ibaialde 2010

8
ibai alde www.euskadi.net/aztertu Gure lurraldearen berezitasunek, aran sakoneko orografia apurtuak, eta malda txikiko lautada zabalak, urak modu zenbatezinetan jarraitzen duen mosaikoa sortzen dute, mendietako errekastoetatik, ur geza itsasoraino bideratuko duten ibai handietara. Osora 24 arro hidrografiko esanguratsu deskribatu dira Euskal Autonomi Erkidegoan, ibai nagusiak eta ur masa handiekin batzen diren erreka eta iturburuak biltzen dituztenak. ibaialde programaren helburua, Araba, Gipuzkoa eta Bizkaiko ibai gehienen egoera ezagutzera heltzea da, boluntariotza eta hezkuntza ekintza ezberdinak sustatuz, hau guztia ingurumenareki- ko arduraren ikuspuntu batetik. 2010eko kanpainan, 165 taldek eman dute izena ibai zati bateko ingurumen egoera ikertzeko, 3.500 pertsonaren parte hartzearekin, orotara ibaialde ekintzetan aritu diren 8.500 pertsonak kontutan hartu gabe (lehiaketa, haur hezkuntzako materiala, irteerak, txontxongiloak...). Las peculiaridades de nuestro territorio, de orografía quebrada recorrida por profundos valles, y anchas llanadas de baja pendiente, crean un mosaico por donde el agua discurre de innumerables formas, desde pequeños regueros de montaña, hasta los principales cursos que guiarán el agua dulce hasta el mar. En total se han descrito 24 cuencas hidrográficas significativas que engloban los principales ríos en la Comunidad Autónoma del País Vasco, además de los cientos de arroyos y manantiales que nutren las grandes masas de agua. El objetivo del programa ibaialde es poder llegar a conocer el estado del mayor número posible de cauces de Álava, Gipuzkoa y Bizkaia, promoviendo a su vez el voluntariado y diferentes activida- des educativas, todo ello desde la perspectiva del cuidado del medio ambiente. En la campaña de 2010, se han inscrito 165 grupos para realizar el estudio ambiental del tramo de un río, con la participación de más de 3.500 personas, superando la cifra de 8.500 que han llevado a cabo alguna de las diferentes actividades de ibaialde (concurso, material de educación infantil, salidas, títeres...). Campaña 2010 Kanpaina aldizkaria Argazkia: María Iriondo AITA LARRAMENDI IKASTETXEA ANDOAIN AITOR HERNANDEZ VITORIA-GASTEIZ ALONSOTEGIKO ESKOLA ALONSOTEGI ASKARTZA CLARET IKASTETXEA LEIOA ASSA IKASTOLA LA PUEBLA DE LABARCA AZTERLARIAK ELKARTEA VITORIA CEP AMOROTO LHI AMOROTO CEP EGAPE LHI URNIETA CEP ERETZA LHI GUEÑES CEP GURUTZETA LHI BARAKALDO CEP ITURZAETA LHI GETARIA CEP MIMETIZ LHI ZALLA CEP MONTORRE LHI GAUTEGIZ-ARTEAGA CEP UGARO LHI LEGORRETA CEP VELAZQUEZ LHI BASAURI COLEGIO VIZCAYA ZAMUDIO DULANTZI ESKOLA ALEGRIA-DULANTZI DURANGOKO JESUITAK DURANGO EGUZKIBEGI IKASTETXEA GALDAKAO EL AVE MARÍA IKASTETXEA BILBAO ELKAR HEZI- MIKEL AOZARAZA OÑATI EMAUS FUND. SOCIAL DONOSTIA- SAN SEBASTIÁN EMILIO CAMPUZANO IKASTETXEA BILBAO ERREKAREN LAGUNAK VITORIA-GASTEIZ FADURA INSTITUTUA GETXO FLOREAGA SALESTAR IKASTETXEA AZKOITIA FRANCISACANAS DE MONTPELLIER IKASTETXEA TRAPAGARAN GASTEIZKO MAGISTERITZA ESKOLAKO HEZIKETA FISIKO VITORIA-GASTEIZ IES ABADINO BHI ABADIÑO IES AIXERROTA BHI GETXO IES ANTIGUA LUBERRI BHI DONOSTIA-SAN SEBASTIÁN IES BIDEBIETA BHI BASAURI IES DERIO BHI DERIO IES LEITZARAN BHI ANDOAIN IES MUSKIZ BHI MUSKIZ IES ONGARAI BHI ERMUA IES ORIXE BHI TOLOSA IES TALAIA BHI HONDARRIBIA IES ZUBILETA BHI GETXO IRUNGO LA SALLE IRUN ISPASTERKO ESKOLA ISPASTER JESUS OBRERO IKASTETXEA VITORIA-GASTEIZ JUAN OROBIOGOITIA IKASTETXEA IURRETA KANPEZUKO INSTITUTUA KANPEZU KARMENGO AMA IKASTETXEA AMOREBIETA-ETXANO KURUTZIAGA IKASTOLA DURANGO LA ANUNCIATA IKASTETXEA DONOSTIA-SAN SEBASTIÁN LA MILAGROSA IKASTETXEA LAUDIO LA SALLE BERROZPE IK. ANDOAIN LA SALLE DEUSTO BILBAO LANDARLAN ELKARTEA ORDIZIA LARDIZABAL LHI ZALDIBIA LARRAÑAZUBI IKASTETXEA GETXO LASKORAIN IKASTETXEA TOLOSA LAUDIOKO LANBIDE HEZIKETA LAUDIO LAURO IKASTOLA LOIU LAUTADA IKASTOLA AGURAIN LUISA DE MARILLAC ELKARTEA BILBAO MARIAREN BIHOTZA IKASTETXEA DONOSTIA-SAN SEBASTIÁN MARISTAS SAN MIGUEL IK. ZALLA MUKUSULUBA IKASTETXEA BARAKALDO MUÑAGORRI IKASTETXEA BERASTEGI MURGIA INSTITUTUA MURGIA NTRA SRA DEL CARMEN BILBAO OIKIAKO ESKOLA ZUMAIA OLAZABAL IKASTEXEA LEGAZPI ORIOKO IKASTOLA ORIO REPELEGA-TRUEBA PORTUGALETE SAN JOSE IKASTETXEA NANCLARES DE L A OCA SAN VIATOR IKASTETXEA SOPUERTA STA MARIA MARIANISTAS VITORIA-GASTEIZ TXINDOKI-ALKARTASUNA LIZEOA BEASAIN TXINGUDI IKASTOLA IRUN URDANETA IKASTETXEA LOIU ZALDUPE ONDARROAKO HERRI ESKOLA ONDARROA ZUMADI ESKOLA AMEZKETA ZUMAIAKO INSTITUTUA ZUMAIA Emaitzak bidali dituzten PARTAIDEAK PARTICIPANTES que han mandado los resultados

Upload: ingurumena-ejgv

Post on 07-Apr-2016

250 views

Category:

Documents


10 download

DESCRIPTION

 

TRANSCRIPT

Page 1: Ibaialde 2010

ibaialdewww.euskadi.net/aztertu

Gure lurraldearen berezitasunek, aran sakoneko orografiaapurtuak, eta malda txikiko lautada zabalak, urak moduzenbatezinetan jarraitzen duen mosaikoa sortzen dute, mendietakoerrekastoetatik, ur geza itsasoraino bideratuko duten ibaihandietara.

Osora 24 arro hidrografiko esanguratsu deskribatu dira EuskalAutonomi Erkidegoan, ibai nagusiak eta ur masa handiekin batzendiren erreka eta iturburuak biltzen dituztenak.

ibaialde programaren helburua, Araba, Gipuzkoa eta Bizkaikoibai gehienen egoera ezagutzera heltzea da, boluntariotza etahezkuntza ekintza ezberdinak sustatuz, hau guztia ingurumenareki-ko arduraren ikuspuntu batetik.

2010eko kanpainan, 165 taldek eman dute izena ibai zatibateko ingurumen egoera ikertzeko, 3.500 pertsonaren partehartzearekin, orotara ibaialde ekintzetan aritu diren 8.500 pertsonakkontutan hartu gabe (lehiaketa, haur hezkuntzako materiala,irteerak, txontxongiloak...).

Las peculiaridades de nuestro territorio, de orografía quebradarecorrida por profundos valles, y anchas llanadas de bajapendiente, crean un mosaico por donde el agua discurre deinnumerables formas, desde pequeños regueros de montaña,hasta los principales cursos que guiarán el agua dulce hasta el mar.

En total se han descrito 24 cuencas hidrográficas significativasque engloban los principales ríos en la Comunidad Autónoma delPaís Vasco, además de los cientos de arroyos y manantiales quenutren las grandes masas de agua.

El objetivo del programa ibaialde es poder llegar a conocer elestado del mayor número posible de cauces de Álava, Gipuzkoa yBizkaia, promoviendo a su vez el voluntariado y diferentes activida-des educativas, todo ello desde la perspectiva del cuidado delmedio ambiente.

En la campaña de 2010, se han inscrito 165 grupos pararealizar el estudio ambiental del tramo de un río, con la participaciónde más de 3.500 personas, superando la cifra de 8.500 que hanllevado a cabo alguna de las diferentes actividades de ibaialde(concurso, material de educación infantil, salidas, títeres...).

Campaña 2010 Kanpainaaldizkaria

Arg

azki

a: M

aría

Irio

nd

o

AITA LARRAMENDI IKASTETXEA ANDOAINAITOR HERNANDEZ VITORIA-GASTEIZALONSOTEGIKO ESKOLA ALONSOTEGIASKARTZA CLARET IKASTETXEA LEIOAASSA IKASTOLA LA PUEBLA DE LABARCAAZTERLARIAK ELKARTEA VITORIACEP AMOROTO LHI AMOROTOCEP EGAPE LHI URNIETACEP ERETZA LHI GUEÑESCEP GURUTZETA LHI BARAKALDOCEP ITURZAETA LHI GETARIACEP MIMETIZ LHI ZALLACEP MONTORRE LHI GAUTEGIZ-ARTEAGACEP UGARO LHI LEGORRETACEP VELAZQUEZ LHI BASAURICOLEGIO VIZCAYA ZAMUDIODULANTZI ESKOLA ALEGRIA-DULANTZIDURANGOKO JESUITAK DURANGOEGUZKIBEGI IKASTETXEA GALDAKAOEL AVE MARÍA IKASTETXEA BILBAOELKAR HEZI- MIKEL AOZARAZA OÑATIEMAUS FUND. SOCIAL DONOSTIA- SAN SEBASTIÁNEMILIO CAMPUZANO IKASTETXEA BILBAOERREKAREN LAGUNAK VITORIA-GASTEIZFADURA INSTITUTUA GETXOFLOREAGA SALESTAR IKASTETXEA AZKOITIA

FRANCISACANAS DE MONTPELLIER IKASTETXEA TRAPAGARAN

GASTEIZKO MAGISTERITZA ESKOLAKO HEZIKETA FISIKO VITORIA-GASTEIZ

IES ABADINO BHI ABADIÑOIES AIXERROTA BHI GETXOIES ANTIGUA LUBERRI BHI DONOSTIA-SAN SEBASTIÁNIES BIDEBIETA BHI BASAURIIES DERIO BHI DERIOIES LEITZARAN BHI ANDOAINIES MUSKIZ BHI MUSKIZIES ONGARAI BHI ERMUAIES ORIXE BHI TOLOSAIES TALAIA BHI HONDARRIBIAIES ZUBILETA BHI GETXOIRUNGO LA SALLE IRUNISPASTERKO ESKOLA ISPASTERJESUS OBRERO IKASTETXEA VITORIA-GASTEIZJUAN OROBIOGOITIA IKASTETXEA IURRETAKANPEZUKO INSTITUTUA KANPEZUKARMENGO AMA IKASTETXEA AMOREBIETA-ETXANOKURUTZIAGA IKASTOLA DURANGOLA ANUNCIATA IKASTETXEA DONOSTIA-SAN SEBASTIÁNLA MILAGROSA IKASTETXEA LAUDIOLA SALLE BERROZPE IK. ANDOAINLA SALLE DEUSTO BILBAOLANDARLAN ELKARTEA ORDIZIA

LARDIZABAL LHI ZALDIBIALARRAÑAZUBI IKASTETXEA GETXOLASKORAIN IKASTETXEA TOLOSALAUDIOKO LANBIDE HEZIKETA LAUDIOLAURO IKASTOLA LOIULAUTADA IKASTOLA AGURAINLUISA DE MARILLAC ELKARTEA BILBAOMARIAREN BIHOTZA IKASTETXEA DONOSTIA-SAN SEBASTIÁNMARISTAS SAN MIGUEL IK. ZALLAMUKUSULUBA IKASTETXEA BARAKALDOMUÑAGORRI IKASTETXEA BERASTEGIMURGIA INSTITUTUA MURGIANTRA SRA DEL CARMEN BILBAOOIKIAKO ESKOLA ZUMAIAOLAZABAL IKASTEXEA LEGAZPIORIOKO IKASTOLA ORIOREPELEGA-TRUEBA PORTUGALETESAN JOSE IKASTETXEA NANCLARES DE L A OCASAN VIATOR IKASTETXEA SOPUERTASTA MARIA MARIANISTAS VITORIA-GASTEIZTXINDOKI-ALKARTASUNA LIZEOA BEASAINTXINGUDI IKASTOLA IRUNURDANETA IKASTETXEA LOIUZALDUPE ONDARROAKO HERRI ESKOLA ONDARROAZUMADI ESKOLA AMEZKETAZUMAIAKO INSTITUTUA ZUMAIA

Emaitzak bidali dituzten PARTAIDEAK

PARTICIPANTES que han mandado los resultados

Page 2: Ibaialde 2010

ibaialde 20102

ibaialde 2010 kanpainan zehar EAEko 53 ibaiaztertu dira, parte-hartzaileek guztira 202laginketa ezberdin egin dituztelarik. 47 laginketek3 parametro negatibo edo gehiago izan dituzte,kontutan hartutakoak hauek izanik: kiratsa,hildako arrainak, aparra, olioa, eutrofizazioa, pH-a, nitratoak, nitritoak, O2 disolbatua, zaborrak,hondakinak eta ontziak. Bestalde, 65 puntutan ezda parametro negatiborik topatu.Hurrengoko irudian Euskal Autonomi Erkidegokoibilgu nagusiak eta ikertutako ibaietako puntuakageri dira, kolore ezberdinekin lortutako emaitzenarabera.

Durante la campaña ibaialde 2010 se analizaron 53ríos de la CAPV, en los que los y las participantes hanllevado a cabo un total de 202 muestreos diferentes.47 de estos muestreos han obtenido 3 o más valoresnegativos para diferentes parámetros, que son: malolor, peces muertos, espumas, aceites, eutrofización,pH, nitratos, nitritos, O2 disuelto, basuras, restos yenvases. Por el contrario, 65 de los puntos no hanregistrado ningún parámetro negativo.

En la siguiente imagen se muestran losprincipales cauces de la Comunidad AutónomaVasca y los puntos de río analizados, con diferentescolores dependiendo de los resultados obtenidos.

Mediterranear IsurialdeaVertiente Mediterránea

Verde: no se han detectado parámetrosnegativos.

Blanco: puntos con 1 o 2 valores negativos.

Naranja: puntos con 4 o 5 valores negativos.

Rojo: muestreos con más de 6 valores negativos.

Berdez: ez da parametro negatiborik aurkitu.

Zuriz: 1 edo 2 balio negatibo dituzten puntuak.

Laranjaz: 4 edo 5 balio negatibo dituztenpuntuak.

Gorriz: 6 balio negatibo edo gehiago dituztenak.

Resultados de la campañaKanpainaren emaitzak

Kantauriar IsurialdeaVertiente Cantábrica

Page 3: Ibaialde 2010

Ibaia eta blokea

Río y bloque

UnitateaUnidad

Ibaia eta blokea

Río y bloque

UnitateaUnidad

AMETZAGA 1 10

BAIAS 1 5

BAIAS 1 9

BAIAS 2 2

BAIAS 2 10

BAIAS 3 2

BAIAS 3 8

BAIAS 4 2

BARBADUN 3 10

BARBADUN 3 6

BARBADUN 4 1

BARBADUN 5 4

BARBDUN 4 2

BATAN 1 9

BOLUE 1 7

BUTROE 4 10

BUTROE 5 1

CUNCIAL 1 6

CUNCIAL 1 8

DULANTZI 1 4

IBAIETA 1 6

IBAIZABAL 3 9

IBAIZABAL 3 1

IBAIZABAL 3 2

IBAIZABAL 4 3

IBAIZABAL 4 8

IBAIZABAL 4 7

IBAIZABAL 4 10

JAIZUBIA 1 3

MAÑARIA 2 8

MOLINAO 1 7

MOLINAO 1 10

NERBIOIA 5 4

NERBIOIA 5 6

NERBIOIA 9 8

OÑATI 1 1

ORIA 13 5

ORIA 8 1

UGALDE 1 7

UGALDE 1 10

UROLA 9 5

UROLA 9 7

UROLA 9 10

URUMEA 4 5

URUMEA 7 5

ZADORRA 1 8

ZADORRA 1 9

3ibaialde 2010 3

A continuación se muestran los 47 puntos en los quehan sido detectados 3 ó más parámetros negativos.Cada parámetro viene representado por un icono.

Ondoren, 3 parametro negatibo edo gehiagoantzeman diren 47 puntuak erakusten dira.Parametro bakoitza ikur baten bidez izendatua dago.

2010.eko kanpainan, emaitza negatibodun 10puntu gehiago aurkitu dira, pasaden urtekolaginketarekin alderatuz:

Azpimarragarria da azterketa egindako laupuntutan 6 parametro negatibodun emaitzak jasoizana: Nerbioi ibaian, Laudiotik pasatzean (Araba),Molinao errekan, Pasaia gurutzatuz (Gipuzkoa), etaIbaizabalaren bi puntutan, Muntzaratz-ko urtegianeta Arriandin, biak Abadiñon (Bizkaia); hau jakinda,guztien gainetik Ibaieta ibaiaren ibilguan (Donostia-SanSebastián) egindako galdeketa nabarmentzen da,guztira 7 parametro negatibo zenbatu baitziren.

EstatistikakNon bete dira galdeketak?

Estadísticas¿Dónde se han rellenado los cuestionarios?

Durante la campaña de 2010 se han detectado10 puntos más con resultados negativos respecto alaño anterior:

Es recalcable la apreciación de hasta 6parámetros negativos en cuatro puntos de muestreo:en el río Nervión, a su paso por la localidad de Llodio(Álava), en el arroyo Molinao, cruzando Pasaia(Gipuzkoa), y en dos puntos del Ibaizabal, en lapresa de Muntzaratz y a su paso por Arriandi, ambosen Abadiño (Bizkaia); con todo ello,y por encima delresto, destaca el cuestionario realizado en el caucedel Ibaieta, en Donostia-San Sebastián, donde sellegan a contar un total de 7 parámetros negativos.

Erribera basoa / Bosque de riberaIkertutako ibaiertzetan

aurkitutako zuhaitz espe-zieen ugaritasuna ehune-kotan (%100-ibai guz-tietan aurkitu da; %0-ezda ibai batean ereaurkitu).

Riqueza en porcentajesde especies de árbolesencontradas en loscauces estudiados

(100%-se ha encontrado en todos los ríos; 0%-no se ha encontrado enningún río).

Olioa /Aceites

Zabor plastikoak /Basuras plásticas

Ontziak / Envases

Aparra / Espumas

Eutrofizaziozantzuak / Síntomasde eutrofización

Kiratsa / Mal olor

Nitrato kantitatehandiak / Altosvalores de nitratos

Nitrito kantitatehandiak / Altosvalores de nitritos

O2 kantitate txikiak /Bajos valores de O2

Hildako arrainak/Peces muertos

pH desegokia / pH inadecuado

Tamaina handikohondakinak / Restosde gran tamaño

Page 4: Ibaialde 2010

Ondorioak

Aztertutako ibai eta erreka gehienakKantauriar isurialdean daude kokaturik (202puntuetatik 159 bertan izan dira). Era berean,azterlariek orokorrean hautatutako ibaiarenzatiak laginketa egiteko erdi edo behe ibilguakdira. Normalean, parte hartzaileak, gertugeratzen zaizkien tokitara joaten dira, hobetoezagutzen dutelako eta errazago egiten zaielako,edota interes berezia daukatelako bertakoegoera zein den jakiteko.

Leku hauek gizakiak eraldatuak izan ohi dira,batzuetan bere balio naturalak mantentzendituztenak, baina gehienetan hainbat aldaketajasandakoak. Gizakion gehiegizko presioa eraginkaltegarriak ditu ibaiarentzat, horren seinaleikerketetan azaldutako parametroen datunegatiboak dira. Biodibertsitatearekin antzekogauza gertatzen da. Erribera basoak aspaldigeure ibaietan zeukan presentzia galdu du, nahizeta ondo kontserbatutako lekuetan alteraziorikgabe iraun. Animaliek ere, hiri eta herrietatikaldendu dira hainbat arrazoiengatik, ikuskatzeasailagoa egiten duena.

Conclusiones

La mayoría de ríos y arroyos analizados seencuentran en la vertiente cantábrica (159 de 202puntos). Del mismo modo, los puntosseleccionados por el personal investigador parahacer el muestreo pertenecen al curso medio-bajodel río. Normalmente, quienes participan acuden alugares que les quedan cerca, bien porque losconocen mejor y les es más fácil, o bien por uninterés especial en conocer el estado en el que seencuentra el lugar.

Suelen ser sitios transformados por el serhumano, que a veces mantienen sus valoresnaturales, pero que en su mayoría han sufridoalteraciones. La presión excesiva sobre los ríostienen una repercusión negativa, señal de ello losdatos negativos que han aparecido de varios delos parámetros. Con la biodiversidad ocurre algosimilar. El bosque de rivera ha perdido la presenciaque tenía antaño en nuestros ríos, a pesar de queperdure en algunos puntos bien conservados. Losanimales también, se han alejado de pueblos yciudades por varias razones, lo que hace másdificultoso avistarlos.

ibaialde 20104

Ibai alde 2010Parte hartu! ¡Participa!902 160 138

Animaliak / AnimalesAzterketetan parte hartu duten taldeek animaliak

antzematen ahalegindu dira landutako 202 puntutan,bai zuzenean ikusiz, edota aztarnak, soinuak, etakantak baliatuz espezie ezberdinak bertan direla ja-kiteko. Hurrengoko taulan animalia mota bakoitzazenbat puntutan antzeman den adierazita dator; ka-su guztietan espezie basatiak soilik hartu dira kontu-tan (etxe-abereak kanpo geratu dira):

Los grupos participantes en el análisis han intenta-do detectar diferentes especies de animales en los202 puntos muestreados, bien por observación direc-ta, o bien valiéndose de rastros, sonidos y cantos, queevidencian su presencia en el lugar. En la siguiente ta-bla se indica el número de muestreos en los que se haobservado cada tipo de animal; en todos los casos setienen únicamente en cuenta las especies salvajes(los animales domésticos han quedado excluidos):

Arrainak Peces

Anfi bioakAnfi bios

NarraztiakReptiles

HegaztiakAves

UgaztunakMamíferos

KarramarroakCangrejos

194 43 41 198 9 17

Adi!Ikusitako animalia eta aztarneiesker espezie inbaditzaileak

badirela jakin dugu. 16 puntutan berez amerikarra denkarramarro gorriak (Procambarusclarkii) ikusiak izan dira. Bestalde,talde batek, koipu bat ikustea lortu

du, Jaizubia ibaian.

¡Atención!Hemos sabido de la presencia de es-pecies invasoras gracias a los anima-

les avistados y sus rastros.En 16 puntos han sido vistos ejempla-

res de cangrejo rojo (Procambarusclarkii), especie propia de América.

Por otro lado, uno de los grupos, ha conseguido ver un koipú en

el río Jaizubia.

Page 5: Ibaialde 2010

ibaialde 2010 5

kontatu zure esperientzia cuéntanos tu experiencia

2002ko irailean abiatu zen Zernola Olinpiada.Zientziaren eta teknologiaren inguruko olinpiada da,DBHko 1. eta 2. mailetako gaztetxoei zuzendua. Internetbidez jolastuz parte hartzen da. Horren helburua da,gaztetxoei zientziarekiko zaletasuna pizteaz gain,talde-lana eta sormena sustatzea, baita kanala kontuanhartuta, teknologia berrietan trebatzea ere.

Ikasturteak dirauen bitartean, proba bat jartzen dahilero —zientziaren ingurukoa betiere—, natura-zientzietako, informatikako, teknologia berrietako edomatematikako irakasleek klasean erabiltzeko modukoa.Gelako ikasle guztiek proba elkarrekin aztertu, lanabanatu, eta ondoren, erantzun bakarra bidaltzen dute.Ikasleei proposatzen zaizkien probak beti diraezberdinak, bat izan ezik. Proba hori oso berezia da,eta udaberriaren atarian izaten da.

Udaberri-hasiera garai aproposa da kanpora ateraeta, adibidez, ibaira hurbiltzeko. Ibaira, zertara?Freskatzera? Ez, oraindik ez du bero handirik egiten.Siesta egitera? Ez dago gaizki, baina... zergatik ezbiologo bihurtu? Uraren kalitateari begiratzea propo-satzen zaie proba honetan, herriko ibai hori osasunez zermoduz dabilen jakin dezaten!

Proba honetan egindako lana, olinpiadarenwebgunean ikasgela bakoitzak duen blogean jartzendute gazteek, guztien eskura. Horrela, norberarenibaiaren ekosistemen ezaugarriak eta horien arazoakhobeto ezagutzeaz gain, beste lehiakideen herrietakoibaienak ezagutzen dituzte.

Informazio gehiago www.zernola.net webguneanKontaktua: 943 363 040 eta [email protected]

Seigarren urtea Zernola Olinpiadak Ibaialderekin bat egiten duela. ElhuyarFundazioak antolatzen duen lehiaketaren helburuak bat datoz bete-betean AZTERTUprogramarekin eta, gainera, ikasleek oso ondo pasatzea gustuko dutenez, aitzakiabikaina da bizikleta hartu, ikastetxetik atera eta ibaia ezagutzeko.

Zernola olinpiadaere, ibaiaren alde!

Page 6: Ibaialde 2010

¿Cómo llegaron?La primera especie en ser introducida fue el

cangrejo rojo, en la década de los 70. Elempeoramiento de la calidad de las aguas de losríos comenzaba a diezmar las poblaciones decangrejo autóctono, por lo que se inició la sueltade cangrejos foráneos con el objetivo demantener un recurso pesquero económicamenteimportante. Más tarde, en los años 80, el cangrejoseñal fue introducido allá donde las poblacionesde cangrejo autóctono presentaban dificultadespara sobrevivir o habían desaparecido.

Y la solución se convirtió en problema...El cangrejo autóctono no se encontraba en

una buena situación, y con la introducción deotros cangrejos comenzó a sufrir la competenciadirecta por los recursos básicos. Además, estas

A día de hoy, en muchos de nuestros cauces podemos encontrar tres especiesdiferentes de cangrejo de río: el cangrejo autóctono (Austropotamobius pallipes), elcangrejo rojo o americano (Procambarus clarkii), y el cangrejo señal (Leniusculuspacifastacus).

Tanto el cangrejo rojo como el señal son especies introducidas, provenientes deNorteamérica, que dada su capacidad de adaptación a nuestro medio hanalcanzanzado poblaciones importantes, lo que ha llevado a catalogarlas como especiesinvasoras.

¿Podrías diferenciarlos?

especies foráneas resultaron ser resistentes a laafanomicosis o “peste del cangrejo”, enfermedadproducida por un hongo.

Si la competencia era ya dura, con estehándicap mucho más...

¿Qué pasará con el cangrejo autóctono?Es un futuro algo incierto, pero hay razones pa-

ra ser optimistas. En Navarra por ejemplo, se estállevando a cabo un programa de reintroducción delcangrejo autóctono. Esta suelta de ejemplaresadultos en lu-gares localiza-dos donde seestá llevandoun control dela población,ya está dandosus frutos.

El futuro del cangrejo en nuestros ríos

ibaialde 20106

CANGREJO ROJOPosee un color rojizo caracterís-tico, con una figura más delgadaque otros cangrejos, y unas lar-gas pinzas dentadas.

CANGREJO AUTÓCTONODe color pardo-oliva, y con elcaparazón más liso que el can-grejo rojo. El abdomen es pe-queño en proporción con la ca-beza y el tórax.

CANGREJO SEÑALTiene pinzas y cuerpo más ro-busto que otras especies. Fácil-mente diferenciable por las mar-cas blanquecinas en ambaspinzas (de ahí el nombre).

Page 7: Ibaialde 2010

GANADORES CONCURSO ibaialde 2010 LEHIAKETAREN IRABAZLEAK

Irabazlea/Ganador: Arkaitz GarmendiaJ.A. Muñagorri

1. KATEGORIA: H.H. eta L.H.ko 1. zikloa / E.I. y 1er ciclo de E.P.

Irabazlea/Ganador: Aitor GallardoAsti Leku Ikastetxea

2. KATEGORIA: L.H.ko 2. eta 3. zikloak / 2o y 3er ciclo de E.P.

Irabazlea/Ganadora: Ana VegaNstra. Sra. Del Carmen

3. KATEGORIA: D.B.H./ E.S.O.

Irabazlea/Ganadora: Leire IparraguirreLa Anunciata Ikastetxea

4. KATEGORIA: Beste guztiak /Todos los demás participantes

marrazkiak/dibujos

1.500 marrazki, 230 ipuin eta argazki, eta 150 komiki bai-no gehiagok ibai alde 2010 lehiaketan parte hartu dute.ESKERRIK ASKO parte hartzaile guztiei!, eta ZORIO-NAK irabazleei!Animatu eta parte hartu hurrengo kanpainetan...

Más de 1.500 dibujos, 230 cuentos y fotografías, y 150comics han participado en el concurso ibai alde.¡GRACIAS a todos los y las participantes!, y ¡FELICI-DADES a los/as ganadores/as!Animaos a participar en próximas campañas...

Irabazlea/Ganador: Iker ArruabarrenaLardizabal Herri Eskola

3. KATEGORIA: D.B.H./ E.S.O.

Irabazlea/Ganador: AndoniMurgia BHI

4. KATEGORIA: Beste guztiak /Todos los demás participantes

Irabazlea/Ganador: Celedonio Romero(Gurasoa) La Salle Isasi Ikastetxea

2. KATEGORIA: L.H.ko 2. eta 3. zikloak / 2o y 3er ciclo de E.P.

Irabazlea/Ganador: Eduardo AguirreMaria eta Jose Ikastetxea

3. KATEGORIA: D.B.H./ E.S.O.

Irabazlea/Ganador: Xabier GorostiagaAsti Leku Ikastetxea

4. KATEGORIA: Beste guztiak /Todos los demás participantes

Irabazlea/Ganadora: Irache RamírezLa Anunciata Ikastetxea

2. KATEGORIA: L.H.ko 2. eta 3. zikloak / 2o y 3er ciclo de E.P.

Irabazlea/Ganadora: Irati MuruaLauro Ikastola

2. KATEGORIA: L.H.ko 2. eta 3. zikloak / 2o y 3er ciclo de E.P.

Irabazlea/Ganador: Unai AguirreZaldupe Ondarroako Eskola

3. KATEGORIA: D.B.H./ E.S.O.komikiak/cómics

ipuinak/cuentos

argazkiak/fotografías

7ibaialde 2010

Page 8: Ibaialde 2010

ibai alde kanpainaren hasiera eta amaiera /comienzo y final de la campaña ibai alde.Erreka Mari eskatzeko datak / fechas para solicitar Erreka Mari.AZTERTU sari banaketa / Entrega de premios AZTERTU.Prestakuntzako irteera tematikoak / Salidas temáticas-formativas Lehiaketan parte hartzeko azken eguna /último día para participar en el concursoErakusketa eskatzeko datak / fechas para solicitar la exposición.

otsaila febreroa/l a/m a/m o/j o/v l/s i/d

1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27

28

martxoa marzoa/l a/m a/m o/j o/v l/s i/d

1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27

28 29 30 31

maiatza mayoa/l a/m a/m o/j o/v l/s i/d

1

2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13 14 15

16 17 18 19 20 21 2223/30 24/31 25 26 27 28 29

ekaina junioa/l a/m a/m o/j o/v l/s i/d

1 2 3 4 5

6 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17 18 19

20 21 22 23 24 25 26

27 28 29 30

apirila abrila/l a/m a/m o/j o/v l/s i/d

1 2 3

4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17

18 19 20 21 22 23 24

25 26 27 28 29 30

Parte hartu! ¡Participa!Gure ibaien ingurumen egoera ezagutzeko interesa baduzu, apuntatu zaitez kanpaina berrian! Laginketaegiteko beharrezko informazioa eta materiala bidaliko dizugu (doan).Kanpainan eskaintzen diren beste jarduerak burutzeko aukera duzu ere. Begiratu egutegia!Si te interesa conocer el estado ambiental de nuestros ríos, ¡apúntate en la nueva campaña! Te haremos llegartoda la información y el material necesario para la realización del muestreo (gratuito).También puedes realizar el resto de actividades de la campaña. ¡Observa el calendario!

Telefonoa / Teléfono: 902 160 138Posta elektronikoa / Correo electrónico: [email protected]

ibaialde2010 urteko kanpainan 53 ibai aztertu ziren. Elkarrekinzenbaki hau handitzea lortuko dugu, gure erreken egoerahobeto ezagutuz.En la campaña de 2010 se analizaron 53 ríos diferentes. Juntosconseguiremos aumentar esta cifra y así conocer mejor elestado de nuestros cauces.

2010 urteko kanpainan 53 ibai aztertu ziren. Elkarrekinzenbaki hau handitzea lortuko dugu, gure erreken egoerahobeto ezagutuz.En la campaña de 2010 se analizaron 53 ríos diferentes. Juntosconseguiremos aumentar esta cifra y así conocer mejor elestado de nuestros cauces.

Ale kopurua: 1.000Tirada:© Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioa

Ingurumen eta Lurralde Antolamendu SailaAdministración de la Comunidad Autónoma del País VascoDepartamento de Medio Ambiente y Ordenación del Territorio

Argitaratzailea: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu NagusiaEdita: Servicio Central de Publicaciones del Gobierno VascoInprimaketa: mccgraphicsImpresión:L.G./D.L.: BI-208-2010

ibaialde www.euskadi.net/aztertuInformazio gehiago / Más información:

2011

Arg

azki

a: M

aría

Lu

qu

e

IngurugelaBILBAO: 944 114 999

DONOSTIA-SAN SEBASTIÁN: 943 321 859

VITORIA-GASTEIZ: 945 179 030

LEGAZPI: 943 731 697

2010