HISTORIAURREAHISTORIAURREA

Gizakiaren bizitza eta eboluzioa Gizakiaren bizitza eta eboluzioa lurrean agertu zenetik dokumentu lurrean agertu zenetik dokumentu idatziak agertu arteko denborari idatziak agertu arteko denborari historiaurrea deitzen zaio.historiaurrea deitzen zaio.

Historiaurrearen aroakHistoriaurrearen aroak HARRI-AROA:HARRI-AROA:

2.2. Paleolitoa: Harria lantzen da. Nomada Paleolitoa: Harria lantzen da. Nomada da.da.

3.3. Mesolitoa: Eraldaketako tarte denbora .Mesolitoa: Eraldaketako tarte denbora .

4.4. Neolitoa: Nekazaritza eta abeltzaintza Neolitoa: Nekazaritza eta abeltzaintza egiten hasten da.egiten hasten da.

METAL-AROA:METAL-AROA:

6.6. Burdin- Aroa.Burdin- Aroa.

7.7. Brontze-aroaBrontze-aroa

EUROPAEUROPA Europan lehen gizakia bizi zenetik k.a. Europan lehen gizakia bizi zenetik k.a.

2000 urte arte garatu zen historiaurrea.2000 urte arte garatu zen historiaurrea. Topatu ditugun aztarnek zelan bizi Topatu ditugun aztarnek zelan bizi

ziren azaltzen dute.ziren azaltzen dute.

Labe-artea,tresnak, hezurrak eta fosilak

ZELAN BIZI ZIREN HARRI -AROAN?ZELAN BIZI ZIREN HARRI -AROAN?

NOMADAK ZIREN: toki batetik bestera NOMADAK ZIREN: toki batetik bestera joaten ziren, janariaren bila:joaten ziren, janariaren bila:

Animalia handiak ehizatzeko tranpetan Animalia handiak ehizatzeko tranpetan jausi arte euren atzetik joaten ziren jausi arte euren atzetik joaten ziren taldeka antolaturik.taldeka antolaturik.

Animali txikiak ere harrapatzen zituzten.Animali txikiak ere harrapatzen zituzten. Basa-fruituak, landare eta sustrai Basa-fruituak, landare eta sustrai

jangarriak biltzen zituzten basoan.jangarriak biltzen zituzten basoan. Arrantzan ere aritzen ziren.Arrantzan ere aritzen ziren.

LEHEN GIZAKIA

HISTORIAURREAN

ZER ASMATU ZUTEN?ZER ASMATU ZUTEN? Harria, hezurrak eta egurra lantzen ikasi Harria, hezurrak eta egurra lantzen ikasi

zuten tresna ezberdinak eta apaingarriak zuten tresna ezberdinak eta apaingarriak egiteko, beraz harrizko, egurrezko eta egiteko, beraz harrizko, egurrezko eta hezurrezko tresnak egiten zituzten.hezurrezko tresnak egiten zituzten.

Sua ere asmatu zuten.Sua ere asmatu zuten.

Harrizko aizkora, Harrizko aizkora, lantza aiztoak eta lantza aiztoak eta abar egiten zituzten.abar egiten zituzten.

Hezurrezko geziak Hezurrezko geziak eta jostorratzak ere eta jostorratzak ere animalien larruak animalien larruak zulatzeko eta zulatzeko eta josteko.josteko.

Non bizi ziren?Non bizi ziren? Haitzuloetan bizi ziren, gordelekuetan Haitzuloetan bizi ziren, gordelekuetan

edota eurak egindako etxoletan; eguraldi edota eurak egindako etxoletan; eguraldi eta animaliengandik babesteko.eta animaliengandik babesteko.

•Animalien larruarekin jantziak eta etxolak egiten

zituzten.•Labar artea egiten zuten

NEOLITIKO: Nekazaritza agertzen da NEOLITIKO: Nekazaritza agertzen da eta abeltzaintza. Gizaki Sedentario eta abeltzaintza. Gizaki Sedentario

bihurtzen da, lehenengo herriak bihurtzen da, lehenengo herriak osatuz.osatuz.

NEOLITONEOLITO

ERAIKUNTZAERAIKUNTZA

FUNERARIAK ETAFUNERARIAK ETA

HERRIXKAK.HERRIXKAK.

Neolitoko errota haziak ehotzeko Neolitoko errota haziak ehotzeko eta labea buztinezko ontziak eta labea buztinezko ontziak

egitekoegiteko

METAL-AROAMETAL-AROA Burdin-Aroa: Burdinazko tresna, lanabesak eta Burdin-Aroa: Burdinazko tresna, lanabesak eta

armak egiten ziren.armak egiten ziren. Brontze-Aroa: Brontzezko tresnak eta abar Brontze-Aroa: Brontzezko tresnak eta abar

egiten ziren.egiten ziren. EraikuntzaEraikuntza

burdina funditzeko antzinako ola xume bat