainean; eta gazteenkasuan, 20 urtetik beherakoen gainean, komunitatean duten parte-hartzea eta elkarrera-gin soziala oso urria baita.

Proposatutako beste analisi xehe batzuek erroldatu gabeko etorkinetan eta agiriakegoera irregularrean dituztenetan jartzen dute arreta.

Amaitzeko, hiriko immigrazioaren inguruko datuak aldian-aldian eguneratu beharraazpimarratzen dute.

42

II. IMMIGRAZIOAREN PLAN LOKALA

45

1. TESTUINGURU ARAU-EMAILEA

NAZIOARTEKO ZUZENBIDEA

Gizaki ororen berdintasun eta duintasunaren unibertsaltasuna da, inolako diskrimina-ziorik gabe, 1948ko Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsalaren xedea. Bertan aipatzendiren alderdiak dira zirkulazio librea eta bizilekua aukeratzeko askatasuna, asilo-eskubideaeta herritartasun librea. Aldarrikapen horrek finkatu zituen oinarrien gainean idatzi zirenhainbat hitzarmen.

Hala, 1951n izenpetutako Errefuxiatuen Estatutuaren inguruko Genevako Konbentzioaketa 1967ko protokolo gehigarriak, errefuxiatutzat onartzen dute “arraza, erlijio nahiz herri-tartasunagatik, gizarte-talde jakin batekoa izateagatik edo iritzi politikoengatik jazarria izandaitekeelako beldur oinarrituak direla medio” bere herrialdea uzten duen pertsona. Eraberean, 1967ko Lurralde-asiloaren Aldarrikapenak garatu egiten du Giza EskubideenAldarrikapen Unibertsalaren 14. artikulua; artikulu horrek zera dio: “jazarria bada, pertsonaorok izango du asiloa bilatzeko eskubidea, eta asiloa edozein herrialdetan izatekoa”.Herrigabe izendatutako pertsonen eskubide zibilak nahiz lege- eta lan-egoera 1954an zehaz-tu ziren Herrigabeen Estatutuaren gaineko Hitzarmenean.

Arrazagatiko Diskriminazioa Ezabatzeko Nazioarteko Hitzarmenarekin (1965),1963ko Arrazagatiko Diskriminazio-modu guztiak Deuseztearen gaineko Nazio BatuenAldarrikapenetik abiatuta garatua, 150 estatu baino gehiagok hartzen du konpromisoaarraza-taldeak babesteko beharrezko neurriak hartu eta oinarrizko eskubideak ber-matzeko. Aldarrikapen hori beste diskriminazio-modu batzuetara hedatu zen gerora,1981ean Erlijioan eta Uste Sendoetan Oinarrituriko Intolerantzia eta Diskriminazio-modu oro Deuseztearen gaineko Aldarrikapenean adierazitakoarekin, eta 1992anNazio-edo Etnia-gutxiengo nahiz Erlijio edo Hizkuntza-gutxiengoetako PertsonenEskubideen gaineko Aldarrikapenean.

1966an, Nazio Batuen Batzar Orokorrak bi Nazioarteko Itun onetsi zituen: bataEkonomia, Gizarte eta Kultura Eskubideei dagokiena eta bestea Eskubide Zibil etaPolitikoena. 1985eko aldarrikapenera arte ez zen kontuan hartu atzerritar-izaera: Bizidiren herrialdeko Herritartasuna ez duten Gizabanakoen Giza Eskubideen gainekoAldarrikapena. Gizabanako guztiek, edonon, nortasun juridikoa dutela onartzeko eskubi-dea aldarrikatzen du, guztiak berdinak direla legearen aurrean eta, bereizketarik gabe,legearen babes bera eta diskriminazio ororen aurkako babes bera jasotzeko eskubideadutela.

Azkenik, 1991ko Langile Etorkinak eta beren Ahaideak Babesteko Nazio BatuenHitzarmena aipa daiteke; Espainiak berretsi ez badu ere, langile etorkinek eta beren fami-liek zein egoera kaltebera bizi duten onartzen du.

TESTUINGURU ARAU-EMAILE EUROPARRA ETA ERKIDEGOENA

Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala 1950eko Giza Eskubideak eta FuntsezkoAskatasunak Babesteko Europako Hitzarmenaren bitartez eraman zen Europa mailara, etagero 1994ko Strasbourgeko Protokoloak aldatu zuen.

Langile etorkinen egoera 1977an zehaztu zen, Langile Etorkinen Legezko Estatutuarengaineko Europar Hitzarmenean: lana, etxebizitza, prestakuntza, ekonomia-gaiak, gizarte-eta osasun-laguntza eta lan egiten duen herrialdean eskuratu dituen eskubideak itzuli etabaliatzearen esparruak.

Eskubide zibil eta politikoei dagokienez, 1997ko Atzerritarrek Tokiko Bizitza PublikoanParte Hartzeko Europako Hitzarmenak jasotzen dituen alderdien artean daude: biztanleatzerritarren iritzi-askatasuna, bildu eta elkartzekoa eta bertako biztanleen kontsulta-pro-zeduretan parte-hartzekoa, maila lokalean aholkularitza-taldeak sortzekoa eta bertakohauteskundeetan hautatzeko eta hautatua izateko eskubidea.

Immigrazio eta asiloaren gaian politika komunitarioaz hitz egin ezin bada ere, hainbaturrats egin dira norantza horretan. Lehenik eta behin, muga komunak pixkanaka kentze-ko Schengen-eko hitzarmenak nabarmendu behar dira; izan ere, 1985etik, hainbat herrial-de atxikiz joan denez, pertsonak eta salgaiak batetik bestera ibiltzeko baldintzak ezartzenditu barneko mugak deuseztuz, beti ere nazioarteko lankidetza lortzen saiatuz kriminali-tateari aurre egin eta osasun publikoaren zaintza sustatzeko.

Ildo horretatik ezartzen du 1986an izenpetutako Europako Akta Bakarrak: “... barnekomugarik gabeko espazioa; bertan salgaiak, pertsonak, zerbitzuak eta kapitalak batetik bes-tera ibiltzea itun honen xedapenen arabera bermatuko da”. Hortik sortzen den kanpokomuga bakarrak immigrazio eta asilo politikak bateratu beharra dakar.

Asiloari dagokionez, Dublineko Hitzarmenak (1990) zehazten du Europako Komunitatekokide diren estatuetan aurkezturiko eskaerak aztertzeko ardura zein estatuk izango duen, baieta estatuen betebeharrak zein diren eta kasu bakoitzean jarraitu beharreko prozedura ere.

1992ko Europako Batasunaren Itunak zenbait eskumen esleitzen dizkio EuropakoBatasun berriari immigrazioaren gaian, baina ia denak Hirugarren Oinarria (justizia eta bar-nea) deritzonean geratzen dira, eta, horregatik, komunitatearena soilik den erabakitzekoprozeduratik eta Europako Batasuneko Auzitegiaren kontroletik kanpo. 1999ko Amsterdam-eko Ituna indarrean sartu arte ez zaizkio eskumenak esleitzen Europako Batasunari immi-grazio eta asiloaren gaian; harekin atera ziren gai horren inguruko politikak Hirugarren

46

Oinarritik eta huts-hutsik Komunitatearen Zuzenbidean sartu.

Tampereko Europar Kontseiluak, 1999ko urrian, ibilbide-orria egin eta AmsterdamekoItunak ezarritako xedapenak betetzeko zereginak eta denborak zehaztu zituen. EuropakoKontseilua 2001ean Laeken-en, 2002an Sevillan eta 2003an Salónican bildu arren, gutxi diraintegrazio-bidean egindako aurrerapenak, izan ere, segurtasuna eta immigrazio irregularra-ren aurkako borrokaren inguruko neurriak nabarmendu ziren, gizakien bizitzekin trafikatzenduten mafiak jazartzea bereziki. Hala eta guztiz ere, Tamperen, mugak kontrolatzen, immi-grazio irregularraren aurka eta egoera erregularrean dauden etorkinen integrazioan baterajardutea eskatu zen.

Lehen bost urteak igarota, 2004ko azaroko Bruselako Europar Kontseiluak immigrazio-eta asilo-politika komunen bigarren fasea hasi zuen, hurrengo bost urteetarako markagailubat ezarriz. Programa horri, Tampereko erabakiekin duen jarraitutasun-harremanagatik,Tampere II edo La Hayako Programa deitzen zaio.

Amaitzeko, 2004ko urriaren 29an Erroman izenpetu zen Europarako Konstituzioa ezartzenduen Ituna aipa daiteke, asilo eta immigrazio gaietan politika komuna bideratzeko konpromi-soa jasotzen baitu berriz.

ESTATUKO ARAUAK ETA POLITIKA

Herritartasun, immigrazio, emigrazio, atzerritartasun eta asilo-eskubideen gaiei dago-kienez, estatuak ez bestek izango du eskumena, 1978ko Espainiako Konstituzioak agintzenduenari lotuz. Atzerritarren kolektiboari dagokionez, 13. artikuluak adierazten duenez,legeak zehazten duenaren arabera izango dituzte libertate publikoak.

Immigrazio eta asilo gaiaren inguruko lehen legeria ondoko legeak onestean sortu zen:martxoaren 26ko 5/84 Legea, Asilo-eskubidea eta Errefuxiatu-izaera Arautzen duena etaEspainian Atzerritarrek dituzten Eskubide eta Libertateen gaineko 7/85 Lege Organikoaeta legeok garatzen dituzten araudiak.

Atzerritartasunaren lehen legea mugen kontrolagatiko kezkan oinarritzen bada ere,gaiaren bigarren etapan sakontasun sozial handiagoko alderdiak nabarmentzen dira. Etapahori 1994an hasi zen, Ministro Kontseiluak Etorkinen Gizarte Integraziorako Plana onetsizuenean. Aldi berean, Asilo-eskubidea eta Errefuxiatu-izaera Arautzen duen martxoaren26ko 5/84 Legea ere berritu egin zen; maiatzaren 19ko 9 /94 Legeak aldatu zuen, eta otsai-laren 10eko 203/95 Errege Dekretuak garatu.

Hirugarren etapa 2000. urtean hasi zen, Atzerritarrek Espainian dituzten Eskubide etaLibertateen eta Integrazio Sozialaren gaineko urtarrilaren 11ko 4/2000 Lege Organikoak1985eko Atzerritartasun legea indargabetzean; lege hori integrazio-politikaren aldekoazen, eta gero eta handiagoa eta errotze-aldi luzeagokoa den etorkinen biztanleria finkatueta elkarrekin bizitzeko beharrei erantzuna eman nahi zien. Baina etapa horrek gutxi iraunzuen: abenduaren 22ko 8/2000 Lege Organikoak aldatu zuen aurreko hori, TamperekoErabakiak behar bezainbat kontuan ez izateagatik, batik bat immigrazio klandestinoarenaurkako borrokari dagokionean.

Haatik, berrikuntza hori ere ez zen izan behin betikoa: 2003ko martxoaren 28an, AuzitegiNagusiak epai baten berri eman zuen; epaiak baliogabetu egiten zituen eta legez kontrakoizendatu legea betetzeko araudiaren funtsezko 11 artikulutako zati batzuk. Gobernua estu-tu egin zen artikulu horietako 14 puntu desagerrarazteko, baina Atzerritartasun Legea beste

47

behin berrituz erantzun zuen. Horrela sortu zen azaroaren 20ko 14/2003 Lege Organikoa,eta lege horrek ondokoak aldatzen ditu: abenduaren 22ko 8/2000 Lege Organikoak aldatu-tako Atzerritarrek Espainian dituzten Eskubide eta Libertateen eta Integrazio Sozialaren gai-neko urtarrilaren 11ko 4/2000 Lege Organikoa, Tokiko Araubidearen Oinarriak arautzendituen apirilaren 2ko 7/198 Legea, azaroaren 26ko Herri Administrazioen AraubideJuridikoaren eta Administrazio Prozedura Erkidearen 30/1992 Legea eta urtarrilaren 10ekoKonkurrentzia Desleialaren 37/1991 Legea.

Egun indarrean dagoen lege hori, legea betetzeko araudian garatzen da abenduaren30eko 2393/2004 Errege Dekretuaren bidez.

AUTONOMIA-MAILAKO ARAUAK ETA POLITIKA

1978ko Espainiako Konstituzioak (149.1.2a artikulua) aipatzen duen moduan, herritar-tasun, immigrazio, emigrazio, atzerritartasun eta asilo-eskubidearen gaian eskumena esta-tuak baino ez du, eta komunitate autonomoek alor zehatzak har ditzakete beren gain,hala nola, kultura, gizarte-laguntza eta osasuna.

Arlo horiek Euskal Autonomia Erkidegoko oinarrizko arau instituzionalean daude jaso-ta: abenduaren 18ko 3/1979 Lege Organikoa, Euskal Autonomia Erkidegoko Autonomia-estatutua. Lege horretan, hiritarren oinarrizko eskubideak eta betebeharrak bermatu nahidira, bizitza- eta lan-baldintzak ziurtatu, enplegua eta ekonomia-egonkortasuna, gizaba-nakoa eta taldeen askatasuna eta berdintasuna sustatu eta hiritar guztiek EuskalAutonomia Erkidegoko bizitza politiko, ekonomiko, kultural eta sozialean parte hartzeabultzatu (9.2 artikulua).

Immigrazioari dagokionez, gai hori pisu zehatza hartzen hasi zen 2002ko otsailaren12ko Etxebizitza eta Gizarte Gaien Sailaren Egitura Organiko eta Funtzionalaren gaineko40/2002 Dekretutik aurrera; Immigrazio Zuzendaritza sortu zen, eta immigrazioaren gaianEuskal Autonomia Erkidegoarentzako estrategia bat zehazteko funtzioa esleitu zitzaion.

Estrategia horren oinarria, beste gizarte-baliabide batzuekin koordinazioan etorkineiharrera egiteko udalaren sare bat sortzea da. Xede horretarako, EAEko tokiko erakundeeiimmigrazioan teknikari diren langileak kontratatu eta Immigrazioaren Tokiko Planak landueta/edo ezartzeko laguntza-sail bat sortu du. Euskal Autonomia Erkidegoan Immigrazioarenesparruan Jarduerak Egiteko Laguntzak arautzen dituen ekainaren 25eko 155/2002Dekretuak, ildo hori garatzeaz gain, immigrazioa, kulturen arteko harremana, eta abarreninguruko programak bideratzen dituzten irabazi-asmorik gabeko erakunde pribatuentzakodiru-laguntzak finkatu ditu.

Sare hori inplementatu eta finkatzearen bigarren fasea jasotzen duena 2003ko irailaren2ko 200/2003 Dekretua da, Atzerritarrei Harrera egiteko Udal-mailako Sarea FinkatzekoToki Erakundeentzako Laguntzena.

Gainera, eskaera eta proposamenak jasotzeko bidea ematen duen egitura eratzen da,hiritar etorkinen integrazioa sustatzeari begira, Euskal Autonomia Erkidegoko HiritarEtorkinen Integrazio eta Parte-hartze Sozialerako Foroa arautzen duen abuztuaren 30eko200/2002 Dekretuaren bidez.

Euskal Autonomia Erkidegoan immigrazioaren gaian edozein ekintza egiteko oinarriak2003ko abenduaren 9an Gobernu Kontseiluak onetsitako Immigrazioaren Euskal Planeandaude jasota; bertan, EAEn lehen aldiz, immigrazioaren erakunde-politika orokorra anto-

48

latzen da. Politika hori udalerri eta mankomunitateekin koordinatuz eratua da, ImmigrazioPlan Lokalen bitartez, kultura anitzeko gizarterantz jotzeko xedez.

TESTUINGURU LOKALA

Esan beharra dago, atal honetan, ez dagoela udalerriei immigrazioaren gaian eskumenzehatzak esleitzen dizkion araudirik. Alabaina, hainbat lege esparru lokalean betetzekobidea ematen dute. Horrela gertatzen da, zehazki, etorkinen integrazio sozialarekin lotu-tako gaietan, eta, oro har, zenbait udal-zerbitzurekiko harremanean.

Arestian aipatutako Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutuaz gain, esparru lokaleaneragiten duten beste batzuk hauek dira:

• Toki Araubidearen Oinarriak Arautzen dituen 7/1985 Legea, erakunde lokalei eskume-nak eman eta administrazio arteko harremanetan sakontzen duena bere eskumenekoalorretan koordinazio-eraginkortasun handiagoa lortzeko.

• Gizarte-zerbitzuen gaian udalek dituzten eskumenak zehazten dituen Gizarte-zerbitzuenurriaren 18ko 5/1996 Legea.

• Azaroaren 10eko 8/00 eta 9/00 Legeak aldaturiko Gizarte-bazterketaren aurkako maiatzaren22ko 12/1998 Legea. Lege horrek sektorearentzako hainbat neurri proposatzen ditu, etaazpimarratzekoak dira gizarte-babes eskaintzak sendotzea, Gizarteratzeko GutxienekoDiru-sarrera eta Gizarte Larrialdietarako Laguntzak.

• Abenduaren 27ko 10/2000 Legea, Gizarte Eskubideen Gutuna, Euskal AutonomiaErkidegoko hiritar guztiek dituzten oinarrizko gizarte-eskubideak zehazten dituena:gizarte- eta osasun-arreta egokia, kalitatezko hezkuntza, etxebizitza duina eta inguru-men babestua. Bestalde, pobreziak eragiten duen bazterketa zuzendu nahi du, hiritarguztiei lan-merkaturako sarbidea erraztu eta oinarrizko errenta bermatuz.

Halaber, autonomiaren atalean jasota dagoenez, Euskal Autonomia Erkidegoko immi-grazio-politika udalerri eta mankomunitateen bidez antolatzen da, Immigrazioaren EuskalPlanak zehaztutako ildoei jarraituz.

Amaitzeko, Hirian Giza Eskubideak Babesteko Europako Gutuna (Saint Denis (Frantzia),2000ko maiatzaren 18a) aipa daiteke, 2000ko irailaren 15ean Vitoria-Gasteizko Udalbatzakberretsia.

Hiriko gizonezko eta emakumezko guztiei zuzenduta dago, eta helburu bat du: biztanleguztien kontzientzia politikoa handitzea. Hiria espazio politiko eta sozial berri baten balia-bide gisa ikusten du, bertan giza eskubideak ezartzea lehentasunezkoa delarik.

Agiriak agintariek eskubideak betetzeko duten konpromisoa egituratzen du: “hiritarizateko eskubidea”, eskubide zibil eta politikoak, sozialak, kulturalak, ingurumenarenaketa administrazio demokratiko lokalari dagozkionak, eta hurbileko giza eskubideak ber-matzeko mekanismoak ezartzen ditu.

49

2. PLANAREN FILOSOFIA

Vitoria-Gasteizko Udalak, 1994tik, gero eta sendoagoa den lana egiten dihardu immi-grazioaren arloan; hori dela eta, 2002. urtetik zegoen aurreikusita Elkarbizitzarako Planaegitea, eta ekintzarako oinarrizko irizpide batzuk ezarri ziren.

Aldi berean, Eusko Jaurlaritzaren Immigrazio Zuzendaritzatik, Euskal AutonomiaErkidegoan immigrazioaren inguruan maila publikoan jarduteko planteamendu politikoeta operatiboa prestatu zen, eta 2003ko abenduan Gobernu Kontseiluak onetsi zuenImmigrazioaren Euskal Planean islatu.

Immigrazio Plan hori, oinarri ideologikoei dagokienez, aipaturiko planteamenduakbateratzearen emaitza da; Hirian Giza Eskubideak Babesteko Europako Gutunean (SaintDenis, 2000) agindutako oinarriak ditu osagarri, eta Vitoria-Gasteizko Udalak 2000ko irai-lean egin zituen bere bertako konpromisoak.

Immigrazioaren tokiko politikaren ikuspegitik, immigrazioa fenomeno positibotzat eta,beraz, aberasgarritzat hartzen da. Gizarte plural eta modernoa da emaitza, bere giza-indarosoa batuz gizarte zuzen eta solidarioagoa eratzen duena. Elkartasuna ez da udalerrira soi-lik mugatzen; haatik, etorkinen sorlekuetara ere hedatzen da, hainbat komunitateren arte-ko loturak eratuz.

Aintzat hartu beharreko beste funtsezko alderdietako bat integrazio-prozesuaren mul-tidimentsionalitatea da; horrek zenbait eragile sartzen ditu tartean eta hiriko bizitzarenhainbat eremuri eragiten die, dagoeneko finkaturik dauden herritarrei dagokien erantzu-kizuna eta etorkinek elkarrengana moldatzeko prozesuan duten papera alde batera utzigabe.

Benetako integrazioak berdintasun-maila berean hainbat nortasunen arteko aukeralibrea eskatzen du, bai eta nortasun konplexu eta konposatuak garatzen lagunduko duennortasunen arteko elkarreragin- eta harreman-prozesua ere.

51

Vitoria-Gasteizko Udalak hiritar guztien eskubide-berdintasuna onartu eta defendatzendu, eta hiritartasunaren kontzeptua zentzu zabal eta ulerkorrean hartzen, eta ez politiko-an bakarrik; horrek hirian bizi diren pertsona guztien aukera-berdintasuna sustatzea dakar,hiritarren eskubideak bete ahal izateko.

Hiritar izateko eskubideak biztanle guztiena den espazio kolektibotzat jotzen du hiria,errealizazio politiko, sozial eta ekologikoa erdiesteko baldintzak aurkitzeko eskubideadutelarik hiritarrek, elkartasun-betebeharrak onartuz.

Zentzu horretan, udal-agintariek, dituzten bitarteko guztiekin, guztien duintasunarenerrespetua eta biztanleen bizitza-kalitatea sustatzen dute.

Immigrazioaren tokiko politikaren oinarria giza eskubideen errespetuagatiko erantzu-kizun publikoan datza, eta eskura dituen mekanismo guztiak erabiltzen ditu eskubidehoriek babestu eta betetzeko.

Politika hori udaleko politika sozialaren baitan sartzen da, eta Immigrazioaren PlanLokala egiteko ekimena sortu zen Gizartegintza Sailean; planaren xede nagusia bizitza-kalitatea etengabe hobetuz Vitoria-Gasteizko hiritarren beharrei erantzutea da.

Hala ere, gizartearen esparrua gainditzeko eta zeharka udaleko arlo guztiak sartzekoborondatez sortu zen, tartean diren hiritar-mugimendu guztien parte-hartzea ere aintzathartuz.

Arestian azaldutakoaz gain, ondoko oinarrizko printzipioak zehaztu ziren ekintzarako:

• Prebentzioa

Babes-sare trinko bat eratzea funtsezkoa da egoerarik ahulenean dauden pertsonekbizitza-kalitate duinago bat izatea ahalbidetzeko eta gerta litezkeen babesgabezia-kasuaksaihesteko.

Era berean, beharrezkoa da sentsibilizazioa eta elkarguneak sustatuz jokatzea, elka-rrengana egokitzeko prozesutik nahi ez diren ondorioak eratortzea saihesteko.

• Unibertsaltasuna

Plan hori biztanle guztiei zuzendua da. Gizarte osoarengana heltzea du helburu, ezarribeharreko neurri bakoitzarekin. Immigrazioaren Plan Lokalak, egoera etorkinen kolekti-boaren erantzukizuna bakarrik dela pentsatu beharrean, esku-hartzeari modu orokorreanekitea du helburu, gasteiztarren gizartea osatzen duten pertsona guztiak aintzat hartuzeta hirian elkarbizitza hobetzera bideraturiko ekintza bakoitzaren garrantzia neurtuz.

• Normalizazioa

Planaren azpian dagoen ekintza-printzipioetako bat, eta immigrazioaren gaian jardu-teko eran joera desiragarria ezartzen duena, etorkinen kolektiboari gainerako biztanleenbaldintza berberetan eskaintzen zaion arreta normalizatzailea da.

Halarik ere, arreta hori osatu egin behar da, hala behar den kasuetan, berariazko balia-bideekin, baina beti normalizazioaren lagungarri dela.

52

• Zeharkakotasuna eta koordinazioa

Zeharkako ikuspegiak ekintzen koherentzia bermatzen du. Hori dela eta, planaren disei-nua, alde batetik, Udalaren sail guztien lankidetzaz osatua da, eta bestetik, immigrazioarenesparruarekin hainbat alorretan loturik dauden gizarte-mugimenduenaz.

Sailen arteko koordinazioa funtsezkoa da aipaturiko zeharkakotasuna lortzeko.Koordinazio hori desiragarria eta beharrezkoa da, sailen arteko mailan ez ezik erakunde-en artekoan ere.

• Gizartearen parte-hartzea

Plana lantzean parte-hartze demokratikoa sustatzeko asmoz, Immigrazioaren ForoLokalari egin zitzaion dei –bitarteko horren bidez esku hartzen du era aktiboan hirugarrensektoreak prozesu horretan–, eta immigrazioarekin lotuta biztanleei eragiten dieten erron-ken gaineko eztabaida antolatu zen.

Horrela, Foroa –aholkularitza eta kontsultarako organoa– ere sartzen da diagnosi-azterlanean, eta horren ondoren ekintzak eta jarduteko moduak proposatzen ditu bereikuspegitik. Era horretan, gizarte-kohesioa eta hiritarren arteko ulermena lortzeko beha-rrezko ekintzei ekitera bultzatzen ditu udal-agintariak.

• Berdintasuna eta diskriminaziorik eza

Eskubide eta betebeharren berdintasuna bermatu behar dute udal-agintariek eta dis-kriminaziorik ez egitea kolorea, adina, sexua, sexualitate-aukera, hizkuntza, erlijioa, iritzipolitikoa, jatorrizko herria zein gizartea edo diru-sarreren mailagatik.

• Kulturen arteko harremanak

Gasteizko gizartea hainbat jatorri eta ohituratako pertsonek osatzen dute. Taldeek eranaturalean elkarren artean harremanak izatea eta elkarreragina izatea sustatzeaz gain,udalaren esparrutik bultzaturiko ekintza orok oinarri dituen balioek, berdinen arteko tra-tua, desberdintasunekiko errespetua eta komunitate bera osatzen duten pertsonen artekoelkarreragin positiboa indartzen dute.

53

55

3. HELBURUAK

HELBURU OROKORRA

Vitoria-Gasteizko Plan Lokalaren helburua udalerrian bizi diren pertsona guztien elkar-bizitza harmonikoa lortzea da, sorlekua dena delakoa izanik ere.

Hori gerta dadin, ezinbestekoa da pertsona guztiei tratu bera eskaintzea, arraza, kolo-re, sexu, hizkuntza, erlijio, iritzi politiko edo bestelako, jatorrizko herri edo gizarte, eko-nomia-egoera, jaiotza edo bestelako baldintzak gorabehera, eta giza eskubideak bete dai-tezen bermatzea elkarri mintzatu eta ulertzeko giroa sortuz.

TARTEKO HELBURUAK

• Immigrazioaren gaian udalaren jarduna indartzea.

• Hirian bizi diren guztiak immigrazioaren inguruan sorturiko egoeren gainean sentsibi-lizatzea.

• Hirian kultura arteko komunikazioa sustatzea.

BERARIAZKO HELBURUAK

1. Etorkinei lehen harrera egiteko dauden baliabideak indartzea.

2. Etorkinei etxebizitza duina izateko aukera ematea.

3. Etorkinei lan-merkatuan sartzeko aukera ematea.

4. Hezkuntza eta osasun arloetako udalaren ekintzetan kultura arteko ikuspegiarenalde egitea.

5. Emakume etorkinen egoera ezagutzera ematea eta gizartean parte har dezatenbultzatzea.

6. Hiriko gazteak elkartzeko guneak sustatzea.

7. Immigrazioaren inguruan hiritarren parte-hartzea bultzatzea.

8. Hiriko immigrazioaren gaineko ezagutza sustatzea.

9. Sentsibilizatzeko gune eta baliabideak sortzearen alde egitea.

10. Hiria kultura arteko komunikaziorako gune eta baliabidez hornitzea.

11. Immigrazioa eta garapenerako laguntzaren arteko harremanaren alde egitea.

56

57

4. IMMIGRAZIOAREN PLAN LOKALAREN BALIABIDE ETA NEURRIAK

Atal honek bi zati ditu:

• Lehenak, azalpen labur honetaz gain, Immigrazio Plan Lokalean ageri diren balia-bide eta neurrien laburpen-koadroa dakar. Baliabide horietako asko garai bateanVitoria-Gasteizko Udalak immigrazioarekiko konpromisoz ezarritako neurriak dira.Planak jasotzen dituen neurri berriak, beraz, euskarri dituzten baliabideen ondoanageri dira; izan ere, baliabiderik ezean, lehen Immigrazioaren Plan Lokal honetanezartzeko dauden neurriak izango lirateke. Horrela, bada, plan hau gorpuztenduten neurriek, osatu, indartu eta finkatu egiten dituzte aurrekoak.

• Bigarren zatiko taulan, Vitoria-Gasteizko Immigrazio Plan Lokaleko neurri berriaksoilik agertzen dira, eta 11 eremutan multzokatzen: lehen harrera, etxebizitza, lan-merkatua, hezkuntza eta osasuna, emakume etorkinak, gazteria, hiritarren parte-hartzea, immigrazioaren gaineko ezagutza, sentsibilizazioa, kultura arteko komu-nikazioa eta baterako garapena.

Alor horietako bi, emakume etorkinak eta gazteria, berariazko trataeraren gaindikdaude, zeharkakoak ere bai baitira, bakoitzaren plan lokalaren edukiak adieraztenduen bezala: Gazteria Plana eta Emakumeekiko Indarkeriaren Aurkako BorrokarenPlana.

Berariazkoa dena eta zeharkakoa dena konbinatzeko estrategia misto hori, zehar-katze teorikoa bakarrik izatea ekidin beharrari zor zaio, zeharkatze horrek alorraketa alor horietan lortu beharreko helburuak desegitea ekar dezakeelarik eta arlo-ok praktikan hautemanezin edo ikusezinak izatera iritsi. Horretarako, alor bieidagozkien berariazko esparruak zehaztu dira, berezko izaera ukan dezaten, mere-zi duten arreta eskainiko zaiela ziurtatuz.

73

5. EBALUAZIOA ETA SEGIMENDUA

Ebaluazioa, metodo zientifiko bidez ikerketa sistematikoa egitean datza: ondorioak,emaitzak eta planifikatutako helburuak lortu diren aztertzea, plangintzaren gainean era-bakiak hartzeko. Horrek adierazten duen moduan, beharrezkoa da jarritako helburuakzenbateraino erdietsi diren zehaztea, bai eta ondoriorik izan bada zeintzuk izan direnaztertzea ere.

Neurri bakoitzari dagozkion helburuak zein mailatan bete diren ebaluatzeko, helbu-ruetako bakoitzari atxikitako adierazleek osatzen dute oinarrizko lan-tresna. Era horretan,neurriak ezartzeko prozesuaren ebaluazio jarraitua egin nahi da.

Beste alde batetik, plana betetzeko aldia amaituta, eraginaren ebaluazioa egingo da,planak biztanleriarengan oro har izan dituen ondorioak ikusteko. Horretarako, Vitoria-Gasteizko immigrazio-fenomenoaren segimendua egiteko adierazle-multzoa erabiliko da;adierazle horiek diagnosi-azterlanaren baitan landu ziren ebaluaziorako (Ikei, 2004).

Hala, barrura begirako ebaluazioa egingo da neurriak ezartzeari dagokionez, eta ondo-rioen ebaluazioa egiteko kanpoko enpresa batera joko da.

Prozesu bietan, zenbait eragile egongo dira; eragileek etengabe informazioa izanbeharko dute, eta, gainera, ebaluazio-prozesuan modu aktiboan esku hartuko dute.Eragile horiek ondoko egituren inguruan bilduko dira:

❏ Talde bultzatzailea. Zeregina norantza bakarrean bideratu eta emaitza komunaeskaintzeko, ebaluazioarekin loturiko prozesu guztiak koordinatzearen arduraduena da. Horretarako, ebaluatzeko behar diren tresnak sortu eta parte hartzenduten eragile guztien eskura jartzeko lana dagokio.

❏ Udaleko Sailen Arteko Immigrazioaren Mahaia. Neurriak ezarri, berorien segimen-dua egin eta sailen arteko koordinazioa ziurtatzea ditu helburu, neurrien eragin-kortasuna eta planaren zeharkakotasuna bermatzeko.

❏ Immigrazioaren Foro Lokala. Erantzukidetasunean oinarrituz plan osoari ikuskerapraktikoa ematea da bere zeregina, neurriak ezartzen diren jardun-esparrutik hur-bileko segimendu jarraitua eginez.

❏ Batzorde politikoa. Bere zeregina Immigrazioaren Plan Lokaleko helburuak etaekintzak betetzea da, plana abian jarri zuten planteamenduak berrikusiz eta tek-nikariak helburu eta ekintza horietara moldatzera bultzatuz.

❏ Erakundeen arteko Koordinazio Organoa. Bere zeregina jardun-esparru bereanindarrean dauden beste plan batzuen printzipioetara egokitzen den egiaztatzeada, eta administrazioen arteko koordinazioa bermatzea.

Organo horietako bakoitza aldian-aldian bilduko da plana betetzeko prozesuakiraun bitartean, kasu bakoitzeko zereginen berezitasunaren arabera zehaztukoden maiztasunez.

74

75

6. EGUTEGIA

2005 2006 2007

X

X

X

X X X

X

X

X

X

ALORRAREN ARABERAKO EGUTEGIA

NEURRI BERRIAK

LEHEN HARRERA

1. Norabide Udalaren Etorkinentzako Harrera Zerbitzua ezaguta-raztea.

2. Aldi baterako lehen aterpea emateko etxebizitza bat sortzea.

3. Atzerritarrei laguntzean betetzekoa den udalaren gizarte-zer-bitzuen arteko koordinazio-protokoloa berrikustea.

4. Heldu Aholkularitza Juridiko-sozialerako Zerbitzuarekiko koordinazioa.

ETXEBIZITZA

5. Udalaren Etxebizitza Bulegoa ezagutaraztea.

6. Diskriminazioaren aurkako adierazpena.

7. Etxebizitzak alokairuan uzteko eskubide eta betebeharrak eza-gutaraztea.

8. Etxebide Etxebizitza Zerbitzuarekiko koordinazioa (alokairusozial eta babestua).

76

X X X

X X

X X X

X X

X

X X

X X

X X

X

X

X X

X

X

X X X

X

X

X X X

X X X

X X

X

X X

X

X X

X X X

LAN-MERKATUA

9. Etorkinen lan-egoera ezagutzea.

10. Lan-mundura hurbiltzea.

11. Lanbideetan teknikoki alfabetatzea.

12. Gizarte-klausulak udal-kontratazioetan.

HEZKUNTZA ETA OSASUNA

13. Kulturarteko eskola-materiala.

14. Guraso-eskolak sustatzea.

15. Gurasoentzako kulturarteko heziketa.

16. Kulturen arteko harremanaren gaineko heziketa-programak.

17. Arabako Hezkuntzako Lurralde Ordezkaritzarekiko lankidetza-hitzarmena.

18. Etorkinen artean HIESa prebenitzeko programa.

19. Osasunerako kaltegarriak diren ohiturak prebenitzeko kanpai-na. Babesten programa.

20. Jendaurreko establezimenduak ireki eta mantentzeko beha-rrezko baldintzak jakinaraztea.

21. Osakidetzaren Arabako Lurralde Zuzendaritzarekiko lankidetza-hitzarmena.

EMAKUME ETORKINAK

22. Genero-indarkeria eta immigrazioaren gaineko hausnarketarako gunea.

23. Emakume etorkinen beharrak aztertzea.

24. Vitoria-Gasteizko prostituzioaren gaineko diagnostikoa.

25. Etorkinen elkarteetan generoaren ikuspegia sustatzea.

GAZTEAK

26. Etorkin gazteei laguntzeko programa.

27. “Conóceme” programa.

28. Munduko jolasak

29. Arrazismo eta Xenofobiaren Aurkako Nazioarteko Eguneanparte hartzea.

30. Gazteria eta Immigrazioaren gaineko azterketa.

31. Immigrazio eta kulturarteko harremanen gaian gazteenproiektuei laguntzea.

32. Kirola sustatzea.

77

HIRITARREN PARTE-HARTZEA

33. Asoziazionismoa sustatzea.

34. Auzoko elkarbizitzaren batzordea.

35. Immigrazioaren sektore-kontseilua

IMMIGRAZIOAREN GAINEKO EZAGUTZA

36. Vitoria-Gasteizko immigrazioaren errealitatea ezagutzeko diag-nosi-azterlana argitaratzea.

37. Udal Erregistroetan jatorriaren aldagaia sartzea.

38. Immigrazioaren Tokiko Behatokia

39. Immigrazioaren Euskal Behatokiarekiko jardute-protokoloa.

40. Immigrazio eta Kultura arteko Harremanen Agiritegia

41. Immigrazioaren Tokiko Ikerketen Saria

42. Immigrazioaren Plan Lokala argitaratzea.

43. Immigrazioaren gaineko estilo-liburua.

44. Kulturarteko harremanen atala Udal Kazetan.

45. Vitoria-Gasteizko Immigrazioaren webgunea.

46. Etorkinentzako agenda-gida eguneratzea.

47. Immigrazioa eta kulturarteko harremanen gaineko jardunaldiak.

SENTSIBILIZAZIOA

48. Arrazismo eta Xenofobiaren Aurkako Nazioarteko Egunaospatzea.

49. Migrazioen Nazioarteko Eguna ospatzea.

50. Immigrazioaren gaineko literatura-lehiaketa.

51. Komunitatean Murgiltzeko Programa

52. Autolaguntzarako eta Ulisesen sindromea prebenitzeko lantegia.

53. Immigrazioa eta kulturen arteko gaian heztea.

X X

X X

X X X

X

X

X X

X

X X

X

X

X

X X

X X

X

X

X X

X X

X

X X

X X X

X X X

78

KULTUREN ARTEKO KOMUNIKAZIOA

54. Gizarte eta Kulturarteko Bitartekaritza Zerbitzua

55. Biltzen zentroarekiko koordinazioa

56. “Zeure hirian bidaian” programa

57. Bibliografia-funtsak

58. Kulturarteko adierazpenari laguntzea.

59. Kulturarteko jaigunea

60. Beste kultura batzuetako ikuskizunen programazioa.

61. Kulturarteko azoka

62. Kultura-alderdietan heztea.

63. Euskarara hurbiltzea.

64. Aisa eta Inmigrantia hizkuntza-harrerarako programekiko koor-dinazioa.

BATERAKO GARAPENA

65. Etorkinek GGKEetan esku hartzea sustatzea.

66. Etorkin-elkarteen eta GGKEen arteko lankidetza.

X X

X X X

X X

X X

X X X

X X

X X

X X X

X X

X X

X X X

X X

X X

79

2005 2006 2007

X

X

X

X X X

X

X X XX X

X

X

X

X X XX

X XX X

X X X

X

XX X

X

XX

X

XX XX XXX X

X X XX X X

X XX X XX X X

X X

X X X

X X

SAILEN ARABERAKO EGUTEGIA

NEURRI BERRIAK

GIZARTEGINTZA SAILA

Gizarteratzea

1. Norabide Udalaren Etorkinentzako Harrera Zerbitzua ezagutaraztea.2. Aldi baterako lehen aterpea emateko etxebizitza bat sortzea.3. Atzerritarrei laguntzean betetzekoa den udalaren gizarte-zerbitzuen

arteko koordinazio-protokoloa berrikustea.4. Heldu Aholkularitza Juridiko-sozialerako Zerbitzuarekiko koordinazioa.8. Etxebide Etxebizitza Zerbitzuarekiko koordinazioa (alokairu sozial eta

babestua).11. Lanbideetan teknikoki alfabetatzea.12. Gizarte-klausulak udal-kontratazioetan.17. Arabako Hezkuntzako Lurralde Ordezkaritzarekiko lankidetza-

hitzarmena.21. Osakidetzaren Arabako Lurralde Zuzendaritzarekiko lankidetza-

hitzarmena.23. Emakume etorkinen beharrak aztertzea.26. Etorkin gazteei laguntzeko programa.30. Gazteria eta Immigrazioaren gaineko azterketa.33. Asoziazionismoa sustatzea.34. Auzoko elkarbizitzaren batzordea.35. Immigrazioaren sektore-kontseilua36. Vitoria-Gasteizko immigrazioaren errealitatea ezagutzeko diagnosi-

azterlana argitaratzea.39. Immigrazioaren Euskal Behatokiarekiko jardute-protokoloa.40. Immigrazio eta Kultura arteko Harremanen Agiritegia41. Immigrazioaren Tokiko Ikerketen Saria42. Immigrazioaren Plan Lokala argitaratzea.43. Immigrazioaren gaineko estilo-liburua.46. Etorkinentzako agenda-gida eguneratzea.47. Immigrazioa eta kulturarteko harremanen gaineko jardunaldiak.48. Arrazismo eta Xenofobiaren Aurkako Nazioarteko Eguna ospatzea.49. Migrazioen Nazioarteko Eguna ospatzea.50. Immigrazioaren gaineko literatura-lehiaketa.51. Komunitatean Murgiltzeko Programa52. Autolaguntzarako eta Ulisesen sindromea prebenitzeko lantegia.53. Immigrazioa eta kulturen arteko gaian heztea.54. Gizarte eta Kulturarteko Bitartekaritza Zerbitzua55. Biltzen zentroarekiko koordinazioa61. Kulturarteko azoka63. Euskarara hurbiltzea.64. Aisa eta Inmigrantia hizkuntza-harrerarako programekiko koordinazioa.

Komunitate-mailako ekintzak

56. “Zeure hirian bidaian” programa

80

X

X

X

X X X

X X

X

X X

X X

X X

X

X X

X

X X X

X

X X X

X X

X

X X

X X

X X

X X

X X

HIRIGINTZA SAILA



7. Etxebizitzak alokairuan uzteko eskubide eta betebeharrak ezagutaraztea.

ENPLEGU SAILA



HEZKUNTZA SAILA

13. Kulturarteko eskola-materiala.

14. Guraso-eskolak sustatzea.

15. Gurasoentzako kulturarteko heziketa.

16. Kulturen arteko harremanaren gaineko heziketa-programak.

OSASUN ETA KONTSUMO SAILA

Osasun Publikoa


19. Osasunerako kaltegarriak diren ohiturak prebenitzeko kanpaina.Babesten programa.

Osasun Ikuskaritza

20. Jendaurreko establezimenduak ireki eta mantentzeko beharrez-ko baldintzak jakinaraztea.

LEHENDAKARITZA SAILA

Berdintasuna


24. Vitoria-Gasteizko prostituzioaren gaineko diagnostikoa.


Gazteria

27. “Conóceme” programa.

28. Munduko jolasak

29. Arrazismo eta Xenofobiaren Aurkako Nazioarteko Egunean parte hartzea.

31. Immigrazio eta kulturarteko harremanen gaian gazteen proiektuei laguntzea.

Lankidetza

65. Etorkinek GGKEetan esku hartzea sustatzea.

66. Etorkin-elkarteen eta GGKEen arteko lankidetza.

Prentsa eta Protokoloa

44. Kulturarteko harremanen atala Udal Kazetan.

81

KIROL SAILA


TEKNOLOGIA BERRIEN SAILA

38. Immigrazioaren Tokiko Behatokia

45. Vitoria-Gasteizko Immigrazioaren webgunea.

KULTURA SAILA



59. Kulturarteko jaigunea

60. Beste kultura batzuetako ikuskizunen programazioa.

62. Kultura-alderdietan heztea.

SAIL GUZTIAK

37. Udal Erregistroetan jatorriaren aldagaia sartzea.

X X X

X X

X X

X X

X X X

X X

X X

X X

X

83

7. 2005EKO AURREKONTUA

2005

3.000

0

0

2.000

1.000

0

0

2.000

36.0001

0

2005eko aurrekontua

NEURRI BERRIAK

LEHEN HARRERA

1. Norabide Udalaren Etorkinentzako Harrera Zerbitzua ezagutaraztea.

3. Atzerritarrei laguntzean betetzekoa den udalaren gizarte-zerbitzuen arteko koor-dinazio-protokoloa berrikustea.

4. Heldu Aholkularitza Juridiko-sozialerako Zerbitzuarekiko koordinazioa.

ETXEBIZITZA



8. Etxebide Etxebizitza Zerbitzuarekiko koordinazioa (alokairu sozial eta babestua).

LAN-MERKATUA



11. Lanbideetan teknikoki alfabetatzea.

12. Gizarte-klausulak udal-kontratazioetan.

84

HEZKUNTZA ETA OSASUNA

17. Arabako Hezkuntzako Lurralde Ordezkaritzarekiko lankidetza-hitzarmena.


20. Jendaurreko establezimenduak ireki eta mantentzeko beharrezko baldintzakjakinaraztea.

21. Osakidetzaren Arabako Lurralde Zuzendaritzarekiko lankidetza-hitzarmena.

EMAKUME ETORKINAK



GAZTEAK

26. Etorkin gazteei laguntzeko programa.


HIRITARREN PARTE-HARTZEA

35. Immigrazioaren sektore-kontseilua

IMMIGRAZIOAREN GAINEKO EZAGUTZA

36. Vitoria-Gasteizko immigrazioaren errealitatea ezagutzeko diagnosi-azterlanaargitaratzea.

42. Immigrazioaren Plan Lokala argitaratzea.

SENTSIBILIZAZIOA

52. Autolaguntzarako eta Ulisesen sindromea prebenitzeko lantegia.

53. Immigrazioa eta kulturen arteko gaian heztea.

KULTUREN ARTEKO KOMUNIKAZIOA

55. Biltzen zentroarekiko koordinazioa



61. Kulturarteko azoka

64. Aisa eta Inmigrantia hizkuntza-harrerarako programekiko koordinazioa.

GUZTIRA

0

4.6992

2.000

0

8.000

6.000

(3)

3.000

12.000

0

0

12.0001

15.000

0

6.000

0

0

0

112.699

1. Neurri horiek hartzeko esleitutako aurrekontua Prestaturik profesional atzerritarren elkartearekin egindako hitzar-menekoa da.

2. Neurri horiek hartzeko esleitutako aurrekontua Udaleko Osasun eta Kontsumo Sailak (OKUS) Hiesaren AurkakoArabako Herritarren Batzordearekin izenpetutako hitzarmenekoa da.

3. Neurri hori hartzea Eusko Jaurlaritzaren Immigrazio Zuzendaritzaren finantziazioaren baldintzapean egongo da.

85

KOPURUA ( )

288.732,38

92.380

141.000

138.862,49

121.477,59

27.891

810.343,46

BALIABIDEA

Norabide Udalaren Etorkinentzako Harrera Zerbitzua

Ibiltaria Programa

Atzerritarrentzako zaintzapeko etxebizitzak

Vitoria etxea

Alfabetatze Lantegia Teknologia Berrietatik

Itzulpen eta Interpretaritza Zerbitzua

GUZTIRA

GIZARTEGINTZA SAILAK IMMIGRAZIOAN EGINDAKO INBERTSIOA

KOPURUA ( )

60.000

48.000

108.000

KONTZEPTUA

Immigrazioaren Plan Lokala

Prestaturik profesional atzerritarren elkartearekiko hitzarmena.

GUZTIRA

GIZARTEGINTZA SAILAK 2005EAN IMMIGRAZIOAREN PLAN LOKALERA BIDERA-TUTAKO AURREKONTUA

87

8. METODOLOGIA

Immigrazioaren Plan Lokalaren metodologiaz hitz egitea parte-hartzeaz hitz egitea da,metodologia-printzipio horrek gidatu du planaren lanketa-prozesua hasieratik.

Horretarako, Talde Bultzatzaileak eraturiko langune batetik abiatu da, eta horretanoinarrituta ezarri da parte hartzeko mailakako dinamika; dinamika horretan gero etagehiago eta anitzagoak izan dira prozesuan sartu diren eragileak.

Parte-hartzea hainbat profiletako ordezkariek osaturiko hiru euskarritan funtsatu da:teknikoa, politikoa eta hiritarrena. Euskarri teknikoa bi mailatan egituratzen da: PlanarenTalde Bultzatzailea den Gizartegintza Sailaren lan-taldearekin lotua eta udalaren hainbatsailen ordezkari diren teknikariek osatzen duten Udaleko Sailen arteko Mahaiari lotua.

Euskarri politikoa Udaleko talde politiko guztiek osatzen dute, eta hiritarren zutabeaImmigrazioaren Foro Lokalaren bitartez antolatzen da; Immigrazioaren Plan Lokalareninguruan lan egiteko, foro horretako partaide dira udalerriko hainbat gizarte-eragile etaelkartekide izan gabe bildutako zenbait pertsona. Erakundearteko Batzordea, bere aldetik,Jaurlaritza, Aldundi eta tokiko administrazioen ordezkariek osatzen dute.

Parte-hartzeaz gain, prozesuaren printzipio nagusia, zeharkakotasuna ere hor egon dafase guztietan zehar; zeharkakotasunak koherentzia eta konpromisoa eman dizkio plana-ri eremu guztietan, eta generoa eta etorkin gazteen kolektiboaren ikuspegiei arreta bere-zia eskaini die, eremu guztietan zeharkako elementutzat hartuz.

Azkenik, ikuskera praktikoari eusteko ahalegina egin da, eta hiriko immigrazioarenerrealitatean sartuen dauden pertsonekiko hurbiltasuna bilatu; horrela, bada, fenomeno-aren protagonista diren hainbat erakunderen ordezkari direnekin banakako elkarrizketakegin dira.

88

Horrekin guztiarekin, erakundetik urrunen dauden pertsonen ahotsa entzun ahal iza-teko aukera eman nahi izan da, inongo salbuespenik gabe, adierazpenak egiteko aukeraemanez eta hirian bizi diren pertsona guztien interesez arduratzeko helburuarekin beti.

Jarraian zehazten da zeregin horretan zein pertsona eta erakundek esku hartzen duten:

TALDE

BULTZATZAILEA

• Gizartegintza Saileko zuzendaria

• Gizarteratze Zerbitzuko burua

• Udalaren Etorkinentzako Harrera Zerbitzuaren koordi-natzailea

• Gizartegintza Sailaren Immigrazio Teknikak

• Gizartegintza Saileko Teknikari Taldea

UDALEKO SAILEN

ARTEKO MAHAIA

OSAERA

• Hirigintza• Osasuna eta Kontsumoa• Enplegua• Gizartegintza• Gazteria• Hezkuntza• Osasun Publikoa• Gizartegintza• Kultura• Gizarte-etxeak• Prentsa eta Protokoloa• Estrategia Plangintza• Gazteria• Teknologia Berriak• Gizartegintza• Gizartegintza• Berdintasuna• Gazteria• Lankidetza• Udaltzaingoa• Estrategia Plangintza

• Gazteria• Kirola• Kirola - Aldabe gizarte-etxea• Osasun Publikoa• Udaltzaingoa• Gizartegintza

EREMUA

ETXEBIZITZA

ENPLEGUA

HEZKUNTZA

KULTURA

GIZARTE-EKIMENA

GAZTERIA

89

ERAKUNDE

ELKARRIZKETATUAK

• Colombia-Euskadi elkartea

• Altakua kultura-elkartea/meskita

• Noor kultura-elkartea/meskita

• Sunna kultura-elkartea/meskita

• Barrenkale auzo-elkartea

• Laguntzailerik gabeko atzerritar gazteen zentroa(Boscoetxea elkartea)

IMMIGRAZIOARENFORO LOKALA

• Acción Comunitaria Compartir elkartea

• Biztanle afroamerikarren AFRO elkartea

• Asolatina elkartea

• Boskoetxea elkartea

• Colombia-Euskadi elkartea

• Compartiendo Culturas kultura-elkartea

• Perurako zuzeneko laguntzarako ADIPE elkartea

• Gasteiz-On merkatari-elkartea

• Prestaturik atzerritar profesionalen elkartea

• ADSIS-Hazia Gizarte-ekimeneko Zerbitzuen Elkartea

• Barrenkale auzo-elkartea

• Eraberri elkartea

• Gizarterako elkartea

• Atamán kulturarteko elkartea

• Etorkin afrikarra erabat integratzeko AITIA elkartea

• SARTU-Álava elkartea

• Arabako Berritzegune

• Vital Kutxa

• Cáritas

• Herri-kultura eta Helduen Sustapenerako Zentroa

• Immigranteak Gidatzeko Zentroa (UGT)

• María Inmaculada Erlijiosoen Gizarte Zentroa

• Txinatarren Kolektiboa

TALDE POLITIKOAK

• Eusko Alkartasuna

• Ezker Batua-Berdeak

• Partido Nacionalista Vasco-Eusko Alderdi Jeltzalea

• Partido Socialista de Euskadi-Euskadiko Ezkerra

• Partido Popular

90

• Errefuxiatuari Laguntzeko Espainiako Batzordea(CEAR Euskadi)

• Arabako Gizarte-laguntzaile eta gizarte-langileenElkargo Ofizialaren Immigrazio Batzordea

• Gurutze Gorria

• Hegala, Lanerako Prestakuntza eta Garapena

• Hikateneo-Hemen eta Munduan

• Etorkinak, EAEko Marokoarren Ekimena

• Arabako Enpresariak, AES

• Sindikoa-Herritarren defendatzailea

• SOS Arrazakeria

ERAKUNDEARTEKOBATZORDEA

• Eusko Jaurlaritza (Immigrazio Zuzendaritza)

• Arabako Foru Aldundia

• Vitoria-Gasteizko Udala

IMMIGRAZIOARENFORO LOKALA

91

IMMIGRAZIOAREN PLAN LOKALA EGITEAN GAUZATUTAKO JARDUEREN LABURPEN-TAULA

2003

• Talde Bultzatzailea sortu

• Diagnosi-azterlana egiteko deialdiaren oinarriak diseinatu

• Diagnosi-azterlana egiteko deialdia

• Immigrazioaren Plan Lokala egitearen gaineko argibide-agiria idatzi• Batzorde Politikoari agiria aurkeztu• Zuzendarien bilera• Sail bakoitzean teknikariak izendatu• Sailen arteko Mahaia osatu• Lan-batzordeen bilerak

• Lan-batzordeen bilerak

• Oinarrizko agiriaren lehen zirriborroa egin, immigrazioaren inguruanUdalak bultzaturiko ekintza eta ekimenekin.

• Diagnosi-azterlana esleitzea

ABUZTUA

IRAILA

URRIA

AZAROA

ABENDUA

URTARRILA

OTSAILA

MARTXOA

APIRILA

MAIATZA

EKAINA

UZTAILA

ABUZTUA

IRAILA

URRIA

URRIA

AZAROA

ABENDUA

2004

• Diagnosi-azterlana egiteko hautatutako erakundearekin kontratuaizenpetu

• Immigrazio-planen gaineko kontsulta• Diagnosi-azterlanaren segimendua

• Elkarteekin bildu eta Immigrazioaren Foro Lokalaren gaineko aurkez-pena eta kontsulta egin

• Planean ekiteko proposamenak egin

• Diagnosi-azterlanaren segimendua

• Sailen arteko Mahaia lan-batzordeetan bildu

• Foroa dinamizatzeko, erakundeekin bilerak egin

• Diagnosi-azterlanaren segimendua

• Oinarrizko agiriaren bigarren zirriborroa egin

• Diagnosi-azterlanaren behin betiko agiria aztertu

• Immigrazioaren Foro Lokala dinamizatzeko proiektua esleitu

• Foroa osatu

• Diagnosi-azterlana aurkeztu

• Immigrazioaren Foro Lokala aurkeztu.

• Lan egin eta parte hartzeko saioakUdaleko Talde PolitikoakSailen arteko MahaiaImmigrazioaren Foro Lokala

• Immigrazioaren Foro Lokalaren ekarpenen agiria eman

92

2005

• Immigrazioaren Plan Lokalaren oinarrizko agiriaren hirugarren zirriborroaegin

• Hirugarren zirriborroa kontsultatu

Udaleko Talde PolitikoakSailen arteko MahaiaImmigrazioaren Foro LokalaErakundearteko Batzordea

• Immigrazioaren Plan Lokalaren behin betiko zirriborroa egin

• Immigrazioaren Plan Lokalaren zirriborroa Gizarte Gaietarako Batzordeariaurkeztu

• Tokiko Gobernu Batzarrak Immigrazioaren Plan Lokala onetsi

URTARRILA

OTSAILA

MARTXOA

APIRILA

MAIATZA

immigrazioaren lehen plan lokala vitoria ......hitzaurrea 2005eko maiatzaren 27an onetsi zuen...

Documents